fāng jì
方技
lǐ chún fēng zhēn quán xǔ yìn zōng zhāng wén zhòng yuán tiān gāng kè shī zhāng jǐng cáng yǐ fú sī lǐ jīn liáng fèng wáng yuǎn zhī xuē yí yè fǎ shàn míng chóng yǎn shàng xiàn fǔ yán shàn sī dù shēng zhāng guǒ xíng hé pú shī yè guāng luó sī yuǎn jiāng fǔ sāng dào mào
李淳風 甄權 許胤宗 張文仲 袁天綱 客師 張憬藏 乙弗私禮 金梁鳳 王遠知 薛頤 葉法善 明崇儼 尚獻甫 嚴善思 杜生 張果 邢和璞師夜光 羅思遠 姜撫 桑道茂
fán tuī bù bo xiāng yī qiǎo, jiē jì yě. néng yǐ jì zì xiǎn dì yī shì, yì wù zhī tiān, fēi jī xí zhì rán. rán shì jūn zǐ néng zhī, zé bù yū, bù ní, bù jīn, bù shén xiǎo rén néng zhī, zé yū ér rù zhū jū ài, ní ér fú tōng dà fāng, jīn yǐ kuā zhòng, shén yǐ wū rén, gù qián shèng bù yǐ wèi jiào, gài lìn zhī yě. ruò lǐ chún fēng jiàn tài zōng bù làn zhū, xǔ yìn zōng bù zhe fāng jì shū, yán zhuàn jiàn bù hé qián líng, nǎi zhuō rán yǒu yì yú shí zhě, zī kě zhēn yě. zhì yuǎn zhī guǒ fǔ děng guǐ xíng jì guài, yòu jì zhī xià zhě yān.
凡推步、卜、相、醫、巧,皆技也。能以技自顯地一世,亦悟之天,非積習致 然。然士君子能之,則不迂,不泥,不矜,不神;小人能之,則迂而入諸拘礙,泥 而弗通大方,矜以夸眾,神以誣人,故前聖不以為教,蓋吝之也。若李淳風諫太宗 不濫誅,許胤宗不著方劑書,嚴譔諫不合乾陵,乃卓然有益於時者,茲可珍也。至 遠知、果、撫等詭行紀怪,又技之下者焉。
lǐ chún fēng, qí zhōu yōng rén. fù bō, shì suí gāo táng wèi, qì guān wèi dào shì, hào huáng guàn zi, yǐ lùn zhuàn zì jiàn. chún fēng yòu shuǎng xiù, tōng qún shū, míng bù tiān lì suàn. zhēn guān chū, yǔ fù rén jūn zhēng lì fǎ, yì zhě duō fù chún fēng, gù yǐ jiāng rén láng zhí tài shǐ jú. zhì hún dé yí, dǐ zhí qián shì shī, zhe fǎ xiàng shū qī piān shàng zhī. zhuó chéng wù láng, qiān tài cháng bó shì, gǎi tài shǐ chéng, yǔ zhū rú xiū shū, qiān wèi lìng. tài zōng dé mì chèn, yán táng zhōng ruò, yǒu nǚ wǔ dài wáng. yǐ wèn chún fēng, duì yuē: qí zhào jì chéng, yǐ zài gōng zhōng. yòu sì shí nián ér wáng, wáng ér yí táng zǐ sūn qiě jǐn. dì yuē: wǒ qiú ér shā zhī, nài hé? duì yuē: tiān zhī suǒ mìng, bù kě qù yě, ér wáng zhě guǒ bù sǐ, tú shǐ yí sì zhī chuō yín jí wú gū. qiě bì xià suǒ qīn ài, sì shí nián ér lǎo, lǎo zé rén, suī shòu zhōng yì xìng, ér bù néng jué táng. ruò shā zhī, fù shēng zhuàng zhě, duō shā ér chěng, zé bì xià zǐ sūn wú yí zhǒng yǐ! dì cǎi qí yán, zhǐ.
李淳風,岐州雍人。父播,仕隋高唐尉,棄官為道士,號黃冠子,以論譔自見。 淳風幼爽秀,通群書,明步天曆算。貞觀初,與傅仁均爭曆法,議者多附淳風,故 以將仁郎直太史局。制渾得儀,詆摭前世失,著《法象書》七篇上之。擢承務郎, 遷太常博士,改太史丞,與諸儒修書,遷為令。太宗得秘讖,言「唐中弱,有女武 代王」。以問淳風,對曰:「其兆既成,已在宮中。又四十年而王,王而夷唐子孫 且盡。」帝曰:「我求而殺之,奈何?」對曰:「天之所命,不可去也,而王者果 不死,徒使疑似之戳淫及無辜。且陛下所親愛,四十年而老,老則仁,雖受終易姓, 而不能絕唐。若殺之,復生壯者,多殺而逞,則陛下子孫無遺種矣!」帝采其言, 止。
chún fēng yú zhàn hòu jí xiōng, ruò jié qì rán, dāng shì shù jiā yì yǒu guǐ shén xiāng zhī, fēi xué xí kě zhì, zhōng bù néng cè yě. yǐ láo fēng chāng lè xiàn nán. fèng zhào yǔ suàn bó shì liáng shù zhù jiào wáng zhēn rú děng shì zhèng wǔ cáo sūn zi děng shū, kān dìng zhù jiě, lì yú xué guān. zhuàn lín dé lì dài wù yín lì, hòu zhě tuī zuì mì. zì mì gé láng zhōng fù wèi tài shǐ lìng, zú. suǒ zhuàn diǎn zhāng wén wù zhì yǐ sì zhàn děng shū chuán yú shì. zi gāi, sūn xiān zōng, bìng zhuó tài shǐ lìng.
淳風於占候吉凶,若節契然,當世術家意有鬼神相之,非學習可致,終不能測 也。以勞封昌樂縣男。奉詔與算博士梁述、助教王真儒等是正《五曹》、《孫子》 等書,刊定註解,立於學官。撰《麟德歷》代《戊寅歷》,候者推最密。自秘閣郎 中復為太史令,卒。所撰《典章文物志》、《乙巳占》等書傳於世。子該,孫仙宗, 並擢太史令。
táng chū yán lì zhě wéi fù rén jūn. rén jūn, huá zhōu rén, zhōng tài shǐ lìng.
唐初言歷者惟傅仁均。仁均,滑州人,終太史令。
zhēn quán, xǔ zhōu fú gōu rén. yǐ mǔ bìng, yǔ dì lì yán jiū xí fāng shū, suì wèi gāo yī. shì suí wèi mì shū shěng zhèng zì, chēng jí miǎn. lǔ zhōu cì shǐ kù dí qīn fēng bì bù dé wǎn gōng, quán shǐ gòu shǐ xiàng péng lì, jīn xián qí jiān yú, yī jìn, yuē: kě yǐ shè yǐ. guǒ rú yán. zhēn guān zhōng, quán yǐ bǎi suì, tài zōng xìng qí shě, shì yǐn shí, fǎng dǎi qí shù, zhuó cháo sàn dài fū, cì jǐ zhàng yī fú. xún zú, nián yī bǎi sān suì. suǒ zhuàn mài jīng zhēn fāng míng táng děng tú chuán yú shí.
甄權,許州扶溝人。以母病,與弟立言究習方書,遂為高醫。仕隋為秘書省正 字,稱疾免。魯州刺史庫狄嶔風痺不得挽弓,權使彀矢向堋立,釒咸其肩隅,一進, 曰:「可以射矣。」果如言。貞觀中,權已百歲,太宗幸其舍,視飲食,訪逮其術, 擢朝散大夫,賜几杖衣服。尋卒,年一百三歲。所撰《脈經》、《針方》、《明堂》 等圖傳於時。
lì yán shì wèi tài cháng chéng. dù yān kǔ liú zhǒng, dì qiǎn shì, yuē: qù cǐ shí rì, wǔ lòu shàng, qiě sǐ. rú zhī, yǒu dào rén bì fù mèn fán mí èr suì, zhěn yuē: fù yǒu gǔ, wù shí fā ér rán. lìng ěr xióng huáng yī jì, shǎo xuǎn, tǔ yī shé rú mǔ, wú mù, shāo zhī yǒu fā qì, nǎi yù.
立言仕為太常丞。杜淹苦流腫,帝遣視,曰:「去此十日,午漏上,且死。」 如之,有道人必腹懣煩彌二歲,診曰:「腹有蠱,誤食發而然。」令餌雄黃一劑, 少選,吐一蛇如拇,無目,燒之有發氣,乃愈。
hòu yǐ yī xiǎn zhě, qīng zhāng sòng xiá yì xìng xǔ yìn zōng luò yáng zhāng wén zhòng lǐ qián zòng jīng zhào wéi cí cáng.
後以醫顯者,清漳宋俠、義興許胤宗、洛陽張文仲李虔縱、京兆韋慈藏。
xiá guān cháo sàn dài fū, yào cáng jiān.
俠官朝散大夫,藥藏監。
yìn zōng shì chén wèi xīn cài wáng wài bīng cān jūn. wáng tài hòu bìng fēng bù néng yán, mài chén nán duì, yī jiā gào shù qióng. yìn zōng yuē: ěr yè bù kě jìn. jí yǐ huáng qí fáng fēng zhǔ tāng shù shí hú, zhì chuáng xià, qì rú wù, xūn báo zhī, shì xī yǔ. zhuó yì xìng tài shǒu. wǔ dé chū, lèi jìn sàn qí shì láng. guān zhōng duō gǔ zhēng jí, zhuǎn xiāng rǎn, dé zhě jiē sǐ, yìn zōng liáo shì bì yù. huò quàn qí zhe shū yí hòu shì zhě, dá yuē: yī tè yì ěr, sī lǜ jīng zé dé zhī. mài zhī hòu yōu ér nán míng, wú yì suǒ jiě, kǒu mò néng xuān yě. gǔ zhī shàng yī, yào zài shì mài, bìng nǎi kě shí. bìng yǔ yào zhí, wéi yòng yī wù gōng zhī, qì chún ér yù sù. jīn zhī rén bù shàn wèi mài, yǐ qíng dù bìng, duō qí wù yǐ xìng yǒu gōng, pì liè bù zhī tù, guǎng luò yuán yě, jì yī rén huò zhī, shù yì shū yǐ. yī yào ǒu dé, tā wèi xiāng zhì, fú néng zhuān lì, cǐ nán yù zhī yàn yě. mài zhī miào chù bù kě chuán, xū zhe fāng jì, zhōng wú yì yú shì, cǐ wú suǒ yǐ bù zhe shū yě. zú nián qī shí yú.
胤宗仕陳為新蔡王外兵參軍。王太后病風不能言,脈沉難對,醫家告術窮。胤 宗曰:「餌液不可進。」即以黃耆、防風煮湯數十斛,置床下,氣如霧,熏薄之, 是夕語。擢義興太守。武德初,累進散騎侍郎。關中多骨蒸疾,轉相染,得者皆死, 胤宗療視必愈。或勸其著書貽後世者,答曰:「醫特意耳,思慮精則得之。脈之候 幽而難明,吾意所解,口莫能宣也。古之上醫,要在視脈,病乃可識。病與藥值, 唯用一物攻之,氣純而愈速。今之人不善為脈,以情度病,多其物以幸有功,譬獵 不知兔,廣絡原野,冀一人獲之,術亦疏矣。一藥偶得,它味相制,弗能專力,此 難愈之驗也。脈之妙處不可傳,虛著方劑,終無益於世,此吾所以不著書也。」卒 年七十餘。
wén zhòng shì wǔ hòu shí, zhì shàng yào fèng yù. tè jìn sū liáng sì fāng cháo, jí zuò, pū tíng zhōng. wén zhòng zhěn yuē: yōu fèn ér chéng, ruò xié tòng zhě, dài wèi kě jiù. qǐng gào xié tòng. yòu yuē: jí xīn zé yí. é xīn tòng ér sǐ. wén zhòng lùn fēng yǔ qì yóu jīng. hòu jí zhū yán fāng zhě yǔ gòng zhe shū, zhào wáng fāng qìng jiān zhī. wén zhòng yuē: fēng zhuàng bǎi èr shí sì, qì zhuàng bā shí, zhì bù yǐ shí, zé sǐ jí zhī. wéi tóu fēng yǔ shàng qì zú qì, yào kě cháng yù. bìng fēng zhī rén, chūn qiū mò yuè, kě shǐ dòng lì, nǎi bù kùn jù, zì yú xū fà zé zhì, yǐ shí xiāo xī. nǎi zhe sì shí qīng zhòng shù fán shí bā zhǒng shàng zhī.
文仲仕武后時,至尚藥奉御。特進蘇良嗣方朝,疾作,仆廷中。文仲診曰: 「憂憤而成,若脅痛者,殆未可救。」頃告脅痛。又曰:「及心則貽。」俄心痛而 死。文仲論風與氣尤精。後集諸言方者與共著書,詔王方慶監之。文仲曰:「風狀 百二十四,氣狀八十,治不以時,則死及之。惟頭風與上氣、足氣,藥可常御。病 風之人,春秋末月,可使洞利,乃不困劇,自餘鬚髮則治,以時消息。」乃著《四 時輕重術》凡十八種上之。
qián zòng guān shì yù yī, cí cáng guāng lù qīng.
虔縱官侍御醫,慈藏光祿卿。
yuán tiān gāng, yì zhōu chéng dū rén. shì suí wèi yán guān lìng. shì suí wèi yán guān lìng jiù shū juǎn yī jiǔ yī yuán tiān gāng chuán jí cè fǔ juǎn bā liù jūn wèi suí dà yè zhōng wèi zī guān lìng. zài luò yáng, yǔ dù yān wáng guī wéi tǐng yóu, tiān gāng wèi yān yuē: gōng lán tái xué táng quán qiě bó, jiāng yǐ wén zhāng xiǎn. wèi guī fǎ lìng chéng, tiān dì xiāng lín, bù shí nián guān wǔ pǐn wèi tǐng miàn rú hǔ, dāng yǐ wǔ chù guān rán sān jūn jiǔ jiē dé qiǎn, wú qiě jiàn zhī. yān yǐ shì yù shǐ rù tiān cè wèi xué shì, guī tài zǐ zhōng yǔn, tǐng shàn yǐn tài zǐ, jiàn wèi zuǒ wèi lǜ. wǔ dé zhōng, jù yǐ shì liú juàn zhōu, jiàn tiān gāng, yuē: gōng děng zhōng qiě guì. dù wèi sān pǐn, nán yǔ yán shòu, wáng wéi yì sān pǐn, hòu yú dù ér shòu guò zhī, dàn wǎn jié jiē kùn. jiàn dòu guǐ yuē: jūn fú xī guàn yù zhěn, fǔ jiǎo wán qǐ, shí nián qiě xiǎn, lì gōng qí zài liáng yì jiān xié! guǐ hòu wèi yì zhōu xíng tái pú shè, tiān gāng fù yuē: chì mài gàn tóng, fāng yǔ ér fú chì rù dà zhái, gōng wèi jiāng bì duō shā, yuàn zì jiè. guǐ guǒ zuò shì jiàn zhào. tiān gāng yuē: gōng wú yōu, yòu fǔ zé ér dòng, bù jiǔ bì hái. guǒ hái wèi dū du.
袁天綱,益州成都人。仕隋為鹽官令。仕隨為鹽官令《舊書》卷一九一《袁天 綱傳》及《冊府》卷八六○均謂「隋大業中為資官令」。在洛陽,與杜淹、王珪、 韋挺游,天綱謂淹曰:「公蘭台、學堂全且博,將以文章顯。」謂珪「法令成,天 地相臨,不十年官五品」;謂挺「面如虎,當以武處官」;「然三君久皆得譴,吾 且見之」。淹以侍御史入天策為學士,珪太子中允,挺善隱太子,薦為左衛率。武 德中,俱以事流雋州,見天綱,曰:「公等終且貴。杜位三品,難與言壽,王、韋 亦三品,後於杜而壽過之,但晚節皆困。」見竇軌曰:「君伏犀貫玉枕,輔角完起, 十年且顯,立功其在梁、益間邪!」軌後為益州行台僕射,天綱復曰:「赤脈干瞳, 方語而浮赤入大宅,公為將必多殺,願自戒。」軌果坐事見召。天綱曰:「公毋憂, 右輔澤而動,不久必還。」果還為都督。
zhēn guān chū, tài zōng zhào jiàn yuē: gǔ yǒu jūn píng, zhèn jīn dé ěr, hé rú? duì yuē: bǐ bù féng shí, chén gù shèng zhī. wǔ hòu zhī yòu, tiān gāng jiàn qí mǔ yuē: fū rén fǎ shēng guì zi. nǎi jiàn èr zi yuán qìng yuán shuǎng, yuē: guān sān pǐn, bǎo jiā zhǔ yě. jiàn hán guó fū rén, yuē: cǐ nǚ guì ér bù lì fū. hòu zuì yòu, mǔ bào yǐ jiàn, dài yǐ nán, tiān gāng shì qí bù yǔ mù, jīng yuē: lóng tóng fèng jǐng, jí guì yàn yě ruò wèi nǚ, dāng zuò tiān zǐ. dì zài jiǔ chéng gōng, lìng shì cén wén běn, yuē: xué táng yíng yí, méi guò mù, gù wén zhāng zhèn tiān xià. shǒu shēng gǔ wèi chéng, zì qián ér shì, fǎ sān pǐn. ròu bù chēng gǔ, fēi shòu zhào yě. zhāng xíng chéng mǎ zhōu jiàn, yuē: mǎ jūn fú xī guàn nǎo, bèi ruò yǒu fù, guì yàn yě. jìn gǔ jūn chén xiāng yù wèi yǒu jí gōng zhě. rán miàn zé chì ér ěr wú gēn, hòu gǔ bù lóng, shòu bù zhǎng yě. zhāng wǎn dé guān, zhōng wèi zǎi xiàng. qí shù jīng lèi rú cǐ. gāo shì lián yuē: jūn zhōng zuò hé guān? xiè yuē: pū jí xià sì yuè, shù jì jǐn. rú qī yǐ huǒ shān lìng zú. yǐ huǒ shān lìng zú, àn jiù shū juǎn yī jiǔ yī yuán tiān gāng chuán cè fǔ juǎn bā liù jūn wèi wǔ dé chū shòu huǒ jǐng lìng, huǒ shān yí shì huǒ jǐng zhī é.
貞觀初,太宗召見曰:「古有君平,朕今得爾,何如?」對曰:「彼不逢時, 臣固勝之。」武后之幼,天綱見其母曰:「夫人法生貴子。」乃見二子元慶、元爽, 曰:「官三品,保家主也。」見韓國夫人,曰:「此女貴而不利夫。」後最幼,姆 抱以見,紿以男,天綱視其步與目,驚曰:「龍瞳鳳頸,極貴驗也;若為女,當作 天子。」帝在九成宮,令視岑文本,曰:「學堂瑩夷,眉過目,故文章振天下。首 生骨未成,自前而視,法三品。肉不稱骨,非壽兆也。」張行成、馬周見,曰: 「馬君伏犀貫腦,背若有負,貴驗也。近古君臣相遇未有及公者。然面澤赤而耳無 根,後骨不隆,壽不長也。張晚得官,終位宰相。」其術精類如此。高士廉曰: 「君終作何官?」謝曰:「仆及夏四月,數既盡。」如期以火山令卒。以火山令卒, 按《舊書》卷一九一《袁天綱傳》、《冊府》卷八六○均謂武德初授火井令,「火 山」疑是「火井」之訛。
zi kè shī, yì chuán qí shù, wèi lǐn xī lìng. gāo zōng zhì yī shǔ yú lián, lìng shù jiā shè, jiē yuē shǔ. kè shī dú yuē: qiáng shí shǔ, rán rù zé yī, chū zé sì. fā zhī, shǔ shēng sān zi. cháng dù jiāng, kòu zhōu ér hái, zuǒ yòu qǐng gù, yuē: zhōu zhōng rén bí xià qì jiē mò, bù kě yǐ jì. é yǒu yī nán zǐ, bǒ ér fù, zhí jiù zhōu, kè shī yuē: guì rén zài, wú kě yǐ jì. jiāng zhōng fēng hū qǐ, jǐ fù ér miǎn. bǒ nán zǐ nǎi lóu shī dé yě.
子客師,亦傳其術,為廩犧令。高宗置一鼠於奩,令術家射,皆曰鼠。客師獨 曰:「強實鼠,然入則一,出則四。」發之,鼠生三子。嘗度江,叩舟而還,左右 請故,曰:「舟中人鼻下氣皆墨,不可以濟。」俄有一男子,跛而負,直就舟,客 師曰:「貴人在,吾可以濟。」江中風忽起,幾覆而免。跛男子乃婁師德也。
shí yǒu zhǎng shè rén zhāng jǐng cáng, chí yǔ tiān gāng liè. tài zǐ zhān shì jiǎng yǎn yǒu suǒ wèn, dá yuē: gōng è zài sān chǐ tǔ xià, jǐn liù nián ér guì, liù shí wèi pú zhōu cì shǐ, wú yǒu lù yǐ. yǎn shǐ gāo lì, wèi mò lí zhī suǒ qiú, jū tǔ shì liù nián hái. jí wèi pú zhōu, suì rú qī, zé zhào yuàn shǐ qī zǐ, gào dāng sǐ, é zhào tīng zhì shì. liú rén guǐ yǔ xiāng rén jìng xián qǐng zhàn, jǐng cáng dá yuē: liú gōng dāng wǔ pǐn ér qiǎn, zhōng wèi guān rén chén. wèi xián yuē: jūn fǎ kè sǐ. rén guǐ wèi shàng shū pú shè. xián wěi yuē: wǒ sān zi jiē fù tián zhái, wú hé kè sǐ? é sàng sān zi, jǐn yù tián zhái, jì sǐ yǒu jiā. wèi yuán zhōng shàng shǎo, wǎng jiàn jǐng cáng, wèn zhī, jiǔ bù dá, yuán zhōng nù yuē: qióng tōng yǒu mìng, hé yù jūn xié? fú yī qù. jǐng cáng jù qǐ yuē: jūn zhī xiāng zài nù shí, wèi bì qīng xiàng. yáo chóng lǐ jiǒng xiù dù jǐng wǎng cóng zhī yóu, jǐng cáng yuē: sān rén zhě jiē zǎi xiàng, rán yáo zuì guì. láng zhōng péi guī qī zhào jiàn zhī, jǐng cáng yuē: fū rén mù xiū huǎn, fǎ yuē shǐ shì yín, yòu yuē mù yǒu sì bái, wǔ fū shǒu zhái, fū rén qiě dé zuì. é zuò jiān, méi rù yē tíng. péi guāng tíng dāng guó, jǐng cáng yǐ zhǐ dà shǔ tái zì tóu zhī, guāng tíng yuē: wú jì tái sī yǐ, shàng hé shì? hòu sān rì, biǎn tái zhōu cì shǐ.
時有長社人張憬藏,持與天綱埒。太子詹事蔣儼有所問,答曰:「公厄在三尺 土下,盡六年而貴,六十位蒲州刺史,無有祿矣。」儼使高麗,為莫離支所囚,居 土室六年還。及為蒲州,歲如期,則召掾史、妻子,告當死,俄詔聽致仕。劉仁軌 與鄉人靖賢請占,憬藏答曰:「劉公當五品而譴,終位冠人臣。」謂賢曰:「君法 客死。」仁軌為尚書僕射。賢猥曰:「我三子皆富田宅,吾何客死?」俄喪三子, 盡鬻田宅,寄死友家。魏元忠尚少,往見憬藏,問之,久不答,元忠怒曰:「窮通 有命,何預君邪?」拂衣去。憬藏遽起曰:「君之相在怒時,位必卿相。」姚崇、 李迥秀、杜景往從之游,憬藏曰:「三人者皆宰相,然姚最貴。」郎中裴珪妻趙見 之,憬藏曰:「夫人目修緩,法曰『豕視淫』,又曰『目有四白,五夫守宅』,夫 人且得罪。」俄坐奸,沒入掖廷。裴光廷當國,憬藏以紙大署「台」字投之,光廷 曰:「吾既台司矣,尚何事?」後三日,貶台州刺史。
suí mò yòu yǒu gāo táng rén yǐ fú hóng lǐ, dāng yáng dì jū fān, zhào jiàn, hóng lǐ hè yuē: dài wáng wèi wàn chéng zhǔ, suǒ jiè zài dé ér yǐ. jí jí wèi, xī zhào zhū shù jiā fāng chù zhī, shǐ hóng lǐ zǒng shè. hǎi nèi jìn luàn, dì yuē: ér xī yán zhèn jì yàn, rán zhōng dāng nài hé? hóng lǐ qūn xún, dì zhī zhī, nǎi yuē: bù yán, qiě sǐ! hóng lǐ yuē: chén guān rén chén xiāng yǔ bì xià lèi zhě bù zhǎng, rán shèng rén bù xiāng, gù chén bù néng zhī. yóu shì chì yǒu sī jiān shì, wú dé yǔ wài yǔ.
隋末又有高唐人乙弗弘禮,當煬帝居籓,召見,弘禮賀曰:「大王為萬乘主, 所戒在德而已。」及即位,悉詔諸術家坊處之,使弘禮總攝。海內浸亂,帝曰: 「而昔言朕既驗,然終當奈何?」弘禮逡巡,帝知之,乃曰:「不言,且死!」弘 禮曰:「臣觀人臣相與陛下類者不長,然聖人不相,故臣不能知。」由是敕有司監 視,毋得與外語。
xuē dà dǐng zuò shì méi wèi nú, jí zhēn guān shí, yǒu qǐng yú hóng lǐ, dá yuē: jūn, nú yě, yù hé shì? qǐng jiě yī shì zhī, hóng lǐ zhǐ yāo ér xià yuē: wèi fāng yuè.
薛大鼎坐事沒為奴,及貞觀時,有請於弘禮,答曰:「君,奴也,欲何事?」 請解衣視之,弘禮指腰而下曰:「位方岳。」
xuán zōng shí yǒu jīn liáng fèng zhě, pō yán rén guì jiàn yāo shòu. péi miǎn wèi hé xī liú hòu, liáng fèng zhé yán: bù bàn suì bīng qǐ, jūn dāng yǐ yù shǐ zhōng chéng chú zǎi xiàng. yòu yán: yī rì xiàng luò, yī rì xiàng shǔ, yī rì xiàng shuò fāng, cǐ shí gōng dāng guó. miǎn yāo qí yán, jué zhī. é ér lù shān fǎn, miǎn yǐ yù shǐ zhōng chéng zhào, yīn wèn sān rì, dá yuē: luò rì jí miè, shǔ yuē bù néng jiǔ, shuò fāng rì yù míng. sù zōng jí wèi, ér miǎn suì xiāng, jiàn yú dì, bài dōu shuǐ shǐ zhě. liáng fèng wèi lǚ yīn yuē: jūn qiě fǔ zhèng, xū dà bù nǎi dé. yīn zé yì shǐ, zhī, shǐ tū rù shè yīn, liǎng shǐ fēng zhōng, zǒu ér miǎn, míng nián zhī zhèng shì. lǐ kuí lú yǔn huǐ fú dài yè, liáng fèng bù xǔ, èr rén yǔ yǐ qíng, liáng fèng yuē: lǐ zì shè rén yuè suì ér xiāng, lú bù guò láng guān. kuí yǐ xiāng, zhuó yǔn lì bù láng zhōng.
玄宗時有金梁鳳者,頗言人貴賤夭壽。裴冕為河西留後,梁鳳輒言:「不半歲 兵起,君當以御史中丞除宰相。」又言:「一日向雒,一日向蜀,一日向朔方,此 時公當國。」冕妖其言,絕之。俄而祿山反,冕以御史中丞召,因問三日,答曰: 「雒日即滅,蜀曰不能久,朔方日愈明。」肅宗即位,而冕遂相,薦於帝,拜都水 使者。梁鳳謂呂諲曰:「君且輔政,須大怖乃得。」諲責驛史,之,史突入射諲, 兩矢風中,走而免,明年知政事。李揆、盧允毀服紿謁,梁鳳不許,二人語以情, 梁鳳曰:「李自舍人閱歲而相,盧不過郎官。」揆已相,擢允吏部郎中。
wáng yuǎn zhī, xì běn láng yá, hòu wèi yáng zhōu rén. fù tán xuǎn, wèi chén yáng zhōu cì shǐ. mǔ zhòu qǐn, mèng fèng jí qí shēn, yīn yǒu shēn. fú tú bǎo zhì wèi tán xuǎn yuē: shēng zǐ dāng wèi shì fāng shì.
王遠知,系本琅邪,後為揚州人。父曇選,為陳揚州刺史。母晝寢,夢鳳集其 身,因有娠。浮屠寶志謂曇選曰:「生子當為世方士。」
yuǎn zhī shǎo jǐng mǐn, duō tōng shū chuán, shì táo hóng jǐng, chuán qí shù, wèi dào shì. yòu cóng zāng jīng yóu. chén hòu zhǔ wén qí míng, zhào rù zhòng yáng diàn, biàn lùn chāo yì, shén jiàn zī yì. suí yáng dì wèi jìn wáng, zhèn yáng zhōu, shǐ rén jiè yǐ yāo jiàn, shǎo xuǎn fā bái, é fù bìn, dì jù, qiǎn zhī. hòu xìng zhuō jùn, zhào yuǎn zhī jiàn lín shuò gōng, dì zhí dì zǐ lǐ, zī zhì xiān shì, zhào jīng shī zuò yù qīng xuán tán yǐ chù zhī. jí xìng yáng zhōu, yuǎn zhī wèi dì bù yí yuǎn jīng guó, bù xǐng.
遠知少警敏,多通書傳,事陶弘景,傳其術,為道士。又從臧兢游。陳後主聞 其名,召入重陽殿,辯論超詣,甚見咨挹。隋煬帝為晉王,鎮揚州,使人介以邀見, 少選發白,俄復鬢,帝懼,遣之。後幸涿郡,詔遠知見臨朔宮,帝執弟子禮,咨質 仙事,詔京師作玉清玄壇以處之。及幸揚州,遠知謂帝不宜遠京國,不省。
gāo zǔ shàng wēi, yuǎn zhī mì yǔ tiān mìng. wǔ dé zhōng, píng wáng shì chōng, qín wáng yǔ fáng xuán líng wēi fú guò zhī, yuǎn zhī wèi shí, yíng yǔ yuē: zhōng yǒu shèng rén, fēi wáng hū? nǎi niàn yǐ bǎo. yuǎn zhī yuē: fāng wèi tài píng tiān zǐ, yuàn zì ài. tài zōng lì, yù guān zhī, kǔ cí. zhēn guān jiǔ nián, zhào rùn zhōu jí máo shān wèi guān, bǐ jū zhī. xǐ zhào yuē: shěng suǒ zòu, yuàn hái jiù shān, yǐ bié zhào bù wéi yǎ sù, bìng chì lì cí guān, yǐ shēn nǎng huái. wèi zhī xiān shēng zǎo wǎn zhì jiāng wài, cí shě hé dāng jiù gōng? lìng tài shǐ lìng xuē yí děng wǎng xuān zhèn yì.
高祖尚微,遠知密語天命。武德中,平王世充,秦王與房玄齡微服過之,遠知 未識,迎語曰:「中有聖人,非王乎?」乃念以寶。遠知曰:「方為太平天子,願 自愛。」太宗立,欲官之,苦辭。貞觀九年,詔潤州即茆山為觀,俾居之。璽詔曰: 「省所奏,願還舊山,已別詔不違雅素,並敕立祠觀,以伸曩懷。未知先生早晚至 江外,祠舍何當就功?令太史令薛頤等往宣朕意。」
yuǎn zhī duō guài yán, chà qí dì zǐ pān shī zhèng yuē: wú shǎo yě yǒu lèi, bù dé shàng tiān, jīn shǔ shǎo shì bó, wú jiāng xíng. jí mù yù, jiā guàn yī, ruò qǐn zhě, suì zú. huò yán shòu gài bǎi èr shí liù suì yún. yí mìng zi shào yè yuē: ěr nián liù shí wǔ jiàn tiān zǐ, qī shí jiàn nǚ jūn. diào lù zhōng, shào yè biǎo qí yán, gāo zōng zhào jiàn, jiē shǎng, zhuī zèng yuǎn zhī tài zhōng dài fū, shì shēng zhēn xiān shēng. wǔ shí fù zhào jiàn, jiē rú qí nián. yòu zèng jīn zǐ guāng lù dài fū. tiān shòu zhōng gǎi shì shēng xuán.
遠知多怪言,詫其弟子潘師正曰:「吾少也有累,不得上天,今署少室伯,吾 將行。」即沐浴,加冠衣,若寢者,遂卒。或言壽蓋百二十六歲雲。遺命子紹業曰: 「爾年六十五見天子,七十見女君。」調露中,紹業表其言,高宗召見,嗟賞,追 贈遠知太中大夫,諡升真先生。武時復召見,皆如其年。又贈金紫光祿大夫。天授 中改諡升玄。
xuē yí zhě, huá zhōu rén. dāng suí dà yè shí wèi dào shì, shàn tiān bù lǜ lì. wǔ dé chū, zhuī zhí qín wáng fǔ, mì yǔ yuē: dé xīng shě qín fēn, wáng dāng dì tiān xià. wáng biǎo wèi tài shǐ chéng, shāo qiān lìng. zhēn guān shí, tài zōng jiāng fēng qín shān, huì xīng jiàn, zé yīn yán: chén shāng tiān yì, bì xià wèi kě dōng. yì huì dà chén shàng yì, dì suì bà. gù gài wèi dào shì, dì wèi zhú guān jiǔ shān, hào yuē: zǐ fǔ, bài zé tài zhōng dài fū, wǎng jū zhī. jí cí jiàn qīng tái, hòu chén cì zāi xiáng yǐ wén, suǒ shàng yǔ tài shǐ lǐ chún fēng hé. shù suì zú.
薛頤者,滑州人。當隋大業時為道士,善天步律歷。武德初,追直秦王府,密 語曰:「德星舍秦分,王當帝天下。」王表為太史丞,稍遷令。貞觀時,太宗將封 秦山,彗星見,賾因言:「臣商天意,陛下未可東。」亦會大臣上議,帝遂罷。固 丐為道士,帝為築觀九〓山,號曰:「紫府」,拜賾太中大夫,往居之。即祠建清 台,候辰次災祥以聞,所上與太史李淳風合。數歲卒。
gāo zōng shí, yòu yǒu yè fǎ shàn zhě, kuò zhōu kuò cāng rén. shì wèi dào shì, chuán yīn yáng zhàn yáo fú jià zhī shù, néng yàn hé guài guǐ. dì wén zhī, zhào yì jīng shī, yù chǒng yǐ guān, bù bài. liú nèi zhāi chǎng, lǐ cì shū rù. shí dì xī zhào fāng shì, huà huáng jīn zhì dān, fǎ shàn shàng yán: dān bù kě jù jiù, tú fèi cái yǔ rì, qǐng hé zhēn wěi. dì xǔ zhī, fán bǎi yú rén jiē bà. cháng zài dōng dōu líng kōng cí wèi tán yǐ jì, dōu rén xī wǎng guān, yǒu shù shí rén zì bēn huǒ zhōng, zhòng dà jīng, jiù ér miǎn. fǎ shàn xiào yuē: cǐ wèi mèi suǒ féng, wú yǐ fǎ shè zhī ěr. wèn ér xìn, bìng yì jiē yǐ. qí jué huàn lèi ruò cǐ.
高宗時,又有葉法善者,括州括蒼人。世為道士,傳陰陽、占繇、符架之術, 能厭劾怪鬼。帝聞之,召詣京師,欲寵以官,不拜。留內齋場,禮賜殊縟。時帝悉 召方士,化黃金治丹,法善上言:「丹不可遽就,徒費財與日,請核真偽。」帝許 之,凡百餘人皆罷。嘗在東都凌空祠為壇以祭,都人悉往觀,有數十人自奔火中, 眾大驚,救而免。法善笑曰:「此為魅所馮,吾以法攝之耳。」問而信,病亦皆已。 其譎幻類若此。
lì gāo zhōng èr zōng cháo wǔ shí nián, wǎng lái shān zhōng, shí shí zhào rù jìn nèi. yǎ bù xǐ fú tú fǎ, cháng lì dǐ huǐ, yì zhě qiǎn qí hǎo xí, rán fā wèi gāo, zú pǒ zhī cè. ruì zōng lì, huò yán yīn yǒu zhù lì. wú tiān zhōng, bài hóng lú qīng, yuán wài zhì, fēng yuè guó gōng, shě jǐng lóng guān, zhuī zèng qí fù shè zhōu cì shǐ, chǒng yìng dāng shì. kāi yuán bā nián zú. huò yán shēng suí dà yè bǐng zǐ, sǐ gēng zǐ, gài bǎi qī suì yún. xuán zōng xià zhào bāo dào, zèng yuè zhōu dū du.
歷高、中二宗朝五十年,往來山中,時時召入禁內。雅不喜浮屠法,常力詆毀, 議者淺其好習,然發衛高,卒叵之測。睿宗立,或言陰有助力。無天中,拜鴻廬卿, 員外置,封越國公,舍景龍觀,追贈其父歙州刺史,寵映當世。開元八年卒。或言 生隋大業丙子,死庚子,蓋百七歲雲。玄宗下詔褒悼,贈越州都督。
míng chóng yǎn, luò zhōu yǎn shī rén, liáng guó zi jì jiǔ shān bīn wǔ shì sūn. shǎo suí fù kè lìng ān xǐ, lì yǒu néng zhào guǐ shén zhě, jǐn chuán qí shù. gān fēng chū, yīng yuè mù jǔ, diào huáng ān chéng, yǐ qí jì zì míng. gāo zōng zhào jiàn, shén yuè, zhuó jì wáng fǔ wén xué. shì wèi kū shì, shǐ gōng rén zòu lè qí zhōng, zhào chóng yǎn wèn: hé xiáng xié? wèi wǒ zhǐ zhī. chóng yǎn shū táo mù wèi èr fú, zì shì shàng, lè jí zhǐ, yuē: xiàng jiàn guài lóng, bù ér zhǐ. shèng xià, dì sī xuě, chóng yǎn zuò qǐng qǔ yǐ jìn, zì yún wǎng yīn shān qǔ zhī. sì yuè, dì yì guā, chóng yǎn suǒ bǎi qián, xū yú yǐ guā xiàn, yuē: dé zhī gōu shì lǎo rén pǔ zhōng. dì zhào lǎo rén wèn gù, yuē: mái yī guā shī zhī, tǔ zhōng de bǎi qián.
明崇儼,洛州偃師人,梁國子祭酒山賓五世孫。少隨父恪令安喜,吏有能召鬼 神者,盡傳其術。乾封初,應岳牧舉,調黃安丞,以奇技自名。高宗召見,甚悅, 擢冀王府文學。試為窟室,使宮人奏樂其中,召崇儼問:「何祥邪?為我止之。」 崇儼書桃木為二符,剚室上,樂即止,曰:「向見怪龍,怖而止。」盛夏,帝思雪, 崇儼坐頃取以進,自雲往陰山取之。四月,帝憶瓜,崇儼索百錢,須臾以瓜獻,曰: 「得之緱氏老人圃中。」帝召老人問故,曰:「埋一瓜失之,土中得百錢。」
lèi qiān zhèng jiàn dài fū. dì lìng rù gé gòng fèng, měi yè jiàn, chén shí zhèng, duō tuō guǐ shén wèi yán. zhì wèi wǔ hòu zuò yàn shèng shì, yòu yán zhāng huái tài zǐ bù dé. yí fèng sì nián, wèi dào suǒ cì yú dōng dōu, hào shì zhě wèi yán: chóng yǎn yì guǐ láo kǔ, wèi guǐ suǒ shā. ér tài hòu yí tài zǐ shǐ kè shā zhī, gù zèng shì zhōng, shì yuē zhuāng, zhuó zi guī wèi mì shū láng. mìng yù shǐ zhōng chéng cuī mì děng zá zhì, wū fú zhě shén zhòng. jí tài zǐ fèi, sǐ zhuàng nǎi míng.
累遷正諫大夫。帝令入閣供奉,每謁見,陳時政,多托鬼神為言。至為武后作 厭勝事,又言章懷太子不德。儀鳳四年,為盜所刺於東都,好事者為言:「崇儼役 鬼勞苦,為鬼所殺。」而太后疑太子使客殺之,故贈侍中,諡曰莊,擢子珪為秘書 郎。命御史中丞崔謐等雜治,誣服者甚眾。及太子廢,死狀乃明。
shàng xiàn fǔ, wèi zhōu jí rén, shàn zhàn hòu. wǔ hòu zhào jiàn, yóu dào shì zhuó tài shǐ lìng, cí yuē: chén gěng yě, bù kě yǐ shì guān zhǎng. hòu gǎi tài shǐ jú wèi hún yí jiān, yǐ xiàn fǔ wèi lìng, bù lì mì shū shěng. shù wèn zāi yì, yòu yú shàng yáng gōng jí shù jiā zhuàn fāng yù děng piān. zhǎng ān èr nián, yíng huò fàn wǔ zhū hóu, xiàn fǔ zì chén: wǔ zhū hóu, tài shǐ wèi chén mìng nà yīn, jīn yě huǒ, jīn zhī chóu, chén qiě sǐ. hòu yuē: zhèn wèi qīng yàn zhī. yū shuǐ héng dū wèi, wèi yuē: shuǐ shēng jīn, qīng wú yōu. zhì qiū zú, hòu jiē yì, fù yǐ hún yí jiān wèi tài shǐ jú yún.
尚獻甫,衛州汲人,善占候。武后召見,由道士擢太史令,辭曰:「臣梗野, 不可以事官長。」後改太史局為渾儀監,以獻甫為令,不隸秘書省。數問災異,又 於上陽宮集術家撰《方域》等篇。長安二年,熒惑犯五諸侯,獻甫自陳:「五諸侯, 太史位;臣命納音,金也;火,金之仇,臣且死。」後曰:「朕為卿厭之。」迂水 衡都尉,謂曰:「水生金,卿無憂。」至秋卒,後嗟異,復以渾儀監為太史局雲。
yán shàn sī míng zhuàn, tóng zhōu cháo yì rén, yǐ zì xíng. fù yán, yǔ hé dōng péi xuán zhèng lǒng xī lǐ zhēn cài jìng jiē tōng rú shù, gāi xiǎo tú shí. shàn sī chuán yán yè, chǔ suì liáng shàng guān yí děng qí qí néng. gāo zōng fēng tài shān, jǔ xiāo shēng yōu sǒu kē jí dì, diào xiāng yáng wèi. jū qīn sàng, lú mù, yīn yǐn jū shí nián. wǔ hòu shí zhuó jiān chá yù shǐ, jiān yòu shí yí nèi gòng fèng, shù yán tiān xià shì. fāng kù lì gòu dà yù, yǐ shàn sī wèi xiáng shěn shǐ, píng huó bā bǎi yú rén, yuán qiān yú xìng. zhǎng shòu zhōng, àn qiú sī xíng sì, bà yí bù shí zhě bǎi rén. lái jùn chén děng jí zhī, wū yǐ zuì, shì jiāo zhǐ, wǔ suì dé hái. shì shí lǐ chún fēng sǐ, hòu jiā jiē bù xiào, nǎi zhào shàn sī yǐ zhù zuò zuǒ láng jiān tài shǐ lìng. shèng lì èr nián, yíng huò rù yú guǐ, hòu wèn qí zhàn, duì yuē: dà chén dāng zhī. shì nián wáng jí shàn zú. zhǎng ān zhōng, yíng huò rù yuè, zhèn fàn tiān guān, shàn sī yuē: fǎ dāng luàn chén fú zuì, ér yǒu xià móu shàng zhī xiàng. suì yú, zhāng jiǎn zhī děng qǐ bīng zhū èr zhāng. qiān gěi shì zhōng.
嚴善思名譔,同州朝邑人,以字行。父延,與河東裴玄證、隴西李貞蔡靜皆通 儒術,該曉圖識。善思傳延業,褚遂良、上官儀等奇其能。高宗封泰山,舉銷聲幽 藪科及第,調襄陽尉。居親喪,廬墓,因隱居十年。武后時擢監察御史,兼右拾遺 內供奉,數言天下事。方酷吏構大獄,以善思為詳審使,平活八百餘人,原千餘姓。 長壽中,按囚司刑寺,罷疑不實者百人。來俊臣等疾之,誣以罪,適交趾,五歲得 還。是時李淳風死,候家皆不效,乃詔善思以著作佐郎兼太史令。聖歷二年,熒惑 入輿鬼,後問其占,對曰:「大臣當之。」是年王及善卒。長安中,熒惑入月,鎮 犯天關,善思曰:「法當亂臣伏罪,而有下謀上之象。」歲餘,張柬之等起兵誅二 張。遷給事中。
hòu bēng, jiāng hé zàng qián líng, shàn sī jiàn yán: zūn zhě xiān zàng, bēi zhě bù dé rù. jīn qǐ qián líng, shì yǐ bēi dòng zūn, shù jiā suǒ jì. qiě xuán guān shí mén, yě jīn gù xì, fēi gōng jiàn bù néng kāi, shén dào yōu jìng, duō suǒ jīng dú. ruò bié gōng suì yǐ rù qí zhōng, jí wǎng xī zàng shí shén wèi qián dìng, gèng qiě yǒu hài. nǎng yíng qián líng, guó yǒu dà nán, yì xìng jiàn guó èr shí yú nián, jīn yòu yíng zhī, nán qiě fù shēng. hé zàng fēi gǔ yě, kuàng shì yǒu bù ān, qǐ zú xún jù? hàn shì huáng hòu bié qǐ líng mù, wèi jìn shǐ hé zàng. hàn jī sì sì bǎi, wèi jìn zuò lǜ bù zhǎng, yì qí yàn yě. jīn ruò gèng zé jí dì, fù jìn qián líng, qǔ cóng zàng zhī yì. shǐ shén yǒu zhī, wú suǒ bù tōng ruò qí wú zhī, hé yì hé yì? shān chuān jīng qì, shàng wèi liè xīng. zàng dé qí suǒ, zé shén ān ér hòu sì chāng shī qí yí, zé shén wēi ér hòu sì sǔn. yuàn gē sī ài, shǐ shè jì zhǎng jiǔ. zhōng zōng bù nà.
後崩,將合葬乾陵,善思建言:「尊者先葬,卑者不得入。今啟乾陵,是以卑 動尊,術家所忌。且玄關石門,冶金錮隙,非攻鑒不能開,神道幽靜,多所驚黷。 若別攻隧以入其中,即往昔葬時神位前定,更且有害。曩營乾陵,國有大難,易姓 建國二十餘年,今又營之,難且復生。合葬非古也,況事有不安,豈足循據?漢世 皇后別起陵墓,魏、晉始合葬。漢積祀四百,魏、晉祚率不長,亦其驗也。今若更 擇吉地,附近乾陵,取從葬之義。使神有知,無所不通;若其無知,合亦何益?山 川精氣,上為列星。葬得其所,則神安而後嗣昌;失其宜,則神危而後嗣損。願割 私愛,使社稷長久。」中宗不納。
shén lóng zhōng, wǔ hòu sàng gōng chú, tài cháng qǐng dà xí lè, gōng jiāo miào, zhào wèi xǔ. shàn sī zòu yuē: lè zhě qì huà, suǒ yǐ gǎn tiān dì diào wǔ xíng. hàn wèi sàng lǐ, yǐ rì yì yuè, gài sān nián bù wèi lǐ, lǐ bì huài, sān nián bù wèi lè, lè bì bēng. lǐ, yīn yě lè, yáng yě. lè bēng yáng fú, lǐ fèi yīn qiān, gù biàn yǐ shì shí, xiào dào zhī dà. ān rén shén, gōng yě rú āi qī, sī yě. wáng zhě bù yǐ sī hài gōng, qǐng rú tài cháng zòu. dì cóng zhī. qiān lǐ bù shì láng. biǎo huáng hòu shàn zhèng, wèi shè jì yōu, qiú rǔ zhōu cì shǐ. cháng yǔ yáo chóng yuē: wéi shì huò qiě tú dì, xiāng wáng suǒ jū yǒu huá gài zǐ qì, bì wèi jiǔ wǔ, gōng shàn hù zhī. jí ruì zōng lì, chóng yǐ yǔ wén, zhào bài yòu sàn qí cháng shì.
神龍中,武后喪公除,太常請大習樂,供郊廟,詔未許。善思奏曰:「樂者氣 化,所以感天地、調五行。漢、魏喪禮,以日易月,蓋三年不為禮,禮必壞,三年 不為樂,樂必崩。禮,陰也;樂,陽也。樂崩陽伏,禮廢陰愆,故變以適時,孝道 之大。安人神,公也;茹哀戚,私也。王者不以私害公,請如太常奏。」帝從之。 遷禮部侍郎。表皇后擅政,為社稷憂,求汝州刺史。嘗語姚崇曰:「韋氏禍且塗地, 相王所居有華蓋紫氣,必位九五,公善護之。」及睿宗立,崇以語聞,召拜右散騎 常侍。
chū, qiào wáng zhòng fú xǐ jūn zhōu, guò rǔ, shàn sī wèi cì shǐ. jí móu fǎn, wěi chú lǐ bù shàng shū. zhòng fú bài, zuò guān tōng lùn sǐ, lì bù shàng shū sòng jǐng hù bù láng zhōng lǐ yōng báo qí zuì, gěi shì zhōng hán sī fù gù qǐng, nǎi liú jìng zhōu. shǐ, shàn sī wèi yù shǐ, zhōng shū shè rén liú yǔn jì wèi kù lì suǒ xiàn, qiě sǐ, shàn sī lì sòng qí yuān, dé miǎn. hù bù shàng shū wáng běn lì jiàn zhī, yuē: qí xī zhī jiù shū xiàng, yán gōng yǒu zhī. hòu jiàn yǔn jì, yǔ wèi cháng jí zhī. sī fù zhī jiě shàn sī yě, yì bù zì dé, shí chēng zhǎng zhě zhī bào. hòu yù shè hái. kāi yuán shí liù nián zú. zi xiàng, qián yuán zhōng wèi fèng xiáng yǐn, sān shì jiē nián bā shí wǔ yún.
初,譙王重福徙均州,過汝,善思為刺史。及謀反,偽除禮部尚書。重福敗, 坐關通論死,吏部尚書宋璟、戶部郎中李邕薄其罪,給事中韓思復固請,乃流靜州。 始,善思為御史,中書舍人劉允濟為酷吏所陷,且死,善思力訟其冤,得免。戶部 尚書王本立見之,曰:「祁奚之救叔向,嚴公有之。」後見允濟,語未嘗及之。思 復之解善思也,亦不自德,時稱長者之報。後遇赦還。開元十六年卒。子向,乾元 中為鳳翔尹,三世皆年八十五雲。
dù shēng zhě, xǔ zhōu rén. shàn yì zhàn. yǒu wáng nú zhě wèn suǒ cóng zhuī, jiè yuē: zì cǐ xíng, féng shǐ zhě, kěn gài qí biān. ruò bù kě, zé yǐ qíng gào. qí rén guǒ zhí shǐ zhě yú dào, rú shēng yǔ, shǐ zhě yì zhī, yuē: qù biān, wú wú yǐ jìn mǎ, kě zhé dào bàng dài zhī. nǎi wǎng zhé, jiàn wáng nú fú qí xià, huò zhī. tā rì yòu yǒu wáng nú zhě, shēng jiè chí qián wǔ bǎi cì yú dào, jiàn jìn yào shǐ zhě, kě shì qí yī, bì děi nú. é ér shǐ zhì, qí rén yǐ qíng gào, shǐ zhě yǐ yī yǔ zhī, hū fēi jí guàn mǎng shàng, wǎng qǔ zhī ér dé wáng nú. zhòng yǐ wèi shén.
杜生者,許州人。善《易》占。有亡奴者問所從追,戒曰:「自此行,逢使者, 懇丐其鞭。若不可,則以情告。」其人果值使者於道,如生語,使者異之,曰: 「去鞭,吾無以進馬,可折道傍〓代之。」乃往折〓,見亡奴伏其下,獲之。它日 又有亡奴者,生戒持錢五百伺於道,見進鷂使者,可市其一,必得奴。俄而使至, 其人以情告,使者以一與之,忽飛集灌莽上,往取之而得亡奴。眾以為神。
shí yǒu fú tú hóng zhě, huáng zhōu rén. yǔ tiān guān shì láng zhāng jìng zhī shàn. jìng zhī yǐ wǔ hòu zài wèi, cháng zhǐ suǒ fú shì zi guān zōng yuē: mǎng cháo fú ěr. é guān zōng yǐ fù yīng rù sān pǐn, yì yǒu sī yán zhuàng. hóng hū yuē: jūn wú fán qiú sān pǐn yě. jìng zhī dà jīng, yǐ ér zhī chū guān zōng yì. jìng zhī dì nè zhī jí dài, hóng yuē: gōng dì dāng wèi sān pǐn, bù zú yōu yě. yǐ ér yù. cháng wèi yàn guó gōng zhāng shuō shì zhái, jiè yuē: wú chuān dōng běi, wáng yú yě! tā rì jiàn shuō yuē: zhái qì suǒ rán, yún hé? yǔ shuō gòng shì, tǔ yú yǒu sān kǎn zhàng yú, hóng jīng yuē: gōng fù guì yī shì ér yǐ, zhū zi jiāng bù zhōng. shuō jù, jiāng píng zhī, hóng yuē: kè shàng wú qì, yǔ dì mài bù lián, pì shēn chuāng wěi bǔ tā ròu, wú yì yě. shuō zi jiē wū zéi sǐ chì yún.
時有浮屠泓者,黃州人。與天官侍郎張敬之善。敬之以武后在位,常指所服示 子冠宗曰:「莽朝服耳。」俄冠宗以父應入三品,詣有司言狀。泓忽曰:「君無煩 求三品也。」敬之大驚,已而知出冠宗意。敬之弟訥之疾殆,泓曰:「公弟當位三 品,不足憂也。」已而愈。嘗為燕國公張說市宅,戒曰:「無穿東北,王隅也!」 它日見說曰:「宅氣索然,云何?」與說共視,土隅有三坎丈餘,泓驚曰:「公富 貴一世而已,諸子將不終。」說懼,將平之,泓曰:「客上無氣,與地脈不連,譬 身瘡痏補它肉,無益也。」說子皆污賊死斥雲。
zhāng guǒ zhě, huì xiāng lǐ shì xì yǐ zì shén, yǐn zhōng tiáo shān, wǎng lái fén jìn jiān, shì chuán shù bǎi suì rén. wǔ hòu shí, qiǎn shǐ zhào zhī, jí sǐ, hòu rén fù jiàn jū héng zhōu shān zhōng.
張果者,晦鄉里世系以自神,隱中條山,往來汾、晉間,世傳數百歲人。武后 時,遣使召之,即死,後人復見居恆州山中。
kāi yuán èr shí yī nián, cì shǐ wéi jì yǐ wén. xuán zōng lìng tōng shì shè rén péi wù wǎng yíng, jiàn wù zhé qì jué pū, jiǔ nǎi sū. wù bù gǎn bī, chí bái zhuàng. dì gèng qiǎn zhōng shū shè rén xú jiào jī xǐ shū yāo lǐ, nǎi zhì dōng dōu, shě jí xián yuàn, jiān yú rù gōng. dì qīn wèn zhì dào shén xiān shì, yǔ mì bù chuán. guǒ shàn xī qì, néng lèi rì bù shí, shù yù měi jiǔ. cháng yún: wǒ shēng yáo bǐng zǐ suì, wèi shì zhōng. qí mào shí nián liù qī shí. shí yǒu xíng hé pú zhě, shàn zhī rén yāo shòu. shī yè guāng zhě, shàn shì guǐ. dì lìng hé pú tuī guǒ shēng sǐ, měng rán mò zhī qí duān. dì zhào guǒ mì zuò, shǐ yè guāng shì zhī, bù jiàn guǒ suǒ zhù.
開元二十一年,刺史韋濟以聞。玄宗令通事舍人裴晤往迎,見晤輒氣絕仆,久 乃蘇。晤不敢逼,馳白狀。帝更遣中書舍人徐嶠齎璽書邀禮,乃至東都,舍集賢院, 肩輿入宮。帝親問治道神仙事,語秘不傳。果善息氣,能累日不食,數御美酒。嘗 云:「我生堯丙子歲,位侍中。」其貌實年六七十。時有邢和璞者,善知人夭壽。 師夜光者,善視鬼。帝令和璞推果生死,懵然莫知其端。帝召果密坐,使夜光視之, 不見果所住。
dì wèi gāo lì shì yuē: wú wén yǐn jǐn wú kǔ zhě, qí shì yě. shí tiān hán, yīn qǔ yǐ yǐn guǒ, sān jìn, tuí rán yuē: fēi jiā jiǔ yě. nǎi qǐn. qǐng shì chǐ jiāo suō, gù zuǒ yòu qǔ tiě rú yì jī duò zhī, cáng dài zhōng, gèng chū yào fù qí duàn, liáng jiǔ, chǐ yǐ shēng, càn rán pián jié. dì yì shén zhī. yù yǐ yù zhēn gōng zhǔ jiàng guǒ, wèi yán yě. guǒ hū wèi mì shū shǎo jiān wáng jiǒng zhì tài cháng shǎo qīng xiāo huá yuē: yàn wèi qǔ fù dé gōng zhǔ, píng dì shēng gōng fǔ, kě wèi yě. èr rén guài yǔ bù lún. é yǒu shǐ zhì, chuán zhào yuē: yù zhēn gōng zhǔ yù jiàng xiān shēng. guǒ xiào, gù bù fèng zhào. yǒu zhào tú xíng jí xián yuàn, kěn cí hái shān, zhào kě. zhuó yín qīng guāng lù dài fū, hào tōng xuán xiān shēng, cì bó sān bǎi pǐ, gěi fú shì èr rén. zhì héng shān pú wú xiàn, wèi jǐ zú, huò yán shī jiě. dì wèi lì qī xiá guān qí suǒ.
帝謂高力士曰:「吾聞飲堇無苦者,奇士也。」時天寒,因取以飲果,三進, 頹然曰:「非佳酒也。」乃寢。頃視齒燋縮,顧左右取鐵如意擊墮之,藏帶中,更 出藥傅其斷,良久,齒已生,粲然駢絜。帝益神之。欲以玉真公主降果,未言也。 果忽謂秘書少監王迥質、太常少卿蕭華曰:「諺謂娶婦得公主,平地生公府,可畏 也。」二人怪語不倫。俄有使至,傳詔曰:「玉真公主欲降先生。」果笑,固不奉 詔。有詔圖形集賢院,懇辭還山,詔可。擢銀青光祿大夫,號通玄先生,賜帛三百 匹,給扶侍二人。至恆山蒲吾縣,未幾卒,或言屍解。帝為立棲霞觀其所。
yè guāng zhě, jì zhōu rén, shǎo wèi fú tú. zhì zhǎng ān, yīn jiǔ xiān gōng zhǔ dé zhào jiàn wēn quán, dì qí qí biàn, cì guān dài, shòu sì mén bó shì, cì fēi yī yín yú jīn zēng qiān shù, dé shì zuǒ yòu rú xìng chén.
夜光者,薊州人,少為浮屠。至長安,因九仙公主得召見溫泉,帝奇其辯,賜 冠帶,授四門博士,賜緋衣、銀魚、金繒千數,得侍左右如幸臣。
hé pú xǐ huáng lǎo, zuò yǐng yáng shū, shì chuán zhī.
和璞喜黃老,作《潁陽書》,世傳之。
tiān bǎo zhōng, yǒu sūn zèng shēng zhě, yǐ jì wén, néng shǐ shí zì dòu, cǎo wèi rén qí chí zǒu. yáng guì fēi xǐ guān zhī, shù zhào rù gōng zhōng.
天寶中,有孫甑生者,以技聞,能使石自斗,草為人騎馳走。楊貴妃喜觀之, 數召入宮中。
yòu yǒu luó sī yuǎn, néng zì yǐn. dì xué, bù kěn jǐn qí shù, shì zì yǐn, cháng yú yī dài, jí sī yuǎn gòng shì, zé yàn. hòu xī jīn bó, rán zú bù dé. dì nù, guǒ yǐ fú, yā shā zhī. shù rì, yǒu zhōng shǐ zhě zì shǔ hái, féng sī yuǎn jià ér xī, xiào yuē: shàng wèi xì hé nüè yě!
又有羅思遠,能自隱。帝學,不肯盡其術,試自隱,常餘衣帶,及思遠共試, 則驗。厚錫金帛,然卒不得。帝怒,裹以幞,壓殺之。數日,有中使者自蜀還,逢 思遠駕而西,笑曰:「上為戲何虐也!」
jiāng fǔ, sòng zhōu rén. zì yán tōng qiān rén bù sǐ shù, yǐn jū bù chū. kāi yuán mò, tài cháng qīng wéi tāo jì míng shān, yīn fǎng yǐn mín, hái bái fǔ yǐ shù bǎi suì. zhào zhì dōng dōu, shě jí xián yuàn. yīn yán: fú cháng chūn téng, shǐ bái fà hái bìn, zé zhǎng shēng kě zhì. téng shēng tài hú zuì liáng, zhōng nán wǎng wǎng yǒu zhī, bù jí yě. dì qiǎn shǐ zhě zhì tài hú, duō qǔ yǐ cì zhōng cháo lǎo chén. yīn zhào tiān xià, shǐ zì qiú zhī. zǎi xiàng péi yào qīng fèng shāng shàng qiān wàn suì shòu, dì yuè, yù huā è qī yàn qún chén, chū téng bǎi lián, biàn cì zhī. zhuó fǔ yín qīng guāng lù dài fū, hào chōng hé xiān shēng. fǔ yòu yán: zhōng nán shān yǒu hàn ǒu, ěr zhī yán nián. zhuàng lèi gé fěn, dì zuò tāng bǐng cì dà chén. yòu xiāo wèi jiāng jūn gān shǒu chéng néng míng yào shí, yuē: cháng chūn zhě, qiān suì lěi yě. hàn ǒu, dù méng yě. fāng jiā jiǔ bù yòng, fǔ yì míng yǐ shén zhī. mín jiān yǐ jiǔ zì téng, yǐn zhě duō bào sǐ. nǎi zhǐ. fǔ nèi cán jì, qǐng qiú yào láo shān, suì táo qù.
姜撫,宋州人。自言通仟人不死術,隱居不出。開元末,太常卿韋縚祭名山, 因訪隱民,還白撫已數百歲。召至東都,舍集賢院。因言:「服常春藤,使白髮還 鬢,則長生可致。藤生太湖最良,終南往往有之,不及也。」帝遣使者至太湖,多 取以賜中朝老臣。因詔天下,使自求之。宰相裴耀卿奉觴上千萬歲壽,帝悅,御花 萼棲宴群臣,出藤百奩,遍賜之。擢撫銀青光祿大夫,號沖和先生。撫又言:「終 南山有旱藕,餌之延年。」狀類葛粉,帝作湯餅賜大臣。右驍衛將軍甘守誠能銘藥 石,曰:「常春者,千歲藟也。旱藕,杜蒙也。方家久不用,撫易名以神之。民間 以酒漬藤,飲者多暴死。」乃止。撫內慚悸,請求藥牢山,遂逃去。
sāng dào mào zhě, hán rén, shī qí xì wàng. shàn tài yī dùn jiǎ shù. qián yuán chū, guān jūn wéi ān qìng xù yú xiāng zhōu, shì wēi shén, dào mào zài wéi zhōng, mì yǔ rén yuē: sān yuè rén shēn xī shī kuì. zhì qī, jiǔ jié dù bīng jiē bài. hòu zhào dài zhào hàn lín. jiàn zhōng chū, shàng yán: guó jiā bù chū sān nián yǒu è huì, fèng tiān yǒu wáng qì, yí gāo tǎn dié, wèi wáng zhě jū, shǐ kě róng wàn chéng zhě. dé zōng sù yàn qí shù, zhào jīng zhào yǐn yán yǐng fā zhòng shù qiān jí shén cè bīng chéng zhī. shí shèng xià qù gōng, rén mò zhī qí gù. jí zhū cǐ fǎn, dì méng nán fèng tiān, lài yǐ jì.
桑道茂者,寒人,失其系望。善太一遁甲術。乾元初,官軍圍安慶緒於相州, 勢危甚,道茂在圍中,密語人曰:「三月壬申西師潰。」至期,九節度兵皆敗。後 召待詔翰林。建中初,上言:「國家不出三年有厄會,奉天有王氣,宜高坦堞,為 王者居,使可容萬乘者。」德宗素驗其數,詔京兆尹嚴郢發眾數千及神策兵城之。 時盛夏趣功,人莫知其故。及硃泚反,帝蒙難奉天,賴以濟。
lǐ chéng wèi yòu jīn wú dà jiāng jūn, dào mào jī yī jiān jiàn chéng, zài bài yuē: gōng guì shèng wú bǐ, rán wǒ mìng zài gōng shǒu, néng jiàn shè fǒu? chéng dà jīng, bù lǐng qí yán. dào mào chū huái zhōng yī shū, zì jù xìng míng, shǔ qí zuǒ yuē: wèi zéi bī xié. gù qǐng chéng pàn, chéng xiào yuē: yù wǒ hé yǔ? dào mào yuē: dì yán zhǔn zhuàng shè zhī. chéng miǎn cóng. yǐ yòu yǐ jiān yuàn yì chéng shān, qǐng tí jīn yīng yuē: tā rì wèi xìn. zài bài qù. dào mào guǒ wū zhū cǐ wěi guān. chéng shōu zhǎng ān, yǔ nì tú fù qí xià, jiāng jiù xíng, chū chéng shān jí shū yǐ shì. chéng wèi zòu, yuán qí sǐ.
李晟為右金吾大將軍,道茂齎一縑見晟,再拜曰:「公貴盛無比,然我命在公 手,能見赦否?」晟大驚,不領其言。道茂出懷中一書,自具姓名,署其左曰: 「為賊逼脅。」固請晟判,晟笑曰:「欲我何語?」道茂曰:「弟言准狀赦之。」 晟勉從。已又以縑願易晟衫,請題衿膺曰:「它日為信。」再拜去。道茂果污硃泚 偽官。晟收長安,與逆徒縛旗下,將就刑,出晟衫及書以示。晟為奏,原其死。
shì shí fān zhèn shàn dì wú níng shí, dào mào yuē: nián hào yuán hé, kòu dào jiǎn miè yǐ. zhì xiàn zōng nǎi yàn. dào mào jū yǒu èr bó shén mào, yuē: rén jū ér mù fān zhě qù zhī, mù shèng zé tǔ shuāi, tǔ shuāi zé rén bìng. nǎi yǐ tiě shù shí jūn mái qí xià, fù yuē: hòu yǒu fā qí dì ér sǐ zhě. dà hé zhōng, wēn zào jū zhī, fā cáng tiě ér zào sǐ. dù yòu yǔ yáng yán shàn. lú qǐ jí zhī, yòu jù, yǐ wèn dào mào, dá yuē: jūn suì zhōng bǔ wài, zé fú shòu pǒ yá yǐ. é bài ráo zhōu cì shǐ, hòu zhōng sī tú. lǐ mì bìng, dào mào shǔ yú zhǐ yuē: è sān yuè èr rì jiù xiǎng, guó yǔ jiā jí ér shēn wēi. huì zhōng hé rì, mì suī dǔ, qiáng rù. dé zōng jiàn mì bù néng bù, zhào guī dì, zú. shì rì běi jūn móu luàn, zhàng shì qín zhǎn zhī. lǐ péng wèi shèng táng lìng, dào mào yuē: jūn wèi zhǐ cǐ, ér zhǒng xī wèi zǎi xiàng, cì xī yì dà zhèn, zi sūn bǎi shì. péng zú, hòu shí zhì zǎi xiàng, fú lì qī zhèn, zhū sūn tōng xiǎn yún.
是時籓鎮擅地無寧時,道茂曰:「年號元和,寇盜翦滅矣。」至憲宗乃驗。道 茂居有二伯甚茂,曰:「人居而木蕃者去之,木盛則土衰,土衰則人病。」乃以鐵 數十鈞埋其下,復曰:「後有發其地而死者。」大和中,溫造居之,發藏鐵而造死。 杜佑與楊炎善。盧杞疾之,佑懼,以問道茂,答曰:「君歲中補外,則福壽叵涯矣。」 俄拜饒州刺史,後終司徒。李泌病,道茂署於紙曰:「厄三月二日就饗,國與家吉 而身危。」會中和日,泌雖篤,強入。德宗見泌不能步,詔歸第,卒。是日北軍謀 亂,仗士禽斬之。李鵬為盛唐令,道茂曰:「君位止此,而冢息位宰相,次息亦大 鎮,子孫百世。」鵬卒,後石至宰相,福歷七鎮,諸孫通顯雲。