bái péi cuī wéi èr lǐ huáng fǔ wáng
白裴崔韋二李皇甫王
bái zhì zhēn zhě, běn míng xiù guī, gù tài yuán shǐ yě. shì jié dù shǐ lǐ guāng bì, kēng kēng zì lì, yǒu zhì shù. guāng bì shàn zhī, shǐ yǔ zhàng xià yì. dài zōng sù wén, jí guāng bì zú, zhuó lèi sī nóng qīng. zài guān shí nián, dé zōng yǐ wèi mǐn, suì yǐ fù xīn, jìn shòu shén cè jūn shǐ, cì jīn míng. yǒu suǒ jiàn bái, shàn kuī yì dì zhǐ, gù yán wú bù cóng. cóng shòu fèng tiān, yǐ wèi xíng zài dōu zhī bīng mǎ shǐ. jù lǐ huái guāng bào qí è, nǎi yǔ zhào zàn lú qǐ děng yì huái guāng bù shǐ cháo. huái guāng fǎn, lùn chì qí jiān, biǎn ēn zhōu sī mǎ, zàn bō zhōu sī mǎ. shāo xǐ làng zhōu bié jià. zhēn yuán èr nián, qǐ wèi guǒ zhōu cì shǐ, zǎi xiàng lǐ miǎn gù jiàn, bù xǔ. míng nián, bài zhè xī guān chá shǐ, sǐ yú guān.
白志貞者,本名琇珪,故太原史也。事節度使李光弼,硜硜自力,有智數。光 弼善之,使與帳下議。代宗素聞,及光弼卒,擢累司農卿。在官十年,德宗以為敏, 遂倚腹心,進授神策軍使,賜今名。有所建白,善窺億帝指,故言無不從。從狩奉 天,以為行在都知兵馬使。懼李懷光暴其惡,乃與趙贊、盧杞等抑懷光不使朝。懷 光反,論斥其奸,貶恩州司馬,贊播州司馬。稍徙閬州別駕。貞元二年,起為果州 刺史,宰相李勉固諫,不許。明年,拜浙西觀察使,死於官。
péi yán líng, hé zhōng hé dōng rén. qián yuán mò, wèi sì shuǐ wèi, zéi xiàn dōng dōu, qù kè jiāng xià. huá zhōu cì shǐ dǒng jìn biǎo shǔ pàn guān, shāo qiān tài cháng bó shì. lú qǐ bǐng zhèng, yǐn wèi shàn bù yuán wài láng jí xián yuàn zhí xué shì. cuī zào biǎo zhī dōng dōu dù zhī yuàn. zhào wèi cí bù láng zhōng, bù dài mìng, zhé hái jí xián yuàn, zǎi xiàng zhāng yán shǎng jí qí yì, chū wèi zhāo yīng lìng. yǔ wèi jiāo sù suǒ qiú, jīng zhào yǐn zhèng shū zé yòu wèi, ér yù shǐ zhōng chéng dòu cān shàn yán líng, zú zhú yǐn. dé zōng yòng cān fǔ zhèng, jí zhuó yán líng sī nóng shǎo qīng.
裴延齡,河中河東人。乾元末,為汜水尉,賊陷東都,去客江夏。華州刺史董 晉表署判官,稍遷太常博士。盧杞秉政,引為膳部員外郎、集賢院直學士。崔造表 知東都度支院。召為祠部郎中,不待命,輒還集賢院,宰相張延賞疾其易,出為昭 應令。與尉交訴所賕,京兆尹鄭叔則佑尉,而御史中丞竇參善延齡,卒逐尹。德宗 用參輔政,即擢延齡司農少卿。
huì bān hóng zú, jiǎ lǐng dù zhī. yán líng sù bù shàn cái jì, nǎi guǎng gōu jù, qǔ sù jiān lǎo lì yǔ móu, yǐ gù dì xìng. yīn jiàn yán: zuǒ cáng, tiān xià suì rù bù zī, hào dēng bù kě xiào. qǐng liè bié shě, yǐ jiǎn yíng xū. yú shì yǐ tiān xià sù fù bā bǎi wàn mín xī wèi fù kù, chōu guàn sān bǎi wàn mín wèi shèng kù, yàng wù sān shí wàn mín wèi jì kù, bó yǐ sù chū yǐ sè rù zhě wèi yuè kù. dì jiē kě zhī. rán tiān xià fù jiē qióng rén, cháng rù wú qī, chōu guàn yǔ gěi jiē jǐn yàng wù yǔ bó gù yǒu jí, yán líng dàn duō qí báo zuì lì yuán yǐ guǐ dì, yú cái yòng wú suǒ jiā yě. é yǐ hù bù shì láng wèi zhēn. yòu qǐng yǐ jīng zhào miáo qián shì cǎo qiān wàn, bǐ mín shū zhū yuàn. zǎi xiàng lù zhì děng yǐ wèi fēi shì, bù cóng. jīng yòu piān gù yǒu bì wěi dì shù qǐng, yán líng wàng yán: zhǎng ān xián yáng jiān, dé bēi nǎi shù bǎi qǐng, yuàn yǐ wèi nèi jiù mù dì, shuǐ gān cǎo jiàn yǔ yuàn jiù děng. dì xìn zhī, yǐ wèn zǎi xiàng, jiē yuē: dāng wú yǒu. dì qiǎn shǐ àn fù, guǒ zhà. yán líng dà cán, dì bù zé yě.
會班宏卒,假領度支。延齡素不善財計,乃廣鈎距,取宿奸老吏與謀,以固帝 幸。因建言:「左藏,天下歲入不貲,耗登不可校。請列別舍,以檢盈虛。」於是 以天下宿負八百萬緡析為負庫,抽貫三百萬緡為賸庫,樣物三十萬緡為季庫,帛以 素出、以色入者為月庫。帝皆可之。然天下負皆窮人,償入無期,抽貫與給皆盡; 樣物與帛固有籍,延齡但多其薄最吏員以詭帝,於財用無所加也。俄以戶部侍郎為 真。又請以京兆苗錢市草千萬,俾民輸諸苑。宰相陸贄等以為非是,不從。京右偏 故有閟葦地數頃,延齡妄言:「長安、咸陽間,得陂艿數百頃,願以為內廄牧地, 水甘草荐與苑廄等。」帝信之,以問宰相,皆曰:「當無有。」帝遣使按覆,果詐。 延齡大慚,帝不責也。
jīng zhào jī suì hé shì bù dé zhí, yǐn lǐ chōng qǐng zhī guān, yán líng wū qí wàng, fǎn lìng hái shū, hào yuē dǐ zhé qián. cháng qǐng liǎn cái yǐ shí fǔ, dì yuē: ān dé ér shí zhī? yán líng yuē: kāi yuán tiān bǎo jiān, hù kǒu fán xī, bǎi sī wù yīn, guān qiě yǒu quē zhě. bǐ bīng xìng, hù bù bàn zài, jīn yī guān zhì shù sī zú yǐ. qǐng hòu guān què bù jí bǔ, shōu qí bǐng yǐ shí tǎng bù.
京兆積歲和市不得直,尹李充請之官,延齡誣其妄,反令還輸,號曰「底折錢」。 嘗請斂財以實府,帝曰:「安得而實之?」延齡曰:「開元、天寶間,戶口繁息, 百司務殷,官且有缺者。比兵興,戶不半在,今一官治數司足矣。請後官闕不即補, 收其稟以實帑簿。」
tā rì, dì wèi yán líng yuē: zhèn suǒ jū yù táng diàn, yī dòng jiāng yā, niàn yì zhī, wèi néng yě. yán líng yuē: zōng miào zhì zhòng, diàn dòng wēi yǐ. qiě bì xià běn fèn qián, yòng zhī wáng qióng, hé suǒ nán zāi? dì jīng yuē: běn fèn qián nài hé? duì yuē: cǐ zài jīng yì, yú rú bù néng zhī, chén néng yán zhī. àn lǐ, tiān xià fù sān zhī: yī yǐ chōng gān dòu, yī yǐ shì bīn kè, yī jūn zhī páo chú. bì xià fèng zōng miào, néng jié tiān xià fù sān zhī yī hū? hóng lú lǐ bīn, láo yǔ sì yí, yòng shí yī wèi yǒu yíng. bì xià suǒ yù yōng xì jiǎn jiǎn, yǐ suǒ yú wèi bǎi guān bǐng liào sūn qián, wèi jǐn yě, zé suǒ bù jǐn zhě wèi běn fèn qián. yǐ zhì diàn shù shí shàng bù fá, kuàng yī dòng zāi! dì hàn yuē: rén wèi cháng wèi zhèn yán zhī. yòu zào shén lóng fú cí, xū cái wǔ shí chǐ zhě. yán líng wàng zòu: tóng zhōu dé dà gǔ, mù shù shí zhāng, dù jiē bā shí chǐ, dì yuē: wú wén kāi yuán shí, jìn shān wú jù mù, qiú zhī lán shèng jiān. jīn hé dì zhī jìn cái zhī liáng xié? yán líng yuē: yì cái guī chǎn, chù chù yǒu zhī, dài shèng zhǔ nǎi chū. jīn shēng jìn fǔ, qǐ kāi yuán suǒ dāng dé yě! dì yuè.
它日,帝謂延齡曰:「朕所居浴堂殿,一棟將壓,念易之,未能也。」延齡曰: 「宗廟至重,殿棟微矣。且陛下本分錢,用之亡窮,何所難哉?」帝驚曰:「本分 錢奈何?」對曰:「此在經誼,愚儒不能知,臣能言之。按禮,天下賦三之:一以 充乾豆,一以事賓客,一君之庖廚。陛下奉宗廟,能竭天下賦三之一乎?鴻臚禮賓, 勞予四夷,用十一為有贏。陛下所御饔餼簡儉,以所余為百官稟料飧錢,未盡也, 則所不盡者為本分錢。以治殿數十尚不乏,況一棟哉!」帝頷曰:「人未嘗為朕言 之。」又造神龍佛祠,須材五十尺者。延齡妄奏:「同州得大谷,木數十章,度皆 八十尺,」帝曰:「吾聞開元時,近山無巨木,求之嵐、勝間。今何地之近、材之 良邪?」延齡曰:「異材瑰產,處處有之,待聖主乃出。今生近輔,豈開元所當得 也!」帝悅。
shì shí, lù zhì wèi zǎi xiàng, dì sù suǒ xìn zhòng, jí lùn qí jué wàng bù kě rèn, dì yǐ wèi pái mào, yù yì hòu yán líng. zhì shàng shū liè qí zhuàng, jù yán: yán líng cháng zòu jù huò gān yǐn èr qiān wàn mín, qǐng shě bié kù wèi xiàn yú, gōng tiān zi sī fèi, gù shàng zhī xìng zuò guǎng, xuān suǒ duō yǐ. yán líng yù shí qí yán, nǎi dà sōu shì chán, duó suǒ rù xiàn, dài bǔ jiàng tú, pò xié jiù gōng, hào yuē chì suǒ, fú chóu qí zhí, míng yuē hé gù, fú yǔ zhī yōng. yòu dù zhī chū nà, yǔ tài fǔ jiāo xiāng guān zhì, chū wù xún jì, jiàn wù yuè jì, fú àn fù hé, yǒu yù shǐ yǐ jiān dǒng zhī, zé cái yòng bù dé huí yǐn. yán líng nǎi yán póu fèn tǔ dé yín shí sān wàn liǎng, tā huò qiě bǎi wàn, yǐ qì ér huò, jiē xiàn yú yě, xī yí shě yǐ gōng bié chì. tài fǔ qīng wéi shǎo huá hé qí wàng, bì xià zòng zhī bù wèi zhì, cǐ nǎi qīn xuē zhào mín, wèi tiān zǐ qǔ yuàn yú xià. yòu yǐn jiàn zhōng héng liǎn duō jī zhì bō qiān zhě, qí yán shén shēn qiè. dì dé zòu bù yuè. huì yán tiě shǐ zhāng pāng jīng zhào yǐn lǐ chōng sī nóng qīng lǐ xiān jiē zhǐ yán líng zhuān yǐ xiǎn wěi wǎng shàng, dì nù, nǎi bà zhì zǎi xiàng, zuǒ chú pāng děng guān.
是時,陸贄為宰相,帝素所信重,極論其譎妄不可任,帝以為排媢,愈益厚延 齡。贄上疏列其狀,具言:「延齡嘗奏句獲乾隱二千萬緡,請舍別庫為羨餘,供天 子私費,故上之興作廣,宣索多矣。延齡欲實其言,乃大搜市廛,奪所入獻,逮捕 匠徒,迫脅就功,號曰『敕索』,弗仇其直,名曰『和雇』,弗與之庸。又度支出 納,與太府交相關制,出物旬計,見物月計,符按覆核,有御史以監董之,則財用 不得回隱。延齡乃言掊糞土得銀十三萬兩,它貨且百萬,已棄而獲,皆羨餘也,悉 移舍以供別敕。太府卿韋少華劾其妄,陛下縱之不為治,此乃侵削兆民,為天子取 怨於下。」又引建中橫斂多積致播遷者,其言甚深切。帝得奏不悅。會鹽鐵使張滂、 京兆尹李充、司農卿李銛皆指延齡專以險偽罔上,帝怒,乃罷贄宰相,左除滂等官。
shí dà hàn, rén qíng chóu zhuì. yán líng yán: zhì děng shī quán yuàn wàng, xiǎn yán suì jī mín liú dù zhī liáng chú fá yǐ jī nù zhòng shì. tā rì, dì tián yuàn zhōng, ér shén cè jūn sù dù zhī bù fù jiù chú zhě, tiān zǐ huò yán líng yán, nǎi xià zhào chì zhú zhì děng, cháo tíng zhèn kǒng. yán líng yòu bǔ chōng suǒ shàn lì zhāng zhōng bǎng lüè zhī, wū chōng méi guān qián wǔ shí wàn mín, yǐ ěr jié quán xìng, lìng qī yǐ dú chē zài jīn xiǎng zhì. zhōng jù yù, qí mǔ tóu sù guāng shùn mén guǐ, yǒu zhào yù shǐ shěn hé, yī xī dé zhuàng, nǎi shì zhōng. yán líng bù dé chěng, fù zòu chōng wàng yòng jīng zhào qián gǔ, yuàn xià yǒu sī bǐ jù, yǐ bǐ bù láng zhōng cuī yuán hàn yù shì hàn yú zhì yě. lài xíng bù shì láng xī zhì biàn zhì, chōng děng de bù yuān.
時大旱,人情愁惴。延齡言:「贄等失權怨望,顯言歲饑民流、度支糧芻乏以 激怒眾士。」它日,帝畋苑中,而神策軍訴度支不賦廄芻者,天子惑延齡言,乃下 詔斥逐贄等,朝廷震恐。延齡又捕充所善吏張忠榜掠之,誣充「沒官錢五十萬緡, 以餌結權幸,令妻以犢車載金餉贄。」忠具獄,其母投訴光順門匭,有詔御史審劾, 一夕得狀,乃釋忠。延齡不得逞,復奏充妄用京兆錢穀,願下有司比句,以比部郎 中崔元翰欲釋憾於贄也。賴刑部侍郎奚陟辨治,充等得不冤。
yán líng zī kē kè, yòu jié yú lì, zhuān bō xià fù shàng, sì chěng jué guài. qí jìn duì, jiē tā rén mò gǎn yán, ér yán líng yán zhī bù yí, yì rén zhī suǒ wèi wén zhě. dì pō zhī qí zhà, dàn yǐ qí bù yǐn, yù wén wài shì, gù duàn yòng bù yí. yán líng shì dé jūn, wèi bì fǔ zhèng, shǎo suǒ jiàng xià, zhì mān mà ěr chén, shí rén cè mù. shǔ jí wò dì, zài dù zhī guān wù shū zhī jiā, wú gǎn yán. dì niàn zhī, shǐ zhě rì sān bèi wǎng. sǐ, nián liù shí jiǔ. rén yǔ yǐ xiāng ān, wéi dì dào bù yǐ. cè zèng tài zǐ tài fù shàng zhù guó. yǒng zhēn chū, dù zhī jiàn yán: yán líng nǎng liè bié kù, fēn cáng zhèng wù, wú shí yì ér yǒu lì wén zhī fán. nǎi zhào fù yǐ hái zuǒ cáng. yuán hé zhōng, yǒu sī shì yuē móu.
延齡資苛刻,又劫於利,專剝下附上,肆騁譎怪。其進對,皆他人莫敢言,而 延齡言之不疑,亦人之所未聞者。帝頗知其詐,但以其不隱,欲聞外事,故斷用不 疑。延齡恃得君,謂必輔政,少所降下,至嫚罵邇臣,時人側目。屬疾臥第,載度 支官物輸之家,無敢言。帝念之,使者日三輩往。死,年六十九。人語以相安,唯 帝悼不已。冊贈太子太傅、上柱國。永貞初,度支建言:「延齡曩列別庫,分藏正 物,無實益而有吏文之煩。」乃詔復以還左藏。元和中,有司諡曰繆。
cuī sǔn, zì zhì wú, xì běn bó líng. dà lì jiān, zhōng jìn shì bó xué hóng cí, bǔ xiào shū láng xián yáng wèi. bì qīn, gǎi dà lǐ píng shì. lèi láo zhì yòu jiàn yì dài fū. yú shí, zǎi xiàng zhào jǐng zú, lú mài shǔ jí, péi yán líng sù shàn sǔn, jiàn zhī dé zōng. zhēn yuán shí èr nián, yǐ běn guān tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì. shǐ, zhōng shū xū wèi shí rì, yì zhě wèi xuǎn yǒu dé, jí yòng sǔn, zhōng wài chàng shī. ér sǔn xìng chuò chuò néng zì jiāng, yán yīng jìn jiàn, bù gǎn chū yī yán jí tiān xià shì. yú nián, jìn mén xià shì láng. cháng yǐ jí wò jiā jiǔ, cì juàn sān bǎi wèi yī yào fèi.
崔損,字至無,系本博陵。大曆間,中進士、博學宏辭,補校書郎、咸陽尉。 避親,改大理評事。累勞至右諫議大夫。於時,宰相趙憬卒,盧邁屬疾,裴延齡素 善損,薦之德宗。貞元十二年,以本官同中書門下平章事。始,中書虛位十日,議 者謂選有德,及用損,中外悵失。而損性齪齪能自將,延英進見,不敢出一言及天 下事。逾年,進門下侍郎。嘗以疾臥家久,賜絹三百為醫藥費。
sǔn wú zhuō zhuō chēng yú rén zhě, ér lì èr shěng huá yào zhì zǎi xiàng. mǔ bìn ér bù zàng, yì bù zhǎn bìn nǚ xiōng wèi ní, méi bù lín sàng. jiàn zhōng hòu, zǎi xiàng wú jiǔ rèn zhě, sǔn yǐ biàn róu xùn yuàn zhōng dì yì, nǎi liú bā nián. dì yì zhī gōng yì bìng qí chí lù, rán lián yù mí wò. zú, zèng tài zǐ tài fù, shì yuē jìng.
損無卓卓稱於人者,而歷二省華要至宰相。母殯而不葬,亦不展殯;女兄為尼, 沒不臨喪。建中後,宰相無久任者,損以便柔遜願中帝意,乃留八年。帝亦知公議 病其持祿,然憐遇彌渥。卒,贈太子太傅,諡曰靖。
wéi qú móu, jīng zhào wàn nián rén, gōng bù shì láng shù cóng zi yě. shǎo jǐng wù, gōng wèi shī, lǐ bái yì zhī, shòu yǐ gǔ lè fǔ. qù wèi dào shì, bù zhōng, gèng wèi fú tú, yǐ ér fù guān. zhè xī hán huàng biǎo shì xiào shū láng, jìn zhì sì mén bó shì.
韋渠牟,京兆萬年人,工部侍郎述從子也。少警悟,工為詩,李白異之,授以 古樂府。去為道士,不終,更為浮屠,已而復冠。浙西韓滉表試校書郎,進至四門 博士。
zhēn yuán shí èr nián, dé zōng dàn rì, zhào gěi shì zhōng xú dài bīng bù láng zhōng zhào xū lǐ bù láng zhōng xǔ mèng róng yǔ qú móu jí fó lǎo èr shī bìng duì lín dé diàn, zhì wèn dà qù. qú móu yǒu kǒu biàn, suī yú sān jiā wèi jiū jiě, rán dá wèn fēng shēng, dì tīng zhī yì dòng. qiān mì shū láng, jìn shī qī bǎi yán. wèi jiā xún, zhuó yòu bǔ què nèi gòng fèng. shǐ, tóng liè yì zhī, hòu shù qiǎn zhōng rén zhuān zhào qú móu, yóu shì jiē shǔ mù. suì zhōng, zhì jiàn yì dài fū. dà dǐ yán yīng duì, suī dà chén lǜ lòu xià èr sān kè zhǐ, qú móu měi zòu shì, zhé wǔ liù kè nǎi bà, tiān zǐ huān shén. qú móu wèi rén tiāo zào, zhì xiàng fú qiǎn, bù gēn yú dào dé rén yì, tè yòng xiān qiǎo zhōng dì yì, fēi yǒu jiā mó zhèng cí gǎn wù dé jūn yě.
貞元十二年,德宗誕日,詔給事中徐岱、兵部郎中趙需、禮部郎中許孟容與渠 牟及佛老二師並對麟德殿,質問大趣。渠牟有口辯,雖於三家未究解,然答問鋒生, 帝聽之意動。遷秘書郎,進詩七百言。未浹旬,擢右補闕內供奉。始,同列易之, 後數遣中人專召渠牟,由是皆屬目。歲中,至諫議大夫。大抵延英對,雖大臣率漏 下二三刻止,渠牟每奏事,輒五六刻乃罷,天子歡甚。渠牟為人佻躁,志向浮淺, 不根於道德仁義,特用憸巧中帝意,非有嘉謨正辭感悟得君也。
zì lù zhì miǎn, dì gōng lǎn shù zhèng, bù fù wěi quán yú xià. zǎi xiàng qǔ chōng wèi xíng wén shū ér yǐ, zhì shǒu zǎi yù shǐ, jiē zì tuī jiǎn. rán chù shēn gōng, suǒ yǐ ér xìn zhě péi yán líng lǐ qí yùn wáng shào lǐ shí wéi zhí yì yǔ qú móu děng, qí quán móu rén zhǔ. yán líng shí jiē jiān nüè, shào wú suǒ jiàn míng. qú móu hòu chū, wàng zuì qīng, zhāng ēn shì yǐ dòng tiān xià, zhào cuī yù yú máo shān, chāo zhèng suí bù yī zhì bǔ què, yǐn lǐ quán lìng féng kàng wèi gěi shì zhōng tài zǐ shì dú. dì jì piān yú rèn tīng, shì zhī fú jìng gān jìn zhě zhēng chū qí mén, hè rán shì yàn kě zhì. zài zhuó tài cháng qīng. zú, nián wǔ shí sān, zèng xíng bù shàng shū, shì yuē zhōng. suǒ lùn zhe shén duō, chuán yú shí.
自陸贄免,帝躬攬庶政,不復委權於下。宰相取充位、行文書而已,至守宰、 御史,皆自推簡。然處深宮,所倚而信者裴延齡、李齊運、王紹、李實、韋執誼與 渠牟等,其權侔人主。延齡、實皆奸虐,紹無所建明。渠牟後出,望最輕,張恩勢 以動天下,召崔芋於茅山,超鄭隨布衣至補闕,引醴泉令馮伉為給事中、太子侍讀。 帝既偏於任聽,士之浮競甘進者爭出其門,赫然勢焰可炙。再擢太常卿。卒,年五 十三,贈刑部尚書,諡曰忠。所論著甚多,傳於時。
lǐ qí yùn zhě, jiǎng wáng yùn sūn. shǐ bǔ níng wáng fǔ dōng gé jì jiǔ, zhuó lèi jiān chá yù shǐ, fù pì jiāng huái dōu tǒng lǐ huán fǔ. yóu gōng bù láng zhōng wèi zhǎng ān lìng, zhèng pō xiū bàn. zōng zhèng shǎo qīng lǐ hàn cóng zi yǒu suǒ sòng, qí yùn yú hàn wèi bēi xíng, ér bù lǐ sòng zhě. hàn nù, rǔ zhū cháo, qí yùn yǐ wén, dài zōng biǎn hàn. yóu shì shāo zhuó jīng zhào shǎo yǐn. chū wèi hé zhōng yǐn jìn jiàng cí xí guān chá shǐ.
李齊運者,蔣王惲孫。始補寧王府東閣祭酒,擢累監察御史,復辟江淮都統李 峘府。由工部郎中為長安令,政頗修辦。宗正少卿李瀚從子有所訟,齊運於瀚為卑 行,而不禮訟者。瀚怒,辱諸朝,齊運以聞,代宗貶瀚。由是稍擢京兆少尹。出為 河中尹、晉絳慈隰觀察使。
dé zōng chū shòu, lǐ huái guāng hái bīng bēn nán, zhòu yè chí, jí hé zhōng, shì bà kùn, nǎi xiū sān rì. qí yùn xī suǒ fù láo jūn, niú jiǔ fēng gān, rén rén xǐ yuè. jí huái guāng fǎn, hái shǒu hé zhōng, qí yùn qì chéng zǒu. zhào bài jīng zhào yǐn. shí lǐ chéng bì wèi qiáo, qí yùn fā mín zhú chéng bǎo, dū chú sù yǐ xiǎng chéng. zéi píng, pō yǒu zhù. wàn nián chéng yuán suì bù shì, qí yùn nù, zuó rǔ zhī, sǐ yú tíng. suì jiā gào yuān, yù shǐ dài fū cuī zòng qǐng qióng zhì, dì bù xǔ. yù shǐ lián zhāng shēn hé, qí yùn sù yú dì, yán wèi péng dǎng suǒ jǐ. tiān zǐ shǐ zǎi xiàng yù jiàn guān yù shǐ, hòu wú dé qún shǔ zhāng yǐ hé, rán zú bù zhí suì yuān.
德宗出狩,李懷光還兵奔難,晝夜馳,及河中,士罷困,乃休三日。齊運悉所 賦勞軍,牛酒豐甘,人人喜悅。及懷光反,還守河中,齊運棄城走。詔拜京兆尹。 時李晟壁渭橋,齊運發民築城保,督芻粟以餉晟。賊平,頗有助。萬年丞源邃不事, 齊運怒,捽辱之,死於廷。邃家告冤,御史大夫崔縱請窮治,帝不許。御史聯章深 劾,齊運訴於帝,言為朋黨所擠。天子使宰相諭諫官御史,後毋得群署章以劾,然 卒不直邃冤。
jiǔ zhī, dà huáng hàn, qí yùn bù néng zhèng, nǎi yǐ hán huí dài zhī, gǎi zōng zhèng qīng xián jiù gōng yuàn shǐ. jìn zhì lǐ bù shàng shū. zǎi xiàng nèi diàn duì yǐ, qí yùn cháng cì jìn, dì yǔ cān jué dà shì. jì wú xué, àn yú dà tǐ, dì yǐ gān yán ā kē ér yǐ. cháng jiàn lǐ qí wèi zhè xī, shòu lù shù shí wàn, yòu jiàn lǐ cí wèi hú zhōu cì shǐ, rén gào qí zāng, dì zhì bù wèn. qí yùn wò jí, mǎn suì bù néng yè, měi chú lì, wǎng wǎng qiǎn shǐ jí jiā zī dǎi. wǎn yǐ qiè wèi qī, jù miǎn fú xíng lǐ, shì rén chī zhī. zú, nián qī shí èr, zèng shàng shū zuǒ pú shè.
久之,大蝗旱,齊運不能政,乃以韓洄代之,改宗正卿、閒廄宮苑使。進至禮 部尚書。宰相內殿對已,齊運常次進,帝與參決大事。既無學,暗於大體,第以甘 言阿匼而已。嘗薦李錡為浙西,受賂數十萬,又薦李詞為湖州刺史,人告其贓,帝 置不問。齊運臥疾,滿歲不能謁,每除吏,往往遣使即家咨逮。晚以妾為妻,具冕 服行禮,士人蚩之。卒,年七十二,贈尚書左僕射。
lǐ shí, dào wáng yuán qìng sì shì sūn. yǐ yìn shì, sì cáo wáng gāo pì shǔ jiāng xī fǔ pàn guān, qiān qí zhōu cì shǐ. gāo jié dù shān nán dōng dào, fù cóng zhī. gāo zú, shí zhī hòu wù, kè bó jūn fèi, shì yuàn nù, yù shā zhī, yè zhuì wáng guī jīng shī.
李實,道王元慶四世孫。以廕仕,嗣曹王皋辟署江西府判官,遷蘄州刺史。皋 節度山南東道,復從之。皋卒,實知後務,刻薄軍費,士怨怒,欲殺之,夜縋亡歸 京師。
lèi jìn sī nóng qīng, zhuó bài jīng zhào yǐn, fēng sì dào wáng. hù chǒng ér bì, bù xún fǎ dù. zhēn yuán èr shí nián hàn, guān fǔ jī, shí fāng wù jù liǎn yǐ jié ēn, mín sù fǔ shàng, yī bù wèn. dé zōng fǎng wài jí kǔ, shí guǐ yuē: suì suī hàn, bù hài yǒu qiū. nǎi jùn zé zū diào, rén qióng wú gào, zhì chè shě yù miáo shū yú guān. yōu rén chéng fǔ duān wèi pái yǔ fěng dì, shí nù, zòu jiàn gōng bàng guó, dì wèi shā zhī. huò yán: gǔ zhě, gǔ sòng zhēn jiàn, suī huī xié tuō yù, hé zhū yān? dì huǐ, rán bù zuì shí.
累進司農卿,擢拜京兆尹,封嗣道王。怙寵而愎,不循法度。貞元二十年旱, 關輔飢,實方務聚斂以結恩,民訴府上,一不問。德宗訪外疾苦,實詭曰:「歲雖 旱,不害有秋。」乃峻責租調,人窮無告,至撤舍鬻苗輸於官。優人成輔端為俳語 諷帝,實怒,奏賤工謗國,帝為殺之。或言:「古者,瞽誦箴諫,雖恢諧托諭,何 誅焉?」帝悔,然不罪實。
gù shì, jīng zhào bì tái guān. shí cháng yǔ yù shǐ wáng bō yù, ér zōu chàng zhēng dào. bō gōu zé cóng zhě, shí nù, zòu bō wèi sān yuán lìng, tíng rǔ zhī. è wàn nián lìng lǐ zhòng, wū zhú qián zhōu sī mǎ, yǐ suǒ shàn yú bù yuán wài láng fáng qǐ dài zhī. qí hù quán zuò wēi ruò cǐ. gōng qīng wèi chán duǎn qiān chì zhě shén zhòng, zhuān qíng áo sè jiàn yán jiān. quán dé yú wèi lǐ bù, ér shí sī jiàn shì èr shí rén, pò yǔ yuē: yīng yòng cǐ dì, bù ěr, jūn qiě wài qiān! dé yú suī jù zhī, rán cháng dàn qí wū. lì bù měi zòu kē mù pō yán mì, yǐ dù qǐng tuō, shí gōng yì cáo jié qǐng zhào zōng rú, wú suǒ wèi.
故事,京兆避台官。實嘗與御史王播遇,而騶唱爭道。播鈎責從者,實怒,奏 播為三原令,廷辱之。惡萬年令李眾,誣逐虔州司馬,以所善虞部員外郎房啟代之。 其怙權作威若此。公卿為讒短遷斥者甚眾,專情謷色見顏間。權德輿為禮部,而實 私薦士二十人,迫語曰:「應用此第,不爾,君且外遷!」德輿雖拒之,然常憚其 誣。吏部每奏科目頗嚴密,以杜請託,實公詣曹劫請趙宗儒,無所畏。
zhào shū juān rén bū zū, shí gé zhào gù liǎn, jī mín dà kùn, guān lì jiē bèi bǎng fá, póu qǔ èr shí wàn mín. lì qǐ dài háo lí, zhé sǐ. àn zhī wú zuì zhě, wěi yuē sǐ yì fēi wǎng, fù shā zhī. zhuān yǐ cán rěn wèi zhèng. shùn zōng zài liàng àn, bù yú yuè, shí shā shù shí rén yú fǔ. biǎn tōng zhōu zhǎng shǐ. shì rén zhēng huái wǎ shí yāo jié zhī, shí jù, yè dùn qù, zhǎng ān zhōng xiāng hè. yǐ shè lìng nèi yí, sǐ guó zhōu.
詔書蠲人逋租,實格詔固斂,畿民大困,官吏皆被榜罰,掊取二十萬緡。吏乞 貸豪厘,輒死。按之無罪者,猥曰「死亦非枉」,復殺之。專以殘忍為政。順宗在 諒暗,不逾月,實殺數十人於府。貶通州長史。市人爭懷瓦石邀劫之,實懼,夜遁 去,長安中相賀。以赦令內移,死虢州。
huáng fǔ bó, jīng zhōu lín jīng rén. zhēn yuán chū, dì jìn shì, yòu zhuó zhì kē, wèi jiān chá yù shǐ. jū sàng yóu chù bù dù, xià chú zhān shì fǔ sī zhí. jiǔ zhī, qiān lì bù yuán wài láng, diǎn nán cáo, qián zhì lì jiān, shāo zhī míng. jìn láng zhōng, qiān lèi sī nóng qīng, pàn dù zhī, gǎi hù bù shì láng. xiàn zōng fāng fá cài, jí yú yòng dù, bó póu huì yán jí, yǐ bàn jì shī, dì yuè, jìn jiān yù shǐ dài fū. cài píng zhī míng nián, suì tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì, yóu lǐng dù zhī.
皇甫鎛,涇州臨涇人。貞元初,第進士,又擢制科,為監察御史。居喪游處不 度,下除詹事府司直。久之,遷吏部員外郎,典南曹,鈐制吏奸,稍知名。進郎中, 遷累司農卿,判度支,改戶部侍郎。憲宗方伐蔡,急於用度,鎛裒會嚴亟,以辦濟 師,帝悅,進兼御史大夫。蔡平之明年,遂同中書門下平章事,猶領度支。
bó yǐ lì dào jìn, jì yóu jù liǎn jù bō wèi zǎi xiàng, zhì suī shì dào jiē chī zhī. cuī qún péi dù yǐ wén, dì nù, bù tīng. dù nǎi biǎo bà zhèng shì, jí lùn bó jiān xié kē kè, tiān xià yuàn zhī, jiāng shí qí ròu. qiě yán: tiān xià ān fǒu xì cháo tíng, cháo tíng qīng zhòng zài fǔ xiāng. jīn chéng zōng xuē dì, chéng quán fù què, hán hóng yú jí tǎo zéi, fēi lì néng zhì zhī, gù cháo tíng chù zhì néng fú qí xīn yě. ruò xiāng bó, zé sì fāng jiě yǐ. qǐng shòu yǐ zhè xī guān chá shǐ. qí cí qiē zhì. dì yǐ tiān xià lüè píng, yì yù chóng tái zhǎo gōng guān zì yú lè, bó yǔ chéng yì zhī dì yì, gù shù gòng xiàn cái, yīn zuǒ suǒ yù, yòu lù tǔ tū chéng cuǐ wèi ào yuán. gù dì pái zhòng lùn, jué rèn zhī, fǎn yǐ dù wèi péng dǎng, bù nèi qí yán.
鎛以吏道進,既由聚斂句剝為宰相,至雖市道皆嗤之。崔群、裴度以聞,帝怒, 不聽。度乃表罷政事,極論鎛奸邪苛刻,天下怨之,將食其肉。且言:「天下安否 系朝廷,朝廷輕重在輔相。今承宗削地,程權赴闕,韓弘輿疾討賊,非力能制之, 顧朝廷處置能服其心也。若相鎛,則四方解矣。請授以浙西觀察使。」其辭切至。 帝以天下略平,亦欲崇台沼宮觀自娛樂,鎛與程異知帝意,故數貢羨財,陰佐所欲, 又賂吐突承璀為奧援。故帝排眾論,決任之,反以度為朋黨,不內其言。
bó nǎi yì yǐ qiǎo mèi zì gù, jiàn sǔn nèi wài guān bǐng zuǒ guó yòng, gěi shì zhōng cuī zhí shàng hái zhào shū, nǎi zhǐ. dì chì nèi tǎng suǒ yú, zhào dù zhī píng zhí, bó guì shòu zhī yǐ gěi biān bīng, gù zēng chén cǎi, chù shǒu zhé huài, shì yuàn nù, jù fén zhī. péi dù yǐ qí shì wén, bó zhǐ suǒ zhe xuē yuē: cǐ nèi fǔ suǒ chū, láo rèn kě fú, bǐ yán bù kě yòng, zhà yě. dì xìn zhī. bó xián dù, nǎi yǔ lǐ féng jí líng hú chǔ hé jǐ zhī, chū dù tài yuán. yòu yǐ cuī qún yǒu tiān xià zhòng wàng, jìn zhèng gǎn yán, hòu yì dì hào, bó nǎi zèn qún yì sǔn huī chēng. dì nù, zhú qún hú nán.
鎛乃益以巧媚自固,建損內外官稟佐國用,給事中崔植上還詔書,乃止。帝斥 內帑所余,詔度支評直,鎛貴售之以給邊兵,故繒陳彩,觸手輒壞,士怨怒,聚焚 之。裴度以其事聞,鎛指所著靴曰:「此內府所出,牢韌可服,彼言不可用,詐也。」 帝信之。鎛銜度,乃與李逢吉、令狐楚合擠之,出度太原。又以崔群有天下重望, 勁正敢言,後議帝號,鎛乃譖群抑損徽稱。帝怒,逐群湖南。
bó bà dù zhī, jìn mén xià shì láng píng zhāng shì. cháng yǔ jīn wú jiāng jūn lǐ dào gǔ gòng jiàn fāng shì liǔ mì fú tú dà tōng wèi zhǎng nián yào, dì huò zhī. mù zōng zài dōng gōng, wén qí jiān wàng, shǐ tīng zhèng, jí qún chén yú yuè huá mén, biǎn bó yá zhōu sī hù cān jūn, sǐ qí suǒ.
鎛罷度支,進門下侍郎平章事。嘗與金吾將軍李道古共薦方士柳泌、浮屠大通 為長年藥,帝惑之。穆宗在東宮,聞其奸妄,始聽政,集群臣於月華門,貶鎛崖州 司戶參軍,死其所。
mì zhě, běn yáng rén zhòu yě, xí fāng jì. dào gǔ jiàn yú bó, zhào rù jìn zhōng, zì yún néng zhì yào wèi bù sǐ zhě, yīn yán: tiān tāi shān líng xiān suǒ shě, duō yì cǎo, yuàn guān tiān tāi, qiú cǎi zhī. qǐ tú bù bài tái zhōu cì shǐ, cì jīn zǐ. jiàn chén gù zhēng, yǐ wèi liè shèng yì yǒu chǒng fāng shì, wèi cháng shǐ mù mín, dì yuē: fán yī zhōu ér zhì zhǎng nián yú jūn fù, hé ài zāi? hòu bù gǎn yán. mì qū lì mín cǎi yào shān gǔ jiān, biān chī kē jí, suì yú wú suǒ huò. jù zhà qióng, jǔ zú dùn qù, zhè dōng guān chá shǐ bǔ dé. bó yǔ dào gǔ yíng jiě, nǎi fù dài zhào hàn lín. dì ěr mì yào, jìn zào nù bù cháng, huàn shì jù, yǐ shì bēng. dà tōng zì yán bǎi wǔ shí suì, bó bài, yǔ mì jiē zhū. chū, lì zé mì wàng, dá yuē: jiē dào gǔ jiào wǒ. jiě yī jí xíng, zú wú tā yì.
泌者,本楊仁晝也,習方伎。道古薦於鎛,召入禁中,自雲能致藥為不死者, 因言:「天台山靈仙所舍,多異草,願官天台,求采之。」起徒步拜台州刺史,賜 金紫。諫臣固爭,以為列聖亦有寵方士,未嘗使牧民,帝曰:「煩一州而致長年於 君父,何愛哉?」後不敢言。泌驅吏民採藥山谷間,鞭笞苛急,歲余無所獲。懼詐 窮,舉族遁去,浙東觀察使捕得。鎛與道古營解,乃復待詔翰林。帝餌泌藥,浸躁 怒不常,宦侍懼,以弒崩。大通自言百五十歲,鎛敗,與泌皆誅。初,吏責泌妄, 答曰:「皆道古教我。」解衣即刑,卒無它異。
bó zhī biǎn, qián fāng zhōu cì shǐ bān sù yǐ cháng liáo, dú jiàn yú yě, cháo tíng yì zhī, zhuó wèi sī fēng yuán wài láng.
鎛之貶,前坊州刺史班肅以嘗僚,獨餞於野,朝廷義之,擢為司封員外郎。
bó dì yōng, zì hé qīng, dì jìn shì. bó wèi xiāng shí, rèn hé nán shǎo yǐn, jiàn quán chǒng tài shèng, měi jí yán zhī, bó bù yuè, nǎi qiú fēn sī wèi tài zǐ yòu shù zǐ. bó bài, cháo tíng xián zhī, shòu guó zi jì jiǔ. kāi chéng chū, yǐ tài zǐ shǎo bǎo zú. yōng néng shǔ wén, gōng shī. wèi rén guǎ yán zhèng sè, yì guān shén wěi, bù xiè shì wù, suǒ jiāo jiē zhī míng shì. zhe shū shù shí piān.
鎛弟鏞,字龢卿,第進士。鎛為相時,任河南少尹,見權寵太盛,每極言之, 鎛不悅,乃求分司為太子右庶子。鎛敗,朝廷賢之,授國子祭酒。開成初,以太子 少保卒。鏞能屬文,工詩。為人寡言正色,衣冠甚偉,不屑世務,所交皆知名士。 著書數十篇。
wáng bō, zì míng yì pū, qí xiān tài yuán rén. fù shù wèi yáng zhōu cāng cáo cān jūn, suì jiā yān. bō, zhēn yuán zhōng yǔ dì yán qǐ jiē yǒu míng, bìng zhuó jìn shì, ér bō qǐ jǔ xián liáng fāng zhèng yì děng. bǔ zhōu zhì wèi. yǐ shàn zhì yù, yù shǐ zhōng chéng lǐ wèn jiàn wèi jiān chá yù shǐ. yún yáng chéng yuán xián jì zuò qiú miǎn, lù yǒu sī fù dé diào, bō hé jiě qí guān. lì shì yù shǐ. lǐ shí wèi jīng zhào yǐn, yǔ bō yù zhū qú. gù shì, yǐn dāng bì dào yī, shí bù kěn. bō yí wén dǐ zhī. shí dà nù, biǎo bō wèi sān yuán lìng, jiāng zhé zhī, bō shòu mìng, qū fǔ xiè rú lǐ. yì zhōng háo qiáng fàn fǎ, wèi cháng zhé dài, suì zhōng kè zuì. shí zhòng qí cái, gèng jiàn zhī, dé zōng jiāng zhuó yǐ yào jìn, huì mǔ sàng jiě. hái, chú jià bù yuán wài láng. zhǎng ān lìng yú dí nú kè yǔ mín dào mǎ, lì xì mín ér zòng nú, bō bǔ qǔ, jūn qí fá. qiān gōng bù láng zhōng, zhī yù shǐ zá shì. cì jǔ bù ā, yǒu néng chēng. guān zhōng jī, zhū zhèn huò bì dí, bō yǐ wèi yán, sān fǔ bù fá. lì guó zhōu cì shǐ.
王播,字明易攵,其先太原人。父恕為揚州倉曹參軍,遂家焉。播,貞元中與 弟炎、起皆有名,並擢進士,而播、起舉賢良方正異等。補盩厔尉。以善治獄,御 史中丞李汶薦為監察御史。雲陽丞源咸季坐賕免,賂有司復得調,播劾解其官。歷 侍御史。李實為京兆尹,與播遇諸衢。故事,尹當避道揖,實不肯。播移文詆之。 實大怒,表播為三原令,將折之,播受命,趨府謝如禮。邑中豪強犯法,未嘗輒貸, 歲終課最。實重其才,更薦之,德宗將擢以要近,會母喪解。還,除駕部員外郎。 長安令於頔奴客與民盜馬,吏系民而縱奴,播捕取,均其罰。遷工部郎中,知御史 雜事。刺舉不阿,有能稱。關中飢,諸鎮或閉糴,播以為言,三輔不乏。歷虢州刺 史。
lǐ xùn lǐng yán tiě, zòu yǐ fù jǐ. zhuó yù shǐ zhōng chéng, suì zhōng, gǎi jīng zhào yǐn. shí jìn tún liè jī nèi zhě, chū rù shǔ jiān pèi jiàn, jiān rén mào zhī yǐ piāo jié, yòu xūn jiāng jiā chí liè jìn jiāo, bō qǐng yī qiè ā zhǐ, dào zéi bù néng yǐn, jiē zǒu chū jìng. xiàn zōng yǐ wèi néng, jìn xíng bù shì láng, lǐng zhū dào yán tiě zhuǎn yùn shǐ. shì shí, tiān xià duō gù, dà lǐ yì yàn, kē tiáo cóng fán, bō xī zhì gé lǜ zuò yú, shāng chù zhòng qīng, pōu jué rú liú, lì bù néng cuàn qí sī. dì tǎo huái xī yě, qiè yú kuì xiǎng, bō yǐn chéng yì zì fù, yì yóu tōng wàn huò yíng xū, shǐ chí chuán jiāng huái, póu cái yòng yǐ gěi jūn xìng, bīng dé wú fá. dì jiā qí gōng, chāo bài lǐ bù shàng shū. shāo yǐ zī huì jié huàn yào, zhōng wài yǐ wèi yán.
李巽領鹽鐵,奏以副己。擢御史中丞,歲終,改京兆尹。時禁屯列畿內者,出 入屬鞬佩劍,奸人冒之以剽劫,又勛將家馳獵近郊,播請一切呵止,盜賊不能隱, 皆走出境。憲宗以為能,進刑部侍郎,領諸道鹽鐵轉運使。是時,天下多故,大理 議讞,科條叢繁,播悉置格律坐隅,商處重輕,剖決如流,吏不能竄其私。帝討淮 西也,切於饋餉,播引程異自副,異尤通萬貨盈虛,使馳傳江淮,裒財用以給軍興, 兵得無乏。帝嘉其功,超拜禮部尚書。稍以貲賄結宦要,中外以為言。
bō jiàn huáng fǔ bó, jí bó yòng shì, gèng jì bō, ér yǐ yì dài shǐ, bō bà shǒu běn guān. jiǔ zhī, jiǎn xiào hù bù shàng shū, wèi jiàn nán xī chuān jié dù shǐ. mù zōng lì, zhú bó, bō qiú hái. zhǎng qìng chū, zhào wèi xíng bù shàng shū, fù lǐng yán tiě, jìn zhōng shū shì láng tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì. shí quán xìng jìng jìn, bō lài qí lì zhì zǎi xiàng, zhuān wù jiāng yíng, jū wèi wú suǒ bì yì, fù shī hé běi, zhòng wàng bù yàn, nǎi yǐ jiǎn xiào shàng shū yòu pú shè chū wèi huái nán jié dù shǐ, réng lǐng shǐ zhí, bù kěn yì yìn, zhào tīng zì suí. shì shí, nán fāng hàn qiàn, rén xiāng shí, bō póu liǎn bù shǎo shuāi, mín jiē yuàn zhī. rán jùn qī lǐ gǎng yǐ biàn cáo yǐn, hòu lài qí lì.
播薦皇甫鎛,及鎛用事,更忌播,而以異代使,播罷守本官。久之,檢校戶部 尚書,為劍南西川節度使。穆宗立,逐鎛,播求還。長慶初,召為刑部尚書,復領 鹽鐵,進中書侍郎、同中書門下平章事。時權幸競進,播賴其力至宰相,專務將迎, 居位無所裨益,復失河北,眾望不厭,乃以檢校尚書右僕射出為淮南節度使,仍領 使職,不肯易印,詔聽自隨。是時,南方旱歉,人相食,播掊斂不少衰,民皆怨之。 然浚七里港以便漕引,後賴其利。
jìng zōng jí wèi, jí bài jiǎn xiào sī kōng, yǐ wáng yá dài shǐ. bō shī zhí, jiàn wáng shǒu chéng fāng dé jūn, hòu yǐ jīn xiè, shǒu chéng chéng jiān jiàn zhī, tiān zǐ yǒu yì fù yòng bō. yú shì jiàn yì dài fū dú gū lǎng zhāng zhòng fāng qǐ jū láng kǒng mǐn xíng liǔ gōng quán sòng shēn xī bǔ què wéi rén shí liú dūn rú shí yí lǐ jǐng ràng xuē tíng lǎo děng jiàn yán yīng, yán bō qīng xié guān tōng dì zuǒ yòu zhuàng, dì chōng àn, bù nèi qí yán, suì fù lǐng shǐ, tiān xià gōng yì yì bù yǔ.
敬宗即位,即拜檢校司空,以王涯代使。播失職,見王守澄方得君,厚以金謝, 守澄乘間薦之,天子有意復用播。於是諫議大夫獨孤朗、張仲方、起居郎孔敏行、 柳公權、宋申錫、補闕韋仁實、劉敦儒、拾遺李景讓、薛廷老等見延英,言播傾邪 關通帝左右狀,帝沖暗,不內其言,遂復領使,天下公議益不與。
wén zōng lì, jiù jìn jiǎn xiào sī tú. tài hé yuán nián, rù cháo, bài zuǒ pú shè, fù fǔ zhèng, lèi fēng tài yuán jùn gōng. shí wéi chù hòu dāng guó, yǐ xiàn tì zì rèn, tiān zǐ xiàng zhī. bō zhuān yǐ qián gǔ jìn, bù shèn yǔ shì. jū wèi sì nián, zú, nián qī shí èr, zèng tài wèi, shì yuē jìng.
文宗立,就進檢校司徒。太和元年,入朝,拜左僕射,復輔政,累封太原郡公。 時韋處厚當國,以獻替自任,天子向之。播專以錢穀進,不甚與事。居位四年,卒, 年七十二,贈太尉,諡曰敬。
bō shǎo gū pín, zì kè kǔ, zhì chéng lì, jū guān yǐ qiáng jì chēng. tiān xìng qín lì zhí, měi shì bù lǐng fēn jī yú qián, rén suǒ bù kān zhě, bō fǎn yòng wèi lè. suǒ shǔ lì, gǒu wú dà zuì, yǐ suì láo zēng zhì ér yǐ, zú bù yì suǒ zhí. yǎ shàn zhàn zòu, suī shù shí shì, wèi cháng shū yú hù. zài lǐng yán tiě, shì quán lì, bù fù chū cāo. zhòng fù qǔ, yǐ zhèng é yuè jìn wèi xiàn yú, suì bǎi wàn mín. zì huái nán hái, xiàn yù dài shí yǒu sān yín wǎn shù qiān líng sì shí wàn, suì zài dé xiāng yún.
播少孤貧,自刻苦,至成立,居官以強濟稱。天性勤吏職,每視簿領紛積於前, 人所不堪者,播反用為樂。所署吏,苟無大罪,以歲勞增秩而已,卒不易所職。雅 善占奏,雖數十事,未嘗書於笏。再領鹽鐵,嗜權利,不復初操。重賦取,以正額 月進為羨餘,歲百萬緡。自淮南還,獻玉帶十有三、銀碗數千、綾四十萬,遂再得 相雲。
qǐ, zì jǔ zhī, shì hè xiào shū láng, bǔ lán tián wèi. lǐ jí fǔ pì wèi huái nán zhǎng shū jì, yǐ diàn zhōng shì yù shǐ rù jiān jí xián diàn zhí xué shì. yuán hé mò, lèi qiān zhōng shū shè rén. shù shàng shū jiàn mù zōng tián yóu shì, suì zhōng kǎo dì yī. qián huī zuò gòng jǔ shī shí biǎn, zhào qǐ fù hé, qǐ jiàn yán: yǐ suǒ shì sòng zǎi xiàng yuè kě fǒu, rán hòu fù yǒu sī. zhào kě. yì zhě wèi qǐ wèi shī zhí.
起,字舉之,釋褐校書郎,補藍田尉。李吉甫闢為淮南掌書記,以殿中侍御史 入兼集賢殿直學士。元和末,累遷中書舍人。數上疏諫穆宗畋游事,歲中考第一。 錢徽坐貢舉失實貶,詔起覆核,起建言:「以所試送宰相閱可否,然後付有司。」 詔可。議者謂起為失職。
bài lǐ bù shì láng. lǐ qiè pàn, yǔ bō jù shàng shū qǐng zhào wáng zhì xìng tǎo zhī, zú dìng qí luàn. cì jīn zǐ, bài hé nán yǐn, jìn lì bù shì láng. fāng bō yǐ pú shè jū xiāng, bì xuǎn cáo, gǎi bīng bù, wèi jí xián diàn xué shì. bài shǎn guó guān chá shǐ. shí bó zhōu cì shǐ lǐ fán yǐ shàn zhū zéi dǐ zuì, qǐ yán: fán fù yǒu gōng, ér èr qiān dàn bù yí cháng zéi sǐ. bù bào.
拜禮部侍郎。李朅叛,與播俱上疏請詔王智興討之,卒定其亂。賜金紫,拜河 南尹,進吏部侍郎。方播以僕射居相,避選曹,改兵部,為集賢殿學士。拜陝虢觀 察使。時亳州刺史李繁以擅誅賊抵罪,起言:「繁父有功,而二千石不宜償賊死。」 不報。
rù bài shàng shū zuǒ chéng, yǐ hù bù shàng shū pàn dù zhī. líng wǔ bīn níng duō kuàng tǔ, zòu wèi yíng tián, yǐ shěng kuì wǎn. lì hé zhōng jié dù shǐ. fāng huáng hàn, sù jià téng yǒng, qǐ xià lìng jiā dé chǔ sān shí hú, chì qí yú yǐ shì, fǒu zhě sǐ. shén cè shì hù shì bù cóng, zhì yú fǎ. yóu shì kuài jī xián chū, mín lài yǐ shēng. zhào shòu bīng bù shàng shū. yǐ jiǎn xiào shàng shū yòu pú shè wèi shān nán dōng dào jié dù shǐ. bīn hàn táng yàn lián shǔ, lì fú wán zhì, qǐ zhì bù, xiān xiū fù, yǔ mín yuē wèi shuǐ lìng, suì wú xiōng nián.
入拜尚書左丞,以戶部尚書判度支。靈武、邠、寧多曠土,奏為營田,以省饋 輓。歷河中節度使。方蝗旱,粟價騰踴,起下令家得儲三十斛,斥其餘以市,否者 死。神策士怙勢不從,寘於法。由是廥積咸出,民賴以生。召授兵部尚書。以檢校 尚書右僕射為山南東道節度使。濱漢塘堰聯屬,吏弗完治,起至部,先修復,與民 約為水令,遂無凶年。
lǐ xùn wèi zǎi xiàng, qǐ mén shēng yě, yù yǐn yǔ gòng zhèng, jí jiā yín qīng guāng lù dài fū, fù yǐ bīng bù shàng shū zhào pàn hù bù. xùn bài, qǐ sù zhǎng hòu, rén bù yǐ xùn wěi zhī, zhǐ bà qí pàn. é jiā huáng tài zǐ shì dú. wén zōng shàng wén, hào gǔ xué, shì shí, zhèng tán yǐ jīng shù jìn, qǐ yǐ dūn bó xiǎn, dì shù fǎng dǎi shí zhèng. yīn jī yǔ, yuàn kuān zhú chén guò è, yòu duǎn bào shū zhōng shēn bù wàng rén guò, yǐ jiě dì gù rén yì. é jiān tài cháng qīng lǐ yí shǐ. dì tí shī tài zǐ hù yǐ cì, zhào huà xiàng biàn diàn, hào dāng shì zhòng ní, qí chǒng yù rú cǐ. yòu shǐ guǎng wǔ wèi tú, bǐ tài zǐ zhī gǔ jīn zhì luàn. kāi chéng sān nián, rù hàn lín, wèi shì jiǎng xué shì, gǎi tài zǐ shǎo shī.
李訓為宰相,起門生也,欲引與共政,即加銀青光祿大夫,復以兵部尚書召判 戶部。訓敗,起素長厚,人不以訓諉之,止罷其判。俄加皇太子侍讀。文宗上文, 好古學,是時,鄭覃以經術進,起以敦博顯,帝數訪逮時政。因積雨,願寬逐臣過 惡,又短鮑叔終身不忘人過,以解帝錮人意。俄兼太常卿、禮儀使。帝題詩太子笏 以賜,詔畫像便殿,號「當世仲尼」,其寵遇如此。又使廣《五位圖》,俾太子知 古今治亂。開成三年,入翰林,為侍講學士,改太子少師。
qǐ zhì shēng wú jiǎn, suǒ de lù cì wèi tóng bì dào yǒu, pín bù néng zì cún. dì zhī zhī, zhào yuè yì xiān sháo yuàn qián sān shí wàn. yì zhě wèi yǔ wán chén fēn gěi, kě chǐ yě. qǐ lài qí rù, bù kè ràng.
起治生無檢,所得祿賜為僮婢盜有,貧不能自存。帝知之,詔月益仙韶院錢三 十萬。議者謂與玩臣分給,可恥也。起賴其入,不克讓。
wǔ zōng lì, wèi zhāng líng lǔ bù shǐ dōng dōu liú shǒu. zhào wèi lì bù shàng shū, pàn tài cháng qīng. dì huàn xuǎn shì bù dé cái, tè mìng qǐ diǎn gòng jǔ. jìn shàng shū zuǒ pú shè, fēng wèi jùn gōng. fán sì jǔ shì, jiē zhī míng zhě, rén fú qí jiàn. zhuó shān nán xī dào jié dù shǐ tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì. yǐ sù rú jiān zǎi xiàng zhì, qián shì suǒ hǎn. rù cí, dì láo yuē: zǎi xiàng wú nèi wài. gōng, guó qí lǎo, zhèn yǒu què, dāng yǐ wén. yàn cì bèi hòu. xuān zōng chū, jiǎn xiào sī kōng, yǐ jí yuàn dài, bù xǔ. zú, nián bā shí bā, zèng tài wèi, shì yuē wén yì. sàng hái, mìng shǐ zhě diào qí jiā, zàng jí xiáng yì rú zhī.
武宗立,為章陵鹵簿使、東都留守。召為吏部尚書,判太常卿。帝患選士不得 才,特命起典貢舉。進尚書左僕射,封魏郡公。凡四舉士,皆知名者,人伏其鑒。 擢山南西道節度使、同中書門下平章事。以夙儒兼宰相秩,前世所罕。入辭,帝勞 曰:「宰相無內外。公,國耆老,朕有闕,當以聞。」宴賜備厚。宣宗初,檢校司 空,以疾願代,不許。卒,年八十八,贈太尉,諡曰文懿。喪還,命使者吊其家, 葬及祥亦如之。
qǐ xìng yǒu tì, bō sàng, āi qī jiā yú rén. shì xué, fēi qǐn shí bù zhé fèi. tiān xià zhī shū wú bù dú, yī jīng mù, fú wàng yě. zhuāng kè tài zǐ hōng, zhào wèi āi cè, cí qíng qī wǎn, dāng shì chēng zhī. dì cháng yǐ yí shì lìng shǐ zhě kǒu zhì, qǐ jù bǎng zi fù shǐ zhě shàng, fán chéng shí piān, hào yuē xiě xuān. tā zhuàn jí yì duō.
起性友悌,播喪,哀戚加於人。嗜學,非寢食不輒廢。天下之書無不讀,一經 目,弗忘也。莊恪太子薨,詔為哀冊,詞情悽惋,當世稱之。帝嘗以疑事令使者口 質,起具榜子附使者上,凡成十篇,號曰《寫宣》。它撰集亦多。
yán zhōng tài cháng bó shì. zi duó liáo zì yǒu chuán.
炎終太常博士。子鐸、鐐自有傳。
qǐ zǐ guī shì.
起子龜、式。
guī, zì dà nián, xìng gāo jiǎn, bó zhī shū chuán, wú guì zhòu qì. cháng yǐ guāng fú dì bīn kè duō, gèng zhù yǒng dá lǐ, lín mù qióng pì, gòu bàn yǐn tíng yǐ zì shì. shì fù zhì hé zhōng, lú zhōng tiáo shān, shuò wàng yī guī shěng, zhōu rén hào láng jūn gǔ, wèi shǐ yǐ rén shì zì yīng. wǔ zōng yǎ zhī zhī, yǐ zuǒ shí yí zhào. rù xiè, zì chén bìng bù rèn zhí, zhào xǔ. zhōng fù sàng, zhào wèi yòu bǔ què. zài zhuó tún tián yuán wài láng, chēng jí qù. cuī yú guān chá xuān shè, biǎo wèi fù, guī lè wǎn líng shān shuǐ, gù cóng zhī. rù wèi cí bù láng zhōng shǐ guǎn xiū zhuàn. xián tōng zhōng, zhī zhì gào. duó wèi xiāng, gǎi tài cháng shǎo qīng tóng zhōu cì shǐ. yá jiāng bái yuē sù bào héng, cháng huā yán yuè bǐng báo, yǐ dòng shì xīn wèi luàn, guī bǔ shā zhī, rén jiē zhèn xin lì. xǐ zhè dōng guān chá shǐ. chū, shì lín zhōu yǒu huì zhèng, rén wén qí zhì, huān yíng zhī. zú, zèng gōng bù shàng shū.
龜,字大年,性高簡,博知書傳,無貴胄氣。常以光福第賓客多,更住永達里, 林木窮僻,構半隱亭以自適。侍父至河中,廬中條山,朔望一歸省,州人號「郎君 谷」,未始以人事自嬰。武宗雅知之,以左拾遺召。入謝,自陳病不任職,詔許。 終父喪,召為右補闕。再擢屯田員外郎,稱疾去。崔璵觀察宣歙,表為副,龜樂宛 陵山水,故從之。入為祠部郎中、史館修撰。咸通中,知制誥。鐸為相,改太常少 卿、同州刺史。牙將白約素暴橫,嘗嘩言月稟薄,以動士心為亂,龜捕殺之,人皆 震忄栗。徙浙東觀察使。初,式臨州有惠政,人聞其至,歡迎之。卒,贈工部尚書。
zi ráo, lì xué, yǒu wén cí, yǐ duó dāng guó, bù gòng jìn shì. zhōng yòu sī yuán wài láng.
子蕘,力學,有文辭,以鐸當國,不貢進士。終右司員外郎。
shì yǐ yìn wèi tài zǐ zhèng zì, zhuó xián liáng fāng zhèng kē, lèi qiān diàn zhōng shì yù shǐ. shǎo jié jiǎn, qiǎo yú huàn, yīn zhèng zhù yǐ jiāo wáng shǒu chéng, zhōng chéng guī róng hé zhī, chū wèi jiāng líng shǎo yǐn.
式以廕為太子正字,擢賢良方正科,累遷殿中侍御史。少節儉,巧於宦,因鄭 注以交王守澄,中丞歸融劾之,出為江陵少尹。
dà zhōng zhōng, wèi jìn zhōu cì shǐ, shì yóu chuán, qì yòng bì gěi. huì hé qū dà qiàn, mín liú xǐ, tuó zhōu bù nà, dú shì láo xù zhī, huó shù qiān rén. shí tè é hú yì jī, jiāng rù kòu fén huì, wén shì yán bèi, bù gǎn dào jìng, bào qí zhǒng luò yuē: jìn zhōu cì shǐ dāng bì zhī! yǐ shàn zuì chēng.
大中中,為晉州刺史,飾郵傳,器用畢給。會河曲大歉,民流徙,佗州不納, 獨式勞恤之,活數千人。時特峨胡亦飢,將入寇汾、澮,聞式嚴備,不敢道境,報 其種落曰:「晉州刺史當避之!」以善最稱。
xǐ ān nán dōu hù. gù dū hù tián zǎo zuò mù shān, suì lǜ mín qián, jì bù shí wán, ér suǒ zé yì jí. shì qǔ yī nián fù shì sháo mù, shù zhōu shí èr lǐ, bà suì fù wài lǜ yǐ shū qí rén. jùn háo liáo shān, wài zhí cì zhú, kòu bù kě mào. hòu mán bīng rù lüè jǐn tián bù, shì shǐ yì zhě kāi yù, yī xī qù, xiè yuē: wǒ zì fù pàn liáo, fēi wèi kòu yě. zhōng wǔ shù zú fú duǎn hòu hè, yǐ huáng mào shǒu, nán fāng hào huáng tóu jūn, tiān xià ruì zú yě. chū, jiāo zhǐ shù yǒu biàn, jù shì wēi, bù zì ān, huā yuē: huáng tóu jūn jiāng dù hǎi xí wǒ yǐ! xiāng shuài yè wéi chéng, hé zào: qǐng dōu hù běi guī, wǒ dāng kàng huáng tóu jūn. shì xú bèi jiǎ, yǐn jiā tóng chéng chéng zé ràng, shǐ jiāo fā, pàn zhě zǒu. yì rì, jǐn bǔ zhǎn zhī. chū, róng guǎn zāi qiàn, bù suì gòng, shì shǐ shàng shū, dà kào yàn jūn zhōng. guī zhì wài fān, ér zhàn chéng zhēn là mù yì, xī rù xiàn, yì hái suǒ lüè wáng mín.
徙安南都護。故都護田早作木柵,歲率緡錢,既不時完,而所責益急。式取一 年賦市芍木,豎周十二里,罷歲賦外率以紓齊人。浚壕繚柵,外植刺竹,寇不可冒。 後蠻兵入掠錦田步,式使譯者開諭,一昔去,謝曰:「我自縛叛獠,非為寇也。」 忠武戍卒服短後褐,以黃冒首,南方號「黃頭軍」,天下銳卒也。初,交阯數有變, 懼式威,不自安,嘩曰:「黃頭軍將度海襲我矣!」相率夜圍城,合噪:「請都護 北歸,我當抗黃頭軍。」式徐被甲,引家僮乘城責讓,矢■交發,叛者走。翌日, 盡捕斬之。初,容管災歉,不歲貢,式始上輸,大犒宴軍中。歸質外蕃,而占城、 真臘慕義,悉入獻,亦還所掠王民。
níng guó jù zéi chóu fǔ luàn, míng yuè guān chá shǐ zhèng zhī dé bù néng tǎo, zǎi xiàng xuǎn shì wǎng dài, zhào kě, yīn zhì jīng shī. yì zōng wèn fāng lüè, duì yuē: dì jiǎ chén bīng, kòu bù zú píng yě. zuǒ yòu huàn yào jiē yuē: bīng zhòng zé kuì duō, dāng xī tiān xià fèi. shì zòu: dào ruò chāng kuáng, tiān zhū bù jí jué, dōng nán zhēng fù què yǐ, níng dé yǐ yì wàn jì zhī hū? bīng duō zé gōng sù fèi guǎ. èr zhě shú lì? dì gù zuǒ yòu yuē: yí yǔ bīng. yú shì zhào yì xǔ huá huái nán bīng. shì fā zì guāng fú lǐ dì, huī zhì jiē dōng mí, liè liè yǒu shēng, xǐ yuē: shì wèi dé tiān shí yǐ! wén zéi yòng qí bīng, nǎi yuè suǒ bù, dé tǔ bō huí gú qiān lì shù bǎi, fā lóng bēi jiān mù mǎ qǐ yòng zhī, jí tǔ tuán zhū ér wèi xiàng dǎo, qín fǔ zhǎn zhī. jiā jiǎn xiào yòu sàn qí cháng shì. yú yáo mín xú zé zhuān yú yán zhī lì, cí xī mín chén jiān mào míng shì zhì xiàn lìng, jiē háo zòng, zhōu bù néng zhì. shì yuē: fǔ qiè fā, bù zú wèi ruò zé jiān, nǎi jù huá yě. qióng zhì qí jiān, jiē bǎng sǐ.
寧國劇賊仇甫亂,明越觀察使鄭祗德不能討,宰相選式往代,詔可,因至京師。 懿宗問方略,對曰:「第假臣兵,寇不足平也。」左右宦要皆曰:「兵眾則饋多, 當惜天下費。」式奏:「盜若猖狂,天誅不亟決,東南征賦闕矣,寧得以億萬計之 乎?兵多則功速費寡。二者孰利?」帝顧左右曰:「宜與兵。」於是詔益許、滑、 淮南兵。式發自光福里第,麾幟皆東靡,獵獵有聲,喜曰:「是謂得天時矣!」聞 賊用騎兵,乃閱所部,得吐蕃、回鶻遷隸數百,發龍陂監牧馬起用之,集土團諸兒 為嚮導,擒甫斬之。加檢校右散騎常侍。餘姚民徐澤專魚鹽之利,慈谿民陳瑊冒名 仕至縣令,皆豪縱,州不能制。式曰:「甫竊發,不足畏;若澤、瑊,乃巨猾也。」 窮治其奸,皆榜死。
xián tōng sān nián, xú zhōu yín dāo jūn luàn, yǐ shì jiǎn xiào gōng bù shàng shū, xǐ wǔ níng jié dù shǐ, zhào xǔ huá bīng zì suí. shì shì sān rì, xī yǐ jì zhū luàn bīng. huì zhào jiàng wǔ níng wèi tuán liàn, bà guī. zhōng zuǒ jīn wú dà jiāng jūn.
咸通三年,徐州銀刀軍亂,以式檢校工部尚書,徙武寧節度使,詔許、滑兵自 隨。視事三日,悉以計誅亂兵。會詔降武寧為團練,罷歸。終左金吾大將軍。
zàn yuē: péi yán líng yǐn jīng yì huò qí zhǔ, yǐ bù zhōng wèi zhōng. dé zōng yǐ yán líng wéi qú móu děng shāng tiān xià chéng bài, zì wèi míng ér zú xiàn bù míng. jūn chén huí shěn, kě bù jiè zāi! xiàn zōng ruì yú lì gōng, ér huáng fǔ bó yǐ jù liǎn qǔ zǎi xiàng. fū zǎi xiàng zhě, nǎi tiān xià xuǎn, bǐ zàn láo yī gōng, wū zú shèng rèn zāi? zhōng xìng zhī bù zhōng, yǒu wèi ér rán.
贊曰:裴延齡引經誼惑其主,以不忠為忠。德宗倚延齡、韋渠牟等商天下成敗, 自謂明而卒陷不明。君臣回沈,可不戒哉!憲宗銳於立功,而皇甫鎛以聚斂取宰相。 夫宰相者,乃天下選,彼暫勞一功,烏足勝任哉?中興之不終,有為而然。