kāi píng yuán nián chūn zhēng yuè rén yín, tiān zǐ shǐ yù shǐ dài fū xuē yí jǔ lái láo jūn. zǎi xiàng zhāng wén wèi lǜ bǎi guān lái quàn jìn. xià sì yuè rén xū, gēng míng huǎng. jiǎ zǐ, huáng dì jí wèi. wù chén, dà shè, gǎi yuán, guó hào liáng. fēng táng zhǔ wèi jì yīn wáng. shēng biàn zhōu wèi kāi fēng fǔ, jiàn wèi dōng dōu, yǐ táng dōng dōu wèi xī dōu. fèi jīng zhào fǔ wèi yōng zhōu. cì dōng dōu pú yī rì. qì dān ā bǎo jī shǐ páo hù méi lǎo lái.
開平元年春正月壬寅,天子使御史大夫薛貽矩來勞軍。宰相張文蔚率百官來勸 進。夏四月壬戌,更名晃。甲子,皇帝即位。戊辰,大赦,改元,國號梁。封唐主 為濟陰王。升汴州為開封府,建為東都,以唐東都為西都。廢京兆府為雍州。賜東 都酺一日。契丹阿保機使袍笏梅老來。
wǔ yuè dīng chǒu shuò, yǐ táng xiāng zhāng wén wèi yáng shè wèi mén xià shì láng, yù shǐ dài fū xuē yí jǔ wèi zhōng shū shì láng tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì. wù yín, bó hǎi qì dān qiǎn shǐ zhě lái. yǐ yǒu, fēng xiōng quán yù wèi guǎng wáng, zi yǒu wén bó wáng, yǒu guī yǐng wáng, yǒu zhāng fú wáng, yǒu zhēn jūn wáng, yǒu huī jiàn wáng, zhí yǒu liàng héng wáng, yǒu néng huì wáng, yǒu huì shào wáng. jiǎ wǔ, gǎi shū mì yuàn wèi chóng zhèng yuàn, tài fǔ qīng jìng xiáng wèi shǐ. shì yuè, lù zhōu xíng yíng dōu zhǐ huī shǐ lǐ sī ān jí jìn rén zhàn, bài jī. liù yuè jiǎ yín, píng lú jūn jié dù shǐ hán jiàn shǒu sī tú, tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì. qiū qī yuè jǐ hài, zhuī zūn zǔ kǎo wèi huáng dì, bǐ wèi huáng hòu huáng gāo zǔ àn shì yuē xuān yuán, miào hào sù zǔ, zǔ bǐ fàn shì shì yuē xuān xī zēng zǔ mào lín shì yuē guāng xiàn, miào hào jìng zǔ, zǔ bǐ yáng shì shì yuē guāng xiào zǔ xìn shì yuē zhāo wǔ, miào hào xiàn zǔ, zǔ bǐ liú shì shì yuē zhāo yì kǎo chéng shì yuē wén mù, miào hào liè zǔ, bǐ wáng shì shì yuē wén huì. bā yuè dīng mǎo, tóng zhōu zǐ fāng chóng shēng. xí zhōu huáng hé qīng. jiǔ yuè, kuò mǎ. dōng shí yuè jǐ wèi, jiǎng wǔ yú fán tái. shí yī yuè rén yín, shè wáng mìng bèi jūn kūn qíng xíng tú.
五月丁丑朔,以唐相張文蔚楊涉為門下侍郎,御史大夫薛貽矩為中書侍郎;同 中書門下平章事。戊寅,渤海、契丹遣使者來。乙酉,封兄全昱為廣王,子友文博 王,友珪郢王,友璋福王,友貞均王,友徽建王,侄友諒衡王,友能惠王,友誨邵 王。甲午,改樞密院為崇政院,太府卿敬翔為使。是月,潞州行營都指揮使李思安 及晉人戰,敗績。六月甲寅,平盧軍節度使韓建守司徒,同中書門下平章事。秋七 月己亥,追尊祖考為皇帝,妣為皇后;皇高祖黯諡曰宣元,廟號肅祖,祖妣范氏諡 曰宣僖;曾祖茂琳諡曰光獻,廟號敬祖,祖妣楊氏諡曰光孝;祖信諡曰昭武,廟號 憲祖,祖妣劉氏諡曰昭懿;考誠諡曰文穆,廟號烈祖,妣王氏諡曰文惠。八月丁卯, 同州虸蚄蟲生。隰州黃河清。九月,括馬。冬十月己未,講武於繁台。十一月壬寅, 赦亡命背軍髡黥刑徒。
èr nián chūn zhēng yuè dīng yǒu, bó hǎi qiǎn shǐ zhě lái. jǐ hài, bo jiāo yú xī dōu. shì jì yīn wáng. èr yuè xīn wèi, qì dān ā bǎo jī qiǎn shǐ zhě lái. sān yuè rén shēn shuò, rú xī dōu. bǐng zǐ, rú huái zhōu. dīng chǒu, rú zé zhōu. wù yín, fēng hóng lú qīng lǐ sōng jiè guó gōng, wèi èr wáng hòu. rén wǔ, kuāng guó jūn jié dù shǐ liú zhī jùn wèi lù zhōu xíng yíng zhāo tǎo shǐ. guǐ sì, gǎi bo jiāo. zhāng wén wèi hōng. xià sì yuè guǐ mǎo, yáng shè bà, lì bù shì láng yú jīng wèi zhōng shū shì láng, hàn lín xué shì chéng zhǐ lǐ bù shì láng zhāng cè wèi xíng bù shì láng: tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì. rén zǐ, zhì zé zhōu. wǔ yuè jǐ chǒu, lù zhōu xíng yíng dōu yú hòu kāng huái yīng jí jìn rén zhàn yú jiā chéng, bài jī. wù xū, lì táng sān miào. qì dān qiǎn shǐ zhě lái. liù yuè rén yín, zhōng wǔ jūn jié dù shǐ liú zhī jùn wèi xī lù xíng yíng zhāo tǎo shǐ, yǐ fá qí. jǐ yǒu, shā yòu jīn wú wèi shàng jiāng jūn wáng shī fàn, miè qí zú. bǐng chén, liú zhī jùn jí qí rén zhàn yú mò gǔ, bài zhī. qiū jiǔ yuè dīng chǒu, rú shǎn zhōu, bó wáng yǒu wén liú shǒu dōng dōu. dōng shí yuè dīng wèi, zhì zì shǎn zhōu. shí yī yuè guǐ sì, zhāng cè bà, zuǒ pú shè yáng shè tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì. shí èr yuè jǐ hài, yǐ jiè guó gōng wèi sān kè, xī guó gōng lái guó gōng wèi èr wáng hòu.
二年春正月丁酉,渤海遣使者來。己亥,卜郊於西都。弒濟陰王。二月辛未, 契丹阿保機遣使者來。三月壬申朔,如西都。丙子,如懷州。丁丑,如澤州。戊寅, 封鴻臚卿李崧介國公,為二王后。壬午,匡國軍節度使劉知俊為潞州行營招討使。 癸巳,改卜郊。張文蔚薨。夏四月癸卯,楊涉罷,吏部侍郎於兢為中書侍郎,翰林 學士承旨禮部侍郎張策為刑部侍郎:同中書門下平章事。壬子,至澤州。五月己丑, 潞州行營都虞候康懷英及晉人戰於夾城,敗績。戊戌,立唐三廟。契丹遣使者來。 六月壬寅,忠武軍節度使劉知俊為西路行營招討使,以伐岐。己酉,殺右金吾衛上 將軍王師範,滅其族。丙辰,劉知俊及岐人戰於漠谷,敗之。秋九月丁丑,如陝州, 博王友文留守東都。冬十月丁未,至自陝州。十一月癸巳,張策罷,左僕射楊涉同 中書門下平章事。十二月己亥,以介國公為三恪,酅國公、萊國公為二王后。
sān nián chūn zhēng yuè jiǎ xū, rú xī dōu. fù rán dēng yǐ qí fú. gēng yín, xiǎng yú tài miào. xīn mǎo, yǒu shì yú nán jiāo, dà shè. bǐng shēn, qún chén shàng zūn hào, yuē ruì wén shèng wǔ guǎng xiào huáng dì. èr yuè rén xū, jiǎng wǔ yú xī xìng yuán. jiǎ zǐ, yán zhōu gāo wàn xìng pàn yú qí, lái jiàng. sān yuè xīn wèi, bó hǎi guó wáng dà yīn zhuàn qiǎn shǐ zhě lái. jiǎ xū, rú hé zhōng. shān nán dōng dào jié dù shǐ yáng shī hòu wèi lù zhōu sì miàn xíng yíng zhāo tǎo shǐ. liú zhī jùn qǔ dān zhōu. xià sì yuè bǐng wǔ, zhī jùn kè yán fū fāng sān zhōu. wǔ yuè jǐ mǎo, zhì zì hé zhōng, shā yòu guó jūn jié dù shǐ wáng zhòng shī. liù yuè gēng xū, liú zhī jùn zhí yòu guó jūn jié dù shǐ liú hàn, pàn fù yú qí. xīn hài, rú shǎn zhōu. yǐ mǎo, jì wáng zhū yǒu qiān wèi tóng zhōu dōng miàn xíng yíng zhāo tǎo shǐ. liú zhī jùn bēn yú qí. dān zhōu jūn luàn, zhú qí cì shǐ sòng zhī huì. qiū qī yuè, shāng zhōu jūn luàn, zhú qí cì shǐ lǐ chóu, chóu bēn yú qí. yǐ chǒu, kè dān zhōu, zhí qí shǒu è wáng xíng sī. yǐ hài, zhì zì shǎn zhōu. jiǎ shēn, xiāng zhōu jūn luàn, shā qí liú hòu wáng bān. fáng zhōu cì shǐ yáng qián pàn fù yú shǔ. bā yuè xīn hài, jiàng sǐ zuì qiú. xīn yǒu, jūn zhōu cì shǐ zhāng jìng fāng kè fáng zhōu, zhí yáng qián. rùn yuè guǐ yǒu, qì dān qiǎn shǐ zhě lái. jǐ mǎo, yuè jià yú xī yuàn. jiǔ yuè rén yín, xíng yíng zhāo tǎo shǐ zuǒ wèi shàng jiāng jūn chén huī kè xiāng zhōu, zhí qí shǒu è lǐ hóng. dīng wèi, bǎo yì jūn jié dù shǐ wáng tán wèi lù zhōu dōng miàn xíng yíng zhāo tǎo shǐ. xīn hài, hán jiàn yáng shè bà. tài cháng qīng zhào guāng féng wèi zhōng shū shì láng hàn lín xué shì chéng zhǐ gōng bù shì láng dù xiǎo wèi hù bù shì láng: tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì. xīn yǒu, lǐ hóng yáng qián fú zhū. dōng shí yī yuè jiǎ wǔ, rì nán zhì, gào xiè yú nán jiāo. jǐ yǒu, sōu fǎng xián liáng. zhèn guó jūn jié dù shǐ kāng huái yīng fá qí. shí èr yuè, huái yīng kè níng qìng yǎn sān zhōu. jí liú zhī jùn zhàn yú shēng píng, bài jī.
三年春正月甲戌,如西都。復然燈以祈福。庚寅,享於太廟。辛卯,有事於南 郊,大赦。丙申,群臣上尊號,曰睿文聖武廣孝皇帝。二月壬戌,講武於西杏園。 甲子,延州高萬興叛於岐,來降。三月辛未,渤海國王大諲譔遣使者來。甲戌,如 河中。山南東道節度使楊師厚為潞州四面行營招討使。劉知俊取丹州。夏四月丙午, 知俊克延、鄜、坊三州。五月己卯,至自河中,殺佑國軍節度使王重師。六月庚戌, 劉知俊執佑國軍節度使劉捍,叛附於岐。辛亥,如陝州。乙卯,冀王硃友謙為同州 東面行營招討使。劉知俊奔於岐。丹州軍亂,逐其刺史宋知誨。秋七月,商州軍亂, 逐其刺史李稠,稠奔於岐。乙丑,克丹州,執其首惡王行思。乙亥,至自陝州。甲 申,襄州軍亂,殺其留後王班。房州刺史楊虔叛附於蜀。八月辛亥,降死罪囚。辛 酉,均州刺史張敬方克房州,執楊虔。閏月癸酉,契丹遣使者來。己卯,閱稼於西 苑。九月壬寅,行營招討使左衛上將軍陳暉克襄州,執其首惡李洪。丁未,保義軍 節度使王檀為潞州東面行營招討使。辛亥,韓建、楊涉罷。太常卿趙光逢為中書侍 郎、翰林學士承旨工部侍郎杜曉為戶部侍郎:同中書門下平章事。辛酉,李洪、楊 虔伏誅。冬十一月甲午,日南至,告謝於南郊。己酉,搜訪賢良。鎮國軍節度使康 懷英伐岐。十二月,懷英克寧、慶、衍三州。及劉知俊戰於昇平,敗績。
sì nián chūn zhēng yuè rén chén shuò, shǐ yòng lè. dīng wèi, jiǎng wǔ yú yú lín. èr yuè jǐ chǒu, yuè jià yú gǔ shuǐ. qiū bā yuè bǐng yín, rú shǎn zhōu. hé nán yǐn zhāng zōng shì liú shǒu xī dōu. xīn wèi, hù guó jūn jié dù shǐ yáng shī hòu wèi xī lù xíng yíng zhāo tǎo shǐ yǐ fá qí. jiǔ yuè jǐ chǒu, zhì zì shǎn zhōu. xīn hài, sōu fǎng xián liáng. dōng shí yī yuè jǐ chǒu, níng guó jūn jié dù shǐ wáng jǐng rén wèi běi miàn xíng yíng zhāo tǎo shǐ yǐ fá zhào. zhào wáng wáng róng běi píng wáng wáng chù zhí pàn fù yú jìn, jìn rén jiù zhào. shí èr yuè guǐ yǒu, bān lǜ lìng gé shì.
四年春正月壬辰朔,始用樂。丁未,講武於榆林。二月己丑,閱稼於谷水。秋 八月丙寅,如陝州。河南尹張宗奭留守西都。辛未,護國軍節度使楊師厚為西路行 營招討使以伐岐。九月己丑,至自陝州。辛亥,搜訪賢良。冬十一月己丑,寧國軍 節度使王景仁為北面行營招討使以伐趙。趙王王熔、北平王王處直叛附於晉,晉人 救趙。十二月癸酉,頒律令格式。
gān huà yuán nián chūn zhēng yuè dīng hài, wáng jǐng rén jí jìn rén zhàn yú bǎi xiāng, bài jī. gēng yín, shè liú zuì yǐ xià qiú, qiú wēi yán zhèng jiàn. guǐ sì, tiān xióng jūn jié dù shǐ yáng shī hòu wèi běi miàn xíng yíng zhāo tǎo shǐ. xià sì yuè rén shēn, qì dān ā bǎo jī qiǎn shǐ zhě lái. wǔ yuè jiǎ shēn shuò, dà shè, gǎi yuán. guǐ sì, xìng zhāng zōng shì dì. qiū bā yuè wù chén, yuè jià yú yú lín. bó hǎi qiǎn shǐ zhě lái. wù yín, dà yuè yú xìng ān jū chǎng. jiǔ yuè xīn sì shuò, yù wén míng diàn, rù gé. gēng zǐ, rú wèi zhōu. zhāng zōng shì liú shǒu xī dōu. dōng shí yuè bǐng zǐ, dà yuè yú wèi dōng jiāo. shí yī yuè, gāo wàn xìng qǔ yán zhōu. rén chén, zhì zì wèi zhōu. yǐ wèi, huí gú tǔ bō qiǎn shǐ zhě lái. èr nián chūn èr yuè dīng sì, guāng lù qīng lú pín shǐ yú shǔ. jiǎ zǐ, rú wèi zhōu, zhāng zōng shì liú shǒu xī dōu. cì bái mǎ, shā zuǒ sàn qí cháng shì sūn zhì yòu jiàn yì dài fū zhāng yǎn bīng bù láng zhōng zhāng jùn. wù yín, rú bèi zhōu. sān yuè bǐng xū, tú zǎo qiáng. dīng wèi, fù rú wèi zhōu. xià sì yuè jǐ sì, zhì zì wèi zhōu. wù yín, rú xī dōu. wǔ yuè dīng hài, dé yīn jiàng sǐ zuì yǐ xià qiú. bà yì tú, jìn tú jí bǔ shēng. bó hǎi qiǎn shǐ zhě lái. shì yuè, xuē yí jǔ hōng. liù yuè, jí gé, yǐng wáng yǒu guī fǎn. wù yín, huáng dì bēng.
乾化元年春正月丁亥,王景仁及晉人戰於柏鄉,敗績。庚寅,赦流罪以下囚, 求危言正諫。癸巳,天雄軍節度使楊師厚為北面行營招討使。夏四月壬申,契丹阿 保機遣使者來。五月甲申朔,大赦,改元。癸巳,幸張宗奭第。秋八月戊辰,閱稼 於榆林。渤海遣使者來。戊寅,大閱於興安鞠場。九月辛巳朔,御文明殿,入閣。 庚子,如魏州。張宗奭留守西都。冬十月丙子,大閱於魏東郊。十一月,高萬興取 鹽州。壬辰,至自魏州。乙未,回鶻、吐蕃遣使者來。二年春二月丁巳,光祿卿盧 玭使於蜀。甲子,如魏州,張宗奭留守西都。次白馬,殺左散騎常侍孫騭、右諫議 大夫張衍、兵部郎中張俊。戊寅,如貝州。三月丙戌,屠棗強。丁未,復如魏州。 夏四月己巳,至自魏州。戊寅,如西都。五月丁亥,德音降死罪已下囚。罷役徒, 禁屠及捕生。渤海遣使者來。是月,薛貽矩薨。六月,疾革,郢王友珪反。戊寅, 皇帝崩。
wū hū, tiān xià zhī è liáng jiǔ yǐ! zì hòu táng yǐ lái, jiē yǐ wèi wěi yě. zhì yǔ lùn cì wǔ dài, dú bù wěi liáng, ér yì zhě huò jī yǔ dà shī chūn qiū zhī zhǐ, yǐ wèi liáng fù dà è, dāng jiā zhū jué, ér fǎn jìn zhī, shì jiǎng cuàn yě, fēi chūn qiū zhī zhì yě. yǔ yīng zhī yuē: shì chūn qiū zhī zhì ěr. lǔ huán gōng shì yǐn gōng ér zì lì zhě, xuān gōng shì zi chì ér zì lì zhě, zhèng lì gōng zhú shì zǐ hū ér zì lì zhě, wèi gōng sūn piāo zhú qí jūn kàn ér zì lì zhě, shèng rén yú chūn qiū, jiē bù jué qí wèi jūn. cǐ yǔ suǒ yǐ bù wěi liáng zhě, yòng chūn qiū zhī fǎ yě. rán zé chūn qiū yì jiǎng cuàn hū? yuē: wéi bù jué sì zhě zhī wèi jūn, yú cǐ jiàn chūn qiū zhī yì yě. shèng rén zhī yú chūn qiū, yòng yì shēn, gù néng quàn jiè qiè, wèi yán xìn, rán hòu shàn è míng. fū yù zhe qí zuì yú hòu shì, zài hu bù méi qí shí. qí shí cháng wèi jūn yǐ, shū qí wèi jūn. qí shí cuàn yě, shū qí cuàn. gè chuán qí shí, ér shǐ hòu shì xìn zhī, zé sì jūn zhī zuì, bù kě dé ér yǎn ěr. shǐ wèi jūn zhě bù dé yǎn qí è, rán hòu rén zhī è míng bù kě táo, zé wèi è zhě shù hū qí xī yǐ. shì wèi yòng yì shēn ér quàn jiè qiè, wèi yán xìn ér shàn è míng yě. jié zhòu, bù dài biǎn qí wáng, ér wàn shì suǒ gòng è zhě yě. chūn qiū yú dà è zhī jūn bù zhū jué zhī zhě, bù hài qí bāo shàn biǎn è zhī zhǐ yě, wéi bù méi qí shí yǐ zhe qí zuì, ér xìn hū hòu shì, yǔ qí wèi jūn ér bù dé yǎn qí è, yǐ xī rén zhī wèi è. néng zhī chūn qiū zhī cǐ yì, rán hòu zhī yǔ bù wěi liáng zhī zhǐ yě.
嗚呼,天下之惡梁久矣!自後唐以來,皆以為偽也。至予論次五代,獨不偽梁, 而議者或譏予大失《春秋》之旨,以謂「梁負大惡,當加誅絕,而反進之,是獎篡 也,非《春秋》之志也。」予應之曰:「是《春秋》之志爾。魯桓公弒隱公而自立 者,宣公弒子赤而自立者,鄭厲公逐世子忽而自立者,衛公孫剽逐其君衎而自立者, 聖人於《春秋》,皆不絕其為君。此予所以不偽梁者,用《春秋》之法也。」「然 則《春秋》亦獎篡乎?」曰:「惟不絕四者之為君,於此見《春秋》之意也。聖人 之於《春秋》,用意深,故能勸戒切,為言信,然後善惡明。夫欲著其罪於後世, 在乎不沒其實。其實嘗為君矣,書其為君。其實篡也,書其篡。各傳其實,而使後 世信之,則四君之罪,不可得而掩爾。使為君者不得掩其惡,然後人知惡名不可逃, 則為惡者庶乎其息矣。是謂用意深而勸戒切,為言信而善惡明也。桀、紂,不待貶 其王,而萬世所共惡者也。《春秋》於大惡之君不誅絕之者,不害其褒善貶惡之旨 也,惟不沒其實以著其罪,而信乎後世,與其為君而不得掩其惡,以息人之為惡。 能知《春秋》之此意,然後知予不偽梁之旨也。」