bǎi guān sì shàng
百官四上
shí liù wèi
○十六卫
zuǒ yòu wèi
△左右卫
shàng jiàng jūn gè yī rén, cóng èr pǐn dà jiàng jūn gè yī rén, zhèng sān pǐn jiāng jūn gè èr rén, cóng sān pǐn. zhǎng gōng jìn sù wèi, fán wǔ fǔ jí wài fǔ jiē zǒng zhì yān. fán wǔ fǔ sān wèi jí zhé chōng fǔ xiāo qí fān shàng zhě, shòu qí míng bù ér pèi yǐ zhí. huáng dì yù zhèng diàn, zé shǒu zhū mén jí nèi xiāng sù wèi zhàng. fēi shàng rì, yì jiāng jūn yī rén yā zhàng, jiāng jūn quē, yǐ zhōng láng jiàng dài jiāng jūn, zhǎng èr shàng jiàng jūn zhī shì. zuǒ yòu xiāo wèi zuǒ yòu wǔ wèi zuǒ yòu wēi wèi zuǒ yòu lǐng jūn zuǒ yòu jīn wú zuǒ yòu jiān mén wèi shàng jiàng jūn yǐ xià, pǐn tóng. wǔ dé wǔ nián, gǎi zuǒ yòu yì wèi yuē zuǒ yòu wèi fǔ, zuǒ yòu xiāo qí wèi yuē zuǒ yòu xiāo qí fǔ, zuǒ yòu tún wèi yuē zuǒ yòu wēi wèi, zuǒ yòu yù wèi yuē zuǒ yòu lǐng jūn wèi, zuǒ yòu bèi shēn fǔ yuē zuǒ yòu fǔ, wéi zuǒ yòu wǔ wèi fǔ zuǒ yòu jiān mén fǔ zuǒ yòu hòu wèi, réng suí bù gǎi. xiǎn qìng wǔ nián, gǎi zuǒ yòu fǔ yuē zuǒ yòu qiān niú fǔ. lóng shuò èr nián, zuǒ yòu wèi fǔ xiāo wèi fǔ wǔ wèi fǔ, jiē shěng" fǔ" zì, zuǒ yòu wēi wèi yuē zuǒ yòu wǔ wēi wèi, zuǒ yòu lǐng jūn wèi yuē zuǒ yòu róng wèi, zuǒ yòu hòu wèi yuē zuǒ yòu jīn wú wèi, zuǒ yòu jiān mén fǔ yuē zuǒ yòu jiān mén wèi, zuǒ yòu qiān niú fǔ yuē zuǒ yòu fèng chén wèi, hòu yòu yuē zuǒ yòu qiān niú wèi. xián hēng yuán nián, gǎi zuǒ yòu róng wèi yuē lǐng jūn wèi. wǔ hòu guāng zhái yuán nián, gǎi zuǒ yòu xiāo wèi yuē zuǒ yòu wǔ wēi, zuǒ yòu wǔ wèi yuē zuǒ yòu yīng yáng wèi, zuǒ yòu wēi wèi yuē zuǒ yòu bào tāo wèi, zuǒ yòu lǐng jūn wèi yuē zuǒ yòu yù qián wèi. zhēn yuán èr nián, chū zhì shí liù wèi shàng jiàng jūn. zuǒ yòu wèi yǒu lù shì yī rén, fǔ yī rén, shǐ èr rén, tíng cháng bā rén, zhǎng gù sì rén.
上将军各一人,从二品;大将军各一人,正三品;将军各二人,从三品。掌宫 禁宿卫,凡五府及外府皆总制焉。凡五府三卫及折冲府骁骑番上者,受其名簿而配 以职。皇帝御正殿,则守诸门及内厢宿卫仗。非上日,亦将军一人押仗,将军缺, 以中郎将代将军,掌贰上将军之事。左右骁卫、左右武卫、左右威卫、左右领军、 左右金吾、左右监门卫上将军以下,品同。武德五年,改左右翊卫曰左右卫府,左 右骁骑卫曰左右骁骑府,左右屯卫曰左右威卫,左右御卫曰左右领军卫,左右备身 府曰左右府,唯左右武卫府、左右监门府、左右候卫,仍隋不改。显庆五年,改左 右府曰左右千牛府。龙朔二年,左右卫府、骁卫府、武卫府,皆省“府”字,左右 威卫曰左右武威卫,左右领军卫曰左右戎卫,左右候卫曰左右金吾卫,左右监门府 曰左右监门卫,左右千牛府曰左右奉宸卫,后又曰左右千牛卫。咸亨元年,改左右 戎卫曰领军卫。武后光宅元年,改左右骁卫曰左右武威,左右武卫曰左右鹰扬卫, 左右威卫曰左右豹韬卫,左右领军卫曰左右玉钤卫。贞元二年,初置十六卫上将军。 左右卫有录事一人,府一人,史二人,亭长八人,掌固四人。
zhǎng shǐ gè yī rén, cóng liù pǐn shàng. zhǎng pàn zhū cáo wǔ fǔ wài fǔ bǐng lù, zú wǔ jūn tuán zhī míng shù, qì xiè chē mǎ zhī duō shǎo, xiǎo shì dé zhuān dá, měi suì qiū, zàn dà jiàng jūn kǎo kè.
长史各一人,从六品上。掌判诸曹、五府、外府禀禄,卒伍、军团之名数,器 械、车马之多少,小事得专达,每岁秋,赞大将军考课。
lù shì cān jūn shì gè yī rén, zhèng bā pǐn shàng. zhǎng shòu zhū cáo jí wǔ fǔ wài fǔ zhī shì, jù jī chāo mù, yìn gěi zhǐ bǐ.
录事参军事各一人,正八品上。掌受诸曹及五府、外府之事,句稽抄目,印给 纸笔。
cāng cáo cān jūn shì gè èr rén, zhèng bā pǐn xià. zhǎng wǔ fǔ wén guān xūn kǎo jiǎ shǐ lù fèng gōng xiè tián yuán shí liào yī yào guò suǒ. zì cāng cáo yǐ xià tóng pǐn. yǒu fǔ èr rén, shǐ sì rén. bīng cáo, fǔ sì rén, shǐ qī rén. qí cáo, fǔ èr rén, shǐ sì rén. zhòu cáo, fǔ sān rén, shǐ sān rén. wǔ hòu cháng ān chū, gǎi kǎi cáo yuē zhòu cáo, zhōng zōng jí wèi fù jiù, xiān tiān yuán nián yòu yuē zhòu cáo. kāi yuán chū, zhū wèi sī cāng sī bīng qí bīng cān jūn, gǎi yuē cāng cáo bīng cáo qí cáo zhòu cáo cān jūn shì. bīng cáo cān jūn shì gè èr rén, zhǎng wǔ fǔ wǔ guān sù wèi fān dì, shòu qí míng shù, ér dà jiàng jūn pèi yān. qí cáo cān jūn shì gè yī rén, zhǎng wài fǔ zá chù bù zhàng mù yǎng. fán fǔ mǎ chéng zhí, yǐ yuǎn jìn fēn qī fān, yuè yī yì zhī. yǐ chì chū gōng chéng zhě, gěi mǎ. zhòu cáo cān jūn shì gè yī rén, zhǎng bīng xiè gōng xiè xìng shàn fá zhé. dà cháo huì xíng cóng, zé shòu huáng zhì jiǎ kǎi gōng shǐ yú wèi wèi.
仓曹参军事各二人,正八品下。掌五府文官勋考、假使、禄俸、公廨、田园、 食料、医药、过所。自仓曹以下同品。有府二人,史四人。兵曹,府四人,史七人。 骑曹,府二人,史四人。胄曹,府三人,史三人。武后长安初,改铠曹曰胄曹,中 宗即位复旧,先天元年又曰胄曹。开元初,诸卫司仓、司兵、骑兵参军,改曰仓曹、 兵曹、骑曹、胄曹参军事。兵曹参军事各二人,掌五府武官宿卫番第,受其名数, 而大将军配焉。骑曹参军事各一人,掌外府杂畜簿帐、牧养。凡府马承直,以远近 分七番,月一易之。以敕出宫城者,给马。胄曹参军事各一人,掌兵械、公廨兴缮、 罚谪。大朝会行从,则受黄质甲铠、弓矢于卫尉。
fèng chē dū wèi, zhǎng yù fù chē. yǒu qí míng ér wú qí rén, dà chén shè zé tā guān shè. fù mǎ dū wèi wú dìng yuán, yǔ fèng chē dū wèi jiē cóng wǔ pǐn xià.
奉车都尉,掌驭副车。有其名而无其人,大陈设则它官摄。驸马都尉无定员, 与奉车都尉皆从五品下。
sī jiē gè èr rén, zhèng liù pǐn shàng zhōng hòu gè sān rén, zhèng qī pǐn xià sī gē gè wǔ rén, zhèng bā pǐn xià zhí jǐ gè wǔ rén, zhèng jiǔ pǐn xià zhǎng shàng gè èr shí wǔ rén, cóng jiǔ pǐn xià. wǔ hòu tiān shòu èr nián, zhì zhū wèi sī jiē zhōng hòu sī gē zhí jǐ, wèi zhī sì sè guān.
司阶各二人,正六品上;中候各三人,正七品下;司戈各五人,正八品下;执 戟各五人,正九品下;长上各二十五人,从九品下。武后天授二年,置诸卫司阶、 中候、司戈、执戟,谓之四色官。
qīn wèi zhī fǔ yī: yuē qīn fǔ. xūn wèi zhī fǔ èr: yī yuē xūn yī fǔ, èr yuē xūn èr fǔ. yì wèi zhī fǔ èr: yī yuē yì yī fǔ, èr yuē yì èr fǔ. fán wǔ fǔ: měi fǔ zhōng láng jiàng yī rén, zhèng sì pǐn xià zuǒ yòu láng jiāng yī rén, zhèng wǔ pǐn shàng qīn wèi, zhèng qī pǐn shàng xūn wèi, cóng qī pǐn shàng yì wèi, zhèng bā pǐn shàng. zǒng sì qiān jiǔ bǎi liù shí sān rén. bīng cáo cān jūn shì gè yī rén, zhèng jiǔ pǐn shàng xiào wèi gè wǔ rén, zhèng liù pǐn shàng. měi xiào wèi yǒu lǚ shuài èr rén, cóng liù pǐn shàng měi lǚ shuài gè yǒu duì zhèng èr shí rén, zhèng qī pǐn shàng, fù duì zhèng èr shí rén, zhèng qī pǐn xià. wǔ fǔ zhōng láng jiāng zhǎng lǐng xiào wèi lǚ shuài qīn wèi xūn wèi zhī shǔ sù wèi zhě, ér zǒng qí fǔ shì zuǒ yòu láng jiāng èr yān. fān shàng zhě, yǐ míng bù shàng yú dà jiàng jūn ér pèi yǐ zhí. wǔ dé zhēn guān shì zhòng zī yìn, èr pǐn sān pǐn zi, bǔ qīn wèi èr pǐn zēng sūn sān pǐn sūn sì pǐn zi zhí shì guān wǔ pǐn zi ruò sūn xūn guān sān pǐn yǐ shàng yǒu fēng jí guó gōng zǐ, bǔ xūn wèi jí lǜ fǔ qīn wèi sì pǐn sūn wǔ pǐn jí shàng zhù guó zǐ, bǔ yì wèi jí lǜ fǔ xūn wèi xūn guān èr pǐn jí xiàn nán yǐ shàng sàn guān wǔ pǐn yǐ shàng zi ruò sūn, bǔ zhū wèi jí lǜ fǔ yì wèi. wáng fǔ zhí zhàng qīn shì zhí chéng qīn shì, měi yuè fān shàng zhě shù qiān rén, sù wèi nèi wǔ jí chéng mén, gěi bǐng shí. zhí shàn sān wèi sān bǎi rén, zé shào zhuàng jiān bó qí yí róng zhěng měi zhě, běn wèi yìn bì, sòng diàn zhōng shěng yì xí, zhàng xià, měi fān sān wèi yī rén, wèi tài pú sì yǐn lù. qí hòu rù guān lù jiān, sān wèi fēi quán shì zǐ dì zhé tuì fān, zhù guó zǐ yǒu bái shǒu bù dé jìn zhě liú wài suī bǐ, bù shù nián gěi lù bǐng. gù sān wèi yì jiàn, rén hǎn qū zhī. yǒu lù shì yī rén, fǔ yī rén, shǐ sān rén. táng qīn wèi xūn wèi zhì piào qí jiāng jūn chē qí jiāng jūn, yì wèi zhì chē qí jiāng jūn. wǔ dé qī nián, gǎi piào qí jiāng jūn wèi zhōng láng jiàng, chē qí jiāng jūn jiē wèi láng jiāng, fēn zuǒ yòu, yǐ qīn wèi yuē yī fǔ, xūn wèi yì wèi yuē èr fǔ, wèi zhī sān fǔ wèi. zhū wèi yì wèi jí lǜ fǔ qīn xūn wèi, yì yuē sān wèi. yǒng huī sān nián, bì tài zǐ huì, gǎi zhōng láng jiàng yuē lǚ bēn láng, láng jiāng yuē yì jūn láng. tài zǐ fèi, fù jiù.
亲卫之府一:曰亲府。勋卫之府二:一曰勋一府,二曰勋二府。翊卫之府二: 一曰翊一府,二曰翊二府。凡五府:每府中郎将一人,正四品下;左右郎将一人, 正五品上;亲卫,正七品上;勋卫,从七品上;翊卫,正八品上。总四千九百六十 三人。兵曹参军事各一人,正九品上;校尉各五人,正六品上。每校尉有旅帅二人, 从六品上;每旅帅各有队正二十人,正七品上,副队正二十人,正七品下。五府中 郎将掌领校尉、旅帅、亲卫、勋卫之属宿卫者,而总其府事;左右郎将贰焉。番上 者,以名簿上于大将军而配以职。武德、贞观世重资廕,二品、三品子,补亲卫; 二品曾孙、三品孙、四品子、职事官五品子若孙、勋官三品以上有封及国公子,补 勋卫及率府亲卫;四品孙、五品及上柱国子,补翊卫及率府勋卫;勋官二品及县男 以上、散官五品以上子若孙,补诸卫及率府翊卫。王府执仗亲事、执乘亲事,每月 番上者数千人,宿卫内庑及城门,给禀食。执扇三卫三百人,择少壮肩膊齐、仪容 整美者,本卫印臂,送殿中省肄习,仗下,每番三卫一人,为太仆寺引辂。其后入 官路艰,三卫非权势子弟辄退番,柱国子有白首不得进者;流外虽鄙,不数年给禄 禀。故三卫益贱,人罕趋之。有录事一人,府一人,史三人。唐亲卫、勋卫置骠骑 将军、车骑将军,翊卫置车骑将军。武德七年,改骠骑将军为中郎将,车骑将军皆 为郎将,分左右,以亲卫曰一府,勋卫、翊卫曰二府,谓之三府卫。诸卫翊卫及率 府亲、勋卫,亦曰三卫。永徽三年,避太子讳,改中郎将曰旅贲郎,郎将曰翊军郎。 太子废,复旧。
zuǒ yòu xiāo wèi
△左右骁卫
shàng jiàng jūn gè yī rén, dà jiàng jūn gè yī rén, jiāng jūn gè èr rén. zhǎng tóng zuǒ yòu wèi. fán yì fǔ zhī yì wèi wài fǔ bào qí fān shàng zhě, fēn pèi zhī. fán fēn bīng shǒu zhū mén, zài huáng chéng sì miàn gōng chéng nèi wài, zé yǔ zuǒ yòu wèi fēn zhī zhù pù. zhǎng shǐ gè yī rén, lù shì cān jūn shì gè yī rén, cāng cáo cān jūn shì gè èr rén, bīng cáo cān jūn shì gè èr rén, qí cáo cān jūn shì gè yī rén, zhòu cáo cān jūn shì gè yī rén, zuǒ yòu sī jiē gè èr rén, zuǒ yòu zhōng hòu gè sān rén, zuǒ yòu sī gē gè wǔ rén, zuǒ yòu zhí jǐ gè wǔ rén. zuǒ yòu yì zhōng láng jiàng fǔ zhōng láng jiàng gè yī rén, zuǒ láng jiāng gè yī rén, yòu láng jiāng gè yī rén, bīng cáo cān jūn shì gè yī rén, xiào wèi gè wǔ rén, lǚ shuài gè shí rén, duì zhèng gè èr shí rén, fù duì zhèng gè èr shí rén. yǒu lù shì yī rén, shǐ èr rén, tíng cháng èr rén, zhǎng gù sì rén. cāng cáo, fǔ èr rén, shǐ èr rén bīng cáo, fǔ sān rén, shǐ wǔ rén qí cáo, fǔ èr rén, shǐ sì rén zhòu cáo, fǔ sān rén, shǐ sān rén. zuǒ yòu yì zhōng láng jiàng fǔ lù shì yī rén fǔ yī rén shǐ èr rén.
上将军各一人,大将军各一人,将军各二人。掌同左右卫。凡翊府之翊卫、外 府豹骑番上者,分配之。凡分兵守诸门,在皇城四面、宫城内外,则与左右卫分知 助铺。长史各一人,录事参军事各一人,仓曹参军事各二人,兵曹参军事各二人, 骑曹参军事各一人,胄曹参军事各一人,左右司阶各二人,左右中候各三人,左右 司戈各五人,左右执戟各五人。左右翊中郎将府中郎将各一人,左郎将各一人,右 郎将各一人,兵曹参军事各一人,校尉各五人,旅帅各十人,队正各二十人,副队 正各二十人。有录事一人,史二人,亭长二人,掌固四人。仓曹,府二人,史二人; 兵曹,府三人,史五人;骑曹,府二人,史四人;胄曹,府三人,史三人。左右翊 中郎将府录事一人、府一人、史二人。
zuǒ yòu wǔ wèi
△左右武卫
shàng jiàng jūn gè yī rén, dà jiàng jūn gè yī rén, jiāng jūn gè èr rén, zhǎng tóng zuǒ yòu wèi. fán yì fǔ zhī yì wèi wài fǔ xióng qú fān shàng zhě, fēn pèi zhī. zhǎng shǐ gè yī rén, lù shì cān jūn shì gè yī rén, cāng cáo cān jūn shì gè èr rén, bīng cáo cān jūn shì gè èr rén, qí cáo cān jūn shì gè yī rén, zhòu cáo cān jūn shì gè yī rén, zuǒ yòu sī jiē gè èr rén, zuǒ yòu zhōng hòu gè sān rén, zuǒ yòu sī gē gè wǔ rén, zuǒ yòu zhí jǐ gè wǔ rén, zhǎng shàng gè èr shí wǔ rén. zuǒ yòu yì zhōng láng jiàng fǔ guān, tóng xiāo wèi. yǒu chēng zhǎng èr rén, lù shì yī rén, shǐ èr rén, tíng cháng èr rén, zhǎng gù sì rén. cāng cáo, fǔ èr rén, shǐ sì rén bīng cáo, fǔ sān rén, shǐ wǔ rén qí cáo, fǔ èr rén, shǐ sì rén zhòu cáo, fǔ sān rén, shǐ sān rén. chēng zhǎng zhǎng chàng jǐng, wèi yīng bì zhī jié.
上将军各一人,大将军各一人,将军各二人,掌同左右卫。凡翊府之翊卫、外 府熊渠番上者,分配之。长史各一人,录事参军事各一人,仓曹参军事各二人,兵 曹参军事各二人,骑曹参军事各一人,胄曹参军事各一人,左右司阶各二人,左右 中候各三人,左右司戈各五人,左右执戟各五人,长上各二十五人。左右翊中郎将 府官,同骁卫。有称长二人,录事一人,史二人,亭长二人,掌固四人。仓曹,府 二人,史四人;兵曹,府三人,史五人;骑曹,府二人,史四人;胄曹,府三人, 史三人。称长掌唱警,为应跸之节。
zuǒ yòu wēi wèi
△左右威卫
shàng jiàng jūn gè yī rén, dà jiàng jūn gè yī rén, jiāng jūn gè èr rén, zhǎng tóng zuǒ yòu wèi. fán yì fǔ zhī yì wèi wài fǔ yǔ lín fān shàng zhě, fēn pèi zhī. fán fēn bīng zhǔ shǒu, zé zhī huáng chéng dōng miàn zhù pù. zhǎng shǐ gè yī rén, lù shì cān jūn shì gè yī rén, cāng cáo cān jūn shì gè èr rén, bīng cáo cān jūn shì gè èr rén, qí cáo cān jūn shì gè yī rén, zhòu cáo cān jūn shì gè yī rén, zuǒ yòu sī jiē gè èr rén, zuǒ yòu zhōng hòu gè sān rén, zuǒ yòu sī gē gè wǔ rén, zuǒ yòu zhí jǐ gè wǔ rén, zhǎng shàng gè èr shí wǔ rén. zuǒ yòu yì zhōng láng jiàng fǔ guān, tóng xiāo wèi. yǒu lù shì yī rén, shǐ èr rén, tíng cháng èr rén, zhǎng gù sì rén. cāng cáo, fǔ èr rén, shǐ sì rén bīng cáo, fǔ sān rén, shǐ wǔ rén qí cáo, fǔ èr rén, shǐ sì rén zhòu cáo, fǔ sān rén, shǐ sān rén.
上将军各一人,大将军各一人,将军各二人,掌同左右卫。凡翊府之翊卫、外 府羽林番上者,分配之。凡分兵主守,则知皇城东面助铺。长史各一人,录事参军 事各一人,仓曹参军事各二人,兵曹参军事各二人,骑曹参军事各一人,胄曹参军 事各一人,左右司阶各二人,左右中候各三人,左右司戈各五人,左右执戟各五人, 长上各二十五人。左右翊中郎将府官,同骁卫。有录事一人,史二人,亭长二人, 掌固四人。仓曹,府二人,史四人;兵曹,府三人,史五人;骑曹,府二人,史四 人;胄曹,府三人,史三人。
zuǒ yòu lǐng jūn wèi
△左右领军卫
shàng jiàng jūn gè yī rén, dà jiàng jūn gè yī rén, jiāng jūn gè èr rén, zhǎng tóng zuǒ yòu wèi. fán yì fǔ zhī yì wèi wài fǔ shè shēng fān shàng zhě, fēn pèi zhī. fán fēn bīng zhǔ shǒu, zé zhī huáng chéng xī miàn zhù pù jí jīng chéng yuàn chéng zhū mén. zhǎng shǐ gè yī rén, lù shì cān jūn shì gè yī rén, cāng cáo cān jūn shì gè èr rén, bīng cáo cān jūn shì gè èr rén, qí cáo cān jūn shì gè yī rén, zhòu cáo cān jūn shì gè yī rén, zuǒ yòu sī jiē gè èr rén, zuǒ yòu zhōng hòu gè sān rén, zuǒ yòu sī gē gè wǔ rén, zuǒ yòu zhí jǐ gè wǔ rén, zhǎng shàng gè èr shí wǔ rén. zuǒ yòu yì zhōng láng jiàng fǔ guān, tóng xiāo wèi. yǒu lù shì yī rén, shǐ èr rén, tíng cháng èr rén, zhǎng gù sì rén. cāng cáo, fǔ èr rén, shǐ sì rén bīng cáo, fǔ sān rén, shǐ wǔ rén qí cáo, fǔ èr rén, shǐ sì rén zhòu cáo, fǔ sān rén, shǐ sān rén.
上将军各一人,大将军各一人,将军各二人,掌同左右卫。凡翊府之翊卫、外 府射声番上者,分配之。凡分兵主守,则知皇城西面助铺及京城、苑城诸门。长史 各一人,录事参军事各一人,仓曹参军事各二人,兵曹参军事各二人,骑曹参军事 各一人,胄曹参军事各一人,左右司阶各二人,左右中候各三人,左右司戈各五人, 左右执戟各五人,长上各二十五人。左右翊中郎将府官,同骁卫。有录事一人,史 二人,亭长二人,掌固四人。仓曹,府二人,史四人;兵曹,府三人,史五人;骑 曹,府二人,史四人;胄曹,府三人,史三人。
zuǒ yòu jīn wú wèi
△左右金吾卫
shàng jiàng jūn gè yī rén, dà jiàng jūn gè yī rén, jiāng jūn gè èr rén. zhǎng gōng zhōng jīng chéng xún jǐng, fēng hòu dào lù shuǐ cǎo zhī yí. fán yì fǔ zhī yì wèi jí wài fǔ cì fēi fān shàng, jiē shǔ yān. shī tián, zé zhí zuǒ yòu yíng zhī jìn, nán yá sù wèi guān jiāng jūn yǐ xià jí qiān niú fān shàng zhě, jiē pèi yǐ zhí. dà gōng yì, zé yǔ yù shǐ xún xíng. fán bì mù gù zhān, yǐ gěi bìng fāng. bīng cáo cān jūn shì, zhǎng yì fǔ wài fǔ wǔ guān, jiān zhǎng liè shī. qí cáo cān jūn shì, zhǎng wài fǔ zá chù bù zhàng mù yǎng zhī shì. zhòu cáo cān jūn shì, zhǎng tóng zuǒ yòu wèi. dà cháo huì xíng cóng, gěi qīng lóng qí shuò yú wèi wèi. zhǎng shǐ gè yī rén, lù shì cān jūn shì gè yī rén, cāng cáo cān jūn shì gè èr rén, bīng cáo cān jūn shì gè èr rén, qí cáo cān jūn shì gè yī rén, zhòu cáo cān jūn shì gè yī rén, zuǒ yòu sī jiē gè èr rén, zuǒ yòu zhōng hòu gè sān rén, zuǒ yòu sī gē gè wǔ rén, zuǒ yòu zhí jǐ gè wǔ rén, zuǒ yòu jiē shǐ gè yī rén, pàn guān gè èr rén. zuǒ yòu yì zhōng láng jiàng fǔ guān rú xiāo wèi. yǒu lù shì yī rén, shǐ èr rén. cāng cáo, fǔ èr rén, shǐ sì rén bīng cáo, fǔ sān rén, shǐ wǔ rén qí cáo, fǔ èr rén, shǐ sì rén zhòu cáo, fǔ sān rén, shǐ sān rén. zuǒ yòu jiē diǎn èr rén, yǐn jià zhàng sān wèi liù shí rén, yǐn jià cì fēi liù shí liù rén, dà jiǎo shǒu liù bǎi rén. suí yǒu chá fēi yuàn, zhì táng fèi.
上将军各一人,大将军各一人,将军各二人。掌宫中、京城巡警,烽候、道路、 水草之宜。凡翊府之翊卫及外府佽飞番上,皆属焉。师田,则执左右营之禁,南衙 宿卫官将军以下及千牛番上者,皆配以职。大功役,则与御史循行。凡敝幕、故氈, 以给病坊。兵曹参军事,掌翊府、外府武官,兼掌猎师。骑曹参军事,掌外府杂畜 簿帐、牧养之事。胄曹参军事,掌同左右卫。大朝会行从,给青龙旗、槊于卫尉。 长史各一人,录事参军事各一人,仓曹参军事各二人,兵曹参军事各二人,骑曹参 军事各一人,胄曹参军事各一人,左右司阶各二人,左右中候各三人,左右司戈各 五人,左右执戟各五人,左右街使各一人,判官各二人。左右翊中郎将府官如骁卫。 有录事一人,史二人。仓曹,府二人,史四人;兵曹,府三人,史五人;骑曹,府 二人,史四人;胄曹,府三人,史三人。左右街典二人,引驾仗三卫六十人,引驾 佽飞六十六人,大角手六百人。隋有察非掾,至唐废。
zuǒ yòu yì zhōng láng jiàng fǔ zhōng láng jiàng, zhǎng lǐng fǔ shǔ, dū jīng chéng zuǒ yòu liù jiē pù xún jǐng, yǐ guǒ yì èr rén zhù xún tàn. rù gé rì, zhōng láng jiàng yī rén shēng diàn shòu zhuàng, wèi shì liù bǎi wèi dà jiǎo shǒu, liù fān yuè xí, chuī dà jiǎo wèi hūn míng zhī jié, zhū yíng lěi hòu yǐ jìn tuì.
左右翊中郎将府中郎将,掌领府属,督京城左右六街铺巡警,以果毅二人助巡 探。入閤日,中郎将一人升殿受状,卫士六百为大角手,六番阅习,吹大角为昏明 之节,诸营垒候以进退。
zuǒ yòu jiē shǐ, zhǎng fēn chá liù jiē jiǎo xún. fán chéng mén fāng jiǎo, yǒu wǔ hòu pù, wèi shì guō qí fēn shǒu, dài chéng mén bǎi rén, dà pù sān shí rén, xiǎo chéng mén èr shí rén, xiǎo pù wǔ rén, rì mù, gǔ bā bǎi shēng ér mén bì yǐ yè, jiē shǐ yǐ qí zú xún xíng xiāo chān, wǔ guān àn tàn wǔ gēng èr diǎn, gǔ zì nèi fā, zhū jiē gǔ chéng zhèn, fāng shì mén jiē qǐ, gǔ sān qiān wō, biàn sè ér zhǐ.
左右街使,掌分察六街徼巡。凡城门坊角,有武候铺,卫士、彍骑分守,大城 门百人,大铺三十人,小城门二十人,小铺五人,日暮,鼓八百声而门闭;乙夜, 街使以骑卒循行嚣襜,武官暗探;五更二点,鼓自内发,诸街鼓承振,坊市门皆启, 鼓三千挝,辨色而止。
zuǒ yòu jiān mén wèi
△左右监门卫
shàng jiàng jūn gè yī rén, dà jiàng jūn gè yī rén, jiāng jūn gè èr rén. zhǎng zhū mén jìn wèi jí mén jí. wén wǔ guān jiǔ pǐn yǐ shàng, měi yuè sòng jí yú yǐn jià zhàng jí jiān mén wèi, wèi yǐ zhàng bào nèi mén. fán cháo cān zòu shì dài zhào guān jí sǎn shàn yí zhàng chū rù zhě, yuè qí shù. yǐ wù huò qì yòng rù gōng zhě, yǒu jí yǒu bàng. zuǒ jiān mén jiāng jūn pàn rù, yòu jiān mén jiāng jūn pàn chū, yuè yī yì qí jí. xíng xìng, zé lǜ shǔ yú yá mén jiān shǒu.
上将军各一人,大将军各一人,将军各二人。掌诸门禁卫及门籍。文武官九品 以上,每月送籍于引驾仗及监门卫,卫以帐报内门。凡朝参、奏事、待诏官及繖扇 仪仗出入者,阅其数。以物货器用入宫者,有籍有傍。左监门将军判入,右监门将 军判出,月一易其籍。行幸,则率属于衙门监守。
zhǎng shǐ, zhǎng pàn zhū cáo jí jìn mén, xún shì chū rù ér sī qí jí bàng. yú tóng zuǒ yòu wèi. bīng cáo cān jūn shì jiān zhǎng cāng cáo, zhòu cáo jiān zhǎng qí cáo.
长史,掌判诸曹及禁门,巡视出入而司其籍、傍。余同左右卫。兵曹参军事兼 掌仓曹,胄曹兼掌骑曹。
zuǒ yòu yì zhōng láng jiàng fǔ zhōng láng jiàng, zhǎng lì gōng diàn chéng mén, jiē zuǒ rù yòu chū. zhōng láng jiàng gè sì rén, zhǎng shǐ gè yī rén, lù shì cān jūn shì gè yī rén, bīng cáo cān jūn shì gè yī rén, zhòu cáo cān jūn shì gè yī rén. yǒu lù shì yī rén, shǐ èr rén, tíng cháng èr rén, zhǎng gù èr rén. bīng cáo, fǔ sān rén, shǐ wǔ rén zhòu cáo, fǔ sān rén, shǐ sì rén. jiān mén xiào wèi sān bǎi èr shí rén, zhí zhǎng liù bǎi bā shí rén, zhǎng rù zhǎng shàng èr shí rén, zhí cháng cháng shàng èr shí rén. jiān mén xiào wèi zhǎng xù chū rù. táng gǎi jiān mén fǔ láng jiāng wèi jiāng jūn.
左右翊中郎将府中郎将,掌涖宫殿城门,皆左入右出。中郎将各四人,长史各 一人,录事参军事各一人,兵曹参军事各一人,胄曹参军事各一人。有录事一人, 史二人,亭长二人,掌固二人。兵曹,府三人,史五人;胄曹,府三人,史四人。 监门校尉三百二十人,直长六百八十人,长入长上二十人,直长长上二十人。监门 校尉掌叙出入。唐改监门府郎将为将军。
zuǒ yòu qiān niú wèi
△左右千牛卫
shàng jiàng jūn gè yī rén, dà jiàng jūn gè yī rén, jiāng jūn gè èr rén. zhǎng shì wèi jí gōng yù bīng zhàng. yǐ qiān niú bèi shēn zuǒ yòu zhí gōng jiàn sù wèi, yǐ zhǔ zhàng shǒu róng qì. cháo rì, lǐng bèi shēn zuǒ yòu shēng diàn liè shì. qīn shè, zé lǜ shǔ yǐ cóng. zhòu cáo cān jūn shì zhǎng jiǎ zhàng. fán yù zhàng zhī wù èr bǎi yī shí yǒu jiǔ, yǔ yí zhī wù sān bǎi, zì qiān niú yǐ xià fēn zhǎng zhī. shàng rì, zhí yù gōng jiàn zhě yì zì bèi yǐ rù sù. zhǔ zhàng měi yuè shàng, zé pèi yǐ zhí, xíng cóng zé jiān qí cáo. zhōng láng jiàng gè èr rén, zhǎng shǐ gè yī rén, lù shì cān jūn shì gè yī rén, bīng cáo cān jūn shì gè yī rén, zhòu cáo cān jūn shì gè yī rén. táng gǎi bèi shēn láng jiāng yuē jiāng jūn, bèi shēn jiāng yuē zhōng láng jiàng, qiān niú zuǒ yòu bèi shēn zuǒ yòu yuē qiān niú bèi shēn. chū zhì bèi shēn zhǔ zhàng. yǒu lù shì yī rén, shǐ èr rén, tíng cháng èr rén, zhǎng gù sì rén. bīng cáo, fǔ yī rén, shǐ èr rén zhòu cáo, fǔ yī rén, shǐ yī rén. qiān niú bèi shēn shí èr rén, bèi shēn zuǒ yòu shí èr rén, bèi shēn yī bǎi rén, zhǔ zhàng yī bǎi wǔ shí rén. qiān niú bèi shēn zhǎng zhí yù dāo, fú huā diàn xiù yī lǜ, zhí xiàng hù, sù wèi shì cóng. bèi shēn zuǒ yòu zhǎng zhí yù gōng shǐ, sù wèi shì cóng. bèi shēn, zhǎng sù wèi shì cóng. zhǔ zhàng, zhǎng shǒu gōng yù bīng zhàng.
上将军各一人,大将军各一人,将军各二人。掌侍卫及供御兵仗。以千牛备身 左右执弓箭宿卫,以主仗守戎器。朝日,领备身左右升殿列侍。亲射,则率属以从。 胄曹参军事掌甲仗。凡御仗之物二百一十有九,羽仪之物三百,自千牛以下分掌之。 上日,执御弓箭者亦自备以入宿。主仗每月上,则配以职,行从则兼骑曹。中郎将 各二人,长史各一人,录事参军事各一人,兵曹参军事各一人,胄曹参军事各一人。 唐改备身郎将曰将军,备身将曰中郎将,千牛左右、备身左右曰千牛备身。初置备 身主仗。有录事一人,史二人,亭长二人,掌固四人。兵曹,府一人,史二人;胄 曹,府一人,史一人。千牛备身十二人,备身左右十二人,备身一百人,主仗一百 五十人。千牛备身掌执御刀,服花钿绣衣绿,执象笏,宿卫侍从。备身左右掌执御 弓矢,宿卫侍从。备身,掌宿卫侍从。主仗,掌守供御兵仗。
zuǒ yòu yì zhōng láng jiàng fǔ zhōng láng jiàng, zhǎng gòng fèng shì wèi. fán qiān niú jí bèi shēn zuǒ yòu yǐ yù dāo zhàng shēng diàn gòng fèng zhě, jiē shàng jiàng jūn lǐng zhī, zhōng láng jiàng zuǒ qí zhí. yǒu kǒu chì, tōng shì shè rén chéng chuán, shēng bù xià wén zhě, zhōng láng jiàng xuān gào.
左右翊中郎将府中郎将,掌供奉侍卫。凡千牛及备身左右以御刀仗升殿供奉者, 皆上将军领之,中郎将佐其职。有口敕,通事舍人承传,声不下闻者,中郎将宣告。
zhū wèi zhé chōng dū wèi fǔ
○诸卫折冲都尉府
měi fǔ zhé chōng dū wèi yī rén, shàng fǔ zhèng sì pǐn shàng, zhōng fǔ cóng sì pǐn xià, xià fǔ zhèng wǔ pǐn xià. zuǒ yòu guǒ yì dū wèi gè yī rén, shàng fǔ cóng wǔ pǐn xià, zhōng fǔ zhèng liù pǐn shàng, xià fǔ zhèng liù pǐn xià. bié jiāng gè yī rén, shàng fǔ zhèng qī pǐn xià, zhōng fǔ cóng qī pǐn shàng, xià fǔ cóng qī pǐn xià. zhǎng shǐ gè yī rén, shàng fǔ zhèng qī pǐn xià, zhōng fǔ cóng qī pǐn shàng, xià fǔ cóng qī pǐn xià. bīng cáo cān jūn shì gè yī rén, shàng fǔ zhèng bā pǐn xià, zhōng fǔ zhèng jiǔ pǐn xià, xià fǔ cóng jiǔ pǐn shàng. xiào wèi wǔ rén, cóng qī pǐn xià. lǚ shuài shí rén, cóng bā pǐn shàng. duì zhèng èr shí rén, zhèng jiǔ pǐn xià fù duì zhèng èr shí rén, cóng jiǔ pǐn xià.
每府折冲都尉一人,上府正四品上,中府从四品下,下府正五品下。左右果毅 都尉各一人,上府从五品下,中府正六品上,下府正六品下。别将各一人,上府正 七品下,中府从七品上,下府从七品下。长史各一人,上府正七品下,中府从七品 上,下府从七品下。兵曹参军事各一人,上府正八品下,中府正九品下,下府从九 品上。校尉五人,从七品下。旅帅十人,从八品上。队正二十人,正九品下;副队 正二十人,从九品下。
zhé chōng dū wèi zhǎng lǐng shǔ bèi sù wèi, shī yì zé zǒng róng jù zī liáng diǎn xí, yǐ sān bǎi rén wéi tuán, yī xiào wèi lǐng zhī. zhuō pù chí gèng zhě, chén yè yǒu xíng rén bì wèn, bù yīng zé dàn gōng ér xiàng zhī, fù bù yīng zé páng shè, yòu bù yīng zé shè zhī. zhòu yǐ pái mén rén yuǎn wàng, mù yè yǐ chí gèng rén yuǎn tīng. yǒu zhòng ér xiāo, zé gào zhǔ shuài.
折冲都尉掌领属备宿卫,师役则总戎具、资粮、点习,以三百人为团,一校尉 领之。捉铺持更者,晨夜有行人必问,不应则弹弓而向之,复不应则旁射,又不应 则射之。昼以排门人远望,暮夜以持更人远听。有众而嚣,则告主帅。
zuǒ yòu guǒ yì dū wèi, zhǎng èr dū wèi. měi fǔ yǒu lù shì yī rén, fǔ yī rén, shǐ èr rén. qiū cáo, fǔ èr rén, shǐ sān rén. měi duì zhèng lǐng bīng wǔ shí rén. wǔ dé yuán nián, gǎi yīng yáng láng jiāng yuē jūn tóu, zhèng sì pǐn xià yīng jī láng jiāng yuē fǔ fù, zhèng wǔ pǐn shàng sī mǎ yuē zhǎng shǐ, zhèng bā pǐn xià xiào wèi, zhèng liù pǐn xià, lǚ shuài, zhèng qī pǐn xià. fèi yuè qí bù bīng èr xiào wèi jí chá fēi yuàn. yòu gǎi jūn tóu yuē piào qí jiāng jūn, fǔ fù yuē chē qí jiāng jūn, jiē wèi fǔ. zhū lǜ fǔ zhì piào qí jiāng jūn wǔ rén chē qí jiāng jūn shí rén. èr nián, yǐ chē qí jiāng jūn fǔ lì piào qí fǔ, zhì shí èr jūn, fēn guān nèi zhū fǔ jiē lì yān. měi jūn, jiāng jūn yī rén, fù yī rén. zhì liù nián fèi. qī nián, gǎi piào qí jiāng jūn fǔ wèi tǒng jūn fǔ, chē qí jiāng jūn wèi bié jiāng. bā nián, fù zhì shí èr jūn. zhēn guān shí nián, gǎi tǒng jūn fǔ yuē zhé chōng dū wèi, bié jiāng yuē guǒ yì dū wèi. jūn fāng zhì fāng zhǔ yī rén, jiǎn jiào hù kǒu, quàn kè nóng sāng, yǐ běn fāng wǔ pǐn xūn guān wèi zhī. sān fǔ jí jìn jī zhōu dū du fǔ jiē zhì fǔ, fán liù bǎi sān shí sān. yǒng huī zhōng, fèi zhǎng shǐ, zhì sī mǎ yī rén, zǒng sī bīng sī qí èr jú. wǔ hòu chuí gǒng zhōng, yǐ qiān èr bǎi rén wéi shàng fǔ, qiān rén wéi zhōng fǔ, bā bǎi rén wéi xià fǔ, chì xiàn wèi chì fǔ, jī xiàn wèi jī fǔ. shèng lì yuán nián, fèi sī mǎ, zhì zhǎng shǐ bīng cáo cān jūn shì, yòu yǒu bié jiāng yī rén, cóng liù pǐn xià, jū guǒ yì dū wèi zhī cì, qí hòu fēn zuǒ yòu gè yī rén, xún fèi. jiǔ zhī, fù zhì yī rén, jiàng qí pǐn. kāi yuán chū, wèi shì wèi wǔ shì, zhū wèi zhé chōng guǒ yì bié jiāng, zé yǒu xíng zhě wèi zhǎn zhàng yā guān. yòu yǔ lín jūn shí wǔ rén, zuǒ yǔ lín jūn èr shí wǔ rén, yī fú tóng sè. zhū wèi yǒu nǔ shǒu, zuǒ yòu xiāo wèi gè bā shí wǔ rén, yú wèi gè bā shí sān rén.
左右果毅都尉,掌贰都尉。每府有录事一人,府一人,史二人。丘曹,府二人, 史三人。每队正领兵五十人。武德元年,改鹰扬郎将曰军头,正四品下;鹰击郎将 曰府副,正五品上;司马曰长史,正八品下;校尉,正六品下,旅帅,正七品下。 废越骑、步兵二校尉及察非掾。又改军头曰骠骑将军,府副曰车骑将军,皆为府。 诸率府置骠骑将军五人、车骑将军十人。二年,以车骑将军府隶骠骑府,置十二军, 分关内诸府皆隶焉。每军,将军一人,副一人。至六年废。七年,改骠骑将军府为 统军府,车骑将军为别将。八年,复置十二军。贞观十年,改统军府曰折冲都尉, 别将曰果毅都尉。军坊置坊主一人,检校户口,劝课农桑,以本坊五品勋官为之。 三辅及近畿州都督府皆置府,凡六百三十三。永徽中,废长史,置司马一人,总司 兵、司骑二局。武后垂拱中,以千二百人为上府,千人为中府,八百人为下府,赤 县为赤府,畿县为畿府。圣历元年,废司马,置长史、兵曹参军事,又有别将一人, 从六品下,居果毅都尉之次,其后分左右各一人,寻废。久之,复置一人,降其品。 开元初,卫士为武士,诸卫折冲、果毅、别将,择有行者为展仗押官。右羽林军十 五人,左羽林军二十五人,衣服同色。诸卫有弩手,左右骁卫各八十五人,余卫各 八十三人。
zuǒ yòu yǔ lín jūn
△左右羽林军
dà jiàng jūn gè yī rén, zhèng sān pǐn jiāng jūn gè sān rén, cóng sān pǐn. zhǎng tǒng běi yá jìn bīng, dū shè zuǒ yòu xiāng fēi qí yí zhàng. dà cháo huì, zé zhōu wèi jiē bì. xún xìng, zé jiā chí dào wèi nèi zhàng. fán fēi qí fān shàng zhě, pèi qí zhí. yǒu chì shàng nán yá zhě, dà jiàng jūn chéng mò chì, bái yí yú jīn wú, yǐn jià zhàng guān yǔ jiān mén zòu fù, jiàng mò chì, rán hòu nǎi dé rù. zhǎng shǐ gè yī rén, cóng liù pǐn shàng lù shì cān jūn shì gè yī rén, zhèng bā pǐn shàng cāng cáo cān jūn shì gè yī rén, jiān zǒng qí cáo shì bīng cáo cān jūn shì gè yī rén zhòu cáo cān jūn shì gè yī rén. zì cāng cáo cān jūn yǐ xià, jiē zhèng bā pǐn xià. sī jiē gè èr rén, zhèng liù pǐn shàng zhōng hòu gè sān rén, zhèng qī pǐn xià sī gē gè wǔ rén, zhèng bā pǐn shàng zhí jǐ gè wǔ rén, zhèng jiǔ pǐn xià zhǎng shàng gè shí rén. zuǒ yòu yì wèi zhōng láng jiàng fǔ zhōng láng jiàng yī rén, zhèng sì pǐn xià zuǒ yòu zhōng láng yī rén, zuǒ yòu láng jiāng yī rén, jiē zhèng wǔ pǐn shàng bīng cáo cān jūn shì yī rén, zhèng jiǔ pǐn shàng xiào wèi wǔ rén, lǚ shuài shí rén, duì zhèng èr shí rén, fù duì zhèng èr shí rén. yǒu lù shì yī rén, shǐ èr rén, tíng cháng èr rén, zhǎng gù sì rén. cāng cáo bīng cáo gè fǔ èr rén shǐ sì rén zhòu cáo, fǔ shǐ gè èr rén. zuǒ yòu yì zhōng láng jiàng fǔ, lù shì yī rén, fǔ yī rén, shǐ èr rén cāng cáo bīng cáo gè fǔ èr rén, shǐ sì rén zhòu cáo, fǔ shǐ gè èr rén.
大将军各一人,正三品;将军各三人,从三品。掌统北衙禁兵,督摄左右厢飞 骑仪仗。大朝会,则周卫阶陛。巡幸,则夹驰道为内仗。凡飞骑番上者,配其职。 有敕上南衙者,大将军承墨敕,白移于金吾,引驾仗官与监门奏覆,降墨敕,然后 乃得入。长史各一人,从六品上;录事参军事各一人,正八品上;仓曹参军事各一 人,兼总骑曹事;兵曹参军事各一人;胄曹参军事各一人。自仓曹参军以下,皆正 八品下。司阶各二人,正六品上;中候各三人,正七品下;司戈各五人,正八品上; 执戟各五人,正九品下;长上各十人。左右翊卫中郎将府中郎将一人,正四品下; 左右中郎一人,左右郎将一人,皆正五品上;兵曹参军事一人,正九品上;校尉五 人,旅帅十人,队正二十人,副队正二十人。有录事一人,史二人,亭长二人,掌 固四人。仓曹、兵曹各府二人、史四人;胄曹,府、史各二人。左右翊中郎将府, 录事一人,府一人,史二人;仓曹、兵曹各府二人,史四人;胄曹,府、史各二人。
zuǒ yòu lóng wǔ jūn
△左右龙武军
dà jiàng jūn gè yī rén, zhèng èr pǐn tǒng jūn gè yī rén, zhèng sān pǐn jiāng jūn sān rén, cóng sān pǐn. zhǎng tóng yǔ lín. zhǎng shǐ lù shì cān jūn shì cāng cáo cān jūn shì bīng cáo cān jūn shì zhòu cáo cān jūn shì gè yī rén, sī jiē gè èr rén, zhōng hòu gè sān rén, sī gē zhí jǐ gè wǔ rén, zhǎng shàng gè shí rén. jǐng yún yuán nián, zhì lóng wǔ jiàng jūn. xìng yuán yuán nián, liù jūn gè zhì tǒng jūn. zhēn yuán sān nián, lóng wǔ jūn zēng jiāng jūn yī yuán, yǒu lù shì yī rén, shǐ èr rén, tíng cháng èr rén, zhǎng gù sì rén. cāng cáo, fǔ èr rén, shǐ sì rén bīng cáo, fǔ èr rén, shǐ sì rén zhòu cáo, fǔ shǐ gè èr rén.
大将军各一人,正二品;统军各一人,正三品;将军三人,从三品。掌同羽林。 长史、录事参军事、仓曹参军事、兵曹参军事、胄曹参军事各一人,司阶各二人, 中候各三人,司戈、执戟各五人,长上各十人。景云元年,置龙武将军。兴元元年, 六军各置统军。贞元三年,龙武军增将军一员,有录事一人,史二人,亭长二人, 掌固四人。仓曹,府二人,史四人;兵曹,府二人,史四人;胄曹,府、史各二人。
zuǒ yòu shén wǔ jūn
△左右神武军
dà jiàng jūn gè yī rén, zhèng èr pǐn tǒng jūn gè yī rén, zhèng sān pǐn jiāng jūn sān rén, cóng sān pǐn. zǒng yá qián shè shēng bīng. zhǎng shǐ lù shì cān jūn shì cāng cáo cān jūn shì bīng cáo cān jūn shì zhòu cáo cān jūn shì gè yī rén, sī jiē gè èr rén, zhōng hòu gè sān rén, sī gē zhí jǐ gè wǔ rén, zhǎng shàng gè shí rén. yǒu lù shì yī rén, shǐ èr rén, cāng cáo bīng cáo zhòu cáo fǔ shǐ, jiē rú lóng wǔ jūn. kāi yuán èr shí liù nián, fēn yǔ lín zhì zuǒ yòu shén wǔ jūn, xún fèi zhì dé èr nián fù zhì.
大将军各一人,正二品;统军各一人,正三品;将军三人,从三品。总衙前射 生兵。长史、录事参军事、仓曹参军事、兵曹参军事、胄曹参军事各一人,司阶各 二人,中候各三人,司戈、执戟各五人,长上各十人。有录事一人,史二人,仓曹、 兵曹、胄曹府、史,皆如龙武军。开元二十六年,分羽林置左右神武军,寻废;至 德二年复置。
zuǒ yòu shén cè jūn
△左右神策军
dà jiàng jūn gè yī rén, zhèng èr pǐn tǒng jūn gè èr rén, zhèng sān pǐn jiāng jūn gè sì rén, cóng sān pǐn. zhǎng wèi bīng jí nèi wài bā zhèn bīng. hù jūn zhōng wèi gè yī rén, zhōng hù jūn gè yī rén, pàn guān gè sān rén, dōu jù pàn guān èr rén, jù fù guān gè yī rén, biǎo zòu guān gè yī rén, zhī jì guān gè yī rén, kǒng mù guān gè èr rén, qū shǐ guān gè èr rén. zì zhǎng shǐ yǐ xià, yuán shù rú lóng wǔ jūn. zuǒ yòu lóng wǔ zuǒ yòu shén wǔ zuǒ yòu shén cè, hào liù jūn. zhēn yuán èr nián, shén cè jūn zhì dà jiàng jūn jiāng jūn, shí sì nián zhì tǒng jūn, pǐn zhì tóng liù jūn. shǐ, diàn qián zuǒ yòu shén wēi jūn, yǒu dà jiàng jūn èr rén, zhèng èr pǐn tǒng jūn èr rén, cóng sān pǐn jiāng jūn èr rén, cóng wǔ pǐn. yuán hé chū, wèi yī jūn, hào tiān wēi jūn. bā nián fèi, yǐ jūn lì shén cè, yǒu mǎ jūn bù jūn jiāng jūn jí zhǐ huī shǐ děng, yǐ mǎ jūn dà jiàng jūn zhī jūn shì. tiān fù sān nián fèi shén cè jūn, sì nián fù zhì shén cè jūn.
大将军各一人,正二品;统军各二人,正三品;将军各四人,从三品。掌卫兵 及内外八镇兵。护军中尉各一人,中护军各一人,判官各三人,都句判官二人,句 覆官各一人,表奏官各一人,支计官各一人,孔目官各二人,驱使官各二人。自长 史以下,员数如龙武军。左右龙武、左右神武、左右神策,号六军。贞元二年,神 策军置大将军、将军,十四年置统军,品秩同六军。始,殿前左右神威军,有大将 军二人,正二品;统军二人,从三品;将军二人,从五品。元和初,为一军,号天 威军。八年废,以军隶神策,有马军、步军将军及指挥使等,以马军大将军知军事。 天复三年废神策军,四年复置神策军。
dōng gōng guān
△东宫官
tài zǐ tài shī tài fù tài bǎo gè yī rén, cóng yī pǐn. zhǎng fǔ dǎo huáng tài zǐ. měi jiàn, yíng bài diàn mén, sān shī dá bài, měi mén bì ràng, sān shī zuò, tài zǐ nǎi zuò. yǔ sān shī shū, qián míng huáng kǒng, hòu míng huáng kǒng zài bài. tài zi chū, zé chéng lù bèi lǔ bù yǐ cóng.
太子太师、太傅、太保各一人,从一品。掌辅导皇太子。每见,迎拜殿门,三 师答拜,每门必让,三师坐,太子乃坐。与三师书,前名惶恐,后名惶恐再拜。太 子出,则乘路备卤簿以从。
shǎo shī shǎo fù shǎo bǎo gè yī rén, cóng èr pǐn. zhǎng xiǎo sān shī dé xíng, yǐ yù huáng tài zǐ, fèng tài zǐ yǐ guān sān shī zhī dào dé. zì tài shī yǐ xià wéi qí rén, bù bì bèi. xiān tiān yuán nián kāi fǔ, zhì lìng chéng gè yī rén, lì zhān shì fǔ. xún fèi.
少师、少傅、少保各一人,从二品。掌晓三师德行,以谕皇太子,奉太子以观 三师之道德。自太师以下唯其人,不必备。先天元年开府,置令、丞各一人,隶詹 事府。寻废。
tài zǐ bīn kè sì rén, zhèng sān pǐn. zhǎng shì cóng guī jiàn, zàn xiāng lǐ yí, yàn huì zé shàng chǐ. shì dú, wú cháng yuán, zhǎng jiǎng dǎo jīng xué. zhēn guān shí bā nián, yǐ zǎi xiàng jiān bīn kè. kāi yuán zhōng, dìng yuán sì rén. tài zōng shí, jìn wáng fǔ yǒu shì dú, jí wèi tài zǐ yì zhì yān. qí hòu, huò zhì huò fǒu. kāi yuán chū, shí wáng zhái yǐn cí xué gōng shū zhě rù jiào, yì wèi shì dú.
太子宾客四人,正三品。掌侍从规谏,赞相礼仪,宴会则上齿。侍读,无常员, 掌讲导经学。贞观十八年,以宰相兼宾客。开元中,定员四人。太宗时,晋王府有 侍读,及为太子亦置焉。其后,或置或否。开元初,十王宅引辞学工书者入教,亦 为侍读。
zhān shì fǔ
△詹事府
tài zǐ zhān shì yī rén, zhèng sān pǐn shǎo zhān shì yī rén, zhèng sì pǐn shàng. zhǎng tǒng sān sì shí lǜ fǔ zhī zhèng, shǎo zhān shì wèi zhī èr. huáng tài zǐ shū chēng lìng, shù zǐ yǐ xià shǔ míng fèng xíng, shū àn huà rì. chéng èr rén, zhèng liù pǐn shàng. zhǎng pàn fǔ shì, zhī wén wǔ guān bù jiǎ shǐ. fán chì lìng jí shàng shū shěng èr fāng fú dié xià dōng gōng zhū sī zhě, jiē fā yān. zhǔ bù yī rén, cóng qī pǐn shàng lù shì èr rén, zhèng jiǔ pǐn xià. suí fèi zhān shì fǔ. wǔ dé chū fù zhì. lóng shuò èr nián yuē duān yǐn fǔ, zhān shì yuē duān yǐn, shǎo zhān shì yuē shǎo yǐn. wǔ hòu guāng zhái yuán nián gǎi yuē gōng yǐn fǔ, zhān shì yuē gōng yǐn, shǎo zhān shì yuē shǎo yǐn. yǒu lìng shǐ jiǔ rén, shū lìng shǐ shí bā rén.
太子詹事一人,正三品;少詹事一人,正四品上。掌统三寺、十率府之政,少 詹事为之贰。皇太子书称令,庶子以下署名奉行,书案、画日。丞二人,正六品上。 掌判府事,知文武官簿、假使。凡敕令及尚书省、二坊符牒下东宫诸司者,皆发焉。 主簿一人,从七品上;录事二人,正九品下。隋废詹事府。武德初复置。龙朔二年 曰端尹府,詹事曰端尹,少詹事曰少尹。武后光宅元年改曰宫尹府,詹事曰宫尹, 少詹事曰少尹。有令史九人,书令史十八人。
sī zhí èr rén, zhèng qī pǐn shàng. zhǎng jiū hé gōng liáo jí lǜ fǔ zhī bīng. huáng tài zǐ cháo, zé fēn zhī dōng xī bān. jiān guó, zé zhān shì shù zǐ wèi sān sī shǐ, sī zhí yī rén yǔ sī yì láng shè rén fēn rì shòu lǐ qǐ zhuàng. tài zǐ chū, zé fēn chá lǔ bù zhī nèi. yǒu lìng shǐ yī rén, shū lìng shǐ èr rén, tíng cháng sì rén, zhǎng gù liù rén.
司直二人,正七品上。掌纠劾宫寮及率府之兵。皇太子朝,则分知东西班。监 国,则詹事、庶子为三司使,司直一人与司议郎、舍人分日受理启状。太子出,则 分察卤簿之内。有令史一人,书令史二人,亭长四人,掌固六人。
zuǒ chūn fāng
△左春坊
zuǒ shù zǐ èr rén, zhèng sì pǐn shàng zhōng yǔn èr rén, zhèng wǔ pǐn xià. zhǎng shì cóng zàn xiāng, bó zhèng qǐ zòu. zǒng sī jīng diǎn shàn yào cáng nèi zhí diǎn shè gōng mén liù jú. huáng tài zǐ chū, zé bǎn zòu wài bàn zhōng yán rù zé jiě yán. fán lìng shū xià, zé yǔ zhōng yǔn sī yì láng děng huà nuò fù shěn, liú suǒ huà yǐ wéi àn, gèng xiě yìn shǔ, zhù lìng nuò, sòng zhān shì fǔ. sī yì láng èr rén, zhèng liù pǐn shàng. zhǎng shì cóng guī jiàn, bó zhèng qǐ zòu. fán huáng tài zǐ chū rù cháo yè cóng sì shì diàn jiǎng xué jiān guó zhī mìng, kě chuán yú shǐ cè zhě, lù wèi jì zhù gōng fāng xiáng shěng, guān zhǎng chú bài hōng zú, suì zhōng zé lù sòng shǐ guǎn. zuǒ yù dé yī rén, zhèng sì pǐn xià. zhǎng yù huáng tài zǐ yǐ dào dé, suí shì fěng zàn. huáng tài zǐ cháo gōng chén, zé liè shì zuǒ jiē, chū rù qí cóng. zuǒ zàn shàn dài fū wǔ rén, zhèng wǔ pǐn shàng. zhǎng chuán lìng, fěng guò shī, zàn lǐ yí, yǐ jīng jiào shòu zhū jùn wáng. lù shì èr rén, cóng bā pǐn xià zhǔ shì sān rén, cóng jiǔ pǐn xià. suí yǒu nèi yǔn. wǔ dé sān nián gǎi yuē zhōng shè rén, lì mén xià fāng. zhēn guān chū yuē zhōng yǔn, shí bā nián zhì sī yì láng. yǒng huī sān nián, bì huáng tài zǐ míng, fù gǎi zhōng yǔn yuē nèi yǔn. tài zǐ fèi, fù jiù. lóng shuò èr nián, gǎi mén xià fāng yuē zuǒ chūn fāng, zuǒ shù zǐ yuē zuǒ zhōng hù, zhōng yǔn yuē zuǒ zàn shàn dài fū, sī yì láng fēn zuǒ yòu, zhì zuǒ yòu yù dé gè yī rén. xián hēng yuán nián, jiē fù jiù, sī yì láng bù fēn zuǒ yòu, qí hòu yù dé fèi ér sī yì láng fù fēn. yí fèng sì nián, zhì zuǒ yòu zàn shàn dài fū gè shí rén, yǐ tóng xìng wèi zhī. jǐng yún èr nián, shǐ jiān yòng shù xìng, gǎi mén xià fāng yuē zuǒ chūn fāng, fù zhì yù dé, shù zǐ yǐ bǐ shì zhōng, zhōng yǔn yǐ bǐ mén xià shì láng, sī yì láng yǐ bǐ jǐ shì zhōng, zàn shàn dài fū yǐ bǐ jiàn yì dài fū, yù dé yǐ bǐ sàn qí cháng shì. yòu fāng, zé shù zǐ yǐ bǐ zhōng shū lìng, zhōng shè rén yǐ bǐ zhōng shū shì láng, tài zi jiān guó zé shù zǐ bǐ shàng shū lìng. yǒu lìng shǐ liù rén, shū lìng shǐ shí èr rén, chuán lìng sì rén, zhǎng yí èr rén, zàn zhě sān rén, tíng cháng sān rén, zhǎng gù shí rén.
左庶子二人,正四品上;中允二人,正五品下。掌侍从赞相,驳正启奏。总司 经、典膳、药藏、内直、典设、宫门六局。皇太子出,则版奏外办、中严;入则解 严。凡令书下,则与中允、司议郎等画诺、覆审,留所画以为案,更写印署,注令 诺,送詹事府。司议郎二人,正六品上。掌侍从规谏,驳正启奏。凡皇太子出入、 朝谒、从祀、释奠、讲学、监国之命,可传于史册者,录为记注;宫坊祥眚,官长 除拜、薨卒,岁终则录送史馆。左谕德一人,正四品下。掌谕皇太子以道德,随事 讽赞。皇太子朝宫臣,则列侍左阶,出入骑从。左赞善大夫五人,正五品上。掌传 令,讽过失,赞礼仪,以经教授诸郡王。录事二人,从八品下;主事三人,从九品 下。隋有内允。武德三年改曰中舍人,隶门下坊。贞观初曰中允,十八年置司议郎。 永徽三年,避皇太子名,复改中允曰内允。太子废,复旧。龙朔二年,改门下坊曰 左春坊,左庶子曰左中护,中允曰左赞善大夫,司议郎分左右,置左右谕德各一人。 咸亨元年,皆复旧,司议郎不分左右,其后谕德废而司议郎复分。仪凤四年,置左 右赞善大夫各十人,以同姓为之。景云二年,始兼用庶姓,改门下坊曰左春坊,复 置谕德,庶子以比侍中,中允以比门下侍郎,司议郎以比给事中,赞善大夫以比谏 议大夫,谕德以比散骑常侍。右坊,则庶子以比中书令,中舍人以比中书侍郎,太 子监国则庶子比尚书令。有令史六人,书令史十二人,传令四人,掌仪二人,赞者 三人,亭长三人,掌固十人。
chóng wén guǎn
△崇文馆
xué shì èr rén, zhǎng jīng jí tú shū, jiào shòu zhū shēng, kè shì jǔ sòng rú hóng wén guǎn. jiào shū láng èr rén, cóng jiǔ pǐn xià. zhǎng xiào lǐ shū jí. zhēn guān shí sān nián zhì chóng xián guǎn. xiǎn qìng yuán nián, zhì xué shēng èr shí rén. shàng yuán èr nián, bì tài zǐ míng, gǎi yuē chóng wén guǎn. yǒu xué shì zhí xué shì jí chóu xiào, jiē wú cháng yuán, wú qí rén zé shù zǐ lǐng guǎn shì. kāi yuán qī nián, gǎi chóu xiào yuē jiào shū láng. qián yuán chū, yǐ zǎi xiàng wéi xué shì, zǒng guǎn shì, zhēn yuán bā nián, lì zuǒ chūn fāng. yǒu guǎn shēng shí wǔ rén, shū zhí yī rén, lìng shǐ èr rén, shū lìng shǐ èr rén, diǎn shū èr rén, tà shū shǒu èr rén, kǎi shū shǒu shí rén, shú zhǐ jiàng yī rén, zhuāng huáng jiàng èr rén, bǐ jiàng yī rén.
学士二人,掌经籍图书,教授诸生,课试举送如弘文馆。校书郎二人,从九品 下。掌校理书籍。贞观十三年置崇贤馆。显庆元年,置学生二十人。上元二年,避 太子名,改曰崇文馆。有学士、直学士及雠校,皆无常员,无其人则庶子领馆事。 开元七年,改雠校曰校书郎。乾元初,以宰相为学士,总馆事,贞元八年,隶左春 坊。有馆生十五人,书直一人,令史二人,书令史二人,典书二人,拓书手二人, 楷书手十人,熟纸匠一人,装潢匠二人,笔匠一人。
sī jīng jú
△司经局
xiǎn mǎ èr rén, cóng wǔ pǐn xià. zhǎng jīng jí, chū rù shì cóng. tú shū shàng dōng gōng zhě, jiē shòu ér cáng zhī. wén xué sān rén, zhèng liù pǐn xià. fēn zhī jīng jí, shì fèng wén zhāng. jiào shū sì rén, zhèng jiǔ pǐn xià zhèng zì èr rén, cóng jiǔ pǐn shàng. zhǎng xiào kān jīng shǐ. táng gǎi tài zǐ zhèng shū yuē zhèng zì. lóng shuò sān nián, gǎi sī jīng jú yuē guì fāng, bà lì zuǒ chūn fāng, lǐng chóng xián guǎn, bǐ yù shǐ tái yǐ zhān shì yī rén wéi lìng, bǐ yù shǐ dài fū, sī zhí èr rén bǐ shì yù shǐ, yǐ xiǎn mǎ wèi sī jīng dài fū. zhì wén xué sì rén, lù shì yī rén, zhèng jiǔ pǐn xià. sān nián, gǎi sī jīng dài fū yuē guì fāng dài fū, jiū zhèng wéi shī. xián hēng yuán nián, fù lì zuǒ chūn fāng, shěng lù shì. yǒu shū lìng shǐ èr rén, shū lì èr rén, diǎn shū sì rén, kǎi shū èr shí wǔ rén, zhǎng gù liù rén, zhuāng huáng jiàng èr rén, shú zhǐ jiàng bǐ jiàng gè yī rén.
洗马二人,从五品下。掌经籍,出入侍从。图书上东宫者,皆受而藏之。文学 三人,正六品下。分知经籍,侍奉文章。校书四人,正九品下;正字二人,从九品 上。掌校刊经史。唐改太子正书曰正字。龙朔三年,改司经局曰桂坊,罢隶左春坊, 领崇贤馆,比御史台;以詹事一人为令,比御史大夫,司直二人比侍御史,以洗马 为司经大夫。置文学四人,录事一人,正九品下。三年,改司经大夫曰桂坊大夫, 纠正违失。咸亨元年,复隶左春坊,省录事。有书令史二人,书吏二人,典书四人, 楷书二十五人,掌固六人,装潢匠二人,熟纸匠、笔匠各一人。
diǎn shàn jú
△典膳局
diǎn shàn láng èr rén, cóng liù pǐn xià chéng èr rén, zhèng bā pǐn shàng. zhǎng jìn shàn cháng shí, chéng wèi zhī èr. měi xī, gèng zhí yú chú. lóng shuò èr nián, gǎi diǎn shàn jiān yuē diǎn shàn láng. yǒu shū lìng shǐ èr rén, shū lì sì rén, zhǔ shí liù rén, diǎn shí èr bǎi rén, zhǎng gù sì rén.
典膳郎二人,从六品下;丞二人,正八品上。掌进膳、尝食,丞为之贰。每夕, 更直于厨。龙朔二年,改典膳监曰典膳郎。有书令史二人,书吏四人,主食六人, 典食二百人,掌固四人。
yào cáng jú
△药藏局
yào cáng láng èr rén, cóng liù pǐn xià chéng èr rén, zhèng bā pǐn shàng. zhǎng hé yī yào, chéng wèi zhī èr. huáng tài zǐ yǒu jí, shì yī zhěn hòu yì fāng. yào jiāng jìn, gōng chén lì cháng, rú shàng yào jú zhī zhí. yǒu shū lìng shǐ yī rén, shū lì èr rén, shì yī sì rén, diǎn yào èr rén, yào tóng liù rén, zhǎng gù sì rén.
药藏郎二人,从六品下;丞二人,正八品上。掌和医药,丞为之贰。皇太子有 疾,侍医诊候议方。药将进,宫臣涖尝,如尚药局之职。有书令史一人,书吏二人, 侍医四人,典药二人,药童六人,掌固四人。
nèi zhí jú
△内直局
nèi zhí láng èr rén, cóng liù pǐn xià chéng èr rén, zhèng bā pǐn xià. zhǎng fú xǐ yī fú sǎn shàn jī àn bǐ yàn yuán qiáng. lóng shuò èr nián, gǎi jiān yuē nèi zhí láng, fù jiān yuē chéng. yǒu lìng shǐ yī rén, shū lì sān rén, diǎn fú shí èr rén, diǎn shàn bā rén, diǎn hàn bā rén, zhǎng gù liù rén. wǔ dé zhōng, yǒu diǎn xǐ sì rén, kāi yuán zhōng fèi.
内直郎二人,从六品下;丞二人,正八品下。掌符玺、衣服、繖扇、几案、笔 砚、垣墙。龙朔二年,改监曰内直郎,副监曰丞。有令史一人,书吏三人,典服十 二人,典扇八人,典翰八人,掌固六人。武德中,有典玺四人,开元中废。
diǎn shè jú
△典设局
diǎn shè láng sì rén, cóng liù pǐn xià chéng èr rén, zhèng bā pǐn xià. zhǎng tāng mù dēng zhú xùn sǎo pū shè. fán huáng tài zǐ sàn zhāi bié diàn zhì zhāi zhèng diàn, qián yī rì shè wò zuò yú dōng xù jí shì nèi, zhāng wéi qián yíng. lóng shuò èr nián, gǎi zhāi shuài jú yuē diǎn shè jú, zhāi shuài yuē láng. yǒu shū lìng shǐ èr rén, shū lì sì rén, mù shì èr bǎi sì shí wǔ rén, zhǎng gù shí èr rén.
典设郎四人,从六品下;丞二人,正八品下。掌汤沐、灯烛、汛扫、铺设。凡 皇太子散斋别殿、致斋正殿,前一日设幄坐于东序及室内,张帷前楹。龙朔二年, 改斋帅局曰典设局,斋帅曰郎。有书令史二人,书吏四人,幕士二百四十五人,掌 固十二人。
gōng mén jú
△宫门局
gōng mén láng èr rén, cóng liù pǐn xià chéng èr rén, zhèng bā pǐn xià. zhǎng gōng mén guǎn yào. fán yè lòu jìn, jī lòu gǔ ér kāi yè lòu shàng shuǐ yī kè, jī lòu gǔ ér bì. suì zhōng xíng nuó, zé xiān yī kè ér qǐ. huáng tài zǐ bù zài, zé hé zhèng mén hái zhàng, rú cháng. fán gōng zhōng, míng shí bù gǔ. lóng shuò sān nián, gǎi gōng mén jiān yuē gōng mén láng. yǒu shū lìng shǐ yī rén, shū lì èr rén, mén pū bǎi rén, zhǎng gù sì rén.
宫门郎二人,从六品下;丞二人,正八品下。掌宫门管钥。凡夜漏尽,击漏鼓 而开;夜漏上水一刻,击漏鼓而闭。岁终行傩,则先一刻而启。皇太子不在,则阖 正门;还仗,如常。凡宫中,明时不鼓。龙朔三年,改宫门监曰宫门郎。有书令史 一人,书吏二人,门仆百人,掌固四人。
yòu chūn fāng
△右春坊
yòu shù zǐ èr rén, zhèng sì pǐn xià zhōng shè rén èr rén, zhèng wǔ pǐn xià. zhǎng shì cóng xiàn nà qǐ zòu, zhōng shè rén wéi zhī èr. huáng tài zǐ jiān guó, xià lìng shū zé huà rì, zhì chūn fāng zé shù zǐ xuān chuán, zhōng shè rén fèng xíng. tài zǐ shě rén sì rén, zhèng liù pǐn shàng. zhǎng xíng lìng shū biǎo qǐ. zhū chén shàng huáng tài zǐ, dà shì yǐ jiān, xiǎo shì yǐ qǐ, qí fēng tí jiē shàng yòu chūn fāng tōng shì shè rén yǐ jìn. tōng shì shè rén bā rén, zhèng qī pǐn xià. zhǎng dǎo gōng chén cí jiàn, chéng lìng láo wèn. yòu yù dé yī rén, yòu zàn shàn dài fū wǔ rén, lù shì yī rén, zhǔ shì èr rén, pǐn jiē rú zuǒ chūn fāng. suí nèi shè rén lì diǎn shū fāng. wǔ dé chū gǎi yuē zhōng shè rén, guǎn jì shè rén yuē tài zǐ shè rén. yǒng huī yuán nián, bì tài zǐ míng, fù gǎi zhōng shè rén yuē nèi shè rén. lóng shuò èr nián, gǎi diǎn shū fāng yuē yòu chūn fāng, yòu shù zǐ yuē yòu zhōng hù, zhōng shè rén yuē yòu zàn shàn dài fū, shè rén yuē yòu sī yì láng. yǒu lìng shǐ jiǔ rén, shū lìng shǐ shí bā rén, chuán lìng sì rén, diǎn yè sì rén, tíng cháng liù rén, zhǎng gù shí rén.
右庶子二人,正四品下;中舍人二人,正五品下。掌侍从、献纳、启奏,中舍 人为之贰。皇太子监国,下令书则画日,至春坊则庶子宣传,中舍人奉行。太子舍 人四人,正六品上。掌行令书、表启。诸臣上皇太子,大事以笺,小事以启,其封 题皆上右春坊通事舍人以进。通事舍人八人,正七品下。掌导宫臣辞见,承令劳问。 右谕德一人,右赞善大夫五人,录事一人,主事二人,品皆如左春坊。隋内舍人隶 典书坊。武德初改曰中舍人,管记舍人曰太子舍人。永徽元年,避太子名,复改中 舍人曰内舍人。龙朔二年,改典书坊曰右春坊,右庶子曰右中护,中舍人曰右赞善 大夫,舍人曰右司议郎。有令史九人,书令史十八人,传令四人,典谒四人,亭长 六人,掌固十人。
jiā lìng sì
△家令寺
jiā lìng yī rén, cóng sì pǐn shàng. zhǎng yǐn shàn cāng chǔ. zǒng shí guān diǎn cāng sī cáng sān shǔ. huáng tài zǐ chū rù, zé chéng yáo chē wèi dǎo jì sì bīn kè, zé gōng jiǔ shí cì yǔ, zé fèng jīn yù huò bì. fán chuáng jǐ yīn xí qì wù, fēi qǔ yú jiāng zuò shào fǔ zhě, jiē gōng yān. chéng èr rén, cóng qī pǐn xià, zhǎng pàn sì shì. fán sān shǔ chū nà, jiē cì yú zhān shì. zhuāng zhái tián yuán, shěn féi jí wèi shōu liǎn zhī shù. gōng cháo fāng fǔ tǔ mù yíng shàn, zé xià yú sī cáng. zhǔ bù yī rén, zhèng jiǔ pǐn xià. táng gǎi sī fǔ lìng yuē jiā lìng. lóng shuò èr nián, gǎi jiā lìng sì yuē gōng fǔ sì, jiā lìng yuē dài fū. yǒu lù shì yī rén, fǔ shí rén, shǐ èr shí rén, tíng cháng sì rén, zhǎng gù sì rén, zá jiàng bǎi rén.
家令一人,从四品上。掌饮膳、仓储。总食官、典仓、司藏三署。皇太子出入, 则乘轺车为导;祭祀、宾客,则供酒食;赐予,则奉金玉、货币。凡床几、茵席、 器物,非取于将作、少府者,皆供焉。丞二人,从七品下,掌判寺事。凡三署出纳, 皆刺于詹事。庄宅、田园,审肥脊为收敛之数。宫、朝、坊、府土木营缮,则下 于司藏。主簿一人,正九品下。唐改司府令曰家令。龙朔二年,改家令寺曰宫府寺, 家令曰大夫。有录事一人,府十人,史二十人,亭长四人,掌固四人,杂匠百人。
shí guān shǔ
△食官署
lìng yī rén, cóng bā pǐn xià chéng èr rén, cóng jiǔ pǐn xià. zhǎng yǐn shàn jiǔ lǐ. fán sì shí gōng sòng shè shí jiē zhuān yān. gōng liù pǐn yǐ xià yuán rì hán shí dōng zhì shí yú jiā lìng chú zhě. yǒu fǔ èr rén, shǐ sì rén, zhǎng shàn sì rén, gōng shàn bǎi sì shí rén, fèng zhì sān shí rén.
令一人,从八品下;丞二人,从九品下。掌饮膳、酒醴。凡四时供送设食皆颛 焉。供六品以下元日、寒食、冬至食于家令厨者。有府二人,史四人,掌膳四人, 供膳百四十人,奉觯三十人。
diǎn cāng shǔ
△典仓署
lìng yī rén, cóng bā pǐn xià chéng èr rén, cóng jiǔ pǐn xià. zhǎng jiǔ gǔ xī hǎi shù xiū qì mǐn dēng zhú. fán yuán pǔ shù yì, jiē shòu lìng yān. měi yuè jí chū nà shàng yú sì, suì zhōng shàng zhān shì fǔ. gěi hù nú bì fān hù zá hù zī liáng yī fú. yǒu fǔ sān rén, shǐ wǔ rén, yuán chéng èr rén, shǐ èr rén.
令一人,从八品下;丞二人,从九品下。掌九谷、醯醢、庶羞、器皿、灯烛。 凡园圃树艺,皆受令焉。每月籍出纳上于寺,岁终上詹事府。给户奴婢、番户、杂 户资粮衣服。有府三人,史五人,园丞二人,史二人。
sī cáng shǔ
△司藏署
lìng yī rén, cóng bā pǐn xià chéng èr rén, cóng jiǔ pǐn xià. zhǎng kù cáng cái huò chū nà yíng shàn. yǒu fǔ sān rén, shǐ sì rén, jì shǐ yī rén.
令一人,从八品下;丞二人,从九品下。掌库藏财货出纳、营缮。有府三人, 史四人,计史一人。
lǜ gèng sì
△率更寺
lìng yī rén, cóng sì pǐn shàng. zhǎng zōng zú cì xù lǐ yuè xíng fá jí lòu kè zhī zhèng. tài zǐ shì diàn jiǎng xué chǐ zhòu, zé zǒng qí yí chū rù, chéng yáo chē wèi dǎo, jū jiā lìng zhī cì. fāng sì fǔ yǒu zuì zhě, lùn fá, shù rén zhàng yǐ xià, jiē sòng dà lǐ. huáng tài zǐ wèi lì, zé duàn yú dà lǐ. chéng yī rén, cóng qī pǐn shàng. zhǎng èr lìng shì. gōng chén yǒu fàn lǐ yú lǜ gèng zhě, gōng wèn bì zuì ér shàng yú zhān shì. zhǔ bù yī rén, zhèng jiǔ pǐn xià. zhǎng yìn jú. fán zōng zú bù xù, lǐ yí bù jié, yīn lǜ bù xié, lòu kè bù shěn, xíng míng bù fǎ, jiē jǔ ér zhèng zhī. jué qiú, zé yǔ chéng tóng lì. lóng shuò èr nián, gǎi yuē sī gèng sì, lìng yuē sī gèng dài fū. yǒu lù shì yī rén, fǔ sān rén, shǐ sì rén, lòu kè bó shì sān rén, zhǎng lòu liù rén, lòu tóng èr shí rén, diǎn zhōng diǎn gǔ gè shí èr rén, tíng cháng sì rén, zhǎng gù sì rén. lòu kè bó shì zhǎng jiào lòu kè.
令一人,从四品上。掌宗族次序、礼乐、刑罚及漏刻之政。太子释奠、讲学、 齿胄,则总其仪;出入,乘轺车为导,居家令之次。坊、寺、府有罪者,论罚,庶 人杖以下,皆送大理。皇太子未立,则断于大理。丞一人,从七品上。掌贰令事。 宫臣有犯理于率更者,躬问蔽罪而上于詹事。主簿一人,正九品下。掌印局。凡宗 族不序,礼仪不节,音律不谐,漏刻不审,刑名不法,皆举而正之。决囚,则与丞 同涖。龙朔二年,改曰司更寺,令曰司更大夫。有录事一人,府三人,史四人,漏 刻博士三人,掌漏六人,漏童二十人,典钟、典鼓各十二人,亭长四人,掌固四人。 漏刻博士掌教漏刻。
pū sì
△仆寺
pū yī rén, cóng sì pǐn shàng. zhǎng chē yú chéng qí yí zhàng sāng zàng, zǒng jiù mù shǔ. tài zǐ chū, zé lǜ jiù mù lìng jìn lù, qīn yù. chéng yī rén, cóng qī pǐn shàng. zhǎng pàn sì shì. fán mǎ chù chú sù, suì yǐ jì xià shàng yú zhān shì, yǐ shí chū rù ér jié qí shù. zhǔ bù yī rén, zhèng jiǔ pǐn xià. zhǎng jiù mù xù yǎng chē qí jià yù yí zhàng. lóng shuò èr nián, gǎi yuē yù pū sì, pū yuē dài fū. yǒu jìn mǎ shí yī rén, lù shì yī rén, fǔ sān rén, shǐ wǔ rén, tíng cháng sān rén, zhǎng gù sān rén.
仆一人,从四品上。掌车舆、乘骑、仪仗、丧葬,总厩牧署。太子出,则率厩 牧令进路,亲驭。丞一人,从七品上。掌判寺事。凡马畜刍粟,岁以季夏上于詹事, 以时出入而节其数。主簿一人,正九品下。掌厩牧畜养、车骑驾驭、仪仗。龙朔二 年,改曰驭仆寺,仆曰大夫。有进马十一人,录事一人,府三人,史五人,亭长三 人,掌固三人。
jiù mù shǔ
△厩牧署
lìng yī rén, cóng bā pǐn xià chéng èr rén, cóng jiǔ pǐn xià. zhǎng chē mǎ xián jiù mù chù. huáng tài zǐ chū, zé lǜ diǎn chéng xiān qī xí lù mǎ, lǜ jià shì yù chē chéng, jì chū, jìn lù, shì lù chē yú xī gé wài, nán xiàng yǐ qí. fán qún mù lì dōng gōng zhě, jiē shòu qí zhí shì. diǎn chéng sì rén, cóng jiǔ pǐn xià. yǒu fǔ sān rén, shǐ liù rén, yì yù shí rén, jià shì shí wǔ rén, zhǎng xián liù bǎi rén, shòu yī shí rén, zhǔ lào sān shí rén. yì yù zhǎng diào mǎ zhí yù.
令一人,从八品下;丞二人,从九品下。掌车马、闲厩、牧畜。皇太子出,则 率典乘先期习路马,率驾士驭车乘,既出,进路,式路车于西閤外,南向以俟。凡 群牧隶东宫者,皆受其职事。典乘四人,从九品下。有府三人,史六人,翼驭十人, 驾士十五人,掌闲六百人,兽医十人,主酪三十人。翼驭掌调马执驭。
tài zǐ zuǒ yòu lǜ fǔ
△太子左右率府
lǜ gè yī rén, zhèng sì pǐn shàng fù lǜ gè èr rén, cóng sì pǐn shàng. zhǎng bīng zhàng yí wèi. fán zhū cáo jí sān fǔ wài fǔ jiē lì yān. yuán rì dōng zhì, huáng tài zǐ cháo gōng chén zhū fāng shǐ, zé lǜ wèi fǔ zhī shǔ wèi wèi. měi yuè sān fǔ sān wèi jí wǔ fǔ chāo chéng fān shàng zhě, pèi yǐ zhí. wǔ dé wǔ nián, gǎi zuǒ yòu shì lǜ yuē zuǒ yòu wèi lǜ fǔ, zuǒ yòu wǔ shì wèi lǜ yuē zuǒ yòu zōng wèi lǜ fǔ, zuǒ yòu gōng mén jiāng yuē zuǒ yòu jiān mén lǜ fǔ. lóng shuò èr nián, gǎi zuǒ yòu wèi lǜ fǔ yuē zuǒ yòu diǎn róng wèi, zuǒ yòu zōng wèi lǜ fǔ yuē zuǒ yòu sī yù lǜ fǔ, zuǒ yòu yú hòu lǜ fǔ yuē zuǒ yòu qīng dào wèi, zuǒ yòu nèi lǜ fǔ yuē zuǒ yòu fèng yù wèi, zuǒ yòu jiān mén lǜ fǔ yuē zuǒ yòu chóng yē wèi. wǔ hòu chuí gǒng zhōng, gǎi zuǒ yòu jiān mén lǜ fǔ yuē zuǒ yòu hè jìn wèi. shén lóng yuán nián, gǎi zuǒ yòu sī yù lǜ fǔ yuē zuǒ yòu zōng wèi fǔ, zuǒ yòu qīng dào wèi yuē zuǒ yòu yú hòu lǜ fǔ. jǐng yún èr nián, zuǒ yòu zōng wèi fǔ fù yuē zuǒ yòu sī yù lǜ fǔ. kāi yuán chū, zuǒ yòu yú hòu lǜ fǔ fù yuē zuǒ yòu qīng dào lǜ fǔ.
率各一人,正四品上;副率各二人,从四品上。掌兵仗、仪卫。凡诸曹及三府、 外府皆隶焉。元日、冬至,皇太子朝宫臣、诸方使,则率卫府之属为卫。每月三府 三卫及五府超乘番上者,配以职。武德五年,改左右侍率曰左右卫率府,左右武侍 卫率曰左右宗卫率府,左右宫门将曰左右监门率府。龙朔二年,改左右卫率府曰左 右典戎卫,左右宗卫率府曰左右司御率府,左右虞候率府曰左右清道卫,左右内率 府曰左右奉裕卫,左右监门率府曰左右崇掖卫。武后垂拱中,改左右监门率府曰左 右鹤禁卫。神龙元年,改左右司御率府曰左右宗卫府,左右清道卫曰左右虞候率府。 景云二年,左右宗卫府复曰左右司御率府。开元初,左右虞候率府复曰左右清道率 府。
zhǎng shǐ gè yī rén, zhèng qī pǐn shàng. zhǎng pàn zhū cáo fǔ. jì qiū yǐ shǔ guān gōng zhuàng shàng yú lǜ, ér wèi kǎo kè.
长史各一人,正七品上。掌判诸曹府。季秋以属官功状上于率,而为考课。
lù shì cān jūn shì gè yī rén, cóng bā pǐn shàng cāng cáo cān jūn shì bīng cáo cān jūn shì zhòu cáo cān jūn shì qí cáo cān jūn shì gè yī rén, cóng bā pǐn xià. cāng cáo zhǎng wén guān bù shū, bīng cáo zhǎng wǔ guān bù shū, zhòu cáo zhǎng qì xiè gōng xiè yíng shàn. sī jiē gè yī rén, cóng liù pǐn shàng zhōng hòu gè èr rén, cóng qī pǐn xià sī gē gè èr rén, cóng bā pǐn shàng zhí jǐ gè sān rén, sàn zhǎng shàng gè shí rén, cóng jiǔ pǐn xià. zuǒ yòu sī yù qīng dào jiān mén nèi lǜ fǔ, zì lǜ yǐ xià pǐn tóng. yǒu lù shì yī rén, fǔ yī rén, shǐ yī rén. cāng cáo, fǔ yī rén, shǐ èr rén bīng cáo zhòu cáo, gè fǔ èr rén, shǐ sān rén qí cáo, fǔ wǔ rén, shǐ qī rén. tíng cháng zhǎng gù gè èr rén.
录事参军事各一人,从八品上;仓曹参军事、兵曹参军事、胄曹参军事、骑曹 参军事各一人,从八品下。仓曹掌文官簿书,兵曹掌武官簿书,胄曹掌器械、公廨 营缮。司阶各一人,从六品上;中候各二人,从七品下;司戈各二人,从八品上; 执戟各三人,散长上各十人,从九品下。左右司御、清道、监门、内率府,自率以 下品同。有录事一人,府一人,史一人。仓曹,府一人,史二人;兵曹、胄曹,各 府二人,史三人;骑曹,府五人,史七人。亭长、掌固各二人。
qīn fǔ xūn fǔ yì fǔ sān fǔ
△亲府、勋府、翊府三府
měi fǔ zhōng láng jiàng gè yī rén, cóng sì pǐn shàng zuǒ yòu láng jiāng gè yī rén, zhèng wǔ pǐn xià. zhōng láng jiàng láng jiāng, zhǎng qí fǔ xiào wèi lǚ shuài jí qīn xūn yì wèi zhī shǔ sù wèi, ér zǒng qí shì.
每府中郎将各一人,从四品上;左右郎将各一人,正五品下。中郎将、郎将, 掌其府校尉、旅帅及亲、勋、翊卫之属宿卫,而总其事。
bīng cáo cān jūn shì gè yī rén, cóng jiǔ pǐn shàng. zhǎng pàn jù. dà cháo huì jí huáng tài zǐ chū, zé cóng lǔ bù ér lì qí yí. qīn wèi cóng qī pǐn shàng, xūn wèi zhèng bā pǐn shàng, yì wèi cóng bā pǐn shàng, yuán jiē wáng. xiào wèi gè wǔ rén, cóng liù pǐn shàng lǚ shuài gè shí rén, zhèng qī pǐn xià duì zhèng gè èr shí rén, cóng bā pǐn shàng. wǔ dé yuán nián, gǎi gōng cáo yuē qīn wèi, yì cáo yuē xūn wèi, liáng cáo yuē yì wèi, zhì sān fǔ, yǒu lù shì èr rén, fǔ shǐ gè yī rén.
兵曹参军事各一人,从九品上。掌判句。大朝会及皇太子出,则从卤簿而涖其 仪。亲卫从七品上,勋卫正八品上,翊卫从八品上,员皆亡。校尉各五人,从六品 上;旅帅各十人,正七品下;队正各二十人,从八品上。武德元年,改功曹曰亲卫, 义曹曰勋卫,良曹曰翊卫,置三府,有录事二人,府、史各一人。
tài zǐ zuǒ yòu sī yù lǜ fǔ
△太子左右司御率府
lǜ gè yī rén, zhèng sì pǐn shàng fù lǜ gè èr rén, cóng sì pǐn shàng. zhǎng tóng zuǒ yòu wèi. fán zhū cáo jí wài fǔ lǚ bēn fān shàng zhě lì yān. zhǎng shǐ gè yī rén, zhèng qī pǐn shàng lù shì cān jūn shì gè yī rén, cóng bā pǐn shàng cāng cáo cān jūn shì bīng cáo cān jūn shì zhòu cáo cān jūn shì qí cáo cān jūn shì gè yī rén, cóng bā pǐn xià sī jiē gè yī rén, zhōng hòu gè èr rén, sī gē gè èr rén, zhí jǐ gè sān rén. qīn wèi xūn wèi yì wèi sān fǔ zhōng láng jiàng yǐ xià, rú zuǒ yòu wèi lǜ fǔ. yǒu lù shì yī rén, shǐ èr rén. cāng cáo, fǔ yī rén, shǐ èr rén bīng cáo, fǔ èr rén, shǐ sān rén zhòu cáo, fǔ shǐ gè èr rén. tíng cháng yī rén, zhǎng gù èr rén.
率各一人,正四品上;副率各二人,从四品上。掌同左右卫。凡诸曹及外府旅 贲番上者隶焉。长史各一人,正七品上;录事参军事各一人,从八品上;仓曹参军 事、兵曹参军事、胄曹参军事、骑曹参军事各一人,从八品下;司阶各一人,中候 各二人,司戈各二人,执戟各三人。亲卫、勋卫、翊卫三府中郎将以下,如左右卫 率府。有录事一人,史二人。仓曹,府一人,史二人;兵曹,府二人,史三人;胄 曹,府、史各二人。亭长一人,掌固二人。
tài zǐ zuǒ yòu qīng dào lǜ fǔ
△太子左右清道率府
lǜ gè yī rén, fù lǜ gè èr rén. zhǎng zhòu yè xún jǐng. fán zhū cáo jí wài fǔ zhí dàng fān shàng zhě lì yān. huáng tài zǐ chū rù, zé yǐ qīng yóu duì xiān dǎo, hòu jù duì wèi diàn. zhǎng shǐ gè yī rén, lù shì cān jūn shì gè yī rén, cóng bā pǐn shàng cāng cáo cān jūn shì bīng cáo cān jūn shì zhòu cáo cān jūn shì gè yī rén, cóng bā pǐn xià zuǒ yòu sī jiē gè yī rén, zuǒ yòu zhōng hòu gè èr rén, zuǒ yòu sī gē gè yī rén, zuǒ yòu zhí jǐ gè sān rén. qīn wèi xūn wèi yì wèi sān fǔ zhōng láng jiàng yǐ xià, rú zuǒ yòu wèi lǜ fǔ. yǒu lù shì yī rén, shǐ èr rén, tíng cháng èr rén, zhǎng gù èr rén. cāng cáo, fǔ yī rén, shǐ èr rén bīng cáo, fǔ èr rén, shǐ sān rén zhòu cáo, fǔ èr rén, shǐ èr rén. xì yǐn yā zhàng wǔ shí rén.
率各一人,副率各二人。掌昼夜巡警。凡诸曹及外府直荡番上者隶焉。皇太子 出入,则以清游队先导,后拒队为殿。长史各一人,录事参军事各一人,从八品上; 仓曹参军事、兵曹参军事、胄曹参军事各一人,从八品下;左右司阶各一人,左右 中候各二人,左右司戈各一人,左右执戟各三人。亲卫、勋卫、翊卫三府中郎将以 下,如左右卫率府。有录事一人,史二人,亭长二人,掌固二人。仓曹,府一人, 史二人;兵曹,府二人,史三人;胄曹,府二人,史二人。细引押仗五十人。
tài zǐ zuǒ yòu jiān mén lǜ fǔ
△太子左右监门率府
lǜ gè yī rén, fù lǜ gè èr rén. zhǎng zhū mén jìn wèi. fán cái wù qì yòng, chū zhě yǒu jí. zhǎng shǐ gè yī rén, lù shì cān jūn shì gè yī rén, zhèng jiǔ pǐn shàng bīng cáo cān jūn shì gè yī rén, zhèng jiǔ pǐn xià, jiān lǐng cāng cáo zhòu cáo cān jūn shì gè yī rén, zhèng jiǔ pǐn xià jiān mén zhí zhǎng qī shí bā rén, cóng qī pǐn xià. táng gǎi gōng mén jiāng yuē jiān mén lǜ, zhí shì yuē zhí zhǎng. yǒu lù shì yī rén, shǐ èr rén, tíng cháng yī rén, zhǎng gù èr rén. bīng cáo, fǔ èr rén, shǐ èr rén zhòu cáo, fǔ èr rén, shǐ sān rén.
率各一人,副率各二人。掌诸门禁卫。凡财物、器用,出者有籍。长史各一人, 录事参军事各一人,正九品上;兵曹参军事各一人,正九品下,兼领仓曹;胄曹参 军事各一人,正九品下;监门直长七十八人,从七品下。唐改宫门将曰监门率,直 事曰直长。有录事一人,史二人,亭长一人,掌固二人。兵曹,府二人,史二人; 胄曹,府二人,史三人。
tài zǐ zuǒ yòu nèi lǜ fǔ
△太子左右内率府
lǜ gè yī rén, fù lǜ gè yī rén. zhǎng qiān niú gòng fèng zhī shì. huáng tài zǐ zuò rì, lǐng qiān niú shēng diàn. shè yú shè gōng, zé qiān niú fèng gōng shǐ lì dōng jiē, xī miàn lǜ fèng gōng, fù lǜ fèng shǐ jué shí. běi miàn zhāng gōng, zuǒ zhí fù, yòu zhí xiāo yǐ jìn, fù lǜ yǐ gōng fú jīn ér jìn, gè tuì lì yú wèi. jì shè, zuǒ nèi lǜ qǐ qí zhōng fǒu. zhǎng shǐ gè yī rén, lù shì cān jūn shì gè yī rén, zhèng jiǔ pǐn shàng bīng cáo cān jūn shì gè yī rén, zhèng jiǔ pǐn xià, jiān lǐng cāng cáo. zhòu cáo cān jūn shì gè yī rén, zhèng jiǔ pǐn xià qiān niú gè sì shí sì rén, cóng qī pǐn shàng. táng zhì bīng cáo, gǎi sī shǐ zuǒ yòu fù yuē qiān niú bèi shēn, zhǔ shè zuǒ yòu fù yuē bèi shēn zuǒ yòu, gōng jiàn bèi shēn qù gōng jiàn zhī míng. lóng shuò èr nián, gǎi qiān niú bèi shēn yuē fèng yù. kāi yuán zhōng, qiān niú bèi shēn bèi shēn zuǒ yòu, bìng wèi qiān niú. yǒu bèi shēn èr shí bā rén, zhǔ zhàng sì shí rén, lù shì yī rén, shǐ èr rén. bīng cáo, fǔ yī rén, shǐ èr rén. zhòu cáo, fǔ yī rén, shǐ yī rén.
率各一人,副率各一人。掌千牛供奉之事。皇太子坐日,领千牛升殿。射于射 宫,则千牛奉弓矢立东阶,西面;率奉弓,副率奉矢、决拾。北面张弓,左执付, 右执萧以进,副率以弓拂巾而进,各退立于位。既射,左内率启其中否。长史各一 人,录事参军事各一人,正九品上;兵曹参军事各一人,正九品下,兼领仓曹。胄 曹参军事各一人,正九品下;千牛各四十四人,从七品上。唐置兵曹,改司使左右 复曰千牛备身,主射左右复曰备身左右,弓箭备身去弓箭之名。龙朔二年,改千牛 备身曰奉裕。开元中,千牛备身、备身左右,并为千牛。有备身二十八人,主仗四 十人,录事一人,史二人。兵曹,府一人,史二人。胄曹,府一人,史一人。
bǎi guān sì xià
百官四下
wáng fǔ guān
○王府官
fù yī rén, cóng sān pǐn. zhǎng fǔ zhèng guò shī. zī yì cān jūn shì yī rén, zhèng wǔ pǐn shàng. zhǎng xū móu yì shì. yǒu yī rén, cóng wǔ pǐn xià. zhǎng shì yóu chù, guī fěng dào yì. shì dú, wú dìng yuán. wén xué yī rén, cóng liù pǐn shàng. zhǎng xiào diǎn jí, shì cóng wén zhāng. dōng xī gé jì jiǔ gè yī rén, cóng qī pǐn shàng. zhǎng lǐ xián liáng dǎo bīn kè. zì jì jiǔ yǐ xià wèi wáng guān. wǔ dé zhōng, zhì shī yī rén cháng shì èr rén shì láng sì rén, jiē zhǎng biǎo qǐ shū shū, zàn xiāng lǐ yí shè rén sì rén, zhǎng tōng chuán yǐn nà yè zhě èr rén shè rén èr rén zī yì cān jūn shì yǒu, jiē zhèng wǔ pǐn xià wén xué jì jiǔ, jiē zhèng liù pǐn xià. gāo zōng zhōng zōng shí, xiāng wáng fǔ zhǎng shǐ yǐ zǎi xiàng jiān zhī, wèi yōng wèi wáng fǔ yǐ shàng shū jiān zhī, xú hán èr wáng wèi cì shǐ, fǔ guān tóng wài guān, zī wàng yù xià. yǒng chún yǐ qián, wáng wèi chū gé zé bù kāi fǔ. tiān shòu èr nián, zhì huáng sūn fǔ guān. xuán zōng zhū zǐ duō bù chū gé, wáng guān yì qīng ér yuán yì jiǎn yǐ. jǐng yún èr nián, gǎi shī yuē fù, kāi yuán èr nián fèi, xún fù zhì, fèi cháng shì shì láng yè zhě shè rén. kāi chéng yuán nián, gǎi zhū wáng shì dú yuē fèng zhū wáng jiǎng dú, dà zhōng chū fù jiù.
傅一人,从三品。掌辅正过失。谘议参军事一人,正五品上。掌訏谋议事。友 一人,从五品下。掌侍游处,规讽道义。侍读,无定员。文学一人,从六品上。掌 校典籍,侍从文章。东、西閤祭酒各一人,从七品上。掌礼贤良、导宾客。自祭酒 以下为王官。武德中,置师一人、常侍二人、侍郎四人,皆掌表启书疏,赞相礼仪; 舍人四人,掌通传引纳;谒者二人、舍人二人、谘议参军事、友,皆正五品下;文 学、祭酒,皆正六品下。高宗、中宗时,相王府长史以宰相兼之,魏、雍、卫王府 以尚书兼之,徐、韩二王为刺史,府官同外官,资望愈下。永淳以前,王未出閤则 不开府。天授二年,置皇孙府官。玄宗诸子多不出閤,王官益轻而员亦减矣。景云 二年,改师曰傅,开元二年废,寻复置,废常侍、侍郎、谒者、舍人。开成元年, 改诸王侍读曰奉诸王讲读,大中初复旧。
zhǎng shǐ yī rén, cóng sì pǐn shàng sī mǎ yī rén, cóng sì pǐn xià. jiē zhǎng tǒng fǔ liáo jì gāng zhí wù. yuàn yī rén, zhǎng tōng pàn gōng cáo cāng cáo hù cáo shì, shǔ yī rén, jiē zhèng liù pǐn shàng, zhǎng tōng pàn bīng cáo qí cáo fǎ cáo shì cáo shì. zhǔ bù yī rén, zhǎng fù shěng shū jiào, jì shì cān jūn shì èr rén, zhǎng biǎo qǐ shū shū, lù shì cān jūn shì yī rén, jiē cóng liù pǐn shàng, zhǎng fù shì jù jī, shěng shǔ chāo mù. lù shì yī rén, cóng jiǔ pǐn xià. gōng cáo cān jūn shì zhǎng wén guān bù shū kǎo kè chén shè, cāng cáo cān jūn shì zhǎng lù bǐng chú shàn chū nèi shì yì tián yú chú gǎo, hù cáo cān jūn shì zhǎng fēng hù tóng pú yì liè guò suǒ, bīng cáo cān jūn shì zhǎng wǔ guān bù shū kǎo kè yí wèi jiǎ shǐ, qí cáo cān jūn shì zhǎng jiù mù qí chéng wén wù qì xiè, fǎ cáo cān jūn shì zhǎng àn xùn jué xíng, shì cáo cān jūn shì zhǎng tǔ gōng gōng xiè, zì gōng cáo yǐ xià gè yī rén, zhèng qī pǐn shàng. cān jūn shì èr rén, zhèng bā pǐn xià xíng cān jūn shì sì rén, cóng bā pǐn shàng. jiē zhǎng chū shǐ zá jiǎn jiào. diǎn qiān èr rén, cóng bā pǐn xià, zhǎng xuān chuán shū jiào. wǔ dé zhōng, gǎi gōng cáo yǐ xià shū zuǒ fǎ cáo xíng shū zuǒ tǔ cáo zuǒ jiē yuē cān jūn shì, zhǎng jiān xíng shū zuǒ yuē xíng cān jūn, fèi chéng jú cān jūn shì. yòu yǒu kǎi cáo cān jūn shì èr rén, zhǎng yí wèi bīng zhàng tián cáo cān jūn shì yī rén, zhǎng gōng xiè zhí tián yì liè shuǐ cáo cān jūn shì èr rén, zhǎng zhōu chuán yú bǔ chú cǎo. jiē zhèng qī pǐn xià. jiā lì èr rén, bǎi sī wèn shì yè zhě yī rén, zhèng qī pǐn xià. sī gé yī rén, zhèng jiǔ pǐn xià. zhēn guān zhōng, fèi kǎi cáo tián cáo shuǐ cáo. wǔ hòu shí, jiā lì yǐ xià jiē fèi. zhǔ bù jì shì yǒu shǐ èr rén lù shì gōng cáo cāng cáo bīng cáo qí cáo fǎ cáo shì cáo, gè fǔ yī rén shǐ èr rén hù cáo fǔ shǐ gè èr rén. zì diǎn qiān yǐ shàng wèi fǔ guān, jùn wáng sì wáng bù zhì zhǎng shǐ.
长史一人,从四品上;司马一人,从四品下。皆掌统府僚、纪纲职务。掾一人, 掌通判功曹、仓曹、户曹事,属一人,皆正六品上,掌通判兵曹、骑曹、法曹、士 曹事。主簿一人,掌覆省书教,记室参军事二人,掌表启书疏,录事参军事一人, 皆从六品上,掌付事、句稽,省署钞目。录事一人,从九品下。功曹参军事掌文官 簿书、考课、陈设,仓曹参军事掌禄禀、厨膳、出内、市易、畋渔、刍藁,户曹参 军事掌封户、僮仆、弋猎、过所,兵曹参军事掌武官簿书、考课、仪卫、假使,骑 曹参军事掌厩牧、骑乘、文物、器械,法曹参军事掌按讯、决刑,士曹参军事掌土 功、公廨,自功曹以下各一人,正七品上。参军事二人,正八品下;行参军事四人, 从八品上。皆掌出使杂检校。典签二人,从八品下,掌宣传书教。武德中,改功曹 以下书佐、法曹行书佐、土曹佐皆曰参军事,长兼行书佐曰行参军,废城局参军事。 又有铠曹参军事二人,掌仪卫兵仗;田曹参军事一人,掌公廨、职田、弋猎;水曹 参军事二人,掌舟船、渔捕、刍草。皆正七品下。家吏二人,百司问事谒者一人, 正七品下。司閤一人,正九品下。贞观中,废铠曹、田曹、水曹。武后时,家吏以 下皆废。主簿、记室有史二人;录事、功曹、仓曹、兵曹、骑曹、法曹、士曹,各 府一人、史二人;户曹府、史各二人。自典签以上为府官,郡王、嗣王不置长史。
qīn shì fǔ
○亲事府
diǎn jūn èr rén, zhèng wǔ pǐn shàng fù diǎn jūn èr rén, cóng wǔ pǐn shàng. jiē zhǎng xiào wèi yǐ xià shǒu wèi péi cóng, jiān zhī ān mǎ. xiào wèi wǔ rén, cóng liù pǐn shàng lǚ shuài, cóng qī pǐn xià duì zhèng, cóng bā pǐn xià, duì fù, cóng jiǔ pǐn xià. jiē zhǎng lǐng qīn shì zhàng nèi péi cóng. zì lǚ shuài yǐ xià, shì qīn shì duō shǎo nǎi zhì.
典军二人,正五品上;副典军二人,从五品上。皆掌校尉以下守卫、陪从,兼 知鞍马。校尉五人,从六品上;旅帅,从七品下;队正,从八品下,队副,从九品 下。皆掌领亲事、帐内陪从。自旅帅以下,视亲事多少乃置。
zhàng nèi fǔ
○帐内府
diǎn jūn èr rén, zhèng wǔ pǐn shàng fù diǎn jūn èr rén, cóng wǔ pǐn shàng. zì xiào wèi yǐ xià, yuán pǐn rú qīn shì fǔ. chū, diǎn jūn yǐ wǔ guān jí liú wài wèi zhī, lǐng zhí zhàng zhàng nèi děng. qín wáng qí wáng fǔ zhì zuǒ yòu liù hù jūn fǔ zuǒ yòu qīn jūn fǔ zuǒ yòu zhàng nèi fǔ. zuǒ yī yòu yī hù jūn fǔ, hù jūn gè yī rén, fù hù jūn gè èr rén, zhǎng shǐ lù shì cān jūn shì, cāng cáo bīng cáo kǎi cáo cān jūn shì, gè yī rén, tǒng jūn gè wǔ rén, bié jiāng gè yī rén. zuǒ èr yòu èr hù jūn fǔ, zuǒ sān yòu sān hù jūn fǔ, jiǎn tǒng jūn sān rén, bié jiāng liù rén. zuǒ yòu qīn jūn fǔ, tǒng jūn gè yī rén, zhǎng shǐ gè yī rén, lù shì cān jūn shì, bīng cáo kǎi cáo cān jūn shì, zuǒ bié jiāng, yòu bié jiāng, gè yī rén. zhàng nèi fǔ zhí yuán yǔ hù jūn fǔ tóng. yòu yǒu kù zhí, lì qīn shì fǔ qū xì zhí, lì zhàng nèi fǔ. xuǎn cái yǒng wèi zhī. zhēn guān zhōng, kù zhí yǐ xià jiē fèi. qīn shì fǔ yǒu fǔ yī rén, shǐ èr rén zhí zhàng qīn shì shí liù rén, zhí gōng zhàng zhí chéng qīn shì shí liù rén, zhǎng gōng qí chéng qīn shì sān bǎi sān shí rén. zhàng nèi fǔ yǒu fǔ yī rén, shǐ yī rén, zhàng nèi liù bǎi liù shí qī rén.
典军二人,正五品上;副典军二人,从五品上。自校尉以下,员、品如亲事府。 初,典军以武官及流外为之,领执仗、帐内等。秦王、齐王府置左右六护军府、左 右亲军府、左右帐内府。左一、右一护军府,护军各一人,副护军各二人,长史、 录事参军事,仓曹、兵曹、铠曹参军事,各一人,统军各五人,别将各一人。左二、 右二护军府,左三、右三护军府,减统军三人,别将六人。左右亲军府,统军各一 人,长史各一人,录事参军事,兵曹、铠曹参军事,左别将,右别将,各一人。帐 内府职员与护军府同。又有库直,隶亲事府;驱咥直,隶帐内府。选材勇为之。贞 观中,库直以下皆废。亲事府有府一人,史二人;执仗亲事十六人,执弓仗;执乘 亲事十六人,掌供骑乘;亲事三百三十人。帐内府有府一人,史一人,帐内六百六 十七人。
qīn wáng guó
○亲王国
lìng yī rén, cóng qī pǐn xià dà nóng yī rén, cóng bā pǐn xià. zhǎng pàn guó sī. wèi yī rén, zhèng jiǔ pǐn xià chéng yī rén, cóng jiǔ pǐn xià. xué guān zhǎng chéng gè yī rén, zhǎng jiào shòu nèi rén shí guān zhǎng chéng gè yī rén, zhǎng yíng shàn shí jiù mù zhǎng chéng gè èr rén, zhǎng xù mù diǎn fǔ zhǎng chéng gè èr rén, zhǎng fǔ nèi zá shì. zhǎng jiē zhèng jiǔ pǐn xià, chéng jiē cóng jiǔ pǐn xià. yǒu diǎn wèi bā rén, zhǎng shǒu wèi péi cóng. shè rén sì rén, lù shì yī rén, fǔ sì rén, shǐ bā rén.
令一人,从七品下;大农一人,从八品下。掌判国司。尉一人,正九品下;丞 一人,从九品下。学官长、丞各一人,掌教授内人;食官长、丞各一人,掌营膳食; 厩牧长、丞各二人,掌畜牧;典府长、丞各二人,掌府内杂事。长皆正九品下,丞 皆从九品下。有典卫八人,掌守卫、陪从。舍人四人,录事一人,府四人,史八人。
gōng zhǔ yì sī
○公主邑司
lìng yī rén, cóng qī pǐn xià chéng yī rén, cóng bā pǐn xià. zhǎng gōng zhǔ cái huò bǐng jī tián yuán. zhǔ bù yī rén, zhèng jiǔ pǐn xià lù shì yī rén, cóng jiǔ pǐn xià. dū fēng zū zhǔ jiā cái huò chū rù. yǒu shǐ bā rén, yè zhě èr rén, shè rén èr rén, jiā shǐ èr rén.
令一人,从七品下;丞一人,从八品下。掌公主财货、禀积、田园。主簿一人, 正九品下;录事一人,从九品下。督封租、主家财货出入。有史八人,谒者二人, 舍人二人,家史二人。
wài guān
○外官
tiān xià bīng mǎ yuán shuài fù yuán shuài, dū tǒng fù dū tǒng, xíng jūn zhǎng shǐ, xíng jūn sī mǎ xíng jūn zuǒ sī mǎ xíng jūn yòu sī mǎ, pàn guān, zhǎng shū jì, xíng jūn cān móu, qián jūn bīng mǎ shǐ zhōng jūn bīng mǎ shǐ hòu jūn bīng mǎ shǐ, zhōng jūn dōu yú hòu, gè yī rén. yuán shuài dū tǒng zhāo tǎo shǐ, zhǎng zhēng fá, bīng bà zé shěng. dū tǒng zǒng zhū dào bīng mǎ, bù cì jīng jié. gāo zǔ qǐ bīng, zhì zuǒ yòu lǐng jūn dà dū dū, gè zǒng sān jūn. jí dìng jīng shī, zhì zuǒ yòu yuán shuài tài yuán dào héng jūn yuán shuài xī tǎo yuán shuài, jiē qīn wáng lǐng zhī. tiān bǎo mò, zhì tiān xià bīng mǎ yuán shuài, dū tǒng shuò fāng hé dōng hé běi píng lú jié dù shǐ. zhāo tǎo dū tǒng zhī míng shǐ yú cǐ. dà lì bā nián, bà tiān xià bīng mǎ yuán shuài. jiàn zhōng sì nián, yǐ lǐ xī liè fǎn, zhì zhū jūn xíng yíng bīng mǎ dōu yuán shuài xìng yuán yuán nián, zhì fù dū tǒng. huì chāng zhōng, zhì líng xià liù dào yuán shuài. huáng cháo zhī nán, zhì zhū dào héng yíng dōu dū tǒng. tiān fù sān nián, zhì zhū dào bīng mǎ yuán shuài, xún fù gǎi yuē tiān xià bīng mǎ yuán shuài.
天下兵马元帅、副元帅,都统、副都统,行军长史,行军司马、行军左司马、 行军右司马,判官,掌书记,行军参谋,前军兵马使、中军兵马使、后军兵马使, 中军都虞候,各一人。元帅、都统、招讨使,掌征伐,兵罢则省。都统总诸道兵马, 不赐旌节。高祖起兵,置左右领军大都督,各总三军。及定京师,置左右元帅、太 原道行军元帅、西讨元帅,皆亲王领之。天宝末,置天下兵马元帅,都统朔方、河 东、河北、平卢节度使。招讨、都统之名始于此。大历八年,罢天下兵马元帅。建 中四年,以李希烈反,置诸军行营兵马都元帅;兴元元年,置副都统。会昌中,置 灵、夏六道元帅。黄巢之难,置诸道行营都都统。天复三年,置诸道兵马元帅,寻 复改曰天下兵马元帅。
xíng jūn sī mǎ, zhǎng bì róng zhèng. jū zé xí sōu shòu, yǒu yì zé shēn zhàn shǒu zhī fǎ, qì xiè liáng bèi jūn jí cì yǔ jiē zhuān yān. wǔ dé yuán nián, gǎi zàn zhì yuē zhì zhōng. tài zōng jí wèi, yuē sī mǎ, xià zhōu yì zhì yān. xiǎn qìng èr nián, zhì luò zhōu sī mǎ. wǔ hòu dà zú yuán nián, dōng dōu běi dōu, yōng jīng yáng yì zhōu, zhì zuǒ yòu sī mǎ. shén lóng èr nián shěng. tài jí yuán nián, yōng luò sì dà dū dū fǔ zēng sī mǎ yī rén, yì fēn zuǒ yòu.
行军司马,掌弼戎政。居则习搜狩,有役则申战守之法,器械、粮备、军籍、 赐予皆专焉。武德元年,改赞治曰治中。太宗即位,曰司马,下州亦置焉。显庆二 年,置洛州司马。武后大足元年,东都、北都,雍、荆、扬、益州,置左右司马。 神龙二年省。太极元年,雍、洛四大都督府增司马一人,亦分左右。
zhǎng shū jì, zhǎng cháo jìn pìn wèn wèi jiàn jì sì qí zhù zhī wén yǔ hào lìng shēng chù zhī shì. xíng jūn cān móu, guān yù jūn zhōng jī mì. jǐng lóng yuán nián, zhì zhǎng shū jì. kāi yuán shí èr nián, bà xíng jūn cān móu, xún fù zhì.
掌书记,掌朝觐、聘问、慰荐、祭祀、祈祝之文与号令升绌之事。行军参谋, 关豫军中机密。景龙元年,置掌书记。开元十二年,罢行军参谋,寻复置。
jié dù shǐ fù dà shǐ zhī jié dù shì xíng jūn sī mǎ fù shǐ pàn guān zhī shǐ zhǎng shū jì tuī guān xún guān yá tuī gè yī rén, tóng jié dù fù shǐ shí rén, guǎn yì xún guān sì rén, fǔ yuàn fǎ zhí guān yào jí zhú yào qīn shì gè yī rén, suí jūn sì rén. jié dù shǐ fēng jùn wáng, zé yǒu zòu jì yī rén jiān guān chá shǐ, yòu yǒu pàn guān zhī shǐ tuī guān xún guān yá tuī gè yī rén yòu jiān ān fǔ shǐ, zé yǒu fù shǐ pàn guān gè yī rén jiān zhī dù yíng tián zhāo tǎo jīng lüè shǐ, zé yǒu fù shǐ pàn guān gè yī rén zhī dù shǐ fù yǒu qiǎn yùn pàn guān xún guān gè yī rén.
节度使、副大使知节度事、行军司马、副使、判官、支使、掌书记、推官、巡 官、衙推各一人,同节度副使十人,馆驿巡官四人,府院法直官、要籍、逐要亲事 各一人,随军四人。节度使封郡王,则有奏记一人;兼观察使,又有判官、支使、 推官、巡官、衙推各一人;又兼安抚使,则有副使、判官各一人;兼支度、营田、 招讨、经略使,则有副使、判官各一人;支度使复有遣运判官、巡官各一人。
jié dù shǐ zhǎng zǒng jūn lǚ, zhuān zhū shā. chū shòu, jù tǎng mǒ bīng zhàng yì bīng bù cí jiàn, guān chá shǐ yì rú zhī. cí rì, cì shuāng jīng shuāng jié. xíng zé jiàn jié shù liù dào, zhōng guān zǔ sòng, cì yī yì zhé shàng wén. rù jìng, zhōu xiàn zhù jié lóu, yíng yǐ gǔ jiǎo, yá zhàng jū qián, jīng chuáng jū zhōng, dà jiàng míng kē, jīn zhēng gǔ jiǎo jū hòu, zhōu xiàn jī yìn yíng yú dào zuǒ. shì shì zhī rì, shè lǐ àn, gāo chǐ yǒu èr cùn, fāng bā chǐ. pàn sān àn: jié dù shǐ pàn zǎi xiàng, guān chá shǐ pàn jié dù shǐ, tuán liàn shǐ pàn guān chá shǐ. sān rì xǐ yìn, shì qí wán quē. suì yǐ bā yuè kǎo qí zhì fǒu xiāo bīng wèi shàng kǎo, zú shí wèi zhōng kǎo, biān gōng wéi xià kǎo guān chá shǐ yǐ fēng rěn wèi shàng kǎo, shěng xíng wèi zhōng kǎo, bàn shuì wéi xià kǎo tuán liàn shǐ yǐ ān mín wèi shàng kǎo, chéng jiān wèi zhōng kǎo, dé qíng wéi xià kǎo fáng yù shǐ yǐ wú yú wèi shàng kǎo, qīng kǔ wèi zhōng kǎo, zhèng chéng wéi xià kǎo jīng lüè shǐ yǐ jì dù wèi shàng kǎo, jí shì wèi zhōng kǎo, xiū zào wéi xià kǎo. bà zhì zé jiāo tīng, yǐ jié dù shǐ yìn zì suí, liú guān chá shǐ yíng tián děng yìn, yǐ láng guān zhǔ zhī. suǒ jié lóu jié táng, yǐ jié yuàn shǐ zhǔ zhī, jì diàn yǐ shí. rù cháo wèi jiàn, bù rù sī dì. jīng zhào hé nán mù, dà dū dū, dà dū hù, jiē qīn wáng yáo lǐng. liǎng fǔ zhī zhèng, yǐ yǐn zhǔ zhī dà dū dū fǔ zhī zhèng, yǐ zhǎng shǐ zhǔ zhī dà dū hù fǔ zhī zhèng, yǐ fù dà dū hù zhǔ zhī, fù dà dū hù zé jiān wáng fǔ zhǎng shǐ. qí hòu yǒu chí jié wèi jié dù fù dà shǐ zhī jié dù shì zhě, zhèng jié dù yě. zhū wáng bài jié dù dà shǐ zhě, jiē liú jīng shī.
节度使掌总军旅,颛诛杀。初授,具帑抹兵仗诣兵部辞见,观察使亦如之。辞 日,赐双旌双节。行则建节、树六纛,中官祖送,次一驿辄上闻。入境,州县筑节 楼,迎以鼓角,衙仗居前,旌幢居中,大将鸣珂,金钲鼓角居后,州县赍印迎于道 左。视事之日,设礼案,高尺有二寸,方八尺。判三案:节度使判宰相,观察使判 节度使,团练使判观察使。三日洗印,视其刓缺。岁以八月考其治否;销兵为上考, 足食为中考,边功为下考;观察使以丰稔为上考,省刑为中考,办税为下考;团练 使以安民为上考,惩奸为中考,得情为下考;防御使以无虞为上考,清苦为中考, 政成为下考;经略使以计度为上考,集事为中考,脩造为下考。罢秩则交厅,以节 度使印自随,留观察使、营田等印,以郎官主之。锁节楼、节堂,以节院使主之, 祭奠以时。入朝未见,不入私第。京兆、河南牧,大都督,大都护,皆亲王遥领。 两府之政,以尹主之;大都督府之政,以长史主之;大都护府之政,以副大都护主 之,副大都护则兼王府长史。其后有持节为节度、副大使知节度事者,正节度也。 诸王拜节度大使者,皆留京师。
guān chá shǐ fù shǐ zhī shǐ pàn guān zhǎng shū jì tuī guān xún guān yá tuī suí jūn yào jí jìn zòu guān, gè yī rén.
观察使、副使、支使、判官、掌书记、推官、巡官、衙推、随军、要籍、进奏 官,各一人。
tuán liàn shǐ fù shǐ pàn guān tuī guān xún guān yá tuī, gè yī rén.
团练使、副使、判官、推官、巡官、衙推,各一人。
fáng yù shǐ fù shǐ pàn guān tuī guān xún guān, gè yī rén.
防御使、副使、判官、推官、巡官,各一人。
guān chá chǔ zhì shǐ, zhǎng chá suǒ bù shàn è, jǔ dà gāng. fán zòu qǐng, jiē shǔ yú zhōu. zhēn guān chū, qiǎn dà shǐ shí sān rén xún shěng tiān xià zhū zhōu, shuǐ hàn zé qiǎn shǐ, yǒu xún chá ān fǔ cún fǔ zhī míng. shén lóng èr nián, yǐ wǔ pǐn yǐ shàng èr shí rén wéi shí dào xún chá shǐ, àn jǔ zhōu xiàn, zài zhōu ér dài. jǐng yún èr nián, zhì dū du èr shí sì rén, chá cì shǐ yǐ xià shàn è, zhì sī jǔ cóng shì èr rén, zhì bǐ shì yù shǐ. yáng yì bìng jīng sì zhōu wèi dà dū dū, biàn yǎn wèi jì pú mián qín hóng rùn yuè shí zhōu wèi zhōng dū du, jiē zhèng sān pǐn qí fū jīng xiāng ān tán suì tōng liáng kuí shí zhōu wéi xià dū du, cóng sān pǐn. dāng shí yǐ wéi quán zhòng nán zhì, bà zhī, wéi sì dà dū dū fǔ rú gù. zhì shí dào àn chá shǐ, dào gè yī rén. kāi yuán èr nián, yuē shí dào àn chá cǎi fǎng chǔ zhì shǐ, zhì sì nián bà, bā nián fù zhì shí dào àn chá shǐ, qiū dōng xún shì zhōu xiàn, shí nián yòu bà. shí qī nián fù zhì shí dào jīng dōu liǎng jī àn chá shǐ, èr shí nián yuē cǎi fǎng chǔ zhì shǐ, fēn shí wǔ dào, tiān bǎo mò, yòu jiān chù zhì shǐ, qián yuán yuán nián, gǎi yuē guān chá chǔ zhì shǐ.
观察处置使,掌察所部善恶,举大纲。凡奏请,皆属于州。贞观初,遣大使十 三人巡省天下诸州,水旱则遣使,有巡察、安抚、存抚之名。神龙二年,以五品以 上二十人为十道巡察使,按举州县,再周而代。景云二年,置都督二十四人,察刺 史以下善恶,置司举从事二人,秩比侍御史。扬、益、并、荆四州为大都督,汴、 兗、魏、冀、蒲、绵、秦、洪、润、越十州为中都督,皆正三品;齐、鄜、泾、襄、 安、潭、遂、通、梁、夔十州为下都督,从三品。当时以为权重难制,罢之,唯四 大都督府如故。置十道按察使,道各一人。开元二年,曰十道按察采访处置使,至 四年罢,八年复置十道按察使,秋、冬巡视州县,十年又罢。十七年复置十道、京 都、两畿按察使,二十年曰采访处置使,分十五道,天宝末,又兼黜陟使,乾元元 年,改曰观察处置使。
xī dōu dōng dōu běi dōu mù gè yī rén, cóng èr pǐn xī dōu dōng dōu běi dōu fèng xiáng chéng dū hé zhōng jiāng líng xìng yuán xīng dé fǔ yǐn gè yī rén, cóng sān pǐn: zhǎng xuān dé huà, suì xún shǔ xiàn, guān fēng sú lù qiú xù guān guǎ. qīn wáng diǎn zhōu, zé suì yǐ shàng zuǒ xún xiàn. wǔ dé yuán nián, yōng zhōu zhì mù yī rén, yǐ qīn wáng wèi zhī, rán cháng yǐ bié jià lǐng zhōu shì. yǒng huī zhōng, gǎi yǐn yuē zhǎng shǐ. chū, tài zōng fá gāo lí, zhì jīng chéng liú shǒu, qí hòu chē jià bù zài jīng dū, zé zhì liú shǒu, yǐ yòu jīn wú dà jiàng jūn wèi fù liú shǒu kāi yuán yuán nián, gǎi jīng zhào hé nán fǔ zhǎng shǐ fù wèi yǐn, tōng pàn fǔ wù, mù quē zé xíng qí shì shí yī nián, tài yuán fǔ yì zhì yǐn jí shǎo yǐn, yǐ yǐn wèi liú shǒu, shǎo yǐn wèi fù liú shǒu: wèi zhī sān dū liú shǒu. sān dū dà dū dū fǔ yǒu diǎn yù shí bā rén, wèn shì shí èr rén, bái zhí èr shí sì rén diǎn yù yǐ fáng shǒu qiú xì, wèn shì yǐ xíng fá. zhōng fǔ shàng zhōu, diǎn yù shí sì rén, wèn shì bā rén, bái zhí èr shí rén xià fǔ zhōng zhōu, diǎn yù shí èr rén, wèn shì liù rén, bái zhí shí liù rén xià zhōu, diǎn yù bā rén, wèn shì sì rén, bái zhí shí liù rén. zì sān dū yǐ xià, jiē yǒu zhí dāo shí wǔ rén.
西都、东都、北都牧各一人,从二品;西都、东都、北都、凤翔、成都、河中、 江陵、兴元、兴德府尹各一人,从三品:掌宣德化,岁巡属县,观风俗、录囚、恤 鳏寡。亲王典州,则岁以上佐巡县。武德元年,雍州置牧一人,以亲王为之,然常 以别驾领州事。永徽中,改尹曰长史。初,太宗伐高丽,置京城留守,其后车驾不 在京都,则置留守,以右金吾大将军为副留守;开元元年,改京兆、河南府长史复 为尹,通判府务,牧缺则行其事;十一年,太原府亦置尹及少尹,以尹为留守,少 尹为副留守:谓之三都留守。三都大都督府有典狱十八人,问事十二人,白直二十 四人;典狱以防守囚系,问事以行罚。中府、上州,典狱十四人,问事八人,白直 二十人;下府、中州,典狱十二人,问事六人,白直十六人;下州,典狱八人,问 事四人,白直十六人。自三都以下,皆有执刀十五人。
shǎo yǐn èr rén, cóng sì pǐn xià. zhǎng èr fǔ zhōu zhī shì, suì zhōng zé gēng cì rù jì.
少尹二人,从四品下。掌贰府州之事,岁终则更次入计。
sī lù cān jūn shì èr rén, zhèng qī pǐn shàng. lù shì sì rén, cóng jiǔ pǐn shàng. gōng cáo cāng cáo hù cáo tián cáo bīng cáo fǎ cáo shì cáo cān jūn shì gè èr rén, jiē zhèng qī pǐn xià. cān jūn shì liù rén, zhèng bā pǐn xià. liù fǔ lù shì cān jūn shì yǐ xià jiǎn yī rén. lù shì cān jūn shì, zhǎng zhèng wéi shī, lì fú yìn. wǔ dé chū, gǎi zhōu zhǔ bù yuē lù shì cān jūn shì, kāi yuán yuán nián, gǎi yuē sī lù. yǒu shǐ shí rén. dà dū dū fǔ yǒu shǐ sì rén, zhōng fǔ yǒu shǐ sān rén, xià fǔ dū hù fǔ shàng zhōu zhōng zhōu xià zhōu gè yǒu shǐ èr rén.
司录参军事二人,正七品上。录事四人,从九品上。功曹、仓曹、户曹、田曹、 兵曹、法曹、士曹参军事各二人,皆正七品下。参军事六人,正八品下。六府录事 参军事以下减一人。录事参军事,掌正违失,莅符印。武德初,改州主簿曰录事参 军事,开元元年,改曰司录。有史十人。大都督府有史四人,中府有史三人,下府、 都护府、上州、中州、下州各有史二人。
gōng cáo sī gōng cān jūn shì, zhǎng kǎo kè jiǎ shǐ jì sì lǐ yuè xué xiào biǎo shū shū qǐ lù shí xiáng yì yī yào bǔ shì chén shè sāng zàng. wǔ dé chū, sī gōng sī cāng sī hù sī bīng sī fǎ sī shì shū zuǒ jiē wèi sī gōng děng cān jūn shì, yǒu fǔ sì rén shǐ shí rén. dà dū dū fǔ yǒu fǔ sān rén shǐ liù rén zhōng fǔ yǒu fǔ èr rén shǐ sān rén xià fǔ yǒu fǔ yī rén shǐ sān rén. dà dū hù fǔ yǒu fǔ yī rén shǐ èr rén. shàng fǔ yǒu fǔ shǐ gè èr rén. shàng zhōu yǒu zuǒ èr rén shǐ wǔ rén zhōng zhōu jiǎn shǐ èr rén.
功曹司功参军事,掌考课、假使、祭祀、礼乐、学校、表疏、书启、禄食、祥 异、医药、卜筮、陈设、丧葬。武德初,司功、司仓、司户、司兵、司法、司士书 佐皆为司功等参军事,有府四人、史十人。大都督府有府三人、史六人;中府有府 二人、史三人;下府有府一人、史三人。大都护府有府一人、史二人。上府有府、 史各二人。上州有佐二人、史五人;中州减史二人。
cāng cáo sī cāng cān jūn shì, zhǎng zū diào gōng xiè páo chú cāng kù shì sì. yǒu fǔ wǔ rén, shǐ shí sān rén. dà dū dū fǔ yǒu fǔ sì rén, shǐ liù rén. zhōng fǔ xià fǔ gè yǒu fǔ sān rén, shǐ wǔ rén. dū hù fǔ yǒu fǔ shǐ gè èr rén. shàng zhōu yǒu zuǒ èr rén, shǐ wǔ rén zhōng zhōu xià zhōu jiǎn shǐ èr rén.
仓曹司仓参军事,掌租调、公廨、庖厨、仓库、市肆。有府五人,史十三人。 大都督府有府四人,史六人。中府、下府各有府三人,史五人。都护府有府、史各 二人。上州有佐二人,史五人;中州、下州减史二人。
hù cáo sī hù cān jūn shì, zhǎng hù jí jì zhàng dào lù guò suǒ juān fú zá yáo bū fù liáng jiàn chú gǎo nì lǚ hūn yīn tián sòng jīng bié xiào tì. yǒu fǔ bā rén, shǐ shí liù rén, zhàng shǐ èr rén, zhī jí, àn zhàng mù zhuō qián. dà dū dū fǔ yǒu fǔ sì rén, shǐ qī rén, zhàng shǐ èr rén zhōng fǔ yǒu fǔ sān rén, shǐ wǔ rén, zhàng shǐ yī rén xià fǔ yǒu fǔ èr rén, shǐ wǔ rén, zhàng shǐ yī rén. shàng zhōu yǒu zuǒ sì rén, shǐ liù rén, zhàng shǐ yī rén zhōng zhōu yǒu zuǒ sān rén, shǐ wǔ rén, zhàng shǐ yī rén xià zhōu yǒu zuǒ èr rén, shǐ sì rén, zhàng shǐ yī rén. dū hù fǔ yǒu fǔ shǐ gè èr rén, zhàng shǐ yī rén.
户曹司户参军事,掌户籍、计帐、道路、过所、蠲符、杂徭、逋负、良贱、刍 藁、逆旅、婚姻、田讼、旌别孝悌。有府八人,史十六人,帐史二人,知籍,按帐 目捉钱。大都督府有府四人,史七人,帐史二人;中府有府三人,史五人,帐史一 人;下府有府二人,史五人,帐史一人。上州有佐四人,史六人,帐史一人;中州 有佐三人,史五人,帐史一人;下州有佐二人,史四人,帐史一人。都护府有府、 史各二人,帐史一人。
tián cáo sī tián cān jūn shì, zhǎng yuán zhái kǒu fēn yǒng yè jí yìn tián. jǐng lóng sān nián, chū zhì sī tián cān jūn shì, táng lóng yuán nián shěng, shàng yuán èr nián fù zhì. yǒu fǔ sì rén, shǐ shí rén. dà dū dū fǔ yǒu fǔ èr rén, shǐ liù rén zhōng fǔ yǒu fǔ shǐ gè èr rén xià fǔ yǒu fǔ yī rén, shǐ èr rén. shàng zhōu yǒu zuǒ èr rén, shǐ wǔ rén zhōng zhōu xià zhōu jiǎn shǐ èr rén.
田曹司田参军事,掌园宅、口分、永业及廕田。景龙三年,初置司田参军事, 唐隆元年省,上元二年复置。有府四人,史十人。大都督府有府二人,史六人;中 府有府、史各二人;下府有府一人,史二人。上州有佐二人,史五人;中州、下州 减史二人。
bīng cáo sī bīng cān jūn shì, zhǎng wǔ guān xuǎn bīng jiǎ qì zhàng mén jìn guǎn yào jūn fáng fēng hòu chuán yì tián liè. yǒu fǔ liù rén, shǐ shí sì rén. dà dū dū fǔ yǒu fǔ sì rén, shǐ bā rén zhōng fǔ yǒu fǔ sān rén, shǐ liù rén xià fǔ yǒu fǔ èr rén, shǐ wǔ rén. dū hù fǔ yǒu fǔ sān rén, shǐ sì rén. shàng zhōu yǒu zuǒ èr rén, shǐ wǔ rén zhōng zhōu jiǎn shǐ èr rén.
兵曹司兵参军事,掌武官选、兵甲、器仗、门禁、管钥、军防、烽候、传驿、 畋猎。有府六人,史十四人。大都督府有府四人,史八人;中府有府三人,史六人; 下府有府二人,史五人。都护府有府三人,史四人。上州有佐二人,史五人;中州 减史二人。
fǎ cáo sī fǎ cān jūn shì, zhǎng jū yù lì fǎ dū dào zéi zhī zāng huì mò rù. yǒu fǔ liù rén, shǐ shí sì rén. dà dū dū fǔ yǒu fǔ sān rén, shǐ bā rén zhōng fǔ yǒu fǔ sān rén, shǐ liù rén xià fǔ yǒu fǔ èr rén, shǐ wǔ rén. shàng zhōu yǒu zuǒ sì rén, shǐ qī rén zhōng zhōu yǒu zuǒ yī rén, shǐ sì rén xià zhōu yǒu zuǒ yī rén, shǐ sān rén.
法曹司法参军事,掌鞠狱丽法、督盗贼、知赃贿没入。有府六人,史十四人。 大都督府有府三人,史八人;中府有府三人,史六人;下府有府二人,史五人。上 州有佐四人,史七人;中州有佐一人,史四人;下州有佐一人,史三人。
shì cáo sī shì cān jūn shì, zhǎng jīn liáng zhōu chē shě zhái gōng yì. yǒu fǔ wǔ rén, shǐ shí yī rén. dà dū dū fǔ yǒu fǔ sì rén, shǐ bā rén zhōng fǔ xià fǔ yǒu fǔ sān rén, shǐ liù rén. shàng zhōu yǒu zuǒ èr rén, shǐ wǔ rén zhōng zhōu yǒu zuǒ yī rén, shǐ sì rén.
士曹司士参军事,掌津梁、舟车、舍宅、工艺。有府五人,史十一人。大都督 府有府四人,史八人;中府、下府有府三人,史六人。上州有佐二人,史五人;中 州有佐一人,史四人。
cān jūn shì zhǎng chū shǐ zàn dǎo. wǔ dé chū, gǎi háng shū zuǒ yuē xíng cān jūn, xún yòu gǎi yuē cān jūn shì. chū yǒu jí shǐ shí wǔ rén, hòu shěng.
参军事掌出使、赞导。武德初,改行书佐曰行参军,寻又改曰参军事。初有亟 使十五人,后省。
wén xué yī rén, cóng bā pǐn shàng. zhǎng yǐ wǔ jīng shòu zhū shēng. xiàn zé zhōu bǔ, zhōu zé shòu yú lì bù. rán wú zhí shì, yì guān chǐ zhī. wǔ dé chū, zhì jīng xué bó shì zhù jiào xué shēng. dé zōng jí wèi, gǎi bó shì yuē wén xué. yuán hé liù nián, fèi zhōng zhōu xià zhōu wén xué. jīng zhào děng sān fǔ, zhù jiào èr rén, xué shēng bā shí rén. dà dū dū fǔ shàng zhōu, gè zhù jiào yī rén zhōng dū du fǔ, xué shēng wǔ shí rén xià fǔ xià zhōu, gè sì shí rén.
文学一人,从八品上。掌以五经授诸生。县则州补,州则授于吏部。然无职事, 衣冠耻之。武德初,置经学博士、助教、学生。德宗即位,改博士曰文学。元和六 年,废中州、下州文学。京兆等三府,助教二人,学生八十人。大都督府、上州, 各助教一人;中都督府,学生五十人;下府、下州,各四十人。
yī xué bó shì yī rén, cóng jiǔ pǐn shàng. zhǎng liáo mín jí. zhēn guān sān nián, zhì yī xué, yǒu yī yào bó shì jí xué shēng. kāi yuán yuán nián, gǎi yī yào bó shì wèi yī xué bó shì, zhū zhōu zhì zhù jiào, xiě běn cǎo bǎi yī jí yàn fāng cáng zhī. wèi jǐ, yī xué bó shì xué shēng jiē shěng, pì zhōu shǎo yī yào zhě rú gù. èr shí qī nián, fù zhì yī xué shēng, zhǎng zhōu jìng xún liáo. yǒng tài yuán nián, fù zhì yī xué bó shì. sān dū dū du fǔ shàng zhōu zhōng zhōu gè yǒu zhù jiào yī rén. sān dū xué shēng èr shí rén, dū du fǔ shàng zhōu èr shí rén, zhōng zhōu xià zhōu shí rén.
医学博士一人,从九品上。掌疗民疾。贞观三年,置医学,有医药博士及学生。 开元元年,改医药博士为医学博士,诸州置助教,写《本草》、《百一集验方》藏 之。未几,医学博士、学生皆省,僻州少医药者如故。二十七年,复置医学生,掌 州境巡疗。永泰元年,复置医学博士。三都、都督府、上州、中州各有助教一人。 三都学生二十人,都督府、上州二十人,中州、下州十人。
dà dū dū fǔ
○大都督府
dū du yī rén, cóng èr pǐn zhǎng shǐ yī rén, cóng sān pǐn sī mǎ èr rén, cóng sì pǐn xià lù shì cān jūn shì yī rén, zhèng qī pǐn shàng lù shì èr rén, cóng jiǔ pǐn shàng gōng cáo cān jūn shì cāng cáo cān jūn shì hù cáo cān jūn shì tián cáo cān jūn shì bīng cáo cān jūn shì fǎ cáo cān jūn shì shì cáo cān jūn shì gè yī rén, zhèng qī pǐn xià cān jūn shì wǔ rén, zhèng bā pǐn xià shì lìng yī rén, cóng jiǔ pǐn shàng wén xué yī rén, zhèng bā pǐn xià yī xué bó shì yī rén, cóng bā pǐn shàng.
都督一人,从二品;长史一人,从三品;司马二人,从四品下;录事参军事一 人,正七品上;录事二人,从九品上;功曹参军事、仓曹参军事、户曹参军事、田 曹参军事、兵曹参军事、法曹参军事、士曹参军事各一人,正七品下;参军事五人, 正八品下;市令一人,从九品上;文学一人,正八品下;医学博士一人,从八品上。
zhōng dū du fǔ
○中都督府
dū du yī rén, zhèng sān pǐn bié jià yī rén, zhèng sì pǐn xià zhǎng shǐ yī rén, zhèng wǔ pǐn shàng sī mǎ yī rén, zhèng wǔ pǐn xià lù shì cān jūn shì yī rén, zhèng qī pǐn xià lù shì èr rén, cóng jiǔ pǐn shàng gōng cáo cān jūn shì cāng cáo cān jūn shì hù cáo cān jūn shì tián cáo cān jūn shì bīng cáo cān jūn shì fǎ cáo cān jūn shì shì cáo cān jūn shì gè yī rén, cóng qī pǐn shàng cān jūn shì sì rén, cóng bā pǐn shàng shì lìng yī rén, cóng jiǔ pǐn shàng wén xué yī rén, cóng bā pǐn shàng yī xué bó shì yī rén, zhèng jiǔ pǐn shàng.
都督一人,正三品;别驾一人,正四品下;长史一人,正五品上;司马一人, 正五品下;录事参军事一人,正七品下;录事二人,从九品上;功曹参军事、仓曹 参军事、户曹参军事、田曹参军事、兵曹参军事、法曹参军事、士曹参军事各一人, 从七品上;参军事四人,从八品上;市令一人,从九品上;文学一人,从八品上; 医学博士一人,正九品上。
xià dū dū fǔ
○下都督府
dū du yī rén, cóng sān pǐn bié jià yī rén, cóng sì pǐn xià zhǎng shǐ yī rén, cóng wǔ pǐn shàng sī mǎ yī rén, cóng wǔ pǐn xià lù shì cān jūn shì yī rén, cóng qī pǐn shàng lù shì èr rén, cóng jiǔ pǐn shàng gōng cáo cān jūn shì cāng cáo cān jūn shì hù cáo cān jūn shì tián cáo cān jūn shì bīng cáo cān jūn shì fǎ cáo cān jūn shì shì cáo cān jūn shì gè yī rén, cóng qī pǐn xià cān jūn shì sān rén, cóng bā pǐn xià wén xué yī rén, cóng bā pǐn xià yī xué bó shì yī rén, zhèng jiǔ pǐn shàng.
都督一人,从三品;别驾一人,从四品下;长史一人,从五品上;司马一人, 从五品下;录事参军事一人,从七品上;录事二人,从九品上;功曹参军事、仓曹 参军事、户曹参军事、田曹参军事、兵曹参军事、法曹参军事、士曹参军事各一人, 从七品下;参军事三人,从八品下;文学一人,从八品下;医学博士一人,正九品 上。
dū du zhǎng dū zhū zhōu bīng mǎ jiǎ xiè chéng huáng zhèn shù liáng bǐng, zǒng pàn fǔ shì. wǔ dé chū, biān yào zhī dì zhì zǒng guǎn yǐ tǒng jūn, jiā hào shǐ chí jié, gài hàn cì shǐ zhī rèn. yǒu xíng tái, yǒu dà xíng tái. qí yuán yǒu shàng shū shěng lìng yī rén, zhèng èr pǐn, zhǎng guǎn nèi bīng mín, zǒng pàn shěng shì. yǒu pú yè yī rén, cóng èr pǐn, zhǎng èr lìng shì. zì zuǒ yòu chéng yǐ xià, zhū sī láng zhōng lüè rú jīng shěng. yòu yǒu shí huò jiān yī rén, chéng èr rén, zhǎng shàn xiū cái wù bīn kè zhàng jù yīn yuè yī yào yǒu nóng pǔ jiān yī rén, chéng sì rén, zhǎng cāng lǐn yuán pǔ xīn tàn chú gǎo yùn cáo yǒu wǔ qì jiān yī rén, chéng èr rén, zhǎng bīng xiè jiù mù yǒu bǎi gōng jiān yī rén, chéng sì rén, zhǎng zhōu chē yíng zuò. jiān jiē zhèng bā pǐn xià, chéng zhèng jiǔ pǐn xià. qī nián, gǎi zǒng guǎn yuē dū du, zǒng shí zhōu zhě wèi dà dū dū. zhēn guān èr nián, qù" dà" zì, fán dū du fǔ yǒu cì shǐ yǐ xià rú gù, rán dà dū dū yòu jiān cì shǐ, ér bù jiǎn jiào zhōu shì. qí hòu dū du jiā shǐ chí jié, zé wèi jiāng, zhū jiàng yì tōng yǐ dū du chēng, wéi shuò fāng yóu chēng dà zǒng guǎn. biān zhōu bié zhì jīng lüè shǐ, wò yǎn yǒu tún tián zhī zhōu, zé zhì yíng tián shǐ. wǔ hòu shèng lì yuán nián, yǐ xià zhōu dū du lǐng yán zhōu fáng yù shǐ. jí ān lù shān fǎn, zhū jùn dāng zéi chōng zhě, jiē zhì fáng yù shǒu zhuō shǐ. qián yuán yuán nián, zhì tuán liàn shǒu zhuō shǐ dōu tuán liàn shǒu zhuō shǐ, dà zhě lǐng zhōu shí yú, xiǎo zhě èr sān zhōu. dài zōng jí wèi, fèi fáng yù shǐ, wéi shān nán xī dào rú gù. yuán zài bǐng zhèng, sī jié rén xīn, cì shǐ jiē de jiān tuán liàn shǒu zhuō shǐ. yáng wǎn wèi xiāng, bà tuán liàn shǒu zhuō shǐ, wéi lǐ lǎng xiá xìng fèng rú gù. jiàn zhōng hòu, xíng yíng yì zhì jié dù shǐ fáng yù shǐ dōu tuán liàn shǐ. dà shuài jié dù guān chá fáng yù tuán liàn shǐ, jiē jiān suǒ zhì zhōu cì shǐ. dū du fǔ zé lǐng zhǎng shǐ, dū hù fǔ zé lǐng dū hù, huò yì bié zhì dū hù. dōu dū fǔ yǒu yuàn, yǒu shǔ, yǒu jì shì cān jūn shì, yǒu diǎn qiān, wǔ dé zhōng shěng.
都督掌督诸州兵马、甲械、城隍、镇戍、粮禀,总判府事。武德初,边要之地 置总管以统军,加号使持节,盖汉刺史之任。有行台,有大行台。其员有尚书省令 一人,正二品,掌管内兵民,总判省事。有仆射一人,从二品,掌贰令事。自左右 丞以下,诸司郎中略如京省。又有食货监一人,丞二人,掌膳羞、财物、宾客、帐 具、音乐、医药;有农圃监一人,丞四人,掌仓廪、园圃、薪炭、刍藁、运漕;有 武器监一人,丞二人,掌兵械、厩牧;有百工监一人,丞四人,掌舟车、营作。监 皆正八品下,丞正九品下。七年,改总管曰都督,总十州者为大都督。贞观二年, 去“大”字,凡都督府有刺史以下如故,然大都督又兼刺史,而不检校州事。其后 都督加使持节,则为将,诸将亦通以都督称,唯朔方犹称大总管。边州别置经略使, 沃衍有屯田之州,则置营田使。武后圣历元年,以夏州都督领盐州防御使。及安禄 山反,诸郡当贼冲者,皆置防御守捉使。乾元元年,置团练守捉使、都团练守捉使, 大者领州十余,小者二三州。代宗即位,废防御使,唯山南西道如故。元载秉政, 思结人心,刺史皆得兼团练守捉使。杨绾为相,罢团练守捉使,唯澧、朗、峡、兴、 凤如故。建中后,行营亦置节度使、防御使、都团练使。大率节度、观察、防御、 团练使,皆兼所治州刺史。都督府则领长史,都护府则领都护,或亦别置都护。都 督府有掾,有属,有记室参军事,有典签,武德中省。
shì lìng yī rén, cóng jiǔ pǐn shàng. zhǎng jiāo yì, jìn jiān fēi, tōng pàn shì shì. zhēn guān shí qī nián fèi shì lìng. chuí gǒng yuán nián fù zhì. dū du fǔ sān dū zhū zhōu, gè yǒu shì chéng yī rén, zuǒ yī rén, shǐ èr rén, shuài sān rén, fēn háng jiǎn chá cāng dū èr rén, zhuān lì chū nà shǐ èr rén. xià zhōu shěng chéng.
市令一人,从九品上。掌交易,禁奸非,通判市事。贞观十七年废市令。垂拱 元年复置。都督府、三都、诸州,各有市丞一人,佐一人,史二人,帅三人,分行 检察;仓督二人,颛莅出纳;史二人。下州省丞。
dà dū hù fǔ
○大都护府
dà dū hù yī rén, cóng èr pǐn fù dà dū hù èr rén, cóng sān pǐn fù dū hù èr rén, zhèng sì pǐn shàng zhǎng shǐ yī rén, zhèng wǔ pǐn shàng sī mǎ yī rén, zhèng wǔ pǐn xià lù shì cān jūn shì yī rén, zhèng qī pǐn shàng lù shì èr rén, cóng jiǔ pǐn shàng gōng cáo cān jūn shì cāng cáo cān jūn shì hù cáo cān jūn shì bīng cáo cān jūn shì fǎ cáo cān jūn shì gè yī rén, zhèng qī pǐn xià cān jūn shì sān rén, zhèng bā pǐn xià.
大都护一人,从二品;副大都护二人,从三品;副都护二人,正四品上;长史 一人,正五品上;司马一人,正五品下;录事参军事一人,正七品上;录事二人, 从九品上;功曹参军事、仓曹参军事、户曹参军事、兵曹参军事、法曹参军事各一 人,正七品下;参军事三人,正八品下。
shàng dū hù fǔ
○上都护府
dū hù yī rén, zhèng sān pǐn fù dū hù èr rén, cóng sì pǐn shàng zhǎng shǐ yī rén, zhèng wǔ pǐn shàng sī mǎ yī rén, zhèng wǔ pǐn xià lù shì cān jūn shì yī rén, zhèng qī pǐn xià gōng cáo cān jūn shì cāng cáo cān jūn shì hù cáo cān jūn shì bīng cáo cān jūn shì gè yī rén, cóng qī pǐn shàng cān jūn shì sān rén, cóng bā pǐn shàng.
都护一人,正三品;副都护二人,从四品上;长史一人,正五品上;司马一人, 正五品下;录事参军事一人,正七品下;功曹参军事、仓曹参军事、户曹参军事、 兵曹参军事各一人,从七品上;参军事三人,从八品上。
dū hù zhǎng tǒng zhū fān, fǔ wèi zhēng tǎo xù gōng fá guò, zǒng pàn fǔ shì.
都护掌统诸蕃,抚慰、征讨、叙功、罚过,总判府事。
shàng zhōu
○上州
cì shǐ yī rén, cóng sān pǐn, zhí tóng mù yǐn bié jià yī rén, cóng sì pǐn xià. wǔ dé yuán nián, gǎi tài shǒu yuē cì shǐ, jiā shǐ chí jié, chéng yuē bié jià. shí nián, gǎi yōng zhōu bié jià yuē zhǎng shǐ. gāo zōng jí wèi, gǎi bié jià jiē wèi zhǎng shǐ. shàng yuán èr nián, zhū zhōu fù zhì bié jià, yǐ zhū wáng zǐ wèi zhī. yǒng lóng yuán nián shěng, yǒng chún yuán nián fù zhì. jǐng yún èr nián, shǐ cān yòng shù xìng. tiān bǎo yuán nián, gǎi cì shǐ yuē tài shǒu. bā zài, zhū jùn fèi bié jià, xià jùn zhì zhǎng shǐ yī yuán. shàng yuán èr nián, zhū zhōu fù zhì bié jià. dé zōng shí, fù shěng. yuán hé cháng qìng zhī jì, liǎng hé yòng bīng, pí jiàng yǒu gōng zhě bǔ dōng gōng wáng fǔ guān, jiǔ cì dāng jìn jí shòu dài jū jīng shī zhě, cháng shù shí rén, sù zǎi xiàng yǐ qiú guān wén zōng shì, zǎi xiāng wéi chù hòu jiàn yì, fù zhì liǎng fǔ liù xióng shí wàng shí jǐn zhōu bié jià.
刺史一人,从三品,职同牧尹;别驾一人,从四品下。武德元年,改太守曰刺 史,加使持节,丞曰别驾。十年,改雍州别驾曰长史。高宗即位,改别驾皆为长史。 上元二年,诸州复置别驾,以诸王子为之。永隆元年省,永淳元年复置。景云二年, 始参用庶姓。天宝元年,改刺史曰太守。八载,诸郡废别驾,下郡置长史一员。上 元二年,诸州复置别驾。德宗时,复省。元和、长庆之际,两河用兵,裨将有功者 补东宫王府官,久次当进及受代居京师者,常数十人,诉宰相以求官;文宗世,宰 相韦处厚建议,复置两辅、六雄、十望、十紧州别驾。
zhǎng shǐ yī rén, cóng wǔ pǐn shàng sī mǎ yī rén, cóng wǔ pǐn xià lù shì cān jūn shì yī rén, cóng qī pǐn shàng lù shì èr rén, cóng jiǔ pǐn xià sī gōng cān jūn shì yī rén sī cāng cān jūn shì yī rén sī hù cān jūn shì èr rén sī tián cān jūn shì yī rén sī bīng cān jūn shì yī rén sī fǎ cān jūn shì èr rén sī shì cān jūn shì yī rén, jiē cóng qī pǐn xià cān jūn shì sì rén, cóng bā pǐn xià shì lìng yī rén, cóng jiǔ pǐn shàng chéng yī rén, cóng jiǔ pǐn xià wén xué yī rén, cóng bā pǐn xià yī xué bó shì yī rén, cóng jiǔ pǐn xià.
长史一人,从五品上;司马一人,从五品下;录事参军事一人,从七品上;录 事二人,从九品下;司功参军事一人、司仓参军事一人、司户参军事二人、司田参 军事一人、司兵参军事一人、司法参军事二人、司士参军事一人,皆从七品下;参 军事四人,从八品下;市令一人,从九品上;丞一人,从九品下;文学一人,从八 品下;医学博士一人,从九品下。
zhōng zhōu
○中州
cì shǐ yī rén, zhèng sì pǐn xià lù shì cān jūn shì yī rén, zhèng bā pǐn shàng lù shì yī rén, cóng jiǔ pǐn shàng sī gōng cān jūn shì sī cāng cān jūn shì sī hù cān jūn shì sī tián cān jūn shì sī bīng cān jūn shì sī fǎ cān jūn shì sī shì cān jūn shì gè yī rén, zhèng bā pǐn xià cān jūn shì sān rén, zhèng jiǔ pǐn xià yī xué bó shì yī rén, cóng jiǔ pǐn xià.
刺史一人,正四品下;录事参军事一人,正八品上;录事一人,从九品上;司 功参军事、司仓参军事、司户参军事、司田参军事、司兵参军事、司法参军事、司 士参军事各一人,正八品下;参军事三人,正九品下;医学博士一人,从九品下。
xià zhōu
○下州
cì shǐ yī rén, zhèng sì pǐn xià bié jià yī rén, cóng wǔ pǐn shàng sī mǎ yī rén, cóng liù pǐn shàng lù shì cān jūn shì yī rén, cóng bā pǐn shàng lù shì yī rén, cóng jiǔ pǐn xià sī cāng cān jūn shì sī hù cān jūn shì sī tián cān jūn shì sī fǎ cān jūn shì gè yī rén, cóng bā pǐn xià cān jūn shì èr rén, cóng jiǔ pǐn xià yī xué bó shì yī rén, cóng jiǔ pǐn xià.
刺史一人,正四品下;别驾一人,从五品上;司马一人,从六品上;录事参军 事一人,从八品上;录事一人,从九品下;司仓参军事、司户参军事、司田参军事、 司法参军事各一人,从八品下;参军事二人,从九品下;医学博士一人,从九品下。
zhū jūn gè zhì shǐ yī rén, wǔ qiān rén yǐ shàng yǒu fù shǐ yī rén, wàn rén yǐ shàng yǒu yíng tián fù shǐ yī rén. jūn jiē yǒu cāng bīng zhòu sān cáo cān jūn shì. cì shǐ lǐng shǐ, zé zhì fù shǐ tuī guān yá guān zhōu yá tuī jūn yá tuī.
诸军各置使一人,五千人以上有副使一人,万人以上有营田副使一人。军皆有 仓、兵、胄三曹参军事。刺史领使,则置副使、推官、衙官、州衙推、军衙推。
jīng xiàn
○京县
lìng gè yī rén, zhèng wǔ pǐn shàng chéng èr rén, cóng qī pǐn shàng zhǔ bù èr rén, cóng bā pǐn shàng lù shì èr rén, cóng jiǔ pǐn xià wèi liù rén, cóng bā pǐn xià.
令各一人,正五品上;丞二人,从七品上;主簿二人,从八品上;录事二人, 从九品下;尉六人,从八品下。
jī xiàn
○畿县
lìng gè yī rén, zhèng liù pǐn shàng chéng yī rén, zhèng bā pǐn xià zhǔ bù yī rén, zhèng jiǔ pǐn shàng wèi èr rén, zhèng jiǔ pǐn xià.
令各一人,正六品上;丞一人,正八品下;主簿一人,正九品上;尉二人,正 九品下。
shàng xiàn
○上县
lìng yī rén, cóng liù pǐn shàng chéng yī rén, cóng bā pǐn xià zhǔ bù yī rén, zhèng jiǔ pǐn xià wèi èr rén, cóng jiǔ pǐn shàng.
令一人,从六品上;丞一人,从八品下;主簿一人,正九品下;尉二人,从九 品上。
zhōng xiàn
○中县
lìng yī rén, zhèng qī pǐn shàng chéng yī rén, cóng bā pǐn xià zhǔ bù yī rén, cóng jiǔ pǐn shàng wèi yī rén, cóng jiǔ pǐn xià.
令一人,正七品上;丞一人,从八品下;主簿一人,从九品上;尉一人,从九 品下。
zhōng xià xiàn
○中下县
lìng yī rén, cóng qī pǐn shàng chéng yī rén, zhèng jiǔ pǐn shàng zhǔ bù yī rén, cóng jiǔ pǐn shàng wèi yī rén, cóng jiǔ pǐn xià.
令一人,从七品上;丞一人,正九品上;主簿一人,从九品上;尉一人,从九 品下。
xià xiàn
○下县
lìng yī rén, cóng qī pǐn xià chéng yī rén, zhèng jiǔ pǐn xià zhǔ bù yī rén, cóng jiǔ pǐn shàng wèi yī rén, cóng jiǔ pǐn xià.
令一人,从七品下;丞一人,正九品下;主簿一人,从九品上;尉一人,从九 品下。
xiàn lìng zhǎng dǎo fēng huà, chá yuān zhì, tīng yù sòng. fán mín tián shōu shòu, xiàn lìng gěi zhī. měi suì jì dōng, xíng xiāng yǐn jiǔ lǐ. jí zhàng chuán yì cāng kù dào zéi dī dào, suī yǒu zhuān guān, jiē tōng zhī. xiàn chéng wèi zhī èr, xiàn wèi fēn pàn zhòng cáo, shōu lǜ kè diào. wǔ dé yuán nián, gǎi shū zuǒ yuē xiàn wèi, xún gǎi yuē zhèng. zhū xiàn zhì zhǔ bù, yǐ liú wài wèi zhī. jīng xiàn shàng xiàn, chéng jiē yī rén jī xiàn shàng xiàn, zhèng jiē sì rén. qī nián, gǎi xiàn zhèng fù yuē wèi. zhēn guān chū, zhū xiàn zhì lù shì. kāi yuán, shàng xiàn wàn hù zhōng xiàn sì qiān hù yǐ shàng, zēng wèi yī rén. jīng zhào hé nán fǔ zhū xiàn, hù sān qiān yǐ shàng zhì shì lìng yī rén, hù yī wàn yǐ shàng zhì yì cāng dū sān rén. qí hòu jī xiàn hù bù jí sì qiān, yì zhì wèi èr rén, wàn hù zēng yī rén. fán xiàn yǒu sī gōng zuǒ sī cāng zuǒ sī hù zuǒ sī bīng zuǒ sī fǎ zuǒ sī shì zuǒ diǎn yù mén shì děng, jī xiàn jiǎn sī bīng, shàng xiàn yǒu sī hù sī fǎ ér yǐ. fán xiàn jiē yǒu jīng xué bó shì zhù jiào gè yī rén, jīng xiàn xué shēng wǔ shí rén, jī xiàn sì shí rén, zhōng xiàn yǐ xià gè èr shí wǔ rén.
县令掌导风化,察冤滞,听狱讼。凡民田收授,县令给之。每岁季冬,行乡饮 酒礼。籍帐、传驿、仓库、盗贼、堤道,虽有专官,皆通知。县丞为之贰,县尉分 判众曹,收率课调。武德元年,改书佐曰县尉,寻改曰正。诸县置主簿,以流外为 之。京县、上县,丞皆一人;畿县、上县,正皆四人。七年,改县正复曰尉。贞观 初,诸县置录事。开元,上县万户、中县四千户以上,增尉一人。京兆、河南府诸 县,户三千以上置市令一人,户一万以上置义仓督三人。其后畿县户不及四千,亦 置尉二人,万户增一人。凡县有司功佐、司仓佐、司户佐、司兵佐、司法佐、司士 佐、典狱、门事等,畿县减司兵,上县有司户、司法而已。凡县皆有经学博士、助 教各一人,京县学生五十人,畿县四十人,中县以下各二十五人。
shàng zhèn, jiāng yī rén, zhèng liù pǐn xià zhèn fù èr rén, zhèng qī pǐn xià cāng cáo cān jūn shì bīng cáo cān jūn shì gè yī rén, cóng bā pǐn xià. zhōng zhèn, jiāng yī rén, zhèng qī pǐn shàng zhèn fù yī rén, cóng qī pǐn shàng bīng cáo cān jūn shì yī rén, zhèng jiǔ pǐn xià. xià zhèn, jiāng yī rén, zhèng qī pǐn xià zhèn fù yī rén, cóng qī pǐn xià bīng cáo cān jūn shì yī rén, cóng jiǔ pǐn xià. měi zhèn yòu yǒu shǐ yī rén fù shǐ yī rén. fán jūn zhèn, èr wàn rén yǐ shàng zhì sī mǎ yī rén, zhèng liù pǐn shàng zēng cāng cáo bīng cáo cān jūn shì gè yī rén, cóng qī pǐn xià. bù jí èr wàn zhě, sī mǎ cóng liù pǐn shàng, cāng cáo bīng cáo cān jūn shì zhèng bā pǐn shàng.
上镇,将一人,正六品下;镇副二人,正七品下;仓曹参军事、兵曹参军事各 一人,从八品下。中镇,将一人,正七品上;镇副一人,从七品上;兵曹参军事一 人,正九品下。下镇,将一人,正七品下;镇副一人,从七品下;兵曹参军事一人, 从九品下。每镇又有使一人、副使一人。凡军镇,二万人以上置司马一人,正六品 上;增仓曹、兵曹参军事各一人,从七品下。不及二万者,司马从六品上,仓曹、 兵曹参军事正八品上。
shàng shù, zhǔ yī rén, zhèng bā pǐn xià shù fù yī rén, cóng bā pǐn xià. zhōng shù, zhǔ yī rén, cóng bā pǐn xià. xià shù, zhǔ yī rén, zhèng jiǔ pǐn xià.
上戍,主一人,正八品下;戍副一人,从八品下。中戍,主一人,从八品下。 下戍,主一人,正九品下。
zhèn jiāng zhèn fù, shù zhǔ shù fù, zhǎng hàn fáng shǒu yù. fán shàng zhèn èr shí, zhōng zhèn jiǔ shí, xià zhèn yī bǎi sān shí wǔ shàng shù shí yī, zhōng shù bā shí liù, xià shù èr bǎi sì shí wǔ. cāng cáo cān jūn shì, zhǎng yí shì cāng kù yǐn shàn yī yào fù shì jù jī shěng shǔ chāo mù jiān yìn gěi zhǐ bǐ shì yì gōng xiè. zhōng zhèn zé bīng cáo jiān zhǎng. bīng cáo cān jūn shì, zhǎng fáng rén míng zhàng róng qì guǎn yào mǎ lǘ tǔ mù zhé fá zhī shì. shàng zhèn: yǒu lù shì yī rén, shǐ yī rén, cāng cáo zuǒ yī rén shǐ èr rén, bīng cáo zuǒ shǐ gè èr rén, cāng dū yī rén shǐ èr rén zhōng zhèn: lù shì yī rén, bīng cáo zuǒ yī rén shǐ sì rén, cāng dū yī rén shǐ èr rén xià zhèn: lù shì yī rén, bīng cáo zuǒ yī rén shǐ èr rén, cāng dū yī rén shǐ yī rén. fán jūn zhèn, wǔ bǎi rén yǒu yā guān yī rén, qiān rén yǒu zi zǒng guǎn yī rén, wǔ qiān rén yòu yǒu fǔ sān rén shǐ sì rén. shàng shù: zuǒ yī rén shǐ èr rén zhōng shù: shǐ èr rén xià shù: shǐ yī rén. táng fèi shù zi, měi fáng rén wǔ bǎi rén wéi shàng zhèn, sān bǎi rén wéi zhōng zhèn, bù jí zhě wéi xià zhèn wǔ shí rén wéi shàng shù, sān shí rén wéi zhōng shù, bù jí zhě wéi xià shù. kāi yuán shí wǔ nián, shuò fāng wǔ chéng gè zhì tián cáo cān jūn shì yī rén, pǐn tóng zhū jūn pàn sī, zhuān lì yíng tián. yǒng tài hòu, zhū zhèn guān pō zēng jiǎn kāi yuán zhī jiù.
镇将、镇副,戍主、戍副,掌捍防守御。凡上镇二十,中镇九十,下镇一百三 十五;上戍十一,中戍八十六,下戍二百四十五。仓曹参军事,掌仪式、仓库、饮 膳、医药、付事、句稽、省署钞目、监印、给纸笔、市易、公廨。中镇则兵曹兼掌。 兵曹参军事,掌防人名帐、戎器、管钥、马驴、土木、谪罚之事。上镇:有录事一 人,史一人,仓曹佐一人、史二人,兵曹佐、史各二人,仓督一人、史二人;中镇: 录事一人,兵曹佐一人、史四人,仓督一人、史二人;下镇:录事一人,兵曹佐一 人、史二人,仓督一人、史一人。凡军镇,五百人有押官一人,千人有子总管一人, 五千人又有府三人、史四人。上戍:佐一人、史二人;中戍:史二人;下戍:史一 人。唐废戍子,每防人五百人为上镇,三百人为中镇,不及者为下镇;五十人为上 戍,三十人为中戍,不及者为下戍。开元十五年,朔方五城各置田曹参军事一人, 品同诸军判司,专莅营田。永泰后,诸镇官颇增减开元之旧。
wǔ yuè sì dú, lìng gè yī rén, zhèng jiǔ pǐn shàng, zhǎng jì sì. yǒu zhù shǐ sān rén, jī láng gè sān shí rén.
五岳、四渎,令各一人,正九品上,掌祭祀。有祝史三人,赍郎各三十人。
shàng guān: lìng yī rén, cóng bā pǐn xià chéng èr rén, zhèng jiǔ pǐn xià. zhōng guān: lìng yī rén, zhèng jiǔ pǐn xià chéng yī rén, cóng jiǔ pǐn xià. xià guān: lìng yī rén, yì cóng jiǔ pǐn xià. zhǎng jìn mò yóu, chá jiān tè. fán xíng rén chē mǎ chū rù, jù guò suǒ wéi wǎng lái zhī jié. fán guān èr shí yǒu liù, jīng sì miàn guān yǒu yì dào zhě wèi shàng guān, yuán yì dào zhě wèi zhōng guān, yú wéi xià guān. chéng zhǎng fù shì jù jī jiān yìn shěng shǔ chāo mù, tōng pàn guān shì. shàng guān: lù shì yī rén, fǔ èr rén, shǐ sì rén, diǎn shì liù rén zhōng guān: lù shì yī rén, fǔ èr rén, shǐ èr rén, diǎn shì sì rén xià guān: fǔ yī rén, shǐ diǎn shì gè èr rén. diǎn shì zhǎng xún zhì jí zá dāng. chū, zhū guān zhì dū wèi, yì yǒu tā guān fèng chì jiān zhě. shàng jīn zhì wèi yī rén, zhǎng zhōu liáng zhī shì fǔ yī rén, shǐ èr rén, jīn zhǎng sì rén. xià jīn wèi yī rén, fǔ yī rén, shǐ èr rén, jīn zhǎng èr rén. yǒng huī zhōng, fèi jīn wèi, shàng guān zhì jīn lì bā rén. yǒng tài yuán nián, zhōng guān zhì jīn lì liù rén, xià guān sì rén, wú jīn zhě bù zhì.
上关:令一人,从八品下;丞二人,正九品下。中关:令一人,正九品下;丞 一人,从九品下。下关:令一人,亦从九品下。掌禁末游,察奸慝。凡行人车马出 入,据过所为往来之节。凡关二十有六,京四面关有驿道者为上关,元驿道者为中 关,余为下关。丞掌付事、句稽、监印、省署钞目,通判关事。上关:录事一人, 府二人,史四人,典事六人;中关:录事一人,府二人,史二人,典事四人;下关: 府一人,史、典事各二人。典事掌巡雉及杂当。初,诸关置都尉,亦有它官奉敕监 者。上津置尉一人,掌舟梁之事;府一人,史二人,津长四人。下津尉一人,府一 人,史二人,津长二人。永徽中,废津尉,上关置津吏八人。永泰元年,中关置津 吏六人,下关四人,无津者不置。