èr wáng zhū gé lǐ mèng
二王諸葛李孟

wáng zhòng róng, tài yuán qí rén. fù zòng, tài hé mò wèi hé zhōng qí jiāng, cóng shí xióng pò huí gú, zhōng yán zhōu cì shǐ. zhòng róng yǐ fù rèn wèi liè xiào, yǔ xiōng zhòng yíng jiē yǐ yì wǔ guān jūn, zhuó hé zhōng yá jiāng, zhǔ cì chá. shí liǎng jūn shì gàn yè jìn, bǔ ér biān zhī. shì hái, sù yú zhōng wèi yáng xuán shí, xuán shí nù, zhí zhòng róng ràng yuē: tiān zǐ zhǎo shì, ér fān xiào rǔ zhī! dá yuē: yè bàn zhí zhě jiān dào, shú zhī tiān zǐ zhǎo shì? jù yán qí zhuàng. xuán shí tàn yuē: fēi ěr míng biàn, shú yóu zhī zhī? gèng wěi yú fǔ, zhuó yòu shǔ. zhòng róng duō quán guǐ, zhòng suǒ yán dàn, suī zhǔ shuài mò bù xià zhī. shāo qiān xíng jūn sī mǎ.
王重榮，太原祁人。父縱，太和末為河中騎將，從石雄破回鶻，終鹽州刺史。 重榮以父任為列校，與兄重盈皆以毅武冠軍，擢河中牙將，主伺察。時兩軍士干夜 禁，捕而鞭之。士還，訴於中尉楊玄實，玄實怒，執重榮讓曰：「天子爪士，而籓 校辱之！」答曰：「夜半執者奸盜，孰知天子爪士？」具言其狀。玄實嘆曰：「非 爾明辨，孰由知之？」更諉於府，擢右署。重榮多權詭，眾所嚴憚，雖主帥莫不下 之。稍遷行軍司馬。

huáng cháo xiàn zhǎng ān, fēn bīng lüè pú, jié dù shǐ lǐ dōu bù néng zhī, nǎi chén zéi, rán nèi dàn zhòng róng, biǎo yǐ zì fù. dì ěr jīng shī, zéi diào qǔ héng shù, shǐ zhě zhì bǎi bèi, zuò chuán shě, yì fā bīng, lì bù kān mìng. zhòng róng xié shuō dōu yuē: wǒ suǒ guǐ móu shū nán, yǐ wài yuán wèi zhì. jīn zéi póu zé rì jí, yòu shōu wú bīng yǐ kùn wǒ, zé wáng wú rì yǐ. qǐng jué qiáo, yīng chéng zì shǒu, bù rán, biàn shēng hé yǐ zhì zhī? dōu yuē: wú bīng guǎ, móu bù zú, jué zhī, huò qiě zhì, yuàn yǐ jié jiǎ gōng. suì bēn xíng zài. zhòng róng nǎi xī qū chū zéi shǐ zhǎn zhī, yīn dà lüè jū rén yǐ yuè qí xià. tiān zi shǐ qián jīng zhào yǐn dòu yù jiān dào wèi qí jūn, yīn zhào dài dōu. zhòng róng lǜ guān shǔ fèng yíng. yù zhì, dà xiǎng shì, chàng yán yuē: tiān zǐ yǐ dà chén shǒu tǔ, shuí dé zhú zhī? wèi wǒ shū shǒu è zhě. zhòng wú gǎn duì. zhòng róng pèi dāo lì jiē yuē: shǒu móu zhě, wǒ yě, shàng shuí suǒ? mù yù, lì qù jù qí, yù jí bēn hái. zhòng róng suì zhǔ liú hòu.
黃巢陷長安，分兵略蒲，節度使李都不能支，乃臣賊，然內憚重榮，表以自副。 地邇京師，賊調取橫數，使者至百輩，坐傳舍，益發兵，吏不堪命。重榮脅說都曰： 「我所詭謀紓難，以外援未至。今賊裒責日急，又收吾兵以困我，則亡無日矣。請 絕橋，嬰城自守，不然，變生何以制之？」都曰：「吾兵寡，謀不足，絕之，禍且 至，願以節假公。」遂奔行在。重榮乃悉驅出賊使斬之，因大掠居人以悅其下。天 子使前京兆尹竇潏間道慰其軍，因詔代都。重榮率官屬奉迎。潏至，大饗士，倡言 曰：「天子以大臣守土，誰得逐之？為我疏首惡者。」眾無敢對。重榮佩刀歷階曰： 「首謀者，我也，尚誰索？」目潏，吏趣具騎，潏即奔還。重榮遂主留後。

zéi shǐ jiàn jiāng zhū wēn yǐ zhōu shī xià féng yì, huáng yè lǜ zhòng zì huá yīn hé gōng zhòng róng. zhòng róng gǎn lì shì zhòng, dà zhàn, bài zhī, zéi qì liáng zhàng sì shí yú sōu. jí bài jiǎn xiào gōng bù shàng shū, wèi jié dù shǐ. huì zhōng wǔ jiān jūn yáng fù guāng lǜ chén cài bīng wàn rén tún wǔ gōng, zhòng róng yǔ lián hé, jī zéi jiāng lǐ xiáng yú huá zhōu, zhí yǐ xùn. zéi shǐ shàng ràng lái gōng, ér zhū wēn jiāng jìn bīng jū qián, bài zhòng róng bīng yú xī guān mén, yú shì chū bīng xià yáng, lüè hé zhōng cáo mǐ shù shí sōu. zhòng róng xuǎn bīng sān wàn gōng wēn, wēn jù, xī záo zhōu chén yú hé, suì jǔ tóng zhōu jiàng. fù guāng yù zhǎn zhī, zhòng róng yuē: jīn zhāo zéi, yī qiè shì zuì. qiě wēn wǔ ruì kě yòng, shā zhī bù xiáng. biǎo wèi tóng huá jié dù shǐ. yǒu zhào jí fù hé zhōng xíng yíng zhāo tǎo, cì míng quán zhōng.
賊使健將硃溫以舟師下馮翊，黃鄴率眾自華陰合攻重榮。重榮感勵士眾，大戰， 敗之，賊棄糧仗四十餘艘。即拜檢校工部尚書，為節度使。會忠武監軍楊復光率陳、 蔡兵萬人屯武功，重榮與連和，擊賊將李詳於華州，執以徇。賊使尚讓來攻，而硃 溫將勁兵居前，敗重榮兵於西關門，於是出兵夏陽，掠河中漕米數十艘。重榮選兵 三萬攻溫，溫懼，悉鑿舟沉於河，遂舉同州降。復光欲斬之，重榮曰：「今招賊， 一切釋罪。且溫武銳可用，殺之不祥。」表為同華節度使。有詔即副河中行營招討， 賜名全忠。

cháo sàng èr zhōu, nù shén, zì jiāng jīng bīng shù wàn bì liáng tián. zhòng róng jūn huá yīn, fù guāng jūn wèi běi, jǐ jiǎo gōng zhī, zéi dà bài, zhí qí jiāng zhào zhāng, cháo zhōng liú shǐ zǒu. zhòng róng bīng yì sǐ hào xiāng dāng. jù cháo fù zhèn, yōu zhī, yǔ fù guāng jì, fù guāng yuē: wǒ shì yǔ lǐ kè yòng gòng yōu huàn, qí rén zhōng bù gù nán, sǐ yì rú jǐ. ruò qǐ shī yān, shì miè bù jì. nǎi qiǎn shǐ zhě yuē lián hé. kè yòng shǐ chén jǐng sī zǒng bīng zì lán shí fù hé zhōng, qīn lǜ shī cóng zhī, suì píng cháo, fù jīng shī. yǐ gōng jiǎn xiào tài wèi tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì, fēng láng yá jùn wáng. lěi jiā jiǎn xiào tài fù.
巢喪二州，怒甚，自將精兵數萬壁梁田。重榮軍華陰，復光軍渭北，掎角攻之， 賊大敗，執其將趙璋，巢中流矢走。重榮兵亦死耗相當。懼巢復振，憂之，與復光 計，復光曰：「我世與李克用共憂患，其人忠不顧難，死義如己。若乞師焉，事蔑 不濟。」乃遣使者約連和。克用使陳景斯總兵自嵐、石赴河中，親率師從之，遂平 巢，復京師。以功檢校太尉、同中書門下平章事，封琅邪郡王。累加檢校太傅。

zhōng rén tián lìng zī nù zhòng róng jù yán chí zhī ráo. yú shí jù dào fǔ dìng, guó yòng dà fěng, zhū jūn wú suǒ yǎng, ér lìng zī wèi shén cè jūn shǐ, jiàn qǐng èr chí lǐng shǔ yán tiě, zuǒ jūn shí. zhòng róng bù xǔ, zòu yán: gù shì, suì shū yán sān qiān shèng yú yǒu sī, zé chì suǒ yú yǐ shàn jūn. tiān zǐ qiǎn shǐ zhě yù zhǐ, bù tīng. lìng zī xǐ zhòng róng yǎn hǎi jié dù shǐ, yǐ wáng chù cún dài zhī, zhào kè yòng jiāng bīng yuán hé zhōng. zhòng róng shàng shū hé lìng zī lí jiān fāng zhèn. lìng zī qiǎn bīn níng zhū méi jìn tǎo, bì shā yuàn. zhòng róng yí kè yòng shū, qiě yán: fèng mì zhào, xū gōng dào, shǐ wǒ tú gōng. cǐ lìng zī zhū quán zhōng zhū méi zhī huò shàng yě. yīn shì wěi zhào. kè yòng fāng yǔ quán zhōng yǒu xì, xìn zhī, qǐng tǎo quán zhōng jí méi. dì shù zhào hé jiě. kè yòng hé hé zhōng bīng zhàn shā yuàn, méi dà bài, bēn bīn zhōu. shén cè jūn kuì hái jīng shī, suì dà lüè. kè yòng chéng shèng xī, tiān zǐ zǒu fèng xiáng.
中人田令孜怒重榮據鹽池之饒。於時巨盜甫定，國用大覂，諸軍無所仰，而令 孜為神策軍使，建請二池領屬鹽鐵，佐軍食。重榮不許，奏言：「故事，歲輸鹽三 千乘於有司，則斥所余以贍軍。」天子遣使者諭旨，不聽。令孜徙重榮兗海節度使， 以王處存代之，詔克用將兵援河中。重榮上書劾令孜離間方鎮。令孜遣邠寧硃玫進 討，壁沙苑。重榮詒克用書，且言：「奉密詔，須公到，使我圖公。此令孜、硃全 忠、硃玫之惑上也。」因示偽詔。克用方與全忠有隙，信之，請討全忠及玫。帝數 詔和解。克用合河中兵戰沙苑，玫大敗，奔邠州。神策軍潰還京師，遂大掠。克用 乘勝西，天子走鳳翔。

é sì xiāng wáng yùn jiàn wèi, zhòng róng bù shòu mìng, yǔ kè yòng móu dìng wáng shì. yáng fù gōng dài lìng zī lǐng shén cè, gù yǔ kè yòng shàn, qiǎn jiàn yì dài fū liú chóng wàng jī zhào yù tiān zǐ yì, liǎng rén tīng mìng, jí xiàn jiān shí wàn, yuàn tǎo méi zì shú. chóng wàng hái, qún chén jiē hè. zhòng róng suì zhǎn yùn, zhǎng ān fù píng. rán xìng hàn kù, duō shā lù, shǎo zòng shě. cháng zhí dà mù hé shàng, nèi shè jī zhóu, yǒu wǔ yì zhě, zhé zhì qí shàng, jī fā jiē nì. cháng rǔ bù jiāng cháng xíng rú, xíng rú yuàn zhī. guāng qǐ sān nián, yǐn bīng yè gōng fǔ, zhòng róng wáng chū wài, jié dàn shā zhī, tuī lì zhòng yíng.
俄嗣襄王熅僭位，重榮不受命，與克用謀定王室。楊復恭代令孜領神策，故與 克用善，遣諫議大夫劉崇望齎詔諭天子意，兩人聽命，即獻縑十萬，願討玫自贖。 崇望還，群臣皆賀。重榮遂斬熅，長安復平。然性悍酷，多殺戮，少縱舍。嘗植大 木河上，內設機軸，有忤意者，輒置其上，機發皆溺。嘗辱部將常行儒，行儒怨之。 光啟三年，引兵夜攻府，重榮亡出外，詰旦殺之，推立重盈。

zhòng yíng qián cǐ yǐ lì fén zhōu cì shǐ. huáng cháo dù huái, zhuó shǎn guó guān chá shǐ, zhòng róng jù hé zhōng, sān qiān jiǎn xiào shàng shū yòu pú shè, jí bài jié dù shǐ. wèi jǐ, tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì. jí dài zhòng róng, liú zhǎng zi gǒng lǐng jié dù shì, rù shā xíng rú, jūn fù ān. zhāo zōng lì, jìn tài fù jiān zhōng shū lìng, fēng láng yá jùn wáng. fù zǐ xiōng dì xiāng jì shuài shǒu, ér cóng zi yùn yì wèi zhōng wǔ jié dù shǐ.
重盈前此已歷汾州刺史。黃巢度淮，擢陝虢觀察使，重榮據河中，三遷檢校尚 書右僕射，即拜節度使。未幾，同中書門下平章事。及代重榮，留長子珙領節度事， 入殺行儒，軍復安。昭宗立，進太傅、兼中書令，封琅邪郡王。父子兄弟相繼帥守， 而從子蘊亦為忠武節度使。

gān níng èr nián, zhòng yíng sǐ, jūn zhōng yǐ qí xiōng zhòng jiǎn zi kē chū jì zhòng róng, gù tuī wèi liú hòu. gǒng yǔ dì jiàng zhōu cì shǐ yáo zhēng hé zhōng, shàng yán: kē běn jiā cāng tóu, qǐng xuǎn dà chén zhèn hé zhōng. yòu yǔ zhū quán zhōng shū yán zhī. kē jí, nǎi qiǎn shǐ qǐng hūn yú lǐ kè yòng. kè yòng jiàn zhī tiān zǐ, xǔ sì zhèn, rán yóu yǐ cuī yìn wèi hé zhōng jié dù shǐ. gǒng fù gòu kē yú wáng xíng yú lǐ mào zhēn, yuē: kē bù shòu dài, qiě jìn qīn yě, jiāng bù lì yú gōng. xíng yú děng yuē hán jiàn gòng jiàn gǒng. zhào yuē: wú zhòng yǐ shòu kē yǐ. zhòng róng yǒu dà gōng, bù kě fèi. xíng yú nù, shǐ qí dì xíng yuē gōng kē, kè yòng qiǎn lǐ sì zhāo yuán zhī, bài gǒng yú yī shì, huò qí jiāng lǐ fán.
乾寧二年，重盈死，軍中以其兄重簡子珂出繼重榮，故推為留後。珙與弟絳州 刺史瑤爭河中，上言：「珂本家蒼頭，請選大臣鎮河中。」又與硃全忠書言之。珂 急，乃遣使請婚於李克用。克用薦之天子，許嗣鎮，然猶以崔胤為河中節度使。珙 復構珂於王行瑜、李茂貞，曰：「珂不受代，且晉親也，將不利於公。」行瑜等約 韓建共薦珙。詔曰：「吾重已授珂矣。重榮有大功，不可廢。」行瑜怒，使其弟行 約攻珂，克用遣李嗣昭援之，敗珙於猗氏，獲其將李璠。

sān zhèn xián dì zhī què qí qǐng yě, lián bīng fàn jīng shī, móu fèi dì zhū zhí zhèng ér lì jí wáng, gù qǐng shòu gǒng hé zhōng. kè yòng wén zhī nù, yǐ shī tǎo sān zhèn, yáo gǒng bīng yǐn qù. kè yòng bá jiàng zhōu, zhǎn yáo ér tún wèi běi, bài xíng yuē cháo yì.
三鎮銜帝之卻其請也，連兵犯京師，謀廢帝、誅執政而立吉王，固請授珙河中。 克用聞之怒，以師討三鎮，瑤、珙兵引去。克用拔絳州，斬瑤而屯渭北，敗行約朝 邑。

xíng yuē zǒu jīng shī. dì xíng shí zài zuǒ jūn, gòng shuō shū mì shǐ luò quán guàn, móu xié dì xìng bīn. yòu jūn lǐ jì péng yǐ gào zhōng wèi liú jǐng xuān èr rén, mào zhēn dǎng yě., yù yǐ bīng jié quán guàn děng, qǐng dì xìng fèng xiáng. liǎng jūn hé zào chéng tiān mén jiē, dì dēng lóu yù hé zhī, jì péng nù, zhé shè dì, zòng huǒ fén mén, dì lǜ zhū wáng jí wèi bīng zhàn, jì péng shǐ jí dì zhòu, jūn nǎi tuì. dì chū xìng dìng zhōu jiāng lǐ yún jūn, sì yán wáng jiè pī sì dān wáng yǔn yǐ yán zhōu liù dōu bīng cóng dì chū qǐ xià mén, cì yú jiāo. liǎng jūn dàn yán zhōu bīng ruì, gè zǒu qí jūn. dì cì shā chéng, bǎi guān jì zhì, shì mín cóng zhě yì shù wàn. dì yù rù gǔ zhōng zì gù, yǐ gǔ yǒu méi táng shí, è zhī, xǐ shí mén. mín nì bǎo shān gǔ jiān, dì měi chū, huò xiàn yí jiāng, dì zhù mǎ wèi cháng, mín jiē liú tì. jì ér qiǎn sì xuē wáng zhī róu jí liú guāng yù hái jīng shī.
行約走京師。弟行實在左軍，共說樞密使駱全瓘，謀挾帝幸邠。右軍李繼鵬以 告中尉劉景宣二人，茂貞黨也。，欲以兵劫全瓘等，請帝幸鳳翔。兩軍合噪承天門 街，帝登樓諭和之，繼鵬怒，輒射帝，縱火焚門，帝率諸王及衛兵戰，繼鵬矢及帝 胄，軍乃退。帝出幸定州將李筠軍，嗣延王戒丕、嗣丹王允以鹽州六都兵從帝出啟 夏門，次於郊。兩軍憚鹽州兵銳，各走其軍。帝次莎城，百官繼至，士民從者亦數 萬。帝欲入谷中自固，以谷有「沒唐石」，惡之，徙石門。民匿保山谷間，帝每出， 或獻飴漿，帝駐馬為嘗，民皆流涕。既而遣嗣薛王知柔及劉光裕還京師。

kè yòng qiǎn shǐ zhě bēn wèn xíng zài, dì yīn zhào kè yòng kē yǐ bīng qū xīn píng, yòu zhào jīng zhōu zhāng fán huì kè yòng jūn yǐ è qí yáng. kè yòng zài hé zhōng wèi chū yě, dì jù mào zhēn zhī bī, fù shǐ sì yán wáng jiè pī yǐ yù fú yù qì cì zhī, dū qí xī, nǎi bì wèi běi, jìn yíng wèi qiáo. yú shì xíng yú bì xìng píng, mào zhēn bì hù. xíng yú bīng shù què, mào zhēn jù, zhǎn jì péng, chuán shǒu yǐ xiè. jì péng xìng yán míng guī, zuǒ shén cè jūn pāi zhāng rén, wèi mào zhēn yǎng zi yún. zhào xuē xíng yú guān jué, yǐ kè yòng wèi bīn níng sì miàn xíng yíng dōu zhāo tǎo shǐ, kē wèi liáng liào shǐ. kè yòng qiǎn zi cún zhēn qǐng tiān zǐ hái gōng. zhào yǐ qí sān qiān shù sān qiáo.
克用遣使者奔問行在，帝因詔克用、珂以兵趨新平，又詔涇州張鐇會克用軍以 扼岐陽。克用在河中未出也，帝懼茂貞之逼，復使嗣延王戒丕以御服玉器賜之，督 其西，乃壁渭北，進營渭橋。於是行瑜壁興平，茂貞壁鄠。行瑜兵數卻，茂貞懼， 斬繼鵬，傳首以謝。繼鵬姓閻名珪，左神策軍拍張人，為茂貞養子云。詔削行瑜官 爵，以克用為邠寧四面行營都招討使，珂為糧料使。克用遣子存貞請天子還宮。詔 以騎三千戍三橋。

dì jì hái, jiā kē jiǎn xiào sī kōng, wèi jié dù shǐ. kè yòng yǐ nǚ qī zhī, kē qīn yíng tài yuán, yǐ lǐ sì zhāo zhù shǒu hé zhōng, yīn gōng gǒng, gǒng zhàn shù běi. gǒng rèn wēi nüè, shā rén duàn shǒu zhì qián, ér yán sè tài dìng, xià kǒng, bù gǎn pàn, rán shāo ruò, wú dòu zhì. guāng huà èr nián, wèi bù jiāng lǐ fán suǒ shā, zì wèi liú hòu, zhào dài gǒng jié dù. yòu shī zhòng, fán wǔ yuè, wèi yá jiāng zhū jiǎn suǒ shā, qiè qí dì rù zhū quán zhōng, biǎo shòu jié dù shǐ tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì, gēng míng yǒu qiān.
帝既還，加珂檢校司空，為節度使。克用以女妻之，珂親迎太原，以李嗣昭助 守河中，因攻珙，珙戰數北。珙任威虐，殺人斷首置前，而顏色泰定，下恐，不敢 叛，然稍弱，無鬥志。光化二年，為部將李璠所殺，自為留後，詔代珙節度。又失 眾，凡五月，為牙將硃簡所殺，挈其地入硃全忠，表授節度使、同中書門下平章事， 更名友謙。

gǒng shā gěi shì zhōng wáng chù děng shí yú rén, mù fǔ cáo zāo lù rǔ shén zhòng, rén yǒu zuì zhé kū lì yǐ chěng. huò zhě, gù wèi cháng zhōu cì shǐ, bì nán jiāng hú, dì wén gāng gěng, yǐ gěi shì zhōng zhào, dào chū shǎn. gǒng wèi qiě bǐng rèn, hòu lǐ zhī. huò bǐ qí wǔ bào, bù jiàng yì. jì yàn, shèng liè zhēn qì yīn lè, gǒng qǐng yú huò yuē: pū jīn rì dé zài zǐ dì liè, dà cì yě. sān qǐng, huò bù dá. gǒng bó rán yuē: tiān zǐ zhào gōng, gōng bù kě liú cǐ. suì bà, qiǎn lì jiù dào shā zhī, zú qí jiā, tóu zhū hé, yǐ nì sǐ wén. dì bù néng jié. gǒng sǐ, zèng tài shī. zhào shǎn zhōu yuān sǐ zhě, yǒu sī diào jì, cún wèn qí jiā.
珙殺給事中王柷等十餘人，幕府曹遭戮辱甚眾，人有罪輒刳皪以逞。貨者，故 為常州刺史，避難江湖，帝聞剛鯁，以給事中召，道出陝。珙謂且柄任，厚禮之。 貨鄙其武暴，不降意。既宴，盛列珍器音樂，珙請於貨曰：「仆今日得在子弟列， 大賜也。」三請，貨不答。珙勃然曰：「天子召公，公不可留此。」遂罷，遣吏就 道殺之，族其家，投諸河，以溺死聞。帝不能詰。珙死，贈太師。詔陝州冤死者， 有司弔祭，存問其家。

shǐ, quán zhōng jī yáng xíng mì bù néng kè, fěng jīng xiāng qīng xú děng dào qǐng jǐ wèi dōu tǒng yǐ tǎo xíng mì, dì yī wéi wèi bào ér kē yǔ tài yuán zhèn dìng děng dào yì qǐng jiā xíng mì dōu tǒng, yǐ tǎo quán zhōng. yáo shì liǎng bà zhī, quán zhōng yuàn kē, bù wàng yě. dì wèi liú jì shù suǒ fèi, kē fèn jiàn yán sè, lǚ chén tǎo zéi móu. jì fǎn zhèng, shǒu xiàn fāng wù, dì shén yǐ zhī. ér quán zhōng yǐ kè yòng fāng qiáng, bù gǎn jiā bīng. jí wáng róng qū fú, bá dìng zhōu, ér kè yòng bīng zhé, nǎi wèi qí jiāng zhāng cún jìng yuē: kē shì tài yuán wǔ màn wǒ, ěr chí yī shéng fù zhī. cún jìng yǐ bīng shù wàn dù hé, yóu hán shān xí, jiàng zhōu cì shǐ táo jiàn zhāo jìn zhōu cì shǐ zhāng hàn yú jiē jiàng, yǐ hé yīn shù zhī, jìn gōng kē. quán zhōng lǜ shī jì jìn, jí hé kē jiāo gòu kè yòng, wèi fāng zhèn shēng shì, bù kě shè. kē qǐ shī tài yuán, wèi yīn suǒ zé, bù néng jìn. kē jí shǐ qī yí kè yòng shū yuē: zéi gōng wǒ, zhāo xī jiàn fú, qǐ shí dà liáng yǐ. kè yòng dá yuē: dào qiě duàn, wǎng jiù bì jù wáng, bù rú guī cháo tíng. kē qióng, qiǎn shǐ gào lǐ mào zhēn yuē: shàng chū fǎn zhèng, zhào fān zhèn wú xiāng qīn. ér zhū gōng bù gù yuē, yǐ gōng bì yì. bì yì wáng, zé bīn qí fēi jūn suǒ bǎo, tiān zǐ shén qì liǎn shǒu fù rén yǐ. yí yǔ huá zhōu hán gōng chū jīng ruì gù tóng guān, yǐ zhāng bīng shì. pū bù wǔ, gōng qí huì wǒ xī piān dì, yǐ wèi gǎn shǒu. pú, qǐng gōng zì yǒu zhī. guān xī ān wēi, guó zuò zhǎng duǎn, xì gōng cǐ jǔ yě. mào zhēn bù dá.
始，全忠擊楊行密不能克，諷荊、襄、青、徐等道請己為都統以討行密，帝依 違未報；而珂與太原、鎮定等道亦請加行密都統，以討全忠。繇是兩罷之，全忠怨 珂，不忘也。帝為劉季述所廢，珂憤見言色，屢陳討賊謀。既反正，首獻方物，帝 甚倚之。而全忠以克用方強，不敢加兵。及王鎔詘服，拔定州，而克用兵折，乃謂 其將張存敬曰：「珂恃太原侮慢我，爾持一繩縛之。」存敬以兵數萬度河，由含山 襲，絳州刺史陶建釗、晉州刺史張漢瑜皆降，以何絪戍之，進攻珂。全忠率師繼進， 即劾珂交構克用，為方鎮生事，不可赦。珂乞師太原，為絪所迮，不能進。珂急使 妻遺克用書曰：「賊攻我，朝夕見俘，乞食大梁矣。」克用答曰：「道且斷，往救 必俱亡，不如歸朝廷。」珂窮，遣使告李茂貞曰：「上初反正，詔籓鎮無相侵。而 硃公不顧約，以攻敝邑。敝邑亡，則邠、岐非君所保，天子神器斂手付人矣。宜與 華州韓公出精銳固潼關，以張兵勢。仆不武，公其惠我西偏地，以為扞守。蒲，請 公自有之。關西安危，國祚長短，系公此舉也。」茂貞不答。

kē yì cù, huì qiáo huǐ, qián jù zhōu jiāng dùn, yè yù shǒu bīng, wú kěn wèi yòng zhě. yá jiāng liú xùn kòu qǐn mén, kē yí yǒu biàn, chì zhī, xùn zì tǎn qí yī yuē: gǒu yǒu tā, qǐng duàn bì zì míng! kē chū, wèn jì suǒ yí, dá yuē: ruò yè chū, rén jiāng zhēng zhōu, yī fū chī zhāng, huò xì qí shǒu. rú dàn rì, yǐ qíng shěn jūn zhōng, yí yǒu lè cóng zhě, kě zé jì, fǒu zé zhào zhū jiāng xíng chéng yǐ huǎn dí, xú tú suǒ xiàng, shàng cè yě. kē rán zhī. míng rì, dēng chéng yǔ cún jìng yuē: wú yú zhū gōng yǒu fù zǐ huān, jūn gū tuì shě, xū gōng zhì, wú zì tīng mìng. nǎi zhí tài yuán zhū jiāng bìng fèng jié yìn nèi cún jìng jūn, shù dà fān chéng shàng, qiǎn xiōng lín yǔ zhū jiāng fán hóng děng jiàn cún jìng. cún jìng jiě wéi ér shù yǐ bīng.
珂益蹙，會橋毀，潛具舟將遁，夜諭守兵，無肯為用者。牙將劉訓叩寢門，珂 疑有變，叱之，訓自袒其衣曰：「苟有它，請斷臂自明！」珂出，問計所宜，答曰： 「若夜出，人將爭舟，一夫鴟張，禍系其手。如旦日，以情諗軍中，宜有樂從者， 可則濟，否則召諸將行成以緩敵，徐圖所向，上策也。」珂然之。明日，登城語存 敬曰：「吾於硃公有父子歡，君姑退舍，須公至，吾自聽命。」乃執太原諸將並奉 節印內存敬軍，豎大幡城上，遣兄璘與諸將樊洪等見存敬。存敬解圍而戍以兵。

quán zhōng zì luò zhì. quán zhōng, wáng chū yě, shǐ bèi zéi shì zhòng róng, yuē wèi shēng jiù, dé qí quán jǐ, zhǐ rì yuè yuē: wǒ dé zhì, fán shì wáng zhě jiē shì zhī. zhì shì, wàng shì yán, guò zhòng róng mù, wěi kū ér jì. cì yú xiāng, kē yù miàn fù qiān yáng yǐ jiàn, quán zhōng bào yuē: jiù zhī ēn, wú rì kě wàng. jūn ruò yǐ wáng guó lǐ jiàn, huáng quán qí wèi wǒ hé? kē chū yíng, wò shǒu qì xià, pián pèi yǐ rù. jū xún rì, yǐ cún jìng shǒu hé zhōng, jǔ kē shì xǐ yú biàn. hòu lìng rù jìn, qiǎn rén zéi zhī yú huá zhōu.
全忠自洛至。全忠，王出也，始背賊事重榮，約為甥舅，德其全己，指日月曰： 「我得志，凡氏王者皆事之。」至是，忘誓言，過重榮墓，偽哭而祭。次虞鄉，珂 欲面縛牽羊以見，全忠報曰：「舅之恩，無日可忘。君若以亡國禮見，黃泉其謂我 何？」珂出迎，握手泣下，駢轡以入。居旬日，以存敬守河中，舉珂室徙於汴。後 令入覲，遣人賊之於華州。

zì zhòng róng chuán kē, fán èr shí nián.
自重榮傳珂，凡二十年。

zhū gé shuǎng, qīng zhōu bó chāng rén. wèi xiàn wǔ bó, lìng chī kǔ zhī, nǎi wáng mìng, shěn fú lǐ zhōng. páng xūn fǎn, rù dào zhōng wèi xiǎo xiào. xūn shì cù, lǜ bǎi yú rén yǔ sì zhōu shǒu jiāng tāng qún zì guī, lèi qiān rǔ zhōu fáng yù shǐ. lǐ zuó tǎo shā tuó yú yún zhōu, biǎo wèi běi miàn zhāo tǎo fù shǐ. xǐ xià suī yín jié dù shǐ, jiǎn xiào shàng shū yòu pú shè.
諸葛爽，青州博昌人。為縣伍伯，令笞苦之，乃亡命，沈浮里中。龐勛反，入 盜中為小校。勛勢蹙，率百餘人與泗州守將湯群自歸，累遷汝州防禦使。李琢討沙 陀於雲州，表為北面招討副使。徙夏綏銀節度使，檢校尚書右僕射。

huáng cháo fàn jīng shī, zhào lǜ dài běi xíng yíng bīng rù wèi, cì tóng zhōu, jiàng zéi, wěi shǔ hé yáng jié dù shǐ, dài luó yuán gǎo. yuán gǎo zhě, běn shén cè jiāng, zhuàng duǎn lòu, yǐ zhōng guān shì, piāo cái shū jīng shī, fán jù wàn, rén yuàn zhī. shuǎng zhì, mù zhōu rén zhàn, zhòng bù cóng, xiāng shuài yíng shuǎng, yuán gǎo bēn xíng zài. shuǎng jiān dào biǎo xī zōng yǐ zì míng, zhào bài jié dù shǐ. lǐ kè yòng yuán chén xǔ, dào tiān jǐng guān. shuǎng jù, bù kěn jiǎ dào, chū tún wàn shàn. kè yòng zì hé zhōng qū rǔ luò.
黃巢犯京師，詔率代北行營兵入衛，次同州，降賊，偽署河陽節度使，代羅元 杲。元杲者，本神策將，狀短陋，倚中官勢，剽財輸京師，凡鉅萬，人怨之。爽至， 募州人戰，眾不從，相率迎爽，元杲奔行在。爽間道表僖宗以自明，詔拜節度使。 李克用援陳許，道天井關。爽懼，不肯假道，出屯萬善。克用自河中趨汝、洛。

shuǎng lèi shòu jīng shī dōng nán miàn zhāo tǎo zhū xíng yíng fù dōu tǒng zuǒ xiān fēng shǐ, jiān zhōng shū mén xià píng zhāng shì. zhū wēn wèi zéi shǒu tóng zhōu, shuǎng lǜ qīng bīng rù zhī, wēn yǎn qí shè fú yǐ dài, shuǎng wèi zéi dùn, shì jiě jiǎ jiù shě, fú fā, shuǎng xī qì kǎi mǎ bēn hái. zhì xiū wǔ, wèi wèi bó hán jiǎn jī bài zhī, bù gǎn rù. jiǎn liú jiāng zhào wén biàn shù hé yáng, zì gōng yùn, shí zhōng hé èr nián yě. hé yáng rén yòu shuǎng, zì jīn shāng chí, fù rù zhī, hòu lǐ wén biàn jí shù rén, hái zhī wèi. yú shì shuǎng gōng xīn xiāng, jiǎn zì yùn lái, zhàn huò jiā xī. jiǎn yīn kuī guān zhōng, qí xià bù yuè, bì jiāng lè yàn zhēn jiān zhòng zhī xì, yǐn qí jūn xiān hái, gù jiǎn bīng bā wàn zì kuì, xiāng jí nì qīng shuǐ zhì bù liú. míng nián, zhào shuǎng wèi dōng nán miàn zhāo tǎo shǐ, fá qín zōng quán, biǎo lǐ hǎn zhī zì fù.
爽累授京師東南面招討諸行營副都統、左先鋒使，兼中書門下平章事。硃溫為 賊守同州，爽率輕兵入之，溫偃旗設伏以待，爽謂賊遁，士解甲就舍，伏發，爽悉 棄鎧馬奔還。至修武，為魏博韓簡擊敗之，不敢入。簡留將趙文弁戍河陽，自攻 鄆，時中和二年也。河陽人誘爽，自金、商馳，復入之，厚禮文弁及戍人，還之 魏。於是爽攻新鄉，簡自鄆來，戰獲嘉西。簡陰窺關中，其下不悅，裨將樂彥禎間 眾之隙，引其軍先還，故簡兵八萬自潰，相藉溺清水至不流。明年，詔爽為東南面 招討使，伐秦宗權，表李罕之自副。

shuǎng suī xìng yōng sī, shàn lì zhì, fǎ lìng chéng yī, rén wú chóu zī. zhuó lèi jiǎn xiào sī kōng. guāng qǐ èr nián zú. qí jiāng liú jīng yǔ zé zhōu cì shǐ zhāng yán gòng lì shuǎng zi zhòng fāng wèi liú hòu, wèi cài zéi sūn rú suǒ gōng, bēn yú biàn, rú qǔ mèng zhōu.
爽雖興庸廝，善吏治，法令澄壹，人無愁咨。擢累檢校司空。光啟二年卒。其 將劉經與澤州刺史張言共立爽子仲方為留後，為蔡賊孫儒所攻，奔於汴，儒取孟州。

lǐ hǎn zhī, chén zhōu xiàng chéng rén. shǎo quán jié. chū wèi fú tú, xíng gài shì, qióng rì wú dé zhě, dǐ bō chǐ zhī zhī qù, jù zhòng gōng piāo wǔ tái xià. xiān shì, pú jiàng mín bì mó yún shān bì luàn, qún zéi wǎng gōng bù kè, hǎn zhī yǐ bǎi rén jìng bá zhī, zhòng hào lǐ mó yún. suí huáng cháo dù jiāng, jiàng yú gāo pián, pián biǎo zhī guāng zhōu shì. wèi qín zōng quán suǒ pò, bēn xiàng chéng, shōu yú zhòng yī zhū gé shuǎng, shǔ huái zhōu cì shǐ. shuǎng fá zōng quán, jí biǎo yǐ zì fù. tún suī yáng, wú gōng. yòu biǎo wèi hé nán yǐn dōng dōu liú shǒu, shǐ hàn cài.
李罕之，陳州項城人。少拳捷。初為浮屠，行丐市，窮日無得者，抵缽褫祗衼 去，聚眾攻剽五台下。先是，蒲、絳民壁摩雲山避亂，群賊往攻不克，罕之以百人 徑拔之，眾號「李摩雲」。隨黃巢度江，降於高駢，駢表知光州事。為秦宗權所迫， 奔項城，收餘眾依諸葛爽，署懷州刺史。爽伐宗權，即表以自副。屯睢陽，無功。 又表為河南尹、東都留守，使捍蔡。

hé dōng lǐ kè yòng tuō shàng yuán zhī nán, sàng qì hái, hǎn zhī yíng yè jǐn shén, láo xì jiā děng, hòu xiāng jié. hǎn zhī yīn fǔ wèi tún, huì sūn rú lái gōng, hǎn zhī bù chū. shù yuè, zǒu bǎo miǎn chí. dōng dōu xiàn, rú fén gōng què, piāo jū mín qù. shuǎng qiǎn jiāng shōu dōng dōu, hǎn zhī zhú chū zhī, shuǎng bù néng zhì. é ér shuǎng sǐ, qí jiāng liú jīng zhāng yán gòng lì shuǎng zi zhòng fāng, yù qù hǎn zhī. ér hǎn zhī gù yǔ guō qiú yǒu xì, shàn shā qiú, jūn zhōng bù yuè. jīng jiān zhòng nù, xí qí bì, hǎn zhī tuì bǎo gān háo, jīng zhuī jī, fǎn wèi suǒ bài, chéng shèng rù tún luò yáng yuàn zhōng. jīng zhàn bù shèng, hái hé yáng. hǎn zhī tún gǒng, jiāng dù sì, jīng qiǎn zhāng yán jù hé shàng, fǎn yǔ hǎn zhī hé, gōng jīng bù kè, tún huái zhōu.
河東李克用脫上源之難，喪氣還，罕之迎謁謹甚，勞餼加等，厚相結。罕之因 府為屯，會孫儒來攻，罕之不出。數月，走保黽池。東都陷，儒焚宮闕，剽居民去。 爽遣將收東都，罕之逐出之，爽不能制。俄而爽死，其將劉經、張言共立爽子仲方， 欲去罕之。而罕之故與郭璆有隙，擅殺璆，軍中不悅。經間眾怒，襲其壁，罕之退 保乾壕，經追擊，反為所敗，乘勝入屯洛陽苑中。經戰不勝，還河陽。罕之屯鞏， 將度汜，經遣張言拒河上，反與罕之合，攻經不克，屯懷州。

sūn rú zhú zhòng fāng, qǔ hé yáng, zì chēng jié dù shǐ. é ér zōng quán bài, qì hé yáng zǒu, hǎn zhī yán jìn shōu qí zhòng, gài yuán hé dōng, kè yòng qiǎn ān jīn jùn lǜ bīng zhù zhī, dé hé yáng. kè yòng biǎo hǎn zhī wèi jié dù shǐ tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì. yǒu zhào yǔ shǔ jí. yòu biǎo yán wèi hé nán yǐn dōng dōu liú shǒu.
孫儒逐仲方，取河陽，自稱節度使。俄而宗權敗，棄河陽走，罕之、言進收其 眾，丐援河東，克用遣安金俊率兵助之，得河陽。克用表罕之為節度使、同中書門 下平章事。有詔與屬籍。又表言為河南尹、東都留守。

hǎn zhī yǔ yán shén dǔ, rán xìng cāi bào. shì shí dà luàn hòu, yě wú yí gǎn, bù zú rì piāo rén yǐ shí. yòu gōng jiàng zhōu, xià zhī, fù jī jìn zhōu, wáng zhòng yíng yù chū biàn bīng jiù, hǎn zhī jiě wéi hái. ér yán shàn jī jù, quàn mín lì gēng, chǔ kuài shāo jí. hǎn zhī shí fá, shì yǎng yǐ gěi, qiú zhī wú yá, yán bù néng yàn, hǎn zhī jū hé nán guān lì chī dū zhī yòu dōng fāng gòng shū xíng zài zhě, duō wèi hǎn zhī yāo xié. zhòng yíng fǎn jiān yú yán, wén dé yuán nián, hǎn zhī xī bīng gōng jìn zhōu, yán yè xí hé yáng, fú hǎn zhī jiā. hǎn zhī qióng, bēn hé dōng, kè yòng fù biǎo wèi zé zhōu cì shǐ, lǐng hé yáng jié dù shǐ, qiǎn lǐ cún xiào xuē ā tán ān xiū xiū lǜ shī sān wàn gōng yán. chéng zhōng shí jǐn, yán nà nú yú biàn qiú jiù, quán zhōng qiǎn dīng huì gé cóng zhōu niú cún jié lái yuán, zhàn yuán hé jù. xiū xiū bù lì, jiàng quán zhōng, cún xiào hái. quán zhōng gèng yǐ dīng huì wèi hé yáng jié dù shǐ, yán guī luò yáng.
罕之與言甚篤，然性猜暴。是時大亂後，野無遺稈，部卒日剽人以食。又攻絳 州，下之，復擊晉州，王重盈欲出汴兵救，罕之解圍還。而言善積聚，勸民力耕， 儲廥稍集。罕之食乏，士仰以給，求之無涯，言不能厭，罕之拘河南官吏笞督之； 又東方貢輸行在者，多為罕之邀頡。重盈反間於言，文德元年，罕之悉兵攻晉州， 言夜襲河陽，俘罕之家。罕之窮，奔河東，克用復表為澤州刺史，領河陽節度使， 遣李存孝、薛阿檀、安休休率師三萬攻言。城中食盡，言納孥於汴求救，全忠遣丁 會、葛從周、牛存節來援，戰沅河聚。休休不利，降全忠，存孝還。全忠更以丁會 為河陽節度使，言歸洛陽。

hǎn zhī bǎo zé zhōu, shù chū chāo huái mèng jìn jiàng, wú xiū suì, rén nì bǎo shān gǔ, chū wèi qiáo jí zhě, hǎn zhī fú zhǎn lüè jǐn, shù bǎi lǐ wú shě yān. kè yòng qiǎn hǎn zhī cún xiào gōng mèng fāng lì, bá cí zhōu, fāng lì shù jiāng mǎ gài bīng shù wàn zhàn liú lí bēi, hǎn zhī qín gài, bài qí zhòng. dà shùn chū, biàn jiāng lǐ dǎng dèng jì yún gōng hǎn zhī, hǎn zhī gào jí yú kè yòng, qiǎn cún xiào yǐ qí wǔ qiān jiù zhī. biàn shì hū hǎn zhī yuē: gōng yǐ shā tuó, jué dà guó. jīn tài yuán bèi wéi, gé sī kōng rù shàng dǎng, bù xún rì, shā tuó wú xué chù yǐ! cún xiào nù, yǐn bīng wǔ bǎi báo dǎng yíng, hū yuē: wǒ, shā tuó qiú xué zhě, xū ěr ròu yǐ bǎo wú jūn, qǐng féi zhě chū dòu! jì yún yǐn bīng jué zhàn, cún xiào fèn shuò chí, zhí qǔ jì yún. dǎng yè zǒu, zhuī zhì mǎ láo chuān, bài zhī. kè yòng tǎo wáng xíng yú, biǎo hǎn zhī fù dōu tǒng, jiǎn xiào shì zhōng. xíng yú zhū, fēng lǒng xī jùn wáng, jiǎn xiào tài wèi jiān shì zhōng.
罕之保澤州，數出鈔懷、孟、晉、絳，無休歲，人匿保山谷，出為樵汲者，罕 之俘斬略盡，數百里無舍煙。克用遣罕之、存孝攻孟方立，拔磁州，方立戍將馬溉 兵數萬戰琉璃陂，罕之禽溉，敗其眾。大順初，汴將李讜、鄧季筠攻罕之，罕之告 急於克用，遣存孝以騎五千救之。汴士呼罕之曰：「公倚沙陀，絕大國。今太原被 圍，葛司空入上黨，不旬日，沙陀無穴處矣！」存孝怒，引兵五百薄讜營，呼曰： 「我，沙陀求穴者，須爾肉以飽吾軍，請肥者出斗！」季筠引兵決戰，存孝奮槊馳， 直取季筠。讜夜走，追至馬牢川，敗之。克用討王行瑜，表罕之副都統，檢校侍中。 行瑜誅，封隴西郡王，檢校太尉、兼侍中。

hǎn zhī shì gōng duō, cháng sī kè yòng ài jiāng gài yù qiú yī zhèn, yù wèi qǐng, kè yòng bù xǔ, yuē: yīng zhān bǎo zé qù yǐ, wǒ jù qí fān fù yě. guāng huà chū, zhāo yì jié dù shǐ xuē zhì qín zú, hǎn zhī yè xí lù, rù zhī, zì chēng liú hòu, bào kè yòng yuē: zhì qín sǐ, jù tā dào zhì, bù qí mìng zhé tún yú lù. kè yòng qiǎn lǐ sì zhāo xiān jī zé zhōu, jū hǎn zhī jiā shǔ sòng tài yuán. hǎn zhī gōng qìn zhōu, zhí cì shǐ shǒu jiāng, sòng kuǎn yú biàn, quán zhōng biǎo hǎn zhī zhāo yì jié dù shǐ, mìng dīng huì yuán zhī yǔ sì zhāo zhàn hán kǒu, sì zhāo bù lì, gé cóng zhōu qǔ zé zhōu. sì zhāo yòu gōng hǎn zhī, hǎn zhī bào dé bìng, bù néng shì. huì dài shù, quán zhōng gèng yǐ hǎn zhī jié dù hé yáng sān chéng, zú yú xíng, nián wǔ shí bā. wèi jǐ, sì zhāo fù qǔ zé zhōu, yǐ lǐ cún zhāng wèi cì shǐ, jìn shōu huái zhōu, gōng hé yáng. biàn jiāng yán bǎo yǐn bīng zhì, sì zhāo hái.
罕之恃功多，嘗私克用愛將蓋寓求一鎮，寓為請，克用不許，曰：「鷹鸇飽則 去矣，我懼其翻覆也。」光化初，昭義節度使薛志勤卒，罕之夜襲潞，入之，自稱 留後，報克用曰：「志勤死，懼它盜至，不俟命輒屯於潞。」克用遣李嗣昭先擊澤 州，拘罕之家屬送太原。罕之攻沁州，執刺史、守將，送款於汴，全忠表罕之昭義 節度使，命丁會援之；與嗣昭戰含口，嗣昭不利，葛從周取澤州。嗣昭又攻罕之， 罕之暴得病，不能事。會代戍，全忠更以罕之節度河陽三城，卒於行，年五十八。 未幾，嗣昭復取澤州，以李存璋為刺史，進收懷州，攻河陽。汴將閻寶引兵至，嗣 昭還。

shǐ, rú qù dōng dōu yě, jǐng hàn bù mǎn bǎi shì. yán zhì shù nián, rén ān lài zhī, zhàn jí zhì wǔ liù wàn, shàn chí lěi, zuò dì shǔ, chéng què fù wán. quán zhōng jù yán yì jǐ, nǎi xǐ jié tiān píng, yǐ wéi zhèn wèi hé nán yǐn. shuǎng zhū jiāng wú chuán dì zhě, yán hòu sì míng quán yì.
始，儒去東都也，井閈不滿百室。言治數年，人安賴之，占籍至五六萬，繕池 壘，作第署，城闕復完。全忠懼言異己，乃徙節天平，以韋震為河南尹。爽諸將無 傳地者，言後嗣名全義。

wáng jìng wǔ, qīng zhōu rén. lì píng lú jūn wèi piān xiào, shì jié dù shǐ ān shī rú. zhōng hé zhōng, dào fā qí dì jiān, qiǎn jìng wǔ jī dìng. yǐ hái, jí zhú shī rú, zì wèi liú hòu. shí wáng duó fāng dū zhū dào héng yíng jūn fù jīng shī, yīn chéng zhì shòu jìng wǔ píng lú jié dù shǐ, qù qí bīng shǐ xī. jí jīng shī píng, jìn jiǎn xiào tài wèi tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì. lóng jì yuán nián zú.
王敬武，青州人。隸平盧軍為偏校，事節度使安師儒。中和中，盜發齊、棣間， 遣敬武擊定。已還，即逐師儒，自為留後。時王鐸方督諸道行營軍復京師，因承制 授敬武平盧節度使，趣其兵使西。及京師平，進檢校太尉、同中書門下平章事。龍 紀元年卒。

zi shī fàn, nián shí liù, zì chēng liú hòu, sì lǐng shì. zhāo zōng zì yǐ tài zǐ shǎo shī cuī ān qián lǐng jié dù, shī fàn jù mìng. shí dì zhōu cì shǐ zhāng chán yíng ān qián, shī fàn qiǎn bù jiāng lú hóng gōng zhī, hóng yǔ chán lián hé. shī fàn yǐ jīn dàn zhī, yuē: jūn ruò gù xiān rén, shǐ bù jué qí sì, jūn zhī huì yě. bù rán, yuàn sǐ fén mù. hóng shǎo zhī, bù wèi bèi, shī fàn fú bīng yíng yú lù, bù jiāng liú shēn zhǎn hóng, suì gōng dì zhōu. chán qǐng jiù yú zhū quán zhōng, quán zhōng chí shǐ yù jiě, shī fàn bá qí chéng, zhǎn chán, ér ān qián bù gǎn rù.
子師範，年十六，自稱留後，嗣領事。昭宗自以太子少師崔安潛領節度，師範 拒命。時棣州刺史張蟾迎安潛，師範遣部將盧弘攻之，弘與蟾連和。師範以金啖之， 曰：「君若顧先人，使不絕其祀，君之惠也。不然，願死墳墓。」弘少之，不為備， 師範伏兵迎於路，部將劉莘斬弘，遂攻棣州。蟾請救於硃全忠，全忠馳使諭解，師 范拔其城，斬蟾，而安潛不敢入。

shī fàn xǐ rú xué, jǐn xiào, yú fǎ wú suǒ sī. jiù zuì shā rén, qí jiā sù zhī, shī fàn hòu lù xiè, sù zhě bù zhì, shī fàn yuē: fǎ fēi wǒ gǎn luàn. nǎi dǐ jiù zuì. mǔ huì zhī, shī fàn lì táng xià, rì sān sì zhì, bù dé jiàn sān nián, bài shěng hù wài bù gǎn xiè. yǐ qīng zhōu fù mǔ suǒ jí, měi xiàn lìng zhì, jù wēi yí rù yè, lìng gù cí, shī fàn qiǎn shǐ xié zuò, bài tíng zhōng nǎi chū. huò jiàn bù kě, dá yuē: wú gōng xiān shì, qiě shì zi sūn bù wàng běn yě.
師範喜儒學，謹孝，於法無所私。舅醉殺人，其家訴之，師範厚賂謝，訴者不 置，師範曰：「法非我敢亂。」乃抵舅罪。母恚之，師範立堂下，日三四至，不得 見三年，拜省戶外不敢懈。以青州父母所籍，每縣令至，具威儀入謁，令固辭，師 范遣使挾坐，拜廷中乃出。或諫不可，答曰：「吾恭先世，且示子孫不忘本也。」

quán zhōng yǐ bìng yùn zhōu, qiǎn bīng gōng shī fàn, shī fàn xià zhī. huì quán zhōng wéi fèng xiáng, zhāo zōng zhào fāng zhèn fù nán, yǐ shī fàn fù quán zhōng, mìng yáng xíng mì bù jiāng zhū jǐn gōng qīng zhōu, qiě yù dài wèi píng lú jié dù. shī fàn wén zhī, kū yuē: wú wèi guó shǒu fān, jūn wēi bù chí, kě hū? nǎi yǔ xíng mì lián méng. qiǎn jiāng zhāng jū hòu lǐ yàn wēi yǐ jiǎ shuò èr bǎi yú dài wèi xiàn zhě, jí huá zhōu, xiān nèi shí yú, hūn rén jué, zhòng huàn jiǎ zào, shā quán zhōng shǒu jiāng lóu jìng sī. shì shí cuī yìn fāng zài huá, bì mén jù zhàn, zhí jū hòu hái quán zhōng.
全忠已並鄆州，遣兵攻師範，師範下之。會全忠圍鳳翔，昭宗詔方鎮赴難，以 師範附全忠，命楊行密部將硃瑾攻青州，且欲代為平盧節度。師範聞之，哭曰： 「吾為國守籓，君危不持，可乎？」乃與行密連盟。遣將張居厚、李彥威以甲槊二 百輿紿為獻者，及華州，先內十輿，閽人覺，眾擐甲噪，殺全忠守將婁敬思。是時 崔胤方在華，閉門拒戰，執居厚還全忠。

liú xún xí yǎn zhōu, rù zhī. shī fàn yì qián bīng rù hé nán, xú yí yùn děng shí yú zhōu tóng rì bìng fā. quán zhōng shǐ cóng zi yǒu níng lǜ jūn dōng tǎo. shì shí dì hái zhǎng ān, gù quán zhōng bìng wèi bó jūn tún qí zhōu. wáng mào zhāng fāng yǐ bīng èr wàn hé shī fàn dì shī huì gōng mì zhōu, pò zhī, yǐ zhāng xùn wèi cì shǐ. jìn gōng yí zhōu, bài qí bīng, hái qīng zhōu, bàn shě ér tún. yǒu níng fāng gōng bó chāng, wèi xià, quán zhōng dū zhàn jí, yǒu níng qū mín shí wàn, fù mù shí, zhú shān lín chéng zhōng, chéng xiàn, tú lǎo shào tóu shī qīng shuǐ, suì wéi dēng zhōu. mào zhāng yù dàn yǒu níng, bù kěn jiù. wèi jǐ, chéng pò, yǒu níng fù shèng gōng bié tún. mào zhāng dù biàn jūn dài, yǔ shī fàn hé jī yǒu níng yú shí lóu, zhǎn qí shǒu, chuán yú xíng mì.
劉鄩襲兗州，入之。師範亦潛兵入河南，徐、沂、鄆等十餘州同日並發。全忠 使從子友寧率軍東討。是時帝還長安，故全忠並魏博軍屯齊州。王茂章方以兵二萬 合師範弟師誨攻密州，破之，以張訓為刺史。進攻沂州，敗其兵，還青州，半舍而 屯。友寧方攻博昌，未下，全忠督戰急，友寧驅民十萬，負木石，築山臨城中，城 陷，屠老少投屍清水，遂圍登州。茂章欲啖友寧，不肯救。未幾，城破，友寧負勝 攻別屯。茂章度汴軍怠，與師範合擊友寧於石樓，斬其首，傳於行密。

quán zhōng nù, xī jūn èr shí wàn bèi dào zhì. mào zhāng bì yíng, cì jūn xiè, huǐ bì chū dòu, hái yǔ zhū jiāng yǐn, qì, fù zhàn. quán zhōng wàng jiàn, tàn yuē: wú yǒu jiāng rú shì, tiān xià bù zú píng! yú shì tuì tún lín zī. mào zhāng wèi quán zhōng, nǎi liǎn jūn ér nán, shǐ lǐ qián yù yǐ wǔ bǎi rén hòu jù. mào zhāng jiě yī mèi, qián yù hū yuē: zhuī zhì, jiāng jūn sù qù! mào zhāng yuē: wú gòng jué sǐ. qián yù gù qǐng, mào zhāng nǎi qù. yǐ ér zhuī zhì, qián yù yī jūn fù, mào zhāng miǎn. quán zhōng jiàn qián yù, yù shì zhī, chēn mù dà mà ér sǐ. zhāng xùn zhào zhū jiāng móu yuē: biàn rén zhì, shī shǎo, hé yǐ dài zhī? zhòng qǐng fén chéng ér wáng, xùn yuē: bù rán. jí fēng fǔ cáng, xià xiàn mén, mì yǐn bīng qù. biàn jūn jiàn fǔ kù wán, dé zhī, bù zhuī.
全忠怒，悉軍二十萬倍道至。茂章閉營，伺軍懈，毀壁出斗，還與諸將飲，訖， 復戰。全忠望見，嘆曰：「吾有將如是，天下不足平！」於是退屯臨淄。茂章畏全 忠，乃斂軍而南，使李虔裕以五百人後拒。茂章解衣寐，虔裕呼曰：「追至，將軍 速去！」茂章曰：「吾共決死。」虔裕固請，茂章乃去。已而追至，虔裕一軍覆， 茂章免。全忠見虔裕，欲釋之，瞋目大罵而死。張訓召諸將謀曰：「汴人至，師少， 何以待之？」眾請焚城而亡，訓曰：「不然。」即封府藏，下縣門，密引兵去。汴 軍見府庫完，德之，不追。

quán zhōng liú yáng shī hòu wéi qīng zhōu, bài shī fàn bīng yú lín qú, zhí zhū jiāng, yòu huò qí dì shī kè. shì shí, shī fàn zhòng shàng shí yú wàn, zhū jiāng qǐng jué zhàn, ér shī fàn yǐ dì gù, nǎi qǐng jiàng. quán zhōng guī qí dì, jiǎ shī fàn zhī jié dù liú hòu shì, shī fàn xiàn qián èr shí wàn mín yǐ xiè jūn. biàn jiāng liú zhòng bà zhí dì zhōu cì shǐ shào bō, dé qí shū bā bǎi zhǐ, jiē jiào shī fàn zhàn shǒu, quán zhōng dàn ér shā zhī.
全忠留楊師厚圍青州，敗師範兵於臨朐，執諸將，又獲其弟師克。是時，師範 眾尚十餘萬，諸將請決戰，而師範以弟故，乃請降。全忠歸其弟，假師範知節度留 後事，師範獻錢二十萬緡以謝軍。汴將劉重霸執棣州刺史邵播，得其書八百紙，皆 教師範戰守，全忠憚而殺之。

gé cóng zhōu wéi yǎn zhōu, liú xún bù kěn xià, cóng zhōu yǐ shī fàn mìng zhāo zhī, nǎi jǐn chū jiāng shì, kāi mén jiàng. cóng zhōu wèi bàn zhuāng, shǐ yì biàn, xún dàn sù fú chéng lǘ ér wǎng. quán zhōng cì guān dài, cí yuē: qiú qǐng jiù zhí. bù xǔ. jì jiàn, wèi zhī, yǐn yǐ jiǔ, gù cí. quán zhōng xiào yuē: qǔ yǎn zhōu, liàng hé dà xié? zhuó shǔ dōu yā yá, zài zhū jiù jiāng shàng. zhū jiāng qū rù, xún yī wú ràng, quán zhōng qí zhī.
葛從周圍兗州，劉鄩不肯下，從周以師範命招之，乃盡出將士，開門降。從周 為辦裝，使詣汴，鄩但素服乘驢而往。全忠賜冠帶，辭曰：「囚請就縶。」不許。 既見，慰之，飲以酒，固辭。全忠笑曰：「取兗州，量何大邪？」擢署都押衙，在 諸舊將上。諸將趨入，鄩一無讓，全忠奇之。

suì yú, xǐ shī fàn yú biàn, yì gǎo sù qǐng zuì. quán zhōng jiàn yǐ lǐ, biǎo wèi hé yáng jié dù shǐ. jì shòu táng chán, yǒu níng qī sù chóu rén yú cháo, nǎi zú shī fàn yú luò yáng. xiān shì, yǒu sī kǎn dì zuǒ, gào zhī gù. shī fàn nǎi yǔ jiā rén yàn, shǎo zhǎng liè zuò, yǔ shǐ zhě yuē: sǐ gù bù miǎn, yǔ jù kēng zhī zé zhāo mù shī xù, bù kě jiàn xiān rén dì xià. jiǔ xíng, yǐ cì shòu lù zhě èr bǎi rén.
歲余，徙師範於汴，亦縞素請罪。全忠見以禮，表為河陽節度使。既受唐禪， 友寧妻訴仇人於朝，乃族師範於洛陽。先是，有司坎第左，告之故。師範乃與家人 宴，少長列坐，語使者曰：「死固不免，予懼坑之則昭穆失序，不可見先人地下。」 酒行，以次受戮者二百人。

mèng fāng lì, xíng zhōu rén. shǐ wèi zé zhōu tiān jǐng shù jiāng, shāo qiān yóu yì shǐ. zhōng hé yuán nián, zhāo yì jié dù shǐ gāo xún jī huáng cháo, zhàn shí qiáo, bù shèng, bǎo huá zhōu, wèi bì jiāng chéng lín suǒ shā, hái jù lù zhōu. zhòng nù, fāng lì lǜ bīng gōng lín, zhǎn zhī, zì chēng liú hòu, shàn liè xíng míng cí wèi zhèn, zhì xíng wèi fǔ, hào zhāo yì jūn. lù rén qǐng jiān jūn shǐ wú quán xù zhī bīng mǎ liú hòu. shí wáng duó lǐng zhū dào héng yíng dōu tǒng, yǐ lù wèi dìng, mò zhì jiǎ fāng lì jiǎn xiào zuǒ sàn qí cháng shì jiān yù shǐ dài fū, zhī xíng zhōu shì, fāng lì bù shòu, qiú quán xù, yǐ shū qǐng duó, yuàn dé rú chén shǒu lù. duó shǐ cān móu zhōng shū shè rén zhèng chāng tú zhī zhāo yì liú shì, yù suì wèi shuài. xī zōng zì yòng jiù zǎi xiàng wáng huī lǐng jié dù. shí tiān zi zài xī, hé guān yún rǎo, fāng lì shàn dì ér lǐ kè yòng kuī lù zhōu, huī dù cháo tíng wèi néng zhì, nǎi gù ràng chāng tú. chāng tú zhì bù sān yuè, zhé qù. fāng lì gèng biǎo lǐ yīn ruì wèi cì shǐ. wèi lù xiǎn ér rén hàn, shù zéi dà shuài wèi luàn, yù xiāo nuò zhī, nǎi xǐ zhì lóng gāng. zhōu háo jié zhòng qiān, yǒu duì yán. huì kè yòng wèi hé dōng jié dù shǐ, zhāo yì jiān jūn qí shěn huì qǐ shī, qiú fù zhāo yì jūn. kè yòng qiǎn hè gōng yǎ lǐ yún ān jīn jùn sān bù jiāng jī lù zhōu, wèi fāng lì suǒ pò. yòu shǐ lǐ kè xiū gōng qǔ zhī, shā yīn ruì, suì bìng lù zhōu, biǎo kè xiū wèi jié dù liú hòu. chū, zhāo yì yǒu lù xíng míng cí sì zhōu, zhì shì, fāng lì zì yǐ shān dōng sān zhōu wèi zhāo yì, ér cháo tíng yì mìng kè xiū, yǐ lù zhōu jiù jūn bì zhī. zhāo yì yǒu liǎng jié, zì cǐ shǐ.
孟方立，邢州人。始為澤州天井戍將，稍遷游奕使。中和元年，昭義節度使高 潯擊黃巢，戰石橋，不勝，保華州，為裨將成鄰所殺，還據潞州。眾怒，方立率兵 攻鄰，斬之，自稱留後，擅裂邢、洺、磁為鎮，治邢為府，號昭義軍。潞人請監軍 使吳全勖知兵馬留後。時王鐸領諸道行營都統，以潞未定，墨制假方立檢校左散騎 常侍、兼御史大夫，知邢州事，方立不受，囚全勖，以書請鐸，願得儒臣守潞。鐸 使參謀中書舍人鄭昌圖知昭義留事，欲遂為帥。僖宗自用舊宰相王徽領節度。時天 子在西，河、關雲擾，方立擅地而李克用窺潞州，徽度朝廷未能制，乃固讓昌圖。 昌圖治不三月，輒去。方立更表李殷銳為刺史。謂潞險而人悍，數賊大帥為亂，欲 銷懦之，乃徙治龍岡。州豪傑重遷，有懟言。會克用為河東節度使，昭義監軍祁審 誨乞師，求復昭義軍。克用遣賀公雅、李筠、安金俊三部將擊潞州，為方立所破。 又使李克修攻取之，殺殷銳，遂並潞州，表克修為節度留後。初，昭義有潞、邢、 洺、磁四州，至是，方立自以山東三州為昭義，而朝廷亦命克修，以潞州舊軍畀之。 昭義有兩節，自此始。

kè xiū, zì chóng yuǎn, kè yòng cóng fù dì. jīng chí shè, cháng cóng zhēng fá, zì zuǒ yíng jūn shǐ zhuó liú hòu, jìn jiǎn xiào sī kōng.
克修，字崇遠，克用從父弟。精馳射，常從征伐，自左營軍使擢留後，進檢校 司空。

fāng lì yǐ zhū quán zhōng wèi zhù, gù kè yòng jī xíng míng cí wú xū suì, dì wèi dòu chǎng, rén bù néng jià. guāng qǐ èr nián, kè xiū jī xíng zhōu qǔ gù zhèn, jìn gōng wǔ ān. fāng lì jiāng lǚ zhēn mǎ shuǎng zhàn jiāo gāng, wèi kè xiū suǒ pò, zhǎn shǒu wàn jí, zhí zhēn děng, bá wǔ ān lín míng hán dān shā hé. kè yòng yǐ ān jīn jùn wèi xíng zhōu cì shǐ, zhāo fǔ zhī. fāng lì gài bīng yú wáng róng, róng yǐ bīng sān wàn fù zhī, kè xiū hái. hòu èr nián, fāng lì dū bù jiāng xī zhōng xìn bīng sān wàn gōng liáo zhōu, yǐ jīn dàn hè lián duó yǔ lián hé. huì qì dān gōng duó, shī shī qī, zhōng xìn sān fēn qí bīng, gǔ ér xíng, kè yòng fú bīng yú xiǎn, zhōng xìn qián jūn méi. jì zhàn, dà bài, zhí zhōng xìn, yú zhòng zǒu, tuō guī zhě cái shí èr. lóng jì yuán nián, kè yòng shǐ lǐ hǎn zhī lǐ cún xiào jī xíng, gōng cí míng, fāng lì zhàn liú lí bēi, dà bài, qín qí èr jiāng, bèi fǔ zhì, xùn xíng lěi, hū yuē: mèng gōng sù jiàng, yǒu néng zhǎn qí shǒu zhě, jiǎ sān zhōu jié dù shǐ! fāng lì lì qū, yòu shǔ zhōu cán duò, rén xīn kǒng. xìng gāng jí, chí xià shǎo ēn, yè zì xíng pí, bīng jiē jù, gào láo. zì gù bù kě fù zhèn, nǎi hái, yǐn zhèn shā.
方立倚硃全忠為助，故克用擊邢、洺、磁無虛歲，地為斗場，人不能稼。光啟 二年，克修擊邢州取故鎮，進攻武安。方立將呂臻、馬爽戰焦岡，為克修所破，斬 首萬級，執臻等，拔武安、臨洺、邯鄲、沙河。克用以安金俊為邢州刺史，招撫之。 方立丐兵於王鎔，鎔以兵三萬赴之，克修還。後二年，方立督部將奚忠信兵三萬攻 遼州，以金啖赫連鐸與連和。會契丹攻鐸，師失期，忠信三分其兵，鼓而行，克用 伏兵於險，忠信前軍沒。既戰，大敗，執忠信，餘眾走，脫歸者才十二。龍紀元年， 克用使李罕之、李存孝擊邢，攻磁、洺，方立戰琉璃陂，大敗，禽其二將，被斧鑕， 徇邢壘，呼曰：「孟公速降，有能斬其首者，假三州節度使！」方立力屈，又屬州 殘墮，人心恐。性剛急，持下少恩，夜自行陴，兵皆倨，告勞。自顧不可復振，乃 還，引酖殺。

cóng dì qiān, sù dé shì xīn, zhòng tuī wèi jié dù liú hòu, qǐng yuán yú quán zhōng. quán zhōng fāng gōng shí pǔ, bù jí zhì, mìng wáng qián yù yǐ jīng jiǎ shù bǎi fù zhī, jiǎ dào luó hóng xìn, bù xǔ, nǎi qū jiān rù xíng zhōu. dà shùn yuán nián, cún xiào fù gōng xíng, qiān qiè xíng míng cí sān zhōu jiàng, zhí wáng qián yù sān bǎi rén xiàn zhī, suì qiān tài yuán. biǎo ān jīn jùn wèi xíng míng cí tuán liàn shǐ, yǐ qiān wèi fén zhōu cì shǐ.
從弟遷，素得士心，眾推為節度留後，請援於全忠。全忠方攻時溥，不即至， 命王虔裕以精甲數百赴之，假道羅弘信，不許，乃趨間入邢州。大順元年，存孝復 攻邢，遷挈邢、洺、磁三州降，執王虔裕三百人獻之，遂遷太原。表安金俊為邢、 洺、磁團練使，以遷為汾州刺史。

zàn yuē: yǐ luàn jiù luàn, bá hù zhě néng zhī yǐ luàn bù néng jiù luàn, xiǎn zéi zhě néng zhī. gài jiù luàn shì bà, rán ér shì zhī ěr, gù bù zú yǔ gòng gōng. guān wáng zhòng róng níng bù xìn zāi! pò huáng cháo, zuǒ lǐ kè yòng píng jīng shī, ruò yǒu wèi dāng shì zhě. é ér fèn sī xì, bī tiān zǐ chū bēn, suī guó zhū méi, pū wěi xiāng wáng, wèi yuē dìng wáng shì, shí bēi zhī yě. shēn sǐ bù jiāng shǒu, jiù luàn ér zú yú luàn, zhòng róng liǎng dé zhī. bù shā zhū quán zhōng, ér wèi quán zhōng zhū, jué qí sì, yí yǐ. yú jiē yōng nú xià cái, wú suǒ zī zé yún.
贊曰：以亂救亂，跋扈者能之；以亂不能救亂，險賊者能之。蓋救亂似霸，然 而似之耳，故不足與共功。觀王重榮寧不信哉！破黃巢，佐李克用平京師，若有為 當世者。俄而奮私隙，逼天子出奔，雖馘硃玫，仆偽襄王，謂曰「定王室」，實卑 之也。身死部將手，救亂而卒於亂，重榮兩得之。不殺硃全忠，而為全忠誅，絕其 嗣，宜矣。余皆庸奴下材，無所訾責雲。