zōng shì zǎi xiàng
宗室宰相
lǐ kuò zhī, héng shān mǐn wáng sūn yě, shǐ míng chāng. shén lóng chū, zhuó zuǒ wèi láng jiāng. kāi yuán zhōng, qiān lèi tōng zhōu cì shǐ, yǐ bàn zhì wén. àn chá shǐ hán cháo zōng yán zhū cháo, zhuó qín zhōu dū du. xǐ shǎn zhōu cì shǐ hé nán yǐn. qí zhèng bù kē xì, wèi xià suǒ biàn. xuán zōng huàn gǔ luò suì bào hào yáo lì, zhào shì zhī yǐ jìn qián zuò sān dà fáng, yuē shàng yáng jī cuì yuè bēi, zì shì shuǐ bù néng huàn. kè shí zhe gōng, zhào yǒng wáng lín shū, huáng tài zǐ yīng shǔ é. jìn yù shǐ dài fū. èr shí qī nián, jiān yōu zhōu zhǎng shǐ, zhī jié dù shì. shì zhī yǐ zǔ bèi fèi, ér fù xiàng jiàn zhú wǔ hòu shí, zàng yǒu què, zhì shì gài péi yì zhāo líng què zhōng, zhào kě. bāo cè diǎn wù, kūn zhào dū yì, háng dào wèi zī tàn. qiān xíng bù shàng shū. shì zhī xǐ bīn kè, yǐn jiǔ zhì dòu yú bù luàn. yè yàn yú, zhòu jué shì, àn wú liú cí.
李适之,恆山愍王孫也,始名昌。神龍初,擢左衛郎將。開元中,遷累通州刺 史,以辦治聞。按察使韓朝宗言諸朝,擢秦州都督。徙陝州刺史、河南尹。其政不 苛細,為下所便。玄宗患谷、洛歲暴耗徭力,詔適之以禁錢作三大防,曰上陽、積 翠、月陂,自是水不能患。刻石著功,詔永王璘書,皇太子瑛署額。進御史大夫。 二十七年,兼幽州長史,知節度事。適之以祖被廢,而父象見逐武后時,葬有闕, 至是丐陪瘞昭陵闕中,詔可。褒冊典物,焜照都邑,行道為咨嘆。遷刑部尚書。適 之喜賓客,飲酒至斗余不亂。夜宴娛,晝決事,案無留辭。
tiān bǎo yuán nián, dài niú xiān kè wèi zuǒ xiāng, lèi fēng qīng hé xiàn gōng. cháng yǔ lǐ lín fǔ zhēng quán bù xié, lín fǔ yīn zéi, jí hǎo wèi shì zhī yuē: huá shān shēng jīn, cǎi zhī kě yǐ fù guó, gù shàng wèi zhī zhī. shì zhī xìng shū, xìn qí yán, tā rì cóng róng wèi dì dào zhī. dì xǐ yǐ wèn lín fǔ, duì yuē: chén zhī zhī jiù yǐ, gù huá shān bì xià běn mìng, wáng qì zhī shě, bù kě yǐ chuān zhì, gù bù gǎn wén. dì yǐ lín fǔ wèi ài jǐ, ér báo shì zhī bù qīn. yú shì, huáng fǔ wéi míng wéi jiān péi kuān hán cháo zōng jiē shì zhī hòu shàn, xī wèi lín fǔ suǒ gòu dé zuì. shì zhī jù bù zì ān, nǎi shàng zǎi zhèng qiú sàn zhí, yǐ tài zǐ shǎo bǎo bà, xīn rán zì yǐ wèi miǎn huò. é zuò wéi jiān lèi, biǎn yí chūn tài shǒu. huì yù shǐ luó xī shì yīn bèi zhào shā jiān děng biǎn suǒ, zhōu qiě zhèn kǒng, jí guò yí chūn, shì zhī jù, yǎng yào zì shā.
天寶元年,代牛仙客為左相,累封清和縣公。嘗與李林甫爭權不協,林甫陰賊, 即好謂適之曰:「華山生金,采之可以富國,顧上未之知。」適之性疏,信其言, 他日從容為帝道之。帝喜以問林甫,對曰:「臣知之舊矣,顧華山陛下本命,王氣 之舍,不可以穿治,故不敢聞。」帝以林甫為愛己,而薄適之不親。於是,皇甫惟 明、韋堅、裴寬、韓朝宗皆適之厚善,悉為林甫所構得罪。適之懼不自安,乃上宰 政求散職,以太子少保罷,欣然自以為免禍。俄坐韋堅累,貶宜春太守。會御史羅 希奭陰被詔殺堅等貶所,州且震恐,及過宜春,適之懼,仰藥自殺。
lǐ xiàn, wú wáng kè sūn yě. zhé jié xià shì, zhǎng lì zhì. tiān bǎo shí, lèi qiān jīng zhào yǐn. xuán zōng suì xìng wēn tāng, diān nèi qiǎo gōng yì yǐ mèi shàng, xiàn dú wú suǒ xiàn, dì yì zhī. yáng guó zhōng shǐ kè qiān áng hé yíng tī ān lù shān yīn shì, fěng jīng zhào bǔ qí dì, dé ān dài lǐ fāng lái děng yǔ lù shān fǎn zhuàng, yì shā zhī. lù shān nù, shàng shū zì yán, dì jù biàn, chū xiàn wèi líng líng tài shǒu. xiàn wèi zhèng dé rén xīn, shí jīng shī mǐ xiáng guì, bǎi xìng nǎi xiāng yǔ yáo yuē: yù sù jiàn, zhuī lǐ xiàn. xún xǐ zhǎng shā. yǒng wáng wèi jiāng líng dà dū dū, jiǎ xiàn wèi zhǎng shǐ. zhì dé chū, sù zōng zhào zhī, bài fú fēng tài shǒu, jiān yù shǐ dài fū. míng nián, zhuó jīng zhào yǐn, fēng liáng guó gōng.
李峴,吳王恪孫也。折節下士,長吏治。天寶時,累遷京兆尹。玄宗歲幸溫湯, 甸內巧供億以媚上,峴獨無所獻,帝異之。楊國忠使客騫昂、何盈擿安祿山陰事, 諷京兆捕其第,得安岱、李方來等與祿山反狀,縊殺之。祿山怒,上書自言,帝懼 變,出峴為零陵太守。峴為政得人心,時京師米翔貴,百姓乃相與謠曰:「欲粟賤, 追李峴。」尋徙長沙。永王為江陵大都督,假峴為長史。至德初,肅宗召之,拜扶 風太守,兼御史大夫。明年,擢京兆尹,封梁國公。
qián yuán èr nián, yǐ zhōng shū shì láng tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì. yú shì lǚ yīn lǐ kuí dì wǔ qí tóng fǔ zhèng, ér xiàn wèi wàng zuì jiù, shì duō dú jué, yīn děng bù píng. lǐ fǔ guó yòng quán, zhì zhào huò bù chū zhōng shū, bǎi sī mò gǎn fù. xiàn dùn shǒu dì qián, jí yán qí è, dì wù, shāo jiā jiǎn zhì, fǔ guó yóu shì ràng xíng jūn sī mǎ, rán shēn xián xiàn. fèng xiáng qī mǎ fāng yā guān dào lüè rén, tiān xìng lìng xiè yí fǔ shā zhī. fǔ guó fěng qí qī shǐ sù wǎng, zhào jiān chá yù shǐ sūn yíng jū zhī, zhí yí fǔ. qí qī yòu sù, zhào yù shǐ zhōng chéng cuī bó yáng xíng bù shì láng lǐ yè dà lǐ qīng quán xiàn wèi sān sī xùn zhī, wú yì cí. qī bù chéng, fǔ guó zhù zhī, nǎi lìng shì yù shǐ máo ruò xū fù àn. ruò xū wěi zuì yí fǔ, yán yù shǐ yòng fǎ bù duān, bó yáng nù, yù zhì ràng, ruò xū chí rù zì guī dì, dì liú ruò xū lián zhōng, qǐng, bó yáng děng zhì, hé ruò xū fù zhōng rén shī yǒu zuì, dì nù chì zhī, biǎn bó yáng gāo yào wèi quán xiàn dù yáng wèi, zhú lǐ yè lǐng nán, liú yíng bō zhōu. xiàn wèi zé tài zhòng, rù yán yú dì yuē: ruò xū xī zhǐ yòng xíng, luàn guó fǎ. bì xià xìn wèi zhòng qīng, shì wú yù shǐ tái. dì nù, lǐ kuí bù gǎn zhēng, nǎi chū xiàn wèi shǔ zhōu cì shǐ. shí yòu sàn qí cháng shì hán zé mù rù duì, dì yuē: xiàn yù zhuān quán yé? nǎi yún rèn máo ruò xū shì wú yù shǐ tái. zhèn jīn chū zhī, shàng hèn fǎ tài kuān. zé mù yuē: xiàn yán zhí, bù gǎn zhuān quán. bì xià kuān zhī, zhī yì shèng dé ěr.
乾元二年,以中書侍郎同中書門下平章事。於是呂諲、李揆、第五琦同輔政, 而峴位望最舊,事多獨決,諲等不平。李輔國用權,制詔或不出中書,百司莫敢覆。 峴頓首帝前,極言其惡,帝悟,稍加檢制,輔國由是讓行軍司馬,然深銜峴。鳳翔 七馬坊押官盜掠人,天興令謝夷甫殺之。輔國諷其妻使訴枉,詔監察御史孫鎣鞫之, 直夷甫。其妻又訴,詔御史中丞崔伯陽、刑部侍郎李曄、大理卿權獻為三司訊之, 無異辭。妻不承,輔國助之,乃令侍御史毛若虛覆按。若虛委罪夷甫,言御史用法 不端,伯陽怒,欲質讓,若虛馳入自歸帝,帝留若虛簾中,頃,伯陽等至,劾若虛 傅中人失有罪,帝怒叱之,貶伯陽高要尉、權獻杜陽尉,逐李曄嶺南,流鎣播州。 峴謂責太重,入言於帝曰:「若虛希旨用刑,亂國法。陛下信為重輕,示無御史台。」 帝怒,李揆不敢爭,乃出峴為蜀州刺史。時右散騎常侍韓擇木入對,帝曰:「峴欲 專權耶?乃雲任毛若虛示無御史台。朕今出之,尚恨法太寬。」擇木曰:「峴言直, 不敢專權。陛下寬之,祗益盛德耳。」
dài zōng lì, gǎi jīng nán jié dù, zhī jiāng huái xuǎn bǔ shǐ. rù wèi lǐ bù shàng shū jiān zōng zhèng qīng. chéng yú zài shǎn, yóu shāng shān zǒu dì suǒ. hái jīng, bài mén xià shì láng tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì. gù shì, zhèng shì táng bù jiē kè. zì yuán zài wèi xiāng, zhōng rén chuán zhào zhě yǐn shēng táng, zhì tà dài zhī. xiàn zhì, jí chì lì chè tà. yòu zòu cháng cān guān jǔ cái rèn jiàn guān xiàn guān zhě, wú xiàn yuán. bù yú yuè, wèi yào jìn zèn duǎn, suì shī ēn, bà wèi tài zǐ zhān shì. qiān lì bù shàng shū, fù zhī jiāng huái xuǎn, gǎi jiǎn xiào bīng bù shàng shū jiān qú zhōu cì shǐ. zú, nián wǔ shí bā.
代宗立,改荊南節度,知江淮選補使。入為禮部尚書兼宗正卿。乘輿在陝,由 商山走帝所。還京,拜門下侍郎、同中書門下平章事。故事,政事堂不接客。自元 載為相,中人傳詔者引升堂,置榻待之。峴至,即敕吏撤榻。又奏常參官舉才任諫 官、憲官者,無限員。不逾月,為要近譖短,遂失恩,罷為太子詹事。遷吏部尚書, 復知江淮選,改檢校兵部尚書兼衢州刺史。卒,年五十八。
chū, dōng jīng píng, chén xī liè děng shù bǎi rén dài zuì, yì zhě jiāng xī dǐ sǐ, dì yì yì yù chéng tiān xià, gù cuī qì děng fù zhì shēn wén. xiàn shí wèi sān sī, dú yuē: fǎ yǒu shǒu yǒu cóng, qíng yǒu zhòng yǒu qīng, ruò yī qiè lùn sǐ, fēi bì xià yǔ tiān xià wéi xīn yì. qiě jié hú luàn cháng, shuí bù líng wū, yì guān bēn wáng, gè gù qí shēng, kě jǐn zé xié? bì xià zhī xīn qī xūn jiù zi ruò sūn, yī rì jiē xuè tiě zhēn, shàng wèi rén shù zāi? shū chēng jiān jué qú kuí, xié cóng wǎng zhì. kuàng hé běi cán niè jié fú guān lì, qí rén shàng duō, jīn bù kāi zì xīn zhī lù ér jǐn zhū zhī, shì jiān pàn zhě xīn, shǐ wèi zéi zhì sǐ. kùn shòu yóu dòu, kuàng shù wàn rén hū? yú shì, qì yǔ lǚ yīn jiē chuò chuò wén lì, cāo cháng yì, bù jí dà tǐ, shàng téng jiá gù zhēng, shù rì nǎi jiàn tīng. yì guān méng gēng shēng, zéi yì bù néng shǐ rén guī yuàn tiān zǐ, xiàn lì yě.
初,東京平,陳希烈等數百人待罪,議者將悉抵死,帝意亦欲懲天下,故崔器 等附致深文。峴時為三司,獨曰:「法有首有從,情有重有輕,若一切論死,非陛 下與天下惟新意。且羯胡亂常,誰不凌污,衣冠奔亡,各顧其生,可盡責邪?陛下 之新戚勛舊子若孫,一日皆血鐵砧,尚為仁恕哉?《書》稱『殲厥渠魁,脅從罔治』。 況河北殘孽劫服官吏,其人尚多,今不開自新之路而盡誅之,是堅叛者心,使為賊 致死。困獸猶鬥,況數萬人乎?」於是,器與呂諲皆齪齪文吏,操常議,不及大體, 尚騰頰固爭,數日乃見聽。衣冠蒙更生,賊亦不能使人歸怨天子,峴力也。
xiàn xiōng huán yì. huán cóng shàng huáng, xiàn yì dài sù zōng, yǐ xūn lì xiāng gāo, tóng shí wèi yù shǐ dài fū, jù pàn tái shì, yòu hé zhì fēng gōng, ér yì wèi hù bù shì láng yín qīng guāng lù dài fū, tóng jū zhǎng xìng lǐ dì, mén liè sān jǐ.
峴兄峘、嶧。峘從上皇,峴翊戴肅宗,以勛力相高,同時為御史大夫,俱判台 事,又合制封公,而嶧為戶部侍郎、銀青光祿大夫,同居長興里第,門列三戟。
lǐ miǎn, zì xuán qīng, zhèng huì wáng yuán yì céng sūn. fù zé yán, lèi wèi zhōu cì shǐ, fēng ān dé jùn gōng, yǐ lì zhì chēng. zhāng jiā zhēn wèi yì zhōu dū du, xìng jiǎn guì, jiē bù cì shǐ jù shén, zé yán shǒu hàn zhōu, dú yǐn tóng tà zuò, jiǎng yì zhèng shì, míng zhòng dāng shí.
李勉,字玄卿,鄭惠王元懿曾孫。父擇言,累為州刺史,封安德郡公,以吏治 稱。張嘉貞為益州都督,性簡貴,接部刺史倨甚,擇言守漢州,獨引同榻坐,講繹 政事,名重當時。
miǎn shǎo xǐ xué, nèi chén yǎ, wài qīng zhěng. shǐ diào kāi fēng wèi, biàn zhōu shuǐ lù yī dōu huì, sú páng cuò, hào nán zhì, miǎn cuī jiān jué yǐn wèi yǒu míng. cóng sù zōng yú líng wǔ, zhuó jiān chá yù shǐ. shí wǔ chén jué xìng, wú fǎ dù, dà jiāng guǎn chóng sì bèi què zuò, xiào yǔ huā zòng, miǎn hé bù gōng, dì tàn yuē: wú yǒu miǎn, nǎi zhī cháo tíng zhī zūn! qiān sī shàn yuán wài láng. guān dōng xiàn fú bǎi, jiāng jí sǐ, yǒu tàn zhě, miǎn guò wèn, yuē: bèi xié ér guān, fēi gǎn fǎn. miǎn rù jiàn dì yuē: kòu luàn zhī wū bàn tiān xià, qí yù zǎo xīn zì guī wú yáo. rú jǐn shā zhī, shì qū yǐ zhù zéi yě. dì chí qí wán yòu, hòu guī zhě rì zhì.
勉少喜學,內沉雅,外清整。始調開封尉,汴州水陸一都會,俗厖錯,號難治, 勉摧奸決隱為有名。從肅宗於靈武,擢監察御史。時武臣崛興,無法度,大將管崇 嗣背闕坐,笑語嘩縱,勉劾不恭,帝嘆曰:「吾有勉,乃知朝廷之尊!」遷司膳員 外郎。關東獻俘百,將即死,有嘆者,勉過問,曰:「被脅而官,非敢反。」勉入 見帝曰:「寇亂之汙半天下,其欲澡心自歸無繇。如盡殺之,是驅以助賊也。」帝 馳騎完宥,後歸者日至。
lèi wèi hé dōng wáng sī lǐ shuò fāng hé dōng dōu tǒng lǐ guó zhēn xíng jūn sī mǎ, jìn liáng zhōu cì shǐ. miǎn jiǎ wáng zuì nán zhèng lìng, zuì wèi quán xìng suǒ wū, zhào zhū zhī. miǎn yuē: fāng jí mù zǎi wèi rén fù mǔ, qǐ yǐ chán shā láng lì hū? jí jū zuì, wèi qǐng dé miǎn. zuì hòu yǐ tuī zé wèi lóng mén lìng, guǒ yǒu míng.
累為河東王思禮、朔方河東都統李國貞行軍司馬,進梁州刺史。勉假王晬南鄭 令,晬為權幸所誣,詔誅之。勉曰:「方藉牧宰為人父母,豈以讒殺郎吏乎?」即 拘晬,為請得免。晬後以推擇為龍門令,果有名。
qiāng hún nú lá kòu zhōu, miǎn bù néng shǒu, zhào wèi dà lǐ shǎo qīng. rán tiān zǐ sù zhòng qí zhèng, zhuó tài cháng shǎo qīng, yù suì bǐng yòng. ér lǐ fǔ guó fěng shǐ xià jǐ, miǎn bù kěn, nǎi chū wèi fén zhōu cì shǐ. lì hé nán yǐn, xǐ jiāng xī guān chá shǐ. lì bīng mù lín, píng zéi tún. bù rén fù bìng, wèi gǔ qiú yàn zhě, yǐ mù ǒu shǔ miǎn míng mái zhī, jué zhì yàn fú, miǎn yuē: shì wèi qí fù, zé xiào yě. zòng bù zhū. rù wèi jīng zhào yǐn jiān yù shǐ dài fū. yú cháo ēn lǐng guó zi jiān, wēi chǒng zhèn hè, qián yǐn lí gàn chǎn shì zhī, xū qí rù, chì lì zhì shù bǎi rén jù yǐ xiǎng. zhì shì lì qǐng, miǎn bù cóng, yuē: wú hòu tài xué, bǐ dāng jiàn xiǎng, jūn róng xìng guò fǔ, zé xiū jù. cháo ēn xián zhī, yì bù fù zhì tài xué.
羌、渾、奴剌寇州,勉不能守,召為大理少卿。然天子素重其正,擢太常少卿, 欲遂柄用。而李輔國諷使下己,勉不肯,乃出為汾州刺史。歷河南尹,徙江西觀察 使。厲兵睦鄰,平賊屯。部人父病,為蠱求厭者,以木偶署勉名埋之,掘治驗服, 勉曰:「是為其父,則孝也。」縱不誅。入為京兆尹兼御史大夫。魚朝恩領國子監, 威寵震赫,前尹黎干諂事之,須其入,敕吏治數百人具以餉。至是吏請,勉不從, 曰:「吾候太學,彼當見享,軍容幸過府,則脩具。」朝恩銜之,亦不復至太學。
xún bài lǐng nán jié dù shǐ. pān yú zéi féng chóng dào guì pàn jiāng zhū jì shí děng fù xiǎn wèi luàn, cán shí yú zhōu, miǎn qiǎn jiāng lǐ guān lǜ róng zhōu cì shǐ wáng hóng tǎo zhǎn zhī, wǔ lǐng píng. xī nán yí bó suì zhì cái sì wǔ, jī shì kē jǐn. miǎn jì lián jié, yòu bù bào zhēng, míng nián zhì zhě nǎi sì shí yú duò. jū guān jiǔ, wèi cháng wěn shì qì yòng chē fú. hòu zhào guī, zhì shí mén, jǐn sōu jiā rén suǒ xù xī zhēn tóu jiāng zhōng. shí rén wèi kě jì sòng jǐng lú huàn lǐ cháo yǐn bù rén kòu què qǐng lì bēi sòng dé, dài zōng xǔ zhī. jìn gōng bù shàng shū, fēng qiān guó gōng.
尋拜嶺南節度使。番禺賊馮崇道、桂叛將硃濟時等負險為亂,殘十餘州,勉遣 將李觀率容州刺史王翃討斬之,五嶺平。西南夷舶歲至才四五,譏視苛謹。勉既廉 潔,又不暴征,明年至者乃四十餘柁。居官久,未嘗抆飾器用車服。後召歸,至石 門,盡搜家人所蓄犀珍投江中。時人謂可繼宋璟、盧奐、李朝隱;部人叩闕請立碑 頌德,代宗許之。進工部尚書,封汧國公。
huá bó jié dù shǐ líng hú zhāng qiě sǐ, biǎo miǎn wèi dài, cóng zhī. miǎn jū zhèn qiě bā nián, yǐ jiù dé fāng zhòng, bù wēi ér zhì, dōng zhū shuài bào jié zhě jiē zūn dàn zhī. tián shén yù sǐ, zhào miǎn jié dù biàn sòng, wèi xíng, biàn jiāng lǐ líng yào fǎn, wèi jiāng tián yuè yǐ bīng lái, kòu biàn ér tún, miǎn yǔ lǐ zhōng chén mǎ suì hé tǎo zhī. huái xī jūn jù biàn běi, hé yáng jūn bì qí dōng, dà jiāng dù rú jiāng yǐn bó liáng yǔ yuè zhàn kuāng chéng, bù shèng. xǐ lěi yǔ líng yào hé, zhōng chén jiāng jūn lǐ zhòng qiàn yè gōng qí yíng, yǔ hé yáng jūn hé yán zào, zéi bù zhèn kuì, yuè zǒu hé běi, líng yào bēn wéi chéng, wèi rú jiāng suǒ qín, miǎn fù yǐ xiàn, zhǎn què xià. jì ér zhōng chén zhuān biàn, gù miǎn hái huá tái. míng nián, zhōng chén wèi huī xià suǒ zhú, fù zhào miǎn yí zhì biàn. dé zōng lì, jiù jiā tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì. é wèi biàn sòng huá bó hé yáng děng dào dōu tǒng.
滑亳節度使令狐彰且死,表勉為代,從之。勉居鎮且八年,以舊德方重,不威 而治,東諸帥暴桀者皆尊憚之。田神玉死,詔勉節度汴宋,未行,汴將李靈耀反, 魏將田悅以兵來,叩汴而屯,勉與李忠臣、馬燧合討之。淮西軍據汴北,河陽軍壁 其東,大將杜如江、尹伯良與悅戰匡城,不勝。徙壘與靈耀合,忠臣將軍李重倩夜 攻其營,與河陽軍合訁喿,賊不陣潰,悅走河北,靈耀奔韋城,為如江所禽,勉縛 以獻,斬闕下。既而忠臣專汴,故勉還滑台。明年,忠臣為麾下所逐,復詔勉移治 汴。德宗立,就加同中書門下平章事。俄為汴宋、滑亳、河陽等道都統。
jiàn zhōng sì nián, lǐ xī liè wéi xiāng chéng, zhào miǎn chū bīng jiù zhī, dì yòu qiǎn shén cè jiāng liú dé xìn yǐ bīng sān qiān yuán jiē. miǎn zòu yán: zéi yǐ jīng bīng gōng xiāng chéng, ér xǔ bì xū, lìng bīng zhí dǎo xǔ, zé xiāng wéi jiě. bù dài bào, shǐ qí jiāng táng hàn chén yǔ dé xìn xí xǔ, wèi zhì shù shí lǐ, yǒu zhào jié ràng, èr jiāng jù ér hái, cì hù jiàn, bù shè bèi, wèi zéi suǒ chéng, shā shāng shén wǔ, zī xiè jǐn wáng. hàn chén zǒu biàn, dé xìn zǒu rǔ. miǎn jù dōng dōu wēi, fù qiǎn bīng sì qiān wǎng shù, zéi duàn qí hòu bù dé guī. yú shì xī liè zì jiāng gōng miǎn, miǎn qì suǒ, yīng shǒu lěi yuè, yuán mò zhì, póu bīng wàn rén kuì wéi chū, dōng bǎo suī yáng.
建中四年,李希烈圍襄城,詔勉出兵救之,帝又遣神策將劉德信以兵三千援接。 勉奏言:「賊以精兵攻襄城,而許必虛,令兵直搗許,則襄圍解。」不待報,使其 將唐漢臣與德信襲許,未至數十里,有詔詰讓,二將懼而還,次扈澗,不設備,為 賊所乘,殺傷什五,輜械盡亡。漢臣走汴,德信走汝。勉懼東都危,復遣兵四千往 戍,賊斷其後不得歸。於是希烈自將攻勉,勉氣索,嬰守累月,援莫至,裒兵萬人 潰圍出,東保睢陽。
xìng yuán yuán nián, miǎn gù ràng dōu tǒng, yǐ jiǎn xiào sī tú píng zhāng shì zhào. jì jiàn dì, sù fú dài zuì, zhào bù xǔ, miǎn nèi kuì, qǔ chōng wèi ér yǐ, bù gǎn yǒu suǒ yǔ. zhēn yuán chū, dì qǐ lú qǐ wèi cì shǐ, yuán gāo hái zhào bù dé xià. dì wèn miǎn yuē: zhòng wèi lú qǐ jiān xié, zhèn gù bù zhī, wèi hé? miǎn yuē: tiān xià jiē zhī, ér bì xià dú bù zhī, cǐ suǒ yǐ wèi jiān xié yě. shí wěi qí duì, rán zì shì yì jiàn shū. jū xiāng èr suì, cí wèi, yǐ tài zǐ tài shī bà. zú, nián qī shí èr, zèng tài fù, shì yuē zhēn jiǎn.
興元元年,勉固讓都統,以檢校司徒平章事召。既見帝,素服待罪,詔不許, 勉內愧,取充位而已,不敢有所與。貞元初,帝起盧杞為刺史,袁高還詔不得下。 帝問勉曰:「眾謂盧杞奸邪,朕顧不知,謂何?」勉曰:「天下皆知,而陛下獨不 知,此所以為奸邪也。」時韙其對,然自是益見疏。居相二歲,辭位,以太子太師 罷。卒,年七十二,贈太傅,諡曰貞簡。
miǎn shǎo pín xiá, kè liáng sòng, yǔ zhū shēng gòng nì lǚ, zhū shēng jí qiě sǐ, chū bái jīn yuē: zuǒ yòu wú zhī zhě, xìng jūn yǐ cǐ wèi wǒ zàng, yú zé jūn zì qǔ zhī. miǎn xǔ nuò, jì zàng, mì zhì yú jīn guān xià. hòu qí jiā yè miǎn, gòng qǐ mù chū jīn fù zhī. wèi jiāng xiāng, suǒ de fèng cì, xī yí qīn dǎng, shēn méi, wú yíng cáng. qí zài cháo tíng, gěng liàng lián jiè, wèi zōng chén biǎo. lǐ xián xià shì yǒu zhōng shǐ, cháng yǐn lǐ xún zhāng cān zài mù fǔ, hòu èr rén zú, zhì yàn yǐn, réng shè xū wèi wò kuì zhī. qiǎn shù bīng, cháng shì qí zī liáng, chūn qiū cún wèn jiā shì, gù néng dé rén sǐ lì. shàn gǔ qín, yǒu suǒ zì zhì, tiān xià bǎo zhī, lè jiā chuán xiǎng quán yùn qìng, miǎn suǒ ài zhě.
勉少貧狹,客梁、宋,與諸生共逆旅,諸生疾且死,出白金曰:「左右無知者, 幸君以此為我葬,余則君自取之。」勉許諾,既葬,密置余金棺下。後其家謁勉, 共啟墓出金付之。位將相,所得奉賜,悉遺親黨,身沒,無贏藏。其在朝廷,鯁亮 廉介,為宗臣表。禮賢下士有終始,嘗引李巡、張參在幕府,後二人卒,至宴飲, 仍設虛位沃饋之。遣戍兵,常視其資糧,春秋存問家室,故能得人死力。善鼓琴, 有所自製,天下寶之,樂家傳《響泉》、《韻磬》,勉所愛者。
lǐ yí jiǎn, zì yì zhī, zhèng huì wáng yuán yì sì shì sūn. yǐ zōng shì zi shǐ bǔ zhèng chéng. dé zōng xìng fèng tiān, zhū cǐ wài shì yíng tiān zǐ, qiǎn shǐ dōng chū guān zhì huá, hòu lì lǐ yì bù gǎn wèn. yí jiǎn wèi yuē: cǐ bì fǎn. xiàng fā yōu lǒng bīng wǔ qiān jiù xiāng chéng, nǎi zéi jiù bù, shì jiāng zhuī hái ěr. shàng yuè zài wài, zhào tiān xià bīng wèi zhì, ruò xiōng jiǎo hái xī, zhù cǐ sòng sǐ, wēi huò yě. qǐng yàn zhī. yì chí jí tóng guān, dōng dé zhào fú, bái yú guān dà jiāng luò yuán guāng, nǎi zhǎn zéi shǐ, shōu wěi fú, xiàn xíng zài. zhào jí bài yuán guāng huá zhōu cì shǐ. yuán guāng lüè gōng, gù wú zhī zhě.
李夷簡,字易之,鄭惠王元懿四世孫。以宗室子始補鄭丞。德宗幸奉天,硃泚 外示迎天子,遣使東出關至華,候吏李翼不敢問。夷簡謂曰:「泚必反。向發幽、 隴兵五千救襄城,乃賊舊部,是將追還耳。上越在外,召天下兵未至,若凶狡還西, 助泚送死,危禍也。請驗之。」翼馳及潼關,東得召符,白於關大將駱元光,乃斬 賊使,收偽符,獻行在。詔即拜元光華州刺史。元光掠功,故無知者。
yí jiǎn qì guān qù, zhuó jìn shì dì, zhōng bá cuì kē, diào lán tián wèi. qiān jiān chá yù shǐ. zuò xiǎo lèi, xià qiān qián zhōu sī hù cān jūn. jiǔ suì, fù wèi diàn zhōng shì yù shǐ. yuán hé shí, zhì yù shǐ zhōng chéng. jīng zhào yǐn yáng píng xìng ào tuì, shǐ wèi jiāng nán guān chá shǐ, mào méi yú cái. yí jiǎn wèi shǔ cì shǐ, bù wèi nèn suǒ lǐ. zhì shì fā qí tān, píng biǎn lín hè wèi, yí jiǎn cì jīn zǐ, yǐ hù bù shì láng pàn dù zhī.
夷簡棄官去,擢進士第,中拔萃科,調藍田尉。遷監察御史。坐小累,下遷虔 州司戶參軍。九歲,復為殿中侍御史。元和時,至御史中丞。京兆尹楊憑性驁侻, 始為江南觀察使,冒沒於財。夷簡為屬刺史,不為恁所禮。至是發其貪,憑貶臨賀 尉,夷簡賜金紫,以戶部侍郎判度支。
é jiǎn xiào lǐ bù shàng shū shān nán dōng dào jié dù shǐ. chū, zhēn yuán shí, qǔ jiāng xī bīng wǔ bǎi shù xiāng yáng, zhì cài yòu xié, yǎng gěi dù zhī, hòu wáng sǐ lüè jǐn, ér suì qǔ zī bù zhì. yí jiǎn yuē: jī kōng wén, gǒu jūn xìng, kě hū? zòu bà zhī. yuè sān suì, xǐ shuài jiàn nán xī chuān. guī zhōu cì shǐ wáng yóng jī jiān zāng, shǔ mán nù, pàn qù. yí jiǎn zhú yóng, zhàn xí yù huò fú, mán luò fù píng. shǐ, wéi gāo zuò fèng shèng lè, yú dí zuò shùn shèng lè, cháng zòu zhī jūn zhōng, yí jiǎn zhé fèi qù, wèi lǐ lè fēi zhū hóu kě shàn zhì, yǔ qí shǔ yuē: wǒ yù gài qián rén fēi, yǐ yí jiè hòu lái.
俄檢校禮部尚書、山南東道節度使。初,貞元時,取江西兵五百戍襄陽,制蔡 右脅,仰給度支,後亡死略盡,而歲取貲不置。夷簡曰:「跡空文,苟軍興,可乎?」 奏罷之。閱三歲,徙帥劍南西川。巂州刺史王顒積奸贓,屬蠻怒,畔去。夷簡逐顒, 占檄諭禍福,蠻落復平。始,韋皋作奉聖樂,於頔作《順聖樂》,常奏之軍中,夷 簡輒廢去,謂禮樂非諸侯可擅制,語其屬曰:「我欲蓋前人非,以詒戒後來。」
shí sān nián, zhào wèi yù shǐ dài fū, jìn mén xià shì láng tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì. lǐ shī dào fāng pàn, péi dù dāng guó, dì yǐ yǐ píng zéi, yí jiǎn zì wèi cái bù néng yǒu yǐ guò dù, nǎi qiú wài qiān, yǐ jiǎn xiào shàng shū zuǒ pú shè píng zhāng shì wèi huái nán jié dù shǐ.
十三年,召為御史大夫,進門下侍郎、同中書門下平章事。李師道方叛,裴度 當國,帝倚以平賊,夷簡自謂才不能有以過度,乃求外遷,以檢校尚書左僕射平章 事為淮南節度使。
mù zōng lì, yǒu sī fāng yì miào hào, yí jiǎn jiàn yán: wáng zhě zǔ yǒu gōng, zōng yǒu dé. dà xíng huáng dì yǒu wǔ gōng, cháo yí chēng zǔ. zhào gōng qīng lǐ guān yì, bù hé, zhǐ. jiǔ zhī, qǐng lǎo, cháo tíng wèi yí jiǎn chǐ lì kě rèn, bù tīng, yǐ yòu pú shè zhào, cí bù bài, fù yǐ jiǎn xiào zuǒ pú shè jiān tài zǐ shǎo shī, fēn sī dōng dōu. míng nián zú, nián liù shí qī, zèng tài zǐ tài bǎo.
穆宗立,有司方議廟號,夷簡建言:「王者祖有功,宗有德。大行皇帝有武功, 朝宜稱祖。」詔公卿禮官議,不合,止。久之,請老,朝廷謂夷簡齒力可任,不聽, 以右僕射召,辭不拜,復以檢校左僕射兼太子少師,分司東都。明年卒,年六十七, 贈太子太保。
yí jiǎn zhì wèi xiǎn chù, yǐ zhí zì xián, wèi cháng gǒu cí qì yuè rén. lì sān zhèn, jiā wú chǎn zī. bìng bù yíng yī, jiāng zhōng, jiè wú hòu zàng, wú shì fú tú, wú bēi shén dào, wéi shí mù zé yǐ. shì wèi xíng jǐ néng yǒu zhōng shǐ zhě.
夷簡致位顯處,以直自閒,未嘗苟辭氣悅人。歷三鎮,家無產貲。病不迎醫, 將終,戒毋厚葬,毋事浮屠,無碑神道,惟識墓則已。世謂行己能有終始者。
lǐ chéng, zì biǎo chén, xiāng yì gōng wáng shén fú wǔ shì sūn yě. zhuó jìn shì hóng cí, fù rì wǔ sè, zào yǔ jǐng bá, shì liú tuī zhī. diào lán tián wèi, xiàn yǒu zhì yù shí nián, chéng dān yán zhé pàn. jīng zhào zhuàng zuì, qiān jiān chá yù shǐ. zhào wèi hàn lín xué shì, zài qiān sī xūn yuán wài láng, jué wèi yuán xiàn nán. dé zōng jì qiū chū tián, yǒu hán sè, gù zuǒ yòu yuē: jiǔ yuè yóu shān, èr yuè ér páo, bù wèi shùn shí. zhèn yù gǎi yuè, wèi hé? zuǒ yòu chēng shàn, chéng dú yuē: xuán zōng zhe yuè lìng, shí yuè shǐ qiú, bù kě gǎi. dì jué rán zhǐ. xué shì rù shǔ, cháng shì rì yǐng wèi hòu, chéng xìng lǎn, rì guò bā zhuān nǎi zhì, shí hào bā zhuān xué shì.
李程,字表臣,襄邑恭王神符五世孫也。擢進士宏辭,賦《日五色》,造語警 拔,士流推之。調藍田尉,縣有滯獄十年,程單言輒判。京兆狀最,遷監察御史。 召為翰林學士,再遷司勛員外郎,爵渭源縣男。德宗季秋出畋,有寒色,顧左右曰: 「九月猶衫,二月而袍,不為順時。朕欲改月,謂何?」左右稱善,程獨曰:「玄 宗著《月令》,十月始裘,不可改。」帝矍然止。學士入署,常視日影為候,程性 懶,日過八磚乃至,時號「八磚學士」。
yuán hé sān nián, chū wèi suí zhōu cì shǐ, yǐ néng zhèng cì jīn zǐ fú. lǐ yí jiǎn zhèn xī chuān, pì chéng dū shǎo yǐn. yǐ bīng bù láng zhōng rù zhī zhì gào. hán hóng wèi dōu tǒng, mìng chéng xuān wèi biàn zhōu. lì yù shǐ zhōng chéng è yuè guān chá shǐ, hái wèi lì bù shì láng.
元和三年,出為隨州刺史,以能政賜金紫服。李夷簡鎮西川,辟成都少尹。以 兵部郎中入知制誥。韓弘為都統,命程宣慰汴州。歷御史中丞、鄂岳觀察使,還為 吏部侍郎。
jìng zōng chū, yǐ běn guān tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì. dì chōng yì, hǎo gōng shì tián liè, gōng yòng shē guǎng. chéng jiàn yuē: xiān wáng yǐ jiǎn dé huà tiān xià, bì xià fāng liàng yīn, wèi yí xìng zuò, yuàn huí suǒ fèi fèng yuán líng. dì jiā nà. yòu qǐng zhì shì jiǎng xué shì, xuǎn míng chén bèi fǎng wèn. jiā zhōng shū shì láng, jìn péng yuán jùn gōng. bǎo lì èr nián, jiǎn xiào lì bù shàng shū tóng píng zhāng shì, wèi hé dōng jié dù shǐ. xǐ hé zhōng. zhào bài shàng shū zuǒ pú shè. é jiǎn xiào sī kōng, lǐng xuān wǔ shān nán dōng dào jié dù. zài wèi pú shè. xiān shì, yuán hé zhǎng qìng shí, pú shè shì shì, bǎi guān jiē hè, sì pǐn yǐ xià guān dá bài. dà hé sì nián, zhào bù dá bài. wáng yá. dòu yì zhí xíng zhī zì rú, chéng xún qí gù, bù zì ān, yán zhū cháo. yù shǐ zhōng chéng lǐ hàn wèi bù dá bài yú lǐ tài zhòng, wén zōng bù xǔ, tīng yòng dà hé zhào shū. yì zhě bù shàn yě.
敬宗初,以本官同中書門下平章事。帝沖逸,好宮室畋獵,功用奢廣。程諫曰: 「先王以儉德化天下,陛下方諒陰,未宜興作,願回所費奉園陵。」帝嘉納。又請 置侍講學士,選名臣備訪問。加中書侍郎,進彭原郡公。寶曆二年,檢校吏部尚書、 同平章事,為河東節度使。徙河中。召拜尚書左僕射。俄檢校司空,領宣武、山南 東道節度。再為僕射。先是,元和、長慶時,僕射視事,百官皆賀,四品以下官答 拜。大和四年,詔不答拜。王涯。竇易直行之自如,程循其故,不自安,言諸朝。 御史中丞李漢謂不答拜於禮太重,文宗不許,聽用大和詔書。議者不善也。
chéng wèi rén biàn gěi duō zhì, rán jiǎn tuì wú yí jiǎn, suī zài huá mì, ér wú zhòng wàng. zuì wèi dì suǒ yù, cháng yuē: gāo fēi zhī hé, zhǎng zhě zài qián. qīng cháo tíng yǔ hé yě. wǔ zōng lì, wèi dōng dōu liú shǒu. zú, nián qī shí qī, zèng tài bǎo, shì yuē móu.
程為人辯給多智,然簡侻無儀檢,雖在華密,而無重望。最為帝所遇,嘗曰: 「高飛之翮,長者在前。卿朝廷羽翮也。」武宗立,為東都留守。卒,年七十七, 贈太保,諡曰繆。
zi kuò, dì jìn shì, lèi qiān xíng bù shì láng. dà zhōng zhōng, bài wǔ níng jié dù shǐ, bù néng zhì jūn. bǔ què zhèng lǔ zòu yán: xīn mài wèi dēng, xú bì luàn. jì ér guǒ zhú kuò, nǎi zhuó lǔ qǐ jū shè rén.
子廓,第進士,累遷刑部侍郎。大中中,拜武寧節度使,不能治軍。補闕鄭魯 奏言:「新麥未登,徐必亂。」既而果逐廓,乃擢魯起居舍人。
lǐ shí, zì zhōng yù, xiāng yì gōng wáng shén fú wǔ shì sūn. yuán hé zhōng, zhuó jìn shì dì, pì lǐ tīng mù fǔ, cóng lì sì zhèn, yǒu cái lüè, wèi lì jīng míng. tīng měi zhēng fá, bì liú shí zhǔ hòu wù. dà hé zhōng, wèi xíng jūn sī mǎ. tīng yǐ bīng běi dù hé, lìng shí rù zòu, zhàn duì huá mǐn, wén zōng yì zhī. fǔ bà, zhuó gōng bù láng zhōng, pàn yán tiě àn. lìng gū chǔ jié dù hé dōng, yǐn wèi fù shǐ. rù qiān gěi shì zhōng, lèi jìn hù bù shì láng, pàn dù zhī.
李石,字中玉,襄邑恭王神符五世孫。元和中,擢進士第,辟李聽幕府,從歷 四鎮,有材略,為吏精明。聽每征伐,必留石主後務。大和中,為行軍司馬。聽以 兵北渡河,令石入奏,占對華敏,文宗異之。府罷,擢工部郎中,判鹽鐵案。令孤 楚節度河東,引為副使。入遷給事中,累進戶部侍郎,判度支。
dì è lǐ zōng mǐn děng yǐ dǎng xiāng pái, bèi gōng hài zhèng, fán jiù chén jiē yí bù yòng, qǔ hòu chū gū lì zhě, yù chéng yì zhī, gù lǐ xùn děng zhì zǎi xiàng. xùn zhū sǐ, nǎi zhuó shí yǐ běn guān tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì, réng lǐng dù zhī. shí qì xióng yuǎn, dāng zhóu bǐng quán wáng suǒ náo.
帝惡李宗閔等以黨相排,背公害政,凡舊臣皆疑不用,取後出孤立者,欲懲刈 之,故李訓等至宰相。訓誅死,乃擢石以本官同中書門下平章事,仍領度支。石器 雄遠,當軸秉權亡所撓。
fāng shì shí, huàn sì qì shèng, líng bào cháo tíng, měi duì yán yīng, ér chóu shì liáng děng wǎng wǎng chì xùn yǐ zhé dà chén, shí xú wèi yuē: luàn jīng shī zhě xùn zhù yě, rán qí jìn, shú wèi zhī xiān? shì liáng děng cán suō bù dé duì, qì yì duó, jìn shēn lài yǐ wèi qiáng. tā rì zǐ chén diàn, zǎi xiàng jìn jí bì, dì kuì ér tàn, shí jìn yuē: bì xià zhī tàn, chén gù wèi yù, gǎn wèn suǒ cóng. dì yuē: zhèn tàn zhì zhī nán yě. qiě zhèn jí wèi shí nián, bù néng dé zhì běn. gù qián fā yǒu jí, jīn zī zhèn rǎo, jiē zì qǔ zhī. fū tuō yì zhào zhī shàng, bù néng yǐ měi lì jí bǎi xìng, yān dé jiǔ wú shì hū? shí yuē: bì xià zuì jǐ dāng rán, rán zé zhì tài zǎo, suī shí nián zī zī yǎng dé, shì chéng ěr. tiān xià zhì bù zhì, yào zì jīn guān zhī. qiě rén zhī qì zhì, suī xián shèng yóu yǒu yōu liè, gù zhòng ní chēng: sān shí ér lì, sì shí bù huò. bì xià chūn qiū shǎo, fēi qǐ rén jiān yě, ér zhī rén qíng wěi. jīn zì shì hé rú jí wèi shí? dì yuē: yǒu jiān yǐ. shí yuē: gǔ zhī shèng xián, bì guān shū yǐ kǎo chá wǎng xíng, rán hòu chéng zhì gōng. bì xià jī shí nián, shèng dé rì xīn, rán xiàng suǒ yǐ jí lì zhèn jīng zhě, tiān qí gù bì xià zhī zhì hū! chéng wù xiū jiāng lái zhī zhèng, shì tài zōng zhì shēng píng zhī qī, yóu bù wèi wǎn. dì yuē: xíng zhī dé zhì hū? shí yuē: jīn sì hǎi yí yī, wéi dēng bá cái liáng, shǐ xiǎo dà gè rèn qí zhí, ài rén jié yòng, guó yǒu yú lì, xià bù jiā fù, tài píng zhī shù yě.
方是時,宦寺氣盛,陵暴朝廷,每對延英,而仇士良等往往斥訓以折大臣,石 徐謂曰:「亂京師者訓、注也,然其進,孰為之先?」士良等慚縮不得對,氣益奪, 搢紳賴以為強。它日紫宸殿,宰相進及陛,帝喟而嘆,石進曰:「陛下之嘆,臣固 未諭,敢問所從。」帝曰:「朕嘆治之難也。且朕即位十年,不能得治本。故前發 有疾,今茲震擾,皆自取之。夫托億兆之上,不能以美利及百姓,焉得久無事乎?」 石曰:「陛下罪己當然,然責治太早,雖十年孜孜養德,適成爾。天下治不治,要 自今觀之。且人之氣志,雖賢聖猶有優劣,故仲尼稱:『三十而立,四十不惑。』 陛下春秋少,非起人間也,而知人情偽。今自視何如即位時?」帝曰:「有間矣。」 石曰:「古之聖賢,必觀書以考察往行,然後成治功。陛下積十年,盛德日新,然 向所以疾戾震驚者,天其固陛下之志乎!誠務修將來之政,視太宗致昇平之期,猶 不為晚。」帝曰:「行之得至乎?」石曰:「今四海夷一,唯登拔才良,使小大各 任其職,愛人節用,國有餘力,下不加賦,太平之術也。」
yú shí dà chén xīn zú sǐ, suì kǔ hán, wài qíng bù ān. dì yuē: rén xīn wèi shū hé yě? shí yuē: xíng shā tài shèn, zé zhì yīn lì. bǐ zhèng zhù duō mù fēng xiáng bīng, zhì jīn zhū suǒ bù yǐ, chén kǒng yuán yǐ shēng biàn, qǐng xià zhào wèi ān zhī. dì yuē: shàn. yòu wèn: nài hé zhì tài píng zhī nán? zhèng tán yuē: yù tiān xià zhì, mò ruò xù rén. shí jí zàn yuē: xù zhī dé shù, shàng hé tài píng zhī nán? bì xià jié yòng dù, qù rǒng shí, bù zuì bù dé cuò qí jiān, zé bǎi sī zhì. bǎi sī zhì, tiān xià ān yǐ. dì qī rán yuē: wǒ sī zhēn guān kāi yuán shí yǐ shì jīn rì, jí qì fú wú yīng. shí yuē: zhì dào běn yú shàng, ér xià wǎng gǎn bù lǜ. dì yuē: bù rán. zhāng yuán chāng wèi zuǒ jiē fù shǐ, ér yòng jīn tuò hú, bǐ zuò shì zhū zhī. wú wén jìn zhōng yǒu jīn wū jǐn páo èr, xī xuán zōng xìng wēn quán, yǔ yáng guì fēi yī zhī, jīn fù rén shí shí yǒu zhī. shí yuē: máo jiè yǐ qīng dé wèi wèi shàng shū, ér rén bù gǎn xiān yī měi shí, kuàng tiān zǐ dú bù kě wèi fǎ hū?
於時大臣新族死,歲苦寒,外情不安。帝曰:「人心未舒何也?」石曰:「刑 殺太甚,則致陰沴。比鄭注多募風翔兵,至今誅索不已,臣恐緣以生變,請下詔慰 安之。」帝曰:「善。」又問:「奈何致太平之難?」鄭覃曰:「欲天下治,莫若 恤人。」石即贊曰:「恤之得術,尚何太平之難?陛下節用度,去冗食,簿最不得 措其奸,則百司治。百司治,天下安矣。」帝戚然曰:「我思貞觀、開元時以視今 日,即氣拂吾膺。」石曰:「治道本於上,而下罔敢不率。」帝曰:「不然。張元 昌為左街副使,而用金唾壺,比坐事誅之。吾聞禁中有金烏錦袍二,昔玄宗幸溫泉, 與楊貴妃衣之,今富人時時有之。」石曰:「毛玠以清德為魏尚書,而人不敢鮮衣 美食,況天子獨不可為法乎?」
shì shí, zǎi xiàng lì zú yīn nèi biàn duō sǐ, zhào jiāng xī hú nán suǒ mù zhí zhù zhào shì lì. shí jiàn yán: zǎi xiàng zuǒ yòu tiān zǐ jiào huà, ruò xùn zhèng wàng sī, zōng miào shén líng, yóu dāng yòu zhī, suī yǒu dào, wú hài yě. yǒu rú xié jiān zì qī, zhí quán dǎng, hài zhèng zhí, suī jiā zhī fáng, guǐ dé yǐ zhū. wú suǒ shì yú zhào mù, qǐng zhí yǐ jīn wú wèi wèi. dì cháng gù zhèng tán yuē: tán lǎo yǐ, dāng wú wàng, shì yù wǒ yóu hàn hé děng zhǔ? tán yuē: bì xià wén xuān zhǔ yě. dì yuē: qú gǎn wàng shì! shí yù qiáng dì zhì shǐ bù dài, yīn yuē: bì xià zhī wèn ér tán zhī duì, chén jiē yǐ wèi fēi. yán huí pǐ fū ěr, zì bǐ yú shùn. bì xià yǒu sì hǎi, chūn qiū fù, dāng guān dé shī yú qián, rì yǐn yuè zhǎng, yǐ qí yáo shùn, nài hé bǐ wén xuān ér yòu zì yǐ wèi bù jí. wéi bì xià kāi sì jué zhì, bù yǐ wén xuān zì ān, zé dà yè jì yǐ.
是時,宰相吏卒因內變多死,詔江西、湖南索募直助召士力。石建言:「宰相 左右天子教化,若徇正忘私,宗廟神靈,猶當佑之,雖有盜,無害也。有如挾奸自 欺,植權黨,害正直,雖加之防,鬼得以誅。無所事於召募,請直以金吾為衛。」 帝嘗顧鄭覃曰:「覃老矣,當無妄,試諭我猶漢何等主?」覃曰:「陛下文、宣主 也。」帝曰:「渠敢望是!」石欲強帝志使不怠,因曰:「陛下之問而覃之對,臣 皆以為非。顏回匹夫耳,自比於舜。陛下有四海,春秋富,當觀得失於前,日引月 長,以齊堯、舜,奈何比文、宣而又自以為不及。惟陛下開肆厥志,不以文、宣自 安,則大業濟矣。」
zhōng rén zì biān hái, zǒu mǎ rù jīn guāng mén, dào lù wàng yán bīng qiě zhì, jīng shī huā zǒu chén qǐ, bǎi guān huò wà ér qí, tái shěng lì shāo shāo dùn qù. zhèng tán jiāng chū, shí yuē: shì wèi kě zhī, yí zuò xū qí dìng. zǎi xiàng zǒu, zé luàn yǐ. ruò biàn chū bù yú, táo jiāng ān shì? rén zhī suǒ zhān, bù kě hū yě. yì zhì bù shū, pèi rán rú píng shí. lǐ lǘ qún wú lài wàng nán què, yīn chí bīng qí biàn. jīn wú dà jiāng jūn chén jūn shǎng lǜ zhòng lì wàng xiān mén, nèi shǐ qù hé mén, jūn shǎng bù cóng, rì rù nǎi zhǐ. dāng shì shí, fēi shí zhèn jìng jūn shǎng yǒu móu, jǐ luàn.
中人自邊還,走馬入金光門,道路妄言兵且至,京師嘩走塵起,百官或韈而騎, 台省吏稍稍遁去。鄭覃將出,石曰:「事未可知,宜坐須其定。宰相走,則亂矣。 若變出不虞,逃將安適?人之所瞻,不可忽也。」益治簿書,沛然如平時。里閭群 無賴望南闕,陰持兵俟變。金吾大將軍陳君賞率眾立望仙門,內使趣闔門,君賞不 從,日入乃止。當是時,非石鎮靜、君賞有謀,幾亂。
kāi chéng shè lìng: cì jīng jī yī suì zū tíng fāng zhèn zhèng zhì duān wǔ sān suì xiàn, yǐ qí zhí dài bǎi xìng pèi mín tiān xià fēi yào wù míng guǒ, tā gòng xī jìn yòu bà xuān suǒ yíng zào. dì yuē: zhèn wù qí shí, bù yù shì kōng wén. shí yǐ yì shí zhào lìng, tiān zǐ duō zì yú zhī, yīn qǐng nèi zhì shè lìng yī tòng, yǐ shí shěng lǎn. lín qiǎn shí dào chù zhì shǐ, chì yǐ zhèng zhì gēn běn, shǐ yǔ zhǎng lì fèng xíng zhī, nǎi jǐn bìng lì.
開成赦令:賜京畿一歲租;停方鎮正、至、端午三歲獻,以其直代百姓配緡; 天下非藥物茗果,它貢悉禁;又罷宣索、營造。帝曰:「朕務其實,不欲事空文。」 石以異時詔令,天子多自逾之,因請「內置赦令一通,以時省覽。臨遣十道黜陟使, 敕以政治根本,使與長吏奉行之,乃盡病利。」
é jìn zhōng shū shì láng. dì cháng yuē: zhèn guān jìn jūn chén yǐ yí kuàng zhì qīng fù, dāng shí qīng dài fū guò xié? shí yuē: rán. gǔ shī yǒu zhī: rén shēng bù mǎn bǎi, cháng huái qiān suì yōu. wèi bù féng yě zhòu duǎn kǔ yè zhǎng, àn shí duō yě hé bù bǐng zhú yóu, quàn zhī zhào yě. chén yuàn juān qū mìng jì guó jiā, wéi bì xià jiàn zhào bù huò, zé ān rén qiáng guó qí shù hū? yòu yán: zhì zhì zhī dào zài dé rén. dé zōng duō cāi èr, shì jìn zhī tú sāi, zòu qǐng zhé bào bà, dōng shěng bì tà lěi yuè, nán tái wéi yī yù shǐ. gù liǎng hé zhū hóu jìng yǐn háo yīng, shì zhī xǐ lì zhě duō qū zhī, yòng wèi móu zhǔ, gù fān zhèn rì héng, tiān zǐ wèi gàn shí. yuán hé jiān jìn yòng rì guǎng, bì xià sì wèi, wéi xián shì zī, shì jiē zài cháo tíng. bǐ jiāng yǔ jiǎ bīng rú gù, ér dī cuī shùn qū zhě, shì bù zhī zhù yě. dì yuē: tiān xià zhī shì yóu chí héng rán, cǐ shǒu zhòng zé bǐ wěi qīng yǐ. qí wèi wǒ bó xuǎn shì, zhèn qiě yòng zhī. shí zòu: xián yáng lìng hán liáo zhì xìng chéng qú, qú dāng xián yáng yòu shí bā lǐ, zuǒ zhí yǒng fēng cāng, qín hàn gù cáo. qú chéng, qǐ xián yáng, dǐ tóng guān, sān bǎi lǐ wú chē wǎn láo, zé yuán xià niú jǐn kě gēng, yǒng lì qín zhōng yǐ. lǐ gù yán yuē: rán kǒng yì fēi qí shí, nài hé? dì yuē: yǐ yīn yáng jū wèi hū? gǒu lì yú rén, zhèn xī lǜ zāi? shí yòng hán yì pàn dù zhī àn, yǐ zāng bài. shí yuē: chén běn yǐ yì zhī cái lì, bù bǎo qí tān. dì yuē: zǎi xiàng rèn rén, zhī zé yòng, guò zé qì, wèi zhī zhì gōng. tā zǎi xiàng suǒ yòng, qiáng bì qí guò, cǐ qí sī yě.
俄進中書侍郎。帝嘗曰:「朕觀晉君臣以夷曠致傾覆,當時卿大夫過邪?」石 曰:「然。古詩有之:『人生不滿百,常懷千歲憂。』畏不逢也;『晝短苦夜長』, 暗時多也;『何不秉燭游』,勸之照也。臣願捐軀命濟國家,惟陛下鑒照不惑,則 安人強國其庶乎?」又言:「致治之道在得人。德宗多猜貳,仕進之塗塞,奏請輒 報罷,東省閉闥累月,南台惟一御史。故兩河諸侯競引豪英,士之喜利者多趨之, 用為謀主,故籓鎮日橫,天子為旰食。元和間進用日廣,陛下嗣位,惟賢是咨,士 皆在朝廷。彼疆宇甲兵如故,而低摧順屈者,士不之助也。」帝曰:「天下之勢猶 持衡然,此首重則彼尾輕矣。其為我博選士,朕且用之。」石奏:「咸陽令韓遼治 興成渠,渠當咸陽右十八里,左直永豐倉,秦、漢故漕。渠成,起咸陽,抵潼關, 三百里無車挽勞,則轅下牛盡可耕,永利秦中矣。」李固言曰:「然恐役非其時, 奈何?」帝曰:「以陰陽拘畏乎?苟利於人,朕奚慮哉?」石用韓益判度支案,以 贓敗。石曰:「臣本以益知財利,不保其貪。」帝曰:「宰相任人,知則用,過則 棄,謂之至公。它宰相所用,強蔽其過,此其私也。」
sān nián zhēng yuè, jiāng cháo, qí zhì qīn rén lǐ, jū dào fā, shè shí shāng, mǎ yì, dào yāo zhuó zhī fāng mén, jué mǎ wěi, nǎi dé tuō. tiān zǐ hài è, qiǎn shǐ zhě wèi fǔ, cì liáng yào. shǐ mìng liù jūn wèi shì èr shí rén cóng zǎi xiàng. shì rì jīng shī zhèn kǒng, bǎi guān zào cháo cái shí yī. shí yīn wò jiā gù cí wèi, yǒu zhào yǐ zhōng shū shì láng píng zhāng shì wèi jīng nán jié dù shǐ. shǐ, xùn zhù luàn, quán guī yān shù, tiān zǐ wèi bī, jǐ bù lì. shí qǐ wèi xiāng, yǐ shēn xùn guó, bù xù jìn xìng, zhāng quán gāng, yù qiáng wáng shì, shōu wēi bǐng. ér chóu shì liáng jí zhī, jiāng jiā hài, dì zhī qí rán, ér wèi wèi zhī, suì bà qù. qiǎn rì, xiǎng lài dōu què, shì rén hèn fèn. shí ràng zhōng shū shì láng, huàn jiǎn xiào bīng bù shàng shū, tā bù tīng.
三年正月,將朝,騎至親仁里,狙盜發,射石傷,馬逸,盜邀斫之坊門,絕馬 尾,乃得脫。天子駭愕,遣使者慰撫,賜良藥。始命六軍衛士二十人從宰相。是日 京師震恐,百官造朝才十一。石因臥家固辭位,有詔以中書侍郎平章事為荊南節度 使。始,訓、注亂,權歸閹豎,天子畏偪,幾不立。石起為相,以身徇國,不恤近 幸,張權綱,欲強王室,收威柄。而仇士良疾之,將加害,帝知其然,而未為之, 遂罷去。遣日,饗賚都闕,士人恨憤。石讓中書侍郎,換檢校兵部尚書,它不聽。
huì chāng sān nián, jiǎn xiào sī kōng, xǐ jié hé dōng. huì fá lù, zhào yǐ tài yuán bīng zhù wáng féng jūn yú shè. shí qǐ héng shuǐ xū qiān wǔ bǎi rén, lìng bié jiāng yáng biàn lǐng zhī. cháng rì jūn xìng, rén cì èr jiān zhì zhuāng, huì cái guì ér gěi yǐ bàn, shì yuàn, yòu cù qí xíng, biàn chéng xì jī zhòng yǐ luàn, hái bīng zhú shí chū zhī. zhào yǐ tài zǐ shǎo fù fēn sī dōng dōu, é jiǎn xiào lì bù shàng shū, jí bài liú shǒu. zú, nián liù shí èr, zèng shàng shū yòu pú shè.
會昌三年,檢校司空,徙節河東。會伐潞,詔以太原兵助王逢軍榆社。石起橫 水戌千五百人,令別將楊弁領之。常日軍興,人賜二縑治裝,會財匱而給以半,士 怨,又促其行,弁乘隙激眾以亂,還兵逐石出之。詔以太子少傅分司東都,俄檢校 吏部尚書,即拜留守。卒,年六十二,贈尚書右僕射。
dì fú, zì néng zhī. dà hé zhōng, dì jìn shì. yáng sì fù lǐng jiàn nán, pì mù fǔ. cuī dān fǔ zhèng, jiān jí xián diàn dà xué shì, yǐn wèi xiào lǐ. diào lán tián wèi. hòu shí dāng guó, jiàn fú kě rèn zhì rén, yáo jiān chá yù shǐ zhì hù bù láng zhōng, lèi lì zhōu cì shǐ, jìn jiàn yì dài fū. dà zhōng shí, dǎng xiàng qiāng zhèn rǎo, yì zhě yǐ jiāng chén tān móu chǎn lǔ yuàn, yì zé rú chén zhì biān. nǎi shòu fú xià suī yín jié dù shǐ, xuān zōng lín xuān yù qiǎn. fú yǐ shàn zhèng wén, xǐ zhèn zhèng huá, zài qiān bīng bù shì láng, pàn dù zhī, chū wèi xuān wǔ jié dù shǐ, rù qiān hù bù shàng shū. huì mán qīn shǔ, zhào fú chí jié xuān fǔ, jí bài jiàn nán xī chuān jié dù shǐ, tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì. yǔ mán zhàn bài jī, biǎn qí wáng fù, fēn sī dōng dōu.
弟福,字能之。大和中,第進士。楊嗣復領劍南,辟幕府。崔鄲輔政,兼集賢 殿大學士,引為校理。調藍田尉。後石當國,薦福可任治人,繇監察御史至戶部郎 中,累歷州刺史,進諫議大夫。大中時,党項羌震擾,議者以將臣貪牟產虜怨,議 擇儒臣治邊。乃授福夏綏銀節度使,宣宗臨軒諭遣。福以善政聞,徙鎮鄭滑,再遷 兵部侍郎,判度支,出為宣武節度使,入遷戶部尚書。會蠻侵蜀,詔福持節宣撫, 即拜劍南西川節度使,同中書門下平章事。與蠻戰敗績,貶蘄王傅,分司東都。
xī zōng chū, yǐ jiǎn xiào shàng shū zuǒ pú shè jiù bài liú shǒu, gǎi shān nán dōng dào jié dù shǐ. wáng xiān zhī kòu shān nán, fú tuán xùn xiāng bīng, yāo xiǎn xū zhī. zéi bù gǎn rù, zhuǎn lüè yuè è, yǐ bī jiāng líng. jié dù shǐ yáng zhī wēn qiú yuán yú fú, nǎi zì jiāng zhōu bīng, lǜ shā tuó zhuàng qí wǔ bǎi fù zhī. zéi yǐ cán jiāng líng fú ér wén fú zhì, nǎi zǒu. yǐ láo jiǎn xiào sī kōng tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì. hái cháo, yǐ tài zǐ tài fù zú.
僖宗初,以檢校尚書左僕射就拜留守,改山南東道節度使。王仙芝寇山南,福 團訓鄉兵,邀險須之。賊不敢入,轉略岳、鄂,以逼江陵。節度使楊知溫求援於福, 乃自將州兵,率沙陀壯騎五百赴之。賊已殘江陵郛而聞福至,乃走。以勞檢校司空、 同中書門下平章事。還朝,以太子太傅卒。
lǐ huí, zì zhāo dù, xīn xìng wáng dé liáng liù shì sūn, běn míng chán, zì zhāo huí, bì wǔ zōng huì gǎi yān. zhǎng qìng zhōng, zhuó jìn shì dì, yòu cè xián liáng fāng zhèng yì děng, pì yì chéng huái nán mù fǔ, shāo qiān jiān chá yù shǐ, lèi jìn qǐ jū láng. lǐ dé yù yǎ zhī zhī. wèi rén qiáng gàn, suǒ lì wú bù bàn. yáo zhí fāng yuán wài láng pàn hù bù àn. sì qiān zhōng shū shè rén.
李回,字昭度,新興王德良六世孫,本名躔,字昭回,避武宗諱改焉。長慶中, 擢進士第,又策賢良方正異等,辟義成、淮南幕府,稍遷監察御史,累進起居郎。 李德裕雅知之。為人強幹,所蒞無不辦。繇職方員外郎判戶部案。四遷中書舍人。
huì chāng zhōng, yǐ xíng bù shì láng jiān yù shǐ zhōng chéng. shí fāng fá liú zhěn, wǔ zōng lǜ hé shuò liè zhèn yīn xiāng dì yǐ náo bīng shì, dé yù jiàn huí chí jié wǎng yù hé hóng jìng wáng yuán kuí, yǐ zé lù ěr jīng luò, fēi ruò hé běi sān zhèn, guó jiā xǔ shì yǐ rǎng dì chuán zi sūn zhě. qiě zhěn fù zǐ wú gōng, bèi yì lǐ. shàng yǐ xíng míng cí sān zhōu yǔ hé běi bǐ jìng, yòng jūn mò biàn wèi zhèn. qiě wáng shī bù yù qīng chū shān dōng, qǐng gōng děng qǔ sān zhōu bào tiān zǐ. èr jiāng tīng mìng. yòu zhāng zhòng wǔ yǐ yōu zhōu bīng gōng huí gú, ér yǔ liú miǎn bù xié. huí zhì, yù yǐ dà yì, zhòng wǔ shì rán, jí hé tài yuán jūn gōng lù. fù yǐ huí wèi shǐ, dū zhàn zhì pú dōng, wáng zǎi shí xióng tuó jiān yè dào zuǒ, huí bù chí xíng, gù zuǒ yòu hū zhí shǐ zé pò zéi xiàn dié, zǎi děng zhèn kǒng, qī liù xún qǔ lù, fǒu zé sǐ zhī. wèi jí qī sān rì, zéi píng. yǐ hù bù shì láng pàn hù bù shì. é jìn zhōng shū shì láng tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì.
會昌中,以刑部侍郎兼御史中丞。時方伐劉稹,武宗慮河朔列鎮陰相締以撓兵 事,德裕薦回持節往諭何弘敬、王元逵,以「澤潞邇京、洛,非若河北三鎮,國家 許世以壤地傳子孫者。且稹父子無功,悖誼理。上以邢、洺、磁三州與河北比境, 用軍莫便魏、鎮。且王師不欲輕出山東,請公等取三州報天子。」二將聽命。又張 仲武以幽州兵攻回鶻,而與劉沔不協。回至,諭以大義,仲武釋然,即合太原軍攻 潞。復以回為使,督戰至蒲東,王宰、石雄橐鞬謁道左,回不弛行,顧左右呼直史 責破賊限牒,宰等震恐,期六旬取潞,否則死之。未及期三日,賊平。以戶部侍郎 判戶部事。俄進中書侍郎、同中書門下平章事。
wǔ zōng bēng, wèi shān líng shǐ, qiān mén xià shì láng, jiān hù bù shàng shū. chū wèi jiàn nán xī chuān jié dù shǐ. yǐ yǔ dé yù shàn, jué wú xiāng yù, shí huí wèi zhōng chéng, zuò bù jiū tī, biǎn hú nán guān chá shǐ. é yǐ tài zǐ bīn kè fēn sī dōng dōu. gěi shì zhōng hái zhì, wèi zé huí báo, suì biǎn hè zhōu cì shǐ. xǐ fǔ zhōu cì shǐ. zú, dà zhōng jiǔ nián, zhào fù hú nán guān chá shǐ, zèng xíng bù shàng shū.
武宗崩,為山陵使,遷門下侍郎,兼戶部尚書。出為劍南西川節度使。以與德 裕善,決吳湘獄,時回為中丞,坐不糾擿,貶湖南觀察使。俄以太子賓客分司東都。 給事中還制,謂責回薄,遂貶賀州刺史。徙撫州刺史。卒,大中九年,詔復湖南觀 察使,贈刑部尚書。
zàn yuē: zhōu zhī qīng shì, zhōu zhào máo yuán, jiē tóng xìng guó yě. táng zǎi xiàng yǐ zōng shì jìn zhě jiǔ rén. lín fǔ jiān yú, jǐ wáng tiān xià. lǐ chéng hé róu, zài wèi wú suǒ fā míng. qí yú yǐ cái chēng zhí, hào xián zǎi xiàng. qín suí qì qīn wǔ xián, jiē èr shì ér miè. zhōu táng rèn rén bù yí, dé qīn qīn yòng xián zhī dào, xiǎng guó zhǎng jiǔ. wū hū shèng yú!
贊曰:周之卿士,周、召、毛、原,皆同姓國也。唐宰相以宗室進者九人。林 甫奸諛,幾亡天下。李程和柔,在位無所發明。其餘以材稱職,號賢宰相。秦、隋 棄親侮賢,皆二世而滅。周、唐任人不疑,得親親用賢之道,饗國長久。嗚呼盛歟!