qǐ zhāo yáng chì bèi ruò shí yuè, jǐn è féng shè tí gé liù yuè, fán jiǔ yuè.
起昭陽赤備若十月,盡閼逢攝提格六月,凡九月。
gāo zōng shòu mìng zhòng xìng quán gōng zhì dé shèng shén wǔ wén zhāo rén xiàn xiào huáng dì shào xìng sān nián jīn tiān huì shí yī nián
○高宗受命中興全功至德聖神武文昭仁憲孝皇帝紹興三年(金天會十一年)
dōng, shí yuè, rén wǔ shuò, zhào yuē: zuó zhě chū zì zhèn yì, fēn qiǎn shǐ rén, shòu yǐ shǒu lì, chéng qīng zhū dào. dǎi hú méng děng hái cháo, ǒu yuán tā shì xiāng jì ér qù, jiē fēi yǒu shī shǐ zhǐ. lǜ sì yuǎn bù zhī qí yóu, wàng yì chuǎi mó, jiāng yǐ xíng zhī shì, gǒu jiǎn miè liè, diān dào fēn yún, mín shòu qí bì, wèi hái èr shǐ, bù wú yí lǜ, dòng zhé wèi suō, shén shī lín qiǎn zhī yì. sān xǐng kě sù xíng xià zhū lù suǒ chén lì hài, lìng jiān sī jùn xiàn zūn shǒu, jǔ jiàn rén cái, qǔ zhǐ lù yòng. shí liú dà zhōng míng tuó wèi hái, kǒng jùn yì guān wàng, gù yǒu shì zhào.
冬,十月,壬午朔,詔曰:「昨者出自朕意,分遣使人,授以手歷,澄清諸道。逮胡蒙等還朝,偶緣它事相繼而去,皆非有失使指。慮四遠不知其由,妄意揣摩,將已行之事,苟簡滅裂,顛倒紛紜,民受其弊,未還二使,不無疑慮,動輒畏縮,甚失臨遣之意。三省可速行下諸路所陳利害,令監司郡縣遵守,舉薦人材,取旨錄用。」時劉大中、明橐未還,恐郡邑觀望,故有是詔。
lǐ bù shàng shū jiān quán lì bù shàng shū hóng nǐ bà, wèi huī yóu gé zhí xué shì tí jǔ jiāng zhōu tài píng guān, yǐ diàn zhōng shì yù shǐ cháng tóng lùn qí ē fù wáng fǔ, zài quán cáo zhuān rèn xū lì gù yě. xiān shì dì yǐ dì zhèn qiú yán, nǐ yǔ qí zi jià bù yuán wài láng xìng zǔ xié shàng fēng shì, lùn cháo tíng jì gāng bù zhèng, yǔ qīn zài wèi zhě, yóu shì fù zǐ jì bà.
禮部尚書兼權吏部尚書洪擬罷,為徽猷閣直學士、提舉江州太平觀,以殿中侍御史常同論其阿附王黼,在銓曹專任胥吏故也。先是帝以地震求言,擬與其子駕部員外郎興祖偕上封事,論朝廷紀綱不正,語侵在位者,由是父子繼罷。
guǐ wèi, zhū shèng fēi děng shàng lì bù qī sī chì lìng gé shì yī bǎi bā shí bā juǎn.
癸未,硃勝非等上《吏部七司敕令格式》一百八十八卷。
zì dù jiāng yǐ lái, guān sī wén jí sàn yì, wú suǒ jī kǎo, yì zhě yǐ wèi quán fǎ zuì wèi jí wù. huì guǎng dōng zhuǎn yùn sī yǐ suǒ lù yuán fēng yuán yòu lì bù fǎ lái shàng, hóng nǐ děng nǎi yǐ shěng jì jiù fǎ jí xù jiàng zhǐ huī xiáng dìng, zhì shì chéng shū.
自渡江以來,官司文籍散佚,無所稽考,議者以為銓法最為急務。會廣東轉運司以所錄元豐、元祐吏部法來上,洪擬等乃以省記舊法及續降指揮詳定,至是成書。
wù zǐ, shàng shū gōng bù shì láng lǐ zhuó shì lǐ bù shàng shū, quán xíng bù shì láng sū chí quán gōng bù shì láng.
戊子,尚書工部侍郎李擢試禮部尚書,權刑部侍郎蘇遲權工部侍郎。
gēng yín, wú jiè jiā jiǎn xiào shǎo bǎo, yǐ zǒng bīng lěi nián, hàn yù yǒu gōng yě.
庚寅,吳玠加檢校少保,以總兵累年,捍禦有功也。
jiǎ wǔ, dà lǐ guó qǐng rù gòng qiě mài mǎ, dì yù dà chén yuē: lìng mài mǎ kě yě. jìn fèng kě wù xǔ, ān kě lì qí xū míng ér láo mín hū! zhū shèng fēi yuē: yì shí guǎng xī zòu dà lǐ rù gòng, shì kě wèi jiàn. dì yuē: xiá fāng yì yù, hé yóu de shí! bǐ yún jìn fèng, shí lì jiǎ fàn. dì lìng shuài chén biān jiāng cháng qí mǎ zhí, dāng jià zé mǎ dāng jì zhì, shù kě zēng zhū jiāng qí bīng, bù wèi wú yì yě.
甲午,大理國請入貢且賣馬,帝諭大臣曰:「令賣馬可也。進奉可勿許,安可利其虛名而勞民乎!」硃勝非曰:「異時廣西奏大理入貢,事可為鑑。」帝曰:「遐方異域,何由得實!彼雲進奉,實利賈販。第令帥臣、邊將償其馬直,當價則馬當繼至,庶可增諸將騎兵,不為無益也。」
shàng shū lì bù yuán wài láng liú dà zhōng xuān yù jiāng nán lù hái, yǐ jǔ cì guān lì shēn míng lì hài píng fǎn yù sòng kē bá cái fù wèi bā cè lái shàng. dà zhōng chū shǐ jǐn yī suì, suǒ àn lì èr shí rén, jiàn shì shí liù rén.
尚書吏部員外郎劉大中宣諭江南路還,以舉刺官吏、申明利害、平反獄訟、科拔財賦為八冊來上。大中出使僅一歲,所按吏二十人,薦士十六人。
jǐ hài, wěi qí xiàn dèng zhōu, yǐ qí jiāng qí ān shàng zhī zhōu shì.
己亥,偽齊陷鄧州,以其將齊安上知州事。
xīn chǒu, nán dān mán fàn guān zhōu.
辛丑,南丹蠻犯觀州。
chū, nán dān zhōu cì shǐ mò gōng chéng, zhèng hé jiān xiàn dì yú cháo, yǐ wèi guǎng xī bīng mǎ qián xiá, jì ér táo guī. huì wǔ jié láng huáng fǎng zhī guān zhōu, qiǎn bīng lüè qí bù zú, gōng chéng nù, jù zhòng shù bǎi rén, yǐ shì yè wéi guān zhōu, fén bǎo jī jiān. guǎng xī jīng lüè shǐ liú yàn shì diào róng zhōu tǔ dīng jiāng bīng wǎng jiù zhī, gōng chéng yǐ qù. fǎng zuò miǎn suǒ jū guān.
初,南丹州刺史莫公晟,政和間獻地於朝,以為廣西兵馬鈐轄,既而逃歸。會武節郎黃昉知觀州,遣兵略其部族,公晟怒,聚眾數百人,以是夜圍觀州,焚寶積監。廣西經略使劉彥適調融州土丁將兵往救之,公晟已去。昉坐免所居官。
guǐ mǎo, zhào: zì shào xìng yuán nián zhēng yuè shuò yǐ qián, yīn qún kòu cán pò zhàn jù qù chù chéng shí zuò guò zhī rén, xiàn zhǐ dào rì jiāng yǐ shòu cí sù jué jié, wú dé zhī wàn, rì hòu wú dé shòu lǐ. shí yán zhě yǐ wèi zì jūn xìng yǐ lái, cūn mín wǎng wǎng chéng shì piāo jié, qí zuì dà ér kǎo yàn míng bái zhě, gù yǐ jiù lù rán qiān lián dǎng yǔ, màn jí píng rén, huò xié chóu guī lì, zhuǎn xiāng gào sù, rén qíng bù ān, gù yǒu shì mìng.
癸卯,詔:「自紹興元年正月朔以前,因群寇殘破、占據去處乘時作過之人,限旨到日將已受詞訴絕結,毋得枝蔓,日後毋得受理。」時言者以為自軍興以來,村民往往乘勢剽劫,其罪大而考驗明白者,固已就戮;然牽聯黨與,蔓及平人,或挾仇規利,轉相告訴,人情不安,故有是命。
xiāng dèng suí yǐng děng zhōu zhèn fǔ shǐ lǐ héng, qì xiāng yáng, bēn jīng nán.
襄、鄧、隨、郢等州鎮撫使李橫,棄襄陽,奔荊南。
shí wěi qí jiāng lǐ chéng jì dé dèng zhōu, ér liú yù zhī zhòng yǒu guī xiāng yáng zhě, héng yǐ wèi kòu zhì, qiě jūn shí bù jì, suí yǐn bīng dùn, chéng rù xiāng yáng. zhī suí zhōu lǐ dào wén zhī, yì qì chéng qù, yù yǐ qí jiāng wáng sōng zhī suí zhōu.
時偽齊將李成既得鄧州,而劉豫之眾有歸襄陽者,橫以為寇至,且軍食不繼,隨引兵遁,成入襄陽。知隨州李道聞之,亦棄城去,豫以其將王嵩知隨州。
héng zhī qù xiāng yáng yě, yù yī jiě qián yǐ qí mìng, qí cān móu guān zhí lóng tú gé zhào qù jí shǔ guān yòu xuān jiào láng yán dà jūn, quàn shǐ guī cháo dài zuì. héng yuē: wǒ yǒu wū hé zhī zhòng, suǒ zhì zì móu yī shí, rén jiē wèi wǒ wèi zéi. wàn yī zhū jùn bù jiàn nà, nài hé? èr rén yuē: wǒ yì guān jūn yě, hé zhì shì? yǐ ér hú běi ān fǔ shǐ liú hóng dào guǒ jù zhī, héng dà nù, yù shā èr rén, èr rén hū yuē: jiāng xī shuài zhào shū mì kě guī yě. héng yóu wèi jué, ér zhào dǐng yǐ qiǎn liáng zhōu zhì, qí zhòng suì ān. shí quán shāng guó zhèn fǔ shǐ dǒng xiān cài zhōu xìn yáng jūn zhèn fǔ shǐ niú gāo, xiān yǐ dù jiāng zhì hóng zhōu dǐng fù yǐ yín shù qiān liǎng kào héng zhī zhòng, qiě xí zhī huáng zhōu bào yí xùn yíng láo yú jìng shàng. héng dà xǐ, yǐ suǒ bù rú hóng zhōu.
橫之去襄陽也,欲依解潛以俟命,其參謀官直龍圖閣趙去疾、屬官右宣教郎閻大鈞,勸使歸朝待罪。橫曰:「我有烏合之眾,所至自謀衣食,人皆謂我為賊。萬一諸郡不見納,奈何?」二人曰:「我亦官軍也,何至是?」已而湖北安撫使劉洪道果拒之,橫大怒,欲殺二人,二人呼曰:「江西帥趙樞密可歸也。」橫猶未決,而趙鼎已遣糧舟至,其眾遂安。時權商虢鎮撫使董先、蔡州信陽軍鎮撫使牛皋,先已渡江至洪州;鼎復以銀數千兩犒橫之眾,且檄知黃州鮑貽遜迎勞於境上。橫大喜,以所部如洪州。
jīng tán zhì zhì shǐ wáng xiè lǜ shuǐ jūn zhì dǐng kǒu, yǔ zéi yù. zéi chéng zhōu chuán gāo shù zhàng, yǐ jiān mù èr chǐ yú shàn qí liǎng duān, yǔ shǐ shí jù xià, wèi zhī mù lǎo yā. guān jūn chéng hú hǎi chuán dī xià, yòng duǎn bīng jiē zhàn, bù lì, xiè wèi liú shǐ jí mù lǎo yā suǒ zhōng, tuì bǎo qiáo kǒu, liú tǒng zhì guān cuī zēng wú quán dāng xià liú, qīn jiāng shén wǔ qián jūn wàn yú rén lù xíng qū dǐng zhōu.
荊、潭制置使王燮率水軍至鼎口,與賊遇。賊乘舟船高數丈,以堅木二尺餘剡其兩端,與矢石俱下,謂之木老鴉。官軍乘湖海船低下,用短兵接戰,不利,燮為流矢及木老鴉所中,退保橋口,留統制官崔增、吳全當下流,親將神武前軍萬餘人陸行趨鼎州。
wěi qí yǐn bīng fàn yǐng zhōu, shǒu jiāng lǐ jiǎn qì chéng qù, liú yù yǐ jīng chāo wěi zhī yǐng zhōu. chāo, bān zhí yě, yù cái ér yòng zhī.
偽齊引兵犯郢州,守將李簡棄城去,劉豫以荊超偽知郢州。超,班直也,豫才而用之。
bǐng wǔ, zuǒ chéng yì láng zhǔ guǎn háo zhōu míng dào gōng wáng gōng yàn jìn zhì èr děng, yǐ yuán fú shàng shū rù jí gù yě. zì shì dǎng rén jiàn zài zhě jiē hái guān.
丙午,左承議郎、主管毫州明道宮王公彥進秩二等,以元符上書入籍故也。自是黨人見在者皆還官。
wù shēn, zhào: jīn hòu shěng shì bìng fù xíng zài.
戊申,詔:「今後省試並赴行在。」
zì zhū lù zhì lèi shěng shì, xíng zhī cái èr jǔ, yì zhě yǐ wèi jiān bì bǎi duān, qiě yán: běn cháo shěng shì, bì yú liù cáo shàng shū hàn lín xué shì zhōng zé zhī jǔ, zhū xíng shì láng gěi shì zhōng zé tóng zhī jǔ, qīng jiān wèi cān xiáng guān, guǎn zhí xué guān wèi diǎn jiǎn guān, yòu yǐ yù shǐ jiān shì, gù néng zhì gōng zhì dāng, yàn fú shì xīn. jīn dào zéi bǐng xī, dào lù yǐ tōng, ruò yǐ cǐ shì fù hái lǐ bù, bù guò kuò zhū cáo sī suǒ fèi shū zhī xíng zài, zé bì yù rán yǒu yú yǐ. zhào jiǎn zhèng lèi jiàng zhǐ huī, shēn yán xíng xià, yú shì suì bà zhū lù lèi shì.
自諸路置類省試,行之才二舉,議者以為奸弊百端,且言:「本朝省試,必於六曹尚書、翰林學士中擇知舉,諸行侍郎、給事中擇同知舉,卿監為參詳官,館職、學官為點檢官,又以御史監視,故能至公至當,厭服士心。今盜賊屏息,道路已通,若以此試復還禮部,不過括諸漕司所費輸之行在,則必裕然有餘矣。」詔檢正累降指揮,申嚴行下,於是遂罷諸路類試。
gēng xū, fù zhì zōng zhèng shǎo qīng yī yuán, tài fǔ sī nóng sì jūn qì jiāng zuò jiān gè fù zhì chéng yī yuán, tài fǔ dà lǐ zuǒ duàn xíng yòu zhì yù míng fù zēng chéng yī yuán.
庚戌,復置宗正少卿一員,太府、司農寺、軍器、將作監各復置丞一員,太府、大理左斷刑、右置獄名復增丞一員。
shì yuè, wěi qí jiāng wáng yàn xiān zì háo zhōu yǐn bīng zhì běi shòu chūn, yáng bīng huái shàng, yǒu nán dù yì. jiāng dōng huái xī xuān fǔ shǐ liú guāng shì zhù jūn jiàn kāng, è mǎ jiā dù, qiǎn tǒng zhì guān lì qióng yǐ suǒ bù zhù wú wèi jūn, wèi háo lú shēng yuán, zéi nǎi hái.
是月,偽齊將王彥先自毫州引兵至北壽春,揚兵淮上,有南渡意。江東、淮西宣撫使劉光世駐軍建康,扼馬家渡,遣統制官酈瓊以所部駐無為軍,為濠、廬聲援,賊乃還。
shí yī yuè, bǐng chén, zhí zhèng jìn chéng xiū yùn hé huà yī. dì yuē: yǒu yù yǐ wǔ jūn bù kān chū zhàn shì zú chōng cǐ yì zhě gù bù kě, yòu yǒu yán diào mín ér yì zhī zhě zī bù kě, wéi páng jùn xiāng jūn zhuàng chéng hàn jiāng zhī shǔ wèi yí. zhì yú lǐn gěi zhī fèi, zé bù dāng lìn. zhū shèng fēi yuē: kāi hé shì fēi jí wù, ér kuì xiǎng jiān nán, gù bù dé yǐ. rán shí fāng shèng hán, yì zhě liáng kǔ, lín liú jū mín, xī dāng qiān bì. zhì yú běn jū suǒ jīng, ní shā suǒ jī, dāng yù kōng qí chù, zé jū mín jí fù jiā yǐ jiù wū qǔ zī zhě, jiē fēi suǒ biàn, kǒng yì zhě huò yǐ wèi yán. dì yuē: yǔ bēi gōng zhì ér jǐn lì hū gōu xù, fú yán hé xù yān!
十一月,丙辰,執政進呈修運河畫一。帝曰:「有欲以五軍不堪出戰士卒充此役者固不可,又有言調民而役之者滋不可,惟旁郡廂軍壯城捍江之屬為宜。至於廩給之費,則不當吝。」硃勝非曰:「開河似非急務,而饋餉艱難,故不得已。然時方盛寒,役者良苦,臨流居民,悉當遷避。至於畚挶所經,泥沙所積,當預空其處,則居民及富家以僦屋取貲者,皆非所便,恐議者或以為言。」帝曰:「禹卑宮至而盡力乎溝洫,浮言何恤焉!」
jǐ wèi, zhào: wáng xiè suǒ bù shuài sī bìng zhū zhōu jūn, bìng quán tīng xiè jié zhì. yǐ xiè yán hú nán běi ān fǔ shǐ zhé yàn zhì liú hóng dào bù kěn jì shī yě.
己未,詔:「王燮所部帥司並諸州軍,並權聽燮節制。」以燮言湖南、北安撫使折彥質、劉洪道不肯濟師也。
yàn zhì wén mìng, shàng shū yán: jìng kāng zhōng rèn hé dōng xuān fǔ fù shǐ, xiè xì chén bù xià bīng guān, jiān céng tǐ liàng xíng qiǎn, xián yuàn zhuó rán. ruò shǐ píng shí bù shǔ piān bì, yī dàn jiā hū qí shàng, huǎn jí tīng qí píng líng, qiè kǒng yǒu kuī guó tǐ. zhào: yàn zhì yǔ xiè tóng xīn tǎo zéi, rú tuō gù bì shì, zhì yǒu shū yú, dāng yì chóng xíng cuàn zé.
彥質聞命,上疏言:「靖康中任河東宣撫副使,燮系臣部下兵官,兼曾體量行遣,嫌怨灼然。若使平時部屬偏裨,一旦加乎其上,緩急聽其憑凌,竊恐有虧國體。」詔:「彥質與燮同心討賊,如託故避事,致有疏虞,當議重行竄責。」
gēng shēn, bà chǔ zhōu wú chéng xiàn wèi zhèn. xiàn zì bīng huǒ hòu, jū mín cái bā shí yú jiā, gù fèi zhī.
庚申,罷楚州吳城縣為鎮。縣自兵火後,居民才八十餘家,故廢之。
lǐ bù yuán wài láng yú shui tán, qǐng quán shì chū chū guān rén, yǐ jīng yì shī fù shí yì duàn àn lǜ yì wèi wǔ chǎng, jiù shì rén shí fēn qǔ qī, bǎng shǒu xún yī zī, cóng zhī.
禮部員外郎虞氵曇,請銓試初出官人,以經義、詩賦、時義、斷案、律義為五場,就試人十分取七,榜首循一資,從之。
guǐ hài, zhào: zhū lù shàng gòng qián wù, lìng hù bù suì zhōng jǔ hé jī wéi qīn yǐn qù chù.
癸亥,詔:「諸路上供錢物,令戶部歲終舉劾稽違侵隱去處。」
wǔ dé dài fū gāo zhōu cì shǐ gé mén xuān zàn shè rén yù qián zhōng ruì dì yī jiāng cuī zēng, yòu wǔ dài fū zhōng zhōu tuán liàn shǐ jīng tán zhì zhì sī shuǐ jūn tǒng zhì wú quán, yǔ hú kòu yù yú yáng wǔ kǒu, sǐ zhī.
武德大夫、高州刺史、閤門宣贊舍人、御前忠銳第一將崔增,右武大夫、忠州團練使、荊潭制置司水軍統制吳全,與湖寇遇於陽武口,死之。
shí jīng tán zhì zhì shǐ wáng xiè jiāng shuǐ jūn, yǐ qián èr rì zhì xià zhǐ jiāng kǒu, yì rì, zhī dǐng zhōu chéng chāng yì zhì, gòng yì qǔ zhōu lún zhài. yòu yì rì, zēng quán zhì yáng wǔ kǒu, yù zéi jūn chuán. jiē jì rán wú shēng, hū zhī bù yīng, zēng děng yǐ wèi kōng zhōu yě, lìng hú hǎi chuán yǐ tī ér shàng. zéi bīng yǎn chū, guān jūn suì bài, sǐ zhě bù zhī qí shù, zēng yǔ quán jiē sǐ. shí tǒng zhì guān rèn shì guān, yǐ wàn rén tún chì shā hú, yīn shuǐ bù néng jiù, zéi shōu qí gōng shǐ jiǎ zhòu, yù xī xí guān jūn, xiè suì bìng jiāng zēng bīng. hòu zèng zēng yī jiē, jiā guǒ zhōu fáng yù shǐ, zèng quán èr jiē, jiā zhōng zhōu fáng yù shǐ, lù qí zi.
時荊潭制置使王燮將水軍,以前二日至下芷江口,翼日,知鼎州程昌亦至,共議取周倫寨。又翼日,增、全至陽武口,遇賊軍船。皆寂然無聲,呼之不應,增等以為空舟也,令湖海船倚梯而上。賊兵奄出,官軍遂敗,死者不知其數,增與全皆死。時統制官任士官,以萬人屯赤沙湖,陰水不能救,賊收其弓矢甲冑,欲西襲官軍,燮遂並將增兵。後贈增一階,加果州防禦使,贈全二階,加忠州防禦使,錄其子。
jiǎ zǐ, duān míng diàn xué shì tóng qiān shū shū mì yuàn shì hán xiào zhòu gōng bù shàng shū hú sōng nián shǐ hái, zhào xiào zhòu děng sù fù xíng zài.
甲子,端明殿學士、同簽書樞密院事韓肖胄、工部尚書胡松年使還,詔肖胄等速赴行在。
zì dì jí wèi, qiǎn rén rù jīn, liù qī nián shì cháng bào pìn zhì shì dōu yuán shuài zōng hàn shǐ qiǎn ān zhōu tuán liàn shǐ lǐ yǒng shòu zhí fāng láng zhōng wáng yì děng jiǔ rén yǔ xiào zhòu xié lái.
自帝即位,遣人入金,六七年示嘗報聘;至是都元帥宗翰始遣安州團練使李永壽、職方郎中王翊等九人與肖胄偕來。
bǐng yín, jīn yǐ yī lán lù jī, zhèn zhī.
丙寅,金以伊蘭路飢,賑之。
yǐ hài, zhào fù sī mǎ guāng shí kē jǔ shì zhī zhì, lìng wén wǔ shì cóng guān suì gè jǔ sān rén.
乙亥,詔復司馬光十科舉士之制,令文武侍從官歲各舉三人。
wù yín, jīng tán zhì zhì shǐ wáng xiè yǐ liǎng yù zéi jiē bài, èr jiāng jù sǐ, yù yù wú liáo. huì dé jiāng běi jǐng bào, yù yí shī è zhōu fáng jiāng, chéng chāng yuē: jiāng běi shí wú shì, nǎi lǐ héng zì qì xiāng yáng è zhōu gū chéng, yì jì gōng sù lái shǎo ān ěr. jīn èr qiáo yǐ jiù, shì gōng chuí chéng, dà jūn yī hái, nán yǐ fù hé, yuàn gōng shǎo liú, gòng pò sān zhài. ruò è zhōu yǒu jǐng, jí chí shàng kě jí yě. xiè bù tīng. shì rì, xiè yǐn dà jūn hái è zhōu, liú tǒng zhì guān wáng wò zhào xìng jí hú nán jiāng mǎ zhǔn bù liàng sì jūn, quán tīng chāng jié zhì. yú shì chāng yí tún shàng zhǐ, jué zéi tí sì bǎi zhàng.
戊寅,荊潭制置使王燮以兩遇賊皆敗,二將俱死,鬱郁無憀。會得江北警報,欲移師鄂州防江,程昌曰:「江北實無事,乃李橫自棄襄陽;鄂州孤城,亦冀公速來少安爾。今二橋已就,事功垂成,大軍一還,難以複合,願公少留,共破三寨。若鄂州有警,疾馳尚可及也。」燮不聽。是日,燮引大軍還鄂州,留統制官王渥、趙興及湖南將馬准、步諒四軍,權聽昌節制。於是昌移屯上芷,決賊提四百丈。
shí èr yuè, rén wǔ, wǔ yì dài fū jí zhōu cì shǐ tǒng zhì dǐng zhōu jūn mǎ dù zhàn wèi hú běi lù bīng mǎ fù dōu jiān, xiū wǔ láng gé mén zhī hòu tiān chà tǒng zhì jūn mǎ gǔ yún chōng dōng nán dì bā jiāng.
十二月,壬午,武翼大夫、吉州刺史、統制鼎州軍馬杜湛為湖北路兵馬副都監,修武郎、閤門祗候、添差統制軍馬鼓筠充東南第八將。
yún běn yǔ liú chāo hé, yǒu jìn shì guō fǔ zhě, wèi zhāng yòng suǒ lüè hòu fǔ rù yún jūn zhōng, yǔ jìn shì lù jū zhèng quàn yún lì gōng guī cháo tíng. shí chāo jù lǐ zhōu, chéng chāng yù qiǎn bīng jī zhī, bù shèng. fǔ děng lìng yún yǐ yào zhǐ wèi shū, chén pò zéi jì, mì qiǎn ān xiāng xiàn jiān shuì liú rǔ zhōu chí yì hú xī, qǐ yǎn shā chāo, chāng yì qiǎn shǐ chén jī là shū bào zhī. chāo wèi yún suǒ xí, bài zǒu, yún yǐ suǒ bù yì chāng yù jiàng. chāng yǒu zhàn shì xiāng bīng hé jiǔ qiān yú rén, yòng zhàn wèi zǒng shuài, zhì shì chāng zòu zhàn lǚ lì qí gōng, yún lín dí xuān lì, gù jiē zhuó zhī. jì ér lù fǔ zhī láo, yì yǐ wèi lián zhōu wén xué.
筠本與劉超合,有進士咼輔者,為張用所略;後輔入筠軍中,與進士路居正勸筠立功歸朝廷。時超據澧州,程昌寓遣兵擊之,不勝。輔等令筠以藥紙為書,陳破賊計,密遣安鄉縣監稅劉汝舟持詣湖西,乞掩殺超,昌亦遣使臣齎蠟書報之。超為筠所襲,敗走,筠以所部詣昌寓降。昌有戰士、鄉兵合九千餘人,用湛為總帥,至是昌奏湛屢立奇功,筠臨敵宣力,故皆擢之。既而錄輔之勞,亦以為連州文學。
guǐ wèi, jīn zhèn hā lán lù jī.
癸未,金賑哈蘭路飢。
rén chén, yòu dí gōng láng xīn jiān guǎng zhōu zhì kǒu chǎng yán shuì wú shēn zài shàng shū qǐng fá liú yù, qiě yán: jīn bīng quán suǒ fù, bù guò èr sān rén, qí yǒu dào jiā suǒ jì, zé zhào kuò zhī tú kě yōu qí yǒu zhàn shèng ér jiāo, zé wǔ ān jūn zhī huò kě jiè. yòu yán: gǔ rén shī kè zài hé, jīn bì xià jiāng shì suī zhòng, shú jiǎng lián lìn zhī huān? zé jiāng shuài zhī xián yú, bù bo ér kě zhī yě. jīn zhī zhǔ jiāng, wú fēi yíng sī bèi gōng dù guó hài mín zhī tú, guǎng huí yì, shàn què gū suǒ zhì zhōu jùn, zé zì wú yàn zhī qiú, mín lì wèi zhī hào jiǎn guǎng shōu wú yòng zhī bīng yǐ yì qǐng liáng zhī shù, zé cái fù zhī dé shī, bù bo ér kě zhī yě. jīn guó jiā suǒ lài zhě, zhǐ zhī yǒu xī běi zhī bīng, bù zhī yǒu dōng nán zhī shì, yòu kuàng zhū jūn wú fēi kuì wáng zhī tú, zǐ nǚ jì zú, jīn bó yì fēng, biān jìng zàn níng, zé tōu ān yǐ gàn lǐn shí, zhì yú lín dí, qǐ bù kuì wáng! cǐ shì zú zhī néng fǒu, bù bo ér kě zhī yě. jīn zhòng bīng jiē zài jiāng nán, ér qīng bīng dú dāng huái yòu, wàn yī dí rén lüè wǒ huái diān, duì lěi jiāng páng, zòng wèi nán dù, liǎng jūn xiāng chí, jī yǐ suì yuè, bì yǒu cún wáng. fū jīn rén suī qiáng, shí bù zú lǜ liú yù suī wēi, qí huò kě yōu. chén yǐ wèi xiān qín liú yù, zé jīn rén zì dìng. jīn rén fǎn fù, bì xià zhī zhī xiáng yǐ jīn yòu gē zhōng yuán yǐ jiǎ liú yù, shì bìng tūn zhī móu yǐ zhào, ér wēi wáng zhī huò jiāng jí, qǐ kě bù wèi zhī jì! jīn shǐ mìng jiāng zhì, bù kě zhōng chuò, wàn yī hòu yǒu xū qiú, chén yuàn bì xià yáng xǔ yīn wéi, qí qí hái bào, chéng qí bù yí, yī nù qīn zhēng, liú yù kě qín yě.
壬辰,右迪功郎、新監廣州寘口場鹽稅吳伸再上書請伐劉豫,且言:「今兵權所付,不過二三人,其有道家所忌,則趙括之徒可憂;其有戰勝而驕,則武安君之禍可戒。」又言:「古人師克在和,今陛下將士雖眾,孰講廉、藺之歡?則將帥之賢愚,不卜而可知也。今之主將,無非營私背公、蠹國害民之徒,廣回易,擅榷酤;所至州郡,則恣無厭之求,民力為之耗減;廣收無用之兵以益請糧之數,則財賦之得失,不卜而可知也。今國家所賴者,止知有西北之兵,不知有東南之士,又況諸軍無非潰亡之徒,子女既足,金帛亦豐,邊境暫寧,則偷安以干廩食,至於臨敵,豈不潰亡!此士卒之能否,不卜而可知也。今重兵皆在江南,而輕兵獨當淮右,萬一敵人掠我淮甸,對壘江旁,縱未南渡,兩軍相持,積以歲月,必有存亡。夫金人雖強,實不足慮;劉豫雖微,其禍可憂。臣以為先擒劉豫,則金人自定。金人反覆,陛下知之詳矣;今又割中原以假劉豫,是併吞之謀已兆,而危亡之禍將及,豈可不為之計!今使命將至,不可中輟,萬一厚有需求,臣願陛下陽許陰違,俟其還報,乘其不疑,一怒親征,劉豫可擒也。」
guǐ sì, zhào: xiū gài diàn yǔ, yíng fèng zǔ zōng shén yù fù xíng zài.
癸巳,詔:「修蓋殿宇,迎奉祖宗神御赴行在。」
jiǎ wǔ, zhào: lǐ héng dí cóng dǒng xiān lǐ dào niú gāo, bìng tīng yuè fēi jié zhì, yǐ tú hòu xiào, réng lìng héng děng jí jiāng zhōu tún zhù. chū, héng zhī zài xiāng yáng yě, yuè fēi qiǎn tǒng lǐng guān zhāng xiàn zhāo zhī, bù cóng. jí héng zì huáng zhōu dù jiāng, fēi zé héng bù xiāng cóng zhī yì, héng yǐn zuì ér yǐ. yú shì dào gāo yǐ zài jiāng zhōu, fēi jiē yòng wèi tǒng zhì, jiù jiāng qí jūn, wéi héng děng liú nán chāng rú gù.
甲午,詔:「李橫、翟琮、董先、李道、牛皋,並聽岳飛節制,以圖後效,仍令橫等即江州屯駐。」初,橫之在襄陽也,岳飛遣統領官張憲招之,不從。及橫自黃州渡江,飛責橫不相從之意,橫引罪而已。於是道、皋已在江州,飛皆用為統制,就將其軍,惟橫等留南昌如故。
jǐ hài, zhào: zì jīn dōng sì xià jì qí gǔ yú sì, zhèng pèi wèi bìng yòng dú. cóng tài cháng qǐng yě.
己亥,詔:「自今冬祀、夏祭、祈谷、雩祀,正配位並用犢。」從太常請也。
zì xún xìng yǐ lái, cháng sì tiān dì yǐ shǎo láo, zhì shì fǔ chén qǐng fù tài láo yǐ jì. shì jì xíng, bó shì wáng pǔ, yán gù shì wéi dà xiǎng míng táng yòng tài láo, nǎi zhǐ yòng dú.
自巡幸以來,常祀天地以少牢,至是輔臣請復太牢以祭。事既行,博士王普,言故事惟大享明堂用太牢,乃止用犢。
bǐng wǔ, jīn shǐ lǐ yǒng shòu wáng yì zhì xíng zài.
丙午,金使李永壽、王翊至行在。
yǒng shòu děng jù shén, yòu wén diàn xiū zhuàn dū du fǔ cān yì guān wáng lún jiǎ lì bù shì láng, jí guǎn zhōng yǔ zhī jì shì. lún wèi yì dào yún zhōng jiù gù, yì màn bù wèi lǐ. shǎo qǐng, zhào cì yǒng shòu děng qīn rù, chuán zhǐ wù bài, lún yuē shàng jiā gōng bèi yuǎn lái, tè mìng lún xiāng láo, cǐ shū ēn yě, yí bài yǐ xiè. yǒng shòu shǐ bài.
永壽等倨甚,右文殿修撰、都督府參議官王倫假吏部侍郎,即館中與之計事。倫為翊道雲中舊故,翊漫不為禮。少頃,詔賜永壽等衾褥,傳旨勿拜,倫曰「上嘉公輩遠來,特命倫相勞,此殊恩也,宜拜以謝。」永壽始拜。
dīng wèi, zhí lóng tú gé zhī dǐng zhōu chéng chāng, yǐ yǎn jī wáng shàn liú chāo zhī gōng, shēng jí yīng diàn xiū zhuàn. shí wáng yǐ qù, chāng yì jiāng suǒ bù hái dǐng zhōu.
丁未,直龍圖閣、知鼎州程昌,以掩擊王善、劉超之功,升集英殿修撰。時王已去,昌亦將所部還鼎州。
wù shēn, chū, jiāng xī tǒng zhì guān fù shū fù xíng zài, ér suǒ bù zài qián zhōu, zhì zhì shǐ yuè fēi yí qí jūn zhù jiāng zhōu tún zhù. shū yǔ fēi gù yǒu xì, qí dì tǒng lǐng guān jī yǔ fēi jūn tǒng lǐng guān wáng guì yì bù píng, jī dān qí fù hóng zhōu. jūn xíng zhì zhǎng bù, qí yòu jūn bù jiāng yuán tōng lǜ qí tú qiān yú rén dùn qù, jìn fàn yīng zhōu, lüè fàn qióng nǚ ér qù, yòu wéi nán xióng zhōu. shì wén, zhào běn lù shuài sī zhāo bǔ. zhào dǐng zòu lù jī, zhào dài sǐ, sòng fēi jūn qián zì xiào, jì ér tōng shòu guǎng dōng jīng lüè shǐ jì líng zhāo ān.
戊申,初,江西統制官傅樞赴行在,而所部在虔州,制置使岳飛移其軍住江州屯駐。樞與飛故有隙,其弟統領官機與飛軍統領官王貴亦不平,機單騎赴洪州。軍行至長步,其右軍部將元通率其徒千餘人遁去,進犯英州,掠范瓊女而去,又圍南雄州。事聞,詔本路帥司招捕。趙鼎奏戮機,詔貸死,送飛軍前自效,既而通受廣東經略使季陵招安。
jǐ yǒu, jīn shǐ lǐ yǒng shòu wáng yì rù jiàn. zǎi zhí fēn lì yù tà zuǒ yòu, gōng bù shàng shū hú sōng nián jià lì bù shì láng wáng lún lì yú dōng duǒ diàn, shén wǔ yòu jūn dōu tǒng zhì zhāng jùn shén wǔ zhōng jūn tǒng zhì yáng yí zhōng dài yù qì xiè liú guāng liè hán shì liáng lì yú diàn xī bì, jùn děng jiē guǒ jīn róng fú pèi jiàn. yǒng shòu děng xiān jìn shū yú diàn xià, jiàn bì shēng diàn, chuán yǔ guǎn bàn shǐ fù zhào zi zhòu yáng yīng chéng tóng shàng guó shū. xiá nǎi cháo tíng zì zào, bì bó yì yù xù yǐ dài zhī. yǒng shòu qǐng hái liú yù zhī fú jí xī běi shì mín zhī zài xī nán zhě, qiě yù huà jiāng yǐ yì liú yù. jì tuì, mìng kè shěng guān cì jiǔ shí yú diàn mén wài, cí yì rú zhī, qí cóng zhě qī rén, yì xǔ zhì diàn mén, cì yì jīn bó jiē rú yǒng shòu zhī shù.
己酉,金使李永壽、王翊入見。宰執分立御榻左右,工部尚書胡松年、假吏部侍郎王倫立於東朵殿,神武右軍都統制張俊、神武中軍統制楊沂中、帶御器械劉光烈、韓世良立於殿西壁,俊等皆裹巾、戎服、佩劍。永壽等先進書於殿下,見畢升殿,傳語館伴使副趙子晝、楊應誠同上國書。匣乃朝廷自造,幣帛亦預蓄以待之。永壽請還劉豫之俘及西北士民之在西南者,且欲畫江以益劉豫。既退,命客省官賜酒食於殿門外,辭亦如之,其從者七人,亦許至殿門,賜翊金帛皆如永壽之數。
diàn zhōng shì yù shǐ cháng tóng yán: xiān zhèn guó wēi, zé hé zhàn cháng zài wǒ ruò yī yì yì hé, zé hé zhàn cháng zài bǐ. jìng kāng yǐ lái, fēn wèi liǎng shì, kě wèi jiàn jiè. dì yīn cóng róng yǔ wǔ bèi yuē: jīn yǎng bīng yǐ èr shí wàn yǒu qí. tóng yuē: wèi wén èr shí wàn bīng ér wèi rén zhě yě.
殿中侍御史常同言:「先振國威,則和戰常在我;若一意議和,則和戰常在彼。靖康以來,分為兩事,可為鑑戒。」帝因從容語武備曰:「今養兵已二十萬有奇。」同曰:「未聞二十萬兵而畏人者也。」
shì suì, jīn yuán shuài yòu dōu jiān zōng bì yǐn jūn gōng hé shàng yuán, bá zhī.
是歲,金元帥右都監宗弼引軍攻和尚原,拔之。
shí xuān fǔ chù zhì fù shǐ wáng shì lú fǎ yuán tóng zài làng zhōng, nǎi mìng fēn shǎn shǔ zhī dì, zé shǒu yú zhū jiāng. zì qín fèng zhì yáng zhōu, yǐ lì lù zhì zhì shǐ jiān běn sī dōu tǒng zhì wú jiè zhǔ zhī, tún xiān rén guān zì jīn fáng zhì bā dá, yǐ zhèn fǔ shǐ jiān běn sī cān yì tóng dōu tǒng zhì wáng yàn zhǔ zhī, tún dá zhōu zì wén lóng zhì wēi mào, yǐ jiàng shòu wǔ lüè dài fū zhī mián zhōu jiān mián wēi mào zhōu shí quán jūn yán biān ān fǔ shǐ liú qí zhǔ zhī, tún bā xī zì táo mín zhì jiē chéng, yǐ xī hé lù mǎ bù jūn zǒng guǎn tǒng zhì xī qín jūn mǎ guān shī gǔ zhǔ zhī, tún wǔ dū.
時宣撫處置副使王似、盧法原同在閬中,乃命分陝、蜀之地,責守於諸將。自秦、鳳至洋州,以利路制置使兼本司都統制吳玠主之,屯仙人關;自金、房至巴、達,以鎮撫使兼本司參議同都統制王彥主之,屯達州;自文、龍至威、茂,以降授武略大夫、知綿州兼綿、威、茂州、石泉軍沿邊安撫使劉錡主之,屯巴西;自洮、岷至階、成,以熙河路馬步軍總管、統制熙秦軍馬關師古主之,屯武都。
xiān shì jīn rén jué yì rù shǔ, suì gōng hé shàng yuán, tǒng zhì wú lín yǐ wú liáng bù néng shǒu, bá zhài qì qù.
先是金人決意入蜀,遂攻和尚原,統制吳璘以無糧不能守,拔寨棄去。
gāo zōng shòu mìng zhòng xìng quán gōng zhì dé shèng shén wǔ wén zhāo rén xiàn xiào huáng dì shào xìng sì nián jīn tiān huì shí yī nián
○高宗受命中興全功至德聖神武文昭仁憲孝皇帝紹興四年(金天會十一年)
chūn, zhēng yuè, xīn hài shuò, dì zài lín ān.
春,正月,辛亥朔,帝在臨安。
yǐ mǎo, lóng tú gé xué shì shū mì dōu chéng zhǐ zhāng yì wèi dà jīn jūn qián fèng biǎo tōng wèn shǐ, gěi shì zhōng sūn jìn fù zhī.
乙卯,龍圖閣學士、樞密都承旨章誼為大金軍前奉表通問使,給事中孫近副之。
shí yì hé bù ān, nǎi qiǎn yì děng qǐng hái liǎng gōng jí hé nán dì, mìng yòu wén diàn xiū zhuàn wáng lún zuò shū yú jīn dōu yuán shuài zōng hàn suǒ qīn yē lǜ shào wén gāo qìng yì, qiě yǐ zī zhì tōng jiàn mù mián qián bù lóng fèng chá yí zhī.
時議和不安,乃遣誼等請還兩宮及河南地,命右文殿修撰王倫作書於金都元帥宗翰所親耶律紹文、高慶裔,且以《資治通鑑》、木棉、虔布、龍鳳茶遺之。
wù wǔ, zhī dǐng zhōu chéng chāng qiǎn tǒng zhì guān dù zhàn, yǔ jīng hú zhì zhì shǐ wáng xiè suǒ liú tǒng zhì guān wáng wò děng gòng yǐn bīng jī yáng tài, jǐ wèi, pò zhēn pí zhài, huò qí zhōu sān shí sōu, hú zhōng xiǎo kòu shǐ jù.
戊午,知鼎州程昌遣統制官杜湛,與荊湖制置使王燮所留統制官王渥等共引兵擊楊太,己未,破真皮寨,獲其舟三十艘,湖中小寇始懼。
xiān shì jīn yǐ hán qǐ xiān wèi shàng shū zuǒ chéng xiàng, zhào zhì shàng jīng, jīn zhǔ jiàn zhī, jīng yì yuē: zhèn chóu xī cháng mèng cǐ rén, jīn guǒ jiàn zhī! yú shì yì dìng zhì dù, sǔn yì jiù zhāng. qǐ xiān bó tōng jīng shǐ, zhī qián dài gù shì, huò yīn huò gé, xián qǔ shé zhōng yān. jiǎ zǐ, yǐ gǎi dìng zhì dù yí shì zhōng wài.
先是金以韓企先為尚書左丞相,召至上京,金主見之,驚異曰:「朕疇昔嘗夢此人,今果見之!」於是議定製度,損益舊章。企先博通經史,知前代故事,或因或革,咸取折衷焉。甲子,以改定製度宜示中外。
bǐng yù, jīn zhǔ rú dōng jīng.
丙寓,金主如東京。
shì rì, jīn lǐ yǒng shòu wáng yì cí xíng, cì ān mǎ qì bì jí qí shǔ yín bó yǒu chà. yì rì, yǒng shòu fā lín ān, zhào tōng wèn shǐ zhāng yì děng xié xíng.
是日,金李永壽、王翊辭行,賜鞍馬器幣及其屬銀帛有差。翊日,永壽發臨安,詔通問使章誼等偕行。
zì zhāng jùn zhào hái, ér chuān shǎn xuān fǔ chù zhì fù shǐ wáng shì lú fǎ yuán, rén wàng sù qīng, pō bù wèi dōu tǒng zhì wú jiè suǒ dàn. dì wén zhī, jǐ sì, cì sān rén xǐ shū, lüè yuē: yáng hù suī jū dà fǔ, bì rèn wáng jùn yǐ zhuān zhēng fá zhī tú lǐ sù suī lì shū xūn, bì lǐ péi dù yǐ zhèng zūn bēi zhī fēn. chuán wén dí jìng shàng liè tún bīng, yí yì wù yú hé zhōng, yòng lì chú yú wài huàn. shí jiè wèi jiǎn xiào shǎo bǎo, wèi yù jìn lóng, gù yǒu shì zhào.
自張浚召還,而川陝宣撫處置副使王似、盧法原,人望素輕,頗不為都統制吳玠所憚。帝聞之,己巳,賜三人璽書,略曰:「羊祜雖居大府,必任王濬以專征伐之圖;李愬雖立殊勛,必禮裴度以正尊卑之分。傳聞敵境尚列屯兵,宜益務於和衷,用力除於外患。」時玠為檢校少保,位遇浸隆,故有是詔。
guǐ yǒu, fǔ chén jìn chéng zhāng jùn zòu: sì chuān zì qī yuè yǐ lái, lín yǔ dì zhèn, gài míng shān dà chuān jiǔ què jiàng xiāng, qǐ zhì zhù wén fù xià. dì yuē: lín yǔ dì zhèn zhī zāi, qǐ fēi zhòng bīng jiǔ zài shǔ, diào fā gōng kuì, chuí fū bō tǐ, mín yuàn suǒ zhì? dāng xiū dé fǔ mín yǐ yīng zhī, yòu hé dǎo hū!
癸酉,輔臣進呈張浚奏:「四川自七月以來,霖雨、地震,蓋名山大川久闕降香,乞制祝文付下。」帝曰:「霖雨、地震之災,豈非重兵久在蜀,調發供饋,椎膚剝體,民怨所致?當修德撫民以應之,又何禱乎!」
jùn cáo hé, yǐ cáo yùn bù tōng gù yě. zhào: yì bīng dé yí wù zhě, yǐ shí fēn zhī sì gěi zhī hé zhōng yí hái, tīng sēng tú shōu yì, shù mǎn èr bǎi, gěi dù dié yī dào. tǒng yòng èr zhè xiāng jūn sì qiān yú rén, yuè yú ér bì.
浚漕河,以漕運不通故也。詔:「役兵得遺物者,以十分之四給之;河中遺骸,聽僧徒收瘞,數滿二百,給度牒一道。」統用二浙廂軍四千餘人,月餘而畢。
yǐ hài, huī yóu gé dài zhì zhī zhèn jiāng fǔ hú shì jiāng shì shàng shū lǐ bù shì láng, mì shū shǎo jiān liú cén quán xíng bù shì láng jiān lì bù shì láng, jiān quán lǐ bù shì láng zhèng zī gǎi quán xíng bù shì láng.
乙亥,徽猷閣待制、知鎮江府胡世將試尚書禮部侍郎,秘書少監劉岑權刑部侍郎兼吏部侍郎,兼權禮部侍郎鄭滋改權刑部侍郎。
jiàng tōng shān xiàn wèi zhèn.
降通山縣為鎮。
dīng chǒu, zhào jiāng xī zhì zhì dà shǐ zhào dǐng fù xíng zài, jiāng yǐ dài xí yì yě. dǐng shǒu hóng dōu yú zài suì, jí lì ài mín, dào zéi bǐng xī, yī fāng lài zhī.
丁丑,召江西制置大使趙鼎赴行在,將以代席益也。鼎守洪都逾再歲,戢吏愛民,盜賊屏息,一方賴之。
wù yín, lín ān fǔ huǒ.
戊寅,臨安府火。
shì yuè, qín zhōu guān chá shǐ xī hé lán kuò lù mǎ bù jūn zǒng guǎn guān shī gǔ pàn, jiàng wěi qí.
是月,秦州觀察使、熙河蘭廓路馬步軍總管關師古叛,降偽齊。
shí shī gǔ zì chéng dū lǜ xuǎn fēng jūn tǒng zhì lǐ jìn qián jūn tǒng zhì dài yuè qiú liáng yú wěi dì, xí dà tán xiàn, yǎn gǔ gǔ chéng, pàn jiāng mù róng wěi bá zhài dùn qù. shī gǔ shēn rù zhì shí yào lǐng, yù dí bīng, yǔ zhàn, dà bài. shī gǔ xuán shī dà tán, nèi huái jiàn jù, dān qí jiàng yú yù. zì cǐ shī táo mín zhī dì, dàn yú jiē chéng ér yǐ.
時師古自成都率選鋒軍統制李進、前軍統制戴鉞求糧於偽地,襲大潭縣,掩骨谷城,叛將慕容洧拔寨遁去。師古深入至石要嶺,遇敵兵,與戰,大敗。師古旋師大潭,內懷漸懼,單騎降於豫。自此失洮、岷之地,但餘階、成而已。
èr yuè, xīn sì shuò, zhāng jùn zhì tán zhōu.
二月,辛巳朔,張浚至潭州。
shí dǐng kòu yáng tài jì wèi guān jūn suǒ bài, qí dǎng jiàn sàn, zéi fáng zhī shén yán, lín jū shī jué zhě, qí zuì sǐ jiān yǒu de dá guān dì, bǎo jiǎ yòu lì qí cái ér shā zhī. zhī dǐng zhōu chéng chāng, nǎi mù rén néng jiàng zhě yǔ huò jí tóng, gù jiàng zhě shāo zhòng. jùn zhì, suì liú zuǒ cháo sàn láng quán shū mì yuàn jì yì guān féng jí wèi jīng hú fǔ yù, bǐ tóng ān fǔ shǐ zhé yàn zhì cuò zhì zhāo ān. huì yuè zhōu jìn shì wáng cháo yǐ zài zéi zhài tuō guī, zì yán zhī zéi xū shí, zhào fù dōu táng shěn wèn. hòu shù rì, yǒu zhǐ lìng wáng xiè yǔ yàn zhì zhāo ān. rán zéi fāng shì shuǐ chū méi, qí suǒ jù běi dá gōng ān, xī jí dǐng lǐ, dōng zhì yuè yáng, nán dǐ zhǎng shā zhī jiè, chūn xià gēng yún, qiū dōng gōng lüè, tiào liáng zì rú, wèi yǒu jiàng yì yě.
時鼎寇楊太既為官軍所敗,其黨漸散,賊防之甚嚴,鄰居失覺者,其罪死;間有得達官地,保甲又利其財而殺之。知鼎州程昌,乃募人能降者與獲級同,故降者稍眾。浚至,遂留左朝散郎、權樞密院計議官馮檝為荊湖撫諭,俾同安撫使折彥質措置招安。會岳州進士王朝倚在賊寨脫歸,自言知賊虛實,詔赴都堂審問。後數日,有旨令王燮與彥質招安。然賊方恃水出沒,其所據北達公安,西及鼎、澧,東至岳陽,南抵長沙之界,春夏耕耘,秋冬攻掠,跳梁自如,未有降意也。
yǐ yǒu, qiān shū shū mì yuàn shì xú fǔ jiān quán cān zhī zhèng shì.
乙酉,簽書樞密院事徐俯兼權參知政事。
jūn zéi tán chéng fàn zhǎng yáng xiàn, jīng nán zhèn fǔ shǐ jiě qián qiǎn tǒng lǐng guān bǐng yì láng gé mén zhī hòu hú miǎn bǔ zhǎn zhī.
軍賊檀成犯長楊縣,荊南鎮撫使解潛遣統領官、秉義郎、閤門祗候胡免捕斬之。
chéng běn lǐ zhōu guān jūn, hòu cóng léi jìn dīng cí lì xiàn, zhōng yì láng lǐ zhōu yán biān dōu xún jiǎn shǐ yōng cóng shàn cháng yǔ chéng zhàn, chéng zhí ér zhé zhī, zhì shì jiù lù. shí qún dào tián zhèng zì xiāng yáng yǐn bīng pò yí líng, qián mìng xiá zhōu tǒng zhì cè yīng kuí lù jūn mǎ wáng kè wǎng jī zhī, zhǎn qí shǒu. zhèng, yí chéng rén yě. hòu zèng cóng shàn sān guān, lù qí jiā yī rén.
成本澧州官軍,後從雷進丁慈利縣,忠翊郎、澧州沿邊都巡檢使雍從善嘗與成戰,成執而磔之,至是就戮。時群盜田政自襄陽引兵破夷陵,潛命峽州統制、策應夔路軍馬王恪往擊之,斬其首。政,宜城人也。後贈從善三官,錄其家一人。
wù zǐ, jiān chá yù shǐ míng tuó xuān yù lǐng nán hái. tuó chū shǐ yī nián sān yuè yuè, suǒ àn lì èr shí yǒu qī rén, jiàn shì zhū dūn rú děng èr shí rén. fán wǔ shǐ, suǒ àn lì zǒng qī shí yǒu jiǔ rén, jiàn shì wǔ shí yǒu qī rén. ér liú dà zhōng suǒ hé duō dà lì tuó zhū yì suǒ jǔ duō wén rén. yòu, xuē huī yán ruì yú yǒu wèi, ér tuó dà zhōng shù yán gōng sī lì bì, wéi hú méng fèng chéng dà chén fēng zhǐ.
戊子,監察御史明橐宣諭嶺南還。橐出使一年三閱月,所按吏二十有七人,薦士硃敦儒等二十人。凡五使,所按吏總七十有九人,薦士五十有七人。而劉大中所劾多大吏;橐、硃異所舉多聞人。又,薛徽言銳於有為,而橐、大中數言公私利弊,惟胡蒙奉承大臣風旨。
rén chén, gōng bù shàng shū jiān shì dú jiān quán lì bù shàng shū hú sōng nián shì lì bù shàng shū.
壬辰,工部尚書兼侍讀兼權吏部尚書胡松年試吏部尚書。
yǐ wèi, zhào cān zhī zhèng shì tóng dū du jiāng huái jīng zhè zhū jūn shì mèng yǔ fù xíng zài, běn fǔ tǒng zhì guān yáo duān lǐ pěng wáng jìn, bìng yǐ suǒ bù xié hái wéi zhāng yún tún píng jiāng, lǐ guì tún jiàn kāng rú gù.
乙未,詔參知政事、同都督江、淮、荊、浙諸軍事孟庾赴行在,本府統制官姚端、李捧、王進,並以所部偕還;惟張雲屯平江,李貴屯建康如故。
bǐng shēn, shì shàng shū lì bù shì láng jiān shì jiǎng jiān zhí xué shì yuàn chén yǔ yì yí shì lǐ bù shì láng, hú shì jiāng quán xíng bù shì láng, liú cén yí lì bù. yǔ yì yǐ jiān zhí yuàn, gù miǎn jù cáo.
丙申,試尚書吏部侍郎兼侍講兼直學士院陳與義移試禮部侍郎,胡世將權刑部侍郎,劉岑移吏部。與義以兼直院,故免劇曹。
xīn chǒu, jīn zuǒ dōu jiān zōng bì zì bǎo jī qīn xiān rén guān.
辛丑,金左都監宗弼自寶雞侵仙人關。
xiān shì jīn jì dé hé shàng yuán, lì zhōu lù zhì zhì shǐ chéng jiè dù jīn rén bì shēn rù, nǎi yù zhì lěi yú guān cè, hào shā jīn píng, yán bīng yǐ dài. jiè dì qín fèng fù dōu zǒng guǎn lín zài jiē zhōu, yí shū yán: shā jīn píng zhī dì, qù yuán shàng yuǎn, qián chén sǎn màn, yí yì zhì dì èr ài, shì bì sǐ zhàn, zé kě qǔ shèng. zhì shì zōng bì guǒ yǔ qí shǎn xī jīng lüè shǐ wán yán gǎo, qí sì chuān zhāo fǔ shǐ liú kuí, lǜ shí wàn qí bìng jìn, gōng tiě shān, záo yá kāi dào, qù xiān rén guān jì zhì, jù gāo lǐng wèi bì, xún dōng lǐng dōng xià, zhí gōng nán jūn. jiè zì yǐ wàn rén dāng qí qián, lín lǜ qīng bīng yóu qī fāng guān bèi dào ér zhì, zhuǎn yùn fán qī rì, zhòu yè bù xī. tǒng zhì guān guō zhèn wèi zōng bì suǒ xí, pò qí zhài, nán jūn lèi bài, jiè zhǎn zhèn yǐ xùn, jīn rén fù gōng zhī.
先是金既得和尚原,利州路制置使呈玠度金人必深入,乃預治壘於關側,號殺金坪,嚴兵以待。玠弟秦鳳副都總管璘在階州,移書言:「殺金坪之地,去原尚遠,前陳散漫,宜益治第二隘,示必死戰,則可取勝。」至是宗弼果與其陝西經略使完顏杲,齊四川招撫使劉夔,率十萬騎並進,攻鐵山,鑿崖開道,趣仙人關;既至,據高嶺為壁,循東嶺東下,直攻南軍。玠自以萬人當其前,璘率輕兵由七方關倍道而至,轉運凡七日,晝夜不息。統制官郭震為宗弼所襲,破其寨,南軍累敗,玠斬震以徇,金人復攻之。
bǐng wǔ, zhī shū mì yuàn shì zhāng jùn zhì xíng zài.
丙午,知樞密院事張浚至行在。
chū, jùn xíng zhì yán zhōu zhī xīn chéng, fù shàng shū yǐn jiù qiú bà. diàn zhōng shì yù shǐ cháng tóng rù duì, lùn: jùn wǔ nián zài wài, wù guó fēi yī. yòng lǐ yǔn wén wáng yǐ níng fù pāng zhū rén, wèi jīng hú hài yǐ qū duān zhào zhé zhī liáng jiāng, jiē bù dé qí sǐ. yǐ zhì shàn zào dù dié, zhù yìn jì, cì shè jiǎn jiàng, chū gěi fēng zèng mó kān líng zhǐ zhī lèi, jiē yǒu bù chén zhī jī. jí bèi zhào, jǐn lüè gōng sī zhī cái, xuǎn jīng bīng zì wèi chū shǔ. suī gāo fǔ yuè, bù zú yǐ xiè zōng miào. ruò zǎo zhèng diǎn xíng, shì tiān xià bù fù yòng, zé shǎn yòu zhī dì, bù láo shī ér zì fù yǐ.
初,浚行至嚴州之新城,復上疏引咎求罷。殿中侍御史常同入對,論:「浚五年在外,誤國非一。用李允文、王以寧、傅雱諸人,為荊湖害;以曲端、趙哲之良將,皆不得其死。以至擅造度牒,鑄印記,賜赦減降,出給封贈、磨勘綾紙之類,皆有不臣之跡。及被召,盡掠公私之財,選精兵自衛出蜀。雖膏斧鉞,不足以謝宗廟。若蚤正典刑,示天下不復用,則陝右之地,不勞師而自復矣。」
shì yù shǐ xīn bǐng sù hàn jùn, yì lùn jùn wù guó fàn fēn: fù píng zhī yì, zhào zhé zhuǎn zhàn yòng mìng, shì lì bù dí ér kuì, jùn nǎi zhū zhé, zhì qí tú yuàn pàn. yòu xìn wáng shù yī yán, shā qū duān yú yù zhōng, duān zhī bù qǔ yòu jiē pàn qù, qí hòu rì yè gōng dǎ chuān kǒu, gōng xíng wén xí qiú duān yú jùn zhě shì yě. hé shàng yuán zhī zhàn, wáng wàn nián zhī gōng wèi duō, jùn nǎi yì zhī. wàn nián yuàn fèn pàn qù, yǔ zhé duān kuì zú lì kuī chuān kǒu, jīn rén tè yīn zhī ěr. yòu yòng zhào kāi yíng cái lì, xíng què chá yán jí gé cáo jiǔ fǎ, kē xì tè shén, nèi jié rén yuàn, xī shǔ zhī bù wáng zhě xìng yě. fán cháo tíng suǒ chú jiān sī jùn shǒu zhì, zhé bù xǔ shàng, bì jǐ suǒ mìng nǎi dé fù. zhāng shēn yǐ lǎo qǐ tuì, zé lìng wǔ rì yī fù xuān sī zhì shì, cǐ lì ān chū zāi! shèn zhě shàn sì shè yòu, yī suì fán zài, zì gǔ pián yí wèi yǒu rú shì zhī zhuān zhě yě. hú nán běi fēi jùn dì fēn, nǎi qiǎn lǐ yǔn wén wáng yǐ níng, jiǎ yǐ pián yí, sì xíng shēng shā, suì luàn liǎng lù. bài shì ér guī, bù zì zhī zuì, yóu yí wén lìng qì zhì fǔ dì, jùn wèi shū tíng zhī quán wèi jǐ jiā wù hū? jí bèi zhào, jǐn shuā sì chuān zhī cái yǐ xíng, shàng gǎn tuō yán nà duō suí jūn qián wù yīng fù jiě qián chéng chāng, yù yǐ yāo gōng, bù zhī qián hé suǒ cóng chū zāi? yán lù zhá xià jīng xiá zhū zhōu, jì zhì jiàn gǎn gè shù bǎi wàn yòu yán rú nán jì liàng, jí jù yīn yī huí bào, shì tú yù qiú jìn, bù xù mín lì zhī kùn yě. jùn wén bà zhī shǐ, zé qiān yán bù xíng, zhōng zé yí ér yǒu qǐng, yù qí zhì tán zhōu, dào lù wú yú ér hòu zào cháo, jìn yòu zòu qǐ zhì qú zhōu liú shù rì xiū zhì qì jiǎ, jīn wén zhèng fǔ xū wèi, zé zhì qú zhōu yī rì ér xíng, xīng yè jiān chéng, bù fù liú zhì, hé qián huǎn ér hòu jí? shū rù, bù bào.
侍御史辛炳素憾浚,亦論浚誤國犯分:「富平之役,趙哲轉戰用命,勢力不敵而潰,浚乃誅哲,致其徒怨叛。又信王庶一言,殺曲端於獄中,端之部曲又皆叛去,其後日夜攻打川口,公行文檄求端於浚者是也。和尚原之戰,王萬年之功為多,浚乃抑之。萬年怨憤叛去,與哲、端潰卒力窺川口,金人特因之耳。又用趙開營財利,行榷茶鹽及隔槽酒法,苛細特甚,內結人怨,西蜀之不亡者幸也。凡朝廷所除監司郡守至,輒不許上,必己所命乃得赴。張深以老乞退,則令五日一赴宣司治事,此例安出哉!甚者擅肆赦宥,一歲凡再,自古便宜未有如是之專者也。湖南、北非浚地分,乃遣李允文、王以寧,假以便宜,肆行生殺,遂亂兩路。敗事而歸,不自知罪,猶移文令葺治府第,浚謂樞廷之權為己家物乎?即被召,盡刷四川之財以行,尚敢託言那掇隨軍錢物應副解潛、程昌,欲以要功,不知錢何所從出哉?沿路札下荊、峽諸州,計置箭簳各數百萬;又言如難計量,即具因依回報,是徒欲求進,不恤民力之困也。浚聞罷之始,則遷延不行,中則疑而有請,欲俟至潭州,道路無虞而後造朝,近又奏乞至衢州留數日修治器甲,今聞政府虛位,則至衢州一日而行,星夜兼程,不復留滯,何前緩而後急?」疏入,不報。
qián yī rì, bǐng yǐ jí sù qǐng duì, lùn: jùn wèi huáng qián shàn suǒ zhī, zì xìng yuán cáo guān yī èr nián jiān yǐn wèi shì cóng. jí jīn rén yǒu kuī jiāng nán yì, nǎi bì huò yuǎn qù, yǐn yī shí xiǎo rén rú liú zǐ yǔ chéng táng bèi zhū qiú jù liǎn, sì chuān sāo rán. bì xià chū xǔ jùn pián yí chù shè, gài yǐ jūn shì zài yuǎn, bù yù cóng zhōng zhì yě. jùn zhé lì zhāo xián guǎn, yǒu shì lóng tú gé zhī mìng, yǐ rú rén fēng hào fēng cān yì guān zhī qiè. bì xià cháng qiǎn zhōng shǐ fǔ wèn, jùn nǎi yǔ zhī jiā zhì, láo qí yuǎn lái, qí kuáng bèi shén yǐ. bì xià qiǎn láng guān chí jié zhào zhī, jùn nǎi yǎn jiǎn qiān yán, jì dào dǐng lǐ jiān, shàn chà fǔ yù guān sāo rǎo zhōu xiàn. suǒ wèi yī zhì yú cǐ, wàng cì bà chù, míng zhèng diǎn xíng, yǐ wèi rén chén bá hù zhī jiè.
前一日,炳以急速請對,論:「浚為黃潛善所知,自興元曹官一二年間引為侍從。及金人有窺江南意,乃避禍遠去,引一時小人如劉子羽、程唐輩誅求聚斂,四川騷然。陛下初許浚便宜黜涉,蓋以軍事在遠,不欲從中制也。浚輒立招賢館,有視龍圖閣之命,以孺人封號封參議官之妾。陛下常遣中使撫問,浚乃與之加秩,勞其遠來,其狂悖甚矣。陛下遣郎官持節召之,浚乃偃蹇遷延,既到鼎、澧間,擅差撫諭官騷擾州縣。所為一至於此,望賜罷黜,明正典刑,以為人臣跋扈之戒。」
jùn zhì xíng zài, zhào jùn suí xíng jūn mǎ jǐn fù shén wǔ zhōng jūn tǒng zhì yáng yí zhōng, zhú xíng qián wù lì nèi cáng wèi fēng zhuāng jī shǎng kù. jùn jì jiàn, suì fù shū mì yuàn zhì shì.
浚至行在,詔浚隨行軍馬盡付神武中軍統制楊沂中,逐行錢物隸內藏為封樁激賞庫。浚既見,遂赴樞密院治事。
sān yuè, xīn hài shuò, chuān shǎn xuān fǔ sī dōu tǒng zhì wú jiè bài jīn rén yú xiān rén guān.
三月,辛亥朔,川陝宣撫司都統制吳玠敗金人於仙人關。
chū, jīn yòu dōu jiān zōng bì lián zhàn wèi jué, jiè yáo yǔ zōng bì xiāng jiàn. zōng bì qiǎn rén wèi yuē: zhào shì yǐ shuāi, bù kě fú chí gōng lái, dāng zé shàn dì bǎi lǐ ér wáng zhī. jiè xiè yuē: yǐ shì zhào shì, bù gǎn yǒu èr.
初,金右都監宗弼連戰未決,玠遙與宗弼相見。宗弼遣人謂曰:「趙氏已衰,不可扶持;公來,當擇善地百里而王之。」玠謝曰:「已事趙氏,不敢有貳。」
jīn rén qiǎn shēng bīng wàn yú jī jiè yíng zhī zuǒ, jiè fēn bīng jī què zhī, dí nù, yōng zhòng chéng chéng. jiè qiǎn tǒng zhì guān yáng zhèng yǐ dāo qiāng shǒu shēn rù, tǒng zhì guān wú lín yǐ dāo huà dì, wèi zhū jiāng yuē: sǐ zé sǐ cǐ, gǎn tuì zhě yā! jīn rén fēn wèi èr chén, zōng bì chén yú dōng, jiāng jūn hán cháng chén yú xī, nán jūn kǔ zhàn jiǔ, suì tuì tún dì èr ài. shí jūn zhōng pō yǒu yì yì, yù bié zé xíng shèng yǐ shǒu, lín yuē: fāng jiāo ér tuì, shì bù zhàn ér què yě. wú dù cǐ dí zǒu bù jiǔ yǐ. zhèng yì yán yú jiè yuē: cǐ dì wèi shǔ è sāi, sǐ bù kě shī, dāng shǒu yǐ qiáng nǔ, bǐ bù gǎn shě cǐ ér gōng guān. jiè cóng zhī.
金人遣生兵萬餘擊玠營之左,玠分兵擊卻之,敵怒,擁眾乘城。玠遣統制官楊政以刀槍手深入,統制官吳璘以刀畫地,謂諸將曰:「死則死此,敢退者押!」金人分為二陳,宗弼陳於東,將軍韓常陳於西,南軍苦戰久,遂退屯第二隘。時軍中頗有異議,欲別擇形勝以守,璘曰:「方交而退,是不戰而卻也。吾度此敵走不久矣。」政亦言於玠曰:「此地為蜀扼塞,死不可失,當守以強弩,彼不敢舍此而攻關。」玠從之。
jīn rén jìn gōng dì èr ài, rén bèi liǎng kǎi, tiě rèn xiāng lián, yú guàn ér shàng, lín dū shì sǐ zhàn, shǐ xià rú yǔ, jīn bīng sǐ zhě fù jiàn ér dēng. wán yán gǎo zhù mǎ sì shì jiǔ zhī, yuē: wú dé zhī yǐ! yì rì, mìng zhū jūn bìng lì gōng yíng zhī xī běi lóu, tǒng lǐng guān lǒng gàn yáo zhòng dēng lóu sǐ zhàn, lóu yǐ yī, zhòng yǐ bó wèi shéng, yè shǐ fù zhèng jīn rén yǐ huǒ fén lóu zhù, zhòng qǔ jiǔ miè zhī. jiè yòu qiǎn zhèng yǔ tǒng lǐng guān tián chéng yǐ ruì bīng chí qiáng lì dà fǔ jī qí zuǒ yòu, yè, bù huǒ sì shān, dà zhèn gǔ suí zhī. rén zǐ yè, lěi zhōng dà chū bīng, qiǎn yòu jūn tǒng lǐng wáng qìng jí wáng wǔ děng zhū jiāng fēn zǐ bái qí rù jīn yíng, jīn bīng jīng kuì, jiāng jūn hán cháng shè sǔn zuǒ mù, dí bù néng zhī, suì yǐn bīng xiāo dùn. yòu jūn tǒng zhì zhāng yàn jié héng shān zhài, zhǎn qiān yú jí, jiè qiǎn tǒng zhì guān wáng jùn shè fú hé chí, è qí guī lù, yòu bài zhī.
金人進攻第二隘,人被兩鎧,鐵刃相連,魚貫而上,璘督士死戰,矢下如雨,金兵死者復踐而登。完顏杲駐馬四視久之,曰:「吾得之矣!」翼日,命諸軍併力攻營之西北樓,統領官隴干姚仲登樓死戰,樓已欹,仲以帛為繩,曳使復正;金人以火焚樓柱,仲取酒滅之。玠又遣政與統領官田晟以銳兵持強力大斧擊其左右,夜,布火四山,大震鼓隨之。壬子夜,壘中大出兵,遣右軍統領王慶及王武等諸將分紫白旗入金營,金兵驚潰,將軍韓常射損左目,敵不能支,遂引兵宵遁。右軍統制張彥劫橫山寨,斬千餘級,玠遣統制官王浚設伏河池,扼其歸路,又敗之。
shì jǔ yě, jīn rén jué yì rù shǔ, zì wán yán gǎo yǐ xià, jiē jǐn shì yǐ lái, jì bù dé zhì, suì hái fèng xiáng, shòu jiǎ shì tián, wèi jiǔ liú jì, zì shì bù fù tú shǔ yǐ.
是舉也,金人決意入蜀,自完顏杲已下,皆盡室以來,既不得志,遂還鳳翔,授甲士田,為久留計,自是不復圖蜀矣。
jīn rén zhī shǐ rù yě, jiè xí zhào jīn fáng zhèn fǔ shǐ wáng yàn xī hé lù zǒng guǎn guān shī gǔ lái yuán shī gǔ yǐ pàn, yàn yì bù zhì, dú mián wēi mào shí quán jūn ān fǔ shǐ liú qí yǐ suǒ bù huì zhī. jiè wén shī gǔ pàn, bìng qí jūn huī xià, hòu zī gěi yān, yóu shì jiè jūn yì yǐ jīng qiáng.
金人之始入也,玠檄召金房鎮撫使王彥、熙河路總管關師古來援;師古已叛,彥亦不至,獨綿、威、茂、石泉軍安撫使劉錡以所部會之。玠聞師古叛,並其軍麾下,厚資給焉,由是玠軍益以精強。
wù wǔ, duān míng diàn xué shì jiāng nán xī lù zhì zhì dà shǐ zhào dǐng cān zhī zhèng shì. shí dǐng yǐ zhào wèi zhì.
戊午,端明殿學士、江南西路制置大使趙鼎參知政事。時鼎已召未至。
rén xū, cān zhī zhèng shì tóng dū du jiāng huái jīng zhè zhū jūn shì mèng yǔ zì zhèn jiāng zhì xíng zài.
壬戌,參知政事、同都督江、淮、荊、浙諸軍事孟庾自鎮江至行在。
guǐ hài, shì yù shǐ xīn bǐng shì yù shǐ zhōng chéng, zhōng shū shè rén táng huī shì zuǒ jiàn yì dài fū.
癸亥,侍御史辛炳試御史中丞,中書舍人唐煇試左諫議大夫。
lǐ bù shì láng jiān shì jiǎng quán xué shì yuàn chén yǔ yì yán: míng táng zhī lǐ, yǒu hàn wǔ fén shàng zhī zhì, shào xìng yuán nián, shí yǐ xíng zhī. ruò zài jǔ ér xíng, shì yí yú jīn shì, wú lì yú gǔ diǎn. tài cháng chéng zhān gōng jiàn bó shì liú dēng yì yán: gǔ rén xún xìng, zì fēi fēng chán gào chéng, wèi yǒu xíng jiāo sì zhě. jīn suì ruò qiě sì míng táng, shí dé quán shí zhī yì. dàn shào xìng yuán nián, zhǐ shè tiān dì zǔ zōng sì wèi, bù céng shè huáng yòu bǎi shén. yì zhě yí jiāo yǔ míng táng dāng jiān jǔ. dì nǎi mìng yǒu sī tiáo jù míng táng diǎn lǐ yǐ wén.
禮部侍郎兼侍講、權學士院陳與義言:「明堂之禮,有漢武汾上之制,紹興元年,實已行之。若再舉而行,適宜於今事,無戾於古典。」太常丞詹公薦、博士劉登亦言:「古人巡幸,自非封禪告成,未有行郊祀者。今歲若且祀明堂,實得權時之義。但紹興元年,止設天地祖宗四位,不曾設皇祐百神。議者疑郊與明堂當間舉。」帝乃命有司條具明堂典禮以聞。
yǐ chǒu, jiǎn xiào shǎo bǎo fèng guó jūn jié dù shǐ zhī shū mì yuàn shì zhāng jùn bà, wèi zī zhèng diàn dà xué shì zuǒ tōng fèng dài fū tí jǔ lín ān fǔ dòng xiāo gōng.
乙丑,檢校少保、奉國軍節度使、知樞密院事張浚罷,為資政殿大學士、左通奉大夫、提舉臨安府洞霄宮。
shí xīn bǐng cháng tóng lùn jùn bù yǐ, dì wèi tīng. èr rén yīn lù suǒ shàng sì zhāng shēn jùn, jùn jù, jí yí jí dài zuì, qiě yǐ lǚ yí hào zài xiàng wèi shí shū jìn chéng, dì nǎi shì rán. bǐng yòu yán: qián cǐ rén chén, wèi yǒu rú jùn zhī bá hù jiàn nǐ zhuān zì wù guó qī jūn màn shàng zhě, jùn jiān yǒu zhòng è, wàng zǎo cì cuàn chù. tóng yì lùn zòu rú bǐng yán, gù jùn suì bà, wèi jǐ, zhé fú zhōu jū zhù.
時辛炳、常同論浚不已,帝未聽。二人因錄所上四章申浚,浚懼,即移疾待罪,且以呂頤浩在相位時書進呈,帝乃釋然。炳又言:「前此人臣,未有如浚之跋扈僭擬、專恣誤國、欺君慢上者,浚兼有眾惡,望早賜竄黜。」同亦論奏如炳言,故浚遂罷,未幾,謫福州居住。
guǐ yǒu, lóng tú gé zhí xué shì zhī hú zhōu wāng zǎo shàng suǒ biān yuán fú gēng chén yǐ lái zhào zhǐ èr bǎi juǎn, zhào sòng shǐ guǎn.
癸酉,龍圖閣直學士、知湖州汪藻上所編《元符庚辰以來詔旨》二百卷,詔送史館。
xià, sì yuè, gēng chén shuò, zhì shòu wú jiè dìng guó jūn jié dù shǐ chuān shǎn xuān fǔ fù shǐ. jiè yīn chú xuān fù, suì yí zhèn jiā ēn, dì cì yǐ suǒ yù zhàn páo qì jiǎ, qiě cì qīn bǐ yuē: zhèn hèn zǔ yuǎn, bù dé fǔ qīng zhī bèi yě!
夏,四月,庚辰朔,制授吳玠定國軍節度使、川陝宣撫副使。玠因除宣副,遂移鎮、加恩,帝賜以所御戰袍、器甲,且賜親筆曰:「朕恨阻遠,不得拊卿之背也!」
jiè sù bù wèi wēi yí, jì chú xuān fǔ fù shǐ, jiǎn yì rú gù. cháng fù shǒu bù chū, yǔ jūn shì lì yǔ, mù kè qǐng yuē: jīn dà dí bù yuǎn, ān zhī wú cì kè? wàn yī huò yǒu yì wài, qǐ bù shàng fù cháo tíng wěi rèn zhī yì, xià gū jūn mín zhī wàng zāi? jiè xiè yuē: chéng rú jūn yán. rán jiè yì bù zài cǐ. guó jiā bù zhī jiè zhī bù xiào, shǐ wèi xuān fǔ, kǒng jūn mín zhī jiān yǒu yuān yì wú gào zhě, wèi mén lì suǒ gé, wú yóu zì dá ěr. mù kè nǎi fú.
玠素不為威儀,既除宣撫副使,簡易如故。常負手步出,與軍士立語,幕客請曰:「今大敵不遠,安知無刺客?萬一或有意外,豈不上負朝廷委任之意,下孤軍民之望哉?」玠謝曰:「誠如君言。然玠意不在此。國家不知玠之不肖,使為宣撫,恐軍民之間有冤抑無告者,為門吏所隔,無由自達耳。」幕客乃服。
guǐ wèi, bǎo wén gé zhí xué shì xuān fǔ chù zhì shǐ cān yì guān liú zǐ yǔ, zé shòu dān zhōu tuán liàn fù shǐ bái zhōu ān zhì bǎo wén gé xué shì xuān fǔ chù zhì shǐ cān yì guān chéng táng, luò zhí, tí jǔ jiāng zhōu tài píng guān, běn zhōu jū zhù.
癸未,寶文閣直學士、宣撫處置使參議官劉子羽,責授單州團練副使、白州安置;寶文閣學士、宣撫處置使參議官程唐,落職,提舉江州太平觀,本州居住。
bǐng xū, wú jiè yǔ jīn rén zhàn, bài zhī, suì fù fèng qín lǒng zhōu.
丙戌,吳玠與金人戰,敗之,遂復鳳、秦、隴州。
wù zǐ, shén wǔ zuǒ fù jūn tǒng zhì lǐ héng, yǐ xiāng yáng shī shǒu, yú guó mén dài zuì, zhào fàng zuì.
戊子,神武左副軍統制李橫,以襄陽失守,於國門待罪,詔放罪。
héng yǔ cài táng zhōu xìn yáng jūn zhèn fǔ shǐ niú gāo shāng guó zhōu zhèn fǔ shǐ dǒng xiān, zì nán chāng suí zhào dǐng fù xíng zài, zhào yǐ qí jūn wàn wǔ qiān rén shǔ shén wǔ yòu jūn dōu tǒng zhì zhāng jùn. gāo jiàn dì, yīn chén liú yù bì miè zhī lǐ, zhōng yuán kě fù zhī jì, nǎi mìng gāo fù wǎng jiāng zhōu, tīng yuè fēi jié zhì.
橫與蔡、唐州、信陽軍鎮撫使牛皋、商、虢州鎮撫使董先,自南昌隨趙鼎赴行在,詔以其軍萬五千人屬神武右軍都統制張俊。皋見帝,因陳劉豫必滅之理,中原可復之計,乃命皋復往江州,聽岳飛節制。
gēng yín, zhì zī shēng mù mǎ jiān yú lín ān fǔ.
庚寅,置孳生牧馬監於臨安府。
gēng zǐ, zhào jiāng dōng xuān fǔ shǐ liú guāng shì qiǎn bīng xún biān.
庚子,詔江東宣撫使劉光世遣兵巡邊。
chū, xiāng yáng jì wèi wěi qí jiāng lǐ chéng suǒ jù, chuān shǎn lù jué, hú xiāng zhī mín yì bù diàn jū. zhū shèng fēi yán: xiāng yáng shàng liú, jīn dài wú shǔ, wǒ ruò dé zhī, jìn zé kě yǐ cù zéi, tuì zé kě yǐ bǎo jìng. jīn xiàn yú kòu, suǒ dāng xiān qǔ. dì yuē: jīn biàn kě yì, jiù wěi yuè fēi hé rú? cān zhī zhèng shì zhào dǐng yuē: zhī shàng liú lì hài, wú rú fēi zhě. dǐng yīn zòu lìng huái dōng xuān fǔ shǐ hán shì zhōng yǐ wàn rén tún sì shàng wèi yí bīng lìng guāng shì xiān jīng bīng chū chén cài, shù jǐ bīng shì xiāng jiē.
初,襄陽既為偽齊將李成所據,川、陝路絕,湖、湘之民亦不奠居。硃勝非言:「襄陽上流,襟帶吳、蜀,我若得之,進則可以蹙賊,退則可以保境。今陷於寇,所當先取。」帝曰:「今便可議,就委岳飛何如?」參知政事趙鼎曰:「知上流利害,無如飛者。」鼎因奏令淮東宣撫使韓世忠以萬人屯泗上為疑兵;令光世先精兵出陳、蔡,庶幾兵勢相接。
guǐ mǎo, jiàn yì dài fū táng huī yán: fú jiàn chuān shǎn xuān fǔ sī jié zòu zài zhì, wèi dí bīng jǐn qù. chén qiè sī jīn rén zhī lái, yōng zhòng shí yú wàn, shì yù bì děi sì chuān. rán zé fāng qiǎn shǐ yì hé ér jìn bīng gōng qǔ, cǐ qí sù móu jiǔ yǐ. lǐ chéng zhī zài xiāng yáng, gài yǔ chuān shǎn zhī shī xiāng biǎo lǐ, jīn bù dé zhì yú chuān shǎn, bì yǔ lǐ chéng hé bīng, huò qīn jīng nán, huò kuī huái diān, bì bù kěn yī zhàn suì yǐ. wàng shēn chì zhū shuài, zhěng jūn lǚ, yuǎn chì hòu, bèi yù jiā yán, zé wèi jǐn shàn. miào táng yú shàng liú jí huái diān, xuān jiǎng qiú suǒ yǐ zhàn shǒu zhī cè, yóu bù kě huǎn. nǎi mìng sān xǐng shū mì yuàn jiǎng qiú zhàn shǒu zhī cè, réng zhá yán jiāng zhū shuài yán jiā bèi yù.
癸卯,諫議大夫唐煇言:「伏見川陝宣撫司捷奏再至,謂敵兵盡去。臣竊思金人之來,擁眾十餘萬,是欲必得四川。然則方遣使議和而進兵攻取,此其素謀久矣。李成之在襄陽,蓋與川、陝之師相表里,今不得志於川、陝,必與李成合兵,或侵荊南,或窺淮甸,必不肯一戰遂已。望申敕諸帥,整軍旅,遠斥堠,備御加嚴,則為盡善。廟堂於上流及淮甸,宣講求所以戰守之策,尤不可緩。」乃命三省、樞密院講求戰守之策,仍札沿江諸帥嚴加備御。
dīng wèi, yǐ zhōng ruì dì yī jiāng lì shén wǔ jūn. chū, cuī zēng cóng jīng nán zhì zhì shǐ wáng zhí tǎo yáng me, yù zéi, zhàn sǐ, zhí yīn qǐng qí jūn zì lì, xǔ zhī.
丁未,以忠銳第一將隸神武軍。初,崔增從荊南制置使王侄討楊麼,遇賊,戰死,侄因請其軍自隸,許之。
shì yuè, jīn zhǔ zhì zì dōng jīng.
是月,金主至自東京。
wǔ yuè, xīn hài, zhí lóng tú gé zhī jiàn kāng fǔ lǚ zhǐ qǐ cún jiù xíng gōng yǐ wèi biàn diàn, xǔ zhī.
五月,辛亥,直龍圖閣、知建康府呂祉乞存舊行宮以為便殿,許之。
yù shǐ zhōng chéng xīn bǐng yán: qiè jiàn zǔ zōng cháo zǎi xiàng zhí zhèng, yuán shù shāo duō, měi yǒu suǒ shī shè, bì dōu táng jù yì, cān dìng kě fǒu ér xíng zhī. gù rén zōng huáng dì shí, suī yǒu xī xià yuán hào zhī pàn, ér yàn rán ruò wú shì zhě, yǐ hán qí fàn zhòng yān bèi tóng xīn xié jì yě. chén dé zhū jìn shēn zhī jiān, xián wèi qǐng zhě zhù bì huì jī, yóu wén dà chén měi rì huì yì, zhì sān zhì sì. zì lǚ yí hào zài xiāng, zhuān quán zì sī, huì shí wài wǎng wǎng gè yú gé zi yā wén zì, suī jūn lǚ zhī shì, chà chú zhī shǔ, yì yǒu bù tóng xiāng guān jué zhě. bì xià zāo shí duō jiān, sì fāng wèi jìng, yī rì èr rì wàn jǐ, jǐn yǐ fù zhī èr sān dà chén, jiān yǒu héng yì hài zhèng zhě, bù xuán zhǒng ér suì qù zhī, zhèng yù miào táng zhī shàng tóng yín xié gōng, kě fǒu xiāng jì, yǐ zàn zhōng xìng zhī yè yě. yuàn zhào dà chén shàng tǐ xiāo gàn zhī yì, měi yī hào lìng zhī chū, yī zhèng shì zhī shī, rén cái zhī jìn tuì, shǎng fá zhī quàn chéng, fán yǒu shè yú lì hài zhě, bì shāng què cān dìng, shěn dé qí dāng, rán hòu yán yú bì xià ér xíng zhī, jǐn fù xī shí huì yì gù shì, yǐ zhǒng qián gǔ dū yú zhī fēng. qiān lùn jì xié, yí wú guāi miù. zī shì tǐ dà, wéi bì xià liú yì. rén zǐ, zhào zhá yǔ sān xǐng shū yuàn.
御史中丞辛炳言:「竊見祖宗朝宰相執政,員數稍多,每有所施設,必都堂聚議,參訂可否而行之。故仁宗皇帝時,雖有西夏元昊之叛,而晏然若無事者,以韓琦、范仲淹輩同心協濟也。臣得諸搢紳之間,咸謂頃者駐蹕會稽,猶聞大臣每日會議,至三至四。自呂頤浩再相,專權自私,會食外往往各於閤子押文字,雖軍旅之事,差除之屬,亦有不同相關決者。陛下遭時多艱,四方未靖,一日二日萬幾,盡以付之二三大臣,間有橫議害政者,不旋踵而遂去之,政欲廟堂之上同寅協恭,可否相濟,以贊中興之業也。願詔大臣上體宵旰之意,每一號令之出,一政事之施,人材之進退,賞罰之勸懲,凡有涉於利害者,必商榷參訂,審得其當,然後言於陛下而行之,盡復昔時會議故事,以踵前古都俞之風。僉論既諧,宜無乖謬。茲事體大,惟陛下留意。」壬子,詔札與三省、樞院。
chuān shǎn xuān fǔ sī zòu dí bīng zì fèng xiáng tuì zǒu, zhào zhá yǔ yán jiāng zhū shuài shén wǔ zhū jūn, réng chū bǎng xiǎo yù.
川陝宣撫司奏敵兵自鳳翔退走,詔札與沿江諸帥、神武諸軍,仍出榜曉諭。
jiǎ yín, jiāng xī zhì zhì shǐ yuè fēi fù yǐng zhōu.
甲寅,江西制置使岳飛復郢州。
chū, fēi jì chū shī, zhào huái xī xuān fǔ shǐ liú guāng shì fā jīng bīng wàn yú rén yuán zhī, fēi lǜ tǒng zhì guān wáng wàn děng zì è zhǔ qū xiāng yáng, yòu pú shè zhū shèng fēi xǔ qì shì jiàn jié, qiě mìng hù bù yuán wài láng shěn zhāo yuǎn wǎng zǒng jūn xiǎng. cān zhī zhèng shì zhào dǐng, qǐng dì qīn bǐ zhào jiān sī shuài shǒu xiǎng fēi jūn wú què. fēi jiāng fā, mìng jūn shì wú dé cán mín, hé jià jiē qiū háo bù gǎn fàn. suì yǐn bīng gōng xiāng yáng, jūn shēng dà zhèn.
初,飛既出師,詔淮西宣撫使劉光世發精兵萬餘人援之,飛率統制官王萬等自鄂渚趨襄陽,右僕射硃勝非許迄事建節,且命戶部員外郎沈昭遠往總軍餉。參知政事趙鼎,請帝親筆詔監司、帥守餉飛軍無闕。飛將發,命軍士毋得殘民,禾稼皆秋毫不敢犯。遂引兵攻襄陽,軍聲大振。
yǐ mǎo, zhào: jīng zhè jiāng hú tōng jiē biān bào zhōu jūn, bìng zhì bō pù, měi èr shí lǐ wèi yī pù, zēng dì zú wǔ rén, rì zēng gěi shí qián, yuè yī gēng tì. wén shū jī wéi, rú chuán sòng jīn zì pái fǎ dǐ zuì. tí jǔ guān cháng qiè jiǎn diǎn.
乙卯,詔:「荊、浙、江、湖通接邊報州軍,並置撥鋪,每二十里為一鋪,增遞卒五人,日增給食錢,月一更替。文書稽違,如傳送金字牌法抵罪。提舉官常切檢點。」
xīn yǒu, huái dōng xuān fǔ shǐ hán shì zhōng zòu, běn jūn tǒng bīng guān wǔ gōng dài fū guì zhōu cì shǐ liú guāng bì qǐ shēng chà, dì wèi fǔ chén yuē: guāng bì bì guāng shì zhī jiā, zī shì wèi biàn, kǒng guāng shì yí yě.
辛酉,淮東宣撫使韓世忠奏,本軍統兵官武功大夫、貴州刺史劉光弼乞升差,帝謂輔臣曰:「光弼必光世之家,茲事未便,恐光世疑也。」
shì zhōng yǔ guāng shì jiāo è bù yǐ, zhì shì shì zhōng zì yáng zhōu rù cháo, diàn zhōng shì yù zhōng cháng tóng yán: èr chén méng bì xià hòu ēn, ruò bù xié xīn bào guó, yī dàn yǒu jí, qí kěn xiāng yuán! wàng fēn shì fēi, zhèng diǎn xíng, yǐ zhèn jì gāng. dì yǐ zhāng shì èr rén. tā rì, dài yù qì xiè liú guāng liè zhào dài yù qì xiè hán shì liáng shí, shì liáng jù zhī, shì zhōng jiàn dì, yīn jí qí shì, dì yuē: shì liáng děng nèi zhū sī ěr, shè yǒu bù zhī, bà qí yī kě yě. zhì rú dà jiāng, guó jiā lì hài suǒ xì, hàn jiǎ fù kòu xún yǐ sī fèn jǐ yù jiāo bīng, guāng wǔ yī yán fēn zhī, jí jié yǒu ér qù. qīng yǔ guāng shì bù mù, yì zhě jiē wèi cháo tíng shī jià yù zhī shù, zhèn shén kuì zhī. shì zhōng dùn shǒu qǐng zuì, yuē: gǎn bù fèng zhào. tā rì jiàn guāng shì, dāng fù jīng yǐ xiè. dì yǐ qí yǔ yù fǔ chén, rán èr rén zú bù jiě. yú shì guāng bì gèng lǐng kuí zhōu lù bīng mǎ dōu jiān jiān zhī qián zhōu, réng jiù cóng jūn.
世忠與光世交惡不已,至是世忠自揚州入朝,殿中侍御中常同言:「二臣蒙陛下厚恩,若不協心報國,一旦有急,其肯相援!望分是非,正典刑,以振紀綱。」帝以章示二人。它日,帶御器械劉光烈召帶御器械韓世良食,世良拒之,世忠見帝,因及其事,帝曰:「世良等內諸司耳,設有不知,罷其一可也。至如大將,國家利害所系,漢賈復、寇恂以私憤幾欲交兵,光武一言分之,即結友而去。卿與光世不睦,議者皆謂朝廷失駕馭之術,朕甚愧之。」世忠頓首請罪,曰:「敢不奉詔。它日見光世,當負荊以謝。」帝以其語諭輔臣,然二人卒不解。於是光弼更領夔州路兵馬都監兼知黔州,仍舊從軍。
jiǎ zǐ, cān zhī zhèng shì mèng yǔ jiān quán shū mì yuàn shì.
甲子,參知政事孟庾兼權樞密院事。
jiǎ xū, guó zi jiān chéng wáng pǔ shàng míng táng diǎn lǐ wèi zhèng zhě shí èr shì qí èr, xiān jiàn niú, hòu yáng shǐ qí sān, zūn léi zhī shù qí sì, shēng cí jì fǎ jiǔ yú nèi fǎ jiǔ zhī shàng qí liù, lǐ guān miǎn fú, jiù zì qī liú yǐ xià, fán sān děng, jīn zēng wèi sì děng qí qī, huáng dì wèi hòu yì zhāi shì, fēi sān rì zhāi zhī yì, qǐng gǎi yòng zhì míng qí bā, xíng shì guān zhì jì, wù gěi jiǔ qí jiǔ, yǐ shì zhōng zhōng shū lìng děng shì lì dài gé mén guān qí shí, shè xí, shēng yān, diàn cè, wù yǐ sàn lì qí shí yī, lè diǎn xiān zhì pǔ, hòu zhuàn cí, fēi shì, qǐng yǐ cí zhì pǔ qí shí èr, huáng dì hái wèi, dāng gē dà lǚ yǐ yì huáng zhōng jiē cóng zhī. qí yī, qǐng yǐ yù jué yì táo páo qí wǔ, yán sān lǐ tú jì qì zhì dù bù hé gǔ, qǐng yòng zhèng hé xīn tǐ gǎi zào jiē wèi kè xíng yě.
甲戌,國子監丞王普上明堂典禮未正者十二事;其二,先薦牛,後羊豕;其三,尊罍之數;其四,升祠祭法酒於內法酒之上;其六,禮官冕服,舊自七旒以下,凡三等,今增為四等;其七,皇帝未後詣齋室,非三日齋之義,請改用質明;其八,行事官致祭,勿給酒;其九,以侍中、中書令等侍立待閤門官;其十,設席,升煙,奠冊,勿以散吏;其十一,樂典先制譜,後撰詞,非是,請倚詞制譜;其十二,皇帝還位,當歌大呂以易黃鐘;皆從之。其一,請以玉爵易陶匏;其五,言《三禮圖》祭器制度不合古,請用政和新體改造;皆未克行也。
zhào: shén wǔ yòu jūn xuǎn jīng ruì jūn mǎ sān qiān rén shù qián zhōu, zhuān yī cuò zhì qián jí yī dài dào zéi, quán tīng jiāng xī shuài sī jié zhì. xiān shì yuè fēi chū shī, yǐ pò zéi shǒu zhōng shí sì děng shí yú zhài, zhì shì qí tú zhōu shí lóng děng chū méi wèi yǐ, suì mìng jiāng guān zhào xiáng lǐ shēng yǐ suǒ bù wǎng tǎo zhī.
詔:「神武右軍選精銳軍馬三千人戍虔州,專一措置虔、吉一帶盜賊,權聽江西帥司節制。」先是岳飛出師,已破賊首鍾十四等十餘寨,至是其徒周十隆等出沒未已,遂命將官趙祥、李升以所部往討之。
shì yuè, jiāng nán xī lù shū qí huáng fù zhōu hàn yáng jūn dé ān fǔ zhì zhì shǐ yuè fēi yǐn bīng fù xiāng yáng fǔ. chū, wěi qí jiāng lǐ chéng wén yǐng zhōu shī shǒu, nǎi qì xiāng yáng qù, fēi jìn jūn jù shǒu, suì fù táng zhōu.
是月,江南西路、舒、蘄、黃、復州、漢陽軍、德安府制置使岳飛引兵復襄陽府。初,偽齊將李成聞郢州失守,乃棄襄陽去,飛進軍據守,遂復唐州。
liù yuè, yǐ wèi, gěi shì zhōng hú jiāo xiū shì shàng shū xíng bù shì láng.
六月,乙未,給事中胡交修試尚書刑部侍郎。
tài bái zhòu jiàn, jīng tiān.
太白晝見,經天。
wù xū, zhào: shén wǔ jūn shén wǔ fù jūn tǒng zhì tǒng lǐng guān bìng lì shū mì yuàn.
戊戌,詔:「神武軍、神武副軍統制、統領官並隸樞密院。」
xīn chǒu, zhào: zǔ zōng zhèng shǐ shí lù bǎo xùn huì yào, lìng shǐ guǎn gè chāo èr běn, yī jìn rù, yī fù mì gé.
辛丑,詔:「祖宗正史、實錄、寶訓、會要,令史館各抄二本,一進入,一付祕閣。」
bǐng wǔ, dì wèi zhí zhèng yuē: yuè fēi yǐ fù xiāng yǐng, ní mǎ hā wén zhī bì nù, kuàng jīn zhèng shì liù yuè xià xún, biàn kě jiǎng jiū fáng qiū, tǎng dí rén shàng gǎn nán lái, zhèn dāng qīn shuài zhū jūn yíng dí. ruò fù yuǎn bì wèi fàn hǎi jì, hé yǐ lì guó yé!
丙午,帝謂執政曰:「岳飛已復襄、郢,尼瑪哈聞之必怒,況今正是六月下旬,便可講究防秋,儻敵人尚敢南來,朕當親帥諸軍迎敵。若復遠避為泛海計,何以立國耶!」
quán shàng shū lì bù shì láng liú cén gǎi hù bù.
權尚書吏部侍郎劉岑改戶部。
shì yuè, jiāng xī zhì zhì shǐ yuè fēi fù suí zhōu.
是月,江西制置使岳飛復隨州。
chū, fēi lìng qián jūn tǒng zhì zhāng xiàn yǐn bīng gōng suí zhōu, yuè yú bù néng xià. shén wǔ hòu jūn zhōng bù tǒng lǐng jiān zhì zhì sī zhōng jūn tǒng zhì niú gāo qǐng xíng, nǎi guǒ sān rì liáng wǎng, zhòng jiē xiào zhī, liáng wèi jǐn ér chéng bá, shēng zhí qí zhī zhōu wáng sōng sòng xiāng yáng fǔ, zhé yú shì. fēi zhī fù xiāng yǐng yě, xuǎn fēng jūn tǒng zhì dǒng xiān pō yǒu gōng. xiān gāo jiē jiǔ zài jīng xī, gù fēi yǐ wèi jiāng.
初,飛令前軍統制張憲引兵攻隨州,月餘不能下。神武后軍中部統領兼制置司中軍統制牛皋請行,乃裹三日糧往,眾皆笑之,糧未盡而城拔,生執其知州王嵩送襄陽府,磔於市。飛之復襄、郢也,選鋒軍統制董先頗有功。先、皋皆久在京西,故飛以為將。
yíng huò fàn nán dòu.
熒惑犯南斗。
shì xià, jīn dōu yuán shuài zōng hàn yòu jiān jūn xī yǐn zì yún zhōng zhī bái shuǐ pō, zuǒ fù yuán shuài zōng fǔ zì yān shān zhī wàng guó yá, zuǒ jiān jūn chāng zì qí zhōu zhī má tián dà lǐng bì shǔ. zōng hàn xī yǐn xún rù jiàn jīn zhǔ, yòu dōu jiān zōng bì zì fèng xiáng hái yān shān fǔ, lǜ zōng fǔ wǎng huì zhī. qiān xī jīng shū mì yuàn yú guī huà zhōu.
是夏,金都元帥宗翰、右監軍希尹自雲中之白水泊,左副元帥宗輔自燕山之望國崖,左監軍昌自祁州之麻田大嶺避暑。宗翰、希尹尋入見金主,右都監宗弼自鳳翔還燕山府,率宗輔往會之。遷西京樞密院于歸化州。
xiān shì liú yù yí shū yú jīn yuán shuài fǔ yuē: xú wén yī xíng jiǔ zài hǎi zhōng, jǐn zhī jiāng nán lì hài. wén yán: sòng zhǔ zài háng zhōu, qí hòu cháo mén wài qián táng jiāng nèi yǒu chuán èr bǎi, sòng zhǔ chū zǒu rù hǎi shí yú cǐ shàng chuán. guò qián táng jiāng, bié yǒu hé rù yuè zhōu, xiàng míng zhōu dìng hǎi kǒu yí lǐ qián qù wèi chāng guó xiàn, qí xiàn zài hǎi zhōng, sòng rén jù chuán jī liáng zhī suǒ. jīn dà jūn kě xiān wǎng chāng guó gōng qǔ chuán liáng, hái qū míng zhōu chéng xià duó qǔ sòng zhǔ yù chuán, zhí dǐ qián táng jiāng kǒu. jīn zì mì zhōu shàng chuán, rú fēng shì shùn, wǔ rì yè kě dǐ chāng guó huò fēng shì shāo huǎn, shí rì huò bàn yuè jí kě zhì yǐ. zhì shì, zhū jiāng huì yì, zōng hàn jiān zhí yǐ wèi kě fá, zōng bì yuē: jiāng nán bēi shī, jīn shì mǎ kùn bèi, liáng chǔ wèi fēng, kǒng wú chéng gōng. zōng hàn yuē: dōu jiān wù tōu ān ěr! zōng fǔ yì wèi yù suǒ yán bù kě xíng. hòu qì rú zōng bì yán.
先是劉豫移書於金元帥府曰:「徐文一行久在海中,盡知江南利害。文言:『宋主在杭州,其候潮門外錢塘江內有船二百,宋主初走入海時於此上船。過錢塘江,別有河入越州,向明州定海口迤邐前去為昌國縣,其縣在海中,宋人聚船積糧之所。今大軍可先往昌國攻取船糧,還趨明州城下奪取宋主御船,直抵錢塘江口。今自密州上船,如風勢順,五日夜可抵昌國;或風勢稍緩,十日或半月即可至矣。』」至是,諸將會議,宗翰堅執以為可伐,宗弼曰:「江南卑濕,今士馬困憊,糧儲未豐,恐無成功。」宗翰曰:「都監務偷安爾!」宗輔亦謂豫所言不可行。後迄如宗弼言。