lǐ guāng bì
李光弼
lǐ guāng bì, yíng zhōu liǔ chéng rén. fù kǎi luò, běn qì dān qiú zhǎng, wǔ hòu shí rù cháo, lèi guān zuǒ yǔ lín dà jiāng jūn, fēng jì jùn gōng. tǔ bō kòu hé yuán, kǎi luò lǜ jīng bīng jī zǒu zhī. chū xíng, wèi rén yuē: zéi píng, wú bù guī yǐ. shī hái, zú yú dào, zèng yíng zhōu dū du, shì yuē zhōng liè. guāng bì yán yì chén guǒ, yǒu dà lüè, yòu bù xī nòng, shàn qí shè. qǐ jiā zuǒ wèi qīn fǔ zuǒ láng jiāng, lèi qiān zuǒ qīng dào lǜ, jiān ān běi dōu hù, bǔ hé xī wáng zhōng sì fǔ bīng mǎ shǐ, chōng chì shuǐ jūn shǐ. zhōng sì yù zhī hòu, suī sù jiāng mò néng bǐ. cháng yuē: tā rì dé wǒ bīng zhě, guāng bì yě. é xí fù fēng. yǐ pò tǔ bō tǔ gǔ hún gōng, jìn yún huī jiāng jūn. shuò fāng jié dù shǐ ān sī shùn biǎo wèi fù, zhī liú hòu shì, ài qí cái, yù yǐ zi qī zhī, guāng bì yǐn jí qù. lǒng yòu jié dù shǐ gē shū hàn yì qí cāo, biǎo hái zhǎng ān.
李光弼,營州柳城人。父楷洛,本契丹酋長,武后時入朝,累官左羽林大將軍, 封薊郡公。吐蕃寇河源,楷洛率精兵擊走之。初行,謂人曰:「賊平,吾不歸矣。」 師還,卒於道,贈營州都督,諡曰忠烈。光弼嚴毅沉果,有大略,幼不嬉弄,善騎 射。起家左衛親府左郎將,累遷左清道率,兼安北都護,補河西王忠嗣府兵馬使, 充赤水軍使。忠嗣遇之厚,雖宿將莫能比。嘗曰:「它日得我兵者,光弼也。」俄 襲父封。以破吐蕃、吐谷渾功,進雲麾將軍。朔方節度使安思順表為副,知留後事, 愛其材,欲以子妻之,光弼引疾去。隴右節度使哥舒翰異其操,表還長安。
ān lù shān fǎn, guō zi yí jiàn qí néng, zhào shè yù shǐ dài fū, chí jié hé dōng jié dù fù dà shǐ, zhī jié dù shì, jiān yún zhōng tài shǒu. xún jiā wèi jùn tài shǒu hé běi cǎi fǎng shǐ. guāng bì yǐ shuò fāng bīng wǔ qiān chū tǔ mén, dōng jiù cháng shān, cì zhēn dìng, cháng shān tuán jié zǐ dì zhí zéi jiāng ān sī yì jiàng. zì yán gǎo qīng sǐ, jùn wèi zhàn qū, lù zì bì yě, guāng bì lèi ér kū zhī, chū wèi zéi yōu bì zhě, hòu xù qí jiā. shí zéi jiāng shǐ sī míng lǐ lì jié cài xī dé gōng ráo yáng, guāng bì dé sī yì, bù shā, wèn qí jì, dá yuē: jīn jūn xíng pí láo, féng dí bù kě zhī, bù rú àn jūn rù shǒu, liào shèng ér chū. lǔ bīng yàn ruì, fú néng chí zhòng, tú zhī wàn quán. guāng bì yuē: shàn. jù chéng dài. míng rì, sī míng bīng èr wàn fù dié, guāng bì bīng bù dé chū, nǎi yǐ jìn nǔ wǔ bǎi shè zhī, zéi tuì, xǐ zhèn shāo běi. guāng bì chū qí nán, jiā hū tuó ér jūn. sī míng suī shù kùn, rán shì jìn jiù, jiě ān xiū shì. shì rì, ráo yáng zéi wǔ qiān zhì jiǔ mén, guāng bì dié zhī zhī, tí qīng bīng, liǎn qí gǔ, cì zéi fāng fàn, xí shā zhī qiě jǐn. sī míng jù, yǐn qù, yǐ qí bīng duàn xiǎng dào. mǎ shí jiàn jí, guāng bì mìng jiāng qǔ chú xíng táng, zéi chāo jī zhī, bīng fù hù zhàn, zéi bù néng duó. huì guō zi yí shōu yún zhōng, zhào xī zhòng chū jǐng xíng, yǔ guāng bì hé jī zéi jiǔ mén xī, sī míng dà bài, tǐng shēn zǒu zhào jùn, lì jié zhōng liú shǐ sǐ, xī dé zǒu jù lù. shōu gǎo chéng děng shí xiàn, suì gōng zhào. zhào jiā guāng bì fàn yáng dà dū dū fǔ zhǎng shǐ fàn yáng jié dù shǐ. sī míng yáo gǔ chéng rù bó líng, shā guān lì. jǐng chéng hé jiān xìn dōu qīng hé píng yuán bó píng liù jùn jié yíng zì shǒu, yǐ fù guāng bì. guāng bì jí gōng zhào, yī rì bá zhī. shì duō lǔ lüè, guāng bì zuò qiào mén, shōu suǒ huò, xī guī zhī mín, chéng zhōng dà yuè. jìn wéi bó líng, wèi xià. yǔ zi yí hé jī sī míng yú jiā shān, dà pò zhī. guāng bì yǐ fàn yáng běn zéi cháo kū, dāng xiān qǔ zhī, yà zéi gēn běn. huì tóng guān shī shǒu, nǎi bá jūn rù jǐng xíng.
安祿山反,郭子儀薦其能,詔攝御史大夫,持節河東節度副大使,知節度事, 兼雲中太守。尋加魏郡太守、河北採訪使。光弼以朔方兵五千出土門,東救常山, 次真定,常山團結子弟執賊將安思義降。自顏杲卿死,郡為戰區,露胔蔽野,光弼 酹而哭之,出為賊幽閉者,厚恤其家。時賊將史思明、李立節、蔡希德攻饒陽,光 弼得思義,不殺,問其計,答曰:「今軍行疲勞,逢敵不可支,不如按軍入守,料 勝而出。虜兵焱銳,弗能持重,圖之萬全。」光弼曰:「善。」據城待。明日,思 明兵二萬傅堞,光弼兵不得出,乃以勁弩五百射之,賊退,徙陣稍北。光弼出其南, 夾滹沱而軍。思明雖數困,然恃近救,解鞍休士。是日,饒陽賊五千至九門,光弼 諜知之,提輕兵,斂旗鼓,伺賊方飯,襲殺之且盡。思明懼,引去,以奇兵斷饟道。 馬食薦藉,光弼命將取芻行唐,賊鈔擊之,兵負戶戰,賊不能奪。會郭子儀收雲中, 詔悉眾出井陘,與光弼合擊賊九門西,思明大敗,挺身走趙郡,立節中流矢死,希 德走鉅鹿。收稿城等十縣,遂攻趙。詔加光弼范陽大都督府長史、范陽節度使。思 明繇鼓城入博陵,殺官吏。景城、河間、信都、清河、平原、博平六郡結營自守, 以附光弼。光弼急攻趙,一日拔之。士多鹵掠,光弼坐譙門,收所獲,悉歸之民, 城中大悅。進圍博陵,未下。與子儀合擊思明於嘉山,大破之。光弼以范陽本賊巢 窟,當先取之,揠賊根本。會潼關失守,乃拔軍入井陘。
sù zōng jí wèi, zhào yǐ bīng fù líng wǔ, gèng shòu hù bù shàng shū tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì, jié dù rú gù. guāng bì yǐ jǐng chéng hé jiān bīng wǔ qiān rù tài yuán. qián cǐ, jié dù shǐ wáng chéng yè zhèng chí miù, shì yù shǐ cuī zhòng zhǔ bīng tài yuán, měi wǔ xiá chéng yè, guāng bì sù bù píng. jí shì, zhào zhòng yǐ bīng fù guāng bì. zhòng sù kuáng yì, jiàn guāng bì zhǎng yī, bù jí fù bīng, guāng bì nù, shōu xì zhī. huì shǐ zhě zhì, bài zhòng yù shǐ zhōng chéng. guāng bì yuē: zhòng yǒu zuì, yǐ qián xì, jīn dàn zhǎn shì yù shǐ. ruò shǐ zhě xuān zhào, yì zhǎn zhōng chéng. shǐ zhě nèi zhào bù gǎn chū, nǎi zhǎn zhòng yǐ xùn, wēi zhèn sān jūn.
肅宗即位,詔以兵赴靈武,更授戶部尚書、同中書門下平章事,節度如故。光 弼以景城、河間兵五千入太原。前此,節度使王承業政弛謬,侍御史崔眾主兵太原, 每侮狎承業,光弼素不平。及是,詔眾以兵付光弼。眾素狂易,見光弼長揖,不即 付兵,光弼怒,收系之。會使者至,拜眾御史中丞。光弼曰:「眾有罪,已前系, 今但斬侍御史。若使者宣詔,亦斬中丞。」使者內詔不敢出,乃斬眾以徇,威震三 軍。
zhì dé èr zài, sī míng xī dé lǜ gāo xiù yán niú tíng jiè jiāng bīng shí wàn gōng guāng bì. shí ruì bīng xī fù shuò fāng, ér huī xià zú bù mǎn wàn, zhòng yì péi chéng yǐ shǒu, guāng bì yuē: chéng huán sì shí lǐ, zéi zhì zhì zhī, tú pí wú rén. nǎi chè mín wū wèi luò shí chē, chē èr bǎi rén wǎn zhī, shí suǒ jí zhé shù shí rén sǐ, zéi shāng shí èr. sī míng wèi fēi lóu, zhàng yǐ mù màn, zhú tǔ shān lín chéng, guāng bì qiǎn xué dì tuí zhī. sī míng yàn chéng xià, chàng yōu jū tái shàng jìn zhǐ tiān zǐ, guāng bì qiǎn rén suì dì qín qǔ zhī. sī míng dà hài, xǐ yá zhàng yuǎn qù, jūn zhōng jiē shì dì hòu xíng. yòu qián gōu yíng dì, jiāng shěn qí jūn, nǎi yáng yuē jiàng. zhì qī, yǐ jiǎ shì shǒu pí, qiǎn bì xiào chū, ruò sòng kuǎn zhě, sī míng dà yuè. é ér zéi shù qiān méi yú qiàn, chéng shàng gǔ zào, tū qí chū chéng zhī, fú zhǎn wàn jì. sī míng wèi bài, nǎi qù, liú xī dé gōng tài yuán. guāng bì chū gǎn sǐ shì bó zéi, zhǎn shǒu qī wàn jí, xī dé wěi zī liáng dùn zǒu. chū, zéi zhì, guāng bì shè gōng wò chéng yú yǐ zhǐ xī, jīng fǔ mén bù gù. wéi jiě, yuè sān xī nǎi guī sī qǐn. shōu qīng yí héng yě děng jūn. zéi bié jiāng gōng hǎo zhì, pò dà héng guān, guāng bì zhuī bài zhī. jiā jiǎn xiào sī tú, xún qiān sī kōng, fēng zhèng guó gōng, shí shí hù bā bǎi.
至德二載,思明、希德率高秀岩、牛廷玠將兵十萬攻光弼。時銳兵悉赴朔方, 而麾下卒不滿萬,眾議培城以守,光弼曰:「城環四十里,賊至治之,徒疲吾人。」 乃徹民屋為摞石車,車二百人挽之,石所及輒數十人死,賊傷十二。思明為飛樓, 障以木幔,築土山臨城,光弼遣穴地頹之。思明宴城下,倡優居台上靳指天子,光 弼遣人隧地禽取之。思明大駭,徙牙帳遠去,軍中皆視地後行。又潛溝營地,將沈 其軍,乃陽約降。至期,以甲士守陴,遣裨校出,若送款者,思明大悅。俄而賊數 千沒於塹,城上鼓譟,突騎出乘之,俘斬萬計。思明畏敗,乃去,留希德攻太原。 光弼出敢死士搏賊,斬首七萬級,希德委資糧遁走。初,賊至,光弼設公幄城隅以 止息,經府門不顧。圍解,閱三昔乃歸私寢。收清夷、橫野等軍。賊別將攻好畤, 破大橫關,光弼追敗之。加檢校司徒,尋遷司空,封鄭國公,食實戶八百。
qián yuán yuán nián, rù cháo, zhào cháo guān sì pǐn yǐ shàng jiāo yè, jìn jiān shì zhōng. yǔ jiǔ jié dù wéi ān qìng xù yú xiāng zhōu, dà zhàn yè xī, bài zhī. guāng bì yǔ zhū jiāng yì: sī míng lè bīng wèi zhōu, yù yǐ dài wǒ, bù rú qǐ jūn bī zhī. bǐ chéng jiā shān zhī bài, bù gǎn qīng chū, zé qìng xù kě qín. guān jūn róng shǐ yú cháo ēn gù wèi bù kě. jì ér sī míng lái yuán, guāng bì jù zéi, zhàn yóu lì, shā lüè dà dāng. huì zhū jiāng jīng kuì, gè yǐn guī, suǒ zài piāo lüè, dú guāng bì zhěng zhòng hái tài yuán. dì dài zhū jiāng zuì, yǐ guāng bì jiān yōu zhōu dà dū dū fǔ zhǎng shǐ, zhī zhū dào jié dù xíng yíng shì. yòu dài zi yí wèi shuò fāng jié dù shǐ. wèi jǐ, wèi tiān xià bīng mǎ fù yuán shuài.
乾元元年,入朝,詔朝官四品以上郊謁,進兼侍中。與九節度圍安慶緒於相州, 大戰鄴西,敗之。光弼與諸將議:「思明勒兵魏州,欲以怠我,不如起軍逼之。彼 懲嘉山之敗,不敢輕出,則慶緒可禽。」觀軍容使魚朝恩固謂不可。既而思明來援, 光弼拒賊,戰尤力,殺略大當。會諸將驚潰,各引歸,所在剽掠,獨光弼整眾還太 原。帝貸諸將罪,以光弼兼幽州大都督府長史,知諸道節度行營事。又代子儀為朔 方節度使。未幾,為天下兵馬副元帥。
guāng bì yǐ hé dōng qí wǔ bǎi chí dōng dōu, yè rù qí jūn, qiě wèi zéi fāng kuī luò, dāng è hǔ láo, shuài shī dōng chū hé shàng. xí zhào bīng mǎ shǐ zhāng yòng jì, yòng jì dàn guāng bì yán, jiào zhū jiāng dòu liú qí bīng. yòng jì dān qí rù yè, guāng bì zhǎn zhī, yǐ xīn jīng gǎo dài. fù zhuī dōu jiāng pú gù huái ēn, huái ēn jù, xiān qī zhì. huì huá biàn jié dù shǐ xǔ shū jì zhàn bù lì, jiàng zéi, sī míng chéng shèng xī xiàng. guāng bì dūn zhèn xú xíng, qū dōng jīng, wèi liú shǒu wéi zhì yuē: zéi xīn shèng, nán yǔ zhēng fēng, yù qū zhī yǐ jì. rán luò wú jiàn liáng, wēi bī nán shǒu, gōng jì ān chū? zhì yuē: yì shǎn bīng, gōng bǎo tóng guān, kě yǐ chí jiǔ. guāng bì yuē: liǎng jūn xiāng dí, chǐ cùn dì bì zhēng. jīn wěi wǔ bǎi lǐ ér shǒu guān, zéi de dì, shì yì zhāng. bù rú yí jūn hé yáng, běi zǔ zé lù, shèng zé chū, bài zé shǒu, biǎo lǐ xiāng yīng, zéi bù dé xī, cǐ yuán bì shì yě. fū biàn cháo tíng zhī lǐ, wǒ bù rú gōng lùn jūn lǚ shèng fù, gōng bù rú wǒ. zhì bù néng dá. pàn guān wéi sǔn yuē: dōng dōu nǎi dì zhái, gōng dāng shǒu zhī. guāng bì yuē: sì shuǐ è lǐng jǐn wèi zéi qī, zi néng jǐn shǒu hū? suì xí hé nán zòng guān lì bì zéi, hàn wú liú rén, dū jūn qǔ zhàn shǒu bèi.
光弼以河東騎五百馳東都,夜入其軍,且謂賊方窺洛,當扼虎牢,帥師東出河 上。檄召兵馬使張用濟,用濟憚光弼嚴,教諸將逗留其兵。用濟單騎入謁,光弼斬 之,以辛京杲代。復追都將僕固懷恩,懷恩懼,先期至。會滑汴節度使許叔冀戰不 利,降賊,思明乘勝西向。光弼敦陣徐行,趨東京,謂留守韋陟曰:「賊新勝,難 與爭鋒,欲詘之以計。然洛無見糧,危偪難守,公計安出?」陟曰:「益陝兵,公 保潼關,可以持久。」光弼曰:「兩軍相敵,尺寸地必爭。今委五百里而守關,賊 得地,勢益張。不如移軍河陽,北阻澤、潞,勝則出,敗則守,表里相應,賊不得 西,此猿臂勢也。夫辨朝廷之禮,我不如公;論軍旅勝負,公不如我。」陟不能答。 判官韋損曰:「東都乃帝宅,公當守之。」光弼曰:「汜水、崿嶺盡為賊蹊,子能 盡守乎?」遂檄河南縱官吏避賊,閈無留人,督軍取戰守備。
sī míng zhì yǎn shī, guāng bì xī jūn qū hé yáng, shēn yǐ wǔ bǎi qí diàn. zéi yóu qí zhì shí qiáo, zhū jiāng yuē: bìng chéng ér běi hū? dāng shí qiáo jìn hū? guāng bì yuē: dāng shí qiáo jìn. yè jiǎ, shì chí jù xú yǐn, bù qǔ zhòng jiān, zéi bù gǎn bī. yǐ rù sān chéng, zhòng èr wàn, jūn cái shí rì liáng, yǔ zú wǔ jūn shǎo qì gān. zéi dàn guāng bì, wèi gǎn fàn gōng què, dùn bái mǎ cí, zhì qiàn gōu, zhú yuè chéng yǐ shǒu. zéi gōng guāng bì, yǔ zhàn zhōng shui dān xī, pò nì dǎng, zhǎn qiān jí, nì sǐ zhě shén zhòng, shēng zhí wǔ qiān rén. chū, guāng bì wèi lǐ bào yù yuē: jiāng jūn néng wèi wǒ shǒu nán chéng èr rì hū? bào yù yuē: guò qī hé ruò? yuē: qì zhī. bào yù xǔ nuò. jí dài zéi yuē: wú liáng jǐn, míng rì dāng jiàng. zéi xǐ, liǎn bīng dài qī. bào yù yǐ shàn wán, jí qǐng zhàn. zéi fèn qī, jí gōng zhī. bào yù chū qí bīng jiā jī, fú huò guò dāng, zéi shuài zhōu zhì yǐn què. guāng bì zì jiāng zhì zhōng shui dān, shù bì jué qiàn. zhì shě nán chéng gōng zhōng shui dān, guāng bì qiǎn lì fēi yuán lǐ zhàn yáng mǎ, zéi dà kuì. zhì shōu bīng fù zhèn, yǔ ān tài qīng hé zhòng sān wàn gōng běi chéng. guāng bì liǎn jūn rù, dēng pí wàng yuē: bǐ jūn suī ruì, rán fāng zhèn ér xiāo, bù zú yú yě, rì zhōng dāng pò. nǎi chū zhàn, jí qī wèi jué, zhào zhū jiāng yuē: bǐ qiáng ér kě pò zhě, luàn yě. jīn yǐ luàn jī luàn, yí wú gōng. yīn wèn: zéi zhèn hé suǒ zuì jiān? yuē: xī běi yú. zhào hǎo tíng yù yuē: wèi wǒ yǐ huī xià pò zhī. yuē: tíng yù suǒ jiāng bù zú, qǐng qí wǔ bǎi. yǔ zhī sān bǎi. fù wèn qí cì, yuē: dōng nán yú. zhào lùn wéi zhēn, cí yuē: fān jiāng yě, bù zhī bù zhàn, qǐng tiě qí sān bǎi. yǔ zhī èr bǎi. nǎi chū cì mǎ sì shí, fēn gěi tíng yù děng. guāng bì zhí dà qí yuē: wàng wú qí, huī ruò huǎn, kě guān pián yí. ruò sān huī zhì dì, zhū jūn bì rù, shēng sǐ yǐ zhī, tuì zhě zhǎn! jì ér féng dié wàng tíng yù jūn bù néng qián, qù zuǒ yòu qǔ qí shǒu lái. tíng yù yuē: mǎ zhōng shǐ, fēi què yě. nǎi mìng yì tuó mǎ. yǒu bì jiāng yuán máo cì zéi, dòng mǎ fù, zhōng shù rén, yòu yǒu yíng zéi bù zhàn ér què zhě, guāng bì zhào yuán máo zhě cì juàn wǔ bǎi pǐ, bù zhàn zhě zhǎn. guāng bì huī qí sān, zhū jūn zhēng fèn, zéi zhòng bēn bài, zhǎn shǒu wàn yú jí, fú bā qiān yú rén, mǎ èr qiān, jūn zī qì xiè yǐ yì jì, qín zhōu zhì xú huáng yù lǐ qín shòu, wéi tài qīng tǐng shēn zǒu. sī míng wèi zhī, yóu gōng nán chéng, guāng bì qū suǒ fú shì zhī, sī míng dà jù, zhú lěi yǐ jù guān jūn. shǐ, guāng bì jiāng zhàn, nèi dāo yú xuē, yuē: zhàn, wēi shì. wú wèi sān gōng, bù kě rǔ yú zéi. wàn yǒu yī bù jié, dāng zì wěn yǐ xiè tiān zǐ. jí shì, xī xiàng bài wǔ, sān jūn gǎn dòng. tài qīng xí huái zhōu, shǒu zhī.
思明至偃師,光弼悉軍趨河陽,身以五百騎殿。賊游騎至石橋,諸將曰:「並 城而北乎?當石橋進乎?」光弼曰:「當石橋進。」夜甲,士持炬徐引,部曲重堅, 賊不敢逼。已入三城,眾二萬,軍才十日糧,與卒伍均少棄甘。賊憚光弼,未敢犯 宮闕,頓白馬祠,治塹溝,築月城以守。賊攻光弼,與戰中氵單西,破逆黨,斬千 級,溺死者甚眾,生執五千人。初,光弼謂李抱玉曰:「將軍能為我守南城二日乎?」 抱玉曰:「過期何若?」曰:「棄之。」抱玉許諾。即紿賊曰:「吾糧盡,明日當 降。」賊喜,斂兵待期。抱玉已繕完,即請戰。賊忿欺,急攻之。抱玉出奇兵夾擊, 俘獲過當,賊帥周摯引卻。光弼自將治中氵單,樹壁掘塹。摯舍南城攻中氵單,光 弼遣荔非元禮戰羊馬,賊大潰。摯收兵復振,與安太清合眾三萬攻北城。光弼斂軍 入,登陴望曰:「彼軍雖銳,然方陣而囂,不足虞也,日中當破。」乃出戰,及期 未決,召諸將曰:「彼強而可破者,亂也。今以亂擊亂,宜無功。」因問:「賊陣 何所最堅?」曰:「西北隅。」召郝廷玉曰:「為我以麾下破之。」曰:「廷玉所 將步卒,請騎五百。」與之三百。復問其次,曰:「東南隅。」召論惟貞,辭曰: 「蕃將也,不知步戰,請鐵騎三百。」與之二百。乃出賜馬四十,分給廷玉等。光 弼執大旗曰:「望吾旗,麾若緩,可觀便宜。若三麾至地,諸軍畢入,生死以之, 退者斬!」既而馮堞望廷玉軍不能前,趣左右取其首來。廷玉曰:「馬中矢,非卻 也。」乃命易佗馬。有裨將援矛刺賊,洞馬腹,中數人,又有迎賊不戰而卻者,光 弼召援矛者賜絹五百匹,不戰者斬。光弼麾旗三,諸軍爭奮,賊眾奔敗,斬首萬餘 級,俘八千餘人,馬二千,軍資器械以億計,禽周摯、徐璜玉、李秦授,惟太清挺 身走。思明未知,猶攻南城,光弼驅所俘示之,思明大懼,築壘以拒官軍。始,光 弼將戰,內刀於靴,曰:「戰,危事。吾位三公,不可辱於賊。萬有一不捷,當自 刎以謝天子。」及是,西向拜舞,三軍感動。太清襲懷州,守之。
shàng yuán yuán nián, jiā tài wèi zhōng shū lìng. jìn wéi huái zhōu, sī míng lái jiù, guāng bì zài zhú běi. sī míng jiàn bīng hé qīng, shēng dù hé jué xiǎng lù. guāng bì bì yě shuǐ dù, jì xī hái jūn, liú yá jiāng yōng xī hào shǒu, yuē: zéi jiāng gāo huī lǐ rì yuè, wàn rén dí yě, zéi bì shǐ jié wǒ. ěr liú cǐ, zéi zhì wù yǔ zhàn, ruò jiàng, yǔ xié lái. zuǒ yòu qiè guài yǔ wú lún. shì rì, sī míng guǒ zhào rì yuè yuē: guāng bì yě cì, ěr yǐ tiě qí wǔ bǎi yè qǔ zhī, bù rán, wú guī! rì yuè zhì lěi, shǐ rén wèn yuē: tài wèi zài hu? yuē: qù yǐ. bīng jǐ hé? yuē: qiān rén. jiāng wèi shuí? yuē: yōng xī hào. rì yuè wèi qí xià yuē: wǒ shòu mìng yún hé, jīn gù huò xī hào, guī bù miǎn sǐ. suì qǐng jiàng. xī hào yǔ jù zhì, guāng bì hòu dài zhī, biǎo shòu tè jìn, jiān jīn wú dà jiāng jūn. gāo huī wén, yì jiàng. huò wèn: gōng jiàng èr jiāng hé yì yě? guāng bì yuē: sī míng zài bài, hèn bù dé yě zhàn, wén wǒ yě cì, bǐ gù yì zhī, mìng jiāng lái xí, bì xǔ yǐ sǐ. xī hào wú míng, bù zú yǐ wèi gōng. rì yuè jù sǐ, bù jiàng hé dài? gāo huī cái chū rì yuè zhī yòu, jiàng zhě jiàn yù, èr zhě dé bù sī fèn hū? zhū jūn jué dān shuǐ guàn huái zhōu, wèi xià. guāng bì lìng tíng yù yóu dì dào rù, dé qí jūn hào, dēng pí dà hū, wáng shī chéng chéng, qín tài qīng yáng xī zhòng, sòng zhī jīng shī, xiàn fú tài miào. jìn shí shí hù yī qiān wǔ bǎi.
上元元年,加太尉、中書令。進圍懷州,思明來救,光弼再逐北。思明見兵河 清,聲度河絕餉路。光弼壁野水度,既夕還軍,留牙將雍希顥守,曰:「賊將高暉、 李日越,萬人敵也,賊必使劫我。爾留此,賊至勿與戰,若降,與偕來。」左右竊 怪語無倫。是日,思明果召日越曰:「光弼野次,爾以鐵騎五百夜取之,不然,無 歸!」日越至壘,使人問曰:「太尉在乎?」曰:「去矣。」「兵幾何?」曰: 「千人。」「將為誰?」曰:「雍希顥。」日越謂其下曰:「我受命云何,今顧獲 希顥,歸不免死。」遂請降。希顥與俱至,光弼厚待之,表授特進,兼金吾大將軍。 高暉聞,亦降。或問:「公降二將何易也?」光弼曰:「思明再敗,恨不得野戰, 聞我野次,彼固易之,命將來襲,必許以死。希顥無名,不足以為功。日越懼死, 不降何待?高暉材出日越之右,降者見遇,貳者得不思奮乎?」諸軍決丹水灌懷州, 未下。光弼令廷玉由地道入,得其軍號,登陴大呼,王師乘城,禽太清、楊希仲, 送之京師,獻俘太廟。進食實戶一千五百。
sī míng shǐ dié xuān yán zéi jiāng shì jiē běi rén, ōu yín sī guī. cháo ēn xìn rán, lǚ shàng zéi kě miè zhuàng. zhào yù guāng bì, guāng bì gù yán zéi fāng ruì, wèi kě qīng dòng. pú gù huái ēn mào guāng bì gōng, yīn zuǒ cháo ēn chén sǎo chú jì. shǐ zhě lái dū zhàn, guāng bì bù dé yǐ, lìng lǐ bào yù shǒu hé yáng, chū shī cì běi máng. guāng bì shǐ fù shān zhèn, huái ēn yuē: wǒ yòng qí, jīn pò xiǎn, fēi biàn dì, qǐng zhèn zhū yuán. guāng bì yuē: yǒu xiǎn, kě yǐ shèng, kě yǐ bài zhèn yú yuán, bài sī jiān yǐ. qiě zéi zhì sǐ yú wǒ, bù rú zǔ xiǎn. huái ēn bù cóng. zéi jù gāo yuán, yǐ zhǎng jǐ qī bǎi, zhuàng shì zhí dāo suí zhī, wěi wù wěi dùn. huái ēn jūn zhēng piāo huò, fú bīng fā, guān jūn dà kuì. huái zhōu fù xiàn, guāng bì dù hé bǎo wén xǐ, bào yù yǐ bīng guǎ, qì hé yáng. guāng bì qǐng zuì, dì yǐ huái ēn wéi lìng fù jūn, yōu zhào zhào guāng bì rù cháo. kěn ràng tài wèi, gèng bài kāi fǔ yí tóng sān sī zhōng shū lìng hé zhōng yǐn jìn jiàng děng zhōu jié dù shǐ. wèi jǐ, fù bài tài wèi, jiān shì zhōng hé nán fù yuán shuài, zhī hé nán huái nán dōng xī shān nán dōng jīng nán wǔ dào jié dù xíng yíng shì, zhèn sì zhōu. dì wèi fù shī yǐ jiàn.
思明使諜宣言賊將士皆北人,謳吟思歸。朝恩信然,屢上賊可滅狀。詔諭光弼, 光弼固言賊方銳,未可輕動。僕固懷恩媢光弼功,陰佐朝恩陳掃除計。使者來督戰, 光弼不得已,令李抱玉守河陽,出師次北邙。光弼使傅山陣,懷恩曰:「我用騎, 今迫險,非便地,請陣諸原。」光弼曰:「有險,可以勝,可以敗;陣於原,敗斯 殲矣。且賊致死於我,不如阻險。」懷恩不從。賊據高原,以長戟七百,壯士執刀 隨之,委物偽遁。懷恩軍爭剽獲,伏兵發,官軍大潰。懷州復陷,光弼度河保聞喜, 抱玉以兵寡,棄河陽。光弼請罪,帝以懷恩違令覆軍,優詔召光弼入朝。懇讓太尉, 更拜開府儀同三司、中書令、河中尹、晉絳等州節度使。未幾,復拜太尉,兼侍中、 河南副元帥,知河南、淮南東西、山南東、荊南五道節度行營事,鎮泗州。帝為賦 詩以餞。
cháo yì chéng máng shān zhī jié, jìn lüè shēn guāng děng shí sān zhōu, guāng bì yú jí jiù dào, jiān jūn shǐ yǐ bīng shǎo, qǐng bǎo yáng zhōu. guāng bì yuē: cháo tíng yǐ ān wēi jì wǒ, zéi ān zhī wú zhòng guǎ? ruò chū bù yì, dāng zì kuì. suì jí qū rù xú zhōu. shí cháo yì wéi lǐ cén yú sòng zhōu, shǐ tián shén gōng jī zǒu zhī. chū, shén gōng píng liú zhǎn, dòu liú huái nán, shàng héng yīn zhòng qīng xiàng gōng yǎn yùn jiān, lái zhèn shàn xiāng yáng, jí guāng bì zhì tún, cháo yì zǒu, shén gōng hái hé nán, zhèn héng zhòng qīng zhǒng rù cháo, qí wèi zhū jiāng dàn fú lèi cǐ. bǎo yīng yuán nián, jìn fēng lín huái jùn wáng. guāng bì shōu xǔ zhōu, zhǎn zéi yíng qiān jí, fù wěi jiāng èr shí èr rén. cháo yì fēn bīng gōng sòng zhōu, guāng bì pò zǒu zhī. zhè dōng zéi yuán cháo fǎn tái zhōu, jiàn yuán bǎo shèng, yǐ jiàn chǒu wèi zhēng yuè, cán piāo zhōu xiàn. guāng bì qiǎn huī xià pò qí zhòng yú qú zhōu. guǎng dé yuán nián, suì qín cháo, zhè dōng píng. zhào zēng shí fēng hù èr qiān, yǔ yī zi sān pǐn jiē, cì tiě quàn, míng cáng tài miào, tú xíng líng yān gé.
朝義乘邙山之捷,進略申、光等十三州,光弼輿疾就道,監軍使以兵少,請保 揚州。光弼曰:「朝廷以安危寄我,賊安知吾眾寡?若出不意,當自潰。」遂疾驅 入徐州。時朝義圍李岑於宋州,使田神功擊走之。初,神功平劉展,逗留淮南,尚 衡、殷仲卿相攻兗、鄆間,來瑱擅襄陽,及光弼至屯,朝義走,神功還河南,瑱、 衡、仲卿踵入朝,其為諸將憚服類此。寶應元年,進封臨淮郡王。光弼收許州,斬 賊贏千級,縛偽將二十二人。朝義分兵攻宋州,光弼破走之。浙東賊袁晁反台州, 建元寶勝,以建丑為正月,殘剽州縣。光弼遣麾下破其眾於衢州。廣德元年,遂禽 晁,浙東平。詔增實封戶二千,與一子三品階,賜鐵券,名藏太廟,圖形凌煙閣。
xiāng zhōu běi máng zhī bài, cháo ēn xiū qí cè móu, gù shēn jì guāng bì qiè gǔ, ér chéng yuán zhèn yóu jí zhī. èr rén yòng shì, rì móu yǒu yǐ zhōng shāng zhě. jí lái zhèn wèi yuán zhèn chán sǐ, guāng bì yù kǒng. tǔ bō kòu jīng shī, dài zōng zhào rù yuán, guāng bì wèi huò, qiān yán bù gǎn xíng. jí dì xìng shǎn, yóu yǐ yǐ wèi zhòng, shù cún wèn qí mǔ, yǐ jiě xián yí. dì hái zhǎng ān, yīn bài dōng dōu liú shǒu, chá qí qù jiù. guāng bì yǐ jiǔ xū zhào shū bù zhì, guī xú zhōu shōu zū fù wèi jiě. dì lìng guō zi yí zì hé zhōng niǎn qí mǔ hái jīng. èr nián, guāng bì jí dǔ, fèng biǎo shàng qián hòu suǒ cì shí fēng, zhào bù xǔ. jiāng lì wèn hòu shì, dá yuē: wú yān jūn zhōng, bù dé jiù yǎng, wèi bù xiào zǐ, shàng hé yán zāi! qǔ suǒ yú juàn bù fēn yí bù jiāng. hōng, nián wǔ shí qī. bù jiāng jí yǐ qí bù suì wèi guāng bì xíng sàng, hào kū xiāng wèn. dì qiǎn shǐ diào xù qí mǔ, zèng tài bǎo, shì yuē wǔ mù, zhào bǎi guān sòng zàng yán píng mén wài.
相州、北邙之敗,朝恩羞其策繆,故深忌光弼切骨,而程元振尤疾之。二人用 事,日謀有以中傷者。及來瑱為元振讒死,光弼愈恐。吐蕃寇京師,代宗詔入援, 光弼畏禍,遷延不敢行。及帝幸陝,猶倚以為重,數存問其母,以解嫌疑。帝還長 安,因拜東都留守,察其去就。光弼以久須詔書不至,歸徐州收租賦為解。帝令郭 子儀自河中輦其母還京。二年,光弼疾篤,奉表上前後所賜實封,詔不許。將吏問 後事,答曰:「吾淹軍中,不得就養,為不孝子,尚何言哉!」取所余絹布分遺部 將。薨,年五十七。部將即以其布遂為光弼行喪,號哭相問。帝遣使弔恤其母,贈 太保,諡曰武穆,詔百官送葬延平門外。
guāng bì yòng bīng, móu dìng ér hòu zhàn, néng yǐ shǎo fù zhòng. zhì shī xùn zhěng, tiān xià fú qí wēi míng, jūn zhōng zhǐ gù, zhū jiāng bù gǎn yǎng shì. chū, yǔ guō zi yí qí míng, shì chēng lǐ guō, ér zhàn gōng tuī wèi zhōng xìng dì yī. qí dài zi yí shuò fāng yě, yíng lěi shì zú huī zhì wú suǒ gèng, ér guāng bì yī hào lìng zhī, qì sè nǎi yì jīng míng yún.
光弼用兵,謀定而後戰,能以少覆眾。治師訓整,天下服其威名,軍中指顧, 諸將不敢仰視。初,與郭子儀齊名,世稱「李郭」,而戰功推為中興第一。其代子 儀朔方也,營壘、士卒、麾幟無所更,而光弼一號令之,氣色乃益精明雲。
zi huì, yǒu zhì cāo, lián jiè zì jiāng. cóng jiǎ dān wèi bì jiāng, zòu jiān yù shǐ dài fū. yuán hé chū, fēn xú zhōu fú lí wèi sù zhōu, guāng bì yǒu yí ài, zhuó huì wèi cì shǐ. hòu qiān jīng yuán jié dù shǐ, bà jūn zhōng zá yáo, chū fèng qián shú jiāng shì zhì mài zi, hái qí jiā. zú, zèng gōng bù shàng shū. guāng bì dì guāng jìn, zì tài yīng. chū wèi fáng guǎn bì jiāng, jiāng běi jūn zhàn chén tāo xié, bīng bài, bēn xíng zài, sù zōng yòu zhī. dài zōng jí wèi, bài jiǎn xiào tài zǐ tài bǎo, fēng liáng guó gōng. tǔ bō rù kòu, zhì biàn qiáo, guō zi yí wèi fù yuán shuài, guāng jìn jí guō yīng yì zuǒ zhī. zì zhì dé hòu yǔ lǐ fǔ guó bìng zhǎng jìn bīng, wěi yǐ xīn lǚ. guāng bì bèi zèn, chū wèi wèi běi bīn níng jié dù shǐ. yǒng tài chū, fēng wǔ wēi jùn wáng. lèi qiān tài zǐ tài bǎo, zú. mǔ lǐ, yǒu xū shù shí, zhǎng wǔ cùn xǔ, fēng hán guó tài fū rén, èr zi jié zhì jiē yī pǐn. sǐ zàng zhǎng ān nán yuán, jiāng xiāng diàn jì fán sì shí sì wò, shí yǐ wèi róng.
子匯,有志操,廉介自將。從賈耽為裨將,奏兼御史大夫。元和初,分徐州苻 離為宿州,光弼有遺愛,擢匯為刺史。後遷涇原節度使,罷軍中雜徭,出奉錢贖將 士質賣子,還其家。卒,贈工部尚書。光弼弟光進,字太應。初為房琯裨將,將北 軍戰陳濤斜,兵敗,奔行在,肅宗宥之。代宗即位,拜檢校太子太保,封涼國公。 吐蕃入寇,至便橋,郭子儀為副元帥,光進及郭英乂佐之。自至德後與李輔國並掌 禁兵,委以心膂。光弼被譖,出為渭北、邠寧節度使。永泰初,封武威郡王。累遷 太子太保,卒。母李,有須數十,長五寸許,封韓國太夫人,二子節制皆一品。死 葬長安南原,將相奠祭凡四十四幄,時以為榮。
guāng bì suǒ bù jiāng lǐ huái guāng pú gù huái ēn tián shén gōng lǐ bào yù dǒng qín gē shū yào hán yóu huán hún shì zhī xīn jīng gǎo zì yǒu chuán. ruò lì fēi yuán lǐ hǎo tíng yù lǐ guó chén bái xiào dé zhāng bó yí bái yuán guāng chén lì zhēn hóu zhòng zhuāng bǎi liáng qì, jiē zhāng zhāng kě chēng liè zhě, fù cì zuǒ fāng.
光弼所部將李懷光、僕固懷恩、田神功、李抱玉、董秦、哥舒曜、韓游環、渾 釋之、辛京杲自有傳。若荔非元禮、郝廷玉、李國臣、白孝德、張伯儀、白元光、 陳利貞、侯仲莊、柏良器,皆章章可稱列者,附次左方。
lì fēi yuán lǐ qǐ bì jiāng, lèi jiān yù shǐ zhōng chéng. guāng bì shǒu hé yáng, zhōu zhì gōng běi chéng, guāng bì fāng bì zhōng shui dān, zhì wén, bìng bīng cóng guāng bì. guāng bì shǐ yuán lǐ shǒu yáng mǎ chéng, zhí xiǎo qí chéng dōng běi yú, wàng zhì jūn. zhì shì zhòng, zhí bī chéng, yǐ chē qiān shèng zài mù é tóng chē, huī bīng tián qiàn, bā dào bìng jìn. guāng bì yù yuán lǐ yuē: zhōng chéng shì zéi guò bīng bù gù, hé yě? bào yuē: gōng yù shǒu xié? zhàn yú? guāng bì yuē: zhàn. yuē: fāng zhàn, zéi wèi wǒ shí qiàn, fù hé guài? guāng bì yuē: wú lǜ bù jí cǐ, gōng miǎn zhī. yuán lǐ suì chū zhàn, zhì jūn xiǎo què. yuán lǐ yǐ dí jiān, wèi kě yǐ chí, hái jūn shì ruò, dài qí yì. guāng bì nù, shǐ zhào yuán lǐ, yù àn jūn fǎ. dá yuē: fāng zhàn, bù jí wǎng, qǐng pò zéi yǐ jiàn. yīn xiū shān zhōng, liáng jiǔ, gù huī xià yuē: xiàng gōng lái zhào, dài yù zhǎn wǒ. dòu sǐ yǒu míng, wú yōng shòu lù. nǎi xià mǎ chí dāo, chēn mù zhí qián, ruì shì dǔ ér jìn, zuǒ yòu fèn jī, yī dāng shù rén, zhǎn zéi shù bǎi shǒu, zhì dùn qù. yǐ gōng lèi qiān biāo qí dà jiāng jūn huái zhōu cì shǐ, zhī zhèn xī běi tíng xíng yíng jié dù shǐ. shàng yuán èr nián, guāng bì jìn shōu luò yáng, jūn bài, yuán lǐ xǐ jūn yì chéng, wèi huī xià suǒ hài.
荔非元禮起裨將,累兼御史中丞。光弼守河陽,周摯攻北城,光弼方壁中氵單, 摯聞,並兵從光弼。光弼使元禮守羊馬城,植小旗城東北隅,望摯軍。摯恃眾,直 逼城,以車千乘載木鵝橦車,麾兵填塹,八道並進。光弼諭元禮曰:「中丞視賊過 兵不顧,何也?」報曰:「公欲守邪?戰歟?」光弼曰:「戰。」曰:「方戰,賊 為我實塹,復何怪?」光弼曰:「吾慮不及此,公勉之。」元禮遂出戰,摯軍小卻。 元禮以敵堅,未可以馳,還軍示弱,怠其意。光弼怒,使召元禮,欲按軍法。答曰: 「方戰,不及往,請破賊以見。」因休柵中,良久,顧麾下曰:「向公來召,殆欲 斬我。斗死有名,無庸受戮。」乃下馬持刀,瞋目直前,銳士堵而進,左右奮擊, 一當數人,斬賊數百首,摯遁去。以功累遷驃騎大將軍、懷州刺史,知鎮西、北庭 行營節度使。上元二年,光弼進收洛陽,軍敗,元禮徙軍翼成,為麾下所害。
hǎo tíng yù xiāo yǒng shàn gé dòu, wèi guāng bì ài jiāng. jí bǎo hé yáng, qín xú huáng yù, gōng wèi duō. lèi fēng ān biān jùn wáng, shòu shén cè jiāng jūn. tǔ bō fàn jīng jī, yǔ mǎ lín tún zhōng wèi qiáo. tā rì, yú cháo ēn wén qí shàn bù zhèn, qǐng guān zhī. tíng yù shēn hào lìng, míng gǔ jiǎo, bù wǔ zuò zuò jìn tuì ruò yī. cháo ēn tàn yuē: wú chù bīng jiān jiǔ, jīn shǐ shí xùn liàn fǎ. tíng yù cè rán yuē: cǐ lín huái wáng yí fǎ yě. wáng shàn yù jūn, shǎng dāng gōng, fá shì guò, měi xiào qí, bù rú lìng zhě zhé zhǎn. yóu shì rén jiē zì xiào, ér fù dǎo chí tū, xīn pò dǎn liè. zì lín huái mò, wú fù xiào qí shì, cǐ ān zú shǎng zāi? lèi wèi qín zhōu cì shǐ. zú, zèng gōng bù shàng shū.
郝廷玉驍勇善格鬥,為光弼愛將。及保河陽,禽徐璜玉,功為多。累封安邊郡 王,授神策將軍。吐蕃犯京畿,與馬璘屯中渭橋。它日,魚朝恩聞其善布陣,請觀 之。廷玉申號令,鳴鼓角,部伍坐作進退若一。朝恩嘆曰:「吾處兵間久,今始識 訓練法。」廷玉惻然曰:「此臨淮王遺法也。王善御軍,賞當功,罰適過,每校旗, 不如令者輒斬。由是人皆自效,而赴蹈馳突,心破膽裂。自臨淮歿,無復校旗事, 此安足賞哉?」累為秦州刺史。卒,贈工部尚書。
lǐ guó chén, hé xī rén, běn xìng ān. lì néng jué guān, yǐ zhé chōng cóng shōu yú hǎi wǔ chéng, qiān zhōng láng jiāng. hòu wèi shuò fāng jiāng, jī láo zhuó yún huī dà jiāng jūn, cì xìng lǐ. cóng guāng bì shǒu hé yáng, lèi fēng lín chuān jùn wáng. dà lì bā nián, wèi yán zhōu cì shǐ. tǔ bō bài hún jiān yú huáng pú yuán, jiāng lüè qiān lǒng, guó chén wèi rén yuē: lǔ chéng shèng, bì rǎo jīng shī, wǒ qū qín yuán, bǐ dāng fǎn gù. nǎi yǐn bīng dēng ān lè shān, míng gǔ ér xī, rì xíng sān shí lǐ. tǔ bō wén zhī, zì bǎi lǐ chéng huí jūn, yú xiǎn, jiān yīn jī bài zhī. zú, zèng yáng zhōu dà dū dū.
李國臣,河西人,本姓安。力能抉關,以折衝從收魚海五城,遷中郎將。後為 朔方將,積勞擢雲麾大將軍,賜姓李。從光弼守河陽,累封臨川郡王。大曆八年, 為鹽州刺史。吐蕃敗渾瑊於黃菩原,將略汧、隴,國臣謂人曰:「虜乘勝,必擾京 師,我趨秦原,彼當反顧。」乃引兵登安樂山,鳴鼓而西,日行三十里。吐蕃聞之, 自百里城回軍,逾險,瑊因擊敗之。卒,贈揚州大都督。
bái xiào dé, ān xī rén, shì guāng bì wèi piān bì. shǐ sī míng gōng hé yáng, shǐ xiāo jiāng liú lóng xiān yǐ qí wǔ shí tiāo zhàn, jiā yòu zú mǎ liè shàng, mān mà guāng bì. guāng bì dēng chéng gù zhū jiāng yuē: shú néng qǔ shì zéi? pú gù huái ēn qǐng xíng, guāng bì yuē: shì fēi dà jiāng suǒ yí. zuǒ yòu yǐ xiào dé duì. zhào wèn suǒ xū jǐ bīng, duì yuē: yuàn chū wǔ shí qí, jiàn kě ér jìn, dà jūn gǔ zào yǐ zhāng wú qì, zú yǐ. guāng bì fǔ qí bèi qiǎn zhī. xiào dé yōng èr máo, cè mǎ jué hé, bàn jì, huái ēn hè yuē: shì kè yǐ. qí lǎn pèi biàn pì, kě wàn quán zhě. lóng xiān jiàn, yì zhī, bù wèi dòng. jiāng zhì, ruò yǐn bì rán, xiào dé zhèn shǒu zhǐ zhī yuē: shì zhōng shǐ zhì cí, wú tā. yǔ yǔ xū zhī, chēn mù yuē: zéi shí wǒ hū? wǒ, bái xiào dé yě. lóng xiān mà zhī, nǎi yuè mǎ qián bó, chéng shàng yīn dà zào, wǔ shí qí jì jìn, lóng xiān huán dī zǒu, zhuī zhǎn qí shǒu yǐ hái. hòu lèi gōng zhì běi tíng xíng yíng jié dù shǐ, xǐ bīn níng. pú gù huái ēn yǐn tǔ bō bīng rù kòu, xiào dé jī bài zhī. yǒng tài chū, tǔ bō huí hé wéi jīng yáng, guō zi yí shuō huí hé yuē méng, tǔ bō tuì zǒu, zi yí shǐ hún jiān yǐ bīng wǔ qiān chū fèng tiān, mìng xiào dé yīng zhī, dà zhàn chì shā fēng, zhǎn huò shén zhòng. lèi fēng chāng huà jùn wáng, lì tài zǐ shǎo fù. jiàn zhōng yuán nián zú, zèng tài bǎo.
白孝德,安西人,事光弼為偏裨。史思明攻河陽,使驍將劉龍仙以騎五十挑戰, 加右足馬鬣上,嫚罵光弼。光弼登城顧諸將曰:「孰能取是賊?」僕固懷恩請行, 光弼曰:「是非大將所宜。」左右以孝德對。召問所須幾兵,對曰:「願出五十騎, 見可而進,大軍鼓譟以張吾氣,足矣。」光弼撫其背遣之。孝德擁二矛,策馬絕河, 半濟,懷恩賀曰:「事克矣。其攬轡便辟,可萬全者。」龍仙見,易之,不為動。 將至,若引避然,孝德振手止之曰:「侍中使致辭,無它。」與語須之,瞋目曰: 「賊識我乎?我,白孝德也。」龍仙罵之,乃躍馬前搏,城上因大噪,五十騎繼進, 龍仙環堤走,追斬其首以還。後累功至北庭行營節度使,徙邠寧。僕固懷恩引吐蕃 兵入寇,孝德擊敗之。永泰初,吐蕃、回紇圍涇陽,郭子儀說回紇約盟,吐蕃退走, 子儀使渾瑊以兵五千出奉天,命孝德應之,大戰赤沙烽,斬獲甚眾。累封昌化郡王, 歷太子少傅。建中元年卒,贈太保。
zhāng bó yí, wèi zhōu rén, yǐ zhàn gōng lì guāng bì jūn. zhè zéi yuán cháo fǎn, shǐ bó yí tǎo píng zhī, gōng dì yī, zhuó mù zhōu cì shǐ. hòu wèi jiāng líng jié dù shǐ. pǔ hòu bù zhī shū, rán tuī chéng yù rén, jūn zhōng wèi sù, mín yì biàn zhī. lǐ xī liè fǎn, zhào yǔ jiǎ dān zhāng xiàn fǔ shōu ān zhōu. zhàn bù lì, bó yí zhōng liú shǐ, shī què, shī suǒ chí jié. zéi zhuī jí, fèn dāo yǐ yù zhī, liǎng rèn xiāng xiàng bù dé xià, huì jiù zhì, miǎn. zhì hàn shuǐ, ná yě rén chuán yǐ dá miǎn zhōu. kuì bīng zhì jiāng líng, kū yú tíng, bó yí qī láo miǎn, chū qí jiā bó gěi zhī, nǎi dìng. bó yí shōu sàn zú hái. jiǔ zhī, chú yòu lóng wǔ tǒng jūn. zú, zèng yáng zhōu dà dū dū. jì qǐng shì, bó shì lǐ jí fǔ yì yǐ zhōng xìng sān shí nián ér bīng wèi jí zhě, jiāng shuài yǎng kòu fān shēn yě. ruò yǐ wáng bài wèi jiè, zé zǒng gān gē zhě bì tú wàn quán, ér bù jué zhàn. ruò bó yí suī bài, ér qí zhōng kě lù. suì shì yuē gōng.
張伯儀,魏州人,以戰功隸光弼軍。浙賊袁晁反,使伯儀討平之,功第一,擢 睦州刺史。後為江陵節度使。樸厚不知書,然推誠遇人,軍中畏肅,民亦便之。李 希烈反,詔與賈耽、張獻甫收安州。戰不利,伯儀中流矢,師卻,失所持節。賊追 及,奮刀以御之,兩刃相向不得下,會救至,免。至漢水,拿野人船以達沔州。潰 兵至江陵,哭於廷,伯儀妻勞勉,出其家帛給之,乃定。伯儀收散卒還。久之,除 右龍武統軍。卒,贈揚州大都督。既請諡,博士李吉甫議以「中興三十年而兵未戢 者,將帥養寇籓身也。若以亡敗為戒,則總干戈者必圖萬全,而不決戰。若伯儀雖 敗,而其忠可錄。」遂諡曰恭。
bái yuán guāng, zì yuán guāng, qí xiān tū jué rén. fù dào shēng, lì níng shuò zhōu cì shǐ. yuán guāng chū lì běn jūn, bǔ jié dù xiān fēng. ān lù shān fǎn, zhào xǐ shuò fāng bīng dōng tǎo, yuán guāng lǐng suǒ bù jié yì yíng, zhǎng qū cóng guāng bì chū tǔ mén. lèi qiān tài zǐ zhān shì, fēng nán yáng jùn wáng, wèi liǎng dōu yóu yì shǐ.
白元光,字元光,其先突厥人。父道生,歷寧、朔州刺史。元光初隸本軍,補 節度先鋒。安祿山反,詔徙朔方兵東討,元光領所部結義營,長驅從光弼出土門。 累遷太子詹事,封南陽郡王,為兩都游弈使。
zhǎng ān píng, lǜ bīng qīng gōng, jìn jī yú kòu, shēn bèi shù chuàng, sù zōng gōng wèi fù yào. zhuǎn wèi wèi qīng, jiān shuò fāng xiān fēng. shǐ sī míng gōng hé yáng, guāng bì zhào zhǔ qí jūn. qí hòu lì líng wǔ liú hòu dìng yuǎn chéng shǐ. zhēn yuán èr nián zú, zèng yuè zhōu dū du.
長安平,率兵清宮,進擊餘寇,身被數創,肅宗躬為傅藥。轉衛尉卿,兼朔方 先鋒。史思明攻河陽,光弼召主騎軍。其後歷靈武留後、定遠城使。貞元二年卒, 贈越州都督。
chén lì zhēn, yōu zhōu fàn yáng rén. chū wèi píng lú jiāng, ān lù shān luàn, cóng guāng bì jūn hé nán. zhāng xún bèi wéi suī yáng yě, guāng bì qiǎn hǎo tíng yù jí lì zhēn jiù zhī, qīng qí chū rù, tíng yù chēng wèi shèng jǐ, yǐ zi qī zhī. jí guī, jiàn yú guāng bì, zì xíng jiān lèi qiān jiǎn xiào tài zǐ bīn kè, fēng jìng róng jùn wáng. lǐ xī liè pàn, zhào gē shū yào dōng tǎo, lì zhēn wèi qián fēng, cì jiá chéng. zéi zhòng dà jí, lì zhēn chū qí bīng wǔ bǎi, héng dǎo qí yòu, zéi fēng qū, shù yuè bù gǎn qián. jí xī liè gōng yào xiāng chéng, lì zhēn dēng pí hàn shǒu, qī shí rì wèi cháng zhì mù, fēi yì shì bù xià chéng. zhū cǐ fǎn, lì zhēn jí zhāng tíng zhī suǒ tǒng shì jiē yōu jì hé lǒng rén, gù yǔ tíng zhī hé móu yīng cǐ, ér lì zhēn huī xià yì cóng wèi luàn. yè bàn, nán zuò, lì zhēn bá jiàn dāng jūn mén, dà hū yuē: yù guò mén zhě, xiān shā wǒ! zhòng wèi qí yǒng, nǎi zhǐ. tíng zhī chū bēn. dé zōng jiā zhī, zhuó rǔ zhōu fáng yù shǐ. zhēn yuán wǔ nián, jū fā shǒu, zú. yí guān chá shǐ cuī zòng shū, zì chén shòu guó ēn, hèn bù de sǐ suǒ yún.
陳利貞,幽州范陽人。初為平盧將,安祿山亂,從光弼軍河南。張巡被圍睢陽 也,光弼遣郝廷玉及利貞救之,輕騎出入,廷玉稱為勝己,以子妻之。及歸,薦於 光弼,自行間累遷檢校太子賓客,封靜戎郡王。李希烈叛,詔哥舒曜東討,利貞為 前鋒,次郟城。賊眾大集,利貞出奇兵五百,橫搗其右,賊鋒詘,數月不敢前。及 希烈攻曜襄城,利貞登陴捍守,七十日未嘗櫛沐,非議事不下城。硃泚反,利貞及 張廷芝所統士皆幽、薊、河、隴人,故與廷芝合謀應泚,而利貞麾下亦從為亂。夜 半,難作,利貞拔劍當軍門,大呼曰:「欲過門者,先殺我!」眾畏其勇,乃止。 廷芝出奔。德宗嘉之,擢汝州防禦使。貞元五年,疽發首,卒。遺觀察使崔縱書, 自陳受國恩,恨不得死所云。
hóu zhòng zhuāng, zì zhòng zhuāng, wèi zhōu rén. wèi guāng bì xiān fēng, shòu zhōng wǔ jiāng jūn. qín ān tài qīng yǒu gōng, lěi jiā guān jūn jiāng jūn. pú gù huái ēn yǐ shuò fāng fǎn, zhòng zhuāng wèi dōu jiāng, xùn bīng zì shǒu, hào wèi píng shè, rén wèi qí fēng. huái ēn bài, guō zi yí dài zhī, yǐn wèi fù xīn. fēng shàng gǔ jùn wáng, wèi shén cè jīng xī jiāng. dé zōng xìng fèng tiān, qiān zuǒ wèi jiāng jūn, wèi fáng chéng shǐ. xiū lěi dié, zhòu yè zhí gē jiǎo xún. cóng xìng xìng yuán, diàn jūn luò gǔ, shòu fáng yù zhāo shōu shǐ. dì hái dōu, fù zhèn fèng tiān, jǐ èr shí nián. zú, zèng hóng zhōu dū du.
侯仲莊,字仲莊,蔚州人。為光弼先鋒,授忠武將軍。禽安太清有功,累加冠 軍將軍。僕固懷恩以朔方反,仲莊為都將,訓兵自守,號為「平射」,人畏其鋒。 懷恩敗,郭子儀代之,引為腹心。封上谷郡王,為神策京西將。德宗幸奉天,遷左 衛將軍,為防城使。修壘堞,晝夜執戈徼巡。從幸興元,殿軍駱谷,授防禦招收使。 帝還都,復鎮奉天,幾二十年。卒,贈洪州都督。
bǎi liáng qì, zì gōng liàng, wèi zhōu rén. fù zào, yǐ huò jiā lìng sǐ ān lù shān nán. nǎi xué jī jiàn, yù bào zéi. fù yǒu wáng huàn wèi guāng bì cóng shì, jiàn zhī yuē: ěr é wén shì lín huái wáng, miàn hēi zǐ shì yán píng yuán, dài néng lì gōng. nǎi jiàn zhī guāng bì. shòu bīng píng shān yuè, qiān zuǒ wǔ wèi zhōng láng jiāng. yǐ bù bīng lì zhè xī, yù píng yuán cháo fāng qīng. qí hòu pān níng hǔ hú cān fēn jù xiǎo shāng zhēng lǐ, yòu jī pò zhī. shì shí nián èr shí sì, gèng zhàn zhèn liù shí èr.
柏良器,字公亮,魏州人。父造,以獲嘉令死安祿山難。乃學擊劍,欲報賊。 父友王奐為光弼從事,見之曰:「爾額文似臨淮王,面黑子似顏平原,殆能立功。」 乃薦之光弼。授兵平山越,遷左武衛中郎將。以部兵隸浙西,豫平袁晁、方清。其 後潘獰虎、胡參分據小傷、蒸里,又擊破之。是時年二十四,更戰陣六十二。
lǐ xī liè wéi níng líng, è shuǐ guàn zhī, qīn lìng jūn zhōng míng rì bá chéng. liáng qì yǐ jiù bīng zhì, zé nǔ shǒu shàn yóu zhě, yán biàn qú yè rù, jí dàn, fú nǔ fā, zéi chéng chéng zhě jiē sǐ. lù gōng fēng píng yuán jùn wáng, rù wèi zuǒ shén cè jūn dà jiāng jūn zhī jūn shì, tú xíng líng yān gé. mù cái yǒng yǐ dài shì zú shì fàn zhě, zhōng wèi dòu wén chǎng è zhī, zuò yǒu rén lán rù, huàn yòu lǐng jūn wèi. zì shì jūn zhèng jiē zhōng guān zhuān zhī. zhōng zuǒ lǐng jūn wèi dà jiāng jūn, zèng shǎn zhōu dà dū dū. zi qí, bié chuán.
李希烈圍寧陵,遏水灌之,親令軍中明日拔城。良器以救兵至,擇弩手善游者, 沿汴渠夜入,及旦,伏弩發,賊乘城者皆死。錄功封平原郡王,入為左神策軍大將 軍、知軍事,圖形凌煙閣。募材勇以代士卒市販者,中尉竇文場惡之,坐友人闌入, 換右領軍衛。自是軍政皆中官專之。終左領軍衛大將軍,贈陝州大都督。子耆,別 傳。
wū chéng cǐ, zì dé rùn, zhāng yē rén. kāi yuán zhōng, yǔ zú xiōng chéng ēn jiē wèi píng lú xiān fēng, chén yǒng ér jué, hào yuán mén èr lóng. qì dān kě tū yú shā qí wáng shào gù jiàng tū jué, ér xī yì luàn, qí wáng lǔ sū qiè zú shǔ jí shào gù qī zǐ zì guī. shì suì, xī qì dān rù kòu, zhào chéng cǐ jī zhī, pò yú nà lù shān. èr shí èr nián, zhào xìn ān wáng yī lǜ yōu zhōu zhǎng shǐ zhào hán zhāng jìn tǎo, chéng cǐ qǐng hán zhāng yuē: èr lǔ gù jù zéi, qián rì zhàn ér běi, fēi wèi wǒ, nǎi yòu wǒ yě. gōng yí chù ruì yǐ zhé qí móu. hán zhāng bù xìn, zhàn bái chéng, guǒ dà bài. chéng cǐ dú àn duì chū qí yòu, zhǎn shǒu wàn jì, kě tū yú bēn běi xī.
烏承玼,字德潤,張掖人。開元中,與族兄承恩皆為平盧先鋒,沉勇而決,號 「轅門二龍」。契丹可突於殺其王邵固降突厥,而奚亦亂,其王魯蘇挈族屬及邵固 妻子自歸。是歲,奚、契丹入寇,詔承玼擊之,破於捺祿山。二十二年,詔信安王 禕率幽州長史趙含章進討,承玼請含章曰:「二虜固劇賊,前日戰而北,非畏我, 乃誘我也。公宜畜銳以折其謀。」含章不信,戰白城,果大敗。承玼獨按隊出其右, 斬首萬計,可突於奔北奚。
bó hǎi dà wǔ yì yǔ dì mén yì zhàn guó zhōng, mén yì lái, zhào yǔ tài pú qīng jīn sī lán fā fàn yáng xīn luó bīng shí wàn tǎo zhī, wú gōng. wǔ yì qiǎn kè cì mén yì yú dōng dōu, yǐn bīng zhì mǎ dōu shān, tú chéng yì. chéng cǐ zhì yào lù, qiàn yǐ dà shí, gèn sì bǎi lǐ, lǔ bù dé rù. yú shì liú mín dé hái, shì shǎo xiū, tuō kǎi ér gēng, suì shěng dù zhī yùn qián. ān qìng xù shǐ shǐ sī míng shǒu fàn yáng, sī míng shì bīng qiáng, wèi zì gù jì. qìng xù mì qiǎn ā shǐ nà chéng qìng ān shǒu zhōng jiù dū shì, qiě tú zhī. chéng cǐ quàn sī míng yuē: táng jiā zhōng xìng, yǔ tiān xià gēng shǐ, qìng xù tōu sì guǐ kè, gōng dài yǔ jù wáng. yǒu rú shù shēn běn cháo, jiān xǐ qián wū, cǐ fǎn zhǎng gōng ěr. sī míng shàn zhī, zhǎn chéng qìng děng, fèng biǎo tīng mìng. shǐ, chéng ēn wèi jì zhōu cì shǐ, shī shǒu, sī míng hù sòng dōng dōu, gù sù zōng shǐ zì yún zhōng qū yōu zhōu kāi shuō sī míng, yǔ chéng cǐ móu tóu xìn shā zhī, bù kè, sǐ. chéng cǐ bēn lǐ guāng bì, biǎo wèi guān jūn jiāng jūn, fēng chāng huà jùn wáng, wèi shí lǐng jūn shǐ. wáng sī lǐ wèi jié dù shǐ, jūn zhèng yǐ bàn yān. jiǔ zhī, yí jí hái jīng shī, zú, nián jiǔ shí liù. zi zhòng yìn, bié chuán.
渤海大武藝與弟門藝戰國中,門藝來,詔與太僕卿金思蘭發范陽、新羅兵十萬 討之,無功。武藝遣客刺門藝於東都,引兵至馬都山,屠城邑。承玼窒要路,塹以 大石,亘四百里,虜不得入。於是流民得還,士少休,脫鎧而耕,歲省度支運錢。 安慶緒使史思明守范陽,思明恃兵強,為自固計。慶緒密遣阿史那承慶、安守忠就 督事,且圖之。承玼勸思明曰:「唐家中興,與天下更始,慶緒偷肆晷刻,公殆與 俱亡。有如束身本朝,湔洗前污,此反掌功耳。」思明善之,斬承慶等,奉表聽命。 始,承恩為冀州刺史,失守,思明護送東都,故肅宗使自雲中趨幽州開說思明,與 承玼謀投釁殺之,不克,死。承玼奔李光弼,表為冠軍將軍,封昌化郡王,為石嶺 軍使。王思禮為節度使,軍政倚辦焉。久之,移疾還京師,卒,年九十六。子重胤, 別傳。
zàn yuē: lǐ guāng bì shēng róng lǔ zhī xù, chén zhì yǒu shǒu. zāo lù shān biàn, bá rèn bīng bǐng, qí cè dí zhì shèng bù shì chū, shǎng xìn fá míng, shì zú zhēng fèn, yì rán yǒu gǔ liáng jiāng fēng. běn fū zhōng fù sàng bù rù qī shì, wèi wáng gōng shì jì mǔ zhì xiào, hǎo dú bān gù hàn shū, yì fū yōng rén wǔ fū zhě. jí kùn yú kǒu shé, bù néng yǐ zhōng zì míng, yǎn shì nèi gòu, suì xiàn xián xì, móu jiù quán ān, ér shēn yì wēi, suǒ wèi gōng yú liào rén ér zhuō yú móu jǐ xié. fāng rǎng mèi xùn guó, tiān xià fēng mí yī wèi qiān yán, ér tián shén gōng děng jiē bù shòu yuē shù, zú yǐ yōu sǐ. gōng chén qù jiù, kě bù shèn xié? wū hū, guāng bì suī yǒu bù shì wèi zhī zhū, rán chán rén wèi hài, yì kě wèi yǐ, jiāng shí zhī bù xìng yú!
贊曰:李光弼生戎虜之緒,沉鷙有守。遭祿山變,拔任兵柄,其策敵制勝不世 出,賞信罰明,士卒爭奮,毅然有古良將風。本夫終父喪不入妻室,位王公事繼母 至孝,好讀班固《漢書》,異夫庸人武夫者。及困於口舌,不能以忠自明,奄侍內 構,遂陷嫌隙,謀就全安,而身益危,所謂工於料人而拙於謀己邪。方攘袂徇國, 天下風靡;一為遷延,而田神功等皆不受約束,卒以憂死。功臣去就,可不慎邪? 嗚呼,光弼雖有不釋位之誅,然讒人為害,亦可畏矣,將時之不幸歟!