sān zhèng gāo quán cuī
三鄭高權崔
zhèng yú qìng, zì jū yè, zhèng zhōu xíng yáng rén, sān shì jiē xiǎn huàn. yú qìng shǎo shàn shǔ wén, zhuó jìn shì dì. yán zhèn shuài shān nán xī dào, zòu zhì mù fǔ. zhēn yuán chū, hái cháo, zhuó kù bù láng zhōng, wèi hàn lín xué shì, yǐ gōng bù shì láng zhī lì bù xuǎn. fú tú fǎ còu yǐ zuì wèi mín sù què xià, zhào yù shǐ zhōng chéng yǔ wén miǎo xíng bù shì láng zhāng yù dà lǐ qīng zhèng yún dá wèi sān sī, yǔ gōng dé pàn guān zhū gé shù cān àn. shù, gù shǐ yě, yú qìng hé shù wěi jiàn, bù yí yǔ sān sī zá zhì, shí wěi qí yán.
鄭餘慶,字居業,鄭州滎陽人,三世皆顯宦。餘慶少善屬文,擢進士第。嚴震 帥山南西道,奏置幕府。貞元初,還朝,擢庫部郎中,為翰林學士,以工部侍郎知 吏部選。浮屠法湊以罪為民訴闕下,詔御史中丞宇文邈、刑部侍郎張彧、大理卿鄭 雲達為三司,與功德判官諸葛述參按。述,故史也,餘慶劾述猥賤,不宜與三司雜 治,時韙其言。
zhēn yuán shí sì nián, bài zhōng shū shì láng tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì. měi zòu duì, duō fù jīng yì. sù shàn dù zhī shǐ yú, fán suǒ chén, bì zuǒ yòu zhī, zuò shì biǎn yòu suì hàn jī, cháo tíng yì zhèn jìn wèi shí jūn, wèi zhōng shū shǐ lòu yán. dié èr wǔ, gù biǎn chēn zhōu sī mǎ.
貞元十四年,拜中書侍郎、同中書門下平章事。每奏對,多傅經義。素善度支 使於,凡所陳,必左右之,坐事貶;又歲旱飢,朝廷議賑禁衛十軍,為中書史漏言。 疊二忤,故貶郴州司馬。
shùn zōng yǐ shàng shū zuǒ chéng zhào, huì xiàn zōng lì, jí qí guān fù bài tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì. shí zhǔ shū huá huàn yǔ huàn rén liú guāng qí xiāng yǐ wèi jiān, měi zǎi xiàng yì, wèi guāng qí jǔ biàn zhě, lìng huàn wǎng qǐng bì děi, yóu shì sì fāng zī xiǎng bēn wěi zhī, dì yǒng zhì guān cì shǐ. dù yòu zhèng yīn zhí zhèng, pō gū xī, ér yòu cháng xíng bèi dài, bù míng yě. zhì yú qìng yì shì, huàn ào rán zhǐ huà zhū zǎi xiàng qián, yú qìng chì qù. wèi jǐ, bà wèi tài zǐ bīn kè. hòu huàn yǐ zāng bài, dì jìn wén chì qù shì, shàn zhī. gǎi guó zi jì jiǔ, lèi qiān lì bù shàng shū.
順宗以尚書左丞召,會憲宗立,即其官復拜同中書門下平章事。時主書滑渙與 宦人劉光琦相倚為奸,每宰相議,為光琦沮變者,令渙往請必得,由是四方貲餉奔 委之,弟泳至官刺史。杜佑、鄭絪執政,頗姑息,而佑常行輩待,不名也。至餘慶 議事,渙傲然指畫諸宰相前,餘慶叱去。未幾,罷為太子賓客。後渙以贓敗,帝浸 聞叱去事,善之。改國子祭酒,累遷吏部尚書。
yī gōng cuī huán zhě, zì huái nán xiǎo jiāng chú huáng zhōu sī mǎ, yú qìng zhí zòu: zhū dào sàn jiāng wú gōng shòu wǔ pǐn zhèng yuán, kāi jiǎo xìng lù, bù kě. quán zhě bù yuè, gǎi tài zǐ shǎo fù, jiān pàn tài cháng qīng shì. zì zhū cǐ luàn, dōu niǎn shù jīng, tài cháng yì lè jīn yòng gǔ, yú qìng yǐ shí jiǔ píng, zòu fù jiù zhì. chū wèi shān nán xī dào jié dù shǐ. rù bài tài zǐ shǎo shī, qǐng lǎo, bù xǔ.
醫工崔環者,自淮南小將除黃州司馬,餘慶執奏:「諸道散將無功受五品正員, 開徼幸路,不可。」權者不悅,改太子少傅,兼判太常卿事。自硃泚亂,都輦數驚, 太常肄樂禁用鼓,餘慶以時久平,奏復舊制。出為山南西道節度使。入拜太子少師, 請老,不許。
shí shù shè, guān duō fàn jiē yòu dì qīn jiāo, péi cí zhě shòu sān pǐn wǔ pǐn, bù jì kǎo shǐ fǔ bīn lì, yǐ jūn gōng jiè cì zhū zǐ lǜ shí bā jìn chén xiè láng guān chū shǐ, duō suǒ cì yǔ měi cháo huì, zhū zǐ mǎn tíng ér shǎo yī lǜ zhě. pǐn fú tài làn, rén bù yǐ wèi guì, dì yì è zhī, shǐ zhào yú qìng tiáo zòu chéng gé. qiān shàng shū zuǒ pú shè. pú shè bǐ fēi qí rén, jí yú qìng yǐ sù dé jìn, gōng lùn hào rán guī zhòng. dì huàn diǎn zhì bù lún, wèi yú qìng yān gāi qián zài, nǎi zhào wèi xiáng dìng shǐ, bǐ cān cái dìng zhèng. yú qìng yǐn hán yù lǐ chéng wèi fù, cuī yǎn chén pèi yáng sì fù yǔ jìng xiū wèi pàn guān, fán sǔn zēng yí jǔ, hào chēng xiáng zhōng.
時數赦,官多泛階;又帝親郊,陪祠者授三品、五品,不計考;使府賓吏,以 軍功借賜硃紫率十八;近臣謝、郎官出使,多所賜與;每朝會,硃紫滿廷而少衣綠 者。品服太濫,人不以為貴,帝亦惡之,始詔餘慶條奏懲革。遷尚書左僕射。僕射 比非其人,及餘慶以宿德進,公論浩然歸重。帝患典制不倫,謂餘慶淹該前載,乃 詔為詳定使,俾參裁訂正。餘慶引韓愈、李程為副,崔郾、陳佩、楊嗣復、庾敬休 為判官,凡損增儀矩,號稱詳衷。
é bài fèng xiáng yǐn, jié dù fèng xiáng. fù wèi tài zǐ shǎo shī, fēng xíng yáng jùn gōng, jiān pàn guó zi jì jiǔ shì. jiàn yán: bīng xìng yǐ lái, xué xiào fèi, zhū shēng lí sàn. jīn tiān xià chéng píng, chén yuàn lǜ wén lì yuè fèng bǎi qǔ yī, yǐ zī wán qì. zhào kě. mù zōng lì, jiā jiǎn xiào sī tú. zú, nián qī shí wǔ, zèng tài bǎo, shì yuē zhēn. dì yǐ qí pín, tè gěi yī yuè fèng liào wèi fèng suì.
俄拜鳳翔尹,節度鳳翔。復為太子少師,封滎陽郡公,兼判國子祭酒事。建言: 「兵興以來,學校廢,諸生離散。今天下承平,臣願率文吏月俸百取一,以資完葺。」 詔可。穆宗立,加檢校司徒。卒,年七十五,贈太保,諡曰貞。帝以其貧,特給一 月奉料為賵禭。
yú qìng shǎo dǐ lì, xíng jǐ wán jié. shì sì cháo, qí lù xī zhōu suǒ qīn, huò jì rén jí, ér zì fèng cū xiá. zhì guān fǔ, nǎi kāi sì guǎng dà, cháng yǔ rén yuē: lù bù jí qīn yǒu ér chǐ pū qiè zhě, wú bǐ zhī. dà dǐ zhōng wài yīn jià, qí lǐ xiàn jiē qīn yuè zhī. hòu shēng nèi yè, bì yǐn jiàn, zhūn zhūn jiào yǐ jīng yì, wù chéng jiù rú xué. zì zhì dé hòu, fāng zhèn chú bài, bì qiǎn nèi shǐ chí chuáng jié jiù dì, zhì zé duō kuì jīn bó, qiě yǐ mèi tiān zǐ, wéi kǒng bù hòu, gù yī shǐ zhě nà zhì shù bǎi wàn mín. xiàn zōng měi mìng yú qìng, bì jiè shǐ yuē: shì jiā pín, bù kě wàng qiú qǔ. yì zhě huò dǐ qí gū jī, yú qìng bù xiè yě. zòu yì lèi yòng gǔ yán, rú yǎng gěi xiàn guān mǎ wàn tí, yǒu sī bù xiǎo hé děng yǔ, rén zī qí bù shì shí. yǔ cóng fù yīn jiā zhāo guó fāng, yīn dì zài nán, yú qìng dì zài běi, shì wèi nán zhèng xiāng běi zhèng xiāng yún. zi huàn. huàn běn míng hán, bì wén zōng gù míng, gǎi yān. dì jìn shì, lèi qiān yòu bǔ què. gǎn yán, wú suǒ huì, xiàn zōng wèi yú qìng yuē: hán, qīng lìng zǐ ér zhèn zhí chén yě, kě gèng xiāng hè. qiān qǐ jū shè rén kǎo gōng yuán wài láng. shí cì shǐ huò pò lì xià jì gōng ài, hán qǐng zé guān chá shǐ yǐ dù qí qī. yú qìng wèi pú shè, bì chú guó zi bó shì shǐ guǎn xiū zhuàn.
餘慶少砥礪,行己完潔。仕四朝,其祿悉賙所親,或濟人急,而自奉粗狹。至 官府,乃開肆廣大,常語人曰:「祿不及親友而侈仆妾者,吾鄙之。」大抵中外姻 嫁,其禮獻皆親閱之。後生內謁,必引見,諄諄教以經義,務成就儒學。自至德後, 方鎮除拜,必遣內使持幢節就第,至則多饋金帛,且以媚天子,唯恐不厚,故一使 者納至數百萬緡。憲宗每命餘慶,必誡使曰:「是家貧,不可妄求取。」議者或詆 其沽激,餘慶不屑也。奏議類用古言,如「仰給縣官」、「馬萬蹄」,有司不曉何 等語,人訾其不適時。與從父絪家昭國坊,絪第在南,餘慶第在北,世謂「南鄭相」、 「北鄭相」雲。子澣。澣本名涵,避文宗故名,改焉。第進士,累遷右補闕。敢言, 無所諱,憲宗謂餘慶曰:「涵,卿令子而朕直臣也,可更相賀。」遷起居舍人、考 功員外郎。時刺史或迫吏下紀功愛,涵請責觀察使以杜其欺。餘慶為僕射,避除國 子博士、史館脩撰。
wén zōng lì, rù hàn lín wèi shì jiǎng xué shì. dì shǐ zuì xié jīng shǐ wèi yào lù, ài qí bó ér jīng, shì jǔ zhū tiáo tī wèn zhī, suí jí chóu xī, wú liú dá, yīn cì jīn zǐ fú. lèi jìn shàng shū zuǒ chéng, chū wèi shān nán xī dào jié dù shǐ. shǐ, yú qìng zài xìng yuán chuàng xué lú, huàn sì wán zhī, yǎng shēng tú, fēng huà dà xíng. yǐ hù bù shàng shū zhào, wèi bài, zú. nián liù shí sì, zèng shàng shū yòu pú shè, shì yuē xuān.
文宗立,入翰林為侍講學士。帝使稡擷經史為《要錄》,愛其博而精,試舉諸 條擿問之,隨即酬析,無留答,因賜金紫服。累進尚書左丞,出為山南西道節度使。 始,餘慶在興元創學廬,澣嗣完之,養生徒,風化大行。以戶部尚書召,未拜,卒。 年六十四,贈尚書右僕射,諡曰宣。
sì zǐ, chù huì cóng dǎng yóu zhī míng.
四子,處誨、從讜尤知名。
chù huì, zì tíng měi, wén cí xiù bá. shì lì xíng bù shì láng zhè dōng guān chá xuān wǔ jié dù shǐ, zú. xiān shì, lǐ dé yù cì liǔ shì jiù wén, chù huì wèi wèi xiáng, gèng zhuàn míng huáng zá lù, wèi shí shèng chuán.
處誨,字廷美,文辭秀拔。仕歷刑部侍郎、浙東觀察、宣武節度使,卒。先是, 李德裕《次柳氏舊聞》,處誨謂未詳,更撰《明皇雜錄》,為時盛傳。
cóng dǎng, zì zhèng qiú. jí jìn shì dì, bǔ xiào shū láng, qiān lèi zuǒ bǔ què. líng hú táo wèi fú jiē huàn mén shēng, shù jìn yù zhī, qiān zhōng shū shè rén. xián tōng zhōng, wèi lì bù shì láng, quán cì míng yǔn. chū wèi hé dōng jié dù shǐ, xǐ xuān wǔ, yǐ shàn zuì wén. gǎi lǐng nán dōng dào jié dù. xiān shì, lín yì mán nèi qīn, zhào tiān xià bīng jìn yuán, huì páng xūn luàn, bù fù qiǎn, ér běi bīng guǎ ruò. cóng dǎng mù tǔ háo, shǔ qí qiú yòu zhí, wèi yuē shù, shǐ xiāng hàn yù, jiāo guǎng yàn rán.
從讜,字正求。及進士第,補校書郎,遷累左補闕。令狐綯、魏扶皆澣門生, 數進譽之,遷中書舍人。咸通中,為吏部侍郎,銓次明允。出為河東節度使,徙宣 武,以善最聞。改嶺南東道節度。先是,林邑蠻內侵,召天下兵進援,會龐勛亂, 不復遣,而北兵寡弱。從讜募土豪,署其酋右職,為約束,使相捍禦,交、廣晏然。
xī zōng lì, zhào wèi xíng bù shàng shū. jiǔ zhī, zhuó tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì, jìn mén xià shì láng. shā tuó dū du lǐ guó chāng jiān biān duō yú, rù jù zhèn wǔ yún shuò děng zhōu, nán lüè tài gǔ. hé dōng jié dù shǐ kāng chuán guī qiǎn dà jiāng yī zhāo zhāng yàn qiú sū hóng zhěn yǐn bīng jù zhī, zhàn shù fù, chuán guī zhǎn zhěn yǐ xùn. yàn qiú suǒ bù fǎn, gōng chuán guī, shā zhī, jié fǔ kù wèi luàn. cháo tíng yǐ wèi yōu, dì yù dà chén lín zhì, nǎi bài cóng dǎng jiǎn xiào sī tú, yǐ zǎi xiàng zhì fù wèi hé dōng jié dù, jiān xíng yíng zhāo tǎo shǐ, zhào zì zé cān zuǒ. cóng dǎng jí biǎo zhǎng ān lìng wáng diào zì fù, bīng bù yuán wài láng liú chóng guī sī xūn yuán wài láng zhào chóng wèi jié dù guān chá fǔ pàn guān, qián jìn shì liú chóng lǔ tuī guān, zuǒ shí yí lǐ wò zhǎng shū jì, zhǎng ān wèi cuī zé zhī shǐ, jiē yī shí xuǎn. jīng shī shì rén bǐ tài yuán wèi xiǎo cháo tíng, yán dé cái duō yě. shí chéng jūn luàn, piāo duó rì páng wǔ. cóng dǎng jì shì shì, jiān wú yǔ qíng, nǎi tuī bǔ fǎn zéi, zhū qí shǒu è. yǐ yàn qiú běn shàn yì, qiě cái kě rèn, shì bù wèn, ér fù yǐ bīng, kuàng wú yú cāi, gù dé qí sǐ lì. qú xiōng sù jiǎo bù gǎn fā, fā yòu zhé dé, shì jiē hán máo tì fú.
僖宗立,召為刑部尚書。久之,擢同中書門下平章事,進門下侍郎。沙陀都督 李國昌間邊多虞,入據振武、雲朔等州,南略太谷。河東節度使康傳圭遣大將伊釗、 張彥球、蘇弘軫引兵拒之,戰數負,傳圭斬軫以徇。彥球所部反,攻傳圭,殺之, 劫府庫為亂。朝廷以為憂,帝欲大臣臨制,乃拜從讜檢校司徒,以宰相秩復為河東 節度,兼行營招討使,詔自擇參佐。從讜即表長安令王調自副,兵部員外郎劉崇龜、 司勛員外郎趙崇為節度觀察府判官,前進士劉崇魯推官,左拾遺李渥掌書記,長安 尉崔澤支使,皆一時選。京師士人比太原為小朝廷,言得才多也。時承軍亂,剽奪 日旁午。從讜既視事,奸無庾情,乃推捕反賊,誅其首惡。以彥球本善意,且才可 任,釋不問,而付以兵,曠無餘猜,故得其死力。渠凶宿狡不敢發,發又輒得,士 皆寒毛惕伏。
huì huáng cháo fàn jīng shī, dì zhù liáng hàn, zhào cóng dǎng fā bù bīng shǔ běi miàn zhāo tǎo fù shǐ zhū gé shuǎng rù tǎo. cóng dǎng tuán shì wǔ qiān, qiǎn jiāng lùn ān cóng shuǎng. ér lǐ kè yòng wèi tài yuán kě chéng, yǐ shā tuó bīng yǎn rù qí dì, bì fén dōng, shì yán tǎo zéi, xū suǒ fán réng. cóng dǎng yǐ xì láo kào jūn, kè yòng shù wèi yuē: wǒ qiě yǐn ér nán, yù yǔ gōng miàn yuē. cóng dǎng dēng chéng, kāi miǎn gǎn gài, shǐ lì gōng bào tiān zǐ hòu ēn, kè yòng cí qióng, zài bài qù. rán yīn zòng qí xià sì lüě, yǐ hàn rén xīn. cóng dǎng zhuī ān, shǐ yǔ jiāng wáng chán gāo biàn děng zhǒng jī, yì huì zhèn wǔ qì bì tōng zhì, yǔ shā tuó zhàn, shā tuó dà bài yǐn hái. jí qiǎn ān děng tún běi bǎi jǐng, ān shàn hái, cóng dǎng hé zhū jiāng, mìng chí ān chū, zhǎn zhī jū chǎng. zhōng hé èr nián, cháo tíng shè shā tuó, shǐ jī zéi zì shú, bīng bù gǎn dào tài yuán, yáo lán shí bìng hé ér nán, dú kè yòng cóng shù bǎi qí guò cí chéng xià, cóng dǎng yǐ míng mǎ qì bì guī zhī. míng nián, zéi píng, zhào kè yòng dài lǐng hé dōng. kè yòng shǐ lái yuē: fāng shěng qīn yàn mén, yuàn gōng xú xíng. cóng dǎng jí rì yǐ jiān jūn zhōu cóng yù zhī bīng mǎ liú hòu, zhǎng shū jì liú chóng lǔ zhī guān chá liú hòu, chì kè yòng zhì, àn jí xiào zhī, nǎi xíng.
會黃巢犯京師,帝駐梁、漢,詔從讜發部兵屬北面招討副使諸葛爽入討。從讜 團士五千,遣將論安從爽。而李克用謂太原可乘,以沙陀兵奄入其地,壁汾東,釋 言討賊,須索繁仍。從讜以餼醪犒軍,克用隃謂曰:「我且引而南,欲與公面約。」 從讜登城,開勉感概,使立功報天子厚恩,克用辭窮,再拜去。然陰縱其下肆掠, 以撼人心。從讜追安,使與將王蟾、高弁等踵擊,亦會振武契苾通至,與沙陀戰, 沙陀大敗引還。即遣安等屯北百井,安擅還,從讜合諸將,命持安出,斬之鞠場。 中和二年,朝廷赦沙陀,使擊賊自贖,兵不敢道太原,繇嵐、石並河而南,獨克用 從數百騎過辭城下,從讜以名馬器幣歸之。明年,賊平,詔克用代領河東。克用使 來曰:「方省親雁門,願公徐行。」從讜即日以監軍周從寓知兵馬留後,掌書記劉 崇魯知觀察留後,敕克用至,按籍效之,乃行。
huáng tóu jūn yǐ liáng shǎo jié qí zī, cóng dǎng jiān zǒu jiàng zhōu, fāng dào gěng bù tōng, shù yuè, zhào bài sī kōng, fù bǐng zhèng, jìn tài fù jiān shì zhōng. cóng dì zhì xìng yuán, yǐ jí qǐ hái gǔ, bài tài zǐ tài bǎo, hái dì, zú. shì wén zhōng.
黃頭軍以糧少劫其貲,從讜間走絳州,方道梗不通,數月,召拜司空,復秉政, 進太傅兼侍中。從帝至興元,以疾乞骸骨,拜太子太保,還第,卒。諡文忠。
cóng dǎng jìn zhǐ yǒu lǐ fǎ, xìng bù jīn mǎn, shěn yì yǒu móu. zài biàn shí, yǐ chù huì mò yú zhèn, qì dài, bù zòu lè yá zhōng. shí lù yǐ yú hòu shēng, shù chēng yù zhī, yǐ hòu wèi zǎi xiàng. zhāng yàn qiú zhě, quán zhì shàn duàn, lèi pò lǔ yǒu gōng, zòu wèi xíng jūn sī mǎ, hòu shǔ jīn wú jiāng jūn. chū, dào liú zhōng yuán, shā tuó qiáng hàn, ér zú shōu qí yòng zhě, gài cóng dǎng wèi tài yuán zhòng yě. shí zhèng tián yǐ zǎi xiàng zhèn fèng xiáng, yí xí tǎo zéi, liǎng rén yǐ zhōng yì xiāng tí héng, zéi yóu dàn zhī, hào èr zhèng yún.
從讜進止有禮法,性不矜滿,沈毅有謀。在汴時,以處晦歿於鎮,訖代,不奏 樂牙中。識陸扆於後生,數稱譽之,扆後位宰相。張彥球者,拳摯善斷,累破虜有 功,奏為行軍司馬,後署金吾將軍。初,盜流中原,沙陀強悍,而卒收其用者,蓋 從讜為太原重也。時鄭畋以宰相鎮鳳翔,移檄討賊,兩人以忠義相提衡,賊尤憚之, 號「二鄭」雲。
zhèng xún yú, zì yuán bó, zhèng zhōu xíng zé rén. shǎo gū, zhí tiān bǎo luàn, tuì gēng lù hún shān, yǐ yǎng mǔ, bù gàn zhōu lǐ. zhuǎn yùn shǐ liú yàn zòu bǔ níng líng sòng chéng wèi, shān nán jié dù shǐ zhāng xiàn chéng biǎo nán zhèng chéng, jiē xiè bù yīng. dà lì zhōng, yǐ fěng jiàn zhǔ wén kē gāo dì, shòu dà lǐ píng shì, diào yáng dí chéng, yǐ bá cuì wèi wàn nián wèi. cuī yòu fǔ wèi xiāng, zhuó zuǒ bǔ què, chū wèi jīng yuán shuài fǔ pàn guān. rù bài shì yù shǐ xíng bù yuán wài láng, yǐ mǔ sàng jiě. qì sàng, qiān lì bù. zhēn yuán chū, zhào zé shí shěng láng zhì jī chì, xún yú jiǎn xiào běn guān jiān fèng xiān lìng. míng nián, jìn ráo zhōu cì shǐ. rù wèi jiàn yì dài fū, sì qiān lì bù shì láng.
鄭珣瑜,字元伯,鄭州滎澤人。少孤,值天寶亂,退耕陸渾山,以養母,不干 州里。轉運使劉晏奏補寧陵、宋城尉,山南節度使張獻誠表南鄭丞,皆謝不應。大 歷中,以諷諫主文科高第,授大理評事,調陽翟丞,以拔萃為萬年尉。崔祐甫為相, 擢左補闕,出為涇原帥府判官。入拜侍御史、刑部員外郎,以母喪解。訖喪,遷吏 部。貞元初,詔擇十省郎治畿、赤,珣瑜檢校本官兼奉先令。明年,進饒州刺史。 入為諫議大夫,四遷吏部侍郎。
wèi hé nán yǐn. wèi rù jìng, huì dé zōng shēng rì, yǐn dāng xiàn mǎ, lì yù qián qǔ yìn, bái xún yú shì shì, qiě nèi zhì. xún yú xú yuē: wèi dào guān ér jù shì xiàn, lǐ yú? bù tīng. xìng yán zhòng shǎo yán, wèi cháng yǐ sī tuō rén, ér rén yì bù gǎn yè yǐ sī. jì zhì hé nán, qīng jìng huì xià, jiàn liǎn guì fā yǐ biàn mín. fāng shì shí, hán quán yì jiāng bīng fá cài, hé nán zhǔ kuì yùn, xún yú mì chǔ zhī yáng dí, yǐ gěi guān jūn, bǎi xìng bù zhī jiù yùn láo. fán yíng sòng chì shǐ, jiē zài cháng chù, lì mì shí qí mǎ, jìn tuì bù shù bù chà yě. quán yì yǔ jiān jūn bié xí yǒu suǒ qǔ, fēi zhào yuē zhě, xún yú zhé guà bì bù chóu. zhì jūn bà, fán shù bǎi fēng. yǒu jiàn zhě yuē: jūn xū qī huì wèi jí, gōng kě bù bào? xún yú yuē: wǔ shì tǒng róng, duō shì yǐ qǔ qiú. gǒu yǐ wèi zuì, yǐn yí zuò zhī, zhōng bù wèi wàn rén chǎn lì yě. gù xià wú yuàn dú. shí wèi zhì hé nán bǐ zhāng yán shǎng, ér zhòng hòu jiān zhèng guò zhī.
為河南尹。未入境,會德宗生日,尹當獻馬,吏欲前取印,白珣瑜視事,且內 贄。珣瑜徐曰:「未到官而遽事獻,禮歟?」不聽。性嚴重少言,未嘗以私托人, 而人亦不敢謁以私。既至河南,清靜惠下,賤斂貴發以便民。方是時,韓全義將兵 伐蔡,河南主饋運,珣瑜密儲之陽翟,以給官軍,百姓不知僦運勞。凡迎送敕使, 皆在常處,吏密識其馬,進退不數步差也。全義與監軍別檄有所取,非詔約者,珣 瑜輒掛壁不酬。至軍罷,凡數百封。有諫者曰:「軍須期會為急,公可不報?」珣 瑜曰:「武士統戎,多恃以取求。苟以為罪,尹宜坐之,終不為萬人產沴也。」故 下無怨讟。時謂治河南比張延賞,而重厚堅正過之。
fù yǐ lì bù shì láng zhào, jìn mén xià shì láng tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì. lǐ shí wèi jīng zhào yǐn, bō xià wù jìn fèng, xún yú xiǎn jié yuē: liú fǔ mín bó rù yǒu sù, yú zhě yīng nèi dù zhī. jīn jìn fèng nǎi chū hé sè xié? jù yǐ duì. shí fāng xìng, yī wéi yǐ miǎn.
復以吏部侍郎召,進門下侍郎、同中書門下平章事。李實為京兆尹,剝下務進 奉,珣瑜顯詰曰:「留府緡帛入有素,余者應內度支。今進奉乃出何色邪?」具以 對。實方幸,依違以免。
shùn zōng lì, jí qiān lì bù shàng shū. wáng shū wén qǐ zhōu lì wèi hàn lín xué shì yán tiě fù shǐ, nèi jiāo yǎn rén, rǎng náo zhèng jī. wéi zhí yì wèi zǎi xiàng, jū wài fèng xíng. shū wén yī rì zhì zhōng shū jiàn zhí yì, zhí lì yuē: fāng zǎi xiàng huì shí, bǎi guān wú jiàn zhě. shū wén huì, chì lì, lì zǒu rù bái, zhí yì qǐ, jiù gé yǔ shū wén yǔ. xún yú yǔ dù yòu gāo yǐng chuò yōng yǐ dài. qǐng zhī, lì bái: èr gōng tóng fàn yǐ. xún yú kuì yuē: wú kě fù jū cǐ hū! mìng zuǒ yòu qǔ mǎ guī, wò jiā bù chū qī rì, bà wèi lì bù shàng shū. yì huì yǒu jí, shù yuè zú, nián liù shí bā, zèng shàng shū zuǒ pú shè. tài cháng bó shì xú fù shì wén xiàn, bīng bù shì láng lǐ xùn yán: wén zhě, jīng wěi tiān dì. yòng èr shì, fēi chūn qiū zhī zhèng, qǐng gèng yì. fù wèi: èr shì, zhōu hàn yǐ lái yǒu zhī. wēi liè shèn jìng, zhōu yě wén zhōng wén chéng, hàn yě. kuàng xún yú míng chén, èr shì bù xián. xùn yuē: shì yī, zhèng yě, yáo shùn shì yě. èr shì, fēi gǔ yě, fǎ suǒ bù zài. zhào cóng fù yì. zi tán.
順宗立,即遷吏部尚書。王叔文起州吏為翰林學士、鹽鐵副使,內交奄人,攘 撓政機。韋執誼為宰相,居外奉行。叔文一日至中書見執誼,直吏曰:「方宰相會 食,百官無見者。」叔文恚,叱吏,吏走入白,執誼起,就閣與叔文語。珣瑜與杜 佑、高郢輟饔以待。頃之,吏白:「二公同飯矣。」珣瑜喟曰:「吾可復居此乎!」 命左右取馬歸,臥家不出七日,罷為吏部尚書。亦會有疾,數月卒,年六十八,贈 尚書左僕射。太常博士徐復諡文獻,兵部侍郎李巽言:「文者,經緯天地。用二諡, 非《春秋》之正,請更議。」復謂:「二諡,周、漢以來有之。威烈、慎靜,周也; 文終、文成,漢也。況珣瑜名臣,二諡不嫌。」巽曰:「諡一,正也,堯、舜是也。 二諡,非古也,法所不載。」詔從複議。子覃。
tán yǐ fù yìn bǔ hóng wén xiào shū láng, zhuó lèi jiàn yì dài fū. xiàn zōng qǔ wǔ zhōng guān wèi hé dí shǐ, tán zòu bà zhī.
覃以父廕補弘文校書郎,擢累諫議大夫。憲宗取五中官為和糴使,覃奏罷之。
mù zōng lì, bù xù guó shì, shù huāng nì. tǔ bō fāng qiáng. tán yǔ cuī yǎn děng tíng duì yuē: bì xià xīn jí wèi, yí cè shēn qín zhèng, ér nèi dān yàn xī, wài pán yóu tián. jīn tǔ bō zài biān, jū hòu zhōng guó, jiǎ lìng huǎn jí, chén xià nǎi bù zhī bì xià suǒ zài, bù bài shì hū? fū jīn zēng suǒ chū, gù mín gāo xuè, kě shǐ chàng yōu wú gōng làn bèi cì yǔ? yuàn jié yòng zhī, yǐ suǒ yú bèi biān, wú lìng yǒu sī zhòng qǔ bǎi xìng, tiān xià zhī xìng yě. dì bù yì, gù zǎi xiàng xiāo fǔ yuē: shì jiē hé rén? fǔ yuē: jiàn guān yě. dì yì jiě, nǎi yuē: zhèn zhī què, xià néng jǐn guī, zhōng yě. yīn zhào tán yuē: gé zhōng shū bù kuǎn kuǎn, hòu yǒu wèi wǒ yán zhě, dāng jiàn qīng yán yīng. shí gé zhōng zòu jiǔ fèi, zhì shì, shì xiāng qìng.
穆宗立,不恤國事,數荒昵。吐蕃方強。覃與崔郾等廷對曰:「陛下新即位, 宜側身勤政,而內耽宴嬉,外盤游畋。今吐蕃在邊,狙候中國,假令緩急,臣下乃 不知陛下所在,不敗事乎?夫金繒所出,固民膏血,可使倡優無功濫被賜與?願節 用之,以所余備邊,毋令有司重取百姓,天下之幸也。」帝不懌,顧宰相蕭俛曰: 「是皆何人?」俛曰:「諫官也。」帝意解,乃曰:「朕之闕,下能盡規,忠也。」 因詔覃曰:「閣中殊不款款,後有為我言者,當見卿延英。」時閣中奏久廢,至是, 士相慶。
wáng chéng yuán xǐ zhèng huá jié dù shǐ, zhèn rén gù liú bù chū. chéng yuán qǐng yǐ zhòng chén láo ān qí jūn, zhào tán wèi xuān yù shǐ, qǐ jū shè rén wáng fán fù zhī. shǐ, zhèn rén màn shén, jí tán chuán zhào, kāi xù dà yì, jūn suì ān, chéng yuán nǎi dé qù.
王承元徙鄭滑節度使,鎮人固留不出。承元請以重臣勞安其軍,詔覃為宣諭使, 起居舍人王璠副之。始,鎮人慢甚,及覃傳詔,開勖大義,軍遂安,承元乃得去。
bǎo lì chū, zhuó jīng zhào yǐn. wén zōng zhào wèi hàn lín shì jiǎng xué shì, jìn gōng bù shì láng. tán yú jīng shù gāi shēn, zhūn dǔ shǒu zhèng, dì yóu zhòng zhī. lǐ zōng mǐn niú sēng rú zhī zhèng, yǐ tán yǔ lǐ dé yù hòu, jì qí qīn jìn wèi zhù lì, yáng qiān gōng bù shàng shū, bà shì jiǎng, yù tuī yuǎn zhī. dì yǎ xiàng xué, pō sī tán, fù zhào wèi shì jiǎng xué shì. dé yù jì xiāng, yǐ wèi yù shǐ dài fū. dì cháng wèi yīn yòu shàn yán jīng, qí wèi rén zhèng tán bǐ yě. zōng mǐn wěi yuē: èr rén chéng tōng jīng, rán qí yì lùn bù zú qǔ. dé yù yuē: tán yòu zhī yán, tā rén bù yù wén, wéi bì xià yí wén zhī. é dé yù bà, zōng mǐn fù yòng, tán yáo hù bù shàng shū xià chú mì shū jiān. zōng mǐn dé zuì, qiān xíng bù shàng shū, jìn shàng shū yòu pū shè, pàn guó zi jì jiǔ. lǐ xùn zhū, dì zhào tán shì zhào jìn zhōng, suì bài tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì, fēng xíng yáng jùn gōng.
寶曆初,擢京兆尹。文宗召為翰林侍講學士,進工部侍郎。覃於經術該深,諄 篤守正,帝尤重之。李宗閔、牛僧孺知政,以覃與李德裕厚,忌其親近為助力,陽 遷工部尚書,罷侍講,欲推遠之。帝雅向學,頗思覃,復召為侍講學士。德裕既相, 以為御史大夫。帝嘗謂殷侑善言經,其為人鄭覃比也。宗閔猥曰:「二人誠通經, 然其議論不足取。」德裕曰:「覃、侑之言,它人不欲聞,惟陛下宜聞之。」俄德 裕罷,宗閔復用,覃繇戶部尚書下除秘書監。宗閔得罪,遷刑部尚書,進尚書右仆 射,判國子祭酒。李訓誅,帝召覃視詔禁中,遂拜同中書門下平章事,封滎陽郡公。
bù xǐ wén cí, bìng jìn shì fú kuā, jiàn fèi qí kē, yuē: nán běi cháo suǒ yǐ bù zhì, wén cǎi shèng zhì hòu yě. shì wéi yòng cái, hé bì wén cí. yòu yán: wén rén duō tiāo bó. dì yuē: chún báo shì fù xìng zhī yì, xī tè jìn shì yé? qiě shè shì kē èr bǎi nián, qú kě yì? nǎi zhǐ. dì cháng wèi bǎi sī bù kě shǐ yī rì chí duò, yīn zhǐ xiāng àn lú yuē: cǐ shǐ huá hǎo, yòng jiǔ zé huì, bù zhì shì, hé yóu fù xīn? tán yuē: jiù shì zhī bì, zài xiān zé shí. bǐ jiē bù shè zhí shì, zhì mù wáng yí fǔ, yǐ bù jí wèi jìn. cǐ běn yú zhì píng, rén rén wú shì, ān yì zhì rán. dì yuē: yào zài jǐn fǎ dù ér yǐ. jìn mén xià shì láng hóng wén guǎn dà xué shì.
不喜文辭,病進士浮誇,建廢其科,曰:「南北朝所以不治,文采勝質厚也。 士惟用才,何必文辭。」又言:「文人多佻薄。」帝曰:「純薄似賦性之異,奚特 進士耶?且設是科二百年,渠可易?」乃止。帝嘗謂百司不可使一日弛惰,因指香 案爐曰:「此始華好,用久則晦,不治飾,何由復新?」覃曰:「救世之敝,在先 責實。比皆不攝職事,至慕王夷甫,以不及為靳。此本於治平,人人無事,安逸致 然。」帝曰:「要在謹法度而已。」進門下侍郎、弘文館大學士。
dì zuò yán yīng lùn shī gōng fǒu, tán yuē: kǒng zǐ suǒ shān, sān bǎi piān shì yǐ, qí fēi yǎ zhèng zhě, wū zú wèi tiān zǐ dào zāi? fū fēng dà xiǎo yǎ, jiē xià cì shàng zhī biàn, fēi shàng huà xià wèi zhī. gù wáng zhě cǎi shī, yǐ kǎo fēng sú dé shī. ruò chén hòu zhǔ suí yáng dì tè néng shī zhī zhāng jiě, ér bù zhī wáng shù, gù zú guī yú luàn. zhāng shén jiàn jiàn, yuàn bì xià bù qǔ yě.
帝坐延英論詩工否,覃曰:「孔子所刪,三百篇是已,其非雅正者,烏足為天 子道哉?夫《風》、大小《雅》,皆下刺上之變,非上化下為之。故王者采詩,以 考風俗得失。若陳後主、隋煬帝特能詩之章解,而不知王術,故卒歸於亂。章什諓 諓,願陛下不取也。」
dì měi yán: shùn zōng shì bù xiáng shí, shǐ chén hán yù qǐ dāng shí qū rén xié? xī hàn sī mǎ qiān yǔ rèn ān shū, cí duō yuàn duì, gù wǔ dì běn jì duō shī shí. tán yuē: wǔ dì zhōng nián dà fā bīng shì biān, shēng rén hào cuì, fǔ kù dān jié, qiān suǒ shù fēi guò yán. lǐ shí yuē: tán suǒ chén, yīn wǔ dì yǐ jiàn, yù bì xià zhōng jiū shèng dé. dì yuē: chéng rán. mí bù yǒu chū, xiān kè yǒu zhōng. tán yuē: bì xià lè guān shū, rán yào yì bù guò yī èr, bì xià suǒ dào shì yǐ. yí qǐn kuì yǐ zhī.
帝每言:「順宗事不詳實,史臣韓愈豈當時屈人邪?昔漢司馬遷《與任安書》, 辭多怨懟,故《武帝本紀》多失實。」覃曰:「武帝中年大發兵事邊,生人耗瘁, 府庫殫竭,遷所述非過言。」李石曰:「覃所陳,因武帝以諫,欲陛下終究盛德。」 帝曰:「誠然。靡不有初,鮮克有終。」覃曰:「陛下樂觀書,然要義不過一二, 陛下所道是矣。宜寢饋以之。」
tán jì míng rú, gù yǐ zǎi xiàng lǐng jì jiǔ, qǐng tài xué wǔ jīng, jīng zhì bó shì, lù lǐn bǐ wáng fǔ guān. zài qiān tài zǐ tài shī. kāi chéng sān nián, hàn, dì duō chū gōng rén, lǐ jué rù hè yuē: hàn zhì, bā yuè xuǎn rén jìn wǔ dì píng wú, duō cǎi zé zhòng ní suǒ wèi wèi jiàn hǎo dé zhě. bì xià yǐ wèi wú yì, fàng zhī, shèng dé yě. tán yòu tuī zàn yuē: jìn yǐ cǎi zé zhī shī, jǔ tiān xià wèi zuǒ rèn, yí bì xià yǐ wèi yīn jiàn. dì shàn qí jiāng měi. yǐ bìng qǐ qù wèi, yǒu zhào jiě tài zǐ tài shī, xǔ wǔ rì yī rù zhōng shū, shāng liáng zhèng shì. é bà wèi shàng shū zuǒ pú shè. wǔ zōng chū, lǐ dé yù fù yòng, yù yuán tán gòng zhèng, gù cí, nǎi shòu sī kōng, zhì shì, zú.
覃既名儒,故以宰相領祭酒,請太學《五經》,經置博士,祿廩比王府官。再 遷太子太師。開成三年,旱,帝多出宮人,李珏入賀曰:「漢制,八月選人;晉武 帝平吳,多採擇;仲尼所謂未見好德者。陛下以為無益,放之,盛德也。」覃又推 贊曰:「晉以採擇之失,舉天下為左衽,宜陛下以為殷鑑。」帝善其將美。以病乞 去位,有詔解太子太師,許五日一入中書,商量政事。俄罷為尚書左僕射。武宗初, 李德裕復用,欲援覃共政,固辭,乃授司空,致仕,卒。
tán qīng zhèng tuì yuē, yǔ rén wèi cháng chuàn xiá. wèi xiàng guó, suǒ jū dì bù jiā shì, nèi wú qiè yìng. nǚ sūn shì cuī gāo, guān cái jiǔ pǐn wèi zuǒ, dì zhòng qí bù hūn quán jiā. tán zhī shì jiǎng, měi yǐ hòu fēng sú chù péng bǐ zài sān wèi tiān zǐ yán, gù zhōng wèi xiāng. rán jí è duō suǒ bù róng, shì yǐ wèi tài guò, dàn zhī. shǐ, tán yǐ jīng jí wán móu, bó shì lòu qiǎn bù néng zhèng, jiàn yán: yuàn yǔ jù xué hóng shēng gòng lì chóu kān, zhǔn hàn jiù shì, lòu shí tài xué, shì wàn shì fǎ. zhào kě. tán nǎi biǎo zhōu chí cuī qiú zhāng cì zōng kǒng wēn yè děng shì zhèng qí wén, kè yú shí. zi yì chuò.
覃清正退約,與人未嘗串狎。位相國,所居第不加飾,內無妾媵。女孫適崔皋, 官裁九品衛佐,帝重其不昏權家。覃之侍講,每以厚風俗、黜朋比再三為天子言, 故終為相。然疾惡多所不容,世以為太過,憚之。始,覃以經籍刓繆,博士陋淺不 能正,建言:「願與鉅學鴻生共力讎刊,准漢舊事,鏤石太學,示萬世法。」詔可。 覃乃表周墀、崔球、張次宗、孔溫業等是正其文,刻於石。子裔綽。
yì chuò qiào lì yǒu fù fēng, yǐ mén yìn jìn, wèi lǐ dé yù suǒ zhī, zhuó wèi nán wèi. zhí hóng wén guǎn, lèi qiān jiàn yì dài fū. xuān zōng chū, liú tóng yáo zhèng zhōu cì shǐ shòu guì guǎn guān chá shǐ, yì chuò gù zhēng: tóng bèi zé wèi jiǔ, bù yí fù lián chá. dì yǐ qiǎn shǐ zhě bān zhào, zhuī bà zhī. qiān gěi shì zhōng. yáng hàn gōng wèi jīng nán jié dù shǐ, zuò tān dá, biǎn mì shū jiān, xún bài tóng zhōu cì shǐ, yì chuò yǔ zhèng gōng yú fēng hái zhì shū. dì zì jí wèi, jiàn chén guī zhèng wú bù nà. zhì shì, yǒu wèi hàn gōng dì zhě, suì zhōng bù yì. huì cì yàn jìn zhōng, tiān zǐ jī qiú, zhì mén xià guān, wèi èr rén yuē: jìn lùn hàn gōng shì, lèi péng dǎng zhě. yì chuò yuē: tóng zhōu, tài zōng xìng wáng dì, bì xià wèi rén zǐ sūn, dāng shèn suǒ fù. qiě hàn gōng mò méi bài guān, nài hé yǐ zhòng dì sī zhī? dì biàn sè. yì rì, biǎn shāng zhōu cì shǐ. shí yóu yī lǜ, yīn zhào cì fēi yú. hòu yáo mì shū jiān qiān zhè dōng guān chá shǐ, zhōng tài zǐ shǎo bǎo. tán dì lǎng.
裔綽峭立有父風,以門廕進,為李德裕所知,擢渭南尉。直弘文館,累遷諫議 大夫。宣宗初,劉潼繇鄭州刺史授桂管觀察使,裔綽固爭:「潼被責未久,不宜付 廉察。」帝已遣使者頒詔,追罷之。遷給事中。楊漢公為荊南節度使,坐貪沓,貶 秘書監,尋拜同州刺史,裔綽與鄭公輿封還制書。帝自即位,諫臣規正無不納。至 是,有為漢公地者,遂終不易。會賜宴禁中,天子擊球,至門下官,謂二人曰: 「近論漢公事,類朋黨者。」裔綽曰:「同州,太宗興王地,陛下為人子孫,當慎 所付。且漢公墨沒敗官,奈何以重地私之?」帝變色。翌日,貶商州刺史。時猶衣 綠,因詔賜緋魚。後繇秘書監遷浙東觀察使,終太子少保。覃弟朗。
lǎng, zì yǒu róng, shǐ pì liǔ gōng chuò shān nán mù fǔ, rù qiān yòu shí yí. kāi chéng zhōng, zhuó qǐ jū láng. wén zōng yǔ zǎi xiàng yì zhèng, shì jiàn lǎng zhí bǐ chī tóu xià, wèi yuē: xiàng suǒ lùn shì, yì jì zhī hū? zhèn jiāng guān zhī. lǎng yuē: chén zhí bǐ suǒ shū zhě, shǐ yě. gù shì, tiān zǐ bù guān shǐ, xī tài zōng yù guān zhī, zhū zi shē yuē: shǐ bù yǐn shàn, bù huì è. zì zhōng zhǔ ér xià, huò shì fēi hù shī, jiàn zhī, zé shǐ guān wú yǐ zì miǎn, qiě bù gǎn zhí bǐ. chǔ suì liáng yì chēng: shǐ jì tiān zǐ yán dòng, suī fēi fǎ bì shū, shù jǐ zì chì. dì yuè, wèi zǎi xiàng yuē: lǎng yuán gù shì, bù bì zhèn jiàn qǐ jū zhù, kě wèi shàn shǒu zhí zhě. rán rén jūn zhī wèi, shàn è bì jì, zhèn kǒng píng rì yán zhī bù xié zhì tǐ, wèi jiāng lái xiū, shù yī jiàn, dé yǐ zì gǎi. lǎng suì shàng zhī.
朗,字有融,始辟柳公綽山南幕府,入遷右拾遺。開成中,擢起居郎。文宗與 宰相議政,適見朗執筆螭頭下,謂曰:「向所論事,亦記之乎?朕將觀之。」朗曰: 「臣執筆所書者,史也。故事,天子不觀史,昔太宗欲觀之,硃子奢曰:『史不隱 善,不諱惡。自中主而下,或飾非護失,見之,則史官無以自免,且不敢直筆。』 褚遂良亦稱:『史記天子言動,雖非法必書,庶幾自飭。』」帝悅,謂宰相曰: 「朗援故事,不畀朕見起居注,可謂善守職者。然人君之為,善惡必記,朕恐平日 言之不協治體,為將來羞,庶一見,得以自改。」朗遂上之。
lèi qiān jiàn yì dài fū, wèi shì jiǎng xué shì. yóu huá zhōu cì shǐ rù bài yù shǐ zhōng chéng hù bù shì láng. wèi è yuè zhè xī guān chá shǐ, jìn yì wǔ xuān wǔ èr jié dù. lì gōng bù shàng shū pàn dù zhī yù shǐ dài fū, fù wèi gōng bù shàng shū tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì. zhōng rén lǐ jìng shí pái lǎng zōu dǎo chí qù, lǎng yǐ wén. xuān zōng jié jìng shí, zì yán gòng fèng guān bù bì dào, dì yuē: chuán wǒ mìng zé jué dào héng kě yě, ér sī chū, bù bì zǎi xiàng xié? jí chì jìng shí. yòu shí yí zhèng yán zhě, gù zài mù fǔ, lǎng yǐ jiàn chén yǔ fǔ xiāng zhēng dé shī, bù lùn zé fèi zhí, zòu xǐ tā guān. jiǔ zhī, yǐ jí zì chén, bà wèi tài zǐ shǎo shī. zú, zèng sī kōng.
累遷諫議大夫,為侍講學士。由華州刺史入拜御史中丞、戶部侍郎。為鄂岳、 浙西觀察使,進義武、宣武二節度。歷工部尚書判度支、御史大夫,復為工部尚書、 同中書門下平章事。中人李敬寔排朗騶導馳去,朗以聞。宣宗詰敬寔,自言供奉官 不避道,帝曰:「傳我命則絕道行可也,而私出,不避宰相邪?」即斥敬寔。右拾 遺鄭言者,故在幕府,朗以諫臣與輔相爭得失,不論則廢職,奏徙它官。久之,以 疾自陳,罷為太子少師。卒,贈司空。
shǐ, lǎng jǔ jìn shì, yǒu xiāng zhě yán: jūn dāng guì, rán bù kě yǐ kē dì jìn. é ér yǒu sī zhuó lǎng dì yī, jì yòu fù shí bèi fàng, xiāng zhě hè yuē: ān zhī. yǐ ér guǒ xiāng.
始,朗舉進士,有相者言:「君當貴,然不可以科第進。」俄而有司擢朗第一, 既又覆實被放,相者賀曰:「安之。」已而果相。
gāo yǐng, zì gōng chǔ, qí xiān zì bó hǎi xǐ wèi zhōu, suì wèi wèi zhōu rén. jiǔ suì tōng chūn qiū, gōng shǔ wén, zhe yǔ mò fù, zhū rú chēng zhī. fù bó xiáng wèi hǎo zhì wèi, ān lù shān xiàn jīng shī, jiāng zhū zhī, yǐng shàng yòu, jiě yī qǐng dài, zéi yì, bìng dài zhī.
高郢,字公楚,其先自渤海徙衛州,遂為衛州人。九歲通《春秋》,工屬文, 著《語默賦》,諸儒稱之。父伯祥為好畤尉,安祿山陷京師,將誅之,郢尚幼,解 衣請代,賊義,並貸之。
bǎo yīng chū, jí jìn shì dì. dài zōng wèi tài hòu yíng zhāng jìng sì, yǐng yǐ bái yī shàng shū jiàn yuē:
寶應初,及進士第。代宗為太后營章敬寺,郢以白衣上書諫曰:
bì xià dà xiào yīn xīn, yǔ tiān wǎng jí, zhēng zhēng zhī sī, yào wú yǐ jiā. chén wèi xī lì zhuī xiào, chéng wèi yǒu yì, fáng shí jiǎo rén, bù dé wú sǔn. shè rén jiù sì, hé fú zhī wèi? xī lǔ zhuāng gōng dān huán gōng miào yíng ér kè qí jué, chūn qiū shū zhī wèi fēi lǐ. hàn xiào huì xiào jǐng xiào xuān lìng jùn guó zhū hóu lì gāo zǔ wén wǔ miào, zhì yuán dì, yǔ bó shì yì láng zhēn zhuó gǔ lǐ, yī bà zhī. fū miào yóu bù yuè lǐ ér lì, kuàng sì fēi zōng shí suǒ ān shén líng suǒ zhái hū? dān wàn rén zhī lì, yāo yī qiè zhī bào, qí wèi bù kě yì míng yǐ.
陛下大孝因心,與天罔極,烝烝之思,要無以加。臣謂悉力追孝,誠為有益, 妨時剿人,不得無損。舍人就寺,何福之為?昔魯莊公、丹桓公廟楹而刻其桷, 《春秋》書之為非禮。漢孝惠、孝景、孝宣令郡國諸侯立高祖、文、武廟,至元帝, 與博士、議郎斟酌古禮,一罷之。夫廟猶不越禮而立,況寺非宗祏所安、神靈所宅 乎?殫萬人之力,邀一切之報,其為不可亦明矣。
jiān zhě kūn wú kǒng chì, jiàn shí shēng rén, bǎi xìng lǐn lǐn, wú rì bù tì. qiǎn jiāng rǎng què, wáng chǐ cùn gōng, lǒng wài rǎng dì, wěi zhū chái láng. tài zōng yǔ nán zhī yè, chuán zhī bì xià, yī fū bù huò, chǐ tǔ jiàn qīn, gào chéng zhī shí, yóu kǒng yǒu què. kuàng yòng wǔ yǐ lái shí sān nián, shāng zhě bù jiù, sǐ zhě bù shōu, shàn zú bǔ chéng, yú jīn wèi yǐ. fū xìng shī shí wàn, rì fèi qiān jīn, jì shí sān nián, jǔ bǎi wàn zhī zhòng, zī liáng shī fēi jù, qǔ zú yú rén, láo bà wǎn zhuǎn, shí bù yī zài. fù zǐ xiōng dì, xiāng shì wú liáo, yán jǐng áo áo, yǐ yì wáng mìng. zòng wèi néng chū jìn cái, shàn guān guǎ, yóu dāng shào xī láo bì, yǐ ō xiū zhī. nài hé róng lǔ wèi píng, qīn dì wèi fù, jīn gé wèi jí, pí rén wèi fǔ, tài cāng wú zhōng suì zhī chǔ, dà nóng yǒu què gū zhī bì, yù yǐ cǐ shí xìng lì yì zāi? bǐ bā yuè yǔ bù rùn xià, shū mài shī shí, qián shǒu láng gù, yōu zài jiān shí, ruò suì bù gěi, jiāng hé yǐ jiù zhī? wú sì yóu kě, wú rén qí kě hū? rán tǔ mù zhī qín, gōng yòng zhī fèi, bù xū fǔ kù, jiāng yān qǔ zhī? fǔ kù jì jié, zé yòu zhū qiú, ruò rén bù kān mìng, dào zéi xiāng tǐng ér xìng, róng dí chéng jiān, yǐ wèi fēng chén, dé bù wèi bì xià shēn yōu hū?
間者昆吾孔熾,薦食生人,百姓懍懍,無日不惕。遣將攘卻,亡尺寸功,隴外 壤地,委諸豺狼。太宗敔難之業,傳之陛下,一夫不獲,尺土見侵,告成之時,猶 恐有闕。況用武以來十三年,傷者不救,死者不收,繕卒補乘,於今未已。夫興師 十萬,日費千金,計十三年,舉百萬之眾,資糧{屍非}屨,取足於人,勞罷宛轉, 十不一在。父子兄弟,相視無聊,延頸嗷嗷,以役王命。縱未能出禁財,贍鰥寡, 猶當稍息勞敝,以噢休之。奈何戎虜未平,侵地未復,金革未戢,疲人未撫,太倉 無終歲之儲,大農有榷酤之敝,欲以此時興力役哉?比八月雨不潤下,菽麥失時, 黔首狼顧,憂在艱食,若遂不給,將何以救之?無寺猶可,無人其可乎?然土木之 勤,功用之費,不虛府庫,將焉取之?府庫既竭,則又誅求,若人不堪命,盜賊相 挺而興,戎狄乘間,以為風塵,得不為陛下深憂乎?
chén wén shèng rén shòu mìng yú tiān, yǐ rén wèi zhǔ, gǒu gōng jì yú tiān, tiān rén tóng hé, zé zōng miào shòu fú, zi sūn méng qìng. chuán yuē: dé jiào jiā yú bǎi xìng, xíng yú sì hǎi, tiān zǐ zhī xiào yě. yòu yuē: wú niàn ěr zǔ, yù xiū jué dé, jì shòu dì zhǐ, shī yú sūn zi. shì zhī wáng zhě zhī xiào, zài yú chéng shùn tiān dì, yán pèi zōng kǎo, gōng shèn dé jiào, yǐ lín zhào mín. bǐ sì hǎi zhī nèi, huān xīn zhù jì, yán fú liú zuò, yǒng yǒng wú qióng. wèi wén chóng shù fàn gōng, diāo zhuó jīn yù zhī wèi xiào zhě. xià yǔ bēi gōng shì, jǐn lì gōu xù, rén dào yú jīn chēng zhī. liáng wǔ dì qióng tǔ mù, shì tǎ miào, rén wú chēng yān. bì xià ruò jié yòng ài rén, dāng yǔ xià hòu qí měi, hé bì láo rén dòng zhòng, zhǒng liáng wǔ yí fēng hū? jí zhì zuò zhī chū, zhī fèi shàng qiǎn, rén guì liàng lì, bù guì bì chéng, shì guì xiāng shí, bù guì bì suì. bì xià ruò huí sī lǜ, cóng rén xīn, zé shèng dé xiào sī, gé yú tiān dì, qiān fú wàn lù, xiān hòu shòu zhī, céng shì yī sì jiào gōng dé xié?
臣聞聖人受命於天,以人為主,苟功濟於天,天人同和,則宗廟受福,子孫蒙 慶。《傳》曰:「德教加於百姓,刑於四海,天子之孝也。」又曰:「無念爾祖, 聿脩厥德,」「既受帝祉,施於孫子。」是知王者之孝,在於承順天地,嚴配宗考, 恭慎德教,以臨兆民。俾四海之內,歡心助祭,延福流祚,永永無窮。未聞崇樹梵 宮,雕琢金玉之為孝者。夏禹卑宮室,盡力溝洫,人到於今稱之。梁武帝窮土木, 飾塔廟,人無稱焉。陛下若節用愛人,當與夏後齊美,何必勞人動眾,踵梁武遺風 乎?及製作之初,支費尚淺,人貴量力,不貴必成,事貴相時,不貴必遂。陛下若 回思慮,從人心,則聖德孝思,格於天地,千福萬祿,先後受之,曾是一寺較功德 邪?
shū zòu, wèi bào. fù shàng yán:
書奏,未報。復上言:
wáng zhě jiāng yǒu wèi yě, jiāng yǒu xíng yě, bì jī yú zhòng ér shùn yú rén, zé zì rán zhī fú, bù qiú ér zhì, wèi rán zhī huò, bù chú ér jué. chén wén shén rén wú gōng zhě, bù wèi yǒu gōng zhī gōng shèng rén wú míng zhě, bù wèi yǒu míng zhī míng. bù wèi yǒu gōng zhī gōng, gù gōng mò dà bù wèi yǒu míng zhī míng, gù míng mò hòu. gǔ zhī míng wáng jī shàn yǐ zhì fú, bù fèi cái yǐ qiú fú xiū dé yǐ xiāo huò, bù láo rén yǐ rǎng huò. bì xià zhī yíng zuò, chén qiè huò zhī. ruò yǐ wèi gōng, zé tiān fù dì zài, yīn shī yáng huà, wèi zēng yǒu wèi yě ruò yǐ wèi míng, zé zhì dé yào dào, yǐ shùn tiān xià, wèi zēng yǒu dài yě ruò yǐ zhì fú, zé tōng yú shén míng, guāng yú sì hǎi, bù zài fèi cái ruò yǐ rǎng huò, zé fāng wù jué dé, wǎng yǒu tiān zāi, bù zài láo rén. jīn xìng zào qù jí, rén tú jié zuò, tǔ mù bìng qǐ, rì kè wàn gōng, bù huáng shí xī, bàng chī chóu tòng, yíng yú dào lù. yǐ cǐ wàng fú, chén kǒng bù rán. bì xià jí dìng duō nán, lì jīng sī zhì, wù xíng kuān rén, yǐ xìng tiān xià. jīn gù wéi qún qíng, xùn zuǒ yòu guò jì, chén qiè wèi bì xià xī zhī.
王者將有為也,將有行也,必稽於眾而順於人,則自然之福,不求而至,未然 之禍,不除而絕。臣聞神人無功者,不為有功之功;聖人無名者,不為有名之名。 不為有功之功,故功莫大;不為有名之名,故名莫厚。古之明王積善以致福,不費 財以求福;脩德以銷禍,不勞人以攘禍。陛下之營作,臣竊惑之。若以為功,則天 覆地載,陰施陽化,未曾有為也;若以為名,則至德要道,以順天下,未曾有待也; 若以致福,則通於神明,光於四海,不在費財;若以攘禍,則方務厥德,罔有天災, 不在勞人。今興造趣急,人徒竭作,土木並起,日課萬工,不遑食息,搒笞愁痛, 盈於道路。以此望福,臣恐不然。陛下戢定多難,勵精思治,務行寬仁,以幸天下。 今固違群情,徇左右過計,臣竊為陛下惜之。
bù nà.
不納。
yǐ mào cái yì xíng gāo dì, lèi zhuó xián yáng wèi. guō zi yí qǔ wèi shuò fāng zhǎng shū jì. zi yí nù pàn guān zhāng tán, zòu dǐ sǐ, yǐng yǐn jiù shén lì, wǔ zi yí yì, xià xǐ yī shì chéng. lǐ huái guāng yǐn zuǒ bīn níng fǔ. huái guāng jiāng hái hé zhōng, yǐng quàn bù rú xī yíng chéng yú, huái guāng fǎn fāng ruì, bù tīng. jì yòu yù xī bīng gǔ ér xī. shí hún jiān tí gū jūn kàng zéi, qún jiāng wèi jí, yǐng kǒng wèi huái guāng suǒ chéng, yǔ lǐ yōng fù gù zhǐ zhī. huì huái guāng zǐ wéi hòu yǐng, yǐng yīn xié shuō yuē: jūn shì tiān bǎo yǐ lái chēng bīng zhě, jīn shàng shuí zài? qiě guó jiā gù yǒu tiān mìng, rén lì bù yù yān. jīn ruò shì zhòng ér dòng, zì jué yú tiān. shí shì zhī xiǎo, bì děi zhōng xìn, ān zhī sān jūn bù yǒu bēn kuì ér zhù shùn zhě hū? wéi dà jù, liú hàn bù néng yǔ. yǐng yīn yǔ qí jiāng lǚ míng yuè zhāng yán yīng móu jiān dào guī guó, shì xiè, huái guāng xiān zhǎn èr jiāng, rán hòu yǐn yǐng jié qiào, yǐng kàng cí wú suǒ kuì yǐn, guān zhě wèi qì xià. huái guāng cán, shè zhī. kǒng cháo fù yù hài, yǐng fǔ shī ér kū. huái guāng yǐ zhū, lǐ chéng biǎo qí zhōng, mǎ suì zòu guǎn shū jì. zhào bài zhǔ kè yuán wài láng, qiān zhōng shū shè rén. jiǔ zhī, jìn lǐ bù shì láng. shí sì fāng shì wù péng bǐ, gèng xiāng yù jiàn, yǐ dòng yǒu sī, xùn míng wáng shí. yǐng jí zhī, nǎi xiè jué qǐng yè, zhuān xíng yì. sī gòng bù fán sān suì, zhēn yōu dú, yì fú huá, liú jìng zhī sú wèi shuāi. qiān tài cháng qīng.
以茂才異行高第,累擢咸陽尉。郭子儀取為朔方掌書記。子儀怒判官張曇,奏 抵死,郢引捄甚力,忤子儀意,下徙猗氏丞。李懷光引佐邠寧府。懷光將還河中, 郢勸不如西迎乘輿,懷光反方銳,不聽。既又欲悉兵鼓而西。時渾瑊提孤軍抗賊, 群將未集,郢恐為懷光所乘,與李庸阝固止之。會懷光子琟候郢,郢因脅說曰: 「君視天寶以來稱兵者,今尚誰在?且國家固有天命,人力不豫焉。今若恃眾而動, 自絕於天。十室之小,必得忠信,安知三軍不有奔潰而助順者乎?」琟大懼,流汗 不能語。郢因與其將呂鳴岳、張延英謀間道歸國,事泄,懷光先斬二將,然後引郢 詰誚,郢抗詞無所愧隱,觀者為泣下。懷光慚,赦之。孔巢父遇害,郢撫屍而哭。 懷光已誅,李晟表其忠,馬燧奏管書記。召拜主客員外郎,遷中書舍人。久之,進 禮部侍郎。時四方士務朋比,更相譽薦,以動有司,徇名亡實。郢疾之,乃謝絕請 謁,顓行藝。司貢部凡三歲,甄幽獨,抑浮華,流競之俗為衰。遷太常卿。
zhēn yuán mò, zhuó zhōng shū shì láng tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì. shùn zōng lì, bìng bù néng shì, wáng shū wén dǎng gēn jù cháo tíng, dì shǐ zhào huáng tài zǐ jiān guó, ér yǐng yǐ xíng bù shàng shū bà. míng nián, wèi huá zhōu cì shǐ, zhèng shàng rén jìng. chū, luò yuán guāng zì huá yǐn jūn shù liáng yuán. yuán guāng zú, jūn rù shén cè, ér zhōu réng suì xiǎng qí liáng, mín kùn shū rù, lèi cì shǐ dàn bù gǎn bái, yǐng zòu bà zhī. fù zhào wèi tài cháng qīng, chú yù shǐ dài fū. shù yuè, gǎi bīng bù shàng shū, gù qǐ hái gǔ, yǐ shàng shū yòu pú shè zhì shì. zú, nián qī shí èr, zèng tài zǐ tài bǎo, shì yuē zhēn.
貞元末,擢中書侍郎、同中書門下平章事。順宗立,病不能事,王叔文黨根據 朝廷,帝始詔皇太子監國,而郢以刑部尚書罷。明年,為華州刺史,政尚仁靜。初, 駱元光自華引軍戍良原。元光卒,軍入神策,而州仍歲餉其糧,民困輸入,累刺史 憚不敢白,郢奏罷之。復召為太常卿,除御史大夫。數月,改兵部尚書,固乞骸骨, 以尚書右僕射致仕。卒,年七十二,贈太子太保,諡曰貞。
yǐng gōng shèn bù yǔ rén jiāo. cháng zhǎng zhì gào, jiā wú liú tuó, huò quàn hé rú qián rén chuán zhì jí zhě, dá yuē: wáng yán bù kě cáng sī jiā. shēng píng bù zhì chǎn, yǒu quàn yíng zhī zhě, dá yuē: lù bǐng suī báo, zài wǒ zé yǒu yú, tián zhuāng hé suǒ qǔ hū? yǐng zhī xiāng yě, yǔ zhèng xún yú tóng bài. jì shū wén yòng shì, xún yú yōu shén, zhēng bù néng dé, nǎi chēng jí bù chū, yǐng wèi yǒu suǒ jiàn bái, é yǔ xún yú miǎn, gù yì zhě xián xún yú ér jiù yǐng. zi dìng.
郢恭慎不與人交。常掌制誥,家無留橐,或勸盍如前人傳制集者,答曰:「王 言不可藏私家。」生平不治產,有勸營之者,答曰:「祿稟雖薄,在我則有餘,田 莊何所取乎?」郢之相也,與鄭珣瑜同拜。既叔文用事,珣瑜憂甚,爭不能得,乃 稱疾不出,郢未有所建白,俄與珣瑜免,故議者賢珣瑜而咎郢。子定。
zàn yuē: wáng shū wén suī nèi lián mán yǐn, wài yǐ jiān huí, yǐ rǎng tiān quán. rán shì shí tài zǐ yǐ zhǎng, cháo wú xián xià, ruò xún yú yǐng yǔ dù yòu děng yì rán yǐn dōng gōng jiān guó, zhí tuì shū wén bèi, qí lì bù nán. gù xún hēi gǒu ān, suǒ wèi yān yòng bǐ xiāng zhě yǐ. xún yú yī fèn wò dì, yǔ yǐng yòu gù wèi, èr zhě yì bù zú xiāng qīng zhòng yún.
贊曰:王叔文雖內連姏尹,外倚奸回,以攘天權。然是時太子已長,朝無嫌罅, 若珣瑜、郢與杜佑等毅然引東宮監國,執退叔文輩,其力不難。顧循嘿苟安,所謂 焉用彼相者矣。珣瑜一忿臥第,與郢、佑固位,二者亦不足相輕重雲。
dìng, biàn huì, qī suì dú shàng shū, zhì tāng shì, guì wèn yǐng yuē: nài hé yǐ chén fá jūn? yǐng yuē: yīng tiān shùn rén, hé yún fá xié? duì yuē: yòng mìng shǎng yú zǔ, bù yòng mìng lù yú shè, shì shùn rén hū? yǐng yì zhī. xiǎo zì dǒng èr, shì zhòng qí zǎo huì, yǐ zì xiǎn. zhǎng tōng wáng shì yì, wèi tú hé bā chū, shàng yuán xià fāng, hé zé zhòng, zhuǎn zé yǎn, qī zhuǎn ér liù shí sì guà, liù jiǎ bā jié bèi yān. shì zhì jīng zhào fǔ cān jūn.
定,辯惠,七歲讀《尚書》,至《湯誓》,跪問郢曰:「奈何以臣伐君?」郢 曰:「應天順人,何雲伐邪?」對曰:「用命賞於祖,不用命戮於社,是順人乎?」 郢異之。小字董二,世重其早惠,以字顯。長通王氏《易》,為圖合八出,上圓下 方,合則重,轉則演,七轉而六十四卦,六甲、八節備焉。仕至京兆府參軍。
zhèng yīn, zì wén míng, yú qìng cóng fù xíng yě. yòu yǒu qí zhì, shàn shǔ wén, suǒ jiāo jiē tiān xià yǒu míng shì. zhuó jìn shì hóng cí gāo dì. zhāng yán shǎng shuài jiàn nán, zòu shǔ zhǎng shū jì. rù wèi qǐ jū láng hàn lín xué shì, lèi qiān zhōng shū shě rén.
鄭絪,字文明,餘慶從父行也。幼有奇志,善屬文,所交皆天下有名士。擢進 士、宏辭高第。張延賞帥劍南,奏署掌書記。入為起居郎、翰林學士,累遷中書舍 人。
dé zōng zì xìng yuán hái, zhì liù jūn tǒng jūn shì liù shàng shū, yǐ chù gōng chén, chú zhì yòng bái má fù wài. yòu fèi xuān wǔ jūn, yì zuǒ yòu shén cè, yǐ jiān jūn wèi zhōng wèi. dòu wén chǎng shì gōng, yīn fěng zǎi xiàng jìn nǐ rú tǒng jūn bǐ. yīn dāng zuò zhì, zòu yán: tiān zǐ fēng jiàn, huò yòng zǎi xiàng, yǐ bái má shǔ zhì, fù zhōng shū mén xià. jīn yǐ mìng zhòng wèi, bù shí bì xià tè yǐ chǒng wén chǎng xié? suì zhe wèi lìng yě? dì wù, wèi wén chǎng yuē: wǔ dé zhēn guān shí, zhōng rén zhǐ nèi shì, zhū wèi jiāng jūn tóng zhèng cì fēi zhě wú jǐ. zì yú cháo ēn yǐ lái, wú fù jiù zhì. zhèn jīn yòng ěr bù wèi wú sī, ruò má zhì xuān gào, tiān xià wèi ěr xié wǒ wèi zhī. wén chǎng kòu tóu xiè. gèng mìng zhòng shū zuò zhào, bìng bà tǒng jūn yòng má yǐ. míng rì, dì jiàn yīn yuē: zǎi xiàng bù néng jù zhōng rén, dé qīng yán nǎi wù.
德宗自興元還,置六軍統軍視六尚書,以處功臣,除制用白麻付外。又廢宣武 軍,益左右神策,以監軍為中尉。竇文場恃功,陰諷宰相進擬如統軍比。絪當作制, 奏言:「天子封建,或用宰相,以白麻署制,付中書、門下。今以命中尉,不識陛 下特以寵文場邪?遂著為令也?」帝悟,謂文場曰:「武德、貞觀時,中人止內侍, 諸衛將軍同正賜緋者無幾。自魚朝恩以來,無復舊制。朕今用爾不謂無私,若麻制 宣告,天下謂爾脅我為之。」文場叩頭謝。更命中書作詔,並罷統軍用麻矣。明日, 帝見絪曰:「宰相不能拒中人,得卿言乃悟。」
shùn zōng bìng, bù dé yǔ, wáng shū wén yǔ niú měi rén yòng shì, quán zhèn zhōng wài, dàn guǎng líng wáng xióng ruì, yù wēi zhī. dì zhào yīn cǎo lì tài zǐ zhào, yīn bù qǐng zhé shū yuē: lì dí yǐ zhǎng. guì bái zhī, dì hàn nǎi dìng.
順宗病,不得語,王叔文與牛美人用事,權震中外,憚廣陵王雄睿,欲危之。 帝召絪草立太子詔,絪不請輒書曰:「立嫡以長。」跪白之,帝頷乃定。
xiàn zōng jí wèi, bài zhōng shū shì láng tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì, qiān mén xià shì láng. shǐ, lú cóng shǐ yīn yǔ wáng chéng zōng lián hé, yǒu zhào guī lù, cóng shǐ cí lù fá liáng, qǐng liú jūn shān dōng. lǐ jí fǔ mì zèn yīn lòu yán yú cóng shǐ, dì nù, zuò yù táng diàn, zhào xué shì lǐ jiàng yǔ qí gù, qiě yuē: ruò hé ér chù? jiàng yuē: chéng rú shì, zuì dāng zú. rán shuí yǐ wén bì xià zhě? yuē: jí fǔ wèi wǒ yán. jiàng yuē: yīn rèn zǎi xiàng, shí míng jié, bù dāng rú quǎn zhì xiāo jìng yǔ jiān chén wài tōng. kǒng jí fǔ shì yà nèi jì, zào wèi chǒu cí yǐ nù bì xià. dì liáng jiǔ yuē: jǐ wù wǒ!
憲宗即位,拜中書侍郎、同中書門下平章事,遷門下侍郎。始,盧從史陰與王 承宗連和,有詔歸潞,從史辭潞乏糧,請留軍山東。李吉甫密譖絪漏言於從史,帝 怒,坐浴堂殿,召學士李絳語其故,且曰:「若何而處?」絳曰:「誠如是,罪當 族。然誰以聞陛下者?」曰:「吉甫為我言。」絳曰:「絪任宰相,識名節,不當 如犬彘梟獍與奸臣外通。恐吉甫勢軋內忌,造為醜辭以怒陛下。」帝良久曰:「幾 誤我!」
xiān shì, dù huáng shang fāng wèi dì yí xuē jié dù, qiáng wáng shì, jiàn yì cái kě, bù guān jué yú yīn, yīn cháng mò mò. jū wèi sì nián, bà wèi tài zǐ bīn kè. jiǔ nǎi jiǎn xiào lǐ bù shàng shū, chū wèi lǐng nán jié dù shǐ, hòu lèi qiān hé zhōng jié dù. rù wèi yù shǐ dài fū, jiǎn xiào shàng shū zuǒ pú shè, jiān tài zǐ shǎo bǎo. wén zōng tài hé zhōng, nián lǎo qǐ hái gǔ, yǐ tài zǐ tài fù zhì shì. zú, nián qī shí bā, zèng sī kōng, shì yuē xuān.
先是,杜黃裳方為帝夷削節度,強王室,建議裁可,不關決於絪,絪常默默。 居位四年,罷為太子賓客。久乃檢校禮部尚書,出為嶺南節度使,後累遷河中節度。 入為御史大夫,檢校尚書左僕射,兼太子少保。文宗太和中,年老乞骸骨,以太子 太傅致仕。卒,年七十八,贈司空,諡曰宣。
yīn běn yǐ rú shù jìn, shǒu dào guǎ yù, suǒ jū bù wèi xuǎn hè shì, yǐ dǔ shí chēng. shàn míng lǐ xué, shì yǐ qí dé tuī zhī.
絪本以儒術進,守道寡慾,所居不為烜赫事,以篤實稱。善名理學,世以耆德 推之。
sūn hào, jǔ jìn shì, yǐ qǐ jū láng shàng wàn shòu gōng zhǔ, bài fù mǎ dū wèi. yǒu qì shí. xuān zōng shí, ēn chǒng wú bǐ. zhōng jiǎn xiào lǐ bù shàng shū hé nán yǐn.
孫顥,舉進士,以起居郎尚萬壽公主,拜駙馬都尉。有器識。宣宗時,恩寵無 比。終檢校禮部尚書、河南尹。
quán dé yú, zì zài zhī. fù gāo, jiàn zhuō xíng chuán. dé yú qī suì jū fù sàng, kū yǒng rú chéng rén. wèi guān, yǐ wén zhāng chēng zhū rú jiān. hán huí chù zhì hé nán, pì zhì mù fǔ. fù cóng jiāng xī guān chá shǐ lǐ jiān fǔ wèi pàn guān. dù yòu péi zhòu jiāo pì zhī. dé zōng wén qí cái, zhào wèi tài cháng bó shì, gǎi zuǒ bǔ què.
權德輿,字載之。父皋,見《卓行傳》。德輿七歲居父喪,哭踴如成人。未冠, 以文章稱諸儒間。韓洄黜陟河南,辟置幕府。復從江西觀察使李兼府為判官。杜佑、 裴胄交辟之。德宗聞其材,召為太常博士,改左補闕。
zhēn yuán bā nián, guān dōng huái nán zhè xī zhōu xiàn dà shuǐ, huài lú shě, piào shā rén. dé yú jiàn yán: jiāng huái tián yī shàn shú, zé páng zī shù dào, gù tiān xià dà jì, yǎng yú dōng nán. jīn yín yǔ èr shí, nóng tián bù kāi, bū wáng rì zhòng. yí zé qún chén míng shí tōng fāng zhě, chí jié láo lái, wèn rén suǒ jí kǔ, juān qí zū rù, yǔ lián shuài shǒu zhǎng jiǎng qiú suǒ yí. fù qǔ yú rén, bù ruò cáng yú rén zhī gù yě. dì nǎi qiǎn xī zhì děng sì rén xún xíng wèi fǔ. péi yán líng yǐ qiǎo xìng jìn, pàn dù zhī, dé yú shàng shū chì yán: yán líng yǐ cháng fù zhèng é yòng dù wèi jǐn zhě wèi xiàn lì, yǐ kuā jǐ gōng yòng guān qián shòu cháng píng zá wù, hái qǔ qí zhí, hào bié zhù xiàn qián, yīn yǐ wǎng shàng biān jūn fá, bù bǐng liáng, zhào huò jiāng chǎng, qí shì bù xì. bì xià yí wèi liú yán, hú bù yǐ xīn lì zhào yán líng, zhì hé běn mò, zé zhōng cháo chén àn fù biān zī. rú yán zhě bù miù, zé bāng guó zhī wù, bù yí wěi fēi qí rén. shū zòu, bù xǐng.
貞元八年,關東、淮南、浙西州縣大水,壞廬舍,漂殺人。德輿建言:「江、 淮田一善熟,則旁資數道,故天下大計,仰於東南。今霪雨二時,農田不開,逋亡 日眾。宜擇群臣明識通方者,持節勞徠,問人所疾苦,蠲其租入,與連帥守長講求 所宜。賦取於人,不若藏於人之固也。」帝乃遣奚陟等四人循行慰撫。裴延齡以巧 幸進,判度支,德輿上疏斥言:「延齡以常賦正額用度未盡者為羨利,以夸己功; 用官錢售常平雜物,還取其直,號別貯羨錢,因以罔上;邊軍乏,不稟糧,召禍疆 場,其事不細。陛下疑為流言,胡不以新利召延齡,質核本末,擇中朝臣按覆邊資。 如言者不謬,則邦國之務,不宜委非其人。」疏奏,不省。
qiān qǐ jū shè rén. suì zhōng, jiān zhī zhì gào, jìn zhōng shū shè rén. dāng shì shí, dì qīn lǎn shù zhèng, zhòng chú bài, fán mìng zhū cháo, jiē shǒu zhì zhōng xià. shǐ, dé yú zhī zhì gào, ér xú dài gěi shì zhōng, gāo yǐng wèi shè rén. jū shù suì, dài zú, yǐng zhī lǐ bù, dé yú dú zhí liǎng shěng, shù xún yī hái shě, nǎi shàng shū yán: zuǒ yòu yè yuán, chéng tiān zǐ gào mìng, fèng xíng xiáng fù, gè yǒu yōu sī. jiù zhì, fēn cáo shí yuán, yǐ xiāng fáng jiǎn. dà dǐ shì yǒu suǒ yōng, zé lì dé wèi fēi. sì fāng wén zhě, huò yǐ cháo tíng wèi fá shì, yào zhòng zhī sī, bù yí jiǔ fèi. dì yuē: fēi bù zhī qīng zhī láo, dàn zé rú qīng zhě wèi dé qí rén ěr. jiǔ zhī, zhī lǐ bù gòng jǔ, zhēn bài shì láng. fán sān suì, zhēn pǐn xiáng dì, suǒ dé shì xiāng jì wèi gōng qīng zǎi xiàng. qǔ míng jīng chū bù xiàn yuán.
遷起居舍人。歲中,兼知制誥,進中書舍人。當是時,帝親攬庶政,重除拜, 凡命諸朝,皆手制中下。始,德輿知制誥,而徐岱給事中,高郢為舍人。居數歲, 岱卒,郢知禮部,德輿獨直兩省,數旬一還舍,乃上書言:「左右掖垣,承天子誥 命,奉行詳覆,各有攸司。舊制,分曹十員,以相防檢。大抵事有所壅,則吏得為 非。四方聞者,或以朝廷為乏士,要重之司,不宜久廢。」帝曰:「非不知卿之勞, 但擇如卿者未得其人耳。」久之,知禮部貢舉,真拜侍郎。凡三歲,甄品詳諦,所 得士相繼為公卿、宰相。取明經初不限員。
shí jiǔ nián, dà hàn, dé yú yīn shì shàng chén què zhèng yuē: bì xià zhāi xīn jiǎn shàn, mǐn cè yuán yuán, gào yú zōng miào, dǎo zhū tiān dì, yī wù kě qí, bì zhì qí lǐ, yī shì yǒu qǐng, bì tīng qí yán, yōu rén zhī xīn kě wèi zhì yǐ. chén wén xiāo tiān zāi zhě xiū zhèng shù, gǎn rén xīn zhě liú huì zé, hé qì qià, zé xiáng yīng zhì yǐ. jī diān zhī nèi, dà shuài chì dì ér wú suǒ wàng, zhuǎn xǐ zhī rén, bì bó dào lù, lǜ zhǒng mài shí, zhǒng bù dé xià. yí zhào zài suǒ cái liú jīng yòng, yǐ zhǒng dài mín. jīn zī zū fù jí sù bū yuǎn dài, yī qiè juān chú. shè bù juān chú, yì wú kě liǎn zhī lǐ, bù rú xiān shì tú zhī, zé ēn guī yú shàng yǐ. shí sì nián xià hàn, lì qù cháng fù, zhì xiàn lìng wèi mín ōu rǔ zhě, bù kě bù chá. yòu yán: cáo yùn běn jì guān zhōng, ruò zhuǎn dōng dōu yǐ xī yuán dào cāng lǐn, xī rù jīng shī, dū jiāng huái suǒ shū yǐ bèi cháng shù, rán hòu yuē tài cāng yī suì jì, chì qí yú zhě yǐ tiào yú mín, zé shí jià bù yǒng ér xù cáng zhě chū yǐ. yòu yán: dà lì zhōng, yī jiān zhí qián sì qiān, jīn zhǐ bā bǎi, shuì rù rú jiù, zé chū yú mín zhě wǔ bèi qí chū. sì fāng ruì yú shàng xiàn, wèi guó póu yuàn, guǎng jūn shí zhī qiú, ér bīng yǒu xū jí, bō qǔ duō fāng, suī yǒu xīn jì qiǎo lì, néng shāng gōng lì, qí yú gē gǔ dàn kǒu, kùn rén jūn yě. yòu yán: bǐ jīng chù fàng zhě, zì wèi wěn shì wú qī, zuò wèi fěi rén, yǐ dòng hé qì. ér dōng jiàn guān yú sān nián wèi shòu mìng, yī shí jì kōng, kè rán jiù bì, cǐ yì qióng rén zhī yī duān yě. jìn bì xià xǐ yòu chù fàng zhě, huò qǐ wèi èr qiān dàn, qí tú gèng xiāng miǎn, zhī qiān fù kě wàng. wéi yīn ér hóng zhī, shǐ rén rén zì xiào. dì pō cǎi yòng zhī.
十九年,大旱,德輿因是上陳闕政曰:「陛下齋心減膳,閔惻元元,告於宗廟, 禱諸天地,一物可祈,必致其禮,一士有請,必聽其言,憂人之心可謂至已。臣聞 銷天災者脩政術,感人心者流惠澤,和氣洽,則祥應至矣。畿甸之內,大率赤地而 無所望,轉徙之人,斃踣道路,慮種麥時,種不得下。宜詔在所裁留經用,以種貸 民。今茲租賦及宿逋遠貸,一切蠲除。設不蠲除,亦無可斂之理,不如先事圖之, 則恩歸於上矣。十四年夏旱,吏趣常賦,至縣令為民毆辱者,不可不察。」又言: 「漕運本濟關中,若轉東都以西緣道倉廩,悉入京師,督江、淮所輸以備常數,然 後約太倉一歲計,斥其餘者以糶於民,則時價不踴而蓄藏者出矣。」又言:「大曆 中,一縑直錢四千,今止八百,稅入如舊,則出於民者五倍其初。四方銳於上獻, 為國掊怨,廣軍實之求,而兵有虛籍,剝取多方,雖有心計巧曆,能商功利,其於 割股啖口,困人均也。」又言:「比經絀放者,自謂抆拭無期,坐為匪人,以動和 氣。而冬薦官逾三年未受命,衣食既空,溘然就斃,此亦窮人之一端也。近陛下洗 宥絀放者,或起為二千石,其徒更相勉,知牽復可望。惟因而弘之,使人人自效。」 帝頗採用之。
xiàn zōng yuán hé chū, lì bīng bù shì láng, zuò lèi, xǐ tài zǐ bīn kè, é hái qián guān. shí zé lù lú cóng shǐ zhà ào, jìn bù zhì, qí fù qián zú jīng shī, ér chéng dé wáng chéng zōng fù sǐ qiú xí, dé yú jiàn, yǐ wèi: yù biàn shān dōng, xiān zé zhāo yì zhī shuài. cóng shǐ bá zì jūn xiào, yǎn jiǎn bù fǎ, jīn kě yīn qí sàng, xuǎn shǒu chén dài zhī. chéng dé xí sú jì jiǔ, dāng zhì yǐ jiàn, xǔ chéng dé zhī qǐng zé kě, xǔ zhāo yì zé bù kě. dì bù tīng. jí wáng chéng zōng pàn, cóng shǐ nǎi guǐ jì yǐ náo wáng shī, bīng lǎo wú gōng. dé yú fù qǐng shè chéng zōng, xǐ cóng shǐ. hòu jiē lüè rú suǒ liào.
憲宗元和初,歷兵部侍郎,坐累,徙太子賓客,俄還前官。時澤潞盧從史詐傲, 浸不制,其父虔卒京師,而成德王承宗父死求襲,德輿諫,以為:「欲變山東,先 擇昭義之帥。從史拔自軍校,偃蹇不法,今可因其喪,選守臣代之。成德習俗既久, 當制以漸,許成德之請則可,許昭義則不可。」帝不聽。及王承宗叛,從史乃詭計 以撓王師,兵老無功。德輿復請赦承宗,徙從史。後皆略如所料。
huì péi jì bìng, dé yú zì tài cháng qīng bài lǐ bù shàng shū tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì. wáng è yáo hé zhōng rù cháo, qiú jiān zǎi xiàng, lǐ fān yǐ wèi bù kě, dé yú yì zòu: píng zhāng shì fēi xù jìn yí dé, bǐ fāng zhèn dài zǎi xiàng, bì yǒu dà zhōng ruò xūn, fǒu zé qiáng bù zhì zhě, bù dé yǐ yǔ zhī. jīn è wú gōng, yòu fēi gū xī shí, yī jiǎ cǐ míng, yǐ kāi hòu rén, bù kě. dì nǎi zhǐ.
會裴垍病,德輿自太常卿拜禮部尚書、同中書門下平章事。王鍔繇河中入朝, 求兼宰相,李籓以為不可,德輿亦奏:「平章事非序進宜得,比方鎮帶宰相,必有 大忠若勛,否則強不制者,不得已與之。今鍔無功,又非姑息時,一假此名,以開 後人,不可。」帝乃止。
dǒng xī yú gāo mó yǐ yùn liáng shǐ dào jūn xìng, liú lǐng nán, dì huǐ qí qīng, zhào zhōng shǐ bàn dào shā zhī. dé yú jiàn: xī děng fāng shān dōng yòng bīng, gān méi kù cái, sǐ bù cháng zé. bì xià yǐ liú chì tài qīng, dāng zé chén děng móu wù, shěn zhèng qí zuì, míng xià zhào shū, yǔ zhòng tóng qì, zé rén rén jù fǎ. chén zhī yǐ shì bù zhèng, rán yì shí huò yǒu cǐ bǐ, yào xū yǒu sī lùn bào, fá yī quàn bǎi, shú bù gān xīn. dì shēn rán zhī. cháng wèn zhèng zhī kuān měng shú xiān, duì yuē: táng jiā chéng suí kē nüè, yǐ rén hòu wèi xiān. tài zōng huáng dì jiàn míng táng tú, shǐ jìn biān bèi, liè shèng suǒ xún, jiē shàng dé jiào. gù tiān bǎo dà dào qiè fā, é ér yí miè, gài běn cháo zhī huà, gǎn rén xīn zhī shēn yě. dì yuē: chéng rú gōng yán.
董溪、於皋謨以運糧使盜軍興,流嶺南,帝悔其輕,詔中使半道殺之。德輿諫: 「溪等方山東用兵,乾沒庫財,死不償責。陛下以流斥太輕,當責臣等繆誤,審正 其罪,明下詔書,與眾同棄,則人人懼法。臣知已事不諍,然異時或有此比,要須 有司論報,罰一勸百,孰不甘心。」帝深然之。嘗問政之寬猛孰先,對曰:「唐家 承隋苛虐,以仁厚為先。太宗皇帝見《明堂圖》,始禁鞭背,列聖所循,皆尚德教。 故天寶大盜竊發,俄而夷滅,蓋本朝之化,感人心之深也。」帝曰:「誠如公言。」
dé yú shàn biàn lùn, kāi chén gǔ jīn běn mò, yǐ jué wù rén zhǔ. wèi fǔ xiāng, kuān hé bù wèi chá chá míng. lǐ jí fǔ zài bǐng zhèng, dì yòu zì yòng lǐ jiàng cān zàn dà jī. shì shí, dì qiè yú zhì, shì jù xì xī zé zǎi xiàng. jí fǔ jiàng yì lùn bù néng wú chí yì, zhì dì qián jù yán jí biàn, dé yú cóng róng bù gǎn yǒu suǒ qīng zhòng, zuò shì bà wèi běn guān. yǐ jiǎn xiào lì bù shàng shū liú shǒu dōng dōu, jìn fú fēng jùn gōng. yú dí yǐ zi shā rén, zì qiú, qīn qī mò gǎn guò mén, cháo tíng wú wèi qǐng zhě. dé yú jiāng xíng, yán yú dì yuē: dí zhī zuì jì dài bù jìng, yí yīn cì kuān zhào. dì yuē: rán, qīng wèi wú guò yù zhī. fù bài tài cháng qīng, xǐ xíng bù shàng shū.
德輿善辨論,開陳古今本末,以覺悟人主。為輔相,寬和不為察察名。李吉甫 再秉政,帝又自用李絳參贊大機。是時,帝切於治,事鉅細悉責宰相。吉甫、絳議 論不能無持異,至帝前遽言亟辯,德輿從容不敢有所輕重,坐是罷為本官。以檢校 吏部尚書留守東都,進扶風郡公。於頔以子殺人,自囚,親戚莫敢過門,朝廷無為 請者。德輿將行,言於帝曰:「頔之罪既貸不竟,宜因賜寬詔。」帝曰:「然,卿 為吾過諭之。」復拜太常卿,徙刑部尚書。
xiān shì, zhào xǔ mèng róng jiǎng yì kān huì gé chì, jì chéng, shàng zhī, liú jìn zhōng dé yú qǐng chū qí shū, yǔ shì láng liú bó chú cān fù yán kǎo, dìng sān shí piān zòu shàng. fù jiǎn xiào lì bù shàng shū, chū wèi shān nán xī dào jié dù shǐ. hòu èr nián, yǐ bìng qǐ hái, zú yú dào. nián liù shí, zèng shàng shū zuǒ pú shè, shì yuē wén.
先是,詔許孟容、蔣乂刊匯格敕,既成,上之,留禁中;德輿請出其書,與侍 郎劉伯芻參復研考,定三十篇奏上。復檢校吏部尚書,出為山南西道節度使。後二 年,以病乞還,卒於道。年六十,贈尚書左僕射,諡曰文。
dé yú shēng sān suì, zhī biàn sì shēng, sì suì néng fù shī, jī sī jīng shù, wú bù guàn zōng. zì shǐ xué zhì lǎo, wèi céng yī rì qù shū bù guān. cháng zhe lùn, biàn hàn suǒ yǐ wáng, xī jīng yǐ zhāng yǔ, dōng jīng yǐ hú guǎng, dà zhǐ yǒu bǔ yú shì. qí wén yǎ zhèng shàn rù, dāng shí gōng qīng hóu wáng gōng dé zhuō yì zhě, jiē suǒ míng jì, shí cháng qī bā. suī dòng zhǐ wú wài shì, qí yùn jí fēng liú, zì rán kě mù. zhēn yuán yuán hé jiān, wèi jìn shēn yǔ yí yún.
德輿生三歲,知變四聲,四歲能賦詩,積思經術,無不貫綜。自始學至老,未 曾一日去書不觀。嘗著論,辨漢所以亡,西京以張禹,東京以胡廣,大指有補於世。 其文雅正贍縟,當時公卿侯王功德卓異者,皆所銘紀,十常七八。雖動止無外飾, 其醞藉風流,自然可慕。貞元、元和間,為搢紳羽儀雲。
zi qú, zì dà guī, yuán hé chū, zhuó jìn shì. lì jiān chá yù shǐ, yǒu měi chēng. zǎi xiàng lǐ zōng mǐn nǎi fù mén shēng, gù jiàn wèi zhōng shū shè rén. shí lǐ xùn xié chǒng, yǐ zhōu yì bó shì zài hàn lín, qú yǔ shè rén gāo yuán yù gěi shì zhōng zhèng sù hán cì děng lián zhāng hé xùn qīng fù yīn qiǎo, qiě luàn guó, bù yí chū rù jìn zhōng. bù tīng. jí zōng mǐn biǎn, qú lǚ biǎo biàn jiě, biǎn làng zhōu cì shǐ. wén zōng lián qí mǔ bìng, xǐ zhèng zhōu. xùn zhū, shí rén duō qú míng huò fú dà tǐ, néng shì qí jiā.
子璩,字大圭,元和初,擢進士。歷監察御史,有美稱。宰相李宗閔乃父門生, 故薦為中書舍人。時李訓挾寵,以《周易》博士在翰林,璩與舍人高元裕、給事中 鄭肅、韓佽等連章劾訓傾覆陰巧,且亂國,不宜出入禁中。不聽。及宗閔貶,璩屢 表辨解,貶閬州刺史。文宗憐其母病,徙鄭州。訓誅,時人多璩明禍福大體,能世 其家。
cuī qún, zì dūn shī, bèi zhōu wǔ chéng rén. wèi guān, jǔ jìn shì, lù zhì zhǔ gòng jǔ, liáng sù jiàn qí yǒu gōng fǔ cái, zhuó jiǎ kē, jǔ xián liáng fāng zhèng, shòu mì shū shěng xiào shū láng. lèi qiān yòu bǔ què hàn lín xué shì zhōng shū shè rén. shù chén dǎng yán, xiàn zōng jiā nà, yīn zhào xué shì: fán zòu yì, dài qún shǔ nǎi dé shàng. qún yǐ jìn mì zhī yán, rén rén dāng zì chén, yī wèi gù shì, hòu huò yǒu è zhí chǒu zhèng, zé tā xué shì bù dé shàng shū yǐ, gù ràng, jiàn tīng. huì zhāo tài zǐ hōng, shì shí, suì wáng dí, ér lǐ wáng zhǎng, duō nèi zhù. dì jiāng jiàn dōng gōng, zhào qún wèi lǐ wáng zuò ràng. qún zòu: dà fán jǐ dāng dé zé ràng, bù dāng dé zhī, wū yòng ràng? jīn suì wáng dí, yí wèi tài zǐ. dì cóng qí yì. wèi bó tián jì ān yǐ wǔ qiān jiān zhù yíng kāi yè fú cí, qún yǐ wèi wú míng zhī xiàn, bù dāng shòu. yǒu zhào què zhī. jìn hù bù shì láng.
崔群,字敦詩,貝州武城人。未冠,舉進士,陸贄主貢舉,梁肅薦其有公輔才, 擢甲科,舉賢良方正,授秘書省校書郎。累遷右補闕、翰林學士、中書舍人。數陳 讜言,憲宗嘉納,因詔學士:「凡奏議,待群署乃得上。」群以「禁密之言,人人 當自陳,一為故事,後或有惡直醜正,則它學士不得上書矣」,固讓,見聽。惠昭 太子薨,是時,遂王嫡,而澧王長,多內助。帝將建東宮,詔群為澧王作讓。群奏: 「大凡己當得則讓,不當得之,烏用讓?今遂王嫡,宜為太子。」帝從其議。魏博 田季安以五千縑助營開業佛祠,群以為無名之獻,不當受。有詔卻之。進戶部侍郎。
yuán hé shí èr nián, yǐ zhōng shū shì láng tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì. lǐ shī dào jì zhū, shī gǔ děng qī zǐ méi rù yē tíng, dì yí, yǐ wèn qún, qún qǐng shì zhī, bìng hái qí nú bì zī chǎn. yán tiě yuàn guān quán zhǎng rú zuò zuì dǐ sǐ, qí mǔ mào, gài zi yǐ yǎng. dì shì rán yù shè zhī, yǐ wèn zǎi xiàng, qún duì: bì xià xìng lián qí lǎo, yí jí qiǎn shǐ yù zhǐ, ruò xū chū chì, wú jí yǐ. yú shì miǎn sǐ. qún fán qǐ zòu, píng shù rú cǐ. dì cháng yǔ zǎi xiàng: tīng shòu zhī jì, bù yì nán hū! bǐ zhào xué shì jí qián shì shì, wèi biàn bàng lüè, yǐ zì jǐng jiàn. qí yào yún hé? qún duì: wú qíng, qū zhí biàn zhī zhì yì yǒu qíng, zé qī wèi nán shěn yě. gù kǒng zǐ yǒu zhòng hǎo zhòng è jìn rùn fū shòu zhī shuō, yǐ qí nán biàn yě. ruò bì xià zé xián ér rèn, dài zhī yǐ chéng, jiū zhī yǐ fǎ, zé rén zì guī zhèng, ér bù gǎn yǐ qī. dì wěi qí yán.
元和十二年,以中書侍郎同中書門下平章事。李師道既誅,師古等妻子沒入掖 廷,帝疑,以問群,群請釋之,並還其奴婢貲產。鹽鐵院官權長孺坐罪抵死,其母 耄,丐子以養。帝奭然欲赦之,以問宰相,群對:「陛下幸憐其老,宜即遣使諭旨, 若須出敕,無及矣。」於是免死。群凡啟奏,平恕如此。帝嘗語宰相:「聽受之際, 不亦難乎!比詔學士集前世事,為《辨謗略》,以自儆鑒。其要云何?」群對: 「無情,曲直辨之至易;有情,則欺為難審也。故孔子有眾好眾惡、浸潤膚受之說, 以其難辨也。若陛下擇賢而任,待之以誠,糾之以法,則人自歸正,而不敢以欺。」 帝韙其言。
chù zhōu cì shǐ miáo jī jìn xiàn qián qī bǎi wàn, qún yǐ shòu zhī shī xìn tiān xià, qǐng hái cì qí zhōu, yǐ shū xià hù zhī fù. shì shí, huáng fǔ bó yán lì xìng yú dì, yīn jí zuǒ yòu qiú zǎi xiàng, qún shù yán qí nìng xié bù kě yòng. jì rù duì, jí kāi yuán tiān bǎo shì, qún yīn tuī yán qí jí yuē: ān wēi zài chū lìng, cún wáng xì suǒ rèn. xī xuán zōng shǎo lì tún xiǎn, gèng mín jiān jí kǔ, gù chū dé yáo chóng sòng jǐng lú huái shèn fǔ yǐ dào dé, sū tǐng lǐ yuán hóng zī zī shǒu zhèng, zé kāi yuán wèi zhì. qí hòu ān yú yì lè, yuǎn zhèng shì, nì xiǎo rén, gù yǔ wén róng yǐ yán lì jìn, lǐ lín fǔ yáng guó zhōng hù chǒng péng xié, zé tiān bǎo wèi luàn. yuàn bì xià yǐ kāi yuán wèi fǎ, yǐ tiān bǎo wèi jiè, shè jì zhī fú yě. yòu yán: shì wèi lù shān fǎn, wèi zhì luàn fēn míng. chén wèi bà zhāng jiǔ líng, xiāng lín fǔ, zé zhì luàn gù yǐ fēn yǐ. zuǒ yòu wèi gǎn dòng. qún yǐ shì fěng dì, gù bó xián zhī. dì zú zì xiāng bó. huì qún chén shàng dì hào, bó yù jiān yòng xiào dé wèi hào, qún dú yǐ wèi yǒu ruì shèng, zé xiào dé bìng jiàn. dì wén bù lè. huì dù zhī bǐng cì biān shì bù shí, wù duō bì è, lǐ guāng yán yōu shén, zhì yù yǐn pèi dāo zì jué, zhōng wài jiē kǒng. bó zòu: biān bǐ wú shì, nǎi qún gǔ dòng, yù yǐ mǎi zhí, guī yuàn tiān zǐ. yú shì bà wèi hú nán guān chá shǐ.
處州刺史苗積進羨錢七百萬,群以受之失信天下,請還賜其州,以紓下戶之賦。 是時,皇甫鎛言利幸於帝,陰藉左右求宰相,群數言其佞邪不可用。既入對,及開 元、天寶事,群因推言其極曰:「安危在出令,存亡系所任。昔玄宗少歷屯險,更 民間疾苦,故初得姚崇、宋璟、盧懷慎輔以道德,蘇頲、李元紘孜孜守正,則開元 為治。其後安於逸樂,遠正士,昵小人,故宇文融以言利進,李林甫、楊國忠怙寵 朋邪,則天寶為亂。願陛下以開元為法,以天寶為戒,社稷之福也。」又言:「世 謂祿山反,為治亂分明。臣謂罷張九齡,相林甫,則治亂固已分矣。」左右為感動。 群以是諷帝,故鎛銜之。帝卒自相鎛。會群臣上帝號,鎛欲兼用「孝德」為號,群 獨以為有「睿聖」,則「孝德」並見。帝聞不樂。會度支稟賜邊士不時,物多弊惡, 李光顏憂甚,至欲引佩刀自決,中外皆恐。鎛奏:「邊鄙無事,乃群鼓動,欲以買 直,歸怨天子。」於是罷為湖南觀察使。
mù zōng lì, yǐ lì bù shì láng zhào zhī, láo yuē: wǒ wèi tài zǐ, qīng lì yě. qún yuē: cǐ xiān dì yì, chén hé lì yān? qiě bì xià xiàng wèi huái xī jié dù shǐ, chén qǐ zhì cǎo, qí yán yǒu néng biàn nán yáng zhī dú, yǔn fú dōng hǎi zhī guì, xiān dì rán zhī, zé chuán fù jiǔ yǐ. é bài yù shǐ dài fū. wèi jǐ, jiǎn xiào bīng bù shàng shū, chōng wǔ níng jié dù shǐ. qún yǐ qí fù wáng zhì xìng dé shì xīn, bù ruò jiǎ yǐ jié dù, bù bào. zhì xìng tǎo yōu zhèn hái, jí bīng zhú qún, qún shī shǒu, zuǒ qiān mì shū jiān, fēn sī dōng dōu. gǎi huá zhōu cì shǐ, lì xuān shè chí guān chá shǐ, jìn bīng bù shàng shū, chū wèi jīng nán jié dù shǐ, zhào bài lì bù shàng shū. zú, nián liù shí yī, zèng sī kōng.
穆宗立,以吏部侍郎召之,勞曰:「我為太子,卿力也。」群曰:「此先帝意, 臣何力焉?且陛下向為淮西節度使,臣起制草,其言有『能辨南陽之牘,允符東海 之貴』,先帝然之,則傳付久矣。」俄拜御史大夫。未幾,檢校兵部尚書,充武寧 節度使。群以其副王智興得士心,不若假以節度,不報。智興討幽、鎮還,藉兵逐 群,群失守,左遷秘書監,分司東都。改華州刺史,歷宣歙池觀察使,進兵部尚書, 出為荊南節度使,召拜吏部尚書。卒,年六十一,贈司空。
zàn yuē: shèng rén bù wèi duō nán, wèi wú nán. hé zāi? duō nán zhī shì, rén rén zhǎng lǜ ér shēn móu, rì tì yú zhōng, yóu yǐ wèi wèi yě, yuē: wú fù wáng bù xiá, yòu hé yǐ ān? gù néng jǔ tiān xià fù zhī xìng, wèi zhī yě. huò nán yǐ píng, shàng tián xià xī, shī shī zì rú yuē: xián nán dé, suī wú xián, shàng kě zhì yě nìng kě qù, suī cún nìng, bù jù luàn yě. shì lòu fú tián, hū qīng fú zhī, yǎn rán zì wèi yuē: wǒ hé yǐ sàng? gù néng jǔ tiān xià fù zhī wáng, bù wèi yě. cháng rén suǒ wèi, shèng rén yì zhī suǒ bù wèi, shèng rén nán zhī. guān xiào míng huáng dì, běn zhōng zhǔ, zāo biàn kě yǔ móu shǐ, chí chéng bù kě yǔ gòng zhōng. cuī qún yǐ wèi xiāng lǐ lín fǔ zé zhì luàn yǐ fēn, qí yán xìn zāi! shì biǎn què suǒ yǐ qiào huán hóu yě.
贊曰:聖人不畏多難,畏無難。何哉?多難之世,人人長慮而深謀,日惕於中, 猶以為未也,曰:「吾覆亡不暇,又何以安?」故能舉天下付之興,畏之也。禍難 已平,上恬下嬉,施施自如曰:「賢難得,雖無賢,尚可治也;佞可去,雖存佞, 不遽亂也。」視漏弗填,忽傾弗支,偃然自慰曰:「我曷以喪?」故能舉天下付之 亡,不畏也。常人所畏,聖人易之;所不畏,聖人難之。觀孝明皇帝,本中主,遭 變可與謀始,持成不可與共終。崔群以為相李林甫則治亂已分,其言信哉!是扁鵲 所以誚桓侯也。