lǐ lè sì
禮樂四
rén shòu lěi sì yú shì zhōng, tài pú qīng yī rén zhí niú, zuǒ yòu wèi jiāng jūn gè yī rén shì wèi. sān gōng yǐ zǎi xiàng shè, jiǔ qīng yǐ zuǒ yòu pú shè shàng shū yù shǐ dài fū shè, sān zhū hóu yǐ zhèng yuán yī pǐn guān jí sì wáng shè. tuī shù yī yòng gǔ zhì. lǐ yí shǐ yī rén tài cháng qīng yī rén zàn lǐ sān gōng jiǔ qīng zhū hóu zhí niú sān shí rén, yòng liù pǐn yǐ xià guān, jiē fú kù zhě. yù lěi sì èr, bìng tāo jiē yǐ qīng. qí zhì dù qǔ hé nóng yòng, bù diāo shì, bì rì shōu zhī, jí lěi sì zhàng xí èr. xiān nóng tán gāo wǔ chǐ, guǎng wǔ zhàng, sì chū bì, qí sè qīng. sān gōng jiǔ qīng zhū hóu lěi shí yǒu wǔ. yù lěi zhī niú sì, qí èr, fù yě, bìng niú yī. měi niú gè yī rén, jiàng yī jiè zé, qǔ xián nóng wù zhě, lǐ sī yǐ rén zàn dǎo zhī. zhí lěi chí sì, yǐ gāo pǐn zhōng guān èr rén, bù kù zhě. huáng dì yì wàng gēng wèi, tōng shì shè rén fēn dǎo wén wǔ jiù gēng suǒ. tài cháng shuài qí shǔ, yòng shù rén èr shí bā, yǐ jiāo shè lìng yī rén yā zhī. tài cháng shǎo qīng yī rén, lǜ shù rén qū gēng suǒ. bó shì liù rén, fēn zàn gēng lǐ. sī nóng shǎo qīng yī rén, dū shì shù rén zhōng qiān mǔ. lǐn xī lìng èr rén, jiān yī rén fèng lěi sì shòu sī nóng qīng, yǐ wǔ pǐn liù pǐn qīng guān shè yī rén zhǎng lěi sì, tài cháng sì yòng běn guān. sān gōng jiǔ qīng, zhū hóu gēng niú sì shí, qí shí, fù yě, niú gè yī rén. shù rén gēng niú sì shí, gè èr niú yī rén. shù rén lěi sì èr shí jù chā èr jù, mù wèi rèn. zhǔ jí tián xiàn lìng yī rén, jù cháo fú, dāng gēng shí lì tián cè, bì nǎi tuì. jī diān zhū xiàn lìng xiān qī jí, yǐ cháng fú péi gēng suǒ, qí ài èr shí rén, péi yú shù rén gēng wèi nán. sān gōng cóng zhě gè sān rén, jiǔ qīng zhū hóu cóng zhě gè yī rén, yǐ zhù gēng. jiē jiàng fú jiè zé, yòng qí běn sī lì. shì shí suī cǎo jù qí yí rú cǐ, yǐ shuǐ hàn yòng bīng ér zhǐ.
人授 耒耜於侍中,太僕卿一人執牛,左、右衛將軍各一人侍衛。三公以宰相攝,九卿以 左右僕射、尚書、御史大夫攝,三諸侯以正員一品官及嗣王攝。推數一用古制。禮 儀使一人、太常卿一人贊禮;三公、九卿、諸侯執牛三十人,用六品以下官,皆服 袴褶。御耒耜二,並韜皆以青。其制度取合農用,不雕飾,畢日收之,藉耒耜丈席 二。先農壇高五尺,廣五丈,四出陛,其色青。三公、九卿、諸侯耒十有五。御耒 之牛四,其二,副也,並牛衣。每牛各一人,絳衣介幘,取閒農務者,禮司以人贊 導之。執耒持耜,以高品中官二人,不袴褶。皇帝詣望耕位,通事舍人分導文、武 就耕所。太常帥其屬,用庶人二十八,以郊社令一人押之。太常少卿一人,率庶人 趨耕所。博士六人,分贊耕禮。司農少卿一人,督視庶人終千畝。廩犧令二人,間 一人奉耒耜授司農卿,以五品、六品清官攝;一人掌耒耜,太常寺用本官。三公、 九卿,諸侯耕牛四十,其十,副也,牛各一人。庶人耕牛四十,各二牛一人。庶人 耒耜二十具、鍤二具,木為刃。主藉田縣令一人,具朝服,當耕時立田側,畢乃退。 畿甸諸縣令先期集,以常服陪耕所,耆艾二十人,陪於庶人耕位南。三公從者各三 人,九卿、諸侯從者各一人,以助耕。皆絳服介幘,用其本司隸。是時雖草具其儀 如此,以水、旱、用兵而止。
huáng dì yè líng, xíng gōng jù líng shí lǐ, shè zuò yú zhāi shì, shè xiǎo cì yú líng suǒ dào xī nán, dà cì yú qǐn xī nán. shì chén cì yú dà cì xī nán, péi wèi zhě cì yòu yú xī nán, jiē dōng xiàng. wén guān yú běi, wǔ guān yú nán, cháo jí shǐ yòu yú qí nán, jiē xiāng dì zhī yí.
皇帝謁陵,行宮距陵十里,設坐於齋室,設小次於陵所道西南,大次於寢西南。 侍臣次於大次西南,陪位者次又於西南,皆東向。文官於北,武官於南,朝集使又 於其南,皆相地之宜。
qián xíng èr rì, qiǎn tài wèi gào yú miào. huáng dì zhì xíng gōng, jí zhāi shì. líng lìng yǐ yù cè jìn shǔ. shè yù wèi yú líng dōng nán yú, xī xiàng, yǒu gāng lù zhī ài, zé suí dì zhī yí. yòu shè wèi yú qǐn gōng zhī diàn dōng bì zhī dōng nán, xī xiàng. zūn diàn chén yú táng hù dōng nán. bǎi guān xíng cóng zōng shì kè shǐ wèi shén dào zuǒ yòu, qǐn gōng zé fēn fāng xù lì dà cì qián.
前行二日,遣太尉告於廟。皇帝至行宮,即齋室。陵令以玉冊進署。設御位於 陵東南隅,西向,有岡麓之閡,則隨地之宜。又設位於寢宮之殿東陛之東南,西向。 尊坫陳於堂戶東南。百官、行從、宗室、客使位神道左右,寢宮則分方序立大次前。
qí rì, wèi míng wǔ kè, chén huáng huī dà zhàng yú líng qǐn. sān kè, xíng shì guān jí zōng shì qīn wǔ děng zhū qīn sān děng yǐ shàng bìng kè shǐ zhī dāng péi zhě jiù wèi. huáng dì sù fú chéng mǎ, huá gài sǎn shàn, shì chén qí cóng, yì xiǎo cì. bù chū cì, zhì wèi, zài bài. yòu zài bài. zài wèi jiē zài bài, yòu zài bài. shǎo xuǎn, tài cháng qīng qǐng cí, huáng dì zài bài, yòu zài bài. fèng lǐ yuē: fèng cí. zài wèi zhě zài bài. huáng dì hái xiǎo cì, chéng mǎ yì dà cì, zhàng wèi liè lì yǐ qí xíng. bǎi guān zōng shì zhū qīn kè shǐ xù lì cì qián. huáng dì bù zhì qǐn gōng nán mén, zhàng wèi zhǐ. nǎi rù, yáo dōng xù jìn diàn bì dōng nán wèi, zài bài shēng zì dōng jiē, běi xiàng, zài bài, yòu zài bài. rù shěng fú wán, wěn shì zhàng zé, jìn tài láo zhī zhuàn, jiā zhēn xiū. huáng dì chū zūn suǒ, zhuó jiǔ, rù, sān diàn jué, běi xiàng lì. tài zhù èr rén chí yù cè yú hù wài, dōng xiàng guì dú. huáng dì zài bài, yòu zài bài, nǎi chū hù, dāng qián běi xiàng lì. tài cháng qīng qǐng cí, huáng dì zài bài, chū dōng mén, hái dà cì, sù xíng gōng.
其日,未明五刻,陳黃麾大仗於陵寢。三刻,行事官及宗室親五等、諸親三等 以上並客使之當陪者就位。皇帝素服乘馬,華蓋、繖、扇,侍臣騎從,詣小次。步 出次,至位,再拜。又再拜。在位皆再拜,又再拜。少選,太常卿請辭,皇帝再拜, 又再拜。奉禮曰:「奉辭。」在位者再拜。皇帝還小次,乘馬詣大次,仗衛列立以 俟行。百官、宗室、諸親、客使序立次前。皇帝步至寢宮南門,仗衛止。乃入,繇 東序進殿陛東南位,再拜;升自東階,北向,再拜,又再拜。入省服玩,抆拭帳簀, 進太牢之饌,加珍羞。皇帝出尊所,酌酒,入,三奠爵,北向立。太祝二人持玉冊 於戶外,東向跪讀。皇帝再拜,又再拜,乃出戶,當前北向立。太常卿請辭,皇帝 再拜,出東門,還大次,宿行宮。
ruò tài zǐ zhū wáng gōng zhǔ péi zàng bǎi chéng zhě, jiē jì qǐn diàn dōng wǔ gōng chén péi zàng zhě, jì dōng xù. wèi wèi diàn zhuàn, yǐ yǒu sī xíng shì.
若太子、諸王、公主陪葬柏城者,皆祭寢殿東廡;功臣陪葬者,祭東序。為位 奠饌,以有司行事。
huò huáng hòu cóng yè, zé shè dà cì qǐn gōng dōng, xiān cháo fēi pín cì yú dà cì nán, dà zhǎng gōng zhǔ zhū qīn mìng fù zhī cì yòu yú qí nán, jiē dōng xiàng. yǐ xíng zhàng jù zhàng yè suǒ, nèi yè zhě shè huáng hòu wèi yú qǐn gōng dōng, dà cì qián, shǎo dōng. xiān cháo fēi pín wèi xī nán, gè yú cì dōng, sī zàn wèi fēi pín dōng běi, jiē dōng xiàng. huáng dì jì fā xíng gōng, huáng hòu chéng sì wàng chē zhī dà cì, gǎi fú jiǎ jì, bái liàn dān yī. nèi diǎn yǐn dǎo fēi pín yǐ xià jiù wèi. huáng hòu zài bài, péi zhě jiē bài. shǎo xuǎn, suì cí, yòu bài, péi zhě jiē bài. huáng hòu hái qǐn dōng dà cì, péi zhě tuì. huáng hòu tián chāi lǐ yī, chéng yú yì qǐn gōng, xiān cháo fēi pín dà zhǎng gōng zhǔ yǐ xià cóng. zhì běi mén, jiàng yú, rù dà cì, yì qǐn diàn qián xī jiē zhī xī, fēi pín gōng zhǔ wèi yú xī, sī zàn wèi fēi pín dōng běi, jiē dōng xiàng. huáng hòu zài bài, zài wèi zhě jiē bài. huáng hòu yáo xī jiē rù shì, yì xiān dì qián zài bài, fù yì xiān hòu qián zài bài, jìn shěng xiān hòu fú wán, tuì xī xiāng, dōng xiàng lì, jìn shí. huáng dì chū, nǎi jiàng xī jiē wèi. cí, zài bài, fēi pín jiē bài. yì dà cì gēng yī, huáng dì guò, nǎi chū qǐn gōng běi mén, chéng chē hái.
或皇后從謁,則設大次寢宮東,先朝妃嬪次於大次南,大長公主、諸親命婦之 次又於其南,皆東向。以行帳具障謁所,內謁者設皇后位於寢宮東,大次前,少東。 先朝妃嬪位西南,各於次東,司贊位妃嬪東北,皆東向。皇帝既發行宮,皇后乘四 望車之大次,改服假髻,白練單衣。內典引導妃嬪以下就位。皇后再拜,陪者皆拜。 少選,遂辭,又拜,陪者皆拜。皇后還寢東大次,陪者退。皇后鈿釵禮衣,乘輿詣 寢宮,先朝妃嬪、大長公主以下從。至北門,降輿,入大次,詣寢殿前西階之西, 妃嬪、公主位於西,司贊位妃嬪東北,皆東向。皇后再拜,在位者皆拜。皇后繇西 階入室,詣先帝前再拜,復詣先後前再拜,進省先後服玩,退西廂,東向立,進食。 皇帝出,乃降西階位。辭,再拜,妃嬪皆拜。詣大次更衣,皇帝過,乃出寢宮北門, 乘車還。
tiān zǐ bù gōng yè, zé yǐ tài cháng qīng xíng líng. suǒ sī zhuàn rì, chē fǔ lìng jù yáo chē yī mǎ qīng dào, qīng yī tuán shàn qū gài sǎn, liè qí yú tài cháng sì mén. shè cì líng nán bǎi bù dào dōng, xī xiàng. yòu xiào lìng jù tì qì yǐ bèi xùn sǎo. tài cháng qīng gōng fú chéng chē, fèng lǐ láng yǐ xià cóng. zhì cì, shè qīng wèi zhào mén wài zhī zuǒ, líng guān wèi qīng dōng nán, zhí shì yòu yú qí nán, jiē xī xiàng. fèng lǐ láng wèi líng guān zhī xī, zàn yǐn èr rén jū nán. tài cháng qīng yǐ xià zài bài, zài wèi jiē bài. yè zhě dǎo qīng, zàn yǐn dǎo zhòng guān rù, fèng xíng fù wèi jiē bài. chū, chéng chē zhī tā líng. yǒu shān zhì, zé mìng zhī.
天子不躬謁,則以太常卿行陵。所司撰日,車府令具軺車一馬清道,青衣、團 扇、曲蓋繖,列俟於太常寺門。設次陵南百步道東,西向。右校令具剃器以備汛掃。 太常卿公服乘車,奉禮郎以下從。至次,設卿位兆門外之左,陵官位卿東南,執事 又於其南,皆西向。奉禮郎位陵官之西,贊引二人居南。太常卿以下再拜,在位皆 拜。謁者導卿,贊引導眾官入,奉行、復位皆拜。出,乘車之它陵。有芟治,則命 之。
fán guó líng zhī zhì, huáng zǔ yǐ shàng zhì tài zǔ líng, jiē shuò wàng shàng shí, yuán rì dōng zhì hán shí fú là shè gè yī jì. huáng kǎo líng, shuò wàng jí jié jì, ér rì jìn shí. yòu jiàn xīn yú zhū líng, qí wù wǔ shí yǒu liù pǐn. shǐ jiāng jìn yù, suǒ sī bì xiān yǐ sòng tài cháng yǔ shàng shí, zī wèi jiàn zhī, rú zōng miào.
凡國陵之制,皇祖以上至太祖陵,皆朔、望上食,元日、冬至、寒食、伏、臘、 社各一祭。皇考陵,朔、望及節祭,而日進食。又薦新於諸陵,其物五十有六品。 始將進御,所司必先以送太常與尚食,滋味薦之,如宗廟。
zhēn guān shí sān nián, tài zōng yè xiàn líng, dì zhì xiǎo cì, jiàng yú, nà lǚ, rù què mén, xī xiàng zài bài, tòng kū fǔ fú dài bù néng xìng. lǐ bì, gǎi fú rù qǐn gōng, zhí zhuàn yǐ jiàn. yuè gāo zǔ jí tài mù hòu fú yù, bēi gǎn zuǒ yòu. bù chū sī mǎ běi mén, ní xíng èr bǎi bù.
貞觀十三年,太宗謁獻陵,帝至小次,降輿,納履,入闕門,西向再拜,慟哭 俯伏殆不能興。禮畢,改服入寢宮,執饌以薦。閱高祖及太穆後服御,悲感左右。 步出司馬北門,泥行二百步。
yǒng huī èr nián, yǒu sī yán: xiān dì shí, xiàn líng jì sān nián, wéi shuò wàng dōng zhì xià fú là qīng míng shè shàng shí, jīn zhāo líng sàng qī bì, qǐng shàng shí rú xiàn líng. cóng zhī. liù nián zhēng yuè shuò, gāo zōng yè zhāo líng, xíng kū jiù wèi, zài bài pǐ yǒng bì, yì fú yè qǐn gōng. rù qǐn kū yǒng, jìn dōng jiē, xī xiàng bài hào, jiǔ, nǎi jiàn tài láo zhī zhuàn, jiā zhēn xiū, bài kū diàn zhuàn. yuè fú yù ér hòu cí, xíng kū chū qǐn běi mén, yù xiǎo niǎn hái.
永徽二年,有司言:「先帝時,獻陵既三年,惟朔、望、冬至、夏伏、臘、清 明、社上食,今昭陵喪期畢,請上食如獻陵。」從之。六年正月朔,高宗謁昭陵, 行哭就位,再拜擗踴畢,易服謁寢宮。入寢哭踴,進東階,西向拜號,久,乃薦太 牢之饌,加珍羞,拜哭奠饌。閱服御而後辭,行哭出寢北門,御小輦還。
xiǎn qìng wǔ nián, zhào suì chūn qiū jì yī xún, yí yǐ sān gōng xíng líng, tài cháng shǎo qīng èr zhī, tài cháng gěi lǔ báo, réng zhe yú lìng. shǐ, zhēn guān lǐ suì yǐ chūn qiū zhòng yuè xún líng, zhì wǔ hòu shí, nǎi yǐ sì jì yuè shēng rì jì rì qiǎn shǐ yì líng qǐ jū. jǐng lóng èr nián, yòu tái shì qīng shǐ táng shào shàng shū yuē: lǐ bù jì mù, táng jiā zhī zhì, chūn qiū zhòng yuè yǐ shǐ jù lǔ bù yì guān xún líng. tiān shòu zhī hòu, nǎi yǒu qǐ jū, suì wèi gù shì. fū qǐ jū zhě, cān hòu dòng zhǐ, shì shēng zhī dào, fēi líng qǐn fǎ. qǐng tíng sì jì jí shēng rì jì rì jié rì qǐ jū, huái shì èr shí xún líng. shǒu chì yuē: qián líng suì dōng zhì hán shí yǐ wài shǐ, èr jì yǐ nèi shǐ cháo fèng. tā líng rú shào zòu. zhì shì yòu xiàn zhāo qián líng jiē rì jì. tài cháng bó shì péng jǐng zhí shàng shū yuē: lǐ wú rì jì líng, wéi zōng miào yuè yǒu jì. gù wáng shè miào tiāo tán shàn wèi qīn shū duō shǎo zhī shù, lì qī miào yī tán yī shàn. yuē kǎo miào yuē wáng kǎo miào yuē huáng kǎo miào, yuē xiǎn kǎo miào, jiē yuè jì zhī. yuǎn miào wèi tiāo, xiǎng cháng nǎi zhǐ. qù tiāo wèi tán, qù tán wèi shàn, yǒu dǎo yān jì zhī, wú dǎo nǎi zhǐ. yòu qiào zhōu jì zhì: tiān zǐ shǐ zǔ gāo zǔ zēng zǔ zǔ kǎo zhī miào, jiē yuè shuò jiā jiàn, yǐ xiàng píng shēng shuò shí, wèi zhī yuè jì, èr tiāo zhī miào wú yuè jì. zé gǔ jiē wú rì jì zhě. jīn zhū líng shuò wàng shí, zé jìn yú gǔ zhī yīn shì zhū jié rì shí, jìn yú gǔ zhī jiàn xīn. zhèng zhù lǐ jì: yīn shì, yuè shuò bàn jiàn xīn zhī diàn yě. yòu: jì dà xiáng jí sì shí yān. cǐ qí jì jiē zài miào, jìn dài shǐ yǐ shuò wàng zhū jié jì líng qǐn, wéi sì shí jí là wǔ xiǎng miào. kǎo jīng jù lǐ, gù wú rì jì yú líng. wéi hàn qī miào yì, jīng shī zì gāo zǔ xià zhì xuān dì, yǔ tài shàng huáng dào huáng kǎo líng páng lì miào, yuán gè yǒu qǐn biàn diàn, gù rì jì yú qǐn, yuè jì yú biàn diàn. yuán dì shí, gòng yǔ yǐ lǐ jié fán shù, yuàn bà jùn guó miào. chéng xiàng wéi xuán chéng děng yòu yì qī miào wài, qǐn yuán jiē wú fù. yì zhě yì yǐ jì bù yù shù, yí fù gǔ sì shí jì yú miào. hòu liú xīn yǐn chūn qiū chuán rì jì, yuè sì, shí xiǎng, suì gòng. zǔ mí zé rì jì, céng gāo zé yuè sì, èr tiāo zé shí xiǎng, tán shàn zé suì gòng. hòu hàn líng qǐn zhī jì wú chuán yān. wèi jìn yǐ jiàng, jiē bù jì mù. guó jiā zhū líng rì jì qǐng tíng rú lǐ. shū zòu, tiān zi yǐ yǔ shì chén yuē: lǐ guān yán zhū líng bù dāng rì jìn shí. fū lǐ yǐ rén qíng yán gé, hé zhuān gǔ wèi? qián líng yí cháo bū jìn diàn rú gù. zhāo xiàn èr líng rì yī jìn, huò suǒ sī kǔ yú fèi, kě jiǎn zhèn cháng shàn wèi zhī.
顯慶五年,詔歲春、秋季一巡,宜以三公行陵,太常少卿貳之,太常給鹵薄, 仍著於令。始,《貞觀禮》歲以春、秋仲月巡陵,至武后時,乃以四季月、生日、 忌日遣使詣陵起居。景龍二年,右台侍卿史唐紹上書曰:「禮不祭墓,唐家之制, 春、秋仲月以使具鹵簿衣冠巡陵。天授之後,乃有起居,遂為故事。夫起居者,參 候動止,事生之道,非陵寢法。請停四季及生日、忌日、節日起居,淮式二時巡陵。」 手敕曰:「乾陵歲冬至、寒食以外使,二忌以內使朝奉。它陵如紹奏。」至是又獻、 昭、乾陵皆日祭。太常博士彭景直上疏曰:「禮無日祭陵,惟宗廟月有祭。故王設 廟、祧、壇、墠為親疏多少之數,立七廟、一壇、一墠。曰考廟、曰王考廟、曰皇 考廟,曰顯考廟,皆月祭之。遠廟為祧,享嘗乃止。去祧為壇,去壇為墠,有禱焉 祭之,無禱乃止。又譙周《祭志》:『天子始祖、高祖、曾祖、祖、考之廟,皆月 朔加薦,以象平生朔食,謂之月祭,二祧之廟無月祭。』則古皆無日祭者。今諸陵 朔、望食,則近於古之殷事;諸節日食,近於古之薦新。鄭注《禮記》:『殷事, 月朔、半薦新之奠也。』又:『既大祥即四時焉。』此其祭皆在廟,近代始以朔、 望諸節祭陵寢,唯四時及臘五享廟。考經據禮,固無日祭於陵。唯漢七廟議,京師 自高祖下至宣帝,與太上皇、悼皇考陵旁立廟,園各有寢、便殿,故日祭於寢,月 祭於便殿。元帝時,貢禹以禮節煩數,願罷郡國廟。丞相韋玄成等又議七廟外,寢 園皆無復。議者亦以祭不欲數,宜復古四時祭於廟。後劉歆引《春秋傳》『日祭, 月祀,時享,歲貢。祖禰則日祭,曾高則月祀,二祧則時享,壇、墠則歲貢』。後 漢陵寢之祭無傳焉。魏、晉以降,皆不祭墓。國家諸陵日祭請停如禮。」疏奏,天 子以語侍臣曰:「禮官言諸陵不當日進食。夫禮以人情沿革,何專古為?乾陵宜朝 晡進奠如故。昭、獻二陵日一進,或所司苦於費,可減朕常膳為之。」
kāi yuán shí wǔ nián chì: xuān huáng dì guāng huáng dì líng, yǐ xiàn lìng jiǎn xiào, zhōu zhǎng guān suì yī xún. yòu chì: suì chūn qiū xún líng, gōng qīng jù zhàng chū chéng, zhì líng shí lǐ fù.
開元十五年敕:「宣皇帝、光皇帝陵,以縣令檢校,州長官歲一巡。」又敕: 「歲春、秋巡陵,公卿具仗出城,至陵十里復。」
shí qī nián, xuán zōng yè qiáo líng, zhì xū yuán xī què xià mǎ, wàng líng tì sì, xíng jí shén wǔ mén, hào tòng zài bài. qiě yǐ sān fǔ bīng mǎ gōng wèi, suì yè dìng líng xiàn líng zhāo líng qián líng nǎi hái.
十七年,玄宗謁橋陵,至需垣西闕下馬,望陵涕泗,行及神午門,號慟再拜。 且以三府兵馬供衛,遂謁定陵、獻陵、昭陵、乾陵乃還。
èr shí sān nián, zhào: xiàn zhāo gān dìng qiáo wǔ líng, shuò wàng shàng shí, suì dōng zhì hán shí gè rì shè yī jì. ruò jié yǔ shuò wàng jì rì hé, jí zhǔn jié jì liào. qiáo líng rì jìn bàn yáng shí. èr shí qī nián, chì gōng qīng xún líng chéng hé, qí lìng tài pú sì, líng gěi hé èr chéng jí zhàng. míng nián, zhì: yǐ xuān huáng dì guāng huáng dì jǐng huáng dì yuán huáng dì zhuī zūn hào shì yǒu zhì, ér líng qǐn suǒ fèng wèi chēng. jiàn chū qǐ yùn líng rú xìng níng yǒng kāng líng, zhì shǔ guān líng hù, chūn qiū zhòng yuè, fēn mìng gōng qīng xún yè. èr shí nián zhào: jiàn chū qǐ yùn xìng níng yǒng kāng líng, suì sì shí bā jié, suǒ sī yǔ líng shǔ jù shí jìn. tiān bǎo èr nián, shǐ yǐ jiǔ yuè shuò jiàn yī yú zhū líng. yòu cháng yǐ hán shí jiàn táng zhōu jī qiú léi chē, wǔ yuè jiàn yī shàn.
二十三年,詔:「獻、昭、乾、定、橋五陵,朔、望上食,歲冬至、寒食各日 設一祭。若節與朔、望、忌日合,即准節祭料。橋陵日進半羊食。」二十七年,敕 公卿巡陵乘輅,其令太僕寺,陵給輅二乘及仗。明年,制:「以宣皇帝、光皇帝、 景皇帝、元皇帝追尊號諡有制,而陵寢所奉未稱。建初、啟運陵如興寧、永康陵, 置署官、陵戶,春、秋仲月,分命公卿巡謁。二十年詔:建初、啟運、興寧、永康 陵,歲四時、八節,所司與陵署具食進。」天寶二年,始以九月朔薦衣於諸陵。又 常以寒食薦餳粥、雞球、雷車,五月薦衣、扇。
líng sī jiù yuē shǔ, shí sān zài gǎi xiàn zhāo gān dìng qiáo wǔ líng shǔ wèi tái, lìng wèi tái lìng, shēng jiù yī jiē. shì hòu zhū líng shǔ jiē chēng tái.
陵司舊曰署,十三載改獻、昭、乾、定、橋五陵署為台,令為台令,升舊一階。 是後諸陵署皆稱台。
dà lì shí sì nián, lǐ yí shǐ yán zhēn qīng zòu: jīn yuán líng qǐng shuò wàng jié jì, rì jiàn, rú gù shì tài líng wéi shuò wàng suì dōng zhì hán shí fú là shè yī jì, ér bà rì shí. zhì yuē: kě. zhēn yuán sì nián, guó zi jì jiǔ bāo jí yán: suì èr yuè bā yuè, gōng qīng cháo bài zhū líng, líng tái suǒ yóu dǎo zhì líng xià, lǐ lüè, wú yǐ jǐn gōng. yú shì tài cháng yuē jiù lǐ cǎo dìng yuē: suǒ sī xiān zhuàn jí rì, gōng qīng hé chē lǔ báo jiù tài cháng sì fā, dǐ líng nán dào dōng shè cì, xī xiàng běi shàng. gōng qīng jì zhì cì, fèng lǐ láng shè wèi běi mén wài zhī zuǒ, líng guān wèi qí dōng nán, zhí shì guān yòu yú qí nán. yè zhě dǎo gōng qīng, diǎn yǐn dǎo zhòng guān jiù wèi, jiē bài. gōng qīng zhòng guān yǐ cì fèng xíng, bài ér hái.
大曆十四年,禮儀使顏真卿奏:「今元陵請朔、望、節祭,日薦,如故事;泰 陵惟朔、望、歲冬至、寒食、伏、臘、社一祭,而罷日食。」制曰:「可。」貞元 四年,國子祭酒包佶言:「歲二月、八月,公卿朝拜諸陵,陵台所由導至陵下,禮 略,無以盡恭。」於是太常約舊禮草定曰:「所司先撰吉日,公卿輅車、鹵薄就太 常寺發,抵陵南道東設次,西向北上。公卿既至次,奉禮郎設位北門外之左,陵官 位其東南,執事官又於其南。謁者導公卿,典引導眾官就位,皆拜。公卿、眾官以 次奉行,拜而還。」
gù shì, cháo líng gōng qīng fā, tiān zǐ shì shì bù fèi. shí liù nián, bài líng guān fā, huì dǒng jìn zú, fèi cháo. shì hòu gōng qīng fā, nǎi yīn zhī bù shì shì.
故事,朝陵公卿發,天子視事不廢。十六年,拜陵官發,會董晉卒,廢朝。是 後公卿發,乃因之不視事。
yuán hé yuán nián, lǐ yí shǐ dù huáng shang qǐng rú gù shì, fēng líng rì jì, chóng líng wéi jì shuò wàng jié rì fú là. èr nián, zǎi chén jiàn yán: lǐ yǒu zhe dìng, hòu shì xùn yī shí zhī mù, guò yú fán, bìng gù líng miào yǒu jiàn xīn, ér jié yǒu qiǎn shǐ, qǐng suì tài miào yǐ shí xiǎng, shuò wàng shàng shí, zhū líng yǐ shuò wàng diàn, qīn líng yǐ cháo bū diàn, qí yú xiǎng jí jì rì gào líng jiē tíng.
元和元年,禮儀使杜黃裳請如故事,豐陵日祭,崇陵唯祭朔、望、節日、伏、 臘。二年,宰臣建言:「禮有著定,後世徇一時之慕,過於煩,並故陵廟有薦新, 而節有遣使,請歲太廟以時享,朔、望上食,諸陵以朔、望奠,親陵以朝晡奠,其 余享及忌日告陵皆停。」