dù péi lǐ wéi
杜裴李韦
dù huáng cháng, zì zūn sù, jīng zhào wàn nián rén. zhuó jìn shì dì, yòu zhōng hóng cí. guō zi yí pì zuǒ shuò fāng fǔ, zi yí rù cháo, shǐ zhǔ liú shì. lǐ huái guāng yǔ jiān jūn yīn móu jiǎo zhào zhū dà jiàng děng, yǐ dòng zhòng xīn, yù dài zi yí. huáng cháng dé zhào, pàn qí fēi, yǐ zhì huái guāng, huái guāng liú hàn fú zuì. yú shì zhū jiàng hěn jiāo nán zhì zhě, huáng cháng jiē yǐ zi yí lìng yì zhì, zhòng bù gǎn luàn.
杜黄裳,字遵素,京兆万年人。擢进士第,又中宏辞。郭子仪辟佐朔方府,子 仪入朝,使主留事。李怀光与监军阴谋矫诏诛大将等,以动众心,欲代子仪。黄裳 得诏,判其非,以质怀光,怀光流汗服罪。于是诸将狠骄难制者,黄裳皆以子仪令 易置,众不敢乱。
rù wèi shì yù shǐ, wèi péi yán líng suǒ è, shí qī bù qiān. zhēn yuán mò, bài tài zǐ bīn kè, jū wéi qǔ. shí zhōng rén yù qǐng qí dì cì gōng zhǔ, dé zōng yuē:" chéng nán dù shì xiāng lǐ, bù kě yì." qiān tài cháng qīng. shí wáng shū wén yòng shì, huáng cháng wèi cháng guò qí mén. xù wéi zhí yì fǔ zhèng, huáng cháng quàn qǐng tài zǐ jiān guó, zhí yì yuē:" gōng shǐ dé yī guān, jù kāi kǒu yì jìn zhōng shì!" huáng cháng nù yuē:" wú shòu ēn sān cháo, qǐ yǐ yī guān jiàn mài!" jí fú yī chū.
入为侍御史,为裴延龄所恶,十期不迁。贞元末,拜太子宾客,居韦曲。时中 人欲请其地赐公主,德宗曰:“城南杜氏乡里,不可易。”迁太常卿。时王叔文用 事,黄裳未尝过其门。婿韦执谊辅政,黄裳劝请太子监国,执谊曰:“公始得一官, 遽开口议禁中事!”黄裳怒曰:“吾受恩三朝,岂以一官见卖!”即拂衣出。
huáng tài zǐ zǒng jūn guó shì, zhuó huáng cháng mén xià shì láng tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì. yú shì, xià suí yín jié dù shǐ hán quán yì xiān nìng wú gōng, yīn qí lái zhāo, bái bà zhī. é ér liú pì pàn, yì zhě yǐ pì shì xiǎn, tǎo zhī huò shēng shì, wéi huáng cháng gù quàn bù shè, yīn zòu bà zhōng rén jiān jūn, ér zhuān wěi gāo chóng wén. fán bīng jìn tuì, huáng cháng zì zhōng zhǐ shòu, wú bù qiè yú jī. chóng wén sù dàn liú yōng, huáng cháng shǐ rén wèi yuē:" gōng bù fèn mìng zhě, dāng yǐ yōng dài." chóng wén jù, yī sǐ lì fù zéi yǐ xiàn. shǔ píng, qún chén hè, xiàn zōng mù huáng cháng yuē:" shí qīng zhī gōng."
皇太子总军国事,擢黄裳门下侍郎、同中书门下平章事。于是,夏绥银节度使 韩全义憸佞无功,因其来朝,白罢之。俄而刘辟叛,议者以辟恃险,讨之或生事, 唯黄裳固劝不赦,因奏罢中人监军,而专委高崇文。凡兵进退,黄裳自中指授,无 不切于机。崇文素惮刘澭,黄裳使人谓曰:“公不奋命者,当以澭代。”崇文惧, 一死力缚贼以献。蜀平,群臣贺,宪宗目黄裳曰:“时卿之功。”
shǐ, dé zōng chuàng ài duō nàn, wù gū xī fān zhèn, měi shuài chén sǐ, qiǎn zhōng rén cì qí jūn, guān zhòng suǒ yù lì zhě, gù dà jiàng sī jīn bì jié zuǒ yòu, yǐ qiú jié zhì, yàn nián yóu shén, fāng zhèn xuǎn bù chū cháo tíng. huáng cháng měi cóng róng jù yán: " bì xià yí jiàn zhēn yuán zhī bì, zhěng fǎ dù, jùn sǔn zhū hóu, zé tiān xià zhì." dì cháng wèn qián gǔ wáng zhě suǒ yǐ zhì luàn yún yún, huáng cháng zhī dì ruì yú zhì, kǒng bù dé qí yào, yīn tuī yán:" wáng zhě zhī dào, zài xiū jǐ rèn xián ér yǐ. cāo zhí gāng lǐng, yào de qí dà zhě, zhì bù shū yù sòng, bǎi lì néng fǒu, běn fēi rén zhǔ suǒ zì rèn. xī qín shǐ huáng dì qīn chéng jué shì, jiàn chī qián shì wèi míng dì yù àn shàng shū shì, chén jiǎo bù cóng suí wén dì rì zè tīng zhèng, wèi shì chuán cān, tài zōng xiào zhī. gù wáng zhě zé rén rèn ér zé chéng, jiàn gōng bì shǎng, yǒu zuì xìn fá, shú gǎn bù lì? kǒng zǐ zhī chēng dì shùn gōng jǐ nán miàn, yǐ qí néng jǔ shí liù xiāng, qù sì xiōng, ér zhì wú wéi. qǐ bì wán shén pí tǐ, láo ěr mù zhī chá, rán hòu wèi zhì zāi?" dì yǐ huáng cháng yán zhōng, jiā nà zhī. yóu shì píng xià jiǎn qí miè cài fù liǎng hé, yǐ jī bǐng hái zǎi xiāng, jì lǜ shè zhāng, hè rán hào zhōng xīng, zì huáng cháng qǐ zhī.
始,德宗创艾多难,务姑息籓镇,每帅臣死,遣中人伺其军,观众所欲立者, 故大将私金币结左右,以求节制,晏年尤甚,方镇选不出朝廷。黄裳每从容具言: “陛下宜鉴贞元之弊,整法度,晙损诸侯,则天下治。”帝尝问前古王者所以治乱 云云,黄裳知帝锐于治,恐不得其要,因推言:“王者之道,在修己任贤而已。操 执纲领,要得其大者,至簿书狱讼,百吏能否,本非人主所自任。昔秦始皇帝亲程 决事,见嗤前世;魏明帝欲按尚书事,陈矫不从;隋文帝日昃听政,卫士传餐,太 宗笑之。故王者择人任而责成,见功必赏,有罪信罚,孰敢不力?孔子之称帝舜恭 己南面,以其能举十六相,去四凶,而至无为。岂必刓神疲体,劳耳目之察,然后 为治哉?”帝以黄裳言忠,嘉纳之。由是平夏、翦齐、灭蔡、复两河,以机秉还宰 相,纪律设张,赫然号中兴,自黄裳启之。
yuán hé èr nián, yǐ jiǎn jiào sī kōng tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì, wèi hé zhōng jìn jiàng jié dù shǐ, é fēng bīn guó gōng. míng nián zú, nián qī shí, zèng sī tú, shì yuē xuān xiàn.
元和二年,以检校司空同中书门下平章事,为河中、晋绛节度使,俄封邠国公。 明年卒,年七十,赠司徒,谥曰宣献。
huáng cháng dá quán biàn, yǒu wáng zuǒ dà lüè. xìng yǎ dàn, wèi shǐ wǔ wù. chū bù wéi zhí yì suǒ lǐ, jí bài, xī lì yíng jiù jì sǐ, biǎo hái qí jiù zàng yān. cháng bèi jí, yī zhě wù jìn yào, jí suì shén, zhōng bù nù qiǎn. rán chú lì bù shén bié liú pǐn, tōng kuì xiè, wú jié bái míng. dāng dà zhèng wèi jiǔ, bù jiù qí cái, jí chù wài, tiān xià cháng suǒ zhǔ yì. zú hòu shù nián, yù shǐ hé zòu huáng cháng nà bīn níng jié dù shǐ gāo chóng wén qián sì wàn wǔ qiān mín, àn gù lì wú píng jí huáng cháng zi zài, cí fú. dì niàn jiù gōng, dàn liú píng zhāo zhōu, yuán zài bù wèn. zài zhōng tài pú shǎo qīng.
黄裳达权变,有王佐大略。性雅澹,未始忤物。初不为执谊所礼,及败,悉力 营救;既死,表还其柩葬焉。尝被疾,医者误进药,疾遂甚,终不怒谴。然除吏不 甚别流品,通馈谢,无洁白名。当大政未久,不究其才,及处外,天下常所属意。 卒后数年,御史劾奏黄裳纳邠宁节度使高崇文钱四万五千缗,按故吏吴凭及黄裳子 载,辞服。帝念旧功,但流凭昭州,原载不问。载终太仆少卿。
zài dì shèng, zì bīn qīng, bǎo lì chū zhuó jìn shì dì. yáng sì fù shù jiàn cái kān jiàn guān, bù wéi zhèng tán suǒ yòu. xuān zōng gǎn zhāng wǔ jiù shì, yuán hé shí dà chén zǐ ruò sūn zài zhě, duō zhèn bá zhī. dì cháng wèn shèng, shèng jù dào huáng cháng shǒu jiàn xiàn zōng jiān guó yì, dì jiā tàn, bài jǐ shì zhōng, qiān hù bù shì láng pàn dù zhī, yù yǐ wèi zǎi xiàng. jí xiāo yè bà, wèi zhōng rén jǔ huǐ, ér gèng yòng jiǎng shēn, yǐ shèng jiǎn jiào lǐ bù shàng shū, chū wèi tiān píng jié dù shǐ, bù dé yì, zú.
载弟胜,字斌卿,宝历初擢进士第。杨嗣复数荐材堪谏官,不为郑覃所佑。宣 宗感章武旧事,元和时大臣子若孙在者,多振拔之。帝尝问胜,胜具道黄裳首建宪 宗监国议,帝嘉叹,拜给事中,迁户部侍郎判度支,欲倚为宰相。及萧鄴罢,为中 人沮毁,而更用蒋伸,以胜检校礼部尚书,出为天平节度使,不得意,卒。
péi jì, zì hóng zhōng, jiàng zhōu wén xǐ rén. zhuó jìn shì dì, yǐ xián liáng fāng zhèng duì cè dì yī bǔ měi yuán wèi. fān fǔ jiāo pì, bù jiù. sì qiān kǎo gōng yuán wài láng. lì bù shì láng zhèng xún yú wěi jì xiào cí pàn, yán hé jīng mì, jiē zhí cái shí. xiàn zōng yuán hé chū, zhào rù hàn lín wéi xué shì, zài qiān zhōng shū shè rén. lǐ jí fǔ shǐ zhí zhèng, yǐ qíng wèi jì yuē:" wú luò tuò yuǎn yì, gèng shí nián, shǐ xiāng tiān zǐ, bǐ rì rén wù, wú měng bù jí zhī qiě zǎi xiàng zhí dāng jìn xián rèn néng, jūn jīng jiàn, wèi wǒ yán zhī." jì jí yá lüè shū sān shí xǔ rén, jí fǔ jí yǐ jiàn yú cháo, tiān xià xī rán chēng dé rén. zuò fù shì huáng fǔ shí niú sēng rú děng duì cè fēi shì, bà xué shì, wèi hù bù shì láng. dì qì jì fāng zhí, yǐ wéi rèn gōng qīng, báo qí guò, juàn xìn mí hòu. jí fǔ bà, nǎi bài jì zhōng shū shì láng tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì. jiā jí xián diàn dà xué shì, jiān xiū guó shǐ.
裴垍,字弘中,绛州闻喜人。擢进士第,以贤良方正对策第一补美原尉。籓府 交辟,不就。四迁考功员外郎。吏部侍郎郑珣瑜委垍校辞判,研核精密,皆值才实。 宪宗元和初,召入翰林为学士,再迁中书舍人。李吉甫始执政,以情谓垍曰:“吾 落魄远裔,更十年,始相天子,比日人物,吾懵不及知;且宰相职当进贤任能,君 精鉴,为我言之。”垍即崖略疏三十许人,吉甫籍以荐于朝,天下翕然称得人。坐 覆视皇甫湜、牛僧孺等对策非是,罢学士,为户部侍郎。帝器垍方直,以为任公卿, 薄其过,眷信弥厚。吉甫罢,乃拜垍中书侍郎、同中书门下平章事。加集贤殿大学 士,监修国史。
jì shǐ chéng zhǐ hàn lín, tiān zǐ xīn jiǎn shǔ luàn, lì jīng zhì zhì, zhōng wài jī guǎn, jì duō suǒ cān yù, yǐ xiǎo xīn shèn mò chēng dì yì. jì dāng guó, qǐng shéng bù guǐ, kè lì zhì, fēn míng shū tè, dì jiàng yì shùn nà. tǔ tū chéng cuǐ zì dōng gōng dé shì, ēn gù qīn wò, chéng jiān yù yǒu guān shuō, dì dàn jì, jiè shǐ wù yán. dì zài diàn zhōng, cháng hū jì guān ér bù míng. lǐng nán jié dù shǐ yáng yú líng wèi jiān jūn xǔ suì zhèn suǒ wū, zhào shòu rǒng guān. jì yuē:" yǐ yī zhōng rén zuì fān chén, bì xià zhī fǎ ān zài?" gèng shòu měi guān. yán shòu shǒu tài yuán, zhèng yī chū jiān jūn lǐ fǔ guāng, jì hé qí nuò, yǐ lǐ yōng fù dài zhī.
垍始承旨翰林,天子新翦蜀乱,厉精致治,中外机筦,垍多所参与,以小心慎 默称帝意。既当国,请绳不轨,课吏治,分明淑慝,帝降意顺纳。吐突承璀自东宫 得侍,恩顾亲渥,承间欲有关说,帝惮垍,诫使勿言。帝在殿中,常呼垍官而不名。 岭南节度使杨于陵为监军许遂振所诬,诏授冗官。垍曰:“以一中人罪籓臣,陛下 之法安在?”更授美官。严绶守太原,政一出监军李辅光,垍劾其懦,以李庸阝代 之。
wáng chéng zōng shàn xí jié dù, fāng dì lǚ xuē pàn zú, yì bì qǔ zhī, yòu tǔ tū chéng cuǐ měi yù náo jì quán, yīn tàn dì yì, zì qǐng wǎng. yú shí zé lù lú cóng shǐ guǐ xiàn zhēng tǎo jì, jì gù zhēng, yǐ wéi:" cóng shǐ bāo nì jié, nèi lián chéng zōng, wài qǐng xīng shī, yǐ tú shēn lì. qiě wǔ jùn yǒu gōng yú guó, bì xià qián yǐ dì shòu lǐ shī dào, ér jīn yù duó chéng zōng dì yǒu zhī, shǎng fá bù yī, jǔ quàn fèi yǐ." dì yī wéi bù néng jué. jiǔ zhī, zú yòng chéng cuǐ móu. huì bīng tǎo chéng zōng, cóng shǐ guǒ fǎn fù, bīng jiǔ bào wú gōng, wáng shī gào bìng. jì ér cóng shǐ qiǎn bù jiàng wáng yì yuán zòu shì, jì cóng róng yǐ yǔ dòng zhī, yì yuán yīn yán cóng shǐ è rěn kě tú zhuàng, jì bǐ qiǎn wǎng, dé qí dà jiàng wū zhòng yìn děng yào lǐng. jì nǎi wèi dì chén: " cóng shǐ bào lì bù jūn, shì chéng cuǐ ruò xiǎo ér, wǎng lái shén cè jūn bù shèn jiè, kě yīn qí jī zhì zhī, hòu wú xīng shī zhī láo." dì chū qú rán, xú nǎi xǔ zhī. jì qǐng mì qí jì, dì yuē:" wéi lǐ jiàng liáng shǒu qiān zhī zhī." é ér chéng cuǐ fù cóng shǐ xiàn yú cháo, yīn bān shī. jì zòu:" chéng cuǐ shǒu móu wú gōng, bì xià suī qū fǎ, rén xīn bù yàn, qǐng liú chì yǐ xiè tiān xià." nǎi bà suǒ lǐng bīng.
王承宗擅袭节度,方帝屡削叛族,意必取之,又吐突承璀每欲挠垍权,因探帝 意,自请往。于时泽潞卢从史诡献征讨计,垍固争,以为:“从史苞逆节,内连承 宗,外请兴师,以图身利。且武俊有功于国,陛下前以地授李师道,而今欲夺承宗 地有之,赏罚不一,沮劝废矣。”帝猗违不能决。久之,卒用承璀谋。会兵讨承宗, 从史果反覆,兵久暴无功,王师告病。既而从史遣部将王翊元奏事,垍从容以语动 之,翊元因言从史恶稔可图状,垍比遣往,得其大将乌重胤等要领。垍乃为帝陈: “从史暴戾不君,视承璀若小儿,往来神策军不甚戒,可因其机致之,后无兴师之 劳。”帝初瞿然,徐乃许之。垍请秘其计,帝曰:“惟李绛、梁守谦知之。”俄而 承璀缚从史献于朝,因班师。垍奏:“承璀首谋无功,陛下虽诎法,人心不厌,请 流斥以谢天下。”乃罢所领兵。
xiān shì, tiān xià fù fǎ yǒu sān: yuē shàng gòng, yuē sòng shǐ, yuē liú zhōu. jiàn zhōng chū, lí dìng cháng fù, ér wù zhòng qián qīng. qí hòu qīng zhòng xiāng fǎn, mín shū lǜ yī bèi qí chū, ér suǒ zài yǐ liú zhōu sòng shǐ zhī rù, shě gōng gū, gèng shí sī zhí yǐ zì rùn, gù fù yì kē, qí mín zhòng kùn. jì zòu jìn zhī, yī yǐ gōng gū zhǔn wù, guān chá shǐ de yòng suǒ zhì zhōu zū diào, zhì bù zú, nǎi qǔ zhī jùn yǐ shàn, gù sòng shǐ zhī cái xī wèi shàng gòng. zì shì qǐ huái jiāng ér nán, mín shǎo xī yǐ.
先是,天下赋法有三:曰上供,曰送使,曰留州。建中初,厘定常赋,而物重 钱轻。其后轻重相反,民输率一倍其初,而所在以留州、送使之入,舍公估,更实 私直以自润,故赋益苛,齐民重困。垍奏禁之,一以公估准物,观察使得用所治州 租调,至不足,乃取支郡以赡,故送使之财悉为上供。自是起淮、江而南,民少息 矣。
jì qì jú jùn zhěng, chí fǎ dù, suī sù guì qián wàng zào yì, bù gǎn gàn yǐ sī. jiàn guān yán dé shī, dà dǐ zhí zhèng duō jì zhī, wéi jì jiǎng lì shǐ jìn yán. chū, shí yí dú gū yù lǐ zhèng cí yán xiū fù sān rén jiē qiān, jí guò xiè jì, jì dú ràng xiū fù yuē:" jūn yì fū èr rén zī zī xiàn nà zhě, qián rì jìn nǐ, shàng gù wèi yí." xiū fù dà cán. jì wéi xué shì shí, yǐn lǐ jiàng cuī qún yǔ tóng liè. jí xiāng, yòu zhuó wéi guàn zhī péi dù zhī zhì gào, lǐ yí jiǎn yù shǐ zhōng chéng, jiē zhǒng niè wèi fǔ xiāng, hào míng chén. zì tā xuǎn rèn, wǎng bù jīng míng, rén wú yì yán. shì dài fū bù yǐ jì nián shào bǐng yòng wèi xián, gù yuán hé zhī zhì, bǎi dù xiū jǔ, chēng cháo wú xìng rén.
垍器局峻整,持法度,虽宿贵前望造诣,不敢干以私。谏官言得失,大抵执政 多忌之,惟垍奖励使尽言。初,拾遗独孤郁、李正辞、严休复三人皆迁,及过谢垍, 垍独让休复曰:“君异夫二人孜孜献纳者,前日进拟,上固为疑。”休复大惭。垍 为学士时,引李绛、崔群与同列。及相,又擢韦贯之、裴度知制诰,李夷简御史中 丞,皆踵蹑为辅相,号名臣。自它选任,罔不精明,人无异言。士大夫不以垍年少 柄用为嫌,故元和之治,百度修举,称朝无幸人。
wǔ nián, bào fēng bì, dì chàng xī, qiǎn shǐ zhì wèn, yào shàn jìn tuì zhé shū wén. jū sān yuè, yì gù, nǎi bà wèi bīng bù shàng shū. jì zhī jìn, lǐ jí fǔ jiàn pō lì, jí jū zhōng, duō biàn gēng jí fǔ shí yuē shù, jí fǔ fù yòng, xián zhī. huì jì yǔ shǐ guān jiǎng wǔ děng shàng dé zōng shí lù, jí fǔ yǐ jì yǐn jí jiě shǐ rèn, bù yí mào zòu, nǎi xǐ jì tài zǐ bīn kè, bà wǔ děng shǐ guān. huì zú, bù jiā zèng, jǐ shì zhōng liú bó chú biǎo qí zhōng, dì nǎi zèng tài zǐ tài fù.
五年,暴风痹,帝怅惜,遣使致问,药膳进退辄疏闻。居三月,益痼,乃罢为 兵部尚书。垍之进,李吉甫荐颇力,及居中,多变更吉甫时约束,吉甫复用,衔之。 会垍与史官蒋武等上《德宗实录》,吉甫以垍引疾解史任,不宜冒奏,乃徙垍太子 宾客,罢武等史官。会卒,不加赠,给事中刘伯刍表其忠,帝乃赠太子太傅。
jì shǐ xiāng, jiàn yán:" jí xián yuàn guān, dēng cháo zì wǔ pǐn shàng wéi xué shì, xià wèi zhí xué shì, yú jiē xiào lǐ, shǐ guǎn yǐ dēng cháo zhě wèi xiū zhuàn, fǒu zhě zhí shǐ guǎn, yǐ zhǔn liù diǎn." suì zhe yú lìng.
垍始相,建言:“集贤院官,登朝自五品上为学士,下为直学士,余皆校理, 史馆以登朝者为修撰,否者直史馆,以准《六典》。”遂著于令。
jīng zhào shǎo yǐn péi wǔ shǐ wáng chéng zōng hái, dé dé dì èr zhōu, yǐ ér dì bù rù. huò yán:" wǔ hái, xiān jiàn jì, míng rì nǎi cháo." dì nù, zhào xué shì lǐ jiàng yì chì wǔ, jiàng yán:" jì shēn bèi zǎi xiàng, míng liàn shí shì, shì bù róng xiān jiàn wǔ." dì wù, shì zhī. yì zhě wèi dì zhī jì míng, yǐ rèn fāng dǔ, shàng bù miǎn yí xián, yǐ xìn chù wèi zhī nán yún.
京兆少尹裴武使王承宗还,得德、棣二州,已而地不入。或言:“武还,先见 垍,明日乃朝。”帝怒,召学士李绛议斥武,绛言:“垍身备宰相,明练时事,势 不容先见武。”帝悟,释之。议者谓帝知垍明,倚任方笃,尚不免疑嫌,以信处位 之难云。
lǐ fān, zì shū hàn, qí xiān zhào zhōu rén. fù chéng shì, wèi hú nán guān chá shǐ, yǒu míng yú shí. fān shǎo shěn jìng yǒu jiǎn jú, zī zhì xián měi, mǐn yú xué. jū fù sāng, jiā běn ráo cái, yīn shǔ lái diào, yǒu chí qù zhě, wèi cháng wèn, yì wù shī yǔ, jū shù nián lüè jǐn. nián sì shí yú, kùn guǎng líng jiān, bù zì zhèn, qī zǐ zhuī jiù, fān yàn rú yě. dù yà jū shǒu dōng dōu, biǎo zhì fǔ zhōng. yà cháng yí yá jiàng lìng hú yùn wèi dào, lüè fú zhī, fān zhēng bù cóng, zhé qù. hòu guǒ huò zhēn dào, shāo zhī míng.
李籓,字叔翰,其先赵州人。父承仕,为湖南观察使,有名于时。籓少沈靖有 检局,姿制闲美,敏于学。居父丧,家本饶财,姻属来吊,有持去者,未尝问,益 务施与,居数年略尽。年四十余,困广陵间,不自振,妻子追咎,籓晏如也。杜亚 居守东都,表致府中。亚尝疑牙将令狐运为盗,掠服之,籓争不从,辄去。后果获 真盗,稍知名。
xú zhōu zhāng jiàn fēng pì jié dù fǔ, wèi cháng chá kē xì. jiàn fēng zú, háo zhōu cì shǐ dù jiān jí qū zhì, yīn yǒu yǐ wàng, fān qì wèi yuē:" gōng jīn sàng, jūn yí jǐn shǒu tǔ, hé qì ér lái? yí sù hái, fǒu zé yǐ fǎ hé jūn!" jiān cuò wǔ qù, hèn zhī, yīn wū zòu" jiàn fēng sǐ, fān hàn qí jūn, yǒu fēi wàng". dé zōng nù, mì zhào xú sì jié dù shǐ dù yòu shā zhī. yòu yǎ qì fān, dé zhào, shí rì bù fā, zhào jiàn fān yuē:" shì wèi shēng sǐ bào yìng, yàn hū?" fān yuē: " dài rán." yuē:" shěn ruò cǐ, jūn yí yù shì wú kǒng." yīn chū zhào shì fān, fān sè bù biàn, yuē:" xìn hū, dù jiān zhī bào yě!" yòu yuē:" shèn wú wèi, wú yǐ hé mén bǎo jūn yǐ." dì wèi zhī xìn, jí zhuī fān. jì rù, dì wàng qí zhuàng mào, yuē:" shì qǐ zuò luàn rén xié?" shì zhī, bài mì shū láng.
徐州张建封辟节度府,未尝察苛细。建封卒,濠州刺史杜兼疾驱至,阴有顗望, 籓泣谓曰:“公今丧,君宜谨守土,何弃而来?宜速还,否则以法劾君!”兼错忤 去,恨之,因诬奏“建封死,籓撼其军,有非望”。德宗怒,密诏徐泗节度使杜佑 杀之。佑雅器籓,得诏,十日不发,召见籓曰:“世谓生死报应,验乎?”籓曰: “殆然。”曰:“审若此,君宜遇事无恐。”因出诏示籓,籓色不变,曰:“信乎, 杜兼之报也!”佑曰:“慎毋畏,吾以阖门保君矣。”帝未之信,亟追籓。既入, 帝望其状貌,曰:“是岂作乱人邪?”释之,拜秘书郎。
shí wáng shào dé jūn, yāo fān yǔ xiāng jiàn, dāng jí yòng, zhōng bù yì. wáng zhòng shū yǔ tóng shě láng wéi chéng jì lǚ dòng rì zhì jiǔ yāo bīn kè xiāng lè, mù fān míng, qiáng zhì zhī. zhòng shū děng wéi pái shuō sōu yǔ xiāng xiá nì, fān yī jiàn, xiè bù wǎng, yuē:" wú yǔ zhōng rì, bù xiǎo suǒ yǔ hé zāi!" hòu zhòng shū děng guǒ zuò chì fèi. xiàn zōng wèi huáng tài zǐ, wáng shào bì tài zi huì, shǐ gǎi míng, shí yì yǐ wéi chǎn. fān yuē:" zì gǔ gù shì, yóu bù shí tǐ zhī rén bài zhī, bù kě fù zhèng, suī shào hé zhū?" lèi zhuó lì bù láng zhōng. zuò xiǎo lèi, zuǒ shòu zhù zuò láng, zài qiān jǐ shì zhōng. zhì yǒu bù biàn, jiù chì wěi pī què zhī, lì jīng, qǐng lián tā zhǐ, fān yuē:" lián zhǐ shì dié, qǐ yuē chì xié?" péi jì bái xiàn zōng, wèi fān yǒu zǎi xiàng qì. huì zhèng yīn bà, yīn bài mén xià shì láng tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì.
时王绍得君,邀籓与相见,当即用,终不诣。王仲舒与同舍郎韦成季、吕洞日 置酒邀宾客相乐,慕籓名,强致之。仲舒等为俳说廋语相狎昵,籓一见,谢不往, 曰:“吾与终日,不晓所语何哉!”后仲舒等果坐斥废。宪宗为皇太子,王绍避太 子讳,始改名,时议以为谄。籓曰:“自古故事,由不识体之人败之,不可复正, 虽绍何诛?”累擢吏部郎中。坐小累,左授著作郎,再迁给事中。制有不便,就敕 尾批却之,吏惊,请联它纸,籓曰:“联纸是牒,岂曰敕邪?”裴垍白宪宗,谓籓 有宰相器。会郑絪罢,因拜门下侍郎、同中书门下平章事。
fān zhōng jǐn, hǎo chǒu bì yán, dì yǐ wéi wú yǐn. cháng wèn qián shì suǒ yǐ jiā gěi huò guó kuì fá zhě hé zhì ér rán jí qí ráng zhī shù, fān jù duì:" jiǎn zé zú yòng, dūn běn zé bǎi xìng fù, fǎn shì zé kuì." yòu yán:" kǒng zǐ bìng, zhǐ zǐ lù zhī dǎo. hàn wén dì měi jì, chì yǒu sī jìng ér bù qí. shǐ shén wú zhī, zé bù néng jiàng fú yǒu zhī, gù bù kě sī jǐ qiú mèi ér yuè zhī yě. qiě yì yú rén zhě hé yú shén, rén nǎi shén zhī zhǔ, rén ān ér fú zhì." dì yuè yuē: " dāng yǔ gōng děng shàng xià xiāng xù, yǐ bǎo cǐ yán." hòu fù wèn shén xiān cháng nián shì, fān zhī dì qiě yǒu suǒ huò, jí chén huāng wàng mán dàn bù kě xìn. hòu rù liǔ mì děng yǔ, guǒ wèi lèi yún.
籓忠谨,好丑必言,帝以为无隐。尝问前世所以家给或国匮乏者何致而然及祈 禳之数,籓具对:“俭则足用,敦本则百姓富,反是则匮。”又言:“孔子病,止 子路之祷。汉文帝每祭,敕有司敬而不祈。使神无知,则不能降福;有知,固不可 私己求媚而悦之也。且义于人者和于神,人乃神之主,人安而福至。”帝悦曰: “当与公等上下相勖,以保此言。”后复问神仙长年事,籓知帝且有所惑,极陈荒 妄谩诞不可信。后入柳泌等语,果为累云。
hé dōng jié dù shǐ wáng è lù quán jìn qiú jiān zǎi xiàng, mì zhào zhōng shū mén xià yuē:" è kě jiān zǎi xiàng." fān jù qǔ bǐ miè" zǎi xiàng" zì, shǔ qí zuǒ yuē:" bù kě." hái zòu zhī. zǎi xiàng quán dé yú shī sè yuē:" yǒu bù kě, yīng bié wèi zòu, kě yǐ bǐ tú zhào xié?" fān yuē:" shì pò yǐ, chū jīn rì biàn bù kě zhǐ." jì ér shì dé qǐn.
河东节度使王锷赂权近求兼宰相,密诏中书门下曰:“锷可兼宰相。”籓遽取 笔灭“宰相”字,署其左曰:“不可。”还奏之。宰相权德舆失色曰:“有不可, 应别为奏,可以笔涂诏邪?”籓曰:“势迫矣,出今日便不可止。”既而事得寝。
lǐ jí fǔ fù xiāng, fān pō jǔ zhǐ. huì wú shǎo yáng xí huái xī jié dù, jí fǔ yǐ jiàn dì, qián yù zhōng fān, jí zòu yuē:" dào féng zhōng rén jiǎ yìn jié yǔ wú shǎo yáng, chén wèi bì xià hèn zhī." dì biàn sè bù píng. yì rì, bà fān wèi tài zi zhān shì. hòu shù yuè, dì fù sī fān, zhào duì diàn zhōng, shì jìn shì. míng nián, wèi huá zhōu cì shǐ. wèi xíng, zú, nián wǔ shí bā, zèng hù bù shàng shū, shì yuē zhēn jiǎn.
李吉甫复相,籓颇沮止。会吴少阳袭淮西节度,吉甫已见帝,潜欲中籓,即奏 曰:“道逢中人假印节与吴少阳,臣为陛下恨之。”帝变色不平。翌日,罢籓为太 子詹事。后数月,帝复思籓,召对殿中,事浸释。明年,为华州刺史。未行,卒, 年五十八,赠户部尚书,谥曰贞简。
fān cái néng bù jí wéi guàn zhī péi jì, rán rén wù qīng zhěng, shì qí liú yà yún.
籓材能不及韦贯之、裴垍,然人物清整,是其流亚云。
wéi guàn zhī, míng chún, bì xiàn zōng huì, yǐ zì xíng. hòu zhōu zhù guó xiòng bā shì sūn. fù zhào, dà lì zhōng wèi zhōng shū shè rén, lèi shàng shū yán dé shī, wèi yuán zài suǒ è, zuǒ qiān jīng zhào shǎo yǐn. jiǔ zhī, gǎi mì shū shǎo jiān. zài yuē: " zhào ruò guò wǒ, dāng zé shàn dì chǔ zhī." zhōng bù kěn yì. zài zhū, chú lì bù shì láng. dài zōng yù xiāng zhī, huì zú, shì yuē zhēn.
韦贯之,名纯,避宪宗讳,以字行。后周柱国夐八世孙。父肇,大历中为中书 舍人,累上疏言得失,为元载所恶,左迁京兆少尹。久之,改秘书少监。载曰: “肇若过我,当择善地处之。”终不肯诣。载诛,除吏部侍郎。代宗欲相之,会卒, 谥曰贞。
guàn zhī jí jìn shì dì, wèi jiào shū láng, zhuó xián liáng fāng zhèng yì děng, bǔ yī quē wèi nán wèi. hé zhōng zhèng yuán zé lù xī shì měi yǐ hòu bì zhào, jiē bù yīng. jū pín, dàn dòu mí zì jǐ. zài qiān cháng ān chéng. huò jiàn zhī jīng zhào yǐn lǐ shí, shí jǔ hù shì suǒ jì yuē:" cǐ qí xìng míng yě, yǔ wǒ tóng lǐ, sù wén qí xián, yuàn shí zhī ér jìn yú shàng." huò zhě xǐ, yǐ gào yuē:" zi jīn rì yì shí, ér míng rì hè zhě zhì yǐ!" guàn zhī wěi wěi, bù wǎng, guān yì bù qiān.
贯之及进士第,为校书郎,擢贤良方正异等,补伊阙、渭南尉。河中郑元、泽 潞郗士美以厚币召,皆不应。居贫,啖豆糜自给。再迁长安丞。或荐之京兆尹李实, 实举笏示所记曰:“此其姓名也,与我同里,素闻其贤,愿识之而进于上。”或者 喜,以告曰:“子今日诣实,而明日贺者至矣!”贯之唯唯,不往,官亦不迁。
yǒng zhēn shí, shǐ wèi jiān chá yù shǐ, jǔ qí dì xūn zì dài. jí wèi yòu bǔ quē, xūn dài wéi yù shǐ, yì zhě bù wèi zhī sī. zǎi xiàng dù yòu zi cóng yù wèi bǔ quē, guàn zhī yǔ cuī qún chí bù kě, huàn zuǒ shí yí, fù zòu:" shí yí bǔ quē wèi jiàn guān děng, zǎi xiàng zhèng yǒu de shī, shǐ cóng yù yì, shì zi ér yì fù, dài bù kě xùn." zú gǎi tā guān. qiān lǐ bù yuán wài láng. xīn luó rén jīn zhōng yì yǐ gōng qiǎo xìng, zhuó shào fǔ jiān, yìn zi bǔ zhāi láng, guàn zhī bù yǔ, yuē: " shì jiāng fèng jiāo miào cí jì, jiē wèi shǒu zǎi zhě, ān kě yǐ jiàn gōng zi wèi zhī?" yòu hé zhōng yì bù yí wū cháo jí, zhōng yì jìng bà. yú shì quán xìng cè mù.
永贞时,始为监察御史,举其弟纁自代。及为右补阙,纁代为御史,议者不谓 之私。宰相杜佑子从郁为补阙,贯之与崔群持不可,换左拾遗,复奏:“拾遗、补 阙为谏官等,宰相政有得失,使从郁议,是子而议父,殆不可训。”卒改它官。迁 礼部员外郎。新罗人金忠义以工巧幸,擢少府监,廕子补斋郎,贯之不与,曰: “是将奉郊庙祠祭,阶为守宰者,安可以贱工子为之?”又劾忠义不宜污朝籍,忠 义竟罢。于是权幸侧目。
jìn lì bù yuán wài láng, zuò kǎo xián liáng fāng zhèng niú sēng rú děng cè dú shǔ zòu, chū wèi guǒ zhōu cì shǐ, bàn dào biǎn bā zhōu. jiǔ zhī, zhào wèi dōu guān láng zhōng, zhī zhì gào, jìn zhōng shū shè rén. zǎi xiàng péi jì cháng sān zòu shì, xiàn zōng bù cóng. guàn zhī yuē:" gōng yì yǐ jìn tuì jué qǐng hū?" jì yuē:" fèng jiào." shì guǒ jiàn tīng. jì yīn yuē:" jūn yì shí dāng wèi yú cǐ." gǎi lǐ bù shì láng. suǒ qǔ shì, yì fú huá, xiān xíng shí, yú shí liú jìng wèi xī. cháng cóng róng zòu yuē: " lǐ bù shì láng zhòng yú zǎi xiàng." dì yuē:" shì láng shì zǎi xiàng chú, ān dé zhòng?" yuē:" rán wèi bì xià jiǎn zǎi xiāng zhě, dé wú zhòng hū?" dì měi qí yán. gǎi shàng shū yòu chéng, é tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì. qiān zhōng shū shì láng.
进吏部员外郎,坐考贤良方正牛僧孺等策独署奏,出为果州刺史,半道贬巴州。 久之,召为都官郎中,知制诰,进中书舍人。宰相裴垍尝三奏事,宪宗不从。贯之 曰:“公亦以进退决请乎?”垍曰:“奉教。”事果见听。垍因曰:“君异时当位 于此。”改礼部侍郎。所取士,抑浮华,先行实,于时流竞为息。尝从容奏曰: “礼部侍郎重于宰相。”帝曰:“侍郎是宰相除,安得重?”曰:“然为陛下柬宰 相者,得无重乎?”帝美其言。改尚书右丞,俄同中书门下平章事。迁中书侍郎。
tǎo wú yuán jì yě, guàn zhī qǐng shì zhèn zhōu, zhuān lì huái xī, qiě yán:" bì xià qǐ bù zhī jiàn zhōng shì hū? shǐ yú cài jí ér wèi yīng yě, qí zhào tóng qǐ, dé zōng yǐn tiān xià bīng zhū zhī, wù lì dān qū, gù zhū cǐ chéng yǐ wéi luàn. cǐ fēi tā, sù yú pū miè yě. jīn bì xià dú bù néng shǎo rěn, qí cài píng ér zhū zhèn xié?" shí dì yè yǐ tǎo zhèn, bù cóng. zhōng zhī, cài píng, zhèn nǎi fú. chū, tǎo cài, yǐ xuān wǔ hán hóng wèi dū tǒng, yòu zhào hé yáng wū zhòng yìn zhōng wǔ lǐ guāng yán hé bīng yǐ jìn. guàn zhī jiàn zhū jiàng zhàn fāng lì, jīn ruò zhì dū tǒng, yòu lìng èr shuài lián yíng, zé gè chí zhòng yǎng wēi, wèi kě suì yuè xià yě. yì bù cóng. hòu sì nián nǎi kè cài, jiē rú guàn zhī cè yún.
讨吴元济也,贯之请释镇州,专力淮西,且言:“陛下岂不知建中事乎?始于 蔡急而魏应也,齐、赵同起,德宗引天下兵诛之,物力殚屈,故硃泚乘以为乱。此 非它,速于扑灭也。今陛下独不能少忍,俟蔡平而诛镇邪?”时帝业已讨镇,不从。 终之,蔡平,镇乃服。初,讨蔡,以宣武韩弘为都统,又诏河阳乌重胤、忠武李光 颜合兵以进。贯之谏诸将战方力,今若置都统,又令二帅连营,则各持重养威,未 可岁月下也。亦不从。后四年乃克蔡,皆如贯之策云。
dì yǐ duàn wén chāng zhāng zhòng sù wèi hàn lín xué shì. guàn zhī wèi xué shì suǒ yǐ bèi gù wèn, bù yí zhuān qǔ cí yì, zòu bà zhī. huáng fǔ bó zhāng sù jiē yǐ xìng jìn. sù shǐ zī qīng, péi dù yù wèi qǐng yín fēi, guàn zhī yuē:" sù jiān nìng, wú děng zòng bù néng chì, nài hé yù jiǎ yǐ chǒng hū?" yóu shì sù děng yuàn, yīn gòu zhī, yòu yǔ dù lùn bīng dì qián, yì pō bó, gù bà wèi lì bù shì láng. yú shì hàn lín xué shì zuǒ shí yí guō qiú shàng shū shēn lǐ, zhào miǎn qiú xué shì, chū guàn zhī wèi hú nán guān chá shǐ. bù sān rì, wéi yǐ lǐ zhèng cí xuē gōng gàn lǐ xuān wéi chù hòu cuī sháo zuò yǔ guàn zhī hòu shàn, xī biǎn wèi zhōu cì shǐ. yǐ zhèng cí chù hòu jiē qīng zhèng, yǐ gōu dǎng qù, yóu shì zhōng wài shǐ dà è sù.
帝以段文昌、张仲素为翰林学士。贯之谓学士所以备顾问,不宜专取辞艺,奏 罢之。皇甫镈、张宿皆以幸进。宿使淄青,裴度欲为请银绯,贯之曰:“宿奸佞, 吾等纵不能斥,奈何欲假以宠乎?”由是宿等怨,阴构之,又与度论兵帝前,议颇 驳,故罢为吏部侍郎。于是翰林学士、左拾遗郭求上疏申理,诏免求学士,出贯之 为湖南观察使。不三日,韦顗、李正辞、薛公干、李宣、韦处厚、崔韶坐与贯之厚 善,悉贬为州刺史。顗、正辞、处厚皆清正,以钩党去,由是中外始大恶宿。
shí guó yòng bù zú, qiǎn yán tiě fù shǐ chéng yì dū zhū dào fù zū, yì fěng zhōu xiàn hòu liǎn yǐ xiàn. guàn zhī bù rěn héng fù, ér suǒ xiàn bù zhōng yì yì, yīn qǔ shǔ nèi liù zhōu liú qián jì zhī. zuǒ qiān tài zǐ zhān shì, fēn sī dōng dōu. mù zōng lì, jí bài hé nán yǐn, yǐ gōng bù shàng shū zhào. wèi xíng, zú, nián liù shí èr, zèng shàng shū yòu pú yè, shì yuē zhēn, hòu gèng shì yuē wén.
时国用不足,遣盐铁副使程异督诸道赋租,异讽州县厚敛以献。贯之不忍横赋, 而所献不中异意,因取属内六州留钱继之。左迁太子詹事,分司东都。穆宗立,即 拜河南尹,以工部尚书召。未行,卒,年六十二,赠尚书右仆射,谥曰贞,后更谥 曰文。
guàn zhī shěn hòu guǎ yán, yú rén jiāo, zhōng suì wú kuǎn qǔ, bù wéi wěi cí yǐ yuè rén. wèi yòu chéng shí, nèi sēng zào mén yuē:" jūn qiě xiāng." guàn zhī mìng zuǒ yòu yǐn chū, yuē:" cǐ wàng rén yě." jū fǔ xiāng, yán shēn lǜ xià, yǐ zhèng yì cái wù, shì jū wú suǒ gǎi yì. péi jūn zi chí wàn jiān qǐng zhuàn xiān míng, dá yuē:" wú níng è sǐ, qǐ néng wéi shì zāi!" shēng píng wèi cháng tōng kuì yí, gù jiā wú xiàn cái.
贯之沈厚寡言,与人交,终岁无款曲,不为伪辞以悦人。为右丞时,内僧造门 曰:“君且相。”贯之命左右引出,曰:“此妄人也。”居辅相,严身律下,以正 议裁物,室居无所改易。裴均子持万缣请撰先铭,答曰:“吾宁饿死,岂能为是哉!” 生平未尝通馈遗,故家无羡财。
zi ào, zì zi péi, dì jìn shì, fù zhuó hóng cí. fāng jìng guǎ yù, shí nián bù kěn diào. yù shǐ zhōng chéng gāo yuán yù yǔ qí xiōng wēn shàn, yù jiàn yòng zhī, fěng ào yè jǐ. wēn guī yǐ gào, ào bù dá. wēn yuē:" yuán yù duān shì, ruò qīng zhī xié?" ào yuē:" rán kǒng wú chéng shēn yù shǐ."
子澳,字子裴,第进士,复擢宏辞。方静寡欲,十年不肯调。御史中丞高元裕 与其兄温善,欲荐用之,讽澳谒己。温归以告,澳不答。温曰:“元裕端士,若轻 之邪?”澳曰:“然恐无呈身御史。”
zhōu chí jié dù zhèng huá, biǎo shǔ mù fǔ. huì chí rù xiàng, sī wèi yuē:" hé yǐ jiào wǒ?" ào yuē:" yuàn gōng wú quán." chí è yí, ào yuē:" jué shǎng xíng fá, rén zhǔ zhī bǐng, gōng wú yǐ xǐ nù xíng zhī, bǐ shù guān gè jǔ qí zhí, zé gōng liǎn rèn miào táng shàng, tiān xià zhì yǐ. wū yòng quán?" chí tàn yuē:" wú xiān jū cǐ, dé wú kuì hū!"
周墀节度郑滑,表署幕府。会墀入相,私谓曰:“何以教我?”澳曰:“愿公 无权。”墀愕眙,澳曰:“爵赏刑罚,人主之柄,公无以喜怒行之,俾庶官各举其 职,则公敛衽庙堂上,天下治矣。乌用权?”墀叹曰:“吾先居此,得无愧乎!”
zhuó kǎo gōng yuán wài láng shǐ guǎn xiū zhuàn. suì zhōng zhī zhì gào, zhào wèi hàn lín xué shì. lèi qiān bīng bù shì láng, jìn xué shì chéng zhǐ. yǔ xiāo zhì jiē wèi xuān zōng lǐ yù, měi liǎng rén zhí, bì xié zhào wèn zhèng dé shī. cháng yè bèi zhǐ cǎo zhào shū, shì yǒu bù ān zhě, jí qiān yán xū jiàn dì, kāi chén kě fǒu, wèi cháng bù shùn nà. yī rì zhào rù, píng zuǒ yòu wèn yuē:" zhèn yú chì shǐ hé rú?" ào chén dì wēi zhì qián shì wú bǐ. dì yáo shǒu yuē:" wèi yě. cè ān chū?" ào cāng cù dá yuē: " ruò móu zhī wài tíng, zé tài hé shì kě yòng zhuī jiàn, bù ruò jiù zé kě rèn zhě yǔ jì shì." dì yuē:" zhèn gù xíng zhī yǐ. zì huáng zhì lǜ, zì lǜ zhì fēi, yóu kě, yī zǐ jí hé wéi yī yǐ." ào kuì hàn bù néng duì, nǎi bà. gǎi jīng zhào yǐn.
擢考功员外郎、史馆修撰。岁中知制诰,召为翰林学士。累迁兵部侍郎,进学 士承旨。与萧寘皆为宣宗礼遇,每两人直,必偕召问政得失。尝夜被旨草诏书,事 有不安者,即迁延须见帝,开陈可否,未尝不顺纳。一日召入,屏左右问曰:“朕 于敕使何如?”澳陈帝威制前世无比。帝摇首曰:“未也。策安出?”澳仓卒答曰: “若谋之外廷,则太和事可用追鉴,不若就择可任者与计事。”帝曰:“朕固行之 矣。自黄至绿,自绿至绯,犹可,衣紫即合为一矣。”澳愧汗不能对,乃罢。改京 兆尹。
dì jiù zhèng guāng zhǔ shù lì háo sì, jī nián bù shū guān fù, ào dǎi xì zhī. tā rì yán yīng, dì wèn qí gù. ào jù dào jiān zhuàng, qiě yán bì zhì yǐ fǎ. dì yuē:" kě dài fǒu?" dá yuē:" bì xià zì nèi shǔ zhuó chén yǐn jīng yì, ān kě shǐ huà yī fǎ dú xíng yú pín xià hū?" dì rù bái tài hòu yuē:" shì bù kě fàn." hòu wèi shū zū, nǎi miǎn. yóu shì háo yòu liǎn jī.
帝舅郑光主墅吏豪肆,积年不输官赋,澳逮系之。它日延英,帝问其故。澳具 道奸状,且言必寘以法。帝曰:“可贷否?”答曰:“陛下自内署擢臣尹京邑,安 可使画一法独行于贫下乎?”帝入白太后曰:“是不可犯。”后为输租,乃免。由 是豪右敛迹。
huì hù bù quē pàn shǐ, dì yǐ wèn ào, ào sān bú duì. dì yuē:" rèn qīng kě hū?" yuē:" chén lǎo yǐ, lì pí qì hào, fán jù fēi suǒ rèn zhě." dì mò bù lè. chū wèi qí shēng liǔ cǐ yuē:" wú běn bù wéi zǎi xiàng zhī, shàng biàn wěi yǐ shǐ wù, tuō wèi wú tā qí ér dé, zú wú yǐ zì bái. jīn shí shì jìn è, jiē wú bèi tān jué wèi zhì rán." wèi jǐ, shòu hé yáng jié dù shǐ. rù cí, dì yuē:" qīng zì biàn ér yuǎn wǒ, fēi wǒ qù qīng."
会户部阙判使,帝以问澳,澳三不对。帝曰:“任卿可乎?”曰:“臣老矣, 力疲气耗,烦剧非所任者。”帝默不乐。出谓其甥柳玼曰:“吾本不为宰相知,上 便委以使务,脱谓吾他岐而得,卒无以自白。今时事浸恶,皆吾辈贪爵位致然。” 未几,授河阳节度使。入辞,帝曰:“卿自便而远我,非我去卿。”
yì zōng lì, xǐ píng lú jūn, rù wèi lì bù shì láng, fù chū wèi bīn níng jié dù shǐ. zǎi xiàng dù shěn quán sù bù yuè ào, zuò lì bù shí shǐ dào bù shū wèi jiān, biǎn mì shū jiān, fēn sī dōng dōu. jiù qiān hé nán yǐn, cí jí bù bài, gài guī fán chuān. yú nián, yǐ lì bù shì láng zhào, bù qǐ. zú, zèng hù bù shàng shū, shì yuē zhēn.
懿宗立,徙平卢军,入为吏部侍郎,复出为邠宁节度使。宰相杜审权素不悦澳, 坐吏部时史盗簿书为奸,贬秘书监,分司东都。就迁河南尹,辞疾不拜,丐归樊川。 逾年,以吏部侍郎召,不起。卒,赠户部尚书,谥曰贞。
ào zài hé yáng lěi nián, xuān zōng qiǎn shǐ zhì wèi bó, dào chū ào suǒ, dì yǐ bù zhǐ shǒu zuò zhào cì ào yuē:" mì chì zhuāng, qiū dāng jiàn qīng." gài jiāng yǐ wéi xiāng yě. yīn wèn fǔ yǎng shù, ào jù yán jīn shí fēi kě yù, fāng shì guài wàng, yí chì yuǎn zhī. qí bā yuè, dì bēng, bù guǒ xiāng. wéi xué shì shí, dì cháng yuē:" zhèn měi qiǎn fāng zhèn cì shǐ, yù gè xī zhōu jùn fēng sú zhě, qīng wèi zhèn zhuàn yī shū." ào nǎi qǔ shí dào sì fāng zhì, shǒu jiā cì, tí wèi chǔ fèn yǔ. hòu dèng zhōu cì shǐ xuē hóng zōng zhōng xiè, dì chì jiè zhōu shì, rén rén jīng fú.
澳在河阳累年,宣宗遣使至魏博,道出澳所,帝以簿纸手作诏赐澳曰:“密饬 装,秋当见卿。”盖将以为相也。因问辅养术,澳具言金石非可御,方士怪妄,宜 斥远之。其八月,帝崩,不果相。为学士时,帝尝曰:“朕每遣方镇刺史,欲各悉 州郡风俗者,卿为朕撰一书。”澳乃取十道四方志,手加次,题为《处分语》。 后邓州刺史薛弘宗中谢,帝敕戒州事,人人惊服。
shòu, guàn zhī xiōng. jǔ xiào lián, yòu gòng jìn shì, lǐ bù shì láng pān yán jiāng yǐ wéi jǔ shǒu, shòu yǐ qí yǒu yáng níng qīn lǎo, gù ràng zhī, bú duì cè zhé qù, níng suì jí dì. hòu zhuó míng jīng, pì dōng dōu mù fǔ.
绶,贯之兄。举孝廉,又贡进士,礼部侍郎潘炎将以为举首,绶以其友杨凝亲 老,故让之,不对策辄去,凝遂及第。后擢明经,辟东都幕府。
dé zōng shí, yǐ zuǒ bǔ quē wèi hàn lín xué shì, mì zhèng duō suǒ cān dǎi. dì cháng xìng qí yuàn, wéi fēi cóng, huì shòu fāng qǐn, xué shì zhèng yīn yù chí gào zhī, dì bù xǔ, shí dà hán, yǐ fēi shǔ shì jié páo fù ér qù, qí dài yù ruò cǐ. měi rù zhí, yú yuè bù dé xiū. yǐ mǔ lǎo, lǚ gài jiě zhí, měi qǐng, dì zhé bù yuè. chū rù bā nián, ér xìng jǐn wèi shén. wǎn nǎi gǎn xīn jí, bà hái dì, bù jí yú yòng. jiǔ yuè jiǔ rì, dì wèi huáng jú gē, gù zuǒ yòu yuē:" ān kě bù shì wéi shòu!" jí qiǎn shǐ chí wǎng, shòu jù fèng hé, fù shǐ jìn. dì yuē:" wéi wén bù yǐ, qǐ yí yǎng xié?" chì zì jīn wù fù ěr. zhōng zuǒ sàn qí cháng shì.
德宗时,以左补阙为翰林学士,密政多所参逮。帝尝幸其院,韦妃从,会绶方 寝,学士郑絪欲驰告之,帝不许,时大寒,以妃蜀礻颉袍覆而去,其待遇若此。每 入直,逾月不得休。以母老,屡丐解职,每请,帝辄不悦。出入八年,而性谨畏甚。 晚乃感心疾,罢还第,不极于用。九月九日,帝为《黄菊歌》,顾左右曰:“安可 不示韦绶!”即遣使持往,绶遽奉和,附使进。帝曰:“为文不已,岂颐养邪?” 敕自今勿复尔。终左散骑常侍。
dì xūn, yǒu jīng shí, wèi shì lín qì xǔ, xiōng dì jiē míng zhòng dāng shí.
弟纁,有精识,为士林器许,兄弟皆名重当时。
shòu zi wēn. wēn, zì hóng yù. fāng qī suì, rì sòng shū shù qiān yán. shí yī, jǔ liǎng jīng jí dì, yǐ bá cuì gāo děng bǔ xián yáng wèi. fù è rán, yí jiǎ quán yè jìn, zhào ér shì zhū tíng, wén jiù wú liú yì, xǐ yuē:" ér wú kuì yǐ!" rù wèi jiān chá yù shǐ, yǐ tái zhì kē yán, bù kě yǐ shěng yǎng, bù bài. huàn zhù zuò láng, jì xiè, zhé jiě guī. shì qīn jí, tiáo shì tāng jì, mí èr shí nián, yī bù chí dài. jì jū sāng, huǐ jí bù zhī. fú chú, lǐ féng jí pì zhì xuān wǔ fǔ. pín qiān yòu bǔ quē. zǎi xiàng sòng shēn xī bèi gòu, zuì bù cè, wēn chàng yuē:" chéng xiàng cāo lǚ yǒu chū, bù yí fǎn, nǎi jiān rén xiàn zhī. wú děng qǐ bì léi tíng, shǐ shàng méng wù jiù xié!" lǜ tóng shě fú gé qiè zhēng, yóu shì yì zhī míng.
绶子温。温,字弘育。方七岁,日诵书数千言。十一,举两经及第,以拔萃高 等补咸阳尉。父愕然,疑假权谒进,召而试诸廷,文就无留意,喜曰:“儿无愧矣!” 入为监察御史,以台制苛严,不可以省养,不拜。换著作郎,既谢,辄解归。侍亲 疾,调适汤剂,弥二十年,衣不弛带。既居丧,毁瘠不支。服除,李逢吉辟置宣武 府。频迁右补阙。宰相宋申锡被构,罪不测,温倡曰:“丞相操履有初,不宜反, 乃奸人陷之。吾等岂避雷霆,使上蒙雾咎邪!”率同舍伏阁切争,由是益知名。
tài hé wǔ nián, tài miào shì lòu xià, zhào zōng zhèng jiāng zuò yíng zhì, bù shí bì, wén zōng nù, zé qīng lǐ ruì jiān wáng kān, duó qí bǐng, zì chì zhōng rén qì zhī. wēn jiàn:" lì jǔ qí zhí, guó yǐ zhì shì guī yú zhèng, fǎ yǐ xiū. fū shè zhì dù, lì guān sī, dù jīng fèi, zé zōng miào zuì zhòng yě. bǐ zhào xià yuè yuè, yǒu sī chí duò bù lì, zhèng kě chù màn guān, chéng bù kè, zé kě rèn zhě shàn wán zhī, zé lì jǔ zhí, shì guī zhèng yǐ. jīn màn lì duó bǐng, ér yì yǐ zhōng rén, shì xǔ bǎi sī gōng fèi zhí, yǐ zōng miào zhī zhòng, wèi bì xià suǒ sī, chén qiè xī zhī. qǐng hái jiāng zuò, zé guān xiū yè yǐ." dì nǎi bà huàn rén. huì qún chén qǐng shàng zūn hào, wēn gù jiàn:" jīn hé nán shuǐ, jiāng huái hàn qiàn, jīng shī xuě jī wǔ chǐ, lǎo zhì dòng pū, cǐ fēi chóng shì xū míng shí." dì shùn nà, nǎi xiè qún chén. gǎi shì yù shǐ.
太和五年,太庙室漏罅,诏宗正、将作营治,不时毕,文宗怒,责卿李锐、监 王堪,夺其禀,自敕中人葺之。温谏:“吏举其职,国以治;事归于正,法以修。 夫设制度,立官司,度经费,则宗庙最重也。比诏下阅月,有司弛墯不力,正可黜 慢官,惩不恪,择可任者缮完之,则吏举职,事归正矣。今慢吏夺禀,而易以中人, 是许百司公废职,以宗庙之重,为陛下所私,臣窃惜之。请还将作,则官修业矣。” 帝乃罢宦人。会群臣请上尊号,温固谏:“今河南水,江淮旱歉,京师雪积五尺, 老稚冻仆,此非崇饰虚名时。”帝顺纳,乃谢群臣。改侍御史。
lǐ dé yù rù fǔ, zhuó lǐ bù yuán wài láng. huò yán yǎ wèi niú sēng rú hòu, dé yù yuē:" shì zi jiān zhèng, kě yǐ sī fèi hū?" zhèng zhù jié dù fèng xiáng, biǎo wèi fù, wēn yuē:" jù zé yuǎn chù, cóng zhī huò bù cè, wú yān néng wéi zhù qǐ xié?" zhù zhū, yóu kǎo gōng yuán wài láng bài jiàn yì dài fū. wèi jǐ, wèi hàn lín xué shì. xiān shì, shòu zài jìn tíng, jī yōu wèi bìng fèi, gù jiè wēn bù dé rèn jìn zhí, zhì shì gù cí. dì nù yuē:" níng shòu zhì mìng xié?" lǐ bù shì láng cuī lí yuē:" wēn yòng luàn mìng, yì suǒ yǐ wéi xiào." dì yì shì, huàn zhī zhì gào. yǐn jí xǐ tài cháng shǎo qīng. zǎi xiàng lǐ gù yán jiàn wēn jǐ shì zhōng, dì yuē:" wēn sù bì shì, kěn wèi wǒ lùn bó hū? xū tài zǐ zhǎng, yǐ wéi bīn kè." jiǔ zhī, zú wèi jǐ shì zhōng.
李德裕入辅,擢礼部员外郎。或言雅为牛僧孺厚,德裕曰:“是子坚正,可以 私废乎?”郑注节度凤翔,表为副,温曰:“拒则远黜,从之祸不测,吾焉能为注 起邪?”注诛,由考功员外郎拜谏议大夫。未几,为翰林学士。先是,绶在禁廷, 积忧畏病废,故诫温不得任近职,至是固辞。帝怒曰:“宁绶治命邪?”礼部侍郎 崔蠡曰:“温用乱命,益所以为孝。”帝意释,换知制诰。引疾徙太常少卿。宰相 李固言荐温给事中,帝曰:“温素避事,肯为我论驳乎?须太子长,以为宾客。” 久之,卒为给事中。
chū, jiān zhuāng kè tài zǐ shì dú, chén yì gōng, rì zhōng jiàn tài zǐ, jiàn yuē:" diàn xià shèng nián, yí jī míng zǎo zuò, wèn ān tiān zǐ, rú wén wáng gù shì." tài zǐ bù yuè. cí shì dú, jiàn tīng. wáng yàn píng bà líng wǔ jié dù shǐ, yǐ mǎ jí kǎi zhàng zì suí, biǎn kāng zhōu sī hù cān jūn, hòu lù guì jìn, jiā rì, gǎi fǔ zhōu sī mǎ, yuè gōng yù chí zhāng shòu guāng zhōu zhǎng shǐ, wēn xī fēng shàng zhào shū. tài zǐ dé zuì, zhào yù qún chén, wēn yuē:" bì xià xùn zhī bù zǎo, fēi dú tài zǐ zuì." shí pō zhí qí yán. qiān shàng shū yòu chéng. yán tiě tuī guān yáo xù àn dà yù, dì yǐ wéi néng, zhuó zhí fāng yuán wài láng, jiāng qū shěng, wēn shǐ hù zhǐ, jí shàng yán:" láng guān qīng xuǎn, bù kě shǎng néng lì." dì mìng zhòng rén yù sòng, wēn zhí yì bù yí, zhào gǎi xù jiǎn jiào lǐ bù láng zhōng. dì wèn gù yú yáng sì fù, duì yuē:" xù, míng chén hòu, zhì xíng wú cī. ruò lì cái gàn ér bù rù qīng xuǎn, tuó rì shú kěn dāng jù shì zhě? cǐ shuāi jìn fēng, bù kě yǐ fǎ." dì sù chóng wēn, chū wèi shǎn guó guān chá shǐ. mín dāng shū zū ér mài wèi shú, lì bái dū zhī, wēn yuē:" shǐ mín huò tián zhōng suì yǐ gōng fù, kě hū?" wèi huǎn qī ér fù bàn.
初,兼庄恪太子侍读,晨诣宫,日中见太子,谏曰:“殿下盛年,宜鸡鸣蚤作, 问安天子,如文王故事。”太子不悦。辞侍读,见听。王晏平罢灵武节度使,以马 及铠仗自随,贬康州司户参军,厚赂贵近,浃日,改抚州司马,乐工尉迟璋授光州 长史,温悉封上诏书。太子得罪,诏谕群臣,温曰:“陛下训之不早,非独太子罪。” 时颇直其言。迁尚书右丞。盐铁推官姚勖按大狱,帝以为能,擢职方员外郎,将趋 省,温使户止,即上言:“郎官清选,不可赏能吏。”帝命中人谕送,温执议不移, 诏改勖检校礼部郎中。帝问故于杨嗣复,对曰:“勖,名臣后,治行无疵。若吏材 干而不入清选,佗日孰肯当剧事者?此衰晋风,不可以法。”帝素重温,出为陕虢 观察使。民当输租而麦未熟,吏白督之,温曰:“使民货田中穗以供赋,可乎?” 为缓期而赋办。
wǔ zōng lì, zhuó lì bù shì láng. lǐ dé yù yù yǐn tóng fǔ zhèng, wēn kǔ yán lǐ hàn kě shì, dé yù chàng rán, chū xuān shè guān chá shǐ. chí mín sòng cì shǐ, hé wú zhuàng, bǎng shā zhī, wēi xíng bù zhōng. jì jí, zhào qīn shǔ, fù shòu shī" zài shì kuì wū lòu", yīn qì xià yuē:" jīn zhī méi shēn bù fù sī jiè yǐ!" zú, nián wǔ shí bā, zèng gōng bù shàng shū, shì yuē xiào.
武宗立,擢吏部侍郎。李德裕欲引同辅政,温苦言李汉可释,德裕怅然,出宣 歙观察使。池民讼刺史,劾无状,榜杀之,威行部中。既疾,召亲属,赋绶诗“在 室愧屋漏”,因泣下曰:“今知没身不负斯诫矣!”卒,年五十八,赠工部尚书, 谥曰孝。
wēn xìng gāng jùn, rén wàng jiàn wú gǎn xì màn zhě. yǔ yáng sì fù lǐ jué shàn, cháng quàn yǔ lǐ dé yù píng gù hàn, èr rén bù cóng, jí jiē zhé, wēn tàn yuē:" yòng wú yán, shú zhì shì xié!" yī nǚ, guī xuē méng. nǚ gōng zhǔ wén, xù cáo dà jiā nǚ xùn, xíng yú shì. wēn shǎo hé, suǒ shàn wéi xiāo yòu.
温性刚峻,人望见无敢戏慢者。与杨嗣复、李珏善,尝劝与李德裕平故憾,二 人不从,及皆谪,温叹曰:“用吾言,孰至是邪!”一女,归薛蒙。女工属文,续 曹大家《女训》,行于世。温少合,所善惟萧祐。
yòu zhě, zì yòu zhī, yí dàn jūn zǐ yě. shǎo pín jù, yǐn jū, yǐ xiào yǎng wén. sī nóng qīng lǐ shí dū guān zū, yòu jū sāng, wèi jí shū, zhào zhì, jiāng zé zhī. huì yǒu cì yǔ, qiàn yòu wèi zòu, shí chēng shàn, jí jiàn yú cháo. zhōng zhì, yǐ chǔ shì bài zuǒ shí yí. lèi qiān jiàn yì dài fū, zhōng guì zhōu guān chá shǐ, zèng yòu sàn qí cháng shì. jīng huà jí shū, zì zhōng wáng xiāo zhāng yǐ lái, jiē néng shí qí zhēn. áo rán bù yǐ chén shì zì méng, gù wēn hào" shān lín yǒu" yún.
祐者,字祐之,夷澹君子也。少贫窭,隐居,以孝养闻。司农卿李实督官租, 祐居丧,未及输,召至,将责之。会有赐与,倩祐为奏,实称善,即荐于朝。终制, 以处士拜左拾遗。累迁谏议大夫,终桂州观察使,赠右散骑常侍。精画及书,自钟、 王、萧、张以来,皆能识其真。謷然不以尘事自蒙,故温号“山林友”云。
zàn yuē: dù huáng cháng shàn móu, péi jì néng chí fǎ, lǐ fān gěng tǐng, wéi guàn zhī zhōng shí, jiē zú mù tiān zài, jīng guó tǐ, bō shuāi fèn wáng, zāi rǎng sì fāng. xiàn zōng zhōng xīng, níng bù wèi dé rén ér zhì rán xié? xī zǐ gòng kǒng táng gāo dì ér huò zhí, hán ān guó hàn míng zǎi ér zī tān, huáng cháng yì yǐ shòu xiǎng jiàn cī, zhì yú zhōng liè yáo rán, zé bù kě yǎn yǐ.
赞曰:杜黄裳善谋,裴垍能持法,李籓鲠挺,韦贯之忠实,皆足穆天縡,经国 体,拨衰奋王,菑攘四方。宪宗中兴,宁不谓得人而致然邪?昔子贡孔堂高第而货 殖,韩安国汉名宰而资贪,黄裳亦以受饷见疵,至于忠烈峣然,则不可掩已。