strong guī sāng zǐ jiàn cí mù zú　 lí pán jiàn chuán dào chēng shī strong
歸桑梓建祠睦族　離盤澗傳道稱師

sān jiān xún yuē: ěr shǔ hé fāng yāo mó, gǎn yǔ wú gōng dòu fǎ? lǎo xióng yuē: wú nǎi yě lù shān nèi yī xióng suǒ xiū, yǐ lì wǔ bǎi yú nián, dào wèi dà chéng, fēi shēng bù dé. jīn rì wú shì, chū dòng xián yóu, jiàn dé xiān guān lín zī dì jiè, ruì guāng pán rào, wú xīn shén xǐ, yì yù qǐng rù dòng qù, bài wèi shī zhǎng, bù liào wèi fǎ bǎo suǒ shù. wàng xiān guān xiū yǐ yì lèi jiàn qì, yuàn bài mén qiáng, zhāo xī zhuī suí, qí chuán dà dào. sān jiān yuē: ěr xìng nán xún, kǒng zhōng tú biàn gèng, wǎng fèi wú yī fān jiào huì. lǎo xióng yuē: shēn shēng yì lèi, shāng hé rú zhī! jì mù xiān guān ēn gāo, shōu wèi mén tú, xǐ chū wàng wài yǐ, wū yǒu biàn gèng zhī shuō hū! sān jiān yuē: rú shì, wú shì ěr qǐ. zì cǐ, xū jiāng wǎng rì jié ào qì xìng, yī gài gǎi chú! yán yǐ, shōu huí fú zi. lǎo xióng qǐ, shàng qián bài wǔ. sān jiān chuán yǐ rù mén zhī fǎ, fù wèi zhī qǔ qí míng yuē liǎn xīn dào rén. lǎo xióng dé cì dào hào, zhòng xiàng sān jiān bài xiè, bìng bài hú yí zǐ guāng wèi dào xiōng.
三緘詢曰：「爾屬何方妖魔，敢與吾躬鬥法？」老熊曰：「吾乃野鹿山內一熊所修，已歷五百餘年，道未大成，飛升不得。今日無事，出洞閒遊，見得仙官臨茲地界，瑞光盤繞，吾心甚喜，意欲請入洞去，拜為師長，不料為法寶所束。望仙官休以異類見棄，願拜門牆，朝夕追隨，祈傳大道。」三緘曰：「爾性難馴，恐中途變更，枉費吾一番教誨。」老熊曰：「身生異類，傷何如之！既沐仙官恩膏，收為門徒，喜出望外矣，烏有變更之說乎！」三緘曰：「如是，吾釋爾起。自此，須將往日桀驁氣性，一概改除！」言已，收回紼子。老熊起，上前拜舞。三緘傳以入門之法，復為之取其名曰「斂心道人」。老熊得賜道號，重向三緘拜謝，並拜狐疑、紫光為道兄。

yī yī bài bì, sān jiān yuē: wú yù guī lǐ, bù néng xié ěr tóng háng. qí zhì xī běi yún yóu, ěr lái suí zhī. ěr guī, jiāng shī suǒ chuán, nǔ lì xué xí kě yě. lǎo xióng yuē: shī chuán gǎn bù jí xí! dàn bù zhī wú shī guī qù, hé rì chū yóu? sān jiān yuē: qí qī wèi kě yù dìng, zǒng zài bàn nián yǐ wài yān. yán cǐ, hú yí yuē: wú shī guī xiāng niàn qiè, kě yǐ xíng yǐ. zhì liǎn xīn dào dì, xīn qiè zhuī suí, yí bù shí fǎng zhī, bù kě zì wù. sān jiān yú cǐ, yòu xiàng sāng zǐ yí wēi qián xíng. lǎo xióng sòng zhì shí lǐ chéng tú, yī yī bù shě. sān jiān yuē: liǎn xīn jí guī, hòu huì yǒu shí, wú yōng yuǎn sòng. lǎo xióng bù gǎn wéi lìng, fù xiàng sān jiān kòu bài zhě sān, rán hòu sǎ lèi ér bié.
一一拜畢，三緘曰：「吾欲歸里，不能攜爾同行。俟至西北雲遊，爾來隨之。爾歸，將師所傳，努力學習可也。」老熊曰：「師傳敢不急習！但不知吾師歸去，何日出遊？」三緘曰：「其期未可預定，總在半年以外焉。」言此，狐疑曰：「吾師歸鄉念切，可以行矣。至斂心道弟，心切追隨，宜不時訪之，不可自誤。」三緘於此，又向桑梓迤逶前行。老熊送至十里程途，依依不捨。三緘曰：「斂心急歸，後會有時，毋庸遠送。」老熊不敢違令，復向三緘叩拜者三，然後灑淚而別。

sān jiān jiàn lǎo xióng yì zhì qíng shēn, nǎi zì tàn yuē: wù lèi shàng qiě rú sī, hú rén lèi bàn duō bù jí yě! hú yí yuē: rén yǐ bù shàn ér zhuì wù tāi, wù tāi jì zhuì, cháng jiàn rén xíng ér xiàn mù, gù yù jí zhuǎn rén shēn. jí lì zào zhī, yǐ qiú tuō cǐ shòu qū, ér yóu kǒng bù dé. wú bù jiě shì zhī yǐ rén shēn ér gān zhuì shòu lèi zhě, chéng hé xīn yě! zǐ guāng yuē: rén zhuì shòu lèi, fēi chū zì gān xīn yě, jiē wèi sì hài suǒ mí, rì yǐ sì hài zì lè rán ěr. sān jiān yuē: èr dì zǐ suǒ lùn, kě wèi shì zhī yǒu rén shēn zhě guī zhī. shī tú zài tú, tán lùn zuì duō, bù bì jǐn shù.
三緘見老熊意摯情深，乃自嘆曰：「物類尚且如斯，胡人類半多不及也！」狐疑曰：「人以不善而墜物胎，物胎既墜，常見人形而羨慕，故欲急轉人身。急力造之，以求脫此獸軀，而猶恐不得。吾不解世之以人身而甘墜獸類者，誠何心也！」紫光曰：「人墜獸類，非出自甘心也，皆為四害所迷，日以四害自樂然耳。」三緘曰：「二弟子所論，可為世之有人身者規之。」師徒在途，談論最多，不必盡述。

bù zhī bù jué, yǐ jìn sāng zǐ. ǒu yù èr sān xiāng lǎo, sān jiān jiǎ yǐ wài rén, wèn jí fǔ jì zhī zǐ. xiāng lǎo yuē: sān jiān jiǔ yǐ yún yóu, wèi jiàn guī lǐ. qí zi shàn néng jū jī, ér jīn suǒ zhì tián chóu, qū zhǐ jì zhī, yòu sì wǔ chù yǐ. sān jiān àn zì xǐ yuē: yǒu zi ruò sī, wú wú tā lǜ. rán qí chéng jiā yǒu zhì, gù shǔ jiā ér, jiū bù shí xīn niàn zhōng shàng yǒu wú shēn fǒu yě. jí zhì mén wài, jiàn qí zi jiāng yǐ dāng nián suǒ biān zhú lí, jiā yì péi hù, sī háo bù gǎi. sān jiān yuē: shì zi yě, bù wéi chéng jiā kě qǔ, ér qiě bù gǎi fù fēng. suī shǔ míng líng, qīn shēng bù chì yě. shī tú tóng rù zhòng mén, quǎn fèi shù shēng, zōng jì chū chǎn shì zhī, shū rán jīng yuē: wú fù guī lái yé? xīn xǐ zhī qíng, dá yú miàn mù. sān jiān rù shì, zōng jì máng hū qī zǐ, rào táng bài wǔ. sān jiān yī yī xún jí, fāng zhī yǐ yǒu sān sūn yǐ. zōng jì wèn bà nǎi fù xíng zōng, jí mìng jiā rén shè yán yàn fù.
不知不覺，已近桑梓。偶遇二三鄉老，三緘假以外人，問及撫繼之子。鄉老曰：「三緘久已雲遊，未見歸里。其子善能居積，而今所置田疇，屈指計之，又四五處矣。」三緘暗自喜曰：「有子若斯，吾無他慮。然其承家有志，固屬佳兒，究不識心念中尚有吾身否也。及至門外，見其子將已當年所編竹籬，加意培護，絲毫不改。三緘曰：「是子也，不惟承家可取，而且不改父風。雖屬螟蛉，親生不啻也。」師徒同入重門，犬吠數聲，宗繼出產視之，倏然驚曰：「吾父歸來耶？」欣喜之情，達於面目。三緘入室，宗繼忙呼妻子，繞堂拜舞。三緘一一詢及，方知已有三孫矣。宗繼問罷乃父行蹤，即命家人設筵宴父。

cì rì, yòu qǐng zú zhōng lǎo shào, bó shū xiōng zhǎng, chóng zhěng yáo zhuàn, péi fù yǐn zhī. sān jiān yuē: jīn rì zú dǎng tóng lín, jiē wú zi yāo yǐn ér zhì. míng rì zài zhì yán xí, hé zú rén rén jù qǐng lái jiā, wú yǒu hǎo yán xiāng xù. zú rén nuò, guǒ yú cì rì lù xù jù dào.
次日，又請族中老少，伯叔兄長，重整肴饌，陪父飲之。三緘曰：「今日族黨同臨，皆吾子邀飲而至。明日再治筵席，合族人人俱請來家，吾有好言相敘。」族人諾，果於次日陸續俱到。

yán shè hòu, sān jiān nǎi cóng róng ér yán yuē: wú lǐ shì yī zú, yī mài yuán liú, pài yǎn zhī fēn, yuǎn jìn yì chù. shǐ bù jiāng zú dǎng lián ér shōu zhī, jiǔ zé suī qīn yì shū, qiě yóu cǐ ér yù shū yù yuǎn, bì yǒu yǐ tóng xìng ér yì hūn pèi zhě yǐ. wú zhī jīn rì yāo yǐn wú jiā zhě, yì yù lián wǒ zōng zú, gòng jiàn yī cí. měi suì chūn qiū, tóng jù cí nèi, bǐ shǎo zhǎng zǐ dì, dé yǐ shí rèn bó shū, fán hūn sàng wǎng lái, xiāng ài xiāng qīn, zé xiān zǔ zài míng míng zhī zhōng, fāng xīn xǐ wú zú zhì xù fēn míng bù wěn, wǎng yǒu yuàn dòng yě. bù shí zú zhōng bó shū, yǐ wú yán wèi hé rú? zú rén wén cǐ, tóng shēng dá yuē: ěr yán gù fēi bù shàn, dàn pín fá zhě zhòng, jiàn cí hào fèi, chóu kuǎn shén nán. kuàng jiàn yī cí, měi suì zhī xiāo, yòu jiāng hé chū? sān jiān yuē: jiǔ zhī wú zú pín fá zhě zhòng, jiàn cí zhī jǔ, ān néng rèn zhī. wú jiā jìn nián pō yǒu yú zī, xiǎng cǐ yú zī, hé yǐ dú yǒu yú wú, jiē zǔ zōng mò yòu suǒ zhì yě. wú ruò yǐ cǐ yú zī ér dú yí zi sūn, bù cóng zǔ zōng zhī shēn hòu qí jì sì, zǔ zōng hé guì yǒu shì sūn zi, sūn zi yòu hé guì yǒu shì fù hū? jiàn cí yī shì, suī fèi yòng hào fán, wú dú rèn zhī. zhì yú chūn qiū jì sǎo, yuàn juān gāo yú bǎi mǔ, yǐ wèi shí shí zhī xū yān. zú rén xǐ yuē: ěr néng rú cǐ, zú dǎng zhī xìng, yì zǔ zōng zhī xìng yě! yú shì chàng yǐn jìng rì, jǐn huān ér sàn.
筵設後，三緘乃從容而言曰：「吾李氏一族，一脈源流，派衍支分，遠近異處。使不將族黨聯而收之，久則雖親亦疏，且由此而愈疏愈遠，必有以同姓而議婚配者矣。吾之今日邀飲吾家者，意欲聯我宗族，共建一祠。每歲春秋，同聚祠內，俾少長子弟，得以識認伯叔，凡婚喪往來，相愛相親，則先祖在冥冥之中，方欣喜吾族秩序分明不紊，罔有怨恫也。不識族中伯叔，以吾言為何如？」族人聞此，同聲答曰：「爾言固非不善，但貧乏者眾，建祠浩費，籌款甚難。況建一祠，每歲支消，又將何出？」三緘曰：「久知吾族貧乏者眾，建祠之舉，安能任之。吾家近年頗有餘資，想此余資，何以獨有於吾，皆祖宗默佑所致也。吾若以此余資而獨遺子孫，不從祖宗之身厚其祭祀，祖宗何貴有是孫子，孫子又何貴有是富乎？建祠一事，雖費用浩繁，吾獨任之。至於春秋祭掃，願捐膏腴百畝，以為時食之需焉。」族人喜曰：「爾能如此，族黨之幸，亦祖宗之幸也！」於是暢飲竟日，盡歡而散。

sān jiān dāng jí gòu cái zé dì xìng gōng, rì rì jīng lǐ, fǔ zhì bàn zài, ér cí yǐ jiàn chéng. huì sù zhī yú, shè yán xiǎng zú. zú dǎng rù cí zhōu shì, jiàn qí cí nèi jì suǒ shén duō, nǎi wèn zhī yuē: cí nèi shè yī jì suǒ yí yě, ěr jiàn zhī cí, hé duō rú shì? sān jiān yuē: tiān zǐ qī miào, zhū hóu wǔ miào, dài fū sān, shì èr, fǎ zhì zhāo rán. wú cí zhōng zhǐ shè sān dài. fán zú dǎng nèi fù mǔ wáng zhě, sān nián fú què, sòng zhǔ rén cí. měi suì chūn qiū, wú zú zōng zi tǒng lǐng hé zú, jì xiān zǔ yú zhōng táng. xiān zǔ jì yú, gè fáng zōng zi, fēn jì gè fáng zhāo mù yú gè zhī jì suǒ, cǐ cí zhì yě. zú rén yòu yuē: yǒu cǐ qián kān zú yǐ, hé kān hòu fù jiàn yǒu kān yé? sān jiān yuē: qián yán èr miào zhě, rú shù rén zhǐ gōng sān dài sān dài yǐ shàng, yīng tiāo rù kān hòu, yī tiāo yī fù, gǔ lǐ zhī cháng. ruò wú hòu kān, jiāng qián zhī shén zhǔ ān yú hé dì? zú rén yuē: cǐ cí suǒ jiàn shén shàn, jiào zhī tā cí, bù zhì yuǎn guò duō yǐ. rán cí yǐ luò chéng, jì rì ān zài? sān jiān yuē: wú yǐ dōng zhuāng yī yè, wèi sì xiān fèi yòng, jīn rì jiāng qì fù chū. měi suì shōu zū cún jī, jì chūn qiū èr jì suǒ fèi wài, shàng yǒu yú jīn, jiù yú cí zhī liǎng láng, pìn yī míng shī, yǐ jiào yǒu zào zǐ dì. shù xiū duō guǎ, cí nèi cuò bàn, zǐ dì rì shí, jiē chū bǎi mǔ zhī zhōng. bì rú shì, ér wú zú wén cái nǎi néng péi zhí ěr. zú rén qí yuē: cǐ jǔ gèng shàn, hé zú tāo guāng yǐ. sān jiān yú cǐ yì èr sān gōng zhí zú xiōng, guǎn lǐ bǎi mǔ tián chóu, dāng jiāng qì zhǐ jiāo zhī, yòu jiāng cí nèi tiáo guī, zhú yī yì míng, juān shí wèi jì. hé zú xīn xǐ, shè yàn zài cí, yǐ chóu sān jiān.
三緘當即購材擇地興工，日日經理，甫至半載，而祠已建成。繪素之餘，設筵餉族。族黨入祠周視，見其祠內祭所甚多，乃問之曰：「祠內設一祭所宜也，爾建之祠，何多如是？」三緘曰：「天子七廟，諸侯五廟，大夫三，士二，法制昭然。吾祠中只設三代。凡族黨內父母亡者，三年服闋，送主人祠。每歲春秋，吾族宗子統領合族，祭先祖於中堂。先祖祭余，各房宗子，分祭各房昭穆於各之祭所，此祠制也。」族人又曰：「有此前龕足矣，何龕後復建有龕耶？」三緘曰：「前言二廟者，如庶人只供三代；三代以上，應祧入龕後，一祧一附，古禮之常。若無後龕，將前之神主安於何地？」族人曰：「此祠所建甚善，較之他祠，布置遠過多矣。然祠已落成，祭日安在？」三緘曰：「吾以東莊一業，為祀先費用，今日將契付出。每歲收租存積，計春秋二祭所費外，尚有餘金，就於祠之兩廊，聘一明師，以教有造子弟。束修多寡，祠內措辦，子弟日食，皆出百畝之中。必如是，而吾族文材乃能培植耳。」族人齊曰：「此舉更善，合族叨光矣。」三緘於此議二三公直族兄，管理百畝田疇，當將契紙交之，又將祠內條規，逐一議明，鎸石為記。合族欣喜，設宴在祠，以酬三緘。

sān jiān yǐn bì, guī yú pán jiàn. shì yè, mèng dé zōng zǔ hū rù cí nèi, xiào ér wèi yuē: shì rén xiū dào, duō bǎ lún cháng dà shì yī gài pāo zhī. huò rù shēn shān, zhì jì sì ér bù lùn. zǔ zōng jí yǒu cǐ sūn zi, sūn zi yǐ zǎo wú zǔ zōng yě. rú shì xiū dào, céng yǒu jǐ rén chéng zhēn hū? dú ěr yě, shǒu jiāng zōng cí yí liú, jì jiāng jì sì yù bèi, zhōng jiāng zhī pài zhì xù fēn míng, yǐ cǐ xiū zhēn, dé qí jué yǐ. yuàn ěr dà dào sù chéng, wèi qióng lóu xiān zǐ, bǐ jiǔ xuán qī zǔ tóng shēng jí lè, xiào mò dà yān. yán bà, gè cì sān jiān jīn huā yī duì, yuē: wú sūn jīn rì yǐ zǔ zōng wèi zhòng, tā rì zi sūn yīng yǒu xiǎng tiān cháo jué zhì zhě. sān jiān líng cǐ, bài wǔ bù zhǐ. jiǔ zhī, nǎi zǔ nǎi zōng dà xiào ér qù. sān jiān fāng sòng chū mén wài, wèi shí bàn zú, yī diē ér sū.
三緘飲畢，歸於盤澗。是夜，夢得宗祖呼入祠內，笑而謂曰：「世人修道，多把倫常大事一概拋之。或入深山，置祭祀而不論。祖宗即有此孫子，孫子已早無祖宗也。如是修道，曾有幾人成真乎？獨爾也，首將宗祠遺留，繼將祭祀預備，終將支派秩序分明，以此修真，得其訣矣。願爾大道速成，為瓊樓仙子，俾九玄七祖同升極樂，孝莫大焉。」言罷，各賜三緘金花一對，曰：「吾孫今日以祖宗為重，他日子孫應有享天朝爵秩者。」三緘聆此，拜舞不止。久之，乃祖乃宗大笑而去。三緘方送出門外，為石絆足，一跌而蘇。

sū lái kǎi rán tàn yuē: zǔ zōng líng shuǎng, shuí wèi wú píng. gǒu yī jìng zhī, hún jí xiāng fù. shì yǒu qì zǔ zōng ér bù gù, shì zú dǎng rú chóu chóu zhě, qí bù jiàn bìn yú zǔ zōng yě, xiān yǐ! sān jiān zì dé cǐ mèng zhào, ān rán wú lǜ. qū zhǐ àn jì, zài jiā zhōu xuán, yǐ shí yuè yǒu yú. shí dāng méi fàng lǐng tóu, jǐn lún jǐn xìng yǐ jí liǎn xīn dào rén pò mí zǐ guāng, lù xù jù zhì. sān jiān nǎi zuò táng zhōng, hū qí zi xí ér gào zhī yuē: wú ér chéng jiā yǒu zhì, gù shǔ kān kuā. hái yí shàn shì duō xíng, yǐ péi hòu fú. fù jīn qù hòu, bù zhī guī zì hé nián, suǒ jiàn zōng cí, ér yí suì suì jīng lǐ. zhì ěr zi sūn bèi, huò gēng huò dú, qiè wú shǐ bǐ kuàng nǎi jué zhì, yóu shǒu hǎo xián yān. fù yán bù jǐn, fù jiāng xíng yǐ. zōng jì yuē: wú fù chū yóu shù zài, shǐ yī guī lái, hú fú zài jiā shòu xiǎng qīng xián zhī fú, bǐ ér dé yǐ shì fèng, shāo jǐn xiào sī hū? sān jiān yuē: rén gè yǒu zhì, bù kě xiāng qiáng. fù rú tú xiǎng ān yì, ruò dà jiā yè, shòu yòng fú jǐn! ér nǎi lěi yuè jīng nián zuò qiān lǐ zhī yóu, bù cí kuàng cuì zhě, jiē wèi chū sǐ rù shēng jì ěr! tǎng dé yuán mǎn gōng xíng, zhèng hū xiān pǐn, shàng ér jiǔ xuán qī zǔ tiān fǔ tóng shēng, xià ér zi sūn qí yún kě huò fú lù. yǐ yī rén zhī xiū zào, ér sān shàn jiān dé, cǐ fù sù zhì yě. zōng jì wén yán, wú cí yǐ duì.
蘇來慨然嘆曰：「祖宗靈爽，誰謂無憑。苟一敬之，魂即相附。世有棄祖宗而不顧，視族黨如仇讎者，其不見擯於祖宗也，鮮矣！」三緘自得此夢兆，安然無慮。屈指暗計，在家周旋，已十月有餘。時當梅放嶺頭，盡倫、盡性以及斂心道人、破迷、紫光，陸續俱至。三緘乃坐堂中，呼其子媳而告之曰：「吾兒承家有志，固屬堪夸。還宜善事多行，以培厚福。父今去後，不知歸自何年，所建宗祠，兒宜歲歲經理。至爾子孫輩，或耕或讀，切毋使彼曠乃厥志，遊手好閒焉。父言不盡，父將行矣。」宗繼曰：「吾父出遊數載，始一歸來，胡弗在家受享清閒之福，俾兒得以事奉，稍盡孝思乎？」三緘曰：「人各有志，不可相強。父如徒享安逸，偌大家業，受用弗盡！而乃累月經年作千里之游，不辭況瘁者，皆為出死入生計耳！倘得圓滿功行，證乎仙品，上而九玄七祖天府同升，下而子孫祁雲可獲福祿。以一人之修造，而三善兼得，此父素志也。」宗繼聞言，無詞以對。

sān jiān cì rì yòu zhì cí nèi, shè yán kuǎn zú, ér zhǔ zhī yuē: fán wǒ zú dǎng, yǒng yí hé xié. fù zhě yí tí xié hū pín, guì zhě yí kàn gù hū jiàn. yào zhī wǒ ér fù guì, tiān hé dú hòu hū wǒ? jiē wú zǔ zōng jī dé lèi rén, ér fā jí zhī yě. rán zǔ zōng zhī zǐ sūn duō yǐ, ér wǒ dú dāng zhī, shì zǔ zōng yòu hòu ài hū wǒ yě? fēi zǔ zōng hòu ài hū wǒ, yuán wǒ sù rì xíng wèi, yǒu yǐ hé hū zǔ zōng zhī xīn, ér nǎi dé shàng tiān yǔ yǐ fù guì. jì dé cǐ fù guì, dāng sī fù rú hé zhǎng xiǎng, guì rú hé bù shī. zé bì tuī wǒ zhī fù guì, yǐ hòu ài zǔ zōng liú chuán zhī zǐ sūn, sī bù fù tiān yǐ hòu fú yǔ zǔ zōng, ér zǔ zōng zhuǎn ér yǔ wǒ yě. lì niàn rú sī, fù guì fāng yǒng. zhì yú zōng cí yī shì, qiè bù kě àn huái sī yì. yǐ zú nèi rén děng, jiē zǔ zōng zi sūn yě. qiě zi sūn nèi, yǒu zhī yú xián fǒu zhī bù yī, yòu bù dé yǐ zhī yú xián fǒu xīn fēn hòu bó. hé yě? zhì zhě xián zhě gù wèi kě ài, ér yú zhě fǒu zhě gèng shǔ kě lián. wū kě qí ér èr zhī, ér bù dài yǐ yī lì hū?
三緘次日又至祠內，設筵款族，而囑之曰：「凡我族黨，永宜和諧。富者宜提攜乎貧，貴者宜看顧乎賤。要知我而富貴，天何獨厚乎我？皆吾祖宗積德累仁，而發及之也。然祖宗之子孫多矣，而我獨當之，是祖宗又厚愛乎我也？非祖宗厚愛乎我，緣我素日行為，有以合乎祖宗之心，而乃得上天予以富貴。既得此富貴，當思富如何長享，貴如何不失。則必推我之富貴，以厚愛祖宗流傳之子孫，斯不負天以厚福予祖宗，而祖宗轉而予我也。立念如斯，富貴方永。至於宗祠一事，切不可暗懷私意。以族內人等，皆祖宗子孫也。且子孫內，有知愚賢否之不一，又不得以知愚賢否心分厚薄。何也？智者、賢者固為可愛，而愚者、否者更屬可憐。烏可歧而二之，而不待以一例乎？

wú jiàn shì zhī bù hé zú dǎng zhě, jiē bù yǐ zǔ zōng wèi niàn. bì qí jué wàng zhī yì, bàn qǐ yú fù guì xià líng hū pín jiàn, pín jiàn jí dù hū fù guì. jí bù rán, huò yīn cuò fén mù yú zǔ zhǒng shān jiān, xiāng zhēng xiāng duó zhī mí yǐ. qǐ zhī tiān dì zhī jié yī měi xué yě, yuán yǐ dài mù zú dūn zōng guǎng xíng shàn shì zhī rén, duàn wèi yǒu zhēng duó ér néng dé zhě. kuàng hū gǔ jīn fù guì zhī zhǒng, suǒ jié zhě zhǐ yǒu yī xué. cǐ xué wèi zǔ zōng suǒ cuò, yǐ fā jí zi sūn yǐ. ěr jí duó cǐ shān ér cuò zhī, céng jiàn yǒu néng fā zhě hū? wú yán rú shì, yuàn wú zú wú fàn cǐ shù bìng yān. yán qì, zú dǎng jiē yuē: xiōng dì zǐ zhí, jǐn bǐng sī yán, shì shì xiàng chuán, bù gǎn fàn yě. sān jiān wén yán ér xǐ yuē: guǒ néng zhào cǐ xíng zhī, wú zú qí bì chāng yǐ! wú hé yàn bà, sān jiān fù xiàng zú rén yuē: jīn rì báo shè yán xí, shí yù bié cí zú dǎng, yòu xiàng yì dì áo yóu. zì cǐ yī xíng, guī yǔ bù guī, wèi kě yù dìng, jí wèi jīn rì zhī bié wèi yǒng bié yě kě. jì wú zú dǎng, xū jiāng shì cí yǒng shǒu wù tì yān. zú dǎng wén zhī, yǒu wǎn liú zài jiā shòu fú zhě, yǒu lián qí bēn zǒu zhī láo zhě. sān jiān yuē: wú zhì yǐ jué, wú zú bù bì wèi wǒ xīn yōu. zú dǎng zhī nán liú xíng, yòu yú jié cháo shè yán zǔ jiàn.
吾見世之不和族黨者，皆不以祖宗為念。幣其觖望之意，半起於富貴下凌乎貧賤，貧賤嫉妒乎富貴。即不然，或因厝墳墓於祖冢山間，相爭相奪之靡已。豈知天地之結一美穴也，原以待睦族敦宗、廣行善事之人，斷未有爭奪而能得者。況乎古今富貴之冢，所結者只有一穴。此穴為祖宗所厝，已發及子孫矣。爾即奪此山而厝之，曾見有能發者乎？吾言如是，願吾族毋犯此數病焉。」言訖，族黨皆曰：「兄弟子侄，謹稟斯言，世世相傳，不敢犯也。」三緘聞言而喜曰：「果能照此行之，吾族其必昌矣！」無何宴罷，三緘復向族人曰：「今日薄設筵席，實欲別辭族黨，又向異地遨遊。自此一行，歸與不歸，未可預定，即謂今日之別為永別也可。冀吾族黨，須將是祠永守勿替焉。」族黨聞之，有挽留在家受福者，有憐其奔走之勞者。三緘曰：「吾志已決，吾族不必為我心憂。」族黨知難留行，又於詰朝設筵祖餞。

sān jiān bo dìng jí rì, lǜ lǐng zǐ guāng děng xiàng běi ér yóu. lù tú zhōng qiè zhǔ zhū dì zǐ yuē: sháo guāng rěn rǎn, suì yuè rú liú. wú dào jiǔ wèi néng chéng, zī jiāng jiā zú shì wù jiàn jiàn tíng tuǒ, yǐ yǔ sāng zǐ yǒng bié bù fǎn yǐ. ěr děng zhuī suí bù lǚ, yì yí kè xiū jué dào, bù kě zì shī qí shí yě. hú yí wén dé shī yán, yǔ pò mí liǎn xīn tóng shēng dá yuē: wú děng xì yì lèi, cóng shī yuán yù chéng qí zhēn xiū, yǐ zuò dà luó xiān kè. wàng shī cóng shí zhǐ diǎn, bǐ dì zǐ dào mén zǎo rù. dì zǐ zhī xìng, yì wú shī zhī ēn! yán yǐ, zǐ guāng yǔ jǐn lún jǐn xìng yuē: dì zǐ dāng nián shēn rù mí tú, fù mǔ bù zhī xiào shùn, xiōng dì bù zhī hé mù. hū dé wú shī zhǐ shì, rú dēng rán yōu gǔ, zhào pò mí tuán, yòu hé yì yǐ wù tāi ér chū zhuǎn rén lèi? suǒ shén wàng zhě, shī jiào pín jiā, shǐ dì zǐ yù yè shí cān, chāo fán rù shèng, zé dì zǐ ēn míng fèi fǔ, yǒng bù gǎn wàng yǐ! sān jiān yuē: zhǐ dào zài wú, qín xí zì ěr. guǒ zuò chuò zhī xīn bù qǐ, zì xǔ dà dào zhī néng chéng. kuàng dào zài liǎng jiān, běn wú sī yě. dé zhī zhě yóu yú héng jiǔ fú dài, bù néng zhě yóu yú xí liàn wú cháng. zài dào wài rén shì zhī, yǐ wèi dào zhōng yǒu sī, bù zhī dào zhī chéng bù chéng, xì hū xīn zhī jiān bù jiān ěr. hú yí yuē: shī yán jīn yù, dì zǐ děng pèi fú bù wàng! gāng yán jí cǐ, shū yǒu sì wǔ rén lái zì dāng tóu. sān jiān shì zhī, nǎi shàn chéng hù dào yě mǎ jí zhū lóng zhū hǔ yě. jiàn dé sān jiān, bēi xǐ jiāo jí. sān jiān yì bù shèng xī qù. rán shī tú chóng féng, yī qiè lí qíng, gū bù bì shù.
三緘卜定吉日，率領紫光等向北而游。路途中切囑諸弟子曰：「韶光荏苒，歲月如流。吾道久未能成，茲將家族事務件件停妥，以與桑梓永別不返矣。爾等追隨步履，亦宜克修厥道，不可自失其時也。」狐疑聞得師言，與破迷、斂心同聲答曰：「吾等系異類，從師原欲成其真修，以作大羅仙客。望師從實指點，俾弟子道門早入。弟子之幸，亦吾師之恩！」言已，紫光與盡倫、盡性曰：「弟子當年深入迷途，父母不知孝順，兄弟不知和睦。忽得吾師指示，如燈燃幽谷，照破迷團，又何異以物胎而初轉人類？所甚望者，師教頻加，使弟子玉液時餐，超凡入聖，則弟子恩銘肺腑，永不敢忘矣！」三緘曰：「指道在吾，勤習自爾。果作輟之心不起，自許大道之能成。況道在兩間，本無私也。得之者由於恆久弗怠，不能者由於習練無常。在道外人視之，以為道中有私，不知道之成不成，系乎心之堅不堅耳。」狐疑曰：「師言金玉，弟子等佩服不忘！」剛言及此，倏有四五人來自當頭。三緘視之，乃善成、護道、野馬及蛛龍、蛛虎也。見得三緘，悲喜交集。三緘亦不勝欷覷。然師徒重逢，一切離情，姑不必述。

qiě shuō wén jiāng hé nèi, sù yǒu sān yāo, nǎi jīng yú xiū chéng. cháng huà rén xíng, zuò yú wén jiāng dù kǒu. fán wǎng lái zhōu jí, shí bǎo hù zhī. shì sān yāo yě, jiǔ wèi shàng tiān suǒ xǐ.
且說文江河內，素有三妖，乃鯨魚修成。常化人形，坐於文江渡口。凡往來舟楫，時保護之。是三妖也，久為上天所喜。

sān yāo yì yù fēi shēng tiān fǔ, nài wú shī chéng jiào xùn, bù zhī dà dào hé zì ér rù, gù wú rì bù zài jiāng àn xún fǎng gāo míng. yī rì, sān jiān shī tú lái zhì wén jiāng guò dù, sān yāo hū rán huí gù, wàng jiàn sān jiān shǒu xiàn ruì guāng, xīn zhī shì rén shēn yǒu dà dào, dāng jí tóng qǐ, yī ér yán yuē: dào zhǎng xī zì? sān jiān yuē: yún yóu zhī rén, suí yù ér ān, yān yǒu suǒ zì? yán shàng wèi jìng, sān yāo yuē: dào zhǎng qí lái wú zì, qí qù liàng yǒu suǒ zhī? sān jiān yuē: qián kūn dào chù shì wú jiā, yòu hé yǒu dìng suǒ. sān yāo yuē: dào zhǎng zōng jī, wú yì yún xiá, suí xíng zé xíng, suí zhǐ zé zhǐ, zhī qí xīn xìng, dòng rán wú lèi yǐ. wú dì xiōng jiǔ jū cǐ àn, wǎng lái xíng rén, rì yǒu shù qiān, jué wú hǎo dào zhī shì, wéi dào zhǎng shēn dé miào zhǐ, nǎi néng pāo qì chén xiāo. rú fú bǐ wú děng bù cái, yuàn bài mén qiáng, yǐ qiú zhǐ shì.
三妖亦欲飛升天府，奈無師承教訓，不知大道何自而入，故無日不在江岸尋訪高明。一日，三緘師徒來至文江過渡，三妖忽然回顧，望見三緘首現瑞光，心知是人身有大道，當即同起，揖而言曰：「道長奚自？」三緘曰：「雲遊之人，隨遇而安，焉有所自？」言尚未竟，三妖曰：「道長其來無自，其去諒有所之？」三緘曰：「乾坤到處是吾家，又何有定所。」三妖曰：「道長蹤跡，無異雲霞，隨行則行，隨止則止，知其心性，洞然無累矣。吾弟兄久居此岸，往來行人，日有數千，絕無好道之士，惟道長深得妙旨，乃能拋棄塵囂。如弗鄙吾等不才，願拜門牆，以求指示。」

sān jiān yuē: wú dào shàng wèi shēn dé, ān gǎn wèi rén shī? sān yāo yuē: wú wén chuán dào zhī rén, yuán bù fēn zhì yú xián fǒu, jí yì lèi yì bù qì jué, dào zhǎng hú jiàn bǐ yú wú xiōng dì zāi? sān jiān yuē: wú fēi bù yù jǐn rén ér shōu wèi dì zǐ, kǒng rù mén niàn qiè, jiǔ zé yǐ zào dào jiān nán, xí zhì bàn tú ér dùn gǎi chū xīn. wú zhī bù lè shōu qí tú zhě cǐ yě. sān yāo yuē: shī rú shōu lù dì zǐ, xīn jiān ruò tiě, yǒng wú biàn gèng! sān jiān yuē: jiàn ěr xīn qiè bài mén, wú qiě shōu xià. rán ěr děng jiū xì rén lèi wù lèi, xū shí wèi wǒ gào, wú kuáng piàn cí! sān yāo yuē: wú xiōng dì jiē wén jiāng jīng yú yě. píng sù wèi hài yī mìng, cǐ xīn cǐ niàn, cháng huái hù guó yòu mín. shī rú fú xìn yān, fǎng zhū zuǒ yòu jū mín kě yě. sān jiān yuē: guǒ ěr, wú gài shōu zhī. sān yāo bài wǔ hòu, sān jiān cì yǐ dào hào: bó yuē rù dào, zhòng yuē tǐ dào, jì yuē xí dào. sān yāo xǐ bù zì shèng, yòu xiàng sān jiān bài wǔ, bìng bài zhū dào yǒu bì, zhuǎn shēn rù dòng, jiāng suǒ yǒu bǎo wù, yī gài zhí dìng, rán hòu zhuī suí guò jiāng, zhí xiàng běi dì ér tóu. qí dì duō fēng, gāng qì shén jìn. sān jiān shī tú xíng xíng zhǐ zhǐ, yǐ yù qù yù yuǎn yǐ.
三緘曰：「吾道尚未深得，安敢為人師？」三妖曰：「吾聞傳道之人，原不分智愚賢否，即異類亦不棄絕，道長胡見鄙於吾兄弟哉？」三緘曰：「吾非不欲盡人而收為弟子，恐入門念切，久則以造道艱難，習至半途而頓改初心。吾之不樂收其徒者此也。」三妖曰：「師如收錄弟子，心堅若鐵，永無變更！」三緘曰：「見爾心切拜門，吾且收下。然爾等究系人類物類，須實為我告，毋誑片詞！」三妖曰：「吾兄弟皆文江鯨魚也。平素未害一命，此心此念，常懷護國佑民。師如弗信焉，訪諸左右居民可也。」三緘曰：「果爾，吾概收之。」三妖拜舞后，三緘賜以道號：伯曰「入道」，仲曰「體道」，季曰「習道」。三妖喜不自勝，又向三緘拜舞，並拜諸道友畢，轉身入洞，將所有寶物，一概執定，然後追隨過江，直向北地而投。其地多風，罡氣甚勁。三緘師徒行行止止，已愈去愈遠矣。

yǒu rì xíng zhì pǔ guāng shān qián, qiào shǒu wàng zhī, gāo sǒng kě ài. shì shān sì miàn jiē jiāng shuǐ wéi rào, rì guāng yī chū, dào yìng lǜ bō, shàng xià tiān guāng, jǐ mí shān shuǐ zhī bié. sān jiān xǐ shén, nǎi zhǔ hú yí zhū rén xiàng shān ér yóu, yǐ guān jiā jìng. hú yí děng shùn cóng shān jiǎo huǎn huǎn xiàng shàng. nǎi dēng fēng dǐng, piē jiàn yī guān tǐng lì qí jiān. jìn ér shì zhī, é tí sān zì yuē chōng yún gé. shī tú tóng rù, mù jí gé nèi, zhōng zuò lǎo dào, zuǒ yòu nián yòu zhě, jiē xiào qí zuò yān. sān jiān wèi zhū dì zǐ yuē: cǐ lǎo dào bì shēn dé dào zhǐ, ér hòu shī shì zhě, nǎi rú shì zhī dào yě. rù gé liáng jiǔ, lǎo dào shī tú nǎi xià zuò zhōng, lù xù lái jiàn. sān jiān yuē: lǎo dào mén xià suǒ cóng shén zhòng, liàng bì jīng níng qì jù, kě yǐ zuò rù tāi yīng. wú děng fǎng dào lái zī, bù liào dé yù gāo míng, qiú dào yǒu dì yǐ. lǎo dào yuē: wú dào shàng qiǎn, hái qiú yuǎn yóu dào yǒu zhǐ diǎn èr sān. shì yè sù yú gé nèi, lǎo dào kuǎn dài shén fēng, qí zhì yè jìng shí, gè guī zuò wèi. sān jiān tōu shì, rén rén tǐng jīng nǔ mù, zhù qì yǒu shēng, yǐ zhī wèi páng fū, ér fēi zhèng shú. yīn yú cì zǎo xún zhī lǎo dào yuē: ěr xí cǐ dào duō nián? lǎo dào yuē: yǐ liù shí chūn qiū yǐ. sān jiān yuē: zhuān yú xí dào, fēi shēng bù dài xǔ jiǔ. lǎo dào hé shàng jū rén shì, ér wèi bá zhái yé? lǎo dào yuē: wú jīn ér zhī dào zhī nán chéng, yǒu rú shì yě! sān jiān bù fù yǔ yǔ.
有日行至普光山前，翹首望之，高聳可愛。是山四面皆江水圍繞，日光一出，倒映綠波，上下天光，幾迷山水之別。三緘喜甚，乃囑狐疑諸人向山而游，以觀佳境。狐疑等順從山腳緩緩向上。乃登峰頂，瞥見一觀挺立其間。近而視之，額題三字曰「沖雲閣」。師徒同入，目極閣內，中坐老道，左右年幼者，皆效其坐焉。三緘謂諸弟子曰：「此老道必深得道旨，而後師事者，乃如是之道也。」入閣良久，老道師徒乃下座中，陸續來見。三緘曰：「老道門下所從甚眾，諒必精凝氣聚，可以坐入胎嬰。吾等訪道來茲，不料得遇高明，求道有地矣。」老道曰：「吾道尚淺，還求遠遊道友指點二三。」是夜宿於閣內，老道款待甚豐，俟至夜靜時，各歸坐位。三緘偷視，人人挺睛努目，助氣有聲，已知為旁敷，而非正孰。因於次早詢之老道曰：「爾習此道多年？」老道曰：「已六十春秋矣。」三緘曰：「專於習道，飛升不待許久。老道何尚居人世，而未拔宅耶？」老道曰：「吾今而知道之難成，有如是也！」三緘不復與語。

chén cān hòu, àn yú jìng shì zhōng xún qí shǒu èr sān bù gōng fū, guǒ rù páng wù. sān jiān lián qí xí dào yǒu rì, nǎi yǔ xiáng jiě rù mén fǎ zé. lǎo dào tiē fú shén shēn, yuán mìng mén tú bā rén, tóng bài sān jiān wèi shī. sān jiān cóng xīn yǔ zhī gǎi tóu huàn miàn, shāo xí shí yú rì, jìn jìng jiǒng bié, suì liú sān jiān zài cǐ, yǐ wèi chuán dào zhī shī yún.
晨餐後，暗於靜室中詢其首二三步功夫，果入旁迕。三緘憐其習道有日，乃與詳解入門法則。老道貼服甚深，爰命門徒八人，同拜三緘為師。三緘從新與之改頭換面，稍習十餘日，進境迥別，遂留三緘在此，以為傳道之師雲。