qǐ è féng tūn tān shí yuè, jǐn róu zhào yǎn mào shí èr yuè, fán èr nián yǒu qí.
起閼逢涒灘十月,盡柔兆掩茂十二月,凡二年有奇。
xiào zōng shào tǒng tóng dào guān dé zhāo gōng zhé wén shén wǔ míng shèng chéng xiào huáng dì lóng xìng èr nián jīn dà dìng sì nián
○孝宗紹統同道冠德昭功哲文神武明聖成孝皇帝隆興二年(金大定四年)
dōng, shí yuè, guǐ hài shuò, jīn zhǔ liè yú mì yún bǐng yín, hái dōu.
冬,十月,癸亥朔,金主獵於密雲;丙寅,還都。
dīng mǎo, zhī shū mì yuàn shì hè yǔn zhōng bà, wèi zī zhèng diàn dà xué shì. zhì shì, jǐ sì, yǐ zhōu cài jiān quán zhī shū mì yuàn shì, wáng zhī wàng jiān tóng zhī shū mì yuàn shì.
丁卯,知樞密院事賀允中罷,為資政殿大學士。致仕,己巳,以周蔡兼權知樞密院事,王之望兼同知樞密院事。
gēng wǔ, zhào yuē: zhèn měi tīng cháo yì zhèng, qǐng kè zhī jì, yì yǒu wèi jǐn. zì jīn zhí zhèng dà chén huò yǒu zòu chén, yí yú shēn wèi jiān rén duì biàn diàn, shù kě zuò lùn, dé jǐn suǒ wén, qī jī yú zhì.
庚午,詔曰:「朕每聽朝議政,頃刻之際,意有未盡。自今執政大臣或有奏陳,宜於申未間人對便殿,庶可坐論,得盡所聞,期躋於治。」
gēng chén, juān jīng xī hú běi yùn liáng suǒ jīng zhōu xiàn qiū shuì zhī bàn.
庚辰,蠲京西、湖北運糧所經州縣秋稅之半。
tāng sī tuì jiǎo xìng hé yì sù chéng, biān bèi jǐn chí, jīn dōu yuán shuài bù sà zhōng yì zhī qí kě chéng yě, suì yì dù huái. shǐ, wèi qǐ xíng cì xū yí, zhōng yì qiǎn zhào fáng zhǎng wèn qǐ suǒ yǐ lái zhī yì, yù guān guó shū. qǐ yuē: shū, yù fēng yě, jiàn zhǔ dāng tíng shòu. fáng zhǎng chí bái zhōng yì, yí guó shū bù rú shì, yòu yù gē shāng qín zhī dì jí guī zhèng rén, qiě yuē suì bì èr shí wàn. qǐ yǐ wén, dì mìng jǐn rú chū shì, xǔ gē sì zhōu, suì bì yì rú qí shù, zài yì guó shū. zhōng yì yóu yǐ wèi rú suǒ yuē, xīn sì, yǔ hè shě lī zhì níng fēn bīng zì qīng hé kǒu yǐ qīn chǔ zhōu. shí zhī zhōu wèi shèng, fèng zhào cuò zhì qīng hé kǒu, jīn rén chéng jiān yǐ zhōu zài qì jiǎ qiǔ liáng zì qīng hé chū, shèng chān zhī zhī, shuài bīng jù yú hé kǒu. jīn bīng zhà chēng yù yùn liáng wǎng sì zhōu, yóu qīng hé kǒu rù huái, shèng yù yù zhī dōu tǒng zhì liú bǎo yǐ fāng yì hé, bù kě, zhì shì bǎo suì qì chéng dùn.
湯思退僥倖和議速成,邊備盡弛,金都元帥布薩忠義知其可乘也,遂議渡淮。始,魏杞行次盱眙,忠義遣趙房長問杞所以來之意,欲觀國書。杞曰:「書,御封也,見主當廷授。」房長馳白忠義,疑國書不如式,又欲割商、秦之地及歸正人,且約歲幣二十萬。杞以聞,帝命盡如初式,許割四州,歲幣亦如其數,再易國書。忠義猶以未如所約,辛巳,與赫舍哩志寧分兵自清河口以侵楚州。時知州魏勝,奉詔措置清河口,金人乘間以舟載器甲、糗糧自清河出,勝覘知之,帥兵拒於河口。金兵詐稱欲運糧往泗州,由清河口入淮,勝欲御之;都統制劉寶以方議和,不可,至是寶遂棄城遁。
shí yī yuè, yǐ yǒu, jīn bīng gōng chǔ zhōu, wèi shèng lǜ zhòng jù zhàn yú huái yáng, zì mǎo zhì shēn, shèng fù wèi jué. jīn tú kè tǎn kè níng shuài shēng bīng zhì, shèng yǔ lì zhàn, shǐ jǐn, yī tǔ fù wèi chén, wèi shì zú yuē: wǒ dāng sǐ cǐ, dé tuō zhě guī bào tiān zǐ. nǎi lìng bù zú jū qián, qí bīng wèi diàn, zhì huái dōng shí bā lǐ, zhōng shǐ, zhuì mǎ sǐ. shì wén, zèng zhèng rèn chéng xuān shǐ. chǔ zhōu suì pò, jīn rén yòu pò háo zhōu, wáng yàn qì zhāo guān dùn, chú zhōu yì pò.
十一月,乙酉,金兵攻楚州,魏勝率眾拒戰於淮陽,自卯至申,勝負未決。金圖克坦克寧帥生兵至,勝與力戰,矢盡,依土阜為陳,謂士卒曰:「我當死此,得脫者歸報天子。」乃令步卒居前,騎兵為殿,至淮東十八里,中矢,墜馬死。事聞,贈正任承宣使。楚州遂破,金人又破濠州,王彥棄昭關遁,滁州亦破。
wù zǐ, yǐ jīn rén qīn jìng, zhào jiāo sì gǎi yòng míng nián.
戊子,以金人侵境,詔郊祀改用明年。
tāng sī tuì bà dū du, zhào chén kāng bó.
湯思退罷都督,召陳康伯。
jǐ chǒu, jīn fēng huáng zǐ yǒng gōng wèi zhèng wáng.
己丑,金封皇子永功為鄭王。
gēng yín, mìng yáng cún zhōng dū du jiāng huái jūn mǎ.
庚寅,命楊存中都督江淮軍馬。
xiān shì tāng sī tuì jì bù xíng, nǎi shēng cún zhōng wèi dū du jūn mǎ, jí shì jí, fù yǐ wáng zhī wàng wèi dū shì, zhī wàng lì cí, nǎi shēng cún zhōng wèi dū du.
先是湯思退既不行,乃升存中為都督軍馬,及事急,復以王之望為督視,之望力辭,乃升存中為都督。
zhào yù guī zhèng guān mín yún: zhèn qiǎn shǐ yuē hé, shǒu wěi sān zài, běi shī hǎo zhàn, yào zhí bù huí. zhèn zhì zài hǎo shēng, níng gān qū jǐ, shū bì tǔ dì, yī yī qǔ cóng. wéi niàn míng jiāng guì chén, jiē běi fāng zhī háo jié, mù zhōng guó zhī rén yì, tóu gē lái guī yǔ fū dōng tǔ rén mín, xǐ wǒ lè tǔ zhī qí shè yì, yù de gān xīn, duàn zhī yú zhōng, jué bù fù qiǎn. ěr děng dāng sī jiāo bīng xìn xì, zhí cǐ zhī yóu, shì zhī rú chóu, gòng tú sǎo dàng.
詔諭歸正官民云:「朕遣使約和,首尾三載,北師好戰,要執不回。朕志在好生,寧甘屈己,書幣土地,一一曲從。唯念名將、貴臣,皆北方之豪傑,慕中國之仁義,投戈來歸;與夫東土人民,喜我樂土;知其設意,欲得甘心,斷之於中,決不復遣。爾等當思交兵釁隙,職此之由,視之如仇,共圖掃蕩。」
xīn mǎo, tāng sī tuì chú zhí, fèng cí.
辛卯,湯思退除職,奉祠。
yán zhě lùn qí jí yú hé hǎo zhī chéng, zì huài biān bèi, bà zhú shòu chūn chéng, sàn wàn nǔ yíng bīng, chuò xiū hǎi chuán, huǐ chāi shuǐ guì, bù tuī jūn gōng shǎng diǎn, jí chè hǎi sì táng dèng zhī shù, zhào zé jū yǒng zhōu. xíng zhì xìn zhōu, yōu jì ér sǐ.
言者論其急於和好之成,自壞邊備,罷築壽春城,散萬弩營兵,輟修海船,毀拆水櫃,不推軍功賞典,及撤海、泗、唐、鄧之戍,詔責居永州。行至信州,憂悸而死。
zì sī tuì chàng hè yì, yù xìng dà yù yǐ chú yì jǐ zhě. shí cān zhī zhèng shì zhōu kuí xíng xiāng shì, wén zhū shēng yǒu yù xiāng shuài fú què zhě, zòu yǐ huáng bǎng jìn zhī, lüè yún: jìng kāng jūn xìng, yǒu bù chěng zhī tú, gǔ chàng zhū shēng fú què shàng shū, jǐ zhì shēng biàn. ruò dǎo qián zhé, wèi shǒu zhě zhòng zhì diǎn xiàn, yú rén biān pèi. huáng bǎng chū, wù lùn huá rán. yú shì tài xué shēng zhāng guān sòng dǐng gé yòng zhōng děng qī shí yú rén, shàng shū lùn tāng sī tuì wáng zhī wàng yǐn sè yuē: yáng zhōu tuì dí zhī hòu, dí rén bù gǎn nán xià. tāng sī tuì shǒu chàng hè yì, zhī wàng yǐn sè fù zhī, jí lì jǐ pái. suì zhì zhāng jùn bà qù, biān bèi fèi chí, duò dí jì zhōng. tiān xià wèi zhī hán xīn, ér sī tuì bèi fāng yǐ wèi dé jì. jīn dí rén zhǎng qū zhí zhì huái diān, jiē sī tuì děng sān rén huái jiān wù guó, cǐ sān rén zhī zuì, jiē kě zhǎn yě. yuàn bì xià xiān zhèng sān zéi zhī zuì yǐ míng shì tiān xià, réng cuàn qí dǎng hóng shì cháo gōng wǔ, ér yòng chén kāng bó hú quán wèi fù xīn, zhào jīn ān jié yú yǔn wén wáng dà bǎo chén jùn qīng wáng shí péng chén liáng hàn huáng zhōng gōng mào liáng liú sù zhāng shì chá yuè, xié móu tóng xīn, yǐ jì dà jì. dì dà nù, yù jiā zhòng zuì. cháo gōng wǔ jí yòu zhèng yán gōng mào liáng tóng rù duì, dì nù shāo jì, zhī wàng yì wèi zhī jiù jiě, nǎi zhǐ.
自思退唱和議,欲興大獄以鋤異己者。時參知政事周葵行相事,聞諸生有欲相率伏闕者,奏以黃榜禁之,略云:「靖康軍興,有不逞之徒,鼓倡諸生伏闕上書,幾至生變。若蹈前轍,為首者重置典憲,餘人編配。」黃榜出,物論譁然。於是太學生張觀、宋鼎、葛用中等七十餘人,上書論湯思退、王之望、尹穡曰:「揚州退敵之後,敵人不敢南下。湯思退首唱和議,之望、尹穡附之,極力擠排。遂至張浚罷去,邊備廢弛,墮敵計中。天下為之寒心,而思退輩方以為得計。今敵人長驅直至淮甸,皆思退等三人懷奸誤國,此三人之罪,皆可斬也。願陛下先正三賊之罪以明示天下,仍竄其黨洪适、晁公武,而用陳康伯、胡銓為腹心,召金安節、虞允文、王大寶、陳俊卿、王十朋、陳良翰、黃中、龔茂良、劉夙、張栻、查籥,協謀同心,以濟大計。」帝大怒,欲加重罪。晁公武及右正言龔茂良同入對,帝怒稍霽,之望亦為之救解,乃止。
xiān shì shì yù shǐ yǐn sè qǐng zhì yù, qǔ bù kěn chè bèi jí qì dì zhě hé qí zuì, shù hé yì jué chéng, suǒ zhǐ fán èr shí yú rén, yóu shì zhuó sè wèi zuǒ jiàn yì dài fū, ér gōng wǔ yì zì diàn zhōng shì yù shǐ qiān shì yù zhōng, hóng shì shí yǐ zhōng shū shè rén jiān zhí xué shì yuàn.
先是侍御史尹穡請置獄,取不肯撤備及棄地者核其罪,庶和議決成,所指凡二十餘人,由是擢穡為左諫議大夫,而公武亦自殿中侍御史遷侍御中,洪适時以中書舍人兼直學士院。
bǐng shēn, qiǎn guó xìn suǒ tōng shì wáng biàn shǐ jīn jūn, bìng gē shāng qín dì, guī bèi fú rén, wéi pàn wáng zhě bù yǔ, yú shì mù lüè tóng shào xìng, shì wèi shū zhí zhī guó, jiǎn yín juàn wǔ wàn, yì suì gòng wèi suì bì ér yǐ. jīn rén jiē tīng xǔ.
丙申,遣國信所通事王抃使金軍,並割商、秦地,歸被俘人,惟叛亡者不與,餘誓目略同紹興,世為叔侄之國,減銀絹五萬,易歲貢為歲幣而已。金人皆聽許。
dīng yǒu, zhào zé rì shì shī.
丁酉,詔擇日視師。
wù xū, yǐ chén kāng bó wèi zuǒ pú shè jiān shū mì shǐ.
戊戌,以陳康伯為左僕射兼樞密使。
xīn chǒu, qián duān lǐ cì chū shēn, qiān shū shū mì yuàn shì, xuán mìng jiān quán cān zhī zhèng shì.
辛丑,錢端禮賜出身,簽書樞密院事,旋命兼權參知政事。
jīn shàng shū shěng huǒ.
金尚書省火。
rén yín, yǐ xiǎn mó gé xué shì yú yǔn wén tóng qiān shū shū mì yuàn shì.
壬寅,以顯謨閣學士虞允文同簽書樞密院事。
zhào: guǎn gé chǔ cái zhī dì, yī zǔ zōng jiù fǎ, gèng bù lì é.
詔:「館閣儲材之地,依祖宗舊法,更不立額。」
jiǎ chén, bù jūn sī tǒng zhì cuī quán, bài jīn rén yú liù hé.
甲辰,步軍司統制崔泉,敗金人於六合。
quán shàng shū gōng bù shì láng hé fǔ jìn duì, yīn jí yòng rén shì, dì yuē: jìn rì shì dài fū yì lùn hǎo è, duō bù gōng xīn. qīng suǒ wèi qí yán ruò shàn, suī chóu yuàn zài suǒ dāng yòng, rú qí bù shàn, suī qīn gù bù kě qū cóng, cǐ lùn shì yě.
權尚書工部侍郎何俌進對,因及用人事,帝曰:「近日士大夫議論好惡,多不公心。卿所謂其言若善,雖仇怨在所當用,如其不善,雖親故不可曲從,此論是也。」
jǐ yǒu, liú bǎo luò jié yuè, wèi wǔ tài jūn chéng xuān shǐ wáng yàn luò lóng shén wèi sì xiāng dōu zhǐ huī shǐ.
己酉,劉寶落節鉞,為武泰軍承宣使;王彥落龍神衛四廂都指揮使。
gēng xū, zhào: fāng jīn duō shì, lǐ yí bó móu, shì cóng liǎng shěng guān, měi rì yí dào dōu táng, yù hé guān tái jiàn zhě, yì xǔ huì yì.
庚戌,詔:「方今多事,理宜博謀,侍從、兩省官,每日一到都堂,遇合關台諫者,亦許會議。」
chén kāng bó lì jí yì què, rùn yuè, jiǎ yín, rù jiàn. zhào: kāng bó jiān yī rì yī zhāo, jiān yú zhì diàn mén, réng gěi fú, fēi dà shì bù shǔ.
陳康伯力疾詣闕,閏月,甲寅,入見。詔:「康伯間一日一朝,肩輿至殿門,仍給扶,非大事不署。」
bǐng chén, cān zhī zhèng shì zhōu kuí bà.
丙辰,參知政事周葵罷。
rén xū, bīng bù shì láng hú quán yòu jiàn yì dài fū yǐn sè bìng bà.
壬戌,兵部侍郎胡銓、右諫議大夫尹穡並罷。
quán sè shòu zhào, fēn wǎng huái dōng xī cuò zhì hǎi dào. shí jīn bīng hào bā shí wàn, háo chú jiē pò, wéi gāo yóu shǒu chén mǐn jù dí shè yáng hú, ér lǐ bǎo yù qiú mì zhào wèi zì ān jì, yōng bīng bù jiù. quán hé zòu zhī yuē: chén shòu zhào mìng fàn róng bèi zhǔn, lǐ bǎo bèi jiāng, huǎn jí xiāng yuán. jīn bǎo shì mǐn fú jiù, ruò shè yáng shī shǒu, dà shì qù yǐ. bǎo jù, shǐ chū shī jǐ jiǎo. huì tiān dà xuě, hé bīng jiē hé, quán xiān chí tiě chuí chuí bīng, shì jiē yòng mìng, jīn rén nǎi tuì.
銓、穡受詔,分往淮東、西措置海道。時金兵號八十萬,濠、滁皆破,唯高郵守陳敏拒敵射陽湖,而李寶預求密詔為自安計,擁兵不救。銓劾奏之曰:「臣受詔命范榮備准,李寶備江,緩急相援。今寶視敏弗救,若射陽失守,大事去矣。」寶懼,始出師掎角。會天大雪,河冰皆合,銓先持鐵錘錘冰,士皆用命,金人乃退。
quán sè jiē qiè jiā yǐ xíng, wèi yán zhě suǒ hé, suì yǔ cí.
銓、穡皆挈家以行,為言者所劾,遂與祠。
yǐ hài, cān zhī zhèng shì wáng zhī wàng bà.
乙亥,參知政事王之望罷。
xiān shì jīn rén zhì yáng zhōu, huò qǐng jī zhī, yáng cún zhōng bù gǎn dù jiāng, gù lěi yǐ zì shǒu. zhī wàng yǔ tāng sī tuì biǎo lǐ, zhuān yǐ gē dì dàn jīn wèi dé jì. zhì shì dì yǐ jīn rén qiě tuì, zhào dū fǔ zé lì jī zhī. shí zhī wàng shì shī jiāng shàng, lìng zhū jiāng bù dé wàng jìn. cháo tíng qù xíng, zhī wàng yán wáng biàn jì hái, bù kě mào xiǎo lì, hài dà jì. yán zhě lùn zhī, suì bà.
先是金人至揚州,或請擊之,楊存中不敢渡江,固壘以自守。之望與湯思退表里,專以割地啖金為得計。至是帝以金人且退,詔督府擇利擊之。時之望視師江上,令諸將不得妄進。朝廷趣行,之望言王抃既還,不可冒小利,害大計。言者論之,遂罷。
bǐng zǐ, yǐ wáng biàn wèi fèng shǐ dà jīn tōng wèn guó xìn suǒ cān yì guān, chí chén kāng bó bào shū yǐ xíng. dīng chǒu, jīn qiǎn zhāng gōng yù lái yà shǐ zhě.
丙子,以王抃為奉使大金通問國信所參議官,持陳康伯報書以行。丁丑,金遣張恭愈來迓使者。
shí èr yuè, wù zǐ, wèi qǐ shǐ zì zhèn jiāng dù huái.
十二月,戊子,魏杞始自鎮江渡淮。
xīn mǎo, yǐ qián duān lǐ cān zhī zhèng shì, yú yǔn wén tóng zhī shū mì yuàn shì, lǐ bù shàng shū wáng gāng zhōng qiān shū shū mì yuàn shì.
辛卯,以錢端禮參知政事,虞允文同知樞密院事,禮部尚書王剛中籤書樞密院事。
bǐng shēn, zhì yuē: bǐ qiǎn wáng biàn, yuǎn dǐ yǐng bīn, zhèng huáng dì zhī chēng, wèi shū zhí zhī guó, suì bì jiǎn shí wàn zhī shù, dì jiè rú shào xìng zhī shí. lián bǐ cǐ zhī wú gū, yuē pàn wáng zhī bù qiǎn, kě shǐ guī zhèng zhī rén, xián qǐ níng jū zhī xīn. zhòng niàn shù zhōu zhī mín, lí cǐ yī shí zhī nán, lǎo zhì yǒu dàng xī zhī, dīng zhuàng yǒu xì léi zhī kǔ, yí tuī dàng dí zhī yòu, shǎo wèi diāo cán zhī qíng. chú táo dùn guān lì bù shè wài, zá fàn sǐ zuì qíng qīng zhě jiǎn yī děng, yú bìng fàng qiǎn. hóng shì suǒ cǎo yě. lùn zhě wèi qián cǐ zhī biǎn sǔn, sì fāng gài wèi wén zhī, jīn zhe zhī shè wén, shū shī guó tǐ.
丙申,制曰:「比遣王抃,遠抵潁濱,正皇帝之稱,為叔侄之國,歲幣減十萬之數,地界如紹興之時。憐彼此之無辜,約叛亡之不遣,可使歸正之人,咸起寧居之心。重念數州之民,罹此一時之難,老稚有盪析之,丁壯有繫纍之苦,宜推蕩滌之宥,少慰凋殘之情。除逃遁官吏不赦外,雜犯死罪情輕者減一等,餘並放遣。洪适所草也。論者謂前此之貶損,四方蓋未聞知,今著之赦文,殊失國體。
qiǎn hóng shì děng hè jīn zhǔ shēng chén, yǐ hòu suì yǐ wèi cháng.
遣洪适等賀金主生辰,以後遂以為常。
jǐ yǒu, cháo xiàn jǐng líng gōng. gēng xū, cháo xiǎng tài miào.
己酉,朝獻景靈宮。庚戌,朝饗太廟。
shì suì, jīn dà yǒu nián, duàn sǐ zuì shí yǒu qī rén.
是歲,金大有年,斷死罪十有七人。
xiào zōng shào tǒng tóng dào guān dé zhāo gōng zhé wén shén wǔ míng shèng chéng xiào huáng dì qián dào yuán nián jīn dà dìng wǔ nián
○孝宗紹統同道冠德昭功哲文神武明聖成孝皇帝乾道元年(金大定五年)
chūn, zhēng yuè, xīn hài shuò, chē jià yì huán tán xíng lǐ, dà shè, gǎi yuán.
春,正月,辛亥朔,車駕詣圜壇行禮,大赦,改元。
yǐ mǎo, jīn zhǔ mìng yú tài zhōu lín huáng jiē jìng shè biān bǎo qī shí, zhù bīng wàn sān qiān.
乙卯,金主命於泰州、臨潢接境設邊堡七十,駐兵萬三千。
dīng sì, huái xī ān fǔ shǐ hán jìn, lēi tíng, hè zhōu biān guǎn, yǐ bù jiāng kǒng fú dùn yù qì chéng táo bì gù yě. fú fú zhū, yù cì pèi jí yáng jūn láo chéng.
丁巳,淮西安撫使韓璡,勒停,賀州編管,以部將孔福、頓遇棄城逃避故也。福伏誅,遇刺配吉陽軍牢城。
jǐ wèi, tōng xiàng shǐ wèi qǐ děng jī guó shū zhì jīn, shū shì wèi zhí sòng huáng dì chōng, jǐn zài bài zhì shū yú shū dà jīn shèng míng rén xiào huáng dì què xià, suì bì èr shí wàn. jīn rén fù shū shū dà jīn huáng dì, bù míng, bù shū jǐn zài bài, dàn yuē zhì shū yú zhí sòng huáng dì, bù yòng zūn hào, bù chēng què xià, zì shì wèi dìng shì.
己未,通向使魏杞等齎國書至金,書式為「侄宋皇帝沖,謹再拜致書於叔大金聖明仁孝皇帝闕下」,歲幣二十萬。金人復書「叔大金皇帝」,不名,不書「謹再拜」,但曰「致書於侄宋皇帝」,不用尊號,不稱「闕下」,自是為定式。
xīn yǒu, zhào yáng cún zhōng hái.
辛酉,召楊存中還。
dīng mǎo, qǐ jū shè rén wáng jī zhōng yán: chén měi niàn guó cháo hǎn yǒu shì jiā wéi jiāng jiā zǐ néng shì qí jiā, yǒu cáo bīn zhī zǐ wěi, zhǒng shì héng zhī zǐ è, è zhī zǐ shī dào, jiē shì wèi liáng jiāng. jìn rì jiāng chén zǐ dì, jiē yǐ wǔ biàn wèi chǐ. dì yuē: cǐ yán shén hé zhèn yì. jī zhōng yuē: jīn guó jiā xián xiá, zhèng dāng xuǎn jiāng. wàn yī yòng wǔ, cāng zú bù kě dé zhī. dì yuē: qīng yán shén dāng. jī zhōng qǐng yú dà jiāng zhī jiā, xuǎn wǔ yǒng néng shì qí jiā zhě zūn xiǎn zhī, wàn yī yòng wǔ, bù zhì wú jiāng ruò qí wú yú, bù fáng yīn zhuàng guó shì. dì yuē: cǐ lùn shēn dé jīn rì zhī qiè wù. jī zhōng yòu yán: bì xià liú yì běi rén, rán běi rén jiē fù bì xià. rú hè yǔn zhōng lǎo bù zhī tuì, zāo bì xià jiǎn bà wáng zhī wàng móu guó, qián hòu fǎn fù yì cí yǐn sè hǎo xié, yǔ tāng sī tuì yīn jié sǐ dǎng, shǐ jì nán shòu wǎng lái chuán dì yán yǔ, shì dài fū mù zhī wèi ròu jiǎn pái, qí wèi qī jūn wù guó, chí qù biān bèi, gōu zhì dí rén dù huái, jǐ wēi shè jì! dì yuē: rú yǐn sè yóu kě zuì. zhèn qiè yǐ fù xīn dài zhī, nǎi jiān xié zhì yú rú cǐ! jī zhōng yòu yuē: rú wáng lái suī wèi shén yǒu shī shè, rán duō yǔ yǐn sè píng rén qiē qiē xì yǔ, shì dài fū jiē wèi zhī xié jiān, lài bì xià xiān zhī qí jiān, nǎi bìng zhú zhī, shì dài fū yóu fú shèng cōng.
丁卯,起居舍人王稽中言:「臣每念國朝罕有世家;惟將家子能世其家,有曹彬之子瑋,種世衡之子諤,諤之子師道,皆世為良將。近日將臣子弟,皆以武弁為恥。」帝曰:「此言甚合朕意。」稽中曰:「今國家閒暇,正當選將。萬一用武,倉卒不可得之。」帝曰:「卿言甚當。」稽中請於大將之家,選武勇能世其家者尊顯之,萬一用武,不至無將;若其無虞,不妨陰壯國勢。帝曰:「此論深得今日之切務。」稽中又言:「陛下留意北人,然北人皆負陛下。如賀允中老不知退,遭陛下簡罷;王之望謀國,前後反覆異詞;尹穡好邪,與湯思退陰結死黨,使季南壽往來傳遞言語,士大夫目之為『肉簡牌』,其為欺君誤國,弛去邊備,鈎致敵人渡淮,幾危社稷!」帝曰:「如尹穡尤可罪。朕切以腹心待之,乃奸邪至於如此!」稽中又曰:「如王逨雖未甚有施設,然多與尹穡屏人切切細語,士大夫皆謂之邪奸,賴陛下先知其奸,乃並逐之,士大夫尤服聖聰。」
yǐ wáng biàn shǐ jīn yǒu láo, jiā wǔ guān, biàn yóu shì jiàn zhī yú dì. hòu yǔ céng dí gān biàn xiāng jié, shí lùn è zhī.
以王抃使金有勞,加五官,抃由是見知於帝。後與曾覿、甘昪相結,時論惡之。
gēng wǔ, zhào yuē: guǎn zhí suǒ yǐ zhāo yán tiān xià zhī yīng jùn, yǐ dài xiǎn zhuó, gǒu bù qīn lì shì, zhī mín qíng, zé jiāng lái hé yǐ bèi gōng qīng zhī rèn! jīn hòu gēng dié bǔ wài, lì shì ér chū, yǐ chēng zhèn lè yù zhēn cái zhī yì.
庚午,詔曰:「館職所以招延天下之英俊,以待顯擢,苟不親吏事,知民情,則將來何以備公卿之任!今後更迭補外,歷試而出,以稱朕樂育真才之意。」
xīn wèi, lì liǎng huái shǒu lìng quàn mín zhǒng sāng shǎng gé.
辛未,立兩淮守令勸民種桑賞格。
jīn yǐ hé yì chéng zhào zhōng wài fù mìng yǒu sī, hàn huáng shuǐ yì zhī chù, yǔ miǎn zū fù.
金以和議成詔中外;復命有司,旱、蝗、水溢之處,與免租賦。
rén shēn, zhào liǎng zhè zhèn liú mín yǐ shào xìng liú mín duō sǐ, bà shǒu chén xú zhé jí liǎng xiàn lìng.
壬申,詔兩浙振流民;以紹興流民多死,罷守臣徐喆及兩縣令。
guǐ yǒu, juān yán biān cán pò zhōu jūn fù yī nián.
癸酉,蠲沿邊殘破州軍賦一年。
jīn mìng yuán shuài fǔ zhū xīn jiù jūn, yǐ liù wàn rén liú shù, yú bìng fàng hái. yǐ sòng guó suì bì shǎng zhū jūn.
金命元帥府諸新舊軍,以六萬人留戍,餘並放還。以宋國歲幣賞諸軍。
jiǎ xū, biǎn liú bǎo qióng zhōu ān zhì.
甲戌,貶劉寶瓊州安置。
yǐ hài, bà liǎng huái zhāo fǔ sī jí shǎn xī hé yì xuān fǔ zhāo tǎo sī.
乙亥,罷兩淮招撫司及陝西、河亦宣撫招討司。
zhào tí jǔ tài píng xìng guó gōng chén jùn qīng rù duì, dì láo fǔ zhī. yīn jí lùn péng dǎng zhī bì, qiě lùn rén cái dāng yǐ qì jié wèi zhǔ, qì jié zhě shǎo yǒu guò chà, dāng róng zhī, xié nìng zhě shén yǒu cái, dāng chá zhī, dì shàn qí yán. chú lì bù shì láng, tóng xiū guó shǐ.
召提舉太平興國宮陳俊卿入對,帝勞撫之。因極論朋黨之弊,且論人材當以氣節為主,氣節者少有過差,當容之,邪佞者甚有才,當察之,帝善其言。除吏部侍郎,同修國史。
èr yuè, gēng chén shuò, cháo dé shòu gōng, cóng tài shàng huáng tài shàng huáng hòu rú sì shèng guān. dì qīn fú shàng huáng shàng mǎ, dōu rén huān hū, yǐ wèi suǒ wèi cháng jiàn.
二月,庚辰朔,朝德壽宮,從太上皇、太上皇后如四聖觀。帝親扶上皇上馬,都人歡呼,以為所未嘗見。
guǐ sì, yí háo zhōu shù bīng yú ǒu táng.
癸巳,移濠州戍兵於藕塘。
gēng zǐ, yǐ yáng cún zhōng wèi níng yuǎn zhāo qìng jūn jié dù shǐ.
庚子,以楊存中為寧遠、昭慶軍節度使。
rén yín, jīn bà nà sù bǔ guān lìng.
壬寅,金罷納粟補官令。
jiǎ chén, yǐ jiǔ yǔ, bì diàn, jiǎn shàn, juān liǎng huái zāi shāng zhōu xiàn shēn dīng qián juàn, jué xì qiú.
甲辰,以久雨,避殿,減膳,蠲兩淮災傷州縣身丁錢絹,決繫囚。
mìng zhèn jiāng jiàn kāng è zhōu jīng nán dōu tǒng bìng jiān tí jǔ cuò zhì tún tián, liǎng huái hú guǎng zǒng lǐng huái nán hú běi jīng xī shuài cáo jiān tí jǔ cuò zhì tún tián, shǒu chén jiān guǎn nèi tún tián shì.
命鎮江、建康、鄂州、荊南都統併兼提舉措置屯田,兩淮、湖廣總領、淮南、湖北、京西帥漕兼提舉措置屯田,守臣兼管內屯田事。
dīng wèi, shàng shū zuǒ pú shè chén kāng bó hōng.
丁未,尚書左僕射陳康伯薨。
shào xìng mò, yǒu yǔ zi zhī yì, kāng bó mì zàn dà yì jí xíng nèi chán lǐ, yǐ kāng bó fèng cè. dì jí wèi, lǐ yù yōu wò, dàn hū chéng xiàng ér bù míng. cháng wèi fǔ chén yuē: chén kāng bó yǒu qì liàng, zhèn hù cóng tài shàng zài jīn líng, qí cóng róng bù pò, kě bǐ jìn xiè ān. zhì shì zòu shì chū, zhì diàn lú ér jí zuò, yú zhì dì, hōng. zèng tài shī, shì wén gōng, yù shū jīng zhōng xiǎn dé zhī bēi biǎo qí mù.
紹興末,有與子之意,康伯密贊大議;及行內禪禮,以康伯奉冊。帝即位,禮遇優渥,但呼丞相而不名。嘗謂輔臣曰:「陳康伯有氣量,朕扈從太上在金陵,其從容不迫,可比晉謝安。」至是奏事出,至殿廬而疾作,輿至第,薨。贈太師,諡文恭,御書「旌忠顯德之碑」表其墓。
sān yuè, gēng shēn, yǐ yú yǔn wén cān zhī zhèng shì jiān tóng zhī shū mì yuàn shì, wáng gāng zhōng tóng zhī shū mì yuàn shì.
三月,庚申,以虞允文參知政事兼同知樞密院事,王剛中同知樞密院事。
guǐ hài, tóng zhī shū mì yuàn shì huáng zǔ shùn zú, shì zhuāng dìng.
癸亥,同知樞密院事黃祖舜卒,諡莊定。
rén shēn, jīn qún chén shàng zūn hào yuē yīng tiān xìng zuò rén dé shèng xiào huáng dì.
壬申,金群臣上尊號曰應天興祚仁德聖孝皇帝。
yǐ hài, tài bái jīng tiān.
乙亥,太白經天。
zhào jǔ zhì kē.
詔舉制科。
shì chūn, hú nán dào qǐ, rù guǎng dōng, fén lüè zhōu xiàn, guān píng tǎo píng zhī.
是春,湖南盜起,入廣東,焚掠州縣,官平討平之。
xià, sì yuè, bǐng shēn, zhào lú zhōu bīng mǎ dōu jiān guō lín, tè lìng zài rèn, yǐ jīn rén dù huái, bǎo shǒu jiāo hú zhōu chuán wú yú yě. gēng zǐ, jīn bào wèn shǐ wán yán zhòng děng rù jiàn.
夏,四月,丙申,詔廬州兵馬都監郭璘,特令再任,以金人渡淮,保守焦湖舟船無虞也。庚子,金報問使完顏仲等入見。
guǐ mǎo, jīn xī jīng liú shǒu shòu wáng jīng, yǐ móu fǎn ān zhì lán zhōu.
癸卯,金西京留守壽王京,以謀反安置嵐州。
jīng qī gōng shòu, cháng zhào rì zhě sūn bāng róng tuī jīng lù mìng, bāng róng yán: liú shǒu guān zhì tài shī, jué fēng wáng. jīng wèn: cǐ shàng gèng wú yǒu fǒu? bāng róng yuē: zhǐ yú cǐ. jīng yuē: rán zé suǒ guān hé wèi? bāng róng chá qí yì, zhà wèi tú chèn, zuò shī yǐ xiàn yú jīng. jīng yuē: hòu chéng rú cǐ hū? suì shòu qí shī, zài shǐ bo zhī, bāng róng guǐ chēng dé guà yǒu jí zhào, jīng fù shǐ bāng róng tuī jīn zhǔ dāng shēng nián yuè. jiā rén sūn xiāo gé, wàng zuò yáo yǔ kuáng huò jīng, rú bāng róng zhǐ, jīng xìn zhī. gōng shòu jù zhī qí shì.
京妻公壽,嘗召日者孫邦榮推京祿命,邦榮言:「留守官至太師,爵封王。」京問:「此上更無有否?」邦榮曰:「止於此。」京曰:「然則所官何為?」邦榮察其意,詐為圖讖,作詩以獻於京。京曰:「後誠如此乎?」遂受其詩,再使卜之,邦榮詭稱得卦有吉兆,京復使邦榮推金主當生年月。家人孫霄格,妄作謠語誑惑京,如邦榮指,京信之。公壽具知其事。
zhì shì bāng róng shàng biàn, zhào xíng bù shì láng gāo dé jī děng wǎng jū zhī, jīng děng jiē kuǎn fú. jīn zhǔ yuē: hǎi líng wú dào, shǐ guāng yīng zài, zhèn yì bǎo quán zhī, kuàng jīng děng zāi! yú shì jīng fū fù tè miǎn sǐ, zhàng yī bǎi, chú míng, lán zhōu lóu fán xiàn ān zhì, yǐ bì bǎi kǒu zì suí, guān gěi tǔ tián. zhào yù jīng yuē: zhèn yǔ rǔ jiē tài zǔ zhī sūn, hǎi líng shī dào, jiǎn miè zōng zhī. zhèn niàn xiōng dì wú jǐ, yú rǔ yóu wèi qīn qī. rǔ yì zì zhī zhī, hé wèi ér huái cǐ xīn? zhèn niàn gǔ ròu, bù sī jǐn fǎ. rǔ ruò shàng bù sī guò, zhèn suī bù jiā zhū, tiān dì qǐ néng róng rǔ yě!
至是邦榮上變,詔刑部侍郎高德基等往鞫之,京等皆款伏。金主曰:「海陵無道,使光英在,朕亦保全之,況京等哉!」於是京夫婦特免死,杖一百,除名,嵐州樓煩縣安置,以婢百口自隨,官給土田。詔諭京曰:「朕與汝皆太祖之孫,海陵失道,翦滅宗支。朕念兄弟無幾,於汝尤為親戚。汝亦自知之,何為而懷此心?朕念骨肉,不思盡法。汝若尚不思過,朕雖不加誅,天地豈能容汝也!」
yǐ sì, jīn dōu wú shuài wán yán sī jìng bà.
乙巳,金都無帥完顏思敬罷。
wú lín lái cháo, xún jìn fēng xīn ān jùn wáng, pàn xìng yuán fǔ.
吳璘來朝,尋進封新安郡王,判興元府。
wǔ yuè, jǐ yǒu shuò, dì yù fǔ chén yuē: jīn biān shì shǎo níng, qīng děng dāng wèi zhèn liú yì rén cái. qián duān lǐ yán: rén zhǔ zhī zhí, wéi dāng biàn jūn zǐ xiǎo rén. ruò cháo tíng suǒ rèn chún pǔ hòu zhòng zhī shì, zé fú wěi zì gé, shí xiào kě chéng. dì yuē: gù zhī rú cǐ. jūn chén zhī jiān, xū xiāng jǐng jiè.
五月,己酉朔,帝諭輔臣曰:「今邊事少寧,卿等當為朕留意人材。」錢端禮言:「人主之職,惟當辨君子小人。若朝廷所任純樸厚重之士,則浮偽自革,實效可成。」帝曰:「固知如此。君臣之間,須相警戒。」
gēng xū, zhōng shū shè rén hóng shì jìn duì, dì yuē: qīng suǒ jiǎo qín xūn chāi qiǎn shén dāng. xiàng hòu yǒu hé jiǎo shì, bù xū zhá zi, dàn pī chì yǐ jìn. yòu yuē: rú yǒu chū zì zhèn yì, shì bù kě xíng zhě, qīng dàn jiǎo jìn.
庚戌,中書舍人洪适進對,帝曰:「卿所繳秦塤差遣甚當。向後有合繳事,不須札子,但批敕以進。」又曰:「如有出自朕意,事不可行者,卿但繳進。」
chū, zòu xūn chén qǐ gōng guān, shì jiǎo zòu: qín guì cáng jiān rěn è, jīn zhū chōng niu rèn qí jiā. xūn nǎi qí bù xiào zhī sūn, huá wū hòu cáng, zhé chēng lèi zhòng yǎng lù. gōng rán qī shì, wán wǔ cháo tíng gù yě.
初,奏塤陳乞宮觀,適繳奏:「秦檜藏奸稔惡,金珠充牜刃其家。塤乃其不肖之孫,華屋後藏,輒稱累重仰祿。公然欺世,玩侮朝廷」故也。
xīn hài, dì yù qián duān lǐ děng yuē: zǎo cháo, yǔ qīng děng měi bù cóng róng. jīn hòu wǎn jiān shǎo xiá shí, dāng zhào qīng děng kuǎn qǔ lùn zhì dào. duān lǐ děng jì tuì, yòu qiǎn zhōng shǐ chuán zhǐ, měi yù wǎn, zhào yú dōng huá mén rù, qǐng xuǎn dé diàn zòu shì.
辛亥,帝諭錢端禮等曰:「早朝,與卿等每不從容。今後晚間少暇時,當召卿等款曲論治道。」端禮等既退,又遣中使傳旨,每遇晚,召於東華門入,請選德殿奏事。」
jiǎ yín, chén liáo yán: táng rèn liú yàn èr shí zài. jīn zhī hù bù, shǐ yòng yě wèi bì zé zhī jīng, jí yòng yě wèi bì rèn zhī jiǔ, duō bù yī suì, shǎo huò bàn suì, yǐ xǐ zhí ér qù yǐ, shú néng wèi guó jiā zhōu xū shí jiū yuán liú ér tú shàn hòu zhī jì zāi! wàng bì xià lüè yī táng gù shì, bó xuǎn zhōng wài zhī chén, qí cái zhī kě yòng zhě, ér shì yǐ cái jì zhī rèn, yòu guān qí shāo yǒu suǒ chéng, ér fù zhī bǎn cáo zhī zhí. gǒu chēng qí zhí, suī shù qiān ér zhì hū èr fǔ, zhí gù bù xǐ yě. wù duó qí quán, shǐ zhī dé yǐ hào lìng zhōu xiàn, ér qù dū yǐ bàn yān wù jū qí zhì, shǐ zhī dé yǐ quán héng dī áng, ér tōng róng liú zhuǎn yān. fū rán hòu guó zhī yǒu wú, jūn zhī yù fá, mín zhī lì hài, jiē dé ér zé zhī. bǐ yì jiāng cháo sī xī jì, bì jīng jié lǜ, zì rèn ér bù cí yǐ. cóng zhī.
甲寅,臣僚言:「唐任劉晏二十載。今之戶部,始用也未必擇之精,即用也未必任之久,多不一歲,少或半歲,已徙職而去矣,孰能為國家周虛實、究源流而圖善後之計哉!望陛下略依唐故事,博選中外之臣,其材之可用者,而試以財計之任,又觀其稍有所成,而付之版曹之職。苟稱其職,雖數遷而至乎二府,職固不徙也。勿奪其權,使之得以號令州縣,而趣督倚辦焉;勿拘其制,使之得以權衡低昂,而通融流轉焉。夫然後國之有無,軍之裕乏,民之利害,皆得而責之。彼亦將朝思夕計,畢精竭慮,自任而不辭矣。」從之。
jīn yuán shuài bù sà zhōng yì cháo jīng shī, jīn zhǔ láo zhī yuē: sòng guó qǐng hé, yǎn bīng xī mín, qīng zhī lì yě! dīng sì, yǐ zhōng yì wèi zuǒ chéng xiàng, hè shě lī zhì níng wèi píng zhāng zhèng shì.
金元帥布薩忠義朝京師,金主勞之曰:「宋國請和,偃兵息民,卿之力也!」丁巳,以忠義為左丞相,赫舍哩志寧為平章政事。
xīn yǒu, zhōng shū shè rén hóng shì jìn rén zōng jiǔ rèn xǔ yuán gù shì. dì yuē: hóng shì suǒ jìn gù shì, qiè dāng jīn rì zhī bì. jīn hòu fēi yīn hūn nuò bù zhí, bù dé jù yǒu qiān yì. qí xìng lì chú hài, jī yòng xiū jǔ, bìng yī gù shì jīng zhuó xiǎn yòng.
辛酉,中書舍人洪适進仁宗久任許元故事。帝曰:「洪适所進故事,切當今日之弊。今後非因昏懦不職,不得遽有遷易。其興利除害,績用修舉,並依故事旌擢顯用。」
yǐ chǒu, jīn yǐ píng zhāng zhèng shì zōng xiàn wèi yòu chéng xiàng.
乙丑,金以平章政事宗憲為右丞相。
rén shēn, zhào: fǎ lìng jìn jiān, lǐ yí huà yī. bǐ nián yǐ lái, bàng yuán chū rù, yǐn lì wèi bì, shū shī xíng zhèng zhī zhōng. yīng jīn hòu fàn zuì zhě, yǒu sī bìng jù qíng kuǎn, zhí yǐn tiáo fǎ dìng duàn, gèng bù zòu cái. nèi xíng míng yǒu yí, lìng xíng bù dà lǐ sì kàn xiáng, zhǐ dìng wén zòu, yǒng wèi cháng fǎ, réng xíng xià zhū lù zūn shǒu shī xíng. qí xíng bù dà lǐ sì jiàn yǐn yòng lì cè, lìng fēng suǒ jià gé, gèng bù yǐn yòng.
壬申,詔:「法令禁奸,理宜畫一。比年以來,傍緣出入,引例為弊,殊失刑政之中。應今後犯罪者,有司並據情款,直引條法定斷,更不奏裁。內刑名有疑,令刑部、大理寺看詳,指定聞奏,永為常法,仍行下諸路遵守施行。其刑部、大理寺見引用例冊,令封鎖架閣,更不引用。」
guǐ yǒu, jīn bà shān dōng lù dōu tǒng fǔ, yǐ qí jūn gè lì zǒng guǎn fǔ.
癸酉,金罷山東路都統府,以其軍各隸總管府。
bǐng zǐ, qiǎn lǐ ruò chuān shǐ jīn, hè shàng zūn hào.
丙子,遣李若川使金,賀上尊號。
shì yuè, zōng zhèng chéng lín shào yán: zǔ zōng yù dié zuó yuán nán dù, sàn shī bù cún. qián hòu xiū zuǎn wèi tài zǔ yī zhāo shì jī, yǐ jīng ān fèng tài zōng zhèng dié suī yǐ chéng shū, shàng wèi jìn rù tài shàng jīn shàng yù dié, zì jīn jiàn xiū zì zhēn zōng zhì qīn zōng fán qī shì, bìng wèi xià bǐ. yuán jìn lái tǐ lì, měi xiū yī zhāo yù dié, bì qǔ zhǐ kāi jú, fāng shǐ xiū zuǎn, shí nián fāng xǔ yī jìn, zé shì liè shèng zhī shū, suī bǎi nián ér wèi bèi. chén jīn zì xiū zhēn zōng yù dié shí nián, jì sì shí juǎn, wàng lìng chū dié guǎn ān fèng. cóng zhī.
是月,宗正丞林邵言:「祖宗《玉牒》昨緣南渡,散失不存。前後修纂為太祖一朝事跡,已經安奉;《太宗正牒》雖已成書,尚未進入;《太上》、《今上玉牒》,自今見修;自真宗至欽宗凡七世,並未下筆。緣近來體例,每修一朝《玉牒》,必取旨開局,方始修纂,十年方許一進,則是列聖之書,雖百年而未備。臣今自修《真宗玉牒》十年,計四十卷,望令出牒館安奉。」從之。
chēn zhōu dào lǐ jīn fù zuò luàn, zhào yǐ liú gǒng wèi hú nán ān fǔ shǐ, jiān zhī tán zhōu. dǐ jìng, shēng yán fā jùn xiàn bīng tǎo jī, ér yí shū zhì shǐ shěn jiè, qǐng yǐ pián yí chū shī, yuē: shàn xìng zhī zuì, wú zì dāng zhī. jiè jí qiǎn tián bǎo yáng qīn yǐ bīng zhì. gǒng zhī qí shǔ xíng pí dài, fā fū shù chéng wài yíng zhī, yòu dài qí fù rèn, zhì zé kào shǎng guò wàng, jūn shì gǎn fèn. gǒng zhī qīn kě yòng, xí zhū jūn jiē shòu jié zhì. xià lìng mù zéi dǎng xiāng bǔ zhǎn yì lì zhě, chú zuì shòu shǎng. qīn yǔ bǎo lián zhàn pò zéi, zhuī zhì mǎng shān, zéi dǎng zhí jīn yǐ jiàng.
郴州盜李金復作亂,詔以劉珙為湖南安撫使,兼知潭州。抵境,聲言發郡縣兵討擊,而移書制使沈介,請以便宜出師,曰:「擅興之罪,吾自當之。」介即遣田寶、楊欽以兵至。珙知其署行疲怠,發夫數程外迎之,又代其負任,至則犒賞過望,軍士感奮。珙知欽可用,檄諸軍皆受節制。下令募賊黨相捕斬詣吏者,除罪受賞。欽與寶連戰破賊,追至莽山,賊黨執金以降。
liù yuè, guǐ wèi, tóng zhī shū mì yuàn shì wáng gāng zhōng zú, shì gōng jiǎn.
六月,癸未,同知樞密院事王剛中卒,諡恭簡。
gāng zhōng zài chéng dū rì, yǐ wàn suì chí guǎng mào shí lǐ, gài sān xiāng tián, suì jiǔ yū diàn, yīn jí sān xiāng fū gòng shū zhī, lèi tǔ wèi fáng, shàng zhí yú liǔ, biǎo yǐ shí zhù. shǔ rén jiǔ ér sī zhī.
剛中在成都日,以萬歲池廣袤十里,溉三鄉田,歲久淤淀,因集三鄉夫共疏之,累土為防,上植榆柳,表以石柱。蜀人久而思之。
bǐng xū, yǐ hàn lín xué shì hóng shì qiān shū shū mì yuàn shì. dì wèi qián duān lǐ yú yǔn wén yuē: sān xǐng shì kě yǔ hóng shì gòng yì. zì shì dōng xī fǔ shǐ tóng bān zòu shì.
丙戌,以翰林學士洪适簽書樞密院事。帝謂錢端禮、虞允文曰:「三省事可與洪适共議。」自是東西府始同班奏事。」
wáng chén, huái nán yùn pàn yáo yuè, zòu huáng zì huái běi fēi dù, jiē bào cǎo mù zì sǐ, réng fēng sǐ huáng yǐ jìn, dì yuē: yuè qǔ yǐ wèi jiā xiáng, gèng yù xún fù shǐ guǎn, kě jiàng yī guān, fàng bà, wèi zhōng wài nìng xié zhī jiè.
王辰,淮南運判姚岳,奏蝗自淮北飛度,皆抱草木自死,仍封死蝗以進,帝曰:「岳取以為嘉祥,更欲尋付史館,可降一官,放罷,為中外佞邪之戒。」
jiǎ chén, bà hú běi jīng xī zhì zhì sī.
甲辰,罷湖北、京西制置司。
bǐng wǔ, chén liáo yán: kē jǔ zhī zhì, zhōu jùn jiě, é xiá ér jǔ zi duō cáo sī jiě, qí shù pō kuān. qǔ yīng zhě wǎng wǎng shě xiāng guàn ér tú cáo dié, zhì yú mào qīn qī zhà zhù jí ér bù zhī xù. qiě dié shì zhī fǎ, chuān guǎng zhī shì yòng cǐ kě yě, fú jiàn mì ěr wáng dōu, yì fù cáo shì jiàn rèn guān yòng cǐ kě yě, ér dài què dé tì guān, yī nián nèi yì xǔ dié shì běn zōng yǒu fú qīn yòng cǐ kě yě, ér zhōng biǎo sī má zhī qīn yì xǔ dié shì. huò wǎn zhuǎn qǐng qiú, huò tōng wèn shǔ tuō, zhì yǒu dài què dé tì guān yī rén ér dié shí yú míng zhě, qǐng shēn yán zhà mào zhī jìn. qí jiàn xíng tiáo fǎ, fù yǒu sī zhòng xiáng sǔn yì, lì wèi zhōng zhì. cóng zhī.
丙午,臣僚言:「科舉之制,州郡解,額狹而舉子多;漕司解,其數頗寬。取應者往往舍鄉貫而圖漕牒,至於冒親戚、詐注籍而不之恤。且牒試之法,川、廣之士用此可也,福建密邇王都,亦復漕試;見任官用此可也,而待闕得替官,一年內亦許牒試;本宗有服親用此可也,而中表緦麻之親亦許牒試。或宛轉請求,或通問屬託,至有待闕得替官一人而牒十餘名者,請申嚴詐冒之禁。其見行條法,付有司重詳損益,立為中制。」從之。
yòu yán: guó jiā sān suì kē jǔ, jí cǎo máo zhī shì, qīn cè yú tíng, qí jiān qǐ wú yī shì zhī kě xíng! rán yǒu sī kǎo shì, duō yǐ wén cǎi wèi zhǐ, kǎo zài qián liè zhě, shǐ jīng yù lǎn. qí jiān yǒu yán jí zhū jùn jūn mín lì hài shí jī, ǒu wén cí bù chēng, zhì zhī xià liè, wǎng wǎng yōng yú shàng wén, chéng wèi kě xī! qǐng zì jīn, yǒu lùn jí zhōu jùn jūn mín lì hài shì shí, lìng chū kǎo fù kǎo xiáng dìng suǒ, gè jié lù jǐn yào chù, qí chàng míng rì, gè lèi jù yǐ wén. cóng zhī.
又言:「國家三歲科舉,集草茅之士,親策於庭,其間豈無一事之可行!然有司考試,多以文採為止,考在前列者,始經御覽。其間有言及諸郡軍民利害實跡,偶文辭不稱,置之下列,往往壅於上聞,誠為可惜!請自今,有論及州郡軍民利害事實,令初考、復考、詳定所,各節錄緊要處,俟唱名日,各類聚以聞。」從之。
shì rì, jīn zhōng dōu dì zhèn.
是日,金中都地震。
qiū, qī yuè, wù shēn shuò, jīn zhōng dōu dì fù zhèn.
秋,七月,戊申朔,金中都地復震。
jīn bà shǎn xī dōu tǒng fǔ, xǐ shǎn xī yuán shuài fǔ yú hé zhōng.
金罷陝西都統府,徙陝西元帥府於河中。
gēng xū, zhī chí zhōu lǔ yù shēn chēng běn zhōu guǎn xià zhú shēng suì, shí rú mǐ, jī mín cǎi shí zhī, réng tú zhú shí zhī zhuàng, jiān guǒ qí wù yǐ xiàn. chén liáo lùn: qiàn suì jī mín shí qí bù dāng shí zhī wù, chéng chū yú jī è pò qiè ér yǐ. jīn chí zhī mín cǎi zhú shí ér shí, qí yì pò qiè shén yǐ. yù rèn zài mù mín, gù yǐ wèi měi shì, bù wèi zhī jiān yú bù kě yě. jiào qí zuì yǔ yáo yuè tóng kē, wàng yǔ bà chì. zhào cóng zhī.
庚戌,知池州魯譽申稱本州管下竹生穗,實如米,饑民採食之,仍圖竹實之狀,緘裹其物以獻。臣僚論:「歉歲饑民食其不當食之物,誠出於飢餓迫切而已。今池之民采竹實而食,其亦迫切甚矣。譽任在牧民,顧以為美事,不謂之奸諛不可也。較其罪與姚岳同科,望予罷斥。」詔從之。
xīn hài, wáng dà bǎo yán: lǐ cái yí wù běn yì mò. nóng zhě, tiān xià zhī běn yě ér biān jiǎ zhú mò, jìng lì rì fán, yí yì zhī yǐ zhù nóng. rú qián rì miǎn xíng zhī lìng, ǒu yīn cáo yǒng jiàn yán fèi bà, qǐng jiǎng míng sǔn yì yǐ fù qián zhì. dì yuē: cáo yǒng suǒ xíng, wéi miǎn xíng yī shì, zhì jīn rén yǐ wèi shì. mín bù kě yōu, nán yǐ shī xíng.
辛亥,王大寶言:「理財宜務本抑末。農者,天下之本也;而邊賈逐末,競利日繁,宜抑之以助農。如前日免行之令,偶因曹泳建言廢罷,請講明損益以復前制。」帝曰:「曹泳所行,唯免行一事,至今人以為是。民不可憂,難以施行。」
chén liáo yán: shǒu chén zhī bì, zhòng nèi qīng wài yí gèng chū dié rù. ruò wèi lì zhōu xiàn, bù dé jū qīng yào wèi rèn jiān sī, bù dé jū láng cáo. wài yǒu zhì xiào, zhuó zhī nèi zhí nèi yǒu shí jī, zhuó zhī wài rèn. shù jǐ guān sù qí yè, rén xiào qí zhí, wú yīn xún gǒu jiǎn zhī yì yǐ. zhào lìng zhōng shū shěng zhì jí.
臣僚言:「守臣之弊,重內輕外;宜更出迭入。若未歷州縣,不得居清要;未任監司,不得居郎曹。外有治效,擢之內職;內有實績,擢之外任。庶幾官宿其業,人效其職,無因循苟簡之意矣。」詔令中書省置籍。
guǐ chǒu wǎn, yù xuǎn dé diàn. yù zuò hòu yǒu jīn qī dà píng, fēn huà zhū dào, gè liè jiān sī jùn shǒu wèi liǎng xíng, yǐ huáng qiān biāo jū guān zhě zhí wèi xìng míng, cháng zhǐ shì hóng shì děng yuē: zhèn xīn zuò cǐ píng shén biàn, qīng děng yú dōu táng yì kě yī cǐ.
癸丑晚,御選德殿。御坐後有金漆大屏,分畫諸道,各列監司、郡守為兩行,以黃簽標居官者職位姓名,常指示洪适等曰:「朕新作此屏甚便,卿等於都堂亦可依此。」
yǐ chǒu, lín ān fǔ zòu jié duàn pù cuì xiāo jīn shì, dì yuē: wén wài jiān cuì yǔ shén duō, ruò yóu yán zhǐ huī, wèi bì jìn dé. zhì yī zú yǐ jǐng zhòng. qián duān lǐ yuē: jīn gōng jìn jì bù yòng, zì rán wài jiān kě gé.
乙丑,臨安府奏結斷鋪翠、銷金事,帝曰:「聞外間翠羽甚多,若由嚴指揮,未必禁得。治一足以警眾。」錢端禮曰:「今宮禁既不用,自然外間可革。」
shì yuè, zhào: zhū lù jiān sī shuài chén, jiāng jiàn rèn lǎo jí shǒu chén, xiàn yī yuè gōng gòng quán liàng wén zòu. zhī xiàn, shǒu chén tǐ fǎng, shēn qǔ cháo tíng zhǐ huī. rú jiān sī shǒu chén hù wèi róng yǐn, yù shǐ tái jué chá yǐ wén.
是月,詔:「諸路監司、帥臣,將見任老疾守臣,限一月公共銓量聞奏。知縣,守臣體訪,申取朝廷指揮。如監司、守臣互為容隱,御史台覺察以聞。」
zhù dāng èr qián.
鑄當二錢。
bā yuè, jǐ mǎo, dì yuē: yǒng fēng wéi jiàn lì jiàn kāng xíng gōng, cáng shōu mǐ sān wàn yú shí, qí bō fù jiàn kāng jūn zhōng yǐ zhù jūn shí.
八月,己卯,帝曰:「永豐圩見隸建康行宮,藏收米三萬餘石,其撥付建康軍中以助軍食。」
jīn shā qián sù zhōu fáng yù shǐ wū líng ā lǎ sà, wèi qí yǔ lǐ xiǎn zhōng jiāo tōng yě.
金殺前宿州防禦史烏陵呵喇薩,謂其與李顯忠交通也。
qián duān lǐ děng zòu: qián rì miàn dé zhǐ huī, jiǎn shěng quán shè shǐ chén jí é wài rén lì. yǒu chéng zhǐ sī xiè bāo, zài sān xū yào cún liú wáng xìng zǔ děng sì rén, gài yǒu xiè zǐ shì qí zi. dì yuē: lì hé dé rú cǐ! kě zhòng zuò xíng qiǎn. nǎi zhào: xiè bāo sòng chù zhōu biān guǎn.
錢端禮等奏:「前日面得指揮,減省權攝使臣及額外人吏。有承旨司謝褒,再三須要存留王興祖等四人,蓋有謝梓是其子。」帝曰:「吏何得如此!可重作行遣。」乃詔:「謝褒送處州編管。」
yǐ yǒu, lì dèng wáng qí wèi huáng tài zǐ. dà shè.
乙酉,立鄧王愭為皇太子。大赦。
dīng hài, cān zhī zhèng shì yú yǔn wén bà.
丁亥,參知政事虞允文罷。
jīn shǐ wán yán zhòng lái, yǒu suǒ yì, yǎn jiǎn bù jìng, yǔn wén qǐng zhǎn zhī, tíng yǒu yì yì, bù guǒ. quán qián duān lǐ shòu lǐ hóng yù dài, shì lián yǔn wén, wèi yù shǐ suǒ lùn, fèng cí ér guī.
金使完顏仲來,有所議,偃蹇不敬,允文請斬之,廷有異議,不果。全錢端禮受李宏玉帶,事連允文,為御史所論,奉祠而歸。
jǐ chǒu, yǐ hóng shì wèi cān zhī zhèng shì, bìng quán zhī shū mì yuàn shì lì bù shì láng yè róng qiān shū shū mì yuàn shì, bìng quán cān zhī zhèng shì.
己丑,以洪适為參知政事,並權知樞密院事;吏部侍郎葉容簽書樞密院事,並權參知政事。
gēng yín, zhào: yīng jīn hòu wén wǔ zhī zhōu jūn zhū lù lí wù zǒng guǎn fù zǒng guǎn qián xiá dōu jiān jiàn cí, bìng lìng shàng diàn, pī rù liào qián wén lì. rú tuō bì miǎn duì, bìng bù dé chà chú fù rèn. wěi tái jiàn jiān sī cháng qiè àn chá, yǐ wéi zhì lùn.
庚寅,詔:「應今後文武知州軍、諸路厘務、總管、副總管、鈐轄、都監見辭,並令上殿,批入料錢文歷。如托避免對,並不得差除赴任。委台諫、監司常切按察,以違制論。」
guǐ sì, chén liáo yán: qù suì jiāng xī hú kǒu hé dí, qí bì fēi yī: bù wèn jiā zhī yǒu wú, lì yǐ shuì yín jūn fū, cǐ yī bì yě. zhōu xiàn gè yǐ shuǐ jiǎo hào zhé wèi míng, shōu hào mǐ shén zhī èr sān, cǐ èr bì yě. gōng lì dòu jiǎo, bǎi fāng qǐ mì, liàng mǐ zé yǒu shǐ yòng, qǐng qián zé yǒu mí fèi, cǐ sān bì yě. yǐ guān huì cháng jià, xǔ zhī hái yǐ shū guān, rán suǒ zài wǎng wǎng zhé jià, zhì shū guān zé bù kěn shòu, cǐ sì bì yě. zhào: zhú lù wěi cáo chén bìng tí jǔ, wǎng lái xún àn, wù jǐn hé dí zhī yì yǐ gé sì bì.
癸巳,臣僚言:「去歲江西湖口和糴,其弊非一:不問家之有無,例以稅銀均敷,此一弊也。州縣各以水腳耗折為名,收耗米什之二三,此二弊也。公吏鬥腳,百方乞覓,量米則有使用,請錢則有糜費,此三弊也。以關、會償價,許之還以輸官,然所在往往折價,至輸官則不肯受,此四弊也。」詔:「逐路委漕臣並提舉,往來巡按,務盡和糴之意以革四弊。」
cān zhī zhèng shì qián duān lǐ bà. shí jiǔ bù zhì xiāng, duān lǐ yǐ shǒu cān, kuī zhī shén jí. dèng wáng qí fū rén, duān lǐ nǚ yě. shì yù shǐ táng yáo fēng lùn duān lǐ dì yīn, bù kě rèn zhí zhèng, zuò qiān tài cháng shǎo qīng, guǎn gé shì xiāng yǔ shàng shū pái duān lǐ zhě jiē bèi chì. duān lǐ qiǎn rén mì gào chén jùn qīng, yán jǐ jí xiāng, dāng yǐn gòng zhèng, jùn qīng chì zhī huì jìn dú bǎo xùn, yīn yán běn cháo jiā fǎ, qī shǔ bù yù zhèng, zuì yǒu shēn yì, bì xià suǒ yí jǐn shǒu, dì nà qí yán. duān lǐ hàn zhī, chū jùn qīng zhī jiàn níng fǔ. zhì shì wáng lì wèi tài zǐ, duān lǐ bù dé yǐ, nǎi yǐn xián yǐ zī zhèng diàn dà xué shì tí jǔ wàn shòu gōng.
參知政事錢端禮罷。時久不置相,端禮以首參,窺之甚亟。鄧王愭夫人,端禮女也。侍御史唐堯封論端禮帝姻,不可任執政,坐遷太常少卿,館閣士相與上疏排端禮者皆被斥。端禮遣人密告陳俊卿,言己即相,當引共政,俊卿叱之;會進讀寶訓,因言本朝家法,戚屬不預政,最有深意,陛下所宜謹守,帝納其言。端禮憾之,出俊卿知建寧府。至是王立為太子,端禮不得已,乃引嫌以資政殿大學士提舉萬壽宮。
yǐ sì, hóng shì děng yán: jìn lái shì fēng bēn jìng, zhēng tú huàn yì jiù zhì, yǐ yǒu chāi qiǎn rén, bù xǔ rù guó mén, xīn shòu chāi qiǎn rén, xiàn bàn yuè chū mén. jīn qǐng lìng zǎi zhí bù xǔ jiē jiàn yǐ yǒu chāi qiǎn zhī rén. dì yuē: rú cǐ zé shī zhī ài, dàn zài qīng děng lì xíng.
乙巳,洪适等言:「近來士風奔競,爭圖換易舊制,已有差遣人,不許入國門,新授差遣人,限半月出門。今請令宰執不許接見已有差遣之人。」帝曰:「如此則失之隘,但在卿等力行。」
hóng shì zòu zhè dōng yán sī jiǔ què guān, qǐng yòng sòng zǎo, dì yuē: qīng děng céng yù sòng zǎo zhī hái tíng hù qián fǒu? wén yán sī suǒ zhì, yòu yào póu liǎn qián wù sòng xū lì, zhì yǒu liù qī bǎi shēng, shǒu xū dīng níng qián shù.
洪适奏浙東鹽司久闕官,請用宋藻,帝曰:「卿等曾諭宋藻支還亭戶錢否?聞鹽司所至,又要掊斂錢物送胥吏,至有六七百升,首須丁寧鈐束。」
jiǔ yuè, wù shēn, jīn zhǔ qiū liè.
九月,戊申,金主秋獵。
shí yǒu xiàn shū zhě, hóng shì děng yán xì biān lèi zhī shū, jǔ zi suǒ yòng, yù yǔ miǎn yī jiě, yè róng yán xiàn yán zhě dà shuài tú jiǎo xìng, dì yuē: yì wú rú zhī hé. ruò bù cǎi nà, biàn sāi xiàn yán zhī lù.
時有獻書者,洪适等言系編類之書,舉子所用,欲與免一解,葉容言獻言者大率圖僥倖,帝曰:「亦無如之何。若不採納,便塞獻言之路。」
guǐ yǒu, hóng shì děng yán: jìn yǒu hú nán cáo chén rèn zhào, jūn zhōu shǒu chén dài zhī xié, jiē zì qǐng tǎo zéi. chén děng bù shí zhī shào, bì xià shàng shěng jì qí rén fǒu? dì yuē: qí rén yì dàn wàng, jīn bù xū liú zài jí biān, kě zhào fù xíng zài, bié yǔ chāi qiǎn.
癸酉,洪适等言:「近有湖南漕臣任詔,均州守臣戴之邪,皆自請討賊。臣等不識之邵,陛下尚省記其人否?」帝曰:「其人亦誕妄,今不須留在極邊,可召赴行在,別與差遣。」
jiǎ xū, jīn zhǔ hái dōu.
甲戌,金主還都。
jīn, shí yuè, dīng mǎo shuò, jīn dì zhèn.
金,十月,丁卯朔,金地震。
jiǎ shēn, chén liáo yán: sī yán zhī bù kě jìn zhě, qí bì sān: tíng hù jiān yán rù guān, guān bù yǐ shí gěi zhí, wǎng wǎng jì jū, wèi zhī gàn qǐng ér hòu yǔ zhī, zhì yǒu fèn qí dà bàn zhě, yī yě. jiān liàn zhī chū, bì xū jiǎ dài yú rén, ér jiān sī lèi duō chéng shí fàng zhài, yǐ yào qí bèi cháng zhī xī, jí jiù chǎng gěi zhí, wǎng wǎng xiān yǐ kè chú qí bàn, ér qián rù yú tíng hù zhī shǒu zhě wú jǐ, èr yě. yán sī jí zhū chǎng rén lì, lèi duō jī sī yán yǐ guī hòu lì, tíng hù fēi bù wèi fǎ, yǐ yǒu huá xū wèi zhī biǎo lǐ, hù xiāng méng bì, sān yě. qǐng shēn yán jìn jí. cóng zhī.
甲申,臣僚言:「私鹽之不可禁者,其弊三:亭戶煎鹽入官,官不以時給直,往往寄居,為之干請而後予之,至有分其大半者,一也。煎煉之初,必須假貸於人,而監司類多乘時放債,以要其倍償之息,及就場給直,往往先已克除其半,而錢入於亭戶之手者無幾,二也。鹽司及諸場人吏,類多積私鹽以規厚利,亭戶非不畏法,以有猾胥為之表里,互相蒙庇,三也。請申嚴禁戢。」從之。
wù zǐ, liú yùn gǔ fú zhū.
戊子,劉蘊古伏誅。
yùn gǔ zhī shǐ jiàng yě, biàn shé quán yǒng, tíng chén duō qí zhī. wú shān yǒu wǔ yuán cí, yùn gǔ wàng wèi qí dǎo yǒu yàn, xīn yì biǎn é, kè qí guān wèi xìng míng yú páng. shì rén mò cè qí yì, yǒu yòu wǔ dài fū wèi zhòng chāng zhě, dú yuē: shì bù nán xiǎo. tā rén zhī guī zhèng zhě, jiǎo xìng fù guì ér yǐ, yùn gǔ zé zhēn xì zuò yě. fū dié lái bù zhǐ yī rén, bǎng qí míng, yù shǐ hòu zhì zhě zhī qí yǐ zhì ěr. zhì shì qiǎn pū běi guī, yǒu gào zhě, sōu qí shū, jiē cì cháo tíng yīn shì yě. nǎi zhū zhī.
蘊古之始降也,辨舌泉涌,廷臣多奇之。吳山有伍員祠,蘊古妄謂祈禱有驗,新易扁額,刻其官位姓名於旁。市人莫測其意,有右武大夫魏仲昌者,獨曰:「是不難曉。他人之歸正者,僥倖富貴而已,蘊古則真細作也。夫諜來不止一人,榜其名,欲使後至者知其已至耳。」至是遣仆北歸,有告者,搜其書,皆刺朝廷陰事也。乃誅之。
yǐ wèi, jīn zhǔ dōng liè, xuán hái dōu.
乙未,金主冬獵,旋還都。
dīng yǒu, jīn qiǎn wáng kàn děng lái hè huì qìng jié, yǐ hòu měi suì rú zhī.
丁酉,金遣王衎等來賀會慶節,以後每歲如之。
yǐ sì, huái běi hóng jīn zéi yú huái jié lüè, lì shǎng gé tǎo bǔ zhī. yǐ ér zhī chǔ zhōu hú zé, qiǎn xún wèi jī shā qí shǒu lú róng.
乙巳,淮北紅巾賊逾淮劫掠,立賞格討捕之。已而知楚州胡則,遣巡尉擊殺其首盧榮。
shí yī yuè, bǐng wǔ shuò, jīn zhǔ wèi zǎi chén yuē: zhèn zài wèi rì qiǎn, wèi néng biàn shí chén xià xián fǒu. jīn liù pǐn yǐ xià, shū fá rén cái, qīng děng hé yǐ fù zhèn qiú xián zhī yì?
十一月,丙午朔,金主謂宰臣曰:「朕在位日淺,未能遍識臣下賢否。今六品以下,殊乏人材,卿等何以副朕求賢之意?」
jǐ wèi, zhào: hòu shěng chōu shàng shū kě cǎi zhě, cuō qí shū yào, duàn zhāng qǔ yì, lì wèi piān mù, shàn xiě jìn chéng, yǐ yá pái yī miàn, juān lì hù lǐ bīng xíng gōng zāng lì zì, shū shì mù yú xià fāng. dì yuē: zhèn yǐ lìng zhì zào shù fù, jì cháo tíng shì. shěng bù yì dāng yī cǐ yǐ bèi yí wàng.
己未,詔:「後省抽上書可采者,撮其樞要,斷章取義,立為篇目,繕寫進呈,以牙牌一面,鐫吏、戶、禮、兵、刑、工、贓吏字,疏事目於下方。」帝曰:「朕已令製造數副,記朝廷事。省部亦當依此以備遺忘。」
guǐ hài, jīn lì zhū lù tōng jiǎn dì tǔ děng dì shuì fǎ.
癸亥,金立諸路通檢地土等第稅法。
jīn zhǔ zhī chū lì yě, shì duō quán zhì, zhì shì zhào yǒu sī shān dìng, wèi zǎi chén yuē: fán yǐ zòu zhī shì, zhèn cháng zài yuè, qīng děng wù huái yí jù. zhèn yú dà chén, qǐ yǒu bù xiāng xìn zhě! dàn jūn guó shì bù gǎn qīng yì, kǒng huò yǒu wù yě. bù sà zhōng yì duì yuē: chén děng qǐ gǎn qiè yì bì xià, dàn zhì lì bù jí ěr. bì xià liú shén wàn jǐ, tiān xià zhī fú yě.
金主之初立也,事多權制,至是詔有司刪定,謂宰臣曰:「凡已奏之事,朕嘗再閱,卿等勿懷疑懼。朕於大臣,豈有不相信者!但軍國事不敢輕易,恐或有誤也。」布薩忠義對曰:「臣等豈敢竊意陛下,但智力不及耳。陛下留神萬幾,天下之福也。」
xīn wèi, qiǎn lóng dà yuān fǔ yù liǎng huái, cuò zhì tún tián, dū bǔ dào zéi.
辛未,遣龍大淵撫諭兩淮,措置屯田,督捕盜賊。
shí èr yuè, wù yín, yǐ hóng shì wèi shàng shū yòu pú shè tóng píng zhāng shì jiān shū mì shǐ, wāng chè wèi shū mì shǐ.
十二月,戊寅,以洪适為尚書右僕射、同平章事兼樞密使,汪澈為樞密使。
gēng yín, yǐ yè róng wèi cān zhī zhèng shì jiān tóng zhī shū mì yuàn shì.
庚寅,以葉容為參知政事兼同知樞密院事。
jìn xí liáng jùn yàn, qǐng shuì jiāng huái shā tián lú chǎng, kě zhù jūn xiǎng, dì yǐ wèn róng. róng duì yuē: lú chǎng chén wèi zhī xiáng. shā tián zhě, nǎi jiāng bīn chū méi zhī dì, shuǐ jī yú dōng zé shā zhǎng yú xī, shuǐ jī yú xī zé shā fù zhǎng yú dōng, qí tián wèi kě yǐ wèi cháng yě. xīn sì bīng xìng, liǎng huái zhī tián zū bìng fù, zhì jīn wèi zhēng, kuàng shā tián hū! dì dà wù, jí bà zhī. róng tuì zhì zhōng shū, zhào jùn yàn, qiè zé zhī yuē: rǔ yán lì qiú jìn, wàn yī huái mín yuàn zī, wèi guó shēng shì, suī zhǎn rǔ wàn duàn, qǐ zú sāi zé! jùn yàn huáng kǒng, miǎn guān xiè, shǐ shì zhī.
近習梁俊彥,請稅江、淮沙田、蘆場,可助軍餉,帝以問容。容對曰:「蘆場臣未之詳。沙田者,乃江濱出沒之地,水激於東則沙漲於西,水激於西則沙復漲於東,其田未可以為常也。辛巳兵興,兩淮之田租並復,至今未征,況沙田乎!」帝大悟,即罷之。容退至中書,召俊彥,切責之曰:「汝言利求進,萬一淮民怨咨,為國生事,雖斬汝萬段,豈足塞責!」俊彥惶恐,免冠謝,始釋之。
qǐ jū láng quán zhōng shū shè rén jiǎng fèi zòu yuē: zhōng shū zhèng běn zhī dì, shè rén zhī zhí, bù tè zhǎng xíng cí mìng ér yǐ, gù shì, yì xǔ jiǎo bó. chén suī zàn shí jiān shè, yì bù gǎn yǐ chéng fá ér dài yú zhí shì. tǎng zhèng lìng zhī yǒu guò jǔ, chú shòu zhī yǒu shī dāng, bù miǎn shí fàn tiān tīng, shàng lài bì xià róng nà. dì yuē: zhèng yù qīng rú cǐ, bù tè zhèng shì yǔ chú shòu zhī jiān, suī rén zhǔ yǒu guò shī, yì hé lùn zòu.
起居郎、權中書舍人蔣芾奏曰:「中書政本之地,舍人之職,不特掌行詞命而已,故事,亦許繳駁。臣雖暫時兼攝,亦不敢以承乏而怠於職事。倘政令之有過舉,除授之有失當,不免時犯天聽,尚賴陛下容納。」帝曰:「正欲卿如此,不特政事與除授之間,雖人主有過失,亦何論奏。」
shì suì, qiǎn fāng zī děng hè jīn zhǔ zhēng dàn. jīn yì qiǎn wū kù lī zhōng bì lái hè zhēng dàn. yǐ hòu, suì rú zhī.
是歲,遣方滋等賀金主正旦。金亦遣烏庫哩忠弼來賀正旦。以後,歲如之。
xiào zōng shào tǒng tóng dào guān dé zhāo gōng zhé wén shén wǔ míng shèng chéng xiào huáng dì qián dào èr nián jīn dà dìng liù nián
○孝宗紹統同道冠德昭功哲文神武明聖成孝皇帝乾道二年(金大定六年)
chūn, zhēng yuè, bǐng chén, zǎi zhí jìn chéng shēng chāi rén shù, dì yuē: xū lì dìng nián xiàn, fāng kě dù qí sī yì.
春,正月,丙辰,宰執進呈升差人數,帝曰:「須立定年限,方可杜其私意。」
xīn yǒu, shěng liù hé shù bīng, yǐ suǒ kěn tián gěi hái fù yè zhī mín.
辛酉,省六合戍兵,以所墾田給還復業之民。
rén xū, jiàn kāng dōu tǒng liú yuán, jiǎo nà dào táo wáng shì gù héng xíng gǒng wèi dài fū zhì fù wèi jūn bīng jiāng xiào dōu yú hòu děng fù shēn èr wàn yǒu yú, dì yǐ wèn zǎi zhí, hóng shì děng yán: guǒ yǒu cǐ shù, jiàn jīn wěi dū sī huǐ mǒ. dì yuē: cǐ shì shén bù kě dé. yú shì zhào wǔ lüè dài fū zhōng zhōu tuán liàn shǐ liú yuán, tè zhuǎn wǔ xiǎn dài fū gāo zhōu fáng yù shǐ.
壬戌,建康都統劉源,繳納到逃亡事故橫行拱衛大夫至副尉、軍兵、將校、都虞候等付身二萬有餘,帝以問宰執,洪适等言:「果有此數,見今委都司毀抹。」帝曰:「此事甚不可得。」於是詔武略大夫、忠州團練使劉源,特轉武顯大夫、高州防禦使。
jiǎ zǐ, wāng yīng chén qǐng yōu xù lì zhōu lù yùn liáng bǎi xìng, cáo chén yì jù zòu, qǐng yùn liáng èr shí, rén zhī qián yǐn sān dào, jì hé jiàng dù dié bā shí yú dào. dì yuē: zhōng jiān yì céng miǎn yī chù. hóng shì děng yán: chéng hé děng sì zhōu, yǐ cháng miǎn xià qiū èr shuì yī nián, jīng xī lù zhū zhōu, yì miǎn èr shuì yī bàn. dì yuē: lì lù yùn liáng, měi shí yǔ èr qiān, kě niǔ jì dù dié zhī jiàng.
甲子,汪應辰請優恤利州路運糧百姓,漕臣亦具奏,請運糧二石,人支錢引三道,計合降度牒八十餘道。帝曰:「中間亦曾免一處。」洪适等言:「成、和等四州,已嘗免夏、秋二稅一年,京西路諸州,亦免二稅一半。」帝曰:「利路運糧,每石與二千,可紐計度牒支降。」
gēng wǔ, jīn chì yǒu sī: gōng zhōng zhāng shè, wú yǐ tú jīn wèi shì.
庚午,金敕有司:「宮中張設,毋以塗金為飾。」
èr yuè, bǐng zǐ, zhào: shì cóng tái jiàn liǎng shěng guān jǔ jiān sī jùn shǒu, kě yī jiàn jǔ jiù fǎ, rú fàn rù yǐ zāng dāng tóng zuì, yú jiē lüè zhī, shù duō jiàn yǐn yǐ fù rèn shǐ.
二月,丙子,詔:「侍從、台諫、兩省官舉監司、郡守,可依薦舉舊法,如犯入已贓當同罪,餘皆略之,庶多薦引以副任使。」
dīng chǒu, bà xū yí tún tián. zhèn liǎng zhè jiāng dōng jī.
丁丑,罷盱眙屯田。賑兩浙、江東飢。
gēng chén, lín ān fǔ kān dào diàn qián sī jūn bīng dào qǔ qián wù, hóng shì děng yán xùn liàn duì jiāng, zhuān guǎn yī duì, bù wèi wú zuì. dì yuē: tǒng zhì guān rú hé wú zuì? xū gè yǔ jiàng yī guān. shì děng yán: tǒng zhì nǎi wáng gōng shù, jiān dài yù qì xiè, bì xià xíng fá, suī qīn jìn bù miǎn, tiān xià ān dé bù wèi fú xié!
庚辰,臨安府勘到殿前司軍兵盜取錢物,洪适等言訓練隊將,專管一隊,不為無罪。帝曰:「統制官如何無罪?須各與降一官。」適等言:「統制乃王公述,兼帶御器械,陛下行罰,雖親近不免,天下安得不畏服邪!」
dīng hài, jīn zuǒ chéng xiàng yí guó gōng bù sà zhōng yì hōng. jīn zhǔ qīn lín, kū zhī tòng, chuò cháo diàn jì. mìng cān zhī zhèng shì táng gǔ ān lǐ hù qí sàng shì, zàng jì jù cóng yōu hòu, guān gěi, shì wǔ zhuāng.
丁亥,金左丞相、沂國公布薩忠義薨。金主親臨,哭之慟,輟朝奠祭。命參知政事唐古安禮護其喪事,葬祭俱從優厚,官給,諡武莊。
zhōng yì qiān yǐ jiē xià, jìng rú zhòng tǔ, yǔ rén jiāo, kǎn kǎn rú yě. shàn yù jiāng zú, néng dé qí sǐ lì, wèi zǎi fǔ shù nián, zhī wú bù yán. gù yóu wài qī jiān rèn jiāng xiāng, néng yǐ gōng míng zhōng.
忠義謙以接下,敬儒重土,與人交,侃侃如也。善馭將卒,能得其死力,為宰輔數年,知無不言。故由外戚兼任將相,能以功名終。
rén chén, hù bù cuò zhì měi yuè guān bīng fèng liào, jiǎn zhī jiàn qián fēn shù, yuè zhōng kě shěng èr shí wàn mín, dì yuē: bù ruò qiě yī jiù lì. shì shāo dòng zhòng, bù kě qīng gǎi.
壬辰,戶部措置每月官兵俸料,減支見錢分數,月中可省二十萬緡,帝曰:「不若且依舊例。事稍動眾,不可輕改。」
sān yuè, jiǎ chén, lì bù shēn ān mù huáng hòu táng zhí nǚ fū shěn yǎn bǔ guān, fāng shí èr suì, nián wèi jí gé, yòu, zhào shì qǐ shōu gù fū guō xián ēn zé, yǔ kāng rǔ jì děng yuè miào chāi qiǎn, dì yuē: bǔ guān shì, sān nián wú shén lì hài, kě dài nián jí. ēn lì jì bù hé huàn yuè miào, zhǐ kě yī tiáo. hóng shì děng yán: bì xià yǐ zhì gōng cún xīn, suī yì qīn bù wèi shǎo huí, kuàng chén děng qǐ de yòng sī yì xié!
三月,甲辰,吏部申安穆皇后堂侄女夫沈巘補官,方十二歲,年未及格,又,趙氏乞收故夫郭咸恩澤,與康汝濟等岳廟差遣,帝曰:「補官事,三年無甚利害,可待年及。恩例既不合換岳廟,只可依條。」洪适等言:「陛下以至公存心,雖懿親不為少回,況臣等豈得用私意邪!」
yǐ sì, jìn jīng xī lì zhōu lù kē yì bǎo shèng yì shì.
乙巳,禁京西、利州路科役保勝義士。
rén zǐ, zhào yuē: bǐ nián yǐ lái, zhì yù zhī lì, dà shuài qiǎo chí duō duān, suí yì yuán yǐn, ér zhòng qīng zhī gù, yǒu zuì zhě xìng xié ér bù guāi zhě lí kù, zhèn shén huàn yān. qīng děng qí gé wán xí zhī bì, míng shěn kè zhī gōng, shǐ jiān bù róng qíng, fá bì dāng zuì, yòng dí yú xíng zhī zhōng.
壬子,詔曰:「比年以來,治獄之吏,大率巧持多端,隨意援引,而重輕之故,有罪者興邪而不乖者罹酷,朕甚患焉。卿等其革玩習之弊,明審克之公,使奸不容情,罰必當罪,用迪於刑之中。」
jiǎ yín, jīn zhǔ rú xī jīng.
甲寅,金主如西京。
dīng sì, hóng shì děng yán diàn qián sī shēng chà jiāng fù, dàn yǐ nián xiàn, shū bù jiào liàng néng fǒu, hé yì chéng shì shì yì, dì yuē: jū yǐ nián xiàn, zì shì guó jiā fǎ lìng. jīn hòu yù yǒu shēng chà, qīng děng kě jiān diǎn sān èr rén jiù táng xià shěn yàn, yǔ zhī yǔ yán, néng fǒu zì kě jiàn yǐ.
丁巳,洪适等言殿前司升差將副,但以年限,殊不較量能否,合亦呈試事藝,帝曰:「拘以年限,自是國家法令。今後遇有升差,卿等可間點三二人就堂下審驗,與之語言,能否自可見矣。」
wù wǔ, diàn zhōng shì yù shǐ wáng bó xiáng qǐng cái dìng zòu jiàn, zhào sān xǐng tái jiàn jí yì. yòu zhào: xiàn lìng fēi liǎng rèn, wú chú jiān chá yù shǐ fēi rèn shǒu chén, wú chú láng guān. zhe wèi lìng.
戊午,殿中侍御史王伯庠請裁定奏薦,詔三省、台諫集議。又詔:「縣令非兩任,毋除監察御史;非任守臣,毋除郎官。著為令。」
jiǎ zǐ, gěi shì zhōng wèi qǐ děng, zhá yán huáng tài zǐ yǐ jiǎng shòu mèng zǐ chè zhāng, dì yuē: kě jiǎng shàng shū. zhì guó zhī dào, mò xiān yú běi. jūn chén gèng xiāng jǐng jiè, wú fēi rì suǒ xíng shì. zhèn měi wú shì, bì kàn shù piān.
甲子,給事中魏杞等,札言皇太子已講授《孟子》徹章,帝曰:「可講《尚書》。治國之道,莫先於北。君臣更相警戒,無非日所行事。朕每無事,必看數篇。」
dīng mǎo, cì lǐ bù jìn shì xiāo guó liáng yǐ xià sì bǎi jiǔ shí yǒu sān rén jí dì chū shēn. bǎng shǒu běn zhào rǔ yú, yǐ gù shì jiàng jū dì èr.
丁卯,賜禮部進士蕭國梁以下四百九十有三人及第、出身。榜首本趙汝愚,以故事降居第二。
gēng wǔ, jīn zhǔ cháo yè tài zǔ miào.
庚午,金主朝謁太祖廟。
xīn wèi, shàng shū yòu pú shè píng zhāng shì hóng shì bà.
辛未,尚書右僕射、平章事洪适罷。
shì yǐ wén xué shòu zhī, zì zhōng shū shè rén, bàn zài sì qiān zhì yòu xiāng, rán wú dà jiàn míng yǐ jiū qí suǒ xué. huì lín yǔ, shì yǐn jiù qǐ bà, cóng zhī.
適以文學受知,自中書舍人,半載四遷至右相,然無大建明以究其所學。會霖雨,適引咎乞罷,從之。
lǐ xìn fù shàng shū, lüè wèi shǒu lìng bù dé rén, qiě jǔ qí suǒ jiàn mǐn zhī yī fāng zhě yán zhī, rú cán wèi chéng sī, yǐ cuī xià shuì, hé wèi dēng chǎng, yǐ cuī dōng miáo, bì xià gù shēn jiā jìn zhǐ yǐ. jìn gài yǒu jīn nián ér zhuī lái nián zhī zū, wèi zhī yù jiè zhě huāng jùn pì yì, yǒu xiān èr nián ér shǐ zhī shū zhě. rú biān hù chāi yì, guān lì quán bù jiù shí, bì xià gù shēn jǐng yǒu sī yǐ. jīn zé shòu cái yù fǎ, yǐ hé chāi yì zhě yǐn yān qí bù yīng yì zhī jiā, zé zì jiǎ zhì guǐ, yǐ cì xiāng jí, shǐ zhì huì qiú miǎn. rú jié cì jiǎn miǎn zū fù, hé cháng bù qiǎo zuò zhuī hū yě rú jīng dào bù dé shōu shuì, ér jīn zhī shōu shuì zhě zì ruò yě. rú guò fàn bù dé rù yì, jīn zhī rù yì zhě zì ruò yě. cháng fù zhī wài, fàn kē míng sè, róng huò xún xí. sòng dié bù wèn dà xiǎo qīng zhòng, huò fá shǐ shū jīn, huò yì shǐ mǎi yán. qǐng suì xiǎo bù dēng, xiāng qū xiǎo mín, shí bǎi wèi qún, chí zhàng piāo duó, jiè jiān shí zhī míng yǐ chěng qí sī hàn, dào lǐn yí qūn, suǒ zài jiē yǒu, guān bù néng jìn yě. dì yuē: lǐ xìn fù shū, cí lǐ shén kě qǔ. wāng chè děng yán shǒu lìng dé rén, jì wú cǐ bì. yú shì zhào: hù xíng bù jiǎn jiàn xíng tiáo fǎ, shēn yán yuē shù, rú yǒu wéi lì, jiān sī àn hé wén zòu.
李信父上書,略謂守令不得人,且舉其所見閩之一方者言之,如「蠶未成絲,已催夏稅,禾未登場,已催冬苗,陛下固申加禁止矣。近蓋有今年而追來年之租,謂之預借者;荒郡僻邑,有先二年而使之輸者。如編戶差役,官吏全不究實,陛下固申警有司矣。今則受財鬻法,以合差役者隱焉;其不應役之家,則自甲至癸,以次相及,使致賄求免。如節次減免租負,何嘗不巧作追呼也;如粳稻不得收稅,而今之收稅者自若也。如過犯不得入役,今之入役者自若也。常賦之外,泛科名色,容或循習。訟牒不問大小輕重,或罰使輸金,或抑使買鹽。頃歲小不登,鄉曲小民,十百為群,持仗剽奪,借艱食之名以逞其私憾,倒廩頤囷,所在皆有,官不能禁也。」帝曰:「李信父書,詞理甚可取。」汪澈等言守令得人,既無此弊。於是詔:「戶、刑部檢見行條法,申嚴約束,如有違戾,監司按劾聞奏。」
guǐ yǒu, yǐ gěi shì zhōng quán lì bù shàng shū wèi qǐ tóng zhī shū mì yuàn shì jiān quán cān zhī zhèng shì.
癸酉,以給事中、權吏部尚書魏杞同知樞密院事兼權參知政事。
dīng chǒu, bà hé dí.
丁丑,罷和糴。
xià, sì yuè, jiǎ xū shuò, zǎi zhí yán liú gǒng děng cuò zhì lǐ jīn shì bì, yí tuī shǎng, dì yuē: jìn shí rú zhě duō gāo tán, wú shí yòng, gǒng néng wèi cháo tíng liǎo shì, chéng kě shǎng yě.
夏,四月,甲戌朔,宰執言劉珙等措置李金事畢,宜推賞,帝曰:「近時儒者多高談,無實用,珙能為朝廷了事,誠可賞也。」
jīn jìn yuè shuò tú zǎi.
金禁月朔屠宰。
dīng chǒu, dì yù zhí zhèng: qīng děng dāng jǐn fǎ lìng, wú chuàng lì yǐ hài fǎ. rú xū bèi jiān jú zhī lèi, qiè bù kě fàng xíng.
丁丑,帝諭執政:「卿等當謹法令,無創例以害法。如胥輩兼局之類,切不可放行。」
xū yín, zhào: yín yǔ wèi lì, hài jí hé mài, kě lìng shì cóng tái jiàn jiǎng jiū suǒ yí yǐ wén. qí lín ān fǔ bìng zhū lù jùn xiàn jiàn jìn xíng yù, lì xiàn jié jué, wěi guān fēn yì jiǎn chá. xuán mìng jiǎn xì qiú zuì.
戌寅,詔:「淫雨為沴,害及禾麥,可令侍從、台諫講究所宜以聞。其臨安府並諸路郡縣見禁刑獄,立限結絕,委官分詣檢察。」旋命減繫囚罪。
gēng chén, zhào liǎng zhè cáo chén wáng yán kāi píng jiāng hú xiù wéi tián, yǐ yōng shuǐ hài mín tián gù yě.
庚辰,詔兩浙漕臣王炎開平江、湖、秀圍田,以壅水害民田故也。
jiǎ shēn, tài bái zhòu jiàn.
甲申,太白晝見。
yǐ chǒu, chén liáo yán: fǎng wèn zuó yù yíng sī zhāo shōu gōng shǒu, suǒ guǎn sān qiān sān bǎi rén, jiàn zài diàn sī. yǐ diàn sī ér yǒu gōng shǒu zhī míng, sè mù bù lèi. yòu wén wáng qí zhāo yī qiān sì bǎi rén, zhuān chōng yǎng mǎ bìng zī zhòng. dōu tóu dà shuài yóu shǒu, bù fáng zài wài yíng chèn. yòu wén mǎ sī zhú yuè kān zhī xiào yòng jūn bīng yī wàn liù qiān sān bǎi yú rén, yǔ mì yuàn bīng jí fáng shù mù bù tóng. qǐng fù mì yuàn shěn shí, xiāo luò xū shù. suǒ yǒu gōng shǒu bìng yǎng mǎ jūn bīng, bìng xíng jiǎn yuè, jiāng qiáng zhuàng kān pī dài zhī rén shōu fù yǐ chōng zhàn shì, wāng léi lǎo ruò, bìng xíng jiǎn tài. zhào wěi dōu chéng jiǎn xiáng jiǎn yuè. yú shì jiǎn xiáng cháo gōng wǔ qǔ huì diàn qián mǎ bù sān sī zài wài zhū tǒng shuài zhī bīng, gè kāi jù zhì jí wén zòu. dì yuē: zhèn lìng diàn shuài wáng qí cuò zhì sān jūn, yǒu zhǎng jì, jiāng gè rén wǔ yì zhù yú xià, shén yì jiàn yě.
乙丑,臣僚言:「訪問昨御營司招收弓手,所管三千三百人,見在殿司。以殿司而有弓手之名,色目不類。又聞王琪招一千四百人,專充養馬並輜重。都頭大率游手,不妨在外營趁。又聞馬司逐月勘支效用軍兵一萬六千三百餘人,與密院兵籍房數目不同。請付密院審實,銷落虛數。所有弓手並養馬軍兵,並行揀閱,將強壯堪披帶之人收附以充戰士,尪羸老弱,並行揀汰。」詔委都承、檢詳揀閱。於是檢詳晁公武取會殿前、馬、步三司在外諸統帥之兵,各開具置籍聞奏。帝曰:「朕令殿帥王琪措置三軍,有掌記,將各人武藝注於下,甚易見也。」
yǐ wèi, shū mì shǐ wāng chè bà. chè zài zhèng fǔ, hǎo jí yǐn rén cái, qí zì fèng qīng yuē, guì jiàn fú yú.
乙未,樞密使汪澈罷。澈在政府,好汲引人才,其自奉清約,貴賤弗渝。
dīng yǒu, mò méng chéng tì sī mǎ zhuō děng, zòu zhī jīng nán fǔ lǐ dào, suǒ wèi guāi miù, zhèng chū xū lì, wàng yòng jīng fèi, zhuān yì yíng sī, dào zéi qún qǐ, bù jí qín bǔ, dì yuē: lǐ dào zhé shì qī lǐ, gǎn ěr wàng zuò, kě yǔ fàng bà. yè róng duì yuē: bì xià xíng fǎ bù wèn qī lǐ, tiān xià wén zhī, shú bù wèi fú yé!
丁酉,莫濛、程逖、司馬倬等,奏知荊南府李道,所為乖謬,政出胥吏,妄用經費,專意營私,盜賊群起,不即擒捕,帝曰:「李道輒恃戚里,敢爾妄作,可與放罷。」葉容對曰:「陛下行法不問戚里,天下聞之,孰不胃服耶!」
jǐ hài, chén liáo yán: zǔ zōng liú yì kǎo kè zhī fǎ, wáng ān shí shǐ bà zhī. wàng zūn tài zōng gù shì, yīng jiān sī jùn shǒu cháo cí rì, bié gěi yù qián yìn zhǐ lì zi. zhì yú xìng mǒu lì, chú mǒu hài, gè wèi tiáo mù, měi kǎo lìng dāng zhí guān lì cóng shí pī shū, rèn mǎn jīng hé. zhào: jīng yán guān cān zǔ zōng fǎ yǔ jiàn xíng tiáo zhì, wù yào shì zhōng, kě yǐ jiǔ xíng.
己亥,臣僚言:「祖宗留意考課之法,王安石始罷之。望遵太宗故事,應監司、郡守朝辭日,別給御前印紙歷子。至於興某利,除某害,各為條目,每考令當職官吏從實批書,任滿精核。」詔:「經筵官參祖宗法與見行條制,務要適中,可以久行。」
wǔ yuè, jiǎ chén, yè róng děng jiàn yú yì wèi ráo zhōu shǒu, yán qí zuò yì yǒu shēng, dàn zī gé shàng qiǎn, dì yuē: xuǎn cái zhì jù, bù xū jiào zī gé yě.
五月,甲辰,葉容等薦俞翊為饒州守,言其作邑有聲,但資格尚淺,帝曰:「選材治劇,不須較資格也。」
wù shēn, zī zhèng diàn dà xué shì tí jǔ wàn shòu guān bìng shì dú zhì shì zhāng dào zú.
戊申,資政殿大學士、提舉萬壽觀並侍讀、致仕張燾卒。
dào wài hé nèi gāng, shuài shǔ yǒu huì zhèng, mín cí zhī bù wàng. shì zhōng dìng.
燾外和內剛,帥蜀有惠政,民祠之不忘。諡忠定。
jīn zhǔ rú huá yán sì guān gù liáo zhǔ zhū tóng xiàng, zhào zhǔ sēng jǐn shì zhī.
金主如華嚴寺觀故遼主諸銅像,詔主僧謹視之。
jǐ yǒu, bà quán jiè zhí tián.
己酉,罷權借職田。
gēng xū, cān zhī zhèng shì yè róng bà, yǐ wèi qǐ cān zhī zhèng shì, yòu jiàn yì dài fū lín ān zhái tóng zhī shū mì yuàn shì jiān quán cān zhī zhèng shì, zhōng shū shè rén jiǎng fèi qiān shū shū mì yuàn shì.
庚戌,參知政事葉容罷,以魏杞參知政事,右諫議大夫林安宅同知樞密院事兼權參知政事,中書舍人蔣芾簽書樞密院事。
rén zǐ, jīn zhào yún zhōng dà tóng xiàn jí jǐng xún yuàn gěi fù yī nián.
壬子,金詔雲中大同縣及警巡院給復一年。
guǐ chǒu, tài bái jīng tiān. bà xiū jiàn kāng xíng gōng.
癸丑,太白經天。罷修建康行宮。
dīng sì, dì yù zǎi zhí yuē: jìn chén liáo duō yán dà chén bù rèn shì, qīng děng gèng yí miǎn lì. rú zhèn yǒu bù zhì chù, huò shì bù kě xíng, dàn lái zhí zòu.
丁巳,帝諭宰執曰:「近臣僚多言大臣不任事,卿等更宜勉力。如朕有不至處,或事不可行,但來執奏。」
gēng shēn, mìng wèi rèn shǒu chén zhě bù dé chú láng guān. wèi qǐ zòu: jiān sī rén yīng fǒu chú shòu? dì yuē jiān sī, chá zhōu xiàn zhě yě, shì tóng yī tǐ.
庚申,命未任守臣者不得除郎官。魏杞奏:「監司人應否除授?」帝曰;「監司,察州縣者也,事同一體。」
bǐng yín, zhào: jīn hòu kàn xiáng sì fāng xiàn tóu shū zhá wén zì, nǐ děng dì yǐ shàng.
丙寅,詔:「今後看詳四方獻投書札文字,擬等第以上。」
dīng mǎo, zhào: zhū lù jiān sī shǒu chén yù jiǎng huāng zhèng. rú shuǐ hàn wú bèi, bì zhì yú fá bèi yù yǒu fāng, dāng yì tuī shǎng.
丁卯,詔:「諸路監司、守臣預講荒政。如水旱無備,必置於罰;備預有方,當議推賞。」
liù yuè, jiǎ xū, bà liǎng zhè lù tí jǔ shì bó sī.
六月,甲戌,罷兩浙路提舉市舶司。
wù yín, zhào: zhì kē quán bà zhù shū chū tí shǒu chén jiān sī yì xǔ jiè sòng.
戊寅,詔:「制科權罷註疏出題;守臣、監司亦許解送。」
gēng chén, fēng huáng sūn tǐng wèi róng guó gōng.
庚辰,封皇孫挺為榮國公。
xīn sì, tài bái jīng tiān.
辛巳,太白經天。
rén wǔ, lín ān zhái jiǎng fèi yán: chén děng bèi yuán yòu dì, suǒ zhí zài yú bīng jiāng. rú èr sān dà jiāng, bì xià suǒ shēn zhì. piān bì jiān yǒu cái zhě yì duō, dàn chén děng sù bù xiāng shí, wú yǐ zhī qí cái fǒu, yù zì cǐ yǔ zhī xiāng jiàn. dì yuē: qīng děng dāng yú bì chà shí shěn chá zhī.
壬午,林安宅、蔣芾言:「臣等備員宥地,所職在於兵將。如二三大將,陛下所深知。偏裨間有才者亦多,但臣等素不相識,無以知其才否,欲自此與之相見。」帝曰:「卿等當於陛差時審察之。」
bǐng xū, fèi yǒng fēng wéi.
丙戌,廢永豐圩。
gēng zǐ, jīn zhǔ cuò yú yín shān.
庚子,金主措於銀山。
zhī xiù zhōu sūn dà yá dài hái, yán: zhōu yǒu zhè hú diàn shān hú chén hú, zhī gǎng xiāng guàn, xī běi kě rù yú jiāng, dōng nán kě dá yú hǎi. páng hǎi nóng jiā, zuò bà yǐ què xián cháo, suī lì jí yī fāng, ér shuǐ huàn shí hài lín jùn shè shū dǎo zhī, zé yòu hài jí páng hǎi zhī tián. ruò yú zhū gǎng pǔ zhì zhá qǐ bì, bù wéi kě yǐ xiè shuǐ, ér hàn yì huò lì. rán gōng lì shāo dà, yù lǜ dà xìng chū qián, dīng hù chū lì, yú nóng xì xiū zhì zhī. yú shì yǐ liǎng zhè zhuǎn yùn fù shǐ jiāng shēn yǔ shǒu chén shì zhī. shēn xún yǔ xiù zhōu cháng zhōu píng jiāng fǔ jiāng yīn jūn tiáo shàng lì biàn, zhào: xiù zhōu huá tíng xiàn zhāng jīng zhá bìng diàn shān hú, qí jīn nián shí yī yuè xìng xiū cháng zhōu jiāng yīn jūn cài jīng gǎng jí shēn gǎng, míng nián chūn xìng xiū lì gǎng qí xiū yì yī nián xìng xiū píng jiāng fǔ gū huǎn zhī.
知秀州孫大雅代還,言:「州有柘湖、澱山湖、陳湖,支港相貫,西北可入於江,東南可達於海。旁海農家,作壩以卻咸潮,雖利及一方,而水患實害鄰郡;設疏導之,則又害及旁海之田。若於諸港浦置閘啟閉,不惟可以泄水,而旱亦獲利。然工力稍大,欲率大姓出錢,丁戶出力,於農隙修治之。」於是以兩浙轉運副使姜詵與守臣視之。詵尋與秀州、常州、平江府、江陰軍條上利便,詔:「秀州華亭縣張涇閘並澱山湖,俟今年十一月興修;常州江陰軍蔡涇港及申港,明年春興修;利港俟休役一年興修;平江府姑緩之。」
qiū, qī yuè, jǐ yǒu, diào quán zhōu zuǒ yì jūn tún xǔ pǔ zhèn.
秋,七月,己酉,調泉州左翼軍屯許浦鎮。
jiǎ yín, yǐ zhèn jiāng dū tǒng zhì qī fāng wèi wǔ dāng jié dù shǐ.
甲寅,以鎮江都統制戚方為武當節度使。
bā yuè, guǐ yǒu, wǔ fēng jūn lì bù jūn sī.
八月,癸酉,武鋒軍隸步軍司。
gēng chén, jīn zhǔ liè yú wàng yún zhī nán shān.
庚辰,金主獵於望雲之南山。
bǐng xū, lín ān zhái bà.
丙戌,林安宅罷。
chū, ān zhái wèi yù shǐ, qǐng liǎng huái xíng tiě qián, yè róng lì yán bù kě, ān zhái fèn rán. jì rù shū fǔ, nǎi hé róng zi shòu xuān zhōu fù rén qián bǎi wàn, yù shǐ wáng bó xiáng yì lùn zhī, róng qǐ biàn míng. jí róng bà cān shū, dì xià qí shì yú lín ān fǔ yǐn wáng yán qīn jū, zhì duì wú jī. dì yǐ ān zhái bó xiáng fēng wén shī shí, bìng miǎn guān, réng biǎn ān zhái yún zhōu ān zhì. zhào róng fù què, dì láo zhī yuē: qīng zhī qīng dé, zì jīn yù guāng yǐ.
初,安宅為御史,請兩淮行鐵錢,葉容力言不可,安宅忿然。既入樞府,乃劾容子受宣州富人錢百萬,御史王伯庠亦論之,容乞辨明。及容罷參、樞,帝下其事於臨安府尹王炎親鞫,置對無跡。帝以安宅、伯庠風聞失實,並免官,仍貶安宅筠州安置。召容赴闕,帝勞之曰:「卿之清德,自今愈光矣。」
wù zǐ, yǐ wèi qǐ jiān tóng zhī shū mì yuàn shì, jiǎng fèi quán cān zhī zhèng shì.
戊子,以魏杞兼同知樞密院事,蔣芾權參知政事。
jiǎ wǔ, zhào: zhū jūn jiāng shì, yǔ jīn rén zhàn yù lì gōng zhī rén, qí gōng xiào xiǎn zhù zhě, wú yǐ shì bié. jīn jiāng xiǎn zhe zhàn gōng shí sān chù, lì dìng gé mù. zhāng jùn míng zhōu, hán shì zhōng dà yí zhèn, wú jiè shā jīn píng hé shàng yuán, liú qí shùn chāng, wǔ chù yī shào xìng shí nián zhǐ huī. lǐ bǎo mì zhōu jiāo xī táng dǎo, liú qí yáng zhōu zào jiǎo lín, wáng qí zhāng zhèn děng jiàn kāng cǎi shí dù, shào hóng yuān zhēn zhōu xū pǔ qiáo, wú gǒng lǐ dào guāng huà jūn cí hú, zhāng zi gài jiě wéi sì zhōu, zhào zǔn cài zhōu, wáng xuān què shān, bā chù yī shào xìng sān shí èr nián zhǐ huī.
甲午,詔:「諸軍將士,與金人戰御立功之人,其功效顯著者,無以示別。今將顯著戰功十三處,立定格目。張俊明州,韓世忠大儀鎮,吳玠殺金坪、和尚原,劉錡順昌,五處依紹興十年指揮。李寶密州膠西唐島,劉錡揚州皁角林,王琪、張振等建康採石渡,邵宏淵真州胥浦橋,吳珙、李道光化軍茨湖,張子蓋解圍泗州,趙撙蔡州,王宣確山,八處依紹興三十二年指揮。」
yǐ wèi, zhào wú lín fù pàn xìng zhōu.
乙未,詔吳璘復判興州。
bǐng shēn, shēng xuān zhōu wèi níng guó fǔ.
丙申,升宣州為寧國府。
jiǔ yuè, xīn chǒu shuò, jīn zhǔ hái dōu.
九月,辛丑朔,金主還都。
jiǎ chén, shàng yuán zhī xiàn lǐ yǔn shēng, zuò zāng jué pèi huì zhōu. jiàn kāng shǒu chén wáng zuǒ, zuò zòng róng chū jìng, zhuī liǎng guān, lēi tíng, jiàn chāng jūn jū zhù. zhī è zhōu wāng chè, yǐ làn jǔ jiàng liǎng guān. tí xíng yuán fú, yǐ shī àn jiàng yī guān.
甲辰,上元知縣李允升,坐贓決配惠州。建康守臣王佐,坐縱容出境,追兩官,勒停,建昌軍居住。知鄂州汪澈,以濫舉降兩官。提刑袁孚,以失按降一官。
xīn hài, zhèn wēn zhōu shuǐ zāi.
辛亥,賑溫州水災。
jīn zé zhōu cì shǐ liú dé yù děng, yǐ dào yòng guān qián fú zhū.
金澤州刺史劉德裕等,以盜用官錢伏誅。
guǐ chǒu, jīn yòu chéng xiàng zōng xiàn hōng, nián wǔ shí jiǔ. jīn zhǔ dào xī jiǔ zhī, fù cì shén hòu.
癸丑,金右丞相宗憲薨,年五十九。金主悼惜久之,賻賜甚厚。
sī nóng shǎo qīng mò jì yán yú dì yuē: wèi zhì zài yú rèn rén, rèn rén zài yú zé shí. rèn rén ér bù néng jiǔ, zé xián ér néng zhě wú yǐ jiàn qí zhǎng, è ér bù xiào zhě dé yǐ táo qí zuì, suī yǒu zé shí zhī zhèng, jiāng ān suǒ shī? jīn fǔ xiāng dà chén, huò shù yuè ér yǐ bà, sì jiān chéng bù láng cáo qīng jiān, bù yú suì ér zhé qiān, kǒng jìn tuì rén cái sì hū shāo zhòu yě. dì chēng shàn.
司農少卿莫濟言於帝曰:「為治在於任人,任人在於責實。任人而不能久,則賢而能者無以見其長,惡而不肖者得以逃其罪,雖有責實之政,將安所施?今輔相大臣,或數月而已罷,寺、監丞、簿、郎曹、卿、監,不逾歲而輒遷,恐進退人材似乎稍驟也。」帝稱善。
xīn yǒu, zhuī fēng huáng zǐ kè wèi jùn wáng, shì dào sù.
辛酉,追封皇子恪為郡王,諡悼肅。
jǐ sì, wèi qǐ děng shàng shén zōng zhé zōng huī zōng sān cháo dì jì shàng huáng shèng zhèng.
己巳,魏杞等上神宗、哲宗、徽宗三朝《帝紀》、《上皇聖政》。
mì shū shǎo jiān wāng dà yóu, qǐng zhū shuài bù jū bù qǔ, gè jīng zé sān liǎng rén, bì shí yán qí huò zhì huò yǒng, huò zhī qí yǒu mǒu cái kě yòng, huò jǔ qí rèn mǒu shì kě qǔ, xī yǐ míng wén. fēn mìng wén wǔ jìn jìn zhī chén, gēng dié jiē jiàn, yǔ zhī tán lùn bīng jiā zhī wù rán hòu cì duì biàn diàn, lüè qí yán yǔ yí jǔ zhī shī, qǔ qí cái lì móu lüè, shěn qí kě yòng, shì zhī yǐ shì. lì gōng zé jǔ zhě tóng shǎng, bài shì zé fá yì rú zhī. zhào cóng zhī.
秘書少監汪大猷,請「諸帥不拘部曲,各精擇三兩人,必實言其或智、或勇,或知其有某材可用,或舉其任某事可取,悉以名聞。分命文武禁近之臣,更迭接見,與之談論兵家之務;然後賜對便殿,略其言語儀矩之失,取其材力謀略,審其可用,試之以事。立功則舉者同賞,敗事則罰亦如之。」詔從之。
shì yuè, tài bái lǚ zhòu jiàn.
是月,太白屢晝見。
dōng, shí yuè, yǐ hài, yǐ chén jùn qīng wèi lì bù shàng shū. jùn qīng yán: chén diǎn xuǎn shì, dàn dāng jǐn shǒu sān chǐ, jiǎn nǐ lì jiān. zhì yú yú àn, jiàn huò wèi dào, yì wàng shèng cí xuān yù, shí shí xùn chì. jūn chén zhī fēn suī yán, ér shàng xià zhī qíng bù kě bù tōng. dì yuē: qīng yán shì yě. zhèn huò yǒu guò, qīng yì yí jǐn yán. jùn qīng yuē: gǔ wéi táng tài zōng néng dǎo rén shǐ jiàn, suǒ yǐ zhì zhēn guān zhī zhì. dì yuē: měi dú tài zōng shì, wèi cháng bù mù zhī. ruò dé zōng zhī jì kè bù lè rén yán, wèi cháng bù bǐ zhī. shí dì wèi néng píng jū xì, yòu jiāng yóu liè bái shí. jùn qīng xuán shàng shū lì jiàn, zhì yǐn hàn huán líng táng mù jìng jí sī mǎ xiàng rú zhī yán wèi jiè, dì xǐ yuē: bèi jiàn zhōng dǎng, zhèn jué yì yòng qīng yǐ.
冬,十月,乙亥,以陳俊卿為吏部尚書。俊卿言:「臣典選事,但當謹守三尺,檢柅吏奸。至於愚暗,見或未到,亦望聖慈宣諭,時時訓敕。君臣之分雖嚴,而上下之情不可不通。」帝曰:「卿言是也。朕或有過,卿亦宜盡言。」俊卿曰:「古惟唐太宗能導人使諫,所以致貞觀之治。」帝曰:「每讀太宗事,未嘗不慕之。若德宗之忌克不樂人言,未嘗不鄙之。」時帝未能屏鞠戲,又將遊獵白石。俊卿旋上疏力諫,至引漢桓、靈、唐穆、敬及司馬相如之言為誡,帝喜曰:「備見忠讜,朕決意用卿矣。」
jiǎ shēn, jīn cháo xiǎng tài miào. zhào miǎn xióng mò děng zhōu zū.
甲申,金朝享太廟。詔免雄、莫等州租。
zhī wēn zhōu lǐ xiào wěi, yán běn zhōu dà shuǐ zhī hòu qǐ xiū zhú táng dī shì, dì yīn yán: zhèn jìn lǎn shén zōng shí lù, shì shí zāi yì shén duō, hé yě? wèi qǐ duì yuē: tiān chū zāi yì qiǎn gào rén jūn, zhèng rú fù xùn chì wèi rén zǐ zhě, bù bì wèn zì jǐ yǒu guò wú guò, dàn cháng kǒng jù xiū shěng ér yǐ. dì yuē: qīng zhī yán shén shàn, ruò bù kǒng jù xiū shěng, zì qǔ miè wáng zhī dào yě.
知溫州李孝韙,言本州大水之後乞修築塘堤事,帝因言:「朕近覽《神宗實錄》,是時災異甚多,何也?」魏杞對曰:「天出災異譴告人君,正如父訓飭;為人子者,不必問自己有過無過,但常恐懼修省而已。」帝曰:「卿之言甚善,若不恐懼修省,自取滅亡之道也。」
jǐ chǒu, chén liáo yán: yì fǎ kē rǎo, yǒu tòu lòu jìn wù zhī zé, yǒu bǔ huò chū xiàn zhī fá, yǒu jiāng yíng dān qíng zhī chà, yǒu cuī kē huàn dài zhī zé, yǒu yīng fù àn jiǎn zhī yòng, yǒu chéng pàn zhuī hū zhī láo. fán cǐ zhī lèi, jiē fǎ zhī suǒ shēn jù, ruò méng cháo tíng yuē shù, wú fù rú qián kē rǎo, tiān xià xìng shèn. zhào lìng jiān sī jué chá.
己丑,臣僚言:「役法科擾,有透漏禁物之責,有捕獲出限之罰,有將迎擔擎之差,有催科換代之責,有應付按檢之用,有承判追呼之勞。凡此之類,皆法之所深懼,若蒙朝廷約束,無復如前科擾,天下幸甚。」詔令監司覺察。
rén chén, tài bái jīng tiān.
壬辰,太白經天。
dīng yǒu, jīn zhǔ rú ān sù zhōu dōng liè.
丁酉,金主如安肅州冬獵。
shí yī yuè, bǐng wǔ, jīn zhǔ hái dōu.
十一月,丙午,金主還都。
tài shī zhì shì hé yì jùn wáng yáng cún zhōng zú.
太師、致仕、和義郡王楊存中卒。
cún zhōng zǔ zōng mǐn fù zhèn jí mǔ zhāng, jiē sǐ nán. cún zhōng jì xiǎn, qǐng yú cháo, zōng mǐn shì zhōng jiè, zhèn shì zhōng yì, cì miào yuē xiǎn zhōng. zǔ mǔ liú liú luò shǔ lǒng, cún zhōng rì yè dǎo cí fǎng wèn, jiān guān shù qiān lǐ, zú fèng yǐ guī. cún zhōng yòu yǐ jiā jì qì wèi qǐng, xǔ jì wǔ shì. yù jūn kuān ér yǒu jì, xū rán rú jǐ ér shàn féng yíng. sù wèi chū rù sì shí nián, zuì guǎ guò. dì yǐ wèi shàng huáng jiù chén, yóu lǐ yì zhī, cháng hū jùn wáng ér bù míng, zhuī fēng hé wáng, shì wǔ gōng.
存中祖宗閔、父震及母張,皆死難。存中既顯,請於朝,宗閔諡忠介,震諡忠毅,賜廟曰顯忠。祖母劉流落蜀、隴,存中日夜禱祠訪問,間關數千里,卒奉以歸。存中又以家祭器為請,許祭五世。御軍寬而有紀,須髯如戟而善逢迎。宿衛出入四十年,最寡過。帝以為上皇舊臣,尤禮異之,常呼郡王而不名,追封和王,諡武恭。
guǐ chǒu, jīn zhǔ wèi zǎi chén yuē: cháo guān dāng shèn xuǎn qí rén, shù kě jī lì qí yú zhě. ruò bù dāng, zé shēng jì yú zhī xīn. qīng děng zhī qí yōu liè, dāng jǔ shí cái yòng zhī.
癸丑,金主謂宰臣曰:「朝官當慎選其人,庶可激勵其餘者。若不當,則生覬覦之心。卿等知其優劣,當舉實才用之。」
dīng sì, diàn zhōng shì yù shǐ dān shí yán: fú dǔ zhì zhǐ, jiān sī yú suǒ bù bǎo míng jùn shǒu, jùn shǒu yú suǒ shǔ bǎo míng zhī xiàn, xiàn lìng zhì zhuàng xiǎn zhe, lìng zhōng shū mén xià shěng jí jì, qǔ zhǐ zhēn zhuó. rán rén zhī cái shù, gè yǒu fèn liàng, lì zhī zhì jī, wèi yì jī kǎo. yuàn xùn chì jiān sī jùn shǒu, liè qí suǒ jǔ zhī rén zhì zhuàng zhī mù, xiáng zhe yú jiàn shū. rán hòu dà míng shǎng fá, jǔ dé qí shí zé shòu shàng shǎng, jǔ shī qí shí zé zhì zhòng xiàn, shù jǐ xuǎn jǔ zhī fǎ fù yǐ. cóng zhī.
丁巳,殿中侍御史單時言:「伏睹制旨,監司於所部保明郡守,郡守於所屬保明知縣,縣令治狀顯著,令中書、門下省籍記,取旨甄擢。然人之才術,各有分量,吏之治跡,未易稽考。願訓敕監司、郡守,列其所舉之人治狀之目,詳著於薦書。然後大明賞罰,舉得其實則受上賞,舉失其實則置重憲,庶幾選舉之法復矣。」從之。
gēng shēn, tài bái jīng tiān.
庚申,太白經天。
jiǎ zǐ, xìng hòu cháo mén wài dà jiào chǎng, cì xìng bái shí jiào chǎng.
甲子,幸候潮門外大教場,次幸白石教場。
dīng mǎo, jīn cān zhī zhèng shì shí jū yǐ mǔ yōu bà.
丁卯,金參知政事石琚以母憂罷。
wù chén, zhú yǐng zhōu chéng.
戊辰,築郢州城。
shì yuè, zhào tài rǒng bīng, cóng bù jūn shuài chén mǐn yán yě.
是月,詔汰冗兵,從步軍帥陳敏言也。
qǐ jū shè rén hóng mài yán: chén xìng de yǐ wén zì báo jì, dài zuì shǔ chē jiān, měi shì qīng xián zhī yàn, huò wén yù yīn, fán suǒ tī yù, mò fēi zhōng de, huī yán shàn dào, kě wèi shì fǎ. tuì ér zhí bǐ, yù xíng biān cì, ér kǎo zhū qǐ jū zhù, jiē jù zhū chù guān bào, shǐ jiā xiū zuǎn, suī yǒu rì lì shí zhèng jì, yì mò de shū, shǐ yáng yáng shèng mó, wú suǒ chuán xìn. fú dǔ jīn yuè wǔ rì gěi shì zhōng wáng yán jìn jiǎng chūn qiū jǔ rén fá qǐ, yán zhōu shì zhōng wēi, zhū hóu yǐ qiáng líng ruò, shàn xiāng gōng tǎo, shū shī xiān wáng zhēng fá zhī yì, shàng yuē: chūn qiū wú yì zhàn. zhōu zhí gāo jìn dú sān cháo bǎo xùn, lùn wén zhāng zhī bì, shàng yòu yuē: wén zhāng yǐ lǐ wèi zhǔ. chén yán sǒu děng zòu xíng bù shì, shàng yuē: kuān zé róng jiān, jí zé rén wú suǒ cuò shǒu zú. cǐ shù duān, jiē chéng xué zhī chén, rì yè tàn tǎo, lèi shù bǎi yǔ suǒ bù néng jǐn, ér bì xià bì yǐ yī yán, zhì míng zhì dāng. rán jì yán dòng zhī chén, fú néng xuān jiū. kǒng fēi suǒ yǐ mìng shì lì běn yì. wàng lìng jiǎng dú guān, zì jīn gè yǐ rì dé shèng yǔ guān sòng xiū zhù guān, réng qǐng yīn jīn suǒ yù diàn, míng yuē xiáng xī jì zhù. shù jǐ bǎi shì zhī xià, xián yǎng shèng xué, yǐ jī cōng míng wén sī zhī yì. cóng zhī.
起居舍人洪邁言:「臣幸得以文字薄伎,待罪屬車間,每侍清閒之燕,獲聞玉音,凡所擿諭,莫非中的,徽言善道,可為世法。退而執筆,欲行編次,而考諸起居注,皆據諸處關報,始加修纂,雖有日曆、時政記,亦莫得書,使洋洋聖謨,無所傳信。伏睹今月五日給事中王嚴進講《春秋》莒人伐杞,言周室中微,諸侯以強凌弱,擅相攻討,殊失先王征伐之意,上曰:『《春秋》無義戰。』周執羔進讀《三朝寶訓》,論文章之弊,上又曰:「文章以理為主。」陳岩叟等奏刑部事,上曰:『寬則容奸,急則人無所措手足。』此數端,皆承學之臣,日夜探討,累數百語所不能盡,而陛下蔽以一言,至明至當。然記言動之臣,弗能宣究。恐非所以命侍立本意。望令講讀官,自今各以日得聖語關送修注官,仍請因今所御殿,名曰《祥曦記注》。庶幾百世之下,咸仰聖學,以跡聰明文思之懿。」從之。
shí èr yuè, jiǎ xū, jīn zhào: yǒu sī měi yuè shuò wàng jí shàng qī rì wú zòu xíng míng.
十二月,甲戌,金詔:「有司每月朔望及上七日毋奏刑名。」
jǐ mǎo, yǐ zī zhèng diàn xué shì yè róng zhī shū mì yuàn shì.
己卯,以資政殿學士葉容知樞密院事。
xīn sì, zhào: miǎn jìn qīn zōng rì lì, sòng guó shǐ yuàn xiū zuǎn shí lù.
辛巳,詔:「免進《欽宗日曆》,送國史院修纂《實錄》。
jiǎ shēn, yǐ yè róng wèi shàng shū zuǒ pú shè, wèi qǐ wèi yòu pú shè, bìng píng zhāng shì jiǎng fèi cān zhī zhèng shì, chén jùn qīng tóng zhī shū mì yuàn shì jiān cān zhī zhèng shì.
甲申,以葉容為尚書左僕射,魏杞為右僕射,並平章事;蔣芾參知政事,陳俊卿同知樞密院事兼參知政事。
róng shǒu jiàn wāng yīng chén wáng shí péng lín guāng cháo děng kě bèi zhí zhèng shì cóng tái jiàn, dì jiā nà zhī. yòu yán zì gǔ míng jūn yòng rén, shǐ xián, shǐ yú, shǐ jiān, shǐ tān, wéi qù tài shèn, dì yuē: gù rán. yú yǒu yǔ gāo, yì yǒu gòng huān, zhōu yǒu dàn shì, yì yǒu guǎn cài, zài yòng bù yòng. róng yuē: chéng rú shèng yù. dàn jīn rì zài cháo suī wèi jiàn gòng huān, rán yì yǒu qiè nòng wēi fú zhě, chén bù gǎn yǐn. dì wèn wèi shuí, yǐ lóng dà yuān duì. shí dà yuān yǔ céng dí hù ēn qiè bǐng, jùn qīng fèng mìng yǔ dà yuān tóng guǎn bàn běi shǐ, gōng jiàn wài bù jiāo yī yǔ, dà yuān děng nà yè yì bù jiē.
容首薦汪應辰、王十朋、林光朝等可備執政、侍從、台諫,帝嘉納之。又言自古明君用人,使賢,使愚,使奸,使貪,惟去太甚,帝曰:「固然。虞有禹、皋,亦有共、歡,周有旦、奭,亦有管、蔡,在用不用。」容曰:「誠如聖諭。但今日在朝雖未見共、歡,然亦有竊弄威福者,臣不敢隱。」帝問為誰,以龍大淵對。時大淵與曾覿怙恩竊柄,俊卿奉命與大淵同館伴北使,公見外不交一語,大淵等納謁亦不接。
gēng yín, zuǒ sī jiàn chén liáng yòu yán: jīn yán lì zhě duō yào shēng cái, nǎi suǒ yǐ bìng mín, guó yòng yù jiàn bù zú. yuàn qǔ jiàn yī suì fù rù zhī shù, qí qǔ yú mín zhě yǐ guò, zé cóng ér juān miǎn zhī, yǐ kuān mín lì qǔ jiàn suǒ yǎng guān lì yǔ bīng zhī shù, qí kě shěng zhě cóng ér shěng zhī cháng lìng cái yòng shí fēn, yǐ qī fēn yǎng bīng yǔ guān lì, sān fēn yǐ bèi fēi cháng, rú cǐ zé shàng xià jiān zú. dì yuē: zhèn cháng yǒu zhì fàng miǎn hé mǎi jí zhé bó děng qián yǐ kuān mín lì, dàn yú jīn wèi xiá. liáng yòu yuē: jiù lái běn wú cǐ qián, jiē shì jūn xìng shí kē qǔ, jiǎng hé zhī hòu, yī jiù bù chú. jīn qǔ yú mín zhě jié yǐ, ruò zhì jié guó yòng, lìng chū rù yǒu dù, shāo yǒu xù chǔ, jí kě xíng bì xià zhī zhì yǐ. dì yuē: yīn qīng zhī yán, dāng dìng jīng zhì.
庚寅,左司諫陳良祐言:「今言利者多要生財,乃所以病民,國用愈見不足。願取見一歲賦入之數,其取於民者已過,則從而蠲免之,以寬民力;取見所養官吏與兵之數,其可省者從而省之;常令財用十分,以七分養兵與官吏,三分以備非常,如此則上下兼足。帝曰:「朕常有志放免和買及折帛等錢以寬民力,但於今未暇。」良祐曰:「舊來本無此錢,皆是軍興時科取,講和之後,依舊不除。今取於民者竭矣,若制節國用,令出入有度,稍有蓄儲,即可行陛下之志矣。」帝曰:「因卿之言,當定經制。」
xīn mǎo, zhào yuē: zhèn wéi lǐ guó zhī yào, yù cái wèi zhòng. fū bǎi xìng jì zú, jūn shú yǔ bù zú! liàng rù wèi chū, kě bù niàn zāi! zì jīn zǎi xiàng kě dài jiān zhì guó yòng shǐ, cān zhèng kě tóng zhī guó yòng shì, shù jī shàng xià tóng dé, yǒng dǐ fù kāng.
辛卯,詔曰:「朕惟理國之要,裕財為重。夫百姓既足,君孰與不足!量入為出,可不念哉!自今宰相可帶兼制國用使,參政可同知國用事,庶几上下同德,永底阜康。」
bǐng shēn, yǐ jiāng dōng bīng mǎ qián xiá wáng biàn wèi dài yù qì xiè.
丙申,以江東兵馬鈐轄王忭為帶御器械。
jīn yǐ píng zhāng zhèng shì hè shě lī liáng bì wèi shàng shū yòu chéng xiàng, hè shě lī zhì níng wèi shū mì shǐ.
金以平章政事赫舍哩良弼為尚書右丞相,赫舍哩志寧為樞密使。
dīng yǒu, qǐ jū shè rén hóng mài yán: tiān xià wàn wù, chū mìng yú zhōng shū, shěn yú mén xià, xíng yú shàng shū, suǒ yǐ jìng zhòng zhèng lìng, qī yú zhì dāng ér yǐ, chū wú wén wǔ èr bǐng dōng xī èr fǔ zhī bié yě. jīn sān xǐng suǒ xíng, shì wú jù xì, bì xiān jīng zhōng shū huà huáng, zǎi zhí shū yā, dāng zhì shè rén shū xíng, rán hòu guò mén xià, ér gěi shì zhōng shū dú rú gěi shě yǒu suǒ jiàn míng, zé fēng huáng jù zòu, yǐ tīng shàng zhǐ. wéi shū mì yuàn jì dé zhǐ, jì huà huáng guò mén xià, ér zhōng shū bù yù, zé fēng jiǎo zhī zhí, wēi yǒu suǒ piān. kuàng jīn rì zǎi xiàng shū chén, liǎng xià jiān lǐng, yīn ér lí zhèng, bù wèi yǒu xián. qǐng zhào shū mì yuàn, zì jīn yǐ wǎng, fán yǐ bèi zhǐ wén shū, mén xià yī sān xǐng shì huà huáng shū dú, yǐ shì qīn chóng chū mìng zhī yì. zhào cóng zhī. rán shū yuàn jī sù shì, zé bù yóu zhōng shū, zhí guān mén xià shěng, wèi zhī mì bái, shí bù néng gǎi.
丁酉,起居舍人洪邁言:「天下萬務,出命於中書,審於門下,行於尚書,所以敬重政令,期於至當而已,初無文武二柄、東西二府之別也。今三省所行,事無巨細,必先經中書畫黃,宰執書押,當制舍人書行,然後過門下,而給事中書讀;如給舍有所建明,則封黃具奏,以聽上旨。惟樞密院既得旨,既畫黃過門下,而中書不預,則封繳之職,微有所偏。況今日宰相、樞臣,兩下兼領,因而釐正,不為有嫌。請詔樞密院,自今以往,凡已被旨文書,門下依三省式畫黃、書讀,以示欽重出命之意。」詔從之。然樞院機速事,則不由中書,直關門下省,謂之「密白」,時不能改。