qǐ zhāo yáng xié qià zhēng yuè, jǐn è féng tūn tān jiǔ yuè, fán yī nián yǒu qí.
起昭陽協洽正月,盡閼逢涒灘九月,凡一年有奇。
huì chōng, tài zǔ qī shì sūn yě. chū, tài zǔ shǎo zǐ qín wáng dé fāng shēng yīng guó gōng wéi xiàn, wéi xiàn shēng xīn xìng hóu cóng yù, cóng yù shēng huá yīn hóu shì jiāng, shì jiāng shēng qìng guó gōng lìng huà々 shēng zǐ chēng, shì wèi xiù wáng, wáng fū rén zhāng shì, yǐ jiàn yán yuán nián shí yuè wù yín shēng dì yú xiù zhōu guān shě, mìng míng bó cóng. jí yuán yì tài zǐ hōng, gāo zōng wèi yǒu hòu, ér zhāo cí shèng xiàn huáng hòu yì zì jiāng xī hái xíng zài, hòu cháng gǎn yì mèng, mì wèi gāo zōng yán zhī, gāo zōng dà wù. shào xìng èr nián wǔ yuè, xuǎn dì yù yú gōng zhōng sān nián èr yuè, cì míng yuàn wǔ nián liù yuè, tīng dú zī shàn táng shí èr nián zhēng yuè, fēng pǔ ān jùn wáng sān yuè chū gé jiù wài dì sān shí nián èr yuè guǐ yǒu, lì wèi huáng zǐ, gēng míng wěi bǐng zǐ, jìn fēng jiàn wáng sān shí èr nián wǔ yuè jiǎ zǐ, lì wèi huáng tài zǐ, gǎi míng chōng.
諱沖,太祖七世孫也。初,太祖少子秦王德芳生英國公惟憲,惟憲生新興侯從郁,從郁生華陰侯世將,世將生慶國公令譮々生子偁,是為秀王,王夫人張氏,以建炎元年十月戊寅生帝於秀州官舍,命名伯琮。及元懿太子薨,高宗未有後,而昭慈聖獻皇后亦自江西還行在,後嘗感異夢,密為高宗言之,高宗大悟。紹興二年五月,選帝育於宮中;三年二月,賜名瑗;五年六月,聽讀資善堂;十二年正月,封普安郡王;三月出閤就外第;三十年二月癸酉,立為皇子,更名瑋;丙子,進封建王;三十二年五月甲子,立為皇太子,改名沖。
xiào zōng shào tǒng tóng dào guān dé zhāo gōng zhé wén shén wǔ míng shèng chéng xiào huáng dì lóng xìng yuán nián jīn dà dìng sān nián
○孝宗紹統同道冠德昭功哲文神武明聖成孝皇帝隆興元年(金大定三年)
chūn, zhēng yuè, rén chén shuò, dì cháo dé shòu gōng, zì shì suì rú zhī.
春,正月,壬辰朔,帝朝德壽宮,自是歲如之。
lì wǔ chén jiàn jǔ gé. guān chá shǐ yǐ shàng gè jǔ suǒ zhī zhī shì sān rén. móu lüè shěn xióng, kě rèn dà shì kuān měng shì yí, kě shǐ yù zhòng lín chén xiāo yǒng, kě gǔ shì qì wēi xìn yǒu wén, kě shǒu biān jùn sī zhì jīng qiǎo, kě zhì qì xiè yǐ shàng wǔ děng, lìng céng lì jūn gōng guān chá shǐ yǐ shàng jiàn jǔ. tōng xí diǎn zhāng, kě zhǎng cháo yí liàn dá mín shì, kě rèn jùn jì ān xiǎo cái jì, kě yù mín lì chí shēn lián jié, kě lǜ tān bǐ cí biàn bù qū, kě bèi fèng shǐ yǐ shàng wǔ děng, lìng fēi jūn gōng guān chá shǐ yǐ shàng jiàn jǔ. bèi jǔ zhī rén, chéng lì gōng xiào, jǔ guān qǔ zhǐ tuī shǎng, bài shì yì jiā zé fá.
立武臣薦舉格。觀察使以上各舉所知之士三人。謀略沈雄,可任大事;寬猛適宜,可使御眾;臨陳驍勇,可鼓士氣;威信有聞,可守邊郡;思智精巧,可治器械;已上五等,令曾立軍功觀察使以上薦舉。通習典章,可掌朝儀;練達民事,可任郡寄;諳曉財計,可裕民力;持身廉潔,可律貪鄙;詞辨不屈,可備奉使;已上五等,令非軍功觀察使以上薦舉。被舉之人,成立功效,舉官取旨推賞,敗事亦加責罰。
jì ér diàn zhōng shì yù shǐ hú yí shàng yán: bì xià zhù yì jiāng chén, rán wǔ jǔ chàng dì míng zài yī èr zhě, gù méng bāo zhuó, yú jiē rèn yǐ què gū zhēng shāng zhī shì. chén guān táng zhī guō zi yí, yǐ wǔ jǔ yì dì, chū bǔ zuǒ wèi zhǎng shǐ, lì wèi zhèn yuǎn héng sāi tiān dé jūn shǐ. zǔ zōng shí, zhōng wǔ yì rén bìng fù shǎn xī rèn shǐ. yòu, wǔ jǔ zhōng xuǎn rén, huò chú jīng dōng dǐ zéi, huò biān shàng rèn shǐ, huò sān lù yán biān shì yòng, huò jīng lüè sī jiào yā jūn duì zhǔn bèi chāi shǐ. qǐng qǔ jìn suì yīng zhōng wǔ jǔ zhī rén, fēn chà yán biān bèi shǐ. cóng zhī.
既而殿中侍御史胡沂上言:「陛下注意將臣,然武舉唱第名在一二者,固蒙褒擢,餘皆任以榷酤、征商之事。臣觀唐之郭子儀,以武舉異第,初補左衛長史,歷為振遠、橫塞、天德軍使。祖宗時,中武藝人並赴陝西任使。又,武舉中選人,或除京東抵賊,或邊上任使,或三路沿邊試用,或經略司教押軍隊、準備差使。請取近歲應中武舉之人,分差沿邊備使。」從之。
zì jiàn yán yǐ lái, jū wèi zhě wǎng wǎng bù xiū zhí shì, ér cháo tíng gū xī, mò zhī suǒ chéng. guó zi sī yè wáng shí péng, jí yán qí bì zhī dāng gé, qiě lùn rén zhǔ zhī dà zhí yǒu sān, rèn xián nà jiàn shǎng fá shì yě. dì jiā nà.
自建炎以來,居位者往往不修職事,而朝廷姑息,莫知所懲。國子司業王十朋,極言其弊之當革,且論人主之大職有三,任賢、納諫、賞罰是也。帝嘉納。
yǐ zhī ráo zhōu hú quán wèi mì shū shǎo jiān. quán lùn shǐ guān shī zhí zhě sì, yī wèi: jì zhù bù bì jìn chéng, shù rén zhǔ yǒu bù guān shǐ zhī měi. èr wèi: táng zhì, èr shǐ lì chī tóu zhī xià, jīn zài diàn dōng nán yú, yán dòng wèi cháng dé wén. sān wèi: èr shǐ lì hòu diàn ér qián diàn bù lì, qǐng yú qián hòu diàn jiē fēn rì shì lì. sì wèi: shǐ guān yù qí zhí qián, ér gé mén yǐ wèi cháng yù dié, yǐ jīn rì wú bān cì wèi cí. qǐng zì jīn zhí qián yán shì, bù bì yù dié gé mén jí yǐ yǒu wú bān cì wèi jū. cóng zhī.
以知饒州胡銓為秘書少監。銓論史官失職者四,一謂:「記注不必進呈,庶人主有不觀史之美。」二謂:「唐制,二史立螭頭之下,今在殿東南隅,言動未嘗得聞。」三謂:「二史立後殿而前殿不立,請於前後殿皆分日侍立。」四謂:「史官欲其直前,而閤門以未嘗預牒,以今日無班次為辭。請自今直前言事,不必預牒閤門及以有無班次為拘。」從之。
shū mì fù dōu chéng zhǐ lóng dà yuān, dài yù qì xiè céng dí, jiē qián dǐ jiù rén, yù shàn lì quán, shù yán guó yòng dāng jiā xǐng chá, yú shì dì shù yǐ shǒu zhào jié hù bù qián gǔ chū rù zhī shù. hù bù shì láng zhōu kuí shàng yán: bì xià xīn jí dà wèi, láo xīn shù zhèng. chén xià qīng tīng, wèi yǒu zī xún bì chū rén yì biǎo jīn jiē wēi wén xì gù, cái lì shì jī. cǐ bù dú bì xià wèi dé zhì dào zhī xiān wù, lǜ bì yǒu xiǎo rén yíng huò shèng cōng, yù shòu qí sī zhě, bù kě bù chá yě. dì wèi zhī sè dòng.
樞密副都承旨龍大淵,帶御器械曾覿,皆潛邸舊人,欲擅利權,數言國用當加省察,於是帝數以手詔詰戶部錢穀出入之數。戶部侍郎周葵上言:「陛下新即大位,勞心庶政。臣下傾聽,謂有諮詢必出人意表;今皆微文細故,財利是稽。此不獨陛下未得治道之先務,慮必有小人熒惑聖聰,欲售其私者,不可不察也。」帝為之色動。
gēng zǐ, yǐ shǐ hào wèi shàng shū yòu pú shè píng zhāng shì jiān shū mì shǐ zhāng jùn jìn shū mì shǐ dū du jiāng huái dōng xī lù jūn mǎ, kāi fǔ jiàn kāng. jùn jiàn chén jùn qīng wèi jiāng huái xuān fǔ pàn guān.
庚子,以史浩為尚書右僕射、平章事兼樞密使;張浚進樞密使、都督江淮東西路軍馬,開府建康。浚薦陳俊卿為江淮宣撫判官。
bǐng wǔ, zhū diàn qián sī hòu jūn móu biàn zhě.
丙午,誅殿前司後軍謀變者。
wù shēn, zhào: lǐ bù gòng yuàn shì é zēng yī bǎi rén.
戊申,詔:「禮部貢院試額增一百人。」
rén zǐ, jīn qiǎn kè shěng shǐ wū jū rén shǎng láo hé nán jūn shì.
壬子,金遣客省使烏居仁賞勞河南軍士。
wú lín fèng bān shī zhī zhào, liáo shǔ jiāo jiàn yuē: jiāng zài jūn, jūn mìng yǒu suǒ bù shòu. cǐ jǔ suǒ xì shén zhòng, nài hé tuì shī? lín zhī cháo lùn zhǔ hé, nǎi yuē: lín qǐ bù zhī cǐ! gù zhǔ shàng chū zhèng, lín wò zhòng bīng zài yuǎn, yǒu zhào, lín hé gǎn wéi! zhì shì fù zhào lín jìn tuì kě cóng pián yí, ér lín yǐ qì dé shùn hái hé chí. jīn rén chéng qí hòu, lín jūn wáng shī zhě sān wàn sān qiān, bù jiāng shù shí rén, lián yíng tòng kū, shēng zhèn yuán yě. yú shì qín fèng xī hé yǒng xìng sān lù xīn fù shí sān zhōu sān jūn, jiē fù wèi jīn qǔ.
吳璘奉班師之詔,僚屬交諫曰:「將在軍,君命有所不受。此舉所系甚重,奈何退師?」璘知朝論主和,乃曰:「璘豈不知此!顧主上初政,璘握重兵在遠,有詔,璘何敢違!」至是復詔璘進退可從便宜,而璘已棄德順還河池。金人乘其後,璘軍亡失者三萬三千,部將數十人,連營痛哭,聲振原野。於是秦鳳、熙河、永興三路新復十三州、三軍,皆復為金取。
èr yuè, rén xū shuò, yòng shǐ hào cè, yǐ bù yī lǐ xìn fǔ wèi bīng bù yuán wài láng, jī là shū, jiān dào wǎng zhōng yuán, zhāo háo jié zhī jù yǒu zhōu jùn zhě, xǔ yǐ fēng wáng shì xí.
二月,壬戌朔,用史浩策,以布衣李信甫為兵部員外郎,齎蠟書,間道往中原,招豪傑之據有州郡者,許以封王世襲。
jiǎ zǐ, jīn mìng tài zǐ shǎo zhān shì yáng bó xióng děng lián wèn shān xī lù.
甲子,金命太子少詹事楊伯雄等廉問山西路。
gēng wǔ, jīn zhǔ wèi zǎi xiàng yuē: luán zhōu jī mín liú sàn, kě yí yú shān xī fù mín shàn jì, réng yú dào lù jì kǒu gěi shí.
庚午,金主謂宰相曰:「灤州饑民流散,可移於山西富民贍濟,仍於道路計口給食。」
jǐ mǎo, zhèn liǎng huái liú mín jí shān dōng guī zhèng zhōng yì jūn.
己卯,賑兩淮流民及山東歸正忠義軍。
gēng chén, jīn tài bǎo dōu yuán shuài wán yán áng hōng. jīn zhǔ chuò cháo, qīn lín diàn, fù zèng shén hòu.
庚辰,金太保、都元帥完顏昂薨。金主輟朝,親臨奠,賻贈甚厚。
áng zì cóng tài zǔ kāi guó, lèi zhe gōng jī. zài zhèng lóng shí, zòng yǐn shěn hān, zhé shù rì bù xǐng. fèi zhǔ liàng wén zhī, cháng miàn jiè bù lìng yǐn, dé jiān zhé yǐn rú gù. jí jīn zhǔ jí wèi, áng hái zì yáng zhōu. qī zǐ wèi zhì jiǔ sī dì, wèi shù xíng, zhé wò bù yǐn. qí qī dà shì, fèi zhǔ liàng zhī cóng mǔ zǐ yě, guài ér wèn zhī. áng yuē: wǒ běn fēi shì jiǔ zhě, dàn xiàng shí bù yǐ jiǔ zì huì, zé rǔ dì shā wǒ jiǔ yǐ. jīn zāo yù míng shí, zhèng dāng zì ài, shì yǐ bù yǐn. áng mù yú xiōng dì, yóu xǐ shī yǔ, qīn zú yǒu pín kùn zhě, bì hòu gěi zhī. huò yǐ zi sūn jì wèi yán, dá yuē: rén gè yǒu mìng, dàn shǐ qí néng zì lì ěr, hé zhì wèi zi sūn nú yé!
昂自從太祖開國,累著功績。在正隆時,縱飲沈酣,輒數日不醒。廢主亮聞之,嘗面戒不令飲,得間輒飲如故。及金主即位,昂還自揚州。妻子為置酒私第,未數行,輒臥不飲。其妻大氏,廢主亮之從母姊也,怪而問之。昂曰:「我本非嗜酒者,但向時不以酒自晦,則汝弟殺我久矣。今遭遇明時,正當自愛,是以不飲。」昂睦於兄弟,尤喜施予,親族有貧困者,必厚給之。或以子孫計為言,答曰:「人各有命,但使其能自立爾,何至為子孫奴耶!」
guǐ wèi, tóng zhī shū mì yuàn shì huáng zǔ shùn bà.
癸未,同知樞密院事黃祖舜罷。
bǐng xū, jīn zhào jǐng yuán děng yǐ luàn yán fú zhū.
丙戌,金趙景元等以亂言伏誅。
gēng yín, zhú qín guì dǎng rén, réng jìn zhé zhì lín ān.
庚寅,逐秦檜黨人,仍禁輒至臨安。
jīn dōng jīng sēng fǎ tōng yǐ yāo shù luàn zhòng, dōu tǒng fǔ tǎo píng zhī.
金東京僧法通以妖術亂眾,都統府討平之。
sān yuè, rén chén shuò, jīn zuǒ fù yuán shuài hè shě lī zhì níng qiǎn rén suǒ hǎi sì táng dèng shāng zhōu zhī dì jí suì bì, zhì shū yú zhāng jùn yuē: kě hái suǒ qīn běn cháo nèi dì, gè shǒu zì lái huà dìng jiāng jiè, fán shì yī yī huáng tǒng yǐ lái jiù yuē, shuài fǔ yì dāng jiě yán. rú bì yù kàng héng, qǐng huì bīng xiāng jiàn. jùn fù yǐ shū yuē: jiāng chǎng zhī yī bǐ yī cǐ, bīng jiā zhī huò shèng huò fù, hé cháng zhī yǒu!
三月,壬辰朔,金左副元帥赫舍哩志寧遣人索海、泗、唐、鄧、商州之地及歲幣,致書於張浚曰:「可還所侵本朝內地,各守自來畫定疆界,凡事一依皇統以來舊約,帥府亦當解嚴。如必欲抗衡,請會兵相見。」浚復以書曰:「疆場之一彼一此,兵家之或勝或負,何常之有!」
xiān shì jīn rén shēng yán qǔ liǎng huái, jùn qǐng yǐ bīng tún xū yí jí sì háo lú zhōu bèi zhī. zhì níng qiǎn fù chá tú mù dà zhōu rén tún hóng xiàn, xiāo qí tún líng bì, jī liáng xiū chéng, jiāng wèi nán qīn jì.
先是金人聲言取兩淮,浚請以兵屯盱眙及泗、濠、廬州備之。志寧遣富察徒穆、大周仁屯虹縣,蕭琦屯靈壁,積糧修城,將為南侵計。
guǐ sì, yǐ zhāng dào cān zhī zhèng shì, xīn cì yīng tóng zhī shū mì yuàn shì.
癸巳,以張燾參知政事,辛次膺同知樞密院事。
chū, cì yīng wèi yòu zhèng yán, lì jiàn hé yì, wèi qín guì suǒ nù, liú luò zhě èr shí nián. dì jí wèi, zhào wèi zhōng chéng. cì yīng měi yǐ míng shí wèi yán, duō suǒ bì yì. dì hū qí guān ér bù míng.
初,次膺為右正言,力諫和議,為秦檜所怒,流落者二十年。帝即位,召為中丞。次膺每以名實為言,多所裨益。帝呼其官而不名。
bǐng shēn, jīn zhōng dōu yǐ nán bā lù huáng, zhào shàng shū shěng qiǎn guān bǔ zhī.
丙申,金中都以南八路蝗,詔尚書省遣官捕之。
rén yín, chén kāng bó shàng qīn zōng líng míng yuē yǒng xiàn.
壬寅,陳康伯上欽宗陵名曰永獻。
jīn mìng hù bù shì láng wèi zǐ píng děng jiǔ rén fēn yì zhū lù míng ān mù kūn quàn nóng jí lián wèn. zhào lín huáng hàn mín zhú shí yú huì níng fǔ jì xìn děng zhōu.
金命戶部侍郎魏子平等九人分詣諸路明安、穆昆勸農及廉問。詔臨潢漢民逐食於會寧府、濟、信等州。
yǐ sì, zhào qiú yí yì.
乙巳,詔求遺逸。
dīng wèi, zhào xiū tài shàng huáng dì shèng zhèng.
丁未,詔修太上皇帝聖政。
jǐ yǒu, cān zhī zhèng shì zhāng dào bà.
己酉,參知政事張燾罷。
chū, liú dù chú yòu jiàn yì dài fū, shǒu lùn dài xiǎo rén bù kě wú jié, yīn zòu qián dǐ jiù liáo, xuān zhào dāng yǒu shí, gài wèi lóng dà yuān céng dí yán yě. zhì shì suì shàng shū hé dà yuān dí qīng xuān fú qiǎn, píng shì ēn chǒng, rù zé shì wéi wò zhī móu, chū zé péi miào táng zhī yì, yáo chún gǔ shé, biàn luàn shì fēi. fán huáng wéi yàn nì zhī sī, gōng pín xī xiào zhī yǔ, xuān yán yú wài, yǐ zì kuā dà. zhì yǐn běi rén sūn zhào chū rù qīng jìn, wèi jī qiú hú wǔ zhī xì, shàng lèi shèng dé, wàng jí cì chù zhú. yòu yīn jìn gù shì, lùn jīng fáng zhǐ wèi shí xiǎn, yuán dì yì zì zhī zhī ér bù néng yòng, gài gōng yì bù shèng sī yù ěr. fǎn fù shù bǎi yán, yóu wèi qiē zhì. yú shì zhào dà yuān chú zhī gé mén shì, dí quán zhī gé mén shì. dù yán: chén yù tuì zhī ér bì xià gù jìn zhī, hé miàn mù shàng wèi jiàn guān! qǐ jiù biǎn chù. zhōng shū shè rén zhāng zhèn jiǎo qí mìng zhì zài shì yù shǐ hú yí yì lùn liǎng rén shì quán zhāo shì, qǐng píng yuǎn zhī, yǐ fáng qí wēi, bù bào. gěi shě jīn ān jié zhōu bì dà bù shū huáng, qiě zòu yuē: bì xià yú zhèng fǔ shì cóng, yù bà zé bà, yù biǎn zé biǎn, dú yú cǐ liǎng rén wěi qū qiān jiù, kǒng rén yán fēn fēn wèi zhǐ yě. míng rì, xuān shǒu zhào, wèi: gěi shě wèi rén gǔ shàn, yì lùn qún qǐ, tài shàng shí ān gǎn ěr! yú shì ān jié bì dà tuì ér dài zuì. huì zhāng dào rù duì, yù yǐ liǎng rén jué qù jiù. dì wèn suǒ cóng wén, dào yuē: wén zhī lù yóu. dì yuē: yóu fǎn fù xiǎo rén, yǐ dé zuì xíng qiǎn yǐ. dào xiè yuē: chén tīng yán bù shí, zuì yě. suì bà zhèng.
初,劉度除右諫議大夫,首論待小人不可無節,因奏潛邸舊僚,宣召當有時,蓋為龍大淵、曾覿言也。至是遂上疏劾「大淵、覿輕儇浮淺,憑恃恩寵,入則侍帷幄之謀,出則陪廟堂之議,搖脣鼓舌,變亂是非。凡皇闈宴昵之私,宮嬪嬉笑之語,宣言於外,以自誇大。至引北人孫照出入清禁,為擊球、胡舞之戲,上累聖德,望亟賜黜逐。」又因進故事,論京房指謂石顯,元帝亦自知之而不能用,蓋公義不勝私慾耳。反覆數百言,尤為切至。於是詔大淵除知閤門事,覿權知閤門事。度言:「臣欲退之而陛下顧進之,何面目尚為諫官!乞就貶黜。」中書舍人張震繳其命至再;侍御史胡沂亦論兩人市權招士,請屏遠之,以防其微,不報。給舍金安節、周必大不書黃,且奏曰:「陛下於政府侍從,欲罷則罷,欲貶則貶,獨於此兩人委曲遷就,恐人言紛紛未止也。」明日,宣手詔,謂:「給舍為人鼓扇,議論群起,太上時安敢爾!」於是安節、必大退而待罪。會張燾入對,欲以兩人決去就。帝問所從聞,燾曰:「聞之陸游。」帝曰:「游反覆小人,已得罪行遣矣。」燾謝曰:「臣聽言不實,罪也。」遂罷政。
shì rì, ān jié bì dà zài zòu, qǐ cuàn zé, bù xǔ. bì dà rù xiè, dì yuē: zhèn chá qīng jǔ zhí, dàn zhèn yù pò péng dǎng, míng jì gāng ěr. shí zǎi fǔ tái jiàn hé cí, yǐ wèi liǎng rén dāng qù, gù dì yǒu péng dǎng zhī yí. gēng xū, dù gǎi quán gōng bù shì láng. yǐ mǎo, zhèn chū zhī jiàn níng fǔ. dì fù shēn liǎng rén zhī gé zhī mìng, bì dà gé chú mù bù xià, shǐ hào yǐ wén. yuè sān rì, bù huò mìng, suì qǐng cí qù, liǎng rén zhī mìng yì qǐn.
是日,安節、必大再奏,乞竄責,不許。必大入謝,帝曰:「朕察卿舉職,但朕欲破朋黨,明紀綱耳。」時宰輔、台諫合辭,以為兩人當去,故帝有朋黨之疑。庚戌,度改權工部侍郎。乙卯,震出知建寧府。帝復申兩人知閤之命,必大格除目不下,史浩以聞。越三日,不獲命,遂請祠去,兩人之命亦寢。
gēng xū, jīn miǎn qù nián zū shuì.
庚戌,金免去年租稅。
xià, sì yuè, xīn yǒu shuò, jīn yòu fù yuán shuài wán yán sī jìng zhào hái jīng shī, shòu běi jīng liú shǒu.
夏,四月,辛酉朔,金右副元帥完顏思敬召還京師,授北京留守。
dīng mǎo, jīn píng zhāng zhèng shì wán yán gù yún bà wèi dōng jīng liú shǒu. gù yún sù jiāng, shì gōng, xiān zài nán jīng, pō dú huò, bù xù jūn mín. zhào shǐ wèn yǐ biān shì, gù qù bù dá, wèi zhào shǐ yuē: ěr hé zhī! qí wǒ dào què zòu chén. jí zhào rù, jìng wú yī yǔ jí biān shì zhě. zài xiàng wèi, duō zì zhuān, jǐ suǒ yù zhé zì zòu xíng zhī, gù bà.
丁卯,金平章政事完顏固雲罷為東京留守。固雲宿將,恃功,先在南京,頗瀆貨,不恤軍民。詔使問以邊事,固去不答,謂詔使曰:「爾何知!俟我到闕奏陳。」及召入,竟無一語及邊事者。在相位,多自專,己所欲輒自奏行之,故罷。
xiān shì jīn hù bù shàng shū liáng qiú shàng yán: dà dìng yǐ qián, guān lì shì zú fèng sù zhī tiē, zhēn wěi xiāng zá, qǐng yī qiè tíng bà. cān zhī zhèng shì lǐ shí, mǎi yǐ tíng zhī zhī tiē, xià cāng zhī sù, cāng sī bù gǎn wéi, yǐ xīn sù yǔ zhī. jīn zhǔ wén qí shì, yǐ wèn qiú, qiú bù yǐ shí duì. jīn zhǔ mìng shàng shū zuǒ chéng dí yǒng gù jū zhī, dé shí, qiú jiàng zhī huǒ shān jūn, shí yì zuò biǎn. huì yù shǐ dài fū bái yàn jìng bà, yǐ shí dài zhī.
先是金戶部尚書梁銶上言:「大定以前,官吏、士卒俸粟支帖,真偽相雜,請一切停罷。」參知政事李石,買已停之支帖,下倉支粟,倉司不敢違,以新粟與之。金主聞其事,以問銶,銶不以實對。金主命尚書左丞翟永固鞫之,得實,銶降知火山軍,石亦坐貶。會御史大夫白彥敬罷,以石代之。
wù chén, zhāng jùn bèi mìng rù jiàn. dì ruì yì huī fù, jùn qǐ jí rì jiàng zhào xìng jiàn kāng. dì yǐ wèn shǐ hào, hào duì yuē: xiān wèi bèi shǒu, shì wèi liáng guī yì zhàn yì hé, zài bǐ bù zài cǐ. tǎng tīng qiǎn móu zhī shì, xìng bù jiào zhī shī, dí tuì zé lùn shǎng yǐ yāo gōng, dí zhì zé liǎn bīng ér dùn jī, zhì kuài yī shí, hán yuān wàn shì. jí tuì, jié jùn yuē: dì wáng zhī bīng, dāng chū wàn quán, qǐ kě cháng shì yǐ tú jiǎo xìng! fù biàn lùn yú diàn shàng. jùn yuē: zhōng yuán jiǔ xiàn, jīn bù qǔ, háo jié bì qǐ ér shōu zhī. hào yuē: zhōng yuán bì wú háo jié, ruò yǒu zhī, hé bù qǐ ér wáng jīn? jùn yuē: bǐ mín jiān wú cùn tiě, bù néng zì qǐ, dài wǒ bīng zhì wèi nèi yīng. hào yuē: shèng guǎng yǐ chú yōu jí jīn wáng qín bì dài wǒ bīng, fēi háo jié yǐ. jùn yīn nèi yǐn zòu hào yì bù kě huí, kǒng shī jī huì, qiě wèi jīn rén zhì qiū bì móu nán qīn, dāng jí qí wèi fā bèi zhī. dì rán qí yán, nǎi yì chū shī dù jiāng, sān xǐng shū mì yuàn bù yù wén. huì lǐ xiǎn zhōng shào hóng yuān yì xiàn dǎo hóng xiàn líng bì zhī cè, dì mìng xiān tú èr chéng. jùn nǎi qiǎn xiǎn zhōng chū háo zhōu, qù líng bì shào hóng yuān chū sì zhōu, qù hóng xiàn.
戊辰,張浚被命入見。帝銳意恢復,浚乞即日降詔幸建康。帝以問史浩,浩對曰:「先為備守,是謂良規;議戰議和,在彼不在此。儻聽淺謀之士,興不教之師,敵退則論賞以邀功,敵至則斂兵而遁跡,致快一時,含冤萬世。」及退,詰浚曰:「帝王之兵,當出萬全,豈可嘗試以圖僥倖!」復辨論於殿上。浚曰:「中原久陷,今不取,豪傑必起而收之。」浩曰:「中原必無豪傑,若有之,何不起而亡金?」浚曰:「彼民間無寸鐵,不能自起,待我兵至為內應。」浩曰:「勝、廣以鋤櫌棘矜亡秦;必待我兵,非豪傑矣。」浚因內引奏浩意不可回,恐失機會,且謂金人至秋必謀南侵,當及其未發備之。帝然其言,乃議出師渡江,三省、樞密院不預聞。會李顯忠、邵宏淵亦獻搗虹縣、靈壁之策,帝命先圖二城。浚乃遣顯忠出濠州,趣靈壁;邵宏淵出泗州,趣虹縣。
rén shēn, cì lǐ bù jìn shì mù dài wèn yǐ xià wǔ bǎi sān shí bā rén jí dì chū shēn.
壬申,賜禮部進士木待問以下五百三十八人及第、出身。
yǐ hài, wáng zhī wàng bà.
乙亥,王之望罷。
rén wǔ, zhào hù bù tái jiàn yì jié fú fèi.
壬午,詔戶部、台諫議節浮費。
yǐ yǒu, jīn zhèn shān xī míng ān mù kūn pín mín, gěi liù shí rì liáng.
乙酉,金賑山西明安、穆昆貧民,給六十日糧。
shì yuè, jīn rén bá huán zhōu, shǒu chén qiáng ní jí qí dì zhèn sǐ zhī.
是月,金人拔環州,守臣強霓及其弟震死之。
jīn dōng jīng liú shǒu wán yán gù yún qiān yán wèi xíng, zì yǐ shī xiàng wèi, fèn fèn bù jiē bīn kè, suī jìn chén wǎng, yì bù jiàn. jīn zhǔ wén zhī, nù, gǎi wèi jì nán yǐn, zhào shù zhī yuē: zhèn niàn qīng fù yǒu dà gōng yú guó, qīng jiù jiāng, yì yǒu gōng, gù gǎi shòu cǐ zhí, qīng yí zhī zhī. ruò fù bù quān, fēi dàn bù bǎo guān jué, shēn yì bù néng bǎo yě!
金東京留守完顏固雲遷延未行,自以失相位,忿忿不接賓客,雖近臣往,亦不見。金主聞之,怒,改為濟南尹,召數之曰:「朕念卿父有大功於國,卿舊將,亦有功,故改授此職,卿宜知之。若復不悛,非但不保官爵,身亦不能保也!」
wǔ yuè, xīn mǎo shuò, jīn yòu chéng xiàng bù sà zhōng yì cháo jīng shī, suì yǐ chéng xiàng jiān dōu yuán shuài, xuán hái jūn zhōng.
五月,辛卯朔,金右丞相布薩忠義朝京師,遂以丞相兼都元帥,旋還軍中。
yǐ wèi, jīn zhǔ yǐ zhòng wǔ rú guǎng lè yuán shè liǔ, mìng huáng tài zǐ qīn wáng bǎi guān jiē shè, shèng zhě cì wù yǒu chà fù yù cháng wǔ diàn, cì yàn, jī qiú. zì shì suì yǐ wèi cháng.
乙未,金主以重五如廣樂園射柳,命皇太子、親王、百官皆射,勝者賜物有差;復御常武殿,賜宴,擊球。自是歲以為常。
xīn chǒu, mìng zuǒ yòu shǐ rì gèng lì diàn qián.
辛丑,命左右史日更立殿前。
rén yín, zhāng jùn dù jiāng shì shī.
壬寅,張浚渡江視師。
lǐ xiǎn zhōng zì háo liáng dù huái, zhì dǒu gōu, jīn yòu yì dōu tǒng xiāo qí bèi xiǎn zhōng yuē, yòng guǎi zǐ mǎ lái jù. xiǎn zhōng yǔ zhī lì zhàn, qí bài zǒu, suì fù líng bì. xiǎn zhōng rù chéng, xuān bù dé yì, bù lù yī rén, yú shì zhōng yuán guī fù zhě jiē zhǒng.
李顯忠自濠梁渡淮,至陡溝,金右翼都統蕭琦背顯忠約,用拐子馬來拒。顯忠與之力戰,琦敗走,遂復靈壁。顯忠入城,宣布德意,不戮一人,於是中原歸附者接踵。
shí jùn hóng yuān wéi hóng, jiǔ bù xià. xiǎn zhōng qiǎn líng bì jiàng zú kāi yù huò fú, jīn shǒu jiāng fù chá tè mò dà zhōu rén jiē chū jiàng. hóng yuān chǐ gōng bù zì jǐ chū, huì yǒu jiàng qiān hù sù hóng yuān zhī zú duó qí pèi dāo, xiǎn zhōng lì zhǎn zhī, yóu shì èr jiāng bù xié. wèi jǐ, xiāo qí yì jiàng yú xiǎn zhōng.
時郡宏淵圍虹,久不下。顯忠遣靈壁降卒開諭禍福,金守將富察特默、大周仁皆出降。宏淵恥功不自己出,會有降千戶訴宏淵之卒奪其佩刀,顯忠立斬之,由是二將不協。未幾,蕭琦亦降於顯忠。
jiǎ chén, lǐ xiǎn zhōng jí jùn hóng yuān bài jīn rén yú sù zhōu.
甲辰,李顯忠及郡宏淵敗金人於宿州。
yǐ sì, shàng shū yòu pú shè píng zhāng shì shǐ hào bà.
乙巳,尚書右僕射、平章事史浩罷。
hào jiàn shào hóng yuān chū bīng zhuàng, shǐ zhī bù yóu sān xǐng, jìng xí zhū jiāng, yǔ chén kāng bó yuē: wú shǔ jù jiān yòu fǔ, ér chū bīng bù yù wén, yān yòng xiāng wèi zāi! bù qù hé dài! yīn zòu yán: chén kāng bó yù nà guī zhèng rén, chén kǒng tā rì bì wèi bì xià zǐ sūn yōu. zhāng jùn ruì yì yòng bīng, ruò yī shī zhī hòu, kǒng bì xià bù dé fù wàng zhōng yuán. yīn lì qǐ bà, wáng shí péng lùn hào bā zuì, yuē huái jiān, wù guó, zhí dǎng, dào quán, jì yán, bì xián, qī jūn, shàn shàng, dì wèi chū hào zhī shào xìng. shí péng zài shū, wèi: bì xià suī néng rú shùn zhī qù xié, wèi néng rú shùn zhī zhèng míng dìng zuì. suì gǎi yǔ cí.
浩見邵宏淵出兵狀,始知不由三省,徑檄諸將,語陳康伯曰:「吾屬俱兼右府,而出兵不預聞,焉用相為哉!不去何待!」因奏言:「陳康伯欲納歸正人,臣恐他日必為陛下子孫憂。張浚銳意用兵,若一失之後,恐陛下不得復望中原。」因力乞罷,王十朋論浩八罪,曰懷奸,誤國,植黨,盜權,忌言,蔽賢,欺君,訕上,帝為出浩知紹興。十朋再疏,謂:「陛下雖能如舜之去邪,未能如舜之正名定罪。」遂改與祠。
tài fǔ chéng shǐ zhèng zhì, yǔ hào yì zú, bài hào ér fù shì zhī, shí péng lùn zhèng zhì qīng xiǎn jiān xié, yí chù zhī yǐ zhèng diǎn xíng lín ān zhái chū rù hào yǔ lóng dà yuān mén, dào nòng wēi fú, shí péng shū qí zuì jiē bà qù.
太府丞史正志,與浩異族,拜浩而父事之,十朋論正志傾險奸邪,宜黜之以正典刑;林安宅出入浩與龍大淵門,盜弄威福,十朋疏其罪;皆罷去。
zhuī fù sī mǎ kāng yòu jiàn yì dài fū.
追復司馬康右諫議大夫。
bǐng wǔ, lǐ xiǎn zhōng bīng báo sù zhōu chéng, jīn rén lái jù, xiǎn zhōng dà bài qí zhòng, zhuī bēn èr shí yú lǐ. shào hóng yuān zhì, wèi xiǎn zhōng yuē: zhāo fǔ zhēn guān xī jiāng jūn yě!
丙午,李顯忠兵薄宿州城,金人來拒,顯忠大敗其眾,追奔二十餘里。邵宏淵至,謂顯忠曰:「招撫真關西將軍也!」
xiǎn zhōng bì yíng xiū shì, wèi gōng chéng jì, hóng yuān děng bù cóng. xiǎn zhōng yǐn huī xià yáng chūn shàng chéng, kāi běi mén, bù yú shí bá qí chéng hóng yuān děng diàn hòu, qù zhī, shǐ dù háo dēng chéng. chéng zhōng xiàng zhàn, yòu zhǎn shǒu shù qiān, qín bā shí yú rén, suì fù sù zhōu. jié wén, dì shǒu shū láo zhāng jùn yuē: jìn rì biān bào, zhōng wài gǔ wǔ, shí nián lái wú cǐ kè jié.
顯忠閉營休士,為攻城計,宏淵等不從。顯忠引麾下楊椿上城,開北門,不逾時拔其城;宏淵等殿後,趣之,始渡濠登城。城中巷戰,又斬首數千,擒八十餘人,遂復宿州。捷聞,帝手書勞張浚曰:「近日邊報,中外鼓舞,十年來無此克捷。」
jì ér hóng yuān yù fā cāng kù kào zú, xiǎn zhōng bù kě, yí jūn chū chéng, zhǐ yǐ jiàn qián kào shì, shì jiē bù yuè.
既而宏淵欲發倉庫犒卒,顯忠不可,移軍出城,止以見錢犒士,士皆不悅。
zhào yǐ xiǎn zhōng wèi huái nán jīng dōng hé běi zhāo tǎo shǐ, hóng yuān fù zhī.
詔以顯忠為淮南、京東、河北招討使,宏淵副之。
jīn rén shì qí shè, xià jiǔ yǔ, jiāo jiě, gōng bù kě yòng, gù lǚ bài. dōu yuán shuài bù sà zhōng yì yù xuǎn jìn gōng wàn zhāng yú bié kù, zhì shì shǐ fā biàn kù suǒ zhù jìn gōng, gěi hè shě lī zhì níng jūn.
金人恃騎射,夏久雨,膠解,弓不可用,故屢敗。都元帥布薩忠義豫選勁弓萬張於別庫,至是使發汴庫所貯勁弓,給赫舍哩志寧軍。
dīng wèi, yǐ xīn cì yīng cān zhī zhèng shì, hàn lín xué shì hóng zūn tóng zhī shū mì yuàn. shí fú lí zhī jié rì wén, cì yīng shǒu shū qiān yú yán, qǐng jiā chí zhòng.
丁未,以辛次膺參知政事,翰林學士洪遵同知樞密院。時符離之捷日聞,次膺手疏千餘言,請加持重。
xīn hài, tiān shēn jié, dì lǜ qún chén yì dé shòu gōng shàng shòu, zì shì suì rú zhī.
辛亥,天申節,帝率群臣詣德壽宮上壽,自是歲如之。
yì zhě yǐ qīn zōng fú chú, dāng jǔ lè. lǐ bù shì láng huáng zhōng yuē: chén shì jūn, yóu zi shì fù. lǐ, qīn sàng wèi zàng bù chú fú chūn qiū, jūn shì zéi bù tǎo, zé suī zàng bù shū, yǐ míng chén zǐ zhī zuì. kuàng jīn qīn zōng shí wèi zàng yě, ér kě jù zuò lè hū? shì suì qǐn.
議者以欽宗服除,當舉樂。禮部侍郎黃中曰:「臣事君,猶子事父。禮,親喪未葬不除服;《春秋》,君弒賊不討,則雖葬不書,以明臣子之罪。況今欽宗實未葬也,而可遽作樂乎?」事遂寢。
jīn gēng dìng chū zhēng jūn táo wáng fǎ. shàng shū shěng qǐng jí tiān dé jiān bèi zhū dà chén zhū nú lì jí cóng wò hǎn luàn zhě wèi jūn jīn zhǔ yǐ sì fāng fǔ dìng, mín yì shāo sū, ér fù qiān jūn, fēi zhǎng cè, bù tīng.
金更定出征軍逃亡法。尚書省請籍天德間被誅大臣諸奴隸及從斡罕亂者為軍;金主以四方甫定,民意稍蘇,而復簽軍,非長策,不聽。
rén zǐ, qīn zōng dà xiáng. dì fú shuāi fú, yì jǐ yán, yì xiáng fú, xíng xiáng jì lǐ.
壬子,欽宗大祥。帝服衰服,詣几筵,易祥服,行祥祭禮。
jīn zuǒ fù yuán shuài hè shě lī zhì níng yǐ jīng bīng wàn rén zì suī yáng gōng sù zhōu, lǐ xiǎn zhōng jī què zhī. jīn bèi sà fù zì biàn lǜ bù qí shí wàn lái gōng, chén, báo chéng xià, liè dà chén, xiǎn zhōng yǔ zhī zhàn, bèi sà tuì zǒu. jì ér yì bīng zhì, xiǎn zhōng wèi shào hóng yuān bìng lì jiā jī, hóng yuān àn bīng bù dòng, xiǎn zhōng yòng kè dí gōng shè què zhī. hóng yuān gù zhòng yuē: dāng cǐ shèng xià, yáo shàn yú qīng liáng zhī xià, qiě yóu bù kān, kuàng liè rì bèi jiǎ kǔ zhàn hū? rén xīn suì yáo.
金左副元帥赫舍哩志寧以精兵萬人自睢陽攻宿州,李顯忠擊卻之。金貝薩復自汴率步騎十萬來攻,晨,薄城下,列大陳,顯忠與之戰,貝薩退走。既而益兵至,顯忠謂邵宏淵併力夾擊,宏淵按兵不動,顯忠用克敵弓射卻之。宏淵顧眾曰:當此盛夏,搖扇於清涼之下,且猶不堪,況烈日被甲苦戰乎?」人心遂搖。
zhì níng huī zhū jūn lì zhàn, wàn hù guā ěr jiā qīng chén wèi qián xíng, huǐ xiǎn zhōng suǒ shè xíng mǎ, duǎn bīng jiē, xiǎn zhōng jūn luàn, jīn bīng chéng zhī. zhì yè, zhōng jūn tǒng zhì zhōu hóng míng gǔ dà zào, yǔ shào shì xióng liú shēn gè yǐ suǒ bù bīng dùn. shì xióng, hóng yuān zhī zǐ yě. jì ér tǒng zhì zuǒ shì yuān tǒng lǐng lǐ yàn fú yì dùn. xiǎn zhōng bài, rù chéng. tǒng zhì zhāng xùn tōng zhāng shī yán lì zé zhāng yuān děng, yǐ xiǎn zhōng hóng yuān bù xié, gè dùn qù. zǒu zhě zì xiāng dǎo jí, jiāng shī xiāng zhěn, zhēng chéng mén ér rù, mén tián sāi, rén rén zì zǔ, suì yuán chéng ér shàng, jīn bīng zì háo wài shè zhī, duō zhuì sǐ huáng jiān.
志寧麾諸軍力戰,萬戶瓜爾佳清臣為前行,毀顯忠所設行馬,短兵接,顯忠軍亂,金兵乘之。至夜,中軍統制周宏鳴鼓大噪,與邵世雄、劉侁各以所部兵遁。世雄,宏淵之子也。繼而統制左士淵、統領李彥孚亦遁。顯忠敗,入城。統制張訓通、張師顏、荔澤、張淵等,以顯忠、宏淵不協,各遁去。走者自相蹈藉,殭屍相枕,爭城門而入,門填塞,人人自阻,遂緣城而上,金兵自濠外射之,多墜死隍間。
guǐ chǒu, jīn rén chéng xū fù gōng chéng, xiǎn zhōng jié lì hàn yù, zhǎn shǒu èr qiān yú, jī shī yǔ yáng mǎ qiáng píng. chéng dōng běi jiǎo, jīn bīng èr shí yú rén yǐ shàng bǎi yú bù, xiǎn zhōng qǔ jūn shì suǒ zhí fǔ zhuó zhī, jīn bīng shǐ què. xiǎn zhōng tàn yuē: ruò shǐ zhū jūn xiāng yǔ jǐ jiǎo, zì chéng wài yǎn jī, zé dí shuài kě qín yǐ. hóng yuān yòu yán: jīn tiān shēng bīng èr shí wàn lái, tǎng bù fǎn, kǒng bù cè shēng biàn. xiǎn zhōng zhī hóng yuān wú gù zhì, shì bù kě gū lì, tàn yuē: tiān wèi yù píng zhōng yuán yé, hé jǔ náo rú cǐ! suì yè dùn. zhì níng qǔ sù zhōu, jiǎ yín, shǐ qīng chén děng niè zhī, zhuī zhì fú lí, sòng shī dà kuì, fù shuǐ sǐ zhě bù kě shèng jì, jīn rén chéng shèng, zhǎn shǒu sì qiān yú jí, huò jiǎ sān wàn. yú shì sòng zhī jūn zī dài jǐn.
癸丑,金人乘虛復攻城,顯忠竭力捍禦,斬首二千餘,積屍與羊馬牆平。城東北角,金兵二十餘人已上百餘步,顯忠取軍士所執斧斫之,金兵始卻。顯忠嘆曰:「若使諸軍相與掎角,自城外掩擊,則敵帥可擒矣。」宏淵又言:「金添生兵二十萬來,倘不返,恐不測生變。」顯忠知宏淵無固志,勢不可孤立,嘆曰:「天未欲平中原耶,何沮撓如此!」遂夜遁。志寧取宿州,甲寅,使清臣等躡之,追至符離,宋師大潰,赴水死者不可勝計,金人乘勝,斬首四千餘級,獲甲三萬。於是宋之軍資殆盡。
shí zhāng jùn zài xū yí, xiǎn zhōng wǎng jiàn jùn, nà yìn dài zuì. jùn yǐ liú bǎo wèi zhèn jiāng zhū jūn dōu tǒng zhì, nǎi dù huái, rù sì zhōu, fǔ jiāng shì, suì hái yáng zhōu, shàng shū zì hé.
時張浚在盱眙,顯忠往見浚,納印待罪。浚以劉寶為鎮江諸軍都統制,乃渡淮,入泗州,撫將士,遂還揚州,上疏自劾。
yǐ mǎo, xià zhào qīn zhēng.
乙卯,下詔親征。
jīn yǐ běi jīng liú shǒu wán yán sī jìng fù wèi yòu fù yuán shuài.
金以北京留守完顏思敬復為右副元帥。
zhōng dōu huáng. mìng cān zhī zhèng shì wán yán shǒu dào àn wèn dà xìng fǔ bǔ huáng gōng.
中都蝗。命參知政事完顏守道按問大興府捕蝗宮。
dīng sì, yǐ fù chá tè mò wèi dà tóng jūn jié dù shǐ, dà zhōu rén wèi zhāng guó jūn jié dù shǐ, xiāo qí wèi wēi sāi jūn jié dù shǐ.
丁巳,以富察特默為大同軍節度使,大周仁為彰國軍節度使,蕭琦為威塞軍節度使。
shì yuè, chéng dū dì zhèn sān.
是月,成都地震三。
liù yuè, gēng shēn shuò, rì yǒu shí zhī.
六月,庚申朔,日有食之。
jīn yǐ xíng bù shàng shū sū bǎo héng wèi cān zhī zhèng shì.
金以刑部尚書蘇保衡為參知政事。
guǐ hài, cān zhī zhèng shì wāng chè bà, xún luò zhí, tái zhōu jū zhù, yǐ yòu jiàn yì wáng dà bǎo hé qí dū shī jīng xiāng, bù néng jié zhì, zuò shì fāng chéng zhī bài dí yě.
癸亥,參知政事汪澈罷,尋落職,台州居住,以右諫議王大寶劾其督師荊、襄,不能節制,坐視方城之敗敵也。
zhāng jùn qǐ zhì shì, qiě qǐng tōng hǎo yú jīn dì bù xǔ.
張浚乞致仕,且請通好於金;帝不許。
chū, sù shī zhī hái, shì dài fū jiē yì jùn zhī fēi. dì cì jùn shū yuē: jīn rì biān shì, yǐ qīng wèi zhòng, qīng bù kě wèi rén yán ér huái yóu yù. qián rì jǔ shì zhī chū, zhèn yǔ qīng rèn zhī, jīn rì yì xū yǔ qīng zhōng zhī. jùn nǎi yǐ wèi shèng shǒu hǎi zhōu, chén mǐn shǒu sì zhōu, qī fāng shǒu háo zhōu, guō zhèn shǒu liù hé, zhì gāo yóu cháo xiàn liǎng chéng wèi dà shì, xiū chú zhōu guān shān yǐ è dí chōng, jù shuǐ jūn huái yīn mǎ jūn shòu chūn, dà chì liǎng huái shǒu bèi.
初,宿師之還,士大夫皆議浚之非。帝賜浚書曰:「今日邊事,倚卿為重,卿不可畏人言而懷猶豫。前日舉事之初,朕與卿任之,今日亦須與卿終之。」浚乃以魏勝守海州,陳敏守泗州,戚方守濠州,郭振守六合,治高郵、巢縣兩城為大勢,修滁州關山以扼敵沖,聚水軍淮陰、馬軍壽春,大飭兩淮守備。
dì zhào jùn zi shì rù zòu shì, jùn fù zòu yuē: zì gǔ yǒu wèi zhī jūn, bì yǒu xīn fù zhī chén, xiāng yǔ xié móu tóng zhì yǐ chéng zhì gōng. jīn chén yǐ gū zōng, dòng zhé chè zhǒu, bì xià jiāng ān yòng zhī! yīn qǐ hái gǔ. dì lǎn zòu, wèi shì yuē: zhèn dài wèi gōng yǒu jiā, suī qǐ qù zhī zhāng rì shàng, zhèn jué bù xǔ. dì duì jìn chén yán, bì yuē wèi gōng, wèi cháng chì qí míng. měi qiǎn shǐ zhì dū fǔ, bì lìng shì jùn yǐn shí duō shǎo, féi jí rú hé. zhì shì dì yǐ fú lí shī kuì, nǎi yì jiǎng hé.
帝召浚子栻入奏事,浚附奏曰:「自古有為之君,必有心腹之臣,相與協謀同志以成治功。今臣以孤蹤,動輒掣肘,陛下將安用之!」因乞骸骨。帝覽奏,謂栻曰:「朕待魏公有加,雖乞去之章日上,朕決不許。」帝對近臣言,必曰「魏公」,未嘗斥其名。每遣使至督府,必令視浚飲食多少,肥瘠如何。至是帝以符離師潰,乃議講和。
dīng mǎo, zhào tāng sī tuì wèi lǐ quán guān shǐ jiān shì dú. wù chén, zhào yú yǔn wén. yǐ bīng bù shì láng zhōu kuí cān zhī zhèng shì. guǐ yǒu, xià zhào zuì jǐ. yú shì yǐn sè fù sī tuì hé jùn, suì jiàng shòu jùn jiāng huái dōng xī lù xuān fǔ shǐ. shào hóng yuān jiàng gōng jiē, réng qián jiàn kāng dōu tǒng zhì.
丁卯,召湯思退為醴泉觀使兼侍讀。戊辰,召虞允文。以兵部侍郎周葵參知政事。癸酉,下詔罪己。於是尹穡附思退劾浚,遂降授浚江淮東西路宣撫使。邵宏淵降宮階,仍前建康都統制。
wáng shí péng shū yán: chén tiān zī yú zhuàng, dú bào gū zhōng, xī zài cǎo máo, wén jīng shī xiàn méi, wèi cháng bù tòng xīn jí shǒu, yǔ dí rén yǒu bù gòng dài tiān zhī chóu. jí wén qín guì yòng shì, rǔ guó yì hé, cháng sī shí qí ròu, yǐ kuài tiān xià shén rén zhī fèn. chén sù bù shí zhāng jùn, wén qí shì bù yǔ dí jù shēng, xīn shí mù zhī. qián yīn lún duì, yán jīn bì bài méng, qǐ yòng jùn, bì xià sì wèi, mìng dū shī jiāng huái. jīn jùn qiǎn jiāng qǔ èr xiàn, yī yuè sān jié, jiē fú bì xià rèn jùn zhī nán, jí wáng shī yī bù lì, héng yì fēng qǐ. chén wèi jīn rì zhī shī, wèi zǔ zōng líng qǐn, wèi èr dì fù chóu, wèi èr bǎi nián jìng tǔ, wèi zhōng yuán diào mín fá zuì, fēi qián dài hǎo dà shēng shì zhě bǐ, yì dāng nèi xiū, qí shí ér dòng. bì xià huī fù zhì lì, gù bù yǐ yī nǜ wèi qún yì suǒ yáo, rán yì lùn fēn fēn, jùn jì shì zuì, chén qǐ kě shàng jū fēng xiàn zhī zhí! qǐ cì cuàn jí. yīn yán: chén wén jìn rì yù qiǎn lóng dà yuān fǔ yù huái nán, xìn fǒu? dì yuē: wú zhī. yòu yán wén yù yǐ yáng cún zhōng chōng yù yíng shǐ, dì hēi rán. gǎi chú lì bù shì láng, shí péng lì cí, chū zhī ráo zhōu.
王十朋疏言:「臣天資愚戇,獨抱孤忠,昔在草茅,聞京師陷沒,未嘗不痛心疾首,與敵人有不共戴天之仇。及聞秦檜用事,辱國議和,嘗思食其肉,以快天下神人之憤。臣素不識張浚,聞其誓不與敵俱生,心實慕之。前因輪對,言金必敗盟,乞用浚,陛下嗣位,命督師江淮。今浚遣將取二縣,一月三捷,皆服陛下任浚之難,及王師一不利,橫議蜂起。臣謂今日之師,為祖宗陵寢,為二帝復仇,為二百年境土,為中原弔民伐罪,非前代好大生事者比,亦當內修,俟時而動。陛下恢復志立,固不以一衄為群議所搖,然異論紛紛,浚既侍罪,臣豈可尚居風憲之職!乞賜竄殛。」因言:「臣聞近日欲遣龍大淵撫諭淮南,信否?」帝曰:「無之。」又言聞欲以楊存中充御營使,帝嘿然。改除吏部侍郎,十朋力辭,出知饒州。
wù yín, cān zhī zhèng shì xīn cì yīng bà.
戊寅,參知政事辛次膺罷。
cì yīng yǐ jí qí miǎn, qiě yán: wáng shí péng suī shàng qīn zhuó, tiān xià jiē zhī chén cháng jiàn qí xián tāng sī tuì zhào jiāng zhì, yì zhī chén cháng shū qí jiān. chén bù yǐn bì, rén qí wèi hé! suì yǐ zī zhèng diàn xué shì fèng cí. bì cí, dì shén xī qí qù, cì yīng yuē: chén yǔ sī tuì lǐ nán tóng liè. dì yuē: yǒu wèi sī tuì kě yòng zhě. cì yīng yuē: jīn rì zhī shì, kǒng fēi sī tuì néng bàn. sī tuì gù bù zú dào, zhèng kǒng yǒu wù guó jiā ěr!
次膺以疾祈免,且言:「王十朋雖上親擢,天下皆知臣嘗薦其賢;湯思退召將至,亦知臣嘗疏其奸。臣不引避,人其謂何!」遂以資政殿學士奉祠。陛辭,帝甚惜其去,次膺曰:「臣與思退理難同列。」帝曰:「有謂思退可用者。」次膺曰:「今日之事,恐非思退能辦。思退固不足道,政恐有誤國家耳!」
jǐ mǎo, biǎn lǐ xiǎn zhōng yún zhōu ān zhì, xún zài zé xǐ tán zhōu.
己卯,貶李顯忠筠州安置,尋再責徙潭州。
jīn tài shī shàng shū lìng zhāng hào, jiǔ yǐ jí gào, jīn zhǔ xǔ qí rù cháo wú bài, shè zuò diàn bì zhī dōng, yù yǒu zī móu, rán hòu jìn tuì, shěng zhōng dà shì, jiù dì cái jué. hào qiú tuì yì lì, nǎi chú pàn dōng jīng liú shǒu. bìng bù néng fù, jiǎ shēn, tīng qí zhì shì.
金太師、尚書令張浩,久以疾告,金主許其入朝毋拜,設坐殿陛之東,遇有咨謀,然後進退,省中大事,就第裁決。浩求退益力,乃除判東京留守。病不能赴,甲申,聽其致仕。
wù zǐ, yǐ xiāo qí wèi jiǎn xiào shǎo bǎo hé běi zhāo fǔ shǐ.
戊子,以蕭琦為檢校少保、河北招撫使。
jīn zhǔ wén sù zhōu zhī jié, zhào hè shě lī zhì níng yuē: qīng suī nián shào, qián zhēng qì dān, zhàn gōng jū zuì, jīn fù pò dà dí, zhèn shén jiā zhī. yǐ yù fú jīn xiàn páo yù tù gú bīn tiě pèi dāo, shǐ yī lǎ dào jiù jūn zhōng cì zhī yǒu gōng jiāng shì qiān shǎng yǒu chà.
金主聞宿州之捷,詔赫舍哩志寧曰:「卿雖年少,前征契丹,戰功居最,今復破大敵,朕甚嘉之。」以御服金線袍、玉兔鶻賓鐵佩刀,使伊喇道就軍中賜之;有功將士遷賞有差。
qiū, qī yuè, gēng yín shuò, yǐ yú yǔn wén wèi hú běi jīng xī zhì zhì shǐ.
秋,七月,庚寅朔,以虞允文為湖北、京西制置使。
guǐ sì, yǐ tāng sī tuì wèi shàng shū yòu pú shè píng zhāng shì jiān shū mì shǐ.
癸巳,以湯思退為尚書右僕射、平章事兼樞密使。
bǐng shēn, bà jiāng huái xuān fǔ shǐ pián yí xíng shì.
丙申,罷江淮宣撫使便宜行事。
tài bái zhòu jiàn, jīng tiān.
太白晝見,經天。
yǐ sì, yǐ zǎo huáng xīng biàn, zhāo dài cóng tái jiàn liǎng shěng guān tiáo shàng shí zhèng què shī.
乙巳,以早、蝗、星變,招待從、台諫、兩省官條上時政闕失。
hú quán shàng shū shù qiān yán, wèi zhèng lìng zhī què yǒu shí, ér shàng xià zhī qíng bù hé yì yǒu shí. qiě yán: yáo shùn míng sì mù, dá sì cōng, suī yǒu gòng gǔn, bù néng sāi yě. qín èr shì yǐ zhào gāo wèi fù xīn, liú xiàng héng xíng ér bù dé wén hàn chéng dì shā wáng zhāng, wáng shì yí dǐng ér bù dé wén líng dì shā dòu wǔ chén fān, tiān xià héng kuì ér bù dé wén liáng wǔ xìn zhū yì, hóu jǐng zhǎn guān ér bù dé wén suí yáng dì xìn yú shì jī, lǐ mì chēng dì ér bù dé wén táng míng huáng zhú zhāng jiǔ líng, ān shǐ tāi huò ér bù dé wén. bì xià zì jí wèi yǐ lái, hào zhào zhú kè, yǔ chén tóng zhào zhě, zhāng dào xīn cì yīng wáng dà bǎo wáng shí péng. jīn dào qù yǐ, cì yīng qù yǐ, shí péng qù yǐ, dà bǎo yòu jiāng qù, wéi chén zài ěr. yǐ yán wèi huì, ér yù sāi zāi yì zhī yuán, chén zhī qí bì bù néng yě. chū, zhāng jùn fù qǐ wèi dū du, dà bǎo lì zàn qí yì, fú lí shī lǜ, qún yán xiōng xiōng. yǐ ér tāng sī tuì yì bà dū fǔ, lì qǐng jiǎng hé, dà bǎo zòu: jīn guó shì mò dà yú huī fù, zǎi xiàng yǐ fú lí jūn kuì, míng é bù chú, yì yù hé jūn jí, jiǎn yuè gěi, chén kǒng bù wéi biān bǐ zhī yōu, ér huàn qǐ xiāo qiáng yǐ. zhāng sān shàng, chú bīng bù shì láng. zhì shì quán zòu rù, dì yuē: shí péng lì zì yǐn qù, zhèn liú zhī bù néng dé. dà bǎo lùn sī tuì tài zǎo, jīn wèi bīng bù shì láng, qǐ róng fù tīng qù?
胡銓上書數千言,謂政令之闕有十,而上下之情不合亦有十。且言:「堯、舜明四目,達四聰,雖有共、鯀,不能塞也。秦二世以趙高為腹心,劉、項橫行而不得聞;漢成帝殺王章,王氏移鼎而不得聞;靈帝殺竇武、陳蕃,天下橫潰而不得聞;梁武信硃異,侯景斬關而不得聞;隋煬帝信虞世基,李密稱帝而不得聞;唐明皇逐張九齡,安、史胎禍而不得聞。陛下自即位以來,號召逐客,與臣同召者,張燾、辛次膺、王大寶、王十朋。今燾去矣,次膺去矣,十朋去矣,大寶又將去,惟臣在爾。以言為諱,而欲塞災異之源,臣知其必不能也。」初,張浚復起為都督,大寶力贊其議,符離失律,群言洶洶。已而湯思退議罷督府,力請講和,大寶奏:「今國事莫大於恢復,宰相以符離軍潰,名額不除,意欲核軍籍,減月給,臣恐不惟邊鄙之憂,而患起蕭牆矣。」章三上,除兵部侍郎。至是銓奏入,帝曰:「十朋力自引去,朕留之不能得。大寶論思退太早,今為兵部侍郎,豈容復聽去?」
dīng wèi, zhào zhēng lǐ xiǎn zhōng qīn qī guān qián jīn yín, miǎn jí qí jiā.
丁未,詔征李顯忠侵欺官錢金銀,免籍其家。
gēng xū, jīn yǐ tài zǐ tài shī zōng xiàn wèi píng zhāng zhèng shì, yǐ kǒng zǒng xí fēng yǎn shèng gōng.
庚戌,金以太子太師宗憲為平章政事,以孔總襲封衍聖公。
wù wǔ, gěi hái yuè fēi tián zhái.
戊午,給還岳飛田宅。
bā yuè, bǐng yín, chén jùn qīng yǐ zhāng jùn jiàng zhì xǐ zhì, shàng shū yán: ruò jùn guǒ bù kě yòng, yí bié shǔ xián jiāng rú yù zé qí hòu xiào, jiàng guān shì fá, gǔ fǎ yě. jīn xuē dū du zhòng quán, zhì yáng zhōu sǐ dì, rú yǒu zòu qǐng, tái jiàn jǔ zhī, rén qíng jiě tǐ, shàng hé hòu xiào zhī tú! yì zhě dàn zhī è jùn ér yù shā zhī, bù fù wèi zōng shè jì. yuàn xià zhào jiè zhōng wài xié jì, shǐ de zì xiào. shū rù, dì wù, jí fù jùn dū du jiāng huái jūn mǎ, jùn suì yǐ liú bǎo wèi huái dōng zhāo fǔ shǐ.
八月,丙寅,陳俊卿以張浚降秩徙治,上疏言:「若浚果不可用,宜別屬賢將;如欲責其後效,降官示罰,古法也。今削都督重權,置揚州死地,如有奏請,台諫沮之,人情解體,尚何後效之圖!議者但知惡浚而欲殺之,不復為宗社計。願下詔戒中外協濟,使得自效。」疏入,帝悟,即復浚都督江淮軍馬,浚遂以劉寶為淮東招撫使。
bǐng zǐ, yǐ fēi huáng fēng shuǐ wèi zāi, bì diàn, jiǎn shàn, bà jiè zhū lù zhí tián zhī lìng.
丙子,以飛蝗、風水為災,避殿,減膳,罷借諸路職田之令。
qì dān yú dǎng wèi fù yú jīn zhě shàng zhòng, běi jīng lín huáng tài zhōu mín bù ān, jīn zhǔ mìng cān zhī zhèng shì wán yán shǒu dào pèi jīn fú wǎng ān fǔ zhī. shǒu dào shàn yú zhāo zhì, qì dān nèi fù mín yǐ níng xī.
契丹餘黨未附於金者尚眾,北京、臨潢、泰州民不安,金主命參知政事完顏守道佩金符往安撫之。守道善於招致,契丹內附民以寧息。
wù yín, jīn hè shě lī zhì níng fù yǐ shū yí sān xǐng mì yuàn, suǒ hǎi sì táng dèng sì zhōu dì, jí suì bì chēng chén hái zhōng yuán guī zhèng rén, jí zhǐ bīng, bù rán, dāng qí nóng xì jìn zhàn. dì yǐ fù zhāng jùn, jùn yán jīn qiáng zé lái, ruò zé zhǐ, bù zài hé yǔ bù hé yě. shí tāng sī tuì dāng guó, jí yú qiú hé, suì yù qiǎn shǐ chí shū bào jīn, ér chén kāng bó zhōu cài hóng zūn děng yì jiē shàng yán, wèi dí yì yù hé, zé wǒ jūn mín dé yǐ xiū xī wèi zì zhì zhī jì, yǐ dài zhōng yuán zhī biàn ér tú zhī, wàn quán zhī jì yě. gōng bù shì láng zhāng chǎn dú yuē: bǐ yù hé, wèi wǒ yé? ài wǒ yé? zhí kuǎn wǒ ěr! lì chén liù hài, bù kě xǔ. dì yuē: zhèn yì yì rán, gū suí yí yīng zhī.
戊寅,金赫舍哩志寧復以書貽三省、密院,索海、泗、唐、鄧四州地,及歲幣、稱臣、還中原歸正人,即止兵,不然,當俟農隙進戰。帝以付張浚,浚言金強則來,弱則止,不在和與不和也。時湯思退當國,急於求和,遂欲遣使持書報金,而陳康伯、周蔡、洪遵等亦皆上言,謂敵意欲和,則我軍民得以休息為自治之計,以待中原之變而圖之,萬全之計也。工部侍郎張闡獨曰:「彼欲和,畏我耶?愛我耶?直款我耳!」力陳六害,不可許。帝曰:「朕意亦然,姑隨宜應之。」
guǐ wèi, fù yǐ lóng dà yuān zhī gé mén shì, céng dí tóng zhī gé mén shì.
癸未,復以龍大淵知閤門事,曾覿同知閤門事。
yǐ yǒu, jīn zhǔ rú dà fáng shān.
乙酉,金主如大房山。
bǐng xū, qiǎn huái xī gàn bàn gōng shì lú zhòng xián jī shū bào jīn shuài, dà lüè wèi: hǎi sì táng dèng děng zhōu, nǎi zhèng lóng yú méng zhī hòu, běn cháo wèi qiǎn shǐ qián dé zhī. zhì yú suì bì, gù fēi suǒ jiào, dì liǎng huái diāo zhài zhī yú, kǒng wèi néng rú shù. zhòng xián bì cí, dì jiè yǐ wù xǔ sì jùn, ér sī tuì děng mìng xǔ zhī. zhāng jùn zòu: zhòng xián xiǎo rén duō wàng, bù kě shēn xìn. bù tīng.
丙戌,遣淮西幹辦公事盧仲賢齎書報金帥,大略謂:「海、泗、唐、鄧等州,乃正隆渝盟之後,本朝未遣使前得之。至於歲幣,固非所較,第兩淮凋瘵之餘,恐未能如數。」仲賢陛辭,帝戒以勿許四郡,而思退等命許之。張浚奏:「仲賢小人多妄,不可深信。」不聽。
zhāng shì rù jiàn, dì yǐn jiàn dé shòu gōng. shàng huáng wèn: céng jiàn zhòng xián fǒu? duì yuē: chén yǐ jiàn zhī. yòu wèn: qīng fù wèi hé rú? mò biàn yì hé fǒu? duì yuē: chén fù zhí zài biān yú, zhàn shǒu shì jǐn. cǐ shì zài miào táng, yuàn shěn chù ér xú yì zhī, wú yí hòu huǐ. shàng huáng yuē: shuō yǔ qīng fù: jīn rì guó jiā jǔ shì, xū liáng dù mín lì guó lì. wén qì dān yǔ jīn xiàng gōng, ruò qì dān shì chéng, tā rì zì kě shōu biàn zhuāng zi cì hǔ zhī gōng. ruò jīn wèi yǒu luàn, qiě wù xù mín zhì jūn, dài shí ér dòng kě yě.
張栻入見,帝引見德壽宮。上皇問:「曾見仲賢否?」對曰:「臣已見之。」又問:「卿父謂何如?莫便議和否?」對曰:「臣父職在邊隅,戰守是謹。此事在廟堂,願審處而徐議之,無貽後悔。」上皇曰:「說與卿父:今日國家舉事,須量度民力、國力。聞契丹與金相功,若契丹事成,他日自可收卞莊子刺虎之功。若金未有亂,且務恤民治軍,待時而動可也。」
dīng hài, jīn zhǔ jiàn xiǎng yú ruì líng wù zǐ, hái gōng.
丁亥,金主薦享於睿陵;戊子,還宮。
jiǔ yuè, dīng yǒu, jīn zhǔ yǐ chóng jiǔ bài tiān yú běi jiāo.
九月,丁酉,金主以重九拜天於北郊。
dōng, shí yuè, wù wǔ shuò, mìng tíng chén yì jīn shuài suǒ yán sì shì, qí shuō bù yī. dì sì: sì zhōu dì jí suì bì kě yǔ, míng fēn guī zhèng rén bù kě cóng.
冬,十月,戊午朔,命廷臣議金帥所言四事,其說不一。帝四:「四州地及歲幣可與,名分、歸正人不可從。」
xīn yǒu, yù diàn, fù shàn.
辛酉,御殿,復膳。
jiǎ zǐ, jīn dà xiǎng yú tài miào.
甲子,金大享於太廟。
bǐng zǐ, lì xián fēi xià shì wèi huáng hòu.
丙子,立賢妃夏氏為皇后。
dì chū nà guō zhí qīng zhī nǚ wèi fēi, shēng dèng wáng qí qìng wáng kǎi gōng wáng dūn shào wáng kè ér hōng. yuán zhōu yí chūn rén xià xié yǒu nǚ, qí zhī, yǐ zī nà yú gōng zhōng, wèi wú tài hòu gé zhōng shì yù. guō fēi hōng, tài hòu yǐ xià shì cì dì, zhì shì lì wèi hòu.
帝初納郭直卿之女為妃,生鄧王愭、慶王愷、恭王惇、邵王恪而薨。袁州宜春人夏協有女,奇之,以資納於宮中,為吳太后閤中侍御。郭妃薨,太后以夏氏賜帝,至是立為後。
xié jì nà nǚ, zī guì guī, kè yuán shì sēng shè sǐ, hòu fǎng dé qí dì zhí zhōng, bǔ gé mén zhī hòu. zhí zhōng yǔ qí qī zhì jīng, gōng rén fěng shǐ chū zhī, zé pèi guì zú, yù yǐ mèi hòu, zhí zhōng bù wèi dòng. tā rì, hòu qīn wèi yán, zhí zhōng yǐ sòng hóng yǔ duì, hòu bù néng duó. zhí zhōng jì guì, shǐ cóng xué, zuò dà zì pō gōng, fù shàn qí shè. dì wén qí cái, jiāng zhào yòng zhī, zhí zhōng xiè yuē: tā rì wú lèi bì xià bǎo quán zú yǐ. rén yǐ cǐ yì xián zhī.
協既納女,資匱歸,客袁氏僧舍死,後訪得其弟執中,補閤門祗候。執中與其妻至京,宮人諷使出之,擇配貴族,欲以媚後,執中不為動。他日,後親為言,執中以宋宏語對,後不能奪。執中既貴,始從學,作大字頗工,復善騎射。帝聞其才,將召用之,執中謝曰:「他日無累陛下保全足矣。」人以此益賢之。
dīng chǒu, dì zhèn.
丁丑,地震。
xīn sì, shēng hóng zhōu wèi lóng xìng fǔ.
辛巳,升洪州為隆興府。
zhào: jiāng huái jūn mǎ diào fā yīng yuán, cóng dū du fǔ qǔ zhǐ, yú xī yǐ wén.
詔:「江淮軍馬調發應援,從都督府取旨,餘悉以聞。」
shì yuè, zhào zhū xī zhì, duì yú chuí gǒng diàn, qí yī yán: bì xià jǔ cuò zhī jiān, dòng shè yí èr, tīng nà zhī jì, wèi miǎn bì qī, yóu bù jiǎng hū dà xué zhī dào, ér wèi cháng suí shì yǐ guān lǐ, jí lǐ yǐ yīng shì. qí èr yán: fēi zhàn wú yǐ fù chóu, fēi shǒu wú yǐ zhì shèng. mò yán: gǔ xiān shèng wáng suǒ yǐ rǎng wài zhī dào, qí běn bù zài wēi qiáng ér zài dé yè, qí bèi bù zài biān jìng ér zài cháo tíng, qí jù bù zài bīng shí ér zài jì gāng. yuàn kāi gāng jiàn zhèng, chù yuǎn xié nìng, dù sè xìng mén, ān gù bāng běn. sì zhě wèi xiān wù zhī jí, shù jǐ xíng shì zì qiáng ér huī fù kě jì yǐ.
是月,召硃熹至,對於垂拱殿,其一言:「陛下舉措之間,動涉疑貳,聽納之際,未免蔽欺,由不講乎大學之道,而未嘗隨事以觀理,即理以應事。」其二言:「非戰無以復仇,非守無以制勝。」末言:「古先聖王所以攘外之道,其本不在威強而在德業,其備不在邊境而在朝廷,其具不在兵食而在紀綱。願開綱諫諍,黜遠邪佞,杜塞幸門,安固邦本。四者為先務之急,庶幾形勢自強而恢復可冀矣。」
lú zhòng xián zhì sù zhōu, bù sà zhōng yì jù zhī yǐ wēi. zhòng xián huáng kǒng, yán guī dāng bǐng mìng, suì yǐ zhōng yì yí sān xǐng mì yuàn shū lái. qí huà dìng sì shì: yī, yù tōng shū chēng shū zhí èr, yù de táng dèng hǎi sì sì zhōu sān, yù suì bì yín juàn zhī shù rú jiù sì, yù guī bǐ pàn chén jí guī zhèng rén. shí yī yuè, jǐ chǒu, zhòng xián hái, yǐ shū zòu, dì dà huǐ zhī.
盧仲賢至宿州,布薩忠義懼之以威。仲賢惶恐,言歸當稟命,遂以忠義遺三省、密院書來。其畫定四事:一,欲通書稱叔侄;二,欲得唐、鄧、海、泗四州;三,欲歲幣銀絹之數如舊;四,欲歸彼叛臣及歸正人。十一月,己丑,仲賢還,以書奏,帝大悔之。
gēng yín, tài bái jīng tiān.
庚寅,太白經天。
gēng zǐ, tāng sī tuì qǐng yǐ wáng zhī wàng chōng jīn tōng wèn shǐ, lóng dà yuān fù zhī, xǔ gē qì sì zhōu, qiú jiǎn suì bì zhī bàn.
庚子,湯思退請以王之望充金通問使,龍大淵副之,許割棄四州,求減歲幣之半。
chū, zhī wàng wèi dū du fǔ cān zàn jūn shì, yǎ bù yù zhàn, qǐng rù cháo, yīn zòu: rén zhǔ lùn bīng, yǔ chén xià bù tóng, wéi fèng chéng tiān yì ér yǐ. qiè guān tiān yì, nán běi zhī xíng yǐ chéng, wèi yì xiāng jiān, wǒ zhī bù kě jué huái ér běi, yóu dí zhī bù kě yuè jiāng ér nán yě. yí gōng zhàn zhī lì yǐ zì shǒu, zì shǒu jì gù, rán hòu suí jī zhì biàn, zé lì ér yīng zhī. sī tuì yuè qí yán, gù zòu qiǎn zhī.
初,之望為都督府參贊軍事,雅不欲戰,請入朝,因奏:「人主論兵,與臣下不同,惟奉承天意而已。竊觀天意,南北之形已成,未易相兼,我之不可絕淮而北,猶敵之不可越江而南也。移攻戰之力以自守,自守既固,然後隨機制變,擇利而應之。」思退悅其言,故奏遣之。
yòu zhèng yán chén liáng hàn yán: qián qiǎn shǐ yǐ rǔ mìng, dà chén bù huǐ qián shī ér fù qiǎn wáng zhī wàng, shì jīn bù zhé yī bīng ér zuò shōu sì qiān lǐ yào hài zhī dì, jué bù kě xǔ. ruò suì bì, zé qí dé líng qǐn rán hòu yǔ, shù wèi yǒu míng. jīn yì wèi jué ér zhī wàng jù xíng, kǒng qí rǔ guó bù zhǐ yú lú zhòng xián, yuàn xiān chí yī jiè wǎng, qí yì jué xíng, wèi wǎn yě.
右正言陳良翰言:「前遣使已辱命,大臣不悔前失而復遣王之望,是金不折一兵而坐收四千里要害之地,決不可許。若歲幣,則俟得陵寢然後與,庶為有名。今議未決而之望遽行,恐其辱國不止於盧仲賢,願先馳一介往,俟議決行,未晚也。」
bǐng wǔ, zhāng shì zòu lú zhòng xián rǔ guó wú zhuàng, shàn xǔ sì zhōu, xià dà lǐ sì, duó sān guān.
丙午,張栻奏盧仲賢辱國無狀,擅許四州,下大理寺,奪三官。
chén kāng bó děng yán: jīn rén qiú tōng hé, cháo tíng qiǎn lú zhòng xián bào zhī, qí suǒ lùn zuì dà zhě sān shì: wǒ suǒ yù zhě, xuē qù jiù lǐ, bǐ yì kěn cóng bǐ suǒ yù zhě, suì bì rú shù, wǒ bù shēn jiào qí wèi jué zhě, bǐ yù de sì zhōu, ér wǒ yǐ zǔ zōng líng qǐn qīn zōng zǐ gōng wèi yán, wèi zhī yǔ yě. qǐng zhào zhāng jùn zī fǎng, réng mìng shì cóng tái jiàn jí yì. dì cóng zhī. qún chén duō yù cóng jīn rén suǒ qǐng, zhāng jùn jí hú běi jīng xī xuān yù shǐ yú yǔn wén qǐ jū láng hú quán jiān chá yù shǐ yán ān zhōng shàng shū lì zhēng, yǐ wèi bù kě yǔ hé. tāng sī tuì nù yuē: cǐ jiē yǐ lì hài bù qiè yú jǐ, dà yán wù guó, yǐ yāo měi míng. zōng shè dà shì, qǐ tóng xì jù! dì yì suì dìng.
陳康伯等言:「金人求通和,朝廷遣盧仲賢報之,其所論最大者三事:我所欲者,削去舊禮,彼亦肯從;彼所欲者,歲幣如數,我不深較;其未決者,彼欲得四州,而我以祖宗陵寢、欽宗梓宮為言,未之與也。請召張浚咨訪,仍命侍從、台諫集議。」帝從之。群臣多欲從金人所請,張浚及湖北、京西宣諭使虞允文、起居郎胡銓、監察御史閻安中上疏力爭,以為不可與和。湯思退怒曰:「此皆以利害不切於己,大言誤國,以邀美名。宗社大事,豈同戲劇!」帝意遂定。
jùn zài dào, wén wáng zhī wàng xíng, shàng shū lì biàn qí shī yuē: zì qín guì zhǔ hé, yīn huái tā zhì, zú chéng qián nián zhī huò. guì zhī dà zuì wèi zhèng yú cháo, zhì shǐ qí dǎng fù chū wèi è. chén wén lì dà shì zhě, yǐ rén xīn wèi běn. jīn nèi wài zhī yì wèi jué, ér qiǎn shǐ zhī zhào yǐ xià, shī zhōng yuán jiāng shì sì hǎi qīng mù zhī xīn, tā rì shuí fù wèi bì xià yòng mìng zāi!
浚在道,聞王之望行,上疏力辯其失曰:「自秦檜主和,陰懷他志,卒成前年之禍。檜之大罪未正於朝,致使其黨復出為惡。臣聞立大事者,以人心為本。今內外之議未決,而遣使之詔已下,失中原將士四海傾慕之心,他日誰復為陛下用命哉!」
gēng xū, jīn bǎi guān qǐng shàng zūn hào jīn zhǔ bù xǔ.
庚戌,金百官請上尊號;金主不許。
zhào: zhōng dōu píng zhōu jí jī huāng dì bìng jīng qì dān piāo qíng yǒu zhì qī mài zi zhě, guān wèi shōu shú.
詔:「中都、平州及饑荒地並經契丹剽黥有質妻賣子者,官為收贖。」
jīn shàng shū zuǒ chéng dí yǒng gù qǐ zhì shì, bù xǔ, rén zǐ, bà wèi zhēn dìng yǐn. shàng shū shěng zòu: yǒng gù zì zhí zhèng wèi zhēn dìng yǐn, qí sǎn gài dāng yòng hé zhì dù? jīn zhǔ yuē: yòng zhí zhèng zhì dù. suì zhe wèi lìng.
金尚書左丞翟永固乞致仕,不許,壬子,罷為真定尹。尚書省奏:「永固自執政為真定尹,其傘蓋當用何制度?」金主曰:「用執政制度。」遂著為令。
guǐ chǒu, yǐ hú fǎng yáng yóu yì wèi shǐ jīn tōng wèn guó xìn suǒ shěn yì guān.
癸丑,以胡昉、楊由義為使金通問國信所審議官。
jīn bà gòng jīn xiàn duàn pǐ.
金罷貢金線段匹。
jiǎ yín, jīn yǐ shàng shū yòu chéng hè shě lī liáng bì wèi zuǒ chéng, lì bù shàng shū shí jū cān zhī zhèng shì. jū gù cí, jīn zhǔ yuē: qīng zhī cái wàng, wú bù kě zhě, hé yǐ cí wèi!
甲寅,金以尚書右丞赫舍哩良弼為左丞,吏部尚書石琚參知政事。琚固辭,金主曰:「卿之才望,無不可者,何以辭為!」
shí èr yuè, jǐ wèi, shàng shū zuǒ pú shè píng zhāng shì chén kāng bó bà.
十二月,己未,尚書左僕射、平章事陳康伯罷。
yǐ chǒu, zhāng jùn rù jiàn, lì yán jīn wèi kě yǔ hé, qǐng dì xìng jiàn kāng yǐ tú jìn bīng. dì nǎi shǒu zhào wáng zhī wàng dài mìng jìng shàng, lìng hú fǎng děng xiān wǎng yù jīn shuài yǐ sì zhōu bù kě gē zhī yì rú bì yù de sì zhōu, zé dāng zhuī hái shǐ rén, bà hé yì.
乙丑,張浚入見,力言金未可與和,請帝幸建康以圖進兵。帝乃手詔王之望待命境上,令胡昉等先往諭金帥以四州不可割之意;如必欲得四州,則當追還使人,罷和議。
wù chén, chú zhū xī wèi wǔ xué bó shì.
戊辰,除硃熹為武學博士。
shí tāng sī tuì děng zhǔ hé yì, jìn xí céng dí lóng dà yuān yòng shì. xī sān zhá suǒ chén, bù chú qián suǒ shàng fēng shì zhī yì, ér yǔ yì kǎi qiè, sī tuì děng jiē bù yuè, gù chú shì zhí. xún yǔ hóng shì lùn bù hé ér guī.
時湯思退等主和議,近習曾覿、龍大淵用事。熹三札所陳,不除前所上封事之議,而語益剴切,思退等皆不悅,故除是職。尋與洪适論不合而歸。
dīng chǒu, yǐ tāng sī tuì wèi shàng shū zuǒ pú shè, zhāng jùn wèi yòu pú shè, bìng tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì jiān shū mì shǐ, jùn réng dū du jiāng huái dōng xī lù jūn mǎ.
丁丑,以湯思退為尚書左僕射,張浚為右僕射,並同中書門下平章事兼樞密使,浚仍都督江淮東西路軍馬。
jīn zhǔ liè yú jìn xiào, yǐ suǒ huò jiàn shān líng, zì shì suì yǐ wèi cháng.
金主獵於近效,以所獲薦山陵,自是歲以為常。
xīn sì, jīn yǐ sū bǎo héng wèi shàng shū yòu chéng.
辛巳,金以蘇保衡為尚書右丞。
chú hú quán wèi zōng zhèng shǎo qīng qǐ bǔ wài, bù xǔ. shí jīn jiāng fù chá tè mò dà zhōu rén xiāo qí jiàng, bìng wèi jié dù shǐ. quán yán: shòu xiáng zì gǔ suǒ nán. jīn jīn sān dà jiāng nèi fù, yōu qí bù qǔ yǐ xì zhōng yuán zhī xīn, shàn yǐ. rán chù zhī jìn dì, wàn yī bāo cáng huò xīn, huò wèi nèi yīng, hòu jiāng shì qí. yuàn wù rèn yǐ bīng bǐng, qiān yú hú guǎng yǐ jué hòu huàn.
除胡銓為宗正少卿;乞補外,不許。時金將富察特默、大周仁、蕭琦降,並為節度使。銓言:「受降自古所難。今金三大將內附,優其部曲以系中原之心,善矣。然處之近地,萬一包藏禍心,或為內應,後將噬臍。願勿任以兵柄,遷於湖廣以絕後患。」
yǒng kāng chén liàng shàng zhōng xìng wǔ lùn, lì pái hé yì, bù bào.
永康陳亮上《中興五論》,力排和議,不報。
jīn tài shī shàng shū lìng zhāng hào hōng. jīn zhǔ chuò cháo yī rì, shì wén kāng.
金太師、尚書令張浩薨。金主輟朝一日,諡文康。
xiān shì jìn shì yǒu qǐng bà kē jǔ zhě, jīn zhǔ yuē: wú jiàn tài shī yì zhī. hào rù jiàn, jīn zhǔ yuē: zì gǔ dì wáng yǒu bù yòng wén xué zhě hū? hào duì yuē: yǒu. yuē: shuí yú? hào yuē: qín shǐ huáng. jīn zhǔ gù zuǒ yòu yuē: qǐ kě shǐ wǒ wèi shǐ huáng hū! yì suì qǐn.
先是近侍有請罷科舉者,金主曰:「吾見太師議之。」浩入見,金主曰:「自古帝王有不用文學者乎?」浩對曰:「有。」曰:「誰歟?」浩曰:「秦始皇。」金主顧左右曰:「豈可使我為始皇乎!」議遂寢。
shì suì, liǎng zhè dà shuǐ hàn huáng, jiāng dōng dà shuǐ, xī juān qí fù.
是歲,兩浙大水、旱、蝗,江東大水,悉蠲其賦。
xiào zōng shào tǒng tóng dào guān dé zhāo gōng zhé wén shén wǔ míng shèng chéng xiào huáng dì lóng xìng èr nián jīn dà dìng sì nián
○孝宗紹統同道冠德昭功哲文神武明聖成孝皇帝隆興二年(金大定四年)
chūn, zhēng yuè, dīng hài shuò, zhào yuē: zhèn gōng lǎn qián dé yuán nián jiāo sì zhào shū, yǒu yún: wù cóng shěng yuē, wú zhì láo fán. yǎng jiàn shì tiān zhī chéng, ài mín zhī rén. zhèn zhī yīng cí zhào, sì shǒu huáng zuò, jīn suì dōng rì zhì, dāng jiāo jiàn shàng dì, kě lìng yǒu sī, chú shì shén yí wù zhū jūn shǎng gěi yī jiù zhì wài, qí chéng yú fú yù jí zhōng wài zhī fèi, bìng cóng shěng yuē.
春,正月,丁亥朔,詔曰:「朕恭覽乾德元年郊祀詔書,有云:『務從省約,無至勞煩。』仰見事天之誠,愛民之仁。朕祗膺慈詔,嗣守皇祚,今歲冬日至,當郊見上帝,可令有司,除事神儀物、諸軍賞給依舊制外,其乘輿服御及中外支費,並從省約。」
wù zǐ, jīn bà lù fǔ zhōu yuán rì jí wàn chūn jié gòng xiàn.
戊子,金罷路、府、州元日及萬春節貢獻。
jīn zhǔ wèi shì chén yuē: qín wáng zōng hàn yǒu gōng yú guó, hé nǎi wú sì? jiē wèi zhī suǒ duì. jīn zhǔ yuē: zhèn cháng wén zōng hàn zài xī jīng, kēng shā jiàng zhě qiān rén, dé fēi qí bào yé?
金主謂侍臣曰:「秦王宗翰有功於國,何乃無嗣?」皆未知所對。金主曰:「朕嘗聞宗翰在西京,坑殺降者千人,得非其報耶?」
guǐ sì, dì wèi shì chén yuē: jìn rì shì dài fū bēn jìng zhī fēng shǎo xī fǒu? zǎi xiàng tāng sī tuì děng yuē: fāng yù cuò zhì. dì yuē: qīng děng liú yì zhèng shì, dāng lì jì gāng, zhèng fǎ dù, bù kě kùn yú wén shū.
癸巳,帝謂侍臣曰:「近日士大夫奔競之風少息否?」宰相湯思退等曰:「方欲措置。」帝曰:「卿等留意政事,當立紀綱,正法度,不可困於文書。」
jīn qún chén zài qǐng shàng zūn hào, jīn zhǔ bù xǔ.
金群臣再請上尊號,金主不許。
bǐng shēn, mìng yú yǔn wén diào bīng tǎo guǎng xī zhū dào.
丙申,命虞允文調兵討廣西諸盜。
zhī tán zhōu huáng zǔ shùn, yán jiāng hú zhī jiān, sī chóu qīng báo shā qián, qǐng shēn yán sī zhù zhī xíng. hù bù qì kān sī zhù máo qián jí mó cuò jiǎn záo bìng bó yì sī qián xíng shǐ, gè yǒu lì dìng tiáo fǎ, xià zhū lù tí xíng sī, xíng xià suǒ bù qiè yán yuē shù, cóng zhī.
知潭州黃祖舜,言江、湖之間,私籌輕薄沙錢,請申嚴私鑄之刑。戶部契勘私鑄毛錢及磨錯翦鑿並博易私錢行使,各有立定條法,下諸路提刑司,行下所部切嚴約束,從之。
dīng yǒu, jīn zhǔ rú ān zhōu chūn shuǐ. wáng yín, zhì ān zhōu, dà xuě. zhào hù cóng rén shě mín jiā zhě, rén rì zhī qián yī bǎi yǔ qí zhǔ.
丁酉,金主如安州春水。王寅,至安州,大雪。詔扈從人舍民家者,人日支錢一百與其主。
bǐng wǔ, jīn bù sà zhōng yì fù yǐ shū lái.
丙午,金布薩忠義復以書來。
gēng xū, shēn yán qīng jiān láng guān gèng chū dié rù zhī zhì.
庚戌,申嚴卿、監、郎官更出迭入之制。
xīn hài, jīn zhǔ huò tóu é, qiǎn shǐ jiàn shān líng, zì shì suì yǐ wèi cháng.
辛亥,金主獲頭鵝,遣使薦山陵,自是歲以為常。
rén zǐ, zhèn guī zhèng rén.
壬子,賑歸正人。
shì yuè, fú jiàn zhū zhōu dì zhèn.
是月,福建諸州地震。
èr yuè, dīng sì, jīn miǎn ān zhōu jīn nián fù yì, fán hù cóng rén cháng zhǐ qí jiā zhě yì fù yī nián. gēng wǔ, hái zhōng dōu.
二月,丁巳,金免安州今年賦役,凡扈從人嘗止其家者亦復一年。庚午,還中都。
bǐng zǐ, jiǎn wén wǔ guān jí bǎi sī lì jiāo cì zhī bàn.
丙子,減文武官及百司吏郊賜之半。
gēng chén, jīn yǐ běi jīng sù jià yǒng guì, zhào xī miǎn jīn nián kè.
庚辰,金以北京粟價踴貴,詔悉免今年課。
yǐ yǒu, hú fǎng zì sù zhōu hái.
乙酉,胡昉自宿州還。
chū, fǎng zhì jīn, jīn rén yǐ shī xìn zhí zhī. dì wén fǎng bèi zhí, wèi zhāng jùn yuē: hé yì bù chéng, tiān yě. zì cǐ shì dāng guī yī yǐ. jì ér bù sà zhōng yì yǐ shū jìn jīn zhǔ, jīn zhǔ lǎn zhī, yuē: xíng rén hé zuì! jí qiǎn hái. biān shì lìng yuán shuài fǔ cóng yí cuò huà.
初,昉至金,金人以失信執之。帝聞昉被執,謂張浚曰:「和議不成,天也。自此事當歸一矣。」既而布薩忠義以書進金主,金主覽之,曰:「行人何罪!即遣還。邊事令元帥府從宜措畫。
sān yuè, bǐng xū shuò, zhào zhāng jùn shì shī jiāng huái. wáng zhī wàng děng yǐ bì hái.
三月,丙戌朔,詔張浚視師江淮。王之望等以幣還。
chū, tāng sī tuì kǒng hé yì bù chéng, qǐng yǐ zōng shè dà jì zòu bǐng shàng huáng ér hòu cóng shì, dì yuē: jīn wú lǐ rú cǐ, qīng yóu yù yì hé. jīn rì dí shì, fēi qín guì shí bǐ, qīng yì lùn, qín guì bù ruò! sī tuì dà hài, yīn móu qù jùn, suì lìng zhī wàng děng yì zòu bīng shǎo liáng fá, lóu lǔ qì xiè wèi bèi, yòu yán wěi sì wàn zhòng yǐ shǒu sì zhōu fēi jì, dì huò zhī. huì hù bù shì láng qián duān lǐ yán: bīng zhě xiōng qì, yuàn yǐ fú lí zhī kuì wèi jiè, zǎo jué guó shì, wèi shè jì zhì jì. nǎi zhào jùn xíng shì jiāng huái.
初,湯思退恐和議不成,請以宗社大計奏稟上皇而後從事,帝曰:「金無禮如此,卿猶欲議和。今日敵勢,非秦檜時比,卿議論,秦檜不若!」思退大駭,陰謀去浚,遂令之望等驛奏兵少糧乏,樓櫓器械未備,又言委四萬眾以守泗州非計,帝惑之。會戶部侍郎錢端禮言:「兵者兇器,願以符離之潰為戒,早決國是,為社稷至計。」乃詔浚行視江淮。
shí jùn suǒ zhāo lái shān dōng huái běi zhōng yì zhī shì, yǐ shí jiàn kāng zhèn jiāng liǎng jūn, fán wàn èr qiān rén wàn nǔ yíng suǒ zhāo huái nán zhuàng shì jí jiāng xī qún dào yòu wàn yú rén, chén mǐn tǒng zhī, yǐ shǒu sì zhōu. fán yào hài zhī dì, jiē zhú chéng bǎo, qí kě yīn shuǐ wèi xiǎn zhě jiē jī shuǐ wèi guì, zēng zhì jiāng huái zhàn jiàn, zhū jūn gōng shǐ qì xiè xī bèi. jīn rén fāng tún zhòng bīng yǐ xié hé, shēng yán kè rì jué zhàn, nǎi jùn zhòng shì shī, huái běi zhī lái guī zhě rì bù jué. jùn yǐ xiāo qí qì dān wàng zú, yù lìng jǐn lǐng jiàng zhòng, qiě yǐ xí yù qì dān, yuē wèi yīng yuán, jīn rén huàn zhī. lì bù láng gōng mào liáng yán yú jùn yuē: běn cháo yù dí, jǐng dé zhī shèng, běn yú néng duàn jìng kāng zhī huò, zài yú zhì yí. yuàn yǎng fǎ jǐng dé zhī duàn, wù wèi jìng kāng zhī yí. jùn shēn rán zhī.
時浚所招徠山東、淮北忠義之士,以實建康、鎮江兩軍,凡萬二千人;萬弩營所招淮南壯士及江西群盜又萬餘人,陳敏統之,以守泗州。凡要害之地,皆築城堡,其可因水為險者皆積水為匱,增置江、淮戰艦,諸軍弓矢器械悉備。金人方屯重兵以脅和,聲言刻日決戰,乃浚重視師,淮北之來歸者日不絕。浚以蕭琦契丹望族,欲令盡領降眾,且以檄諭契丹,約為應援,金人患之。吏部郎龔茂良言於浚曰:「本朝禦敵,景德之勝,本於能斷;靖康之禍,在於致疑。願仰法景德之斷,勿為靖康之疑。」浚深然之。
dīng hài, zhào jīng xiāng chuān shǎn shuài chén yán biān bèi, wú xiān shì wàng jǔ.
丁亥,詔荊襄、川陝帥臣嚴邊備,毋先事妄舉。
lú zhòng xián chú míng, xiè sòng chēn zhōu biān guǎn.
盧仲賢除名,械送郴州編管。
gēng zǐ, jīn zhōng dōu dì zhèn.
庚子,金中都地震。
rén yín, zhào zhī guāng zhōu huáng fǔ tì wú zhāo nà guī zhèng rén.
壬寅,詔知光州皇甫倜毋招納歸正人。
jīn bǎi guān sān qǐng shàng zūn hào, bù xǔ.
金百官三請上尊號,不許。
xià, sì yuè, dīng sì, jīn píng zhāng zhèng shì wán yán yuán yí bà, wèi dōng jīng liú shǒu, qǐng hái suǒ cì jiǎ dì, cóng zhī. wèi jǐ, zhì shì, sǐ yú jiā.
夏,四月,丁巳,金平章政事完顏元宜罷,為東京留守,請還所賜甲第,從之。未幾,致仕,死於家。
gēng shēn, zhào hái jùn hái cháo.
庚申,召還浚還朝。
wù chén, bà jiāng huái dū du fǔ.
戊辰,罷江淮都督府。
jiǎ xū, jīn chū gōng nǚ èr shí yī rén.
甲戌,金出宮女二十一人。
dīng chǒu, shàng shū yòu pú shè tóng píng zhāng shì zhāng jùn bà.
丁丑,尚書右僕射、同平章事張浚罷。
tāng sī tuì fěng yòu zhèng yán yǐn sè lùn jùn bá hù, qiě fèi guó bù zī, zòu lìng zhāng shēn shǒu sì bù shòu zhào kuò zhī dài wèi jù mìng. fù lùn dū fǔ cān yì guān féng fāng, bà zhī. jùn jí qǐng jiě dū fǔ, zhào yǐ qián duān lǐ wáng zhī wàng xuān yù liǎng huái ér zhào jùn hái. duān lǐ rù zòu, yán liǎng huái míng yuē bèi shǒu, shǒu wèi bì bèi, míng yuē zhì bīng, bīng wèi bì jīng, gài dǐ jùn yě. jùn liú píng jiāng, fán bā shàng shū qǐ zhì shì, dì chá jùn zhī zhōng, yù quán qí qù, nǎi mìng yǐ shǎo shī bǎo xìn jié dù shǐ pàn fú zhōu.
湯思退諷右正言尹穡論浚跋扈,且費國不資,奏令張深守泗不受趙廓之代為拒命。復論督府參議官馮方,罷之。浚及請解督府,詔以錢端禮、王之望宣諭兩淮而召浚還。端禮入奏,言兩淮名曰備守,守未必備,名曰治兵,兵未必精,蓋詆浚也。浚留平江,凡八上疏乞致仕,帝察浚之忠,欲全其去,乃命以少師、保信節度使判福州。
zuǒ sī jiàn chén liáng hàn, shì yù shǐ zhōu cāo, yán jùn zhōng qín, rén wàng suǒ shǔ, bù dāng shǐ qù guó, jiē zuò bà.
左司諫陳良翰,侍御史周操,言浚忠勤,人望所屬,不當使去國,皆坐罷。
guǐ wèi, yán zhě lùn zǎi zhí xùn qī zhī bì, mìng shū zhì zhèng shì táng.
癸未,言者論宰執徇欺之弊,命書置政事堂。
wǔ yuè, bǐng shēn, wù wú lín wú zhāo nà guī zhèng rén.
五月,丙申,誤吳璘毋招納歸正人。
xīn chǒu, zhào liú bǎo liáng dù sì zhōu qīng zhòng qǔ shě yǐ wén.
辛丑,詔劉寶量度泗州輕重取捨以聞。
biǎn jiāng xī zǒng guǎn shào hóng yuān, nán ān jūn ān zhì, réng zhēng qí dào yòng kù qián.
貶江西總管邵宏淵,南安軍安置,仍征其盜用庫錢。
guǐ mǎo, jīn yǐ hàn, chì yǒu sī shěn yuān yù, jìn gōng zhōng yīn lè, fàng qiú chǎng yì fū.
癸卯,金以旱,敕有司審冤獄,禁宮中音樂,放球場役夫。
yǐ sì, dì lǜ qún chén yì dé shòu gōng hè tiān shēn jié, shǐ yòng lè.
乙巳,帝率群臣詣德壽宮賀天申節,始用樂。
rén zǐ, jīn tǎo píng wò hǎn yú dǎng fù sū hé.
壬子,金討平斡罕餘黨富蘇合。
liù yuè, jiǎ yín shuò, rì yǒu shí zhī.
六月,甲寅朔,日有食之。
xīn yǒu, yǐ yín yǔ, zhào zhōu xiàn lǐ zhì qiú.
辛酉,以淫雨,詔州縣理滯囚。
gēng wǔ, jīn chū dìng wǔ yuè sì dú lǐ.
庚午,金初定五嶽、四瀆禮。
wù chén, tài bái zhòu jiàn.
戊辰,太白晝見。
rén shēn, mìng yú yǔn wén qì táng dèng, yǔn wén bù fèng zhào.
壬申,命虞允文棄唐、鄧,允文不奉詔。
gēng chén, jīn zhào shǎn xī yuán shuài fǔ yì rù shǔ lì hài yǐ wén.
庚辰,金詔陝西元帥府議入蜀利害以聞。
dīng chǒu, zhèn jiāng dōng liǎng huái bèi shuǐ pín mín.
丁丑,賑江東、兩淮被水貧民。
qiū, qī yuè, yǐ yǒu, zhào yú yǔn wén hái, yǐ hù bù shàng shū hán zhòng tōng wèi hú běi jīng xī zhì zhì shǐ.
秋,七月,乙酉,召虞允文還,以戶部尚書韓仲通為湖北、京西制置使。
dīng hài, tóng zhī shū mì yuàn shì hóng zūn bà, xún luò zhí.
丁亥,同知樞密院事洪遵罷,尋落職。
rén chén, jīn gù wèi wáng xiāng fēi jí qí zi hé shàng, yǐ yāo wàng fú zhū.
壬辰,金故衛王襄妃及其子和尚,以妖妄伏誅。
gēng zǐ, tài bái jīng tiān.
庚子,太白經天。
jīn yǐ zuǒ chéng hè shě lī liáng bì wèi píng zhāng zhèng shì.
金以左丞赫舍哩良弼為平章政事。
zhào: nèi wài wén wǔ guān nián qī shí bù qǐng zhì shì zhě, yù xiào wú dé yìn bǔ.
詔:「內外文武官年七十不請致仕者,遇效毋得廕補。」
yǐ sì, mìng hǎi sì èr zhōu chè shù.
乙巳,命海、泗二州撤戍。
dīng wèi, yǔ báo.
丁未,雨雹。
guǐ chǒu, yǐ jiāng dōng zhè xī dà shuǐ, zhào tíng chén yán què zhèng jí wù.
癸丑,以江東、浙西大水,詔廷臣言闕政急務。
bā yuè, jiǎ yín shuò, dì yǐ zāi yì, bì diàn, jiǎn shàn.
八月,甲寅朔,帝以災異,避殿,減膳。
wù wǔ, jīn yǐ cān zhī zhèng shì wán yán shǒu dào wèi shàng shū zuǒ chéng, dà xìng yǐn táng gǔ ān lǐ wèi cān zhī zhèng shì.
戊午,金以參知政事完顏守道為尚書左丞,大興尹唐古安禮為參知政事。
rén shēn, jīn zhǔ wèi zǎi chén yuē: qīng měi zòu jiē cháng shì, fán zhì guó ān mín jí cháo zhèng bù biàn yú mín zhě, wèi cháng jí yě. rú cǐ, zé zǎi xiàng zhī rèn, shuí bù néng zhī?
壬申,金主謂宰臣曰:「卿每奏皆常事,凡治國安民及朝政不便於民者,未嘗及也。如此,則宰相之任,誰不能之?」
jǐ mǎo, jīn zhǔ rú dà fáng shān yuè èr rì, zhì jì yú shān líng.
己卯,金主如大房山;越二日,致祭於山陵。
gēng chén, yǐ zī zhèng diàn dà xué shì hè yǔn zhōng zhī shū mì yuàn shì.
庚辰,以資政殿大學士賀允中知樞密院事。
xīn sì, pàn fú zhōu wèi guó gōng zhāng jùn hōng.
辛巳,判福州、魏國公張浚薨。
chū, jùn jì qù, cháo tíng suì jué hé yì. jùn yóu shàng shū yán yǐn sè jiān xié, bì wù guó shì, qiě quàn dì wù xué qīn xián. huò quàn jùn wù fù yǐ shí shì wèi yán, jùn yuē: jūn chén zhī yì, wú suǒ táo yú tiān dì jiān. wú hé liǎng cháo hòu ēn, jiǔ jū zhòng rèn, jīn suī qù guó, wéi rì wàng shàng xīn gǎn wù. gǒu yǒu suǒ jiàn, ān rěn fú yán! shàng rú yù fù yòng jùn, jùn dāng jí rì jiù dào, bù gǎn yǐ lǎo jí wèi cí, rú ruò děng yán, shì chéng hé xīn zāi! wén zhě sǒng rán.
初,浚既去,朝廷遂決和議。浚猶上疏言尹穡奸邪,必誤國事,且勸帝務學親賢。或勸浚勿復以時事為言,浚曰:「君臣之義,無所逃於天地間。吾荷兩朝厚恩,久居重任,今雖去國,惟日望上心感悟。苟有所見,安忍弗言!上如欲復用浚,浚當即日就道,不敢以老疾為辭,如若等言,是誠何心哉!」聞者聳然。
xíng cì yú gàn, dé jí, shǒu shū fù èr zi shì biāo yuē: wú cháng xiāng guó, bù néng huī fù zhōng yuán, xuě zǔ zōng zhī chǐ, jí sǐ, bù dāng zàng wǒ xiān rén mù zuǒ, zàng wǒ héng shān xià zú yǐ. shù rì ér zú. zèng tài bǎo.
行次餘干,得疾,手書付二子栻、杓曰:「吾嘗相國,不能恢復中原,雪祖宗之恥,即死,不當葬我先人墓左,葬我衡山下足矣。」數日而卒。贈太保。
jùn bù zhǔ hé yì, wèi shí suǒ zhòng. suǒ jiàn yú yǔn wén wāng yīng chén wáng shí péng liú gǒng děng, jiē wèi míng chén. wéi yǐ wú jiè gù shā qū duān, yǔ lǐ gāng zhào dǐng bù xié ér yòu dǐ zhī, pō wèi gōng lùn suǒ shǎo.
浚不主和議,為時所重。所薦虞允文、汪應辰、王十朋、劉珙等,皆為名臣。唯以吳玠故殺曲端,與李綱、趙鼎不協而又詆之,頗為公論所少。
rén wǔ, tāng sī tuì zòu qiǎn zōng zhèng shǎo qīng wèi qǐ rú jīn yì hé. dì miàn yù qǐ yuē: jīn qiǎn shǐ, yī zhèng míng, èr tuì shī, sān jiǎn suì bì, sì bù fā guī fù rén. qǐ tiáo chén shí qī shì nǐ wèn duì, dì suí shì huà kě. bì cí, zòu yuē: chén jiāng zhǐ chū jiāng, qǐ gǎn bù miǎn! wàn yī wú yàn, yuàn sù jiā bīng. dì shàn zhī.
壬午,湯思退奏遣宗正少卿魏杞如金議和。帝面諭杞曰:「今遣使,一正名,二退師,三減歲幣,四不發歸附人。」杞條陳十七事擬問對,帝隨事畫可。陛辭,奏曰:「臣將旨出疆,豈敢不勉!萬一無厭,願速加兵。」帝善之。
bīng bù shì láng hú quán shàng shū, yǐ zhèn zāi wèi jí wù, yì hé wèi què zhèng. qí jiàn yì hé zhī yán yuē: zì jìng kāng qì jīn, fán sì shí nián, sān zāo dà biàn, jiē zài hé yì, zé jīn zhī bù kě yǔ hé zhāng zhāng yǐ. jīn rì zhī yì ruò chéng, zé yǒu kě diào zhě shí, qǐng wèi bì xià jí yán zhī:
兵部侍郎胡銓上書,以賑災為急務,議和為闕政。其諫議和之言曰:「自靖康迄今,凡四十年,三遭大變,皆在和議,則金之不可與和彰彰矣。今日之議若成,則有可吊者十,請為陛下極言之:
zhēn zōng shí, zǎi xiàng lǐ hàng wèi wáng dàn yuē: wǒ sǐ, gōng bì wèi xiāng, qiē wù yǔ qì dān jiǎng hé. dàn shū bù yǐ wèi rán, jì ér suì hé, hǎi nèi gān hào, dàn shǐ huǐ bù yòng lǐ hàng zhī yán. kě diào yī yě. zhōng yuán ōu yín sī guī zhī rén, rì yè yǐn lǐng wàng bì xià zhěng nì jiù fén yī yǔ dí hé, zé zhōng yuán jué wàng, hòu huǐ hé jí! kě diào èr yě. hǎi sì, jīn zhī fān lí yān hóu yě. bǐ dé hǎi sì, qiě kuài wú fān lí yǐ kàn wú shì, è wú yān hóu yǐ zhì wú mìng, zé liǎng huái jué bù kě bǎo liǎng huái bù bǎo, zé dà jiāng jué bù kě shǒu dà jiāng bù shǒu, zé jiāng zhè jué bù kě ān. kě diào sān yě. shào xìng wù wǔ, hé yì jì chéng, qín guì jiàn yì qiǎn dà chén fēn wǎng nán jīng jiāo gē guī dì yī dàn yú méng, suì xià qīn zhēng zhī zhào, jīn fù qǐng hé. qí fǎn fù biàn zhà rú cǐ, guì yóu bù wù, fèng zhī rú chū, zú yǒu qián nián zhī biàn, jīng dòng niǎn gǔ, tài shàng móu yù rù hǎi, xíng cháo jū mín yī kōng. fù zhé bù yuǎn, hū ér bù jiè, chén kǒng hòu chē yòu jiāng fù yǐ. kě diào sì yě. shào xìng zhī hé, shǒu yì jué bù yǔ guī zhèng rén, kǒu xuè wèi gān, jǐn biàn qián yì, yī qiè qiǎn hái, rú chéng shī huí zhào liáng sì děng, jù zú shù bǎi, jǐ wèi xiāo qiáng zhī yōu. jīn bì jǐn suǒ guī zhèng rén, yǔ zhī zé fǎn cè shēng biàn, bù yǔ zé dí bù kěn dàn yǐ, bì bié qǐ xìn duān. kě diào wǔ yě. zì guì dāng guó èr shí nián jiān, jié mín gāo xuè yǐ fèng jīn rén, qì jīn fǔ kù wú xún yuè zhī chǔ, qiān cūn wàn luò, shēng lǐ xiāo rán, zhòng yǐ huáng chóng shuǐ lǎo. zì jīn fù hé, zé dù guó hài mín dài yǒu shèn yān. kě diào liù yě. jīn rì yǎng bīng zhī wài, yòu yǒu suì bì suì bì zhī wài, yòu néng sī dí sī dí zhī wài, yòu yǒu zhēng dàn shēng chén zhī shǐ zhēng dàn shēng chén zhī wài, yòu yǒu fàn shǐ. shēng mín pí yú bèn mìng, tǎng lǐn hé yú jiāng yíng. kě diào qī yě. cè wén jīn rén mān shū, yù shū yù míng, yù qù guó hào dà zì, yù yòng zài bài, yì zhě yǐ wèi fán wén xiǎo jié, bù bì jì jiào. chén qiè yǐ wèi yì zhě kě zhǎn yě. dà sì jiāo duō lěi, qīng dài fū zhī rǔ chǔ zi wèn dǐng, yì shì zhī suǒ shēn chǐ xiàn nà èr zì, fù bì yǐ sǐ zhēng zhī. jīn qiáng dí héng xíng, yǔ duō lěi shú rǔ? guó hào dà xiǎo, yǔ dǐng qīng zhòng shú duō? xiàn nà èr zì, yǔ zài bài shú zhòng? chén zǐ yù jūn fù qū jǐ yǐ cóng zhī, zé shì duō lěi bù zú rǔ, wèn dǐng bù bì chǐ, xiàn nà bù bì zhēng. kě diào bā yě. chén kǒng zài bài bù yǐ, bì zhì chēng chén chēng chén bù yǐ, bì zhì qǐng jiàng qǐng jiàng bù yǐ, bì zhì nà shì nà shì bù yǐ, bì zhì xián bì xián bì bù yǐ, bì zhì yú chèn yú chèn bù yǐ, bì zhì rú jìn dì qīng yī xíng jiǔ, rán hòu wèi kuài. kě diào jiǔ yě. shì zhì yú cǐ, qiú wèi pǐ fū, shàng kě dé hū? kě diào shí yě.
「真宗時,宰相李沆謂王旦曰:『我死,公必為相,切勿與契丹講和。』旦殊不以為然,既而遂和,海內乾耗,旦始悔不用李沆之言。可吊一也。中原謳吟思歸之人,日夜引領望陛下拯溺救焚;一與敵和,則中原絕望,後悔何及!可吊二也。海、泗,今之籓籬、咽喉也。彼得海、泗,且快吾籓籬以瞰吾室,扼吾咽喉以制吾命,則兩淮決不可保;兩淮不保,則大江決不可守;大江不守,則江、浙決不可安。可吊三也。紹興戊午,和議既成,秦檜建議遣大臣分往南京交割歸地;一旦渝盟,遂下親征之詔,金復請和。其反覆變詐如此,檜猶不悟,奉之如初,卒有前年之變,驚動輦轂,太上謀欲入海,行朝居民一空。覆轍不遠,忽而不戒,臣恐後車又將覆矣。可吊四也。紹興之和,首議決不與歸正人,口血未乾,盡變前議,一切遣還,如程師回、趙良嗣等,聚族數百,幾為蕭牆之憂。今必盡索歸正人,與之則反側生變,不與則敵不肯但已,必別起釁端。可吊五也。自檜當國二十年間,竭民膏血以奉金人,迄今府庫無旬月之儲,千村萬落,生理蕭然,重以蝗蟲、水潦。自今復和,則蠹國害民殆有甚焉。可吊六也。今日養兵之外,又有歲幣;歲幣之外,又能私覿;私覿之外,又有正旦、生辰之使;正旦、生辰之外,又有泛使。生民疲於奔命,帑廩涸於將迎。可吊七也。側聞金人嫚書,欲書御名,欲去國號大字,欲用再拜,議者以為繁文小節,不必計較。臣切以為議者可斬也。大四郊多壘,卿大夫之辱;楚子問鼎,義士之所深恥;獻納二字,富弼以死爭之。今強敵橫行,與多壘孰辱?國號大小,與鼎輕重孰多?獻納二字,與再拜孰重?臣子欲君父屈己以從之,則是多壘不足辱,問鼎不必恥,獻納不必爭。可吊八也。臣恐再拜不已,必至稱臣;稱臣不已,必至請降;請降不已,必至納士;納士不已,必至銜璧;銜璧不已,必至輿櫬;輿櫬不已,必至如晉帝青衣行酒,然後為快。可吊九也。事至於此,求為匹夫,尚可得乎?可吊十也。
qiè guān jīn rì zhī shì, hé jué bù chéng. tǎng bì xià yì rán dú duàn, zhuī huí shǐ zhě wèi qǐ kāng xū děng, jué qǐng hé zhī yì yǐ gǔ zhàn shì, xià āi tòng zhī zhào yǐ shōu mín xīn, rú cǐ, zé yǒu kě hè zhě yì shí: shěng shù qiān yì zhī suì bì, yī yě. zhuān yì wǔ bèi, zú shí zú bīng, èr yě. wú shū míng zhī chǐ, sān yě. wú qù dà zhī rǔ, sì yě. wú zài bài zhī qū, wǔ yě. wú chēng chén zhī fèn, liù yě. wú qǐng jiàng zhī huò, qī yě. wú nà tǔ zhī bēi, bā yě. wú xián bì yú chèn zhī kù, jiǔ yě. wú qīng yī xíng jiǔ zhī cǎn, shí yě.
「竊觀今日之勢,和決不成。儻陛下毅然獨斷,追回使者魏杞、康湑等,絕請和之議以鼓戰士,下哀痛之詔以收民心,如此,則有可賀者亦十:省數千億之歲幣,一也。專意武備,足食足兵,二也。無書名之恥,三也。無去大之辱,四也。無再拜之屈,五也。無稱臣之忿,六也。無請降之禍,七也。無納土之悲,八也。無銜璧、輿櫬之酷,九也。無青衣行酒之慘,十也。
qù shí diào ér jiù shí hè, lì hài jiào rán, ér bì xià bù wù. chūn qiū zuǒ shì wèi wú yǒng zhě wèi fù rén, jīn rì jǔ cháo zhī shì, jiē fù rén yě. rú yǐ chén yán wèi bù rán, qǐ cì liú fàng cuàn jí, yǐ wèi chén zǐ chū wèi fàn fēn zhī jiè.
「去十吊而就十賀,利害較然,而陛下不悟。《春秋左氏》謂無勇者為婦人,今日舉朝之士,皆婦人也。如以臣言為不然,乞賜流放竄殛,以為臣子出位犯分之戒。」
tài xué zhèng xìng guó wáng zhì shàng shū yuē: bì xià jí wèi yǐ lái, kǎi rán qǐ chéng shí yǒu wèi zhī zhì, ér chén kāng bó yè yì wèn wāng chè zài tíng, bì xià jiē bù yǐ wèi cái, yú shì xiān zhú yì wèn, cì zhú chè, dú pái huái yú kāng bó, bù jù chù zhú, ér yì zhōng bǐ zhī, suì jué yì yòng shǐ hào ér hào yì bù chēng bì xià yì, yú shì jué yòng zhāng jùn ér jùn yòu wú chéng, yú shì jué yòng tāng sī tuì, jīn sī tuì zhuān rèn guó zhèng zhī qiě shù yuè, chén dù qí zhōng wú yì yú bì xià. fū zǎi xiàng zhī rèn yī bù chēng, zé bì xià zhī yì yī jǔ. qián rì kāng bó chí bì xià yǐ hé hé bù chéng, jùn chí bì xià yǐ zhàn zhàn bù yàn, jùn yòu chí bì xià yǐ shǒu shǒu jì kùn, sī tuì yòu chí bì xià yǐ hé. bì xià yì cháng shēn chá hé zhàn shǒu zhī shì hū? lǐ mù zhī zài yàn mén, fǎ zhǔ yú shǒu, shǒu nǎi suǒ yǐ wèi zhàn zǔ tì zhī zài hé nán, fǎ zhǔ yú zhàn, zhàn nǎi suǒ yǐ wèi hé yáng hù zhī zài xiāng yáng, fǎ zhǔ yú hé, hé nǎi suǒ yǐ wèi shǒu. shì hé zhàn shǒu běn shū tú ér tóng guī zhě yě. jīn bì xià zhī xīn zhì wèi dìng, guī mó wèi lì, huò gào bì xià jīn ruò qiě wáng, ér wú bīng shén zhèn, bì xià zé bó rán yǒu lēi yàn rán zhī zhì huò gào bì xià wú lì bù zú shì ér jīn rén qiě lái, bì xià jí wěi rán yǒu méng píng liáng zhī xīn huò gào bì xià wú bù kě jìn, jīn kě rù, bì xià yòu jiǎn rán yǒu gē hóng gōu zhī yì. chén jīn wèi bì xià móu, huì sān zhě wèi yī, tiān xià è yǒu bù dìng zāi! dì xīn yǐ qí yán wèi rán, ér jì zhě gòng pái zhī, yǐ wèi nián shào hǎo yì, suì bà qù.
太學正興國王質上疏曰:「陛下即位以來,慨然起乘時有為之志,而陳康伯、葉義問、汪澈在廷,陛下皆不以為才,於是先逐義問,次逐澈,獨徘徊於康伯,不遽黜逐,而意終鄙之,遂決意用史浩;而浩亦不稱陛下意,於是決用張浚;而浚又無成,於是決用湯思退,今思退專任國政之且數月,臣度其終無益於陛下。夫宰相之任一不稱,則陛下之意一沮。前日康伯持陛下以和;和不成,浚持陛下以戰;戰不驗,浚又持陛下以守;守既困,思退又持陛下以和。陛下亦嘗深察和、戰、守之事乎?李牧之在雁門,法主於守,守乃所以為戰;祖逖之在河南,法主於戰,戰乃所以為和;羊祜之在襄陽,法主於和,和乃所以為守。是和戰、守本殊塗而同歸者也。今陛下之心志未定,規模未立,或告陛下金弱且亡,而吾兵甚振,陛下則勃然有勒燕然之志;或告陛下吾力不足恃而金人且來,陛下即委然有盟平涼之心;或告陛下吾不可進,金可入,陛下又蹇然有割鴻溝之意。臣今為陛下謀,會三者為一,天下惡有不定哉!」帝心以其言為然,而忌者共排之,以為年少好異,遂罷去。
jiǔ yuè, guǐ wèi, jīn zhǔ hái dōu.
九月,癸未,金主還都。
nèi shì lǐ kē zú, zèng jié dù shǐ, shì jìng gōng.
內侍李珂卒,贈節度使,諡靖恭。
yòu zhèng yán gōng mào liáng jiàn yuē: zhōng xìng xián xiàng rú zhào dǐng, xūn chén rú hán shì zhōng, jiē wèi yǒu shì. rú cháo tíng jǔ xíng, yì zú shǎo wèi zhōng yì zhī xīn, jīn shī yú kē wèi kě xī. jiǎ shēn, bà kē cì shì.
右正言龔茂良諫曰:「中興賢相如趙鼎,勛臣如韓世忠,皆未有諡。如朝廷舉行,亦足少慰忠義之心,今施於珂為可惜。」甲申,罷珂賜諡。
yǐ yǒu, jīn zhǔ wèi zǎi chén yuē: xíng shì zhī jiā, qīn shí sù sòng, qǐng shǔ dào dá, guān lì wǎng wǎng qū fǎ xùn qíng, yí yī qiè jìn zhǐ.
乙酉,金主謂宰臣曰:「形勢之家,親識訴訟,請屬道達,官吏往往屈法徇情,宜一切禁止。」
jǐ chǒu, jīn zhǔ wèi zǎi chén yuē: běi jīng yì zhōu lín huáng děng lù, cháng jīng qì dān kòu lüè, píng jì èr zhōu, jìn fù huáng hàn, bǎi xìng jiān shí, fù mǔ xiōng dì bù néng xiāng bǎo, duō mào yù wèi nú, zhèn shén mǐn zhī. kě sù qiǎn shǐ yuè shí qí shù, chū nèi kù wù shú zhī.
己丑,金主謂宰臣曰:「北京懿州、臨潢等路,嘗經契丹寇掠,平、薊二州,近復蝗旱,百姓艱食,父母兄弟不能相保,多冒鬻為奴,朕甚憫之。可速遣使閱實其數,出內庫物贖之。」
shí jiāng zhè shuǐ lì, jiǔ bù xiū jiǎng, shì jiā yuán tián, yīn sāi liú shuǐ, mìng zhū zhōu shǒu chén àn shì yǐ wén. yú shì zhī hú zhōu zhèng zuò sù, zhī xuān zhōu xǔ yǐn, zhī xiù zhōu yáo xiàn, zhī cháng zhōu liú táng jī, bìng qǐ kāi yuán tián, jùn gǎng dú. jiǎ wǔ, zhào hú zhōu wěi zhū xià qīng, xiù zhōu wěi céng qí, píng jiāng fǔ wěi chén mí zuò, cháng zhōu jiāng yīn jūn wěi yè qiān hēng, xuān zhōu tài píng zhōu wěi shěn shū cuò zhì.
時江、浙水利,久不修講,勢家園田,堙塞流水,命諸州守臣按視以聞。於是知湖州鄭作肅,知宣州許尹,知秀州姚憲,知常州劉唐稽,並乞開園田,浚港瀆。甲午,詔湖州委硃夏卿,秀州委曾愭,平江府委陳彌作,常州江陰軍委葉謙亨,宣州太平州委沈樞措置。
yǐ wèi, jīn zhǔ rú yīng fáng, zhǔ zhě yǐ yīng sǔn zhì nèi shěng táng shàng, jīn zhǔ nù yuē: cǐ zǎi xiàng tīng shì, qǐ zhì yīng sǔn chù yé! tòng zé qí rén, bǐ zhì tā suǒ.
乙未,金主如鷹房,主者以鷹隼置內省堂上,金主怒曰:「此宰相廳事,豈置鷹隼處耶!」痛責其人,俾置他所。
dīng yǒu, zhào: jīn hòu mìng guān zì dào wǎng fǎ zāng zuì dǐ sǐ, chú jí méi jiā cái wài, yī zǔ zōng jiù zhì jué pèi.
丁酉,詔:「今後命官自盜枉法贓罪抵死,除籍沒家財外,依祖宗舊制決配。」
xīn chǒu. yǐ wáng zhī wàng cān zhī zhèng shì, jí jūn zhōng bài zhī.
辛丑。以王之望參知政事,即軍中拜之。
yǐ jiǔ yǔ, chū nèi kù bái jīn sì shí wàn liǎng, hé dí yǐ zhèn pín mín. xún yòu zhào fā jiāng xī yì cāng mǐ èr shí wàn shí jì zhī.
以久雨,出內庫白金四十萬兩,和糴以賑貧民。尋又詔發江西義倉米二十萬石濟之。
rén yín, jiàn kāng zhū jūn dōu tǒng zhì jiān huái xī zhāo fǔ shǐ wáng yàn shuài shī jì jiāng, tún zhāo guān.
壬寅,建康諸軍都統制兼淮西招撫使王彥帥師濟江,屯昭關。
guǐ mǎo, mìng tāng sī tuì dū du jiāng huái dōng lù jūn mǎ, gù cí bù xíng. yǐ sì, fù mìng yáng cún zhōng wèi tóng dū du, qián duān lǐ wú fèi bìng wèi dū du fǔ cān zàn jūn shì, bà xuān yù sī. réng yì guó shū yǐ fù wèi qǐ.
癸卯,命湯思退都督江淮東路軍馬,固辭不行。乙巳,復命楊存中為同都督,錢端禮、吳芾並為都督府參贊軍事,罷宣諭司。仍易國書以付魏杞。