qǐ è féng shè tí gé qī yuè, jǐn shí èr yuè, fán liù yuè.
起閼逢攝提格七月,盡十二月,凡六月。
gāo zōng shòu mìng zhòng xìng quán gōng zhì dé shèng shén wǔ wén zhāo rén xiàn xiào huáng dì shào xìng sì nián jīn tiān huì shí èr nián
○高宗受命中興全功至德聖神武文昭仁憲孝皇帝紹興四年(金天會十二年)
qiū, qī yuè, wù shēn shuò, lì bù shàng shū jiān shì jiǎng hú sōng nián chōng duān míng diàn xué shì qiān shū shū mì yuàn shì.
秋,七月,戊申朔,吏部尚書兼侍講胡松年充端明殿學士、簽書樞密院事。
huī yóu gé dài zhì zhī lín ān fǔ liáng rǔ jiā shì shàng shū hù bù shì láng jiān zhī lín ān fǔ.
徽猷閣待制、知臨安府梁汝嘉試尚書戶部侍郎兼知臨安府。
jǐ yǒu, lóng tú gé xué shì zhī zhèn jiāng fǔ shěn yǔ qiú fù wèi lì bù shàng shū.
己酉,龍圖閣學士、知鎮江府沈與求復為吏部尚書。
jiàn chāng jūn luàn, shā zhī jūn shì zuǒ cháo qǐng láng liú pāng.
建昌軍亂,殺知軍事、左朝請郎劉滂。
jiàn chāng bīng sù jiāo, yāo qǔ wú yì, pāng yǐ fǎ cái zhī. jí shì shì sì jù bó, qún zú lüè qǔ bù cóng, suì huǐ chè qí sì, ōu shāng qí rén, pāng zhàng ér zé cháng zhī, zhòng fèn. bīng mǎ jiān yā shěn dūn zhì yǐ fèng mín dài cháng, qiě yǐ yán jī zhòng, jūn shì xiū dá ráo qīng děng xiāng yǔ zuò luàn, shā pāng jí qí jiā, tōng pàn jūn shì zhāng yù pàn guān zhào bù tíng jiē sǐ. zéi suì xié yù jū zuǒ zhōng dài fū tí jǔ bó zhōu míng dào gōng zhāng xī shū quán jūn shì, jǐn cì qiáng zhuàng wèi bīng, yù zòng lüè bàng jùn, xī shū yù zhǐ zhī, nǎi yīng chéng zì shǒu.
建昌兵素驕,邀取無藝,滂以法裁之。及是市肆聚博,群卒掠取不從,遂毀撤其肆,毆傷其人,滂杖而責償之,眾憤。兵馬監押沈敦智以俸緡代償,且以言激眾,軍士修達、饒青等相與作亂,殺滂及其家,通判軍事張棫、判官趙不停皆死。賊遂脅寓居左中大夫、提舉亳州明道宮張羲叔權軍事,盡刺強壯為兵,欲縱掠傍郡,羲叔諭止之,乃嬰城自守。
pāng, dōng yáng rén, cháng wèi tài cháng bó shì, yòng jìn chén zhān yì wāng zǎo lǐ gōng yàn jiàn, shǒu jiàn chāng jūn, jí shì yù hài.
滂,東陽人,嘗為太常博士,用近臣詹義、汪藻、李公彥薦,守建昌軍,及是遇害。
guǐ chǒu, shuǐ zéi yáng qīn gōng dǐng zhōu dù mù zhài, pò zhī.
癸丑,水賊楊欽攻鼎州杜木寨,破之。
shí zhé yàn zhì zì hú nán bào zhì zhì shǐ wáng xiè, yǐ wèi zéi sān bù kě zhāo. xiè nǎi qiǎn bīng jiàn qí hé jià, zéi chéng dà shuǐ gōng zhài, pò zhī. zhōng xùn láng dǐng zhōu yóu yì jiāng xǔ qiān wèi suǒ shā, guān jūn sǐ zhě bù kě shèng shù, zéi yù zēng qì.
時折彥質自湖南報制置使王燮,以為賊三不可招。燮乃遣兵踐其禾稼,賊乘大水攻寨,破之。中訓郎、鼎州游奕將許簽為所殺,官軍死者不可勝數,賊愈增氣。
yǐ mǎo, cí bù yuán wài láng fàn tóng yán: shī kè zài hé. dà dǐ gāng guǒ háo jiàn zhī shì, yǐ qì xiāng gāo, shǐ yóu xiǎo xián, jìn chéng dà xìn. rán gǔ zhī xián jiāng, jí gōng jiā, qì sī chóu, shě yuàn wàng fèn, zhōng chéng lìng míng zhě, gài bù fá rén. bì xià bá yòng cái jié, lǐ yù xūn xián, bèi jí róng chǒng, gù jiāng píng jí zhōng lì, sǎo chú xīng huì, yī qīng huán yǔ, huī fù zǔ zōng zhī yè. ér dào tú qiè yì, yǐ wèi jiāng shuài wàng jí mù zhī yì, jì xiān jiè zhī yuàn, huò tíng gāo wèi ér jì jí yà jǐ, huò shì xūn láo ér pái yì xīn jìn. shěn rú shì, tā rì bì yǒu zhòng yí shèng lǜ zhě. yù wàng míng shì zhì yì, jí qí xì wēi, yì yú gǎi tú, shǐ zhī shì chūn qiū zhū qīng yǐ wèi jiè, zhuī hàn táng míng jiāng ér zhǒng qí jī, qǐ wéi shè jì shì lài, ér xūn míng chǒng wèi, yóu tíng shǐ zhōng, yì bì xià bǎo quán zhī dé yě. zhào zhá yǔ zhū jiāng shuài. xiān shì liú guāng shì hán shì zhōng jiǔ bù yè, ér yuè fēi zì liè xiào bá qǐ, pō wèi shì zhōng yǔ zhāng jùn suǒ jì, gù tóng jí zhī.
乙卯,祠部員外郎范同言:「師克在和。大抵剛果豪健之士,以氣相高,始由小嫌,浸成大釁。然古之賢將,急公家,棄私仇,舍怨忘憤,終成令名者,蓋不乏人。陛下拔用才傑,禮遇勛賢,備極榮寵,固將憑藉忠力,掃除腥穢,一清寰宇,恢復祖宗之業。而道途竊議,以為將帥忘輯睦之義,記纖介之怨,或亭高位而忌嫉軋己,或恃勳勞而排抑新進。審如是,它日必有重貽聖慮者。欲望明示至意,及其細微,易於改圖,使之視春秋諸卿以為戒,追漢、唐名將而踵其跡,豈惟社稷是賴,而勛名寵位,尤亭始終,亦陛下保全之德也。」詔札與諸將帥。先是劉光世、韓世忠久不葉,而岳飛自列校拔起,頗為世忠與張俊所忌,故同及之。
jiǎ zǐ, jiāng xī ān fù děng zhōu zhì zhì shǐ yuè fēi fù dèng zhōu.
甲子,江西、安、復等州制置使岳飛復鄧州。
shí lǐ chéng jì dùn qù, yǔ jīn qí hé bīng, tún dèng zhōu zhī xī běi. fēi qiǎn tǒng zhì guān wáng guì chū guāng huà, zhāng xiàn chū héng lín, qián èr rì zhì chéng xià. chéng bīng lái zhàn, tǒng zhì guān dǒng xiān chū qí yào jī, dà bài zhī. chéng dǎng gāo zhòng rù chéng jù shǒu, jiāng shì yǐ fù ér shàng, suì kè zhī. fēi yí tún dé ān fǔ.
時李成既遁去,與金、齊合兵,屯鄧州之西北。飛遣統制官王貴出光化,張憲出橫林,前二日至城下。成兵來戰,統制官董先出奇要擊,大敗之。成黨高仲入城據守,將士蟻附而上,遂克之。飛移屯德安府。
bǐng yín, shén wǔ yòu jūn tǒng lǐng guān zhào xiáng děng yǐn bīng rù jiàn chāng jūn, zhí pàn bīng, zhū zhī.
丙寅,神武右軍統領官趙詳等引兵入建昌軍,執叛兵,誅之。
xiān shì cháo tíng mìng xiáng zì qián zhōu jìn bīng, ér jiāng xī zhì zhì shǐ hú shì jiāng yì qiǎn zuǒ cháo qǐng dài fū běn sī cān yì guān hóu què zhōng jūn tǒng lǐng guān qiū yūn yǔ zhī huì. qián yī rì, què děng zhì chéng xià, quán jūn shì zuǒ zhōng dài fū zhāng xī shū qiǎn pàn bīng liú jìng děng jiù zhāo. yì rì, jūn zhōng xié cóng zhě liù bǎi yú rén jiě jiǎ chū chéng, qí shǒu móu yóu bù chū. què děng zòng bīng rù chéng, zéi bài zǒu, zhuī shā wǔ bǎi yú rén. shí jiàng zhě shàng huái fǎn cè, què jǐn zhū zhī. jì ér xī shū dài zuì yú cháo, shì mín yán qí yǒu fǔ dìng zhī láo, nǎi zhào fàng zuì. yú shì pàn bīng suǒ lüè jīn bó zǐ nǚ, duō wèi què suǒ qǔ ér qù.
先是朝廷命詳自虔州進兵,而江西制置使胡世將亦遣左朝請大夫、本司參議官侯愨、中軍統領官邱贇與之會。前一日,愨等至城下,權軍事、左中大夫張羲叔遣叛兵劉淨等就招。翼日,軍中脅從者六百餘人解甲出城,其首謀猶不出。愨等縱兵入城,賊敗走,追殺五百餘人。時降者尚懷反側,愨盡誅之。既而羲叔待罪於朝,士民言其有撫定之勞,乃詔放罪。於是叛兵所掠金帛子女,多為愨所取而去。
xīn wèi, lóng tú gé xué shì shū mì dōu chéng zhǐ zhāng yì gěi shì zhōng sūn jìn shǐ jīn guó hái, rù jiàn.
辛未,龍圖閣學士、樞密都承旨章誼、給事中孫近使金國還,入見。
chū, yì děng zhì yún zhōng, yǔ dōu yuán shuài zōng hàn yòu jiān jūn xī yǐn lùn shì, bù shǎo qū. jīn rén yù lìng jí hái, yì děng yuē: wàn lǐ xián mìng, jiān yíng liǎng gōng, bì xū dé qǐng. nǎi lìng jīn wú wèi shàng jiāng jūn xiāo qìng shòu shū.
初,誼等至雲中,與都元帥宗翰、右監軍希尹論事,不少屈。金人諭令亟還,誼等曰:「萬里銜命,兼迎兩宮,必須得請。」乃令金吾衛上將軍蕭慶受書。
chū, yì děng zhī xíng, lùn lǐ yǒng shòu suǒ xū sān shì, jīn rén hù yǒu kě fǒu, dú huà jiāng yī shì wèi dìng. ér zōng hàn dá shū, yòu yuē yǐ huái nán wú dé tún zhù jūn mǎ, gài yù huà jiāng yǐ yì liú yù yě.
初,誼等之行,論李永壽所需三事,金人互有可否,獨畫疆一事未定。而宗翰答書,又約以淮南毋得屯駐軍馬,蓋欲畫疆以益劉豫也。
yì děng hái, zhì suī yáng, wèi yù suǒ liú, yǐ jì dé miǎn. dì jiā láo jiǔ zhī.
誼等還,至睢陽,為豫所留,以計得免。帝嘉勞久之。
yǐ hài, lóng tú gé xué shì shū mì dōu chéng zhǐ zhāng yì shì xíng bù shàng shū, gěi shì zhōng sūn jìn shì shàng shū lì bù shì láng jiān zhí xué shì yuàn.
乙亥,龍圖閣學士、樞密都承旨章誼試刑部尚書,給事中孫近試尚書吏部侍郎兼直學士院。
zhí zhèng jìn chéng zhào xiáng yǐ píng jiàn chāng pàn bīng, dì yuē: guān bīng jì rù chéng, níng miǎn yù shí jù fén? zhào dǐng jìn yuē: wèi bì gǎn sì shā lù, kǒng xū jié lüè ěr. dì qiǎo rán bù yuè yuē: sī mín wú gū, jù zāo cǐ huò, qí lìng yǒu sī yōu xù zhī.
執政進呈趙詳已平建昌叛兵,帝曰:「官兵既入城,寧免玉石俱焚?」趙鼎進曰:「未必敢肆殺戮,恐須劫掠耳。」帝愀然不悅曰:「斯民無辜,遽遭此禍,其令有司優恤之。」
dīng chǒu, liú yù wén yuè fēi fù xiāng yáng, qiǎn shǐ qǐ shī yú jīn zhǔ yǐ qiú rù kòu, jīn zhǔ yǐ fāng qiǎn hán xiào zhòu zhāng yì lái pìn, wèi kě qǐ bīng. qí fèng yí láng luó yòu shàng nán zhēng yì yú yù, yù dà yuè, yǐ yòu wèi xíng jūn móu zhǔ.
丁丑,劉豫聞岳飛復襄陽,遣使乞師於金主以求入寇,金主以方遣韓肖胄、章誼來聘,未可起兵。齊奉儀郎羅誘上南征議於豫,豫大悅,以誘為行軍謀主。
shì yuè, yù diào dēng lái yí mì hǎi wǔ jùn jūn mín zhī bīng èr wàn rén, tún mì zhī jiāo xī xiàn, jí mín jiān zhī zhōu dà xiǎo wǔ bǎi, zhuāng wèi zhàn jiàn, yǐ qí gé mén xuān zàn shè rén zhī mì zhōu liú mǒu chōng dōu tǒng lǐng, pàn jiāng xú wén wèi qián jūn, shēng yán yù xí dìng hǎi xiàn.
是月,豫調登、萊、沂、密、海五郡軍民之兵二萬人,屯密之膠西縣,集民間之舟大小五百,裝為戰艦,以其閤門宣贊舍人、知密州劉某充都統領,叛將徐文為前軍,聲言欲襲定海縣。
bā yuè, wù yín shuò, zōng zhèng shǎo qīng jiān zhí shǐ guǎn fàn zhòng rù jiàn. dì yún: yǐ shǐ shì zhào qīng. liǎng cháo dà diǎn, jiē wèi jiān chén suǒ huài, ruò cǐ shí gèng bù xiū dìng, yì shí hé yǐ dé běn mò! chōng yīn lùn xī níng chuàng zhì, yuán yòu fù gǔ, shào shèng yǐ jiàng, chí zhāng bù yī, běn mò xiān hòu, gè yǒu suǒ yīn, bù kě bù shēn jiū ér xiáng lùn. dì yún: rú hé? duì yuē: chén wén wàn shì wú bì zhě dào yě, suí shí sǔn yì zhě shì yě. zǔ zōng zhī fǎ, chéng yǒu bì chù, dàn dāng bǔ jī, bù kě biàn gèng. rén zōng shí, dà chén rú lǚ yí jiǎn zhī tú, chí zhī shén jiān fàn zhòng yān děng chū bù rán zhī, yì lùn bù hé, suì gōng yí jiǎn, zhòng yān zuò cǐ qiān zhé. jí zhòng yān zhí zhèng, yóu yù shēn qián zhì, jiǔ ér zì zhī qí bù kě xíng, suì yǐ. wáng ān shí zì rèn jǐ jiàn, jǐn biàn zǔ zōng fǎ dù, shàng wù zǔ zōng, tiān xià zhī luàn, shí zhào yú cǐ. dì yuē: jí shì. zhèn zuì ài yuán yòu. dì yòu lùn shǐ shì, chōng duì: xiān chén xiū shén zōng shí lù, dà yì zhǐ shì jǐn shū wáng ān shí guò shī, yǐ míng fēi shén zōng zhī yì. qí hòu cài biàn yuàn shū qí qī fù shì, suì yán zhé zōng shào shù shén zōng, qí shí nǎi cài biàn shào shù wáng ān shí yě. zhì zhé zōng shí lù, yì wén jǐn chū jiān chén sī yì. dì yuē: jiē shì sī yì. chōng duì: wèi lùn qí tā, dāng xiān míng xuān rén shèng liè wū bàng. dì yuē: zhèng dāng biàn cǐ shì. běn cháo mǔ hòu jiē xián, qián shì mò jí. dào jūn huáng dì shèng xìng gāo míng, nǎi wèi cài jīng děng suǒ wù. dāng shí cài jīng wài yǐn xiǎo rén, nèi jié yān guān, zuò qí jì yín qiǎo yǐ huò shàng xīn, suǒ wèi féng jūn zhī è. chōng duì: dào jūn huáng dì zhǐ yuán jīng děng yǐ shào shù èr zì jié chí, bù dé yǐ ér cóng zhī. dì yuē: rén jūn zhī xiào, bù zài rú cǐ, dāng yǐ ān shè jì wèi xiào zhī dà. dì yòu lùn wáng ān shí zhī jiān yuē: zhì jīn yóu yǒu shuō ān shí shì zhě. jìn rì yǒu rén yào xíng ān shí fǎ dù, bù zhī rén qíng hé gù zhí zhì rú cǐ! chōng duì yuē: xī chéng yí cháng wèn chén, ān shí wèi hài yú tiān xià zhě hé shì? chén duì yǐ xīn fǎ. xī yuē: bù rán. xīn fǎ zhī wèi hài wèi wèi shén, yǒu yī rén néng gǎi zhī jí yǐ yǐ. ān shí xīn shù bù zhèng wèi zuì dà. gài yǐ huài tiān xià rén xīn shù, jiāng bù kě biàn. chén chū wèi yǐ wèi rán. qí hòu nǎi zhī ān shí shùn qí lì yù zhī xīn, shǐ rén mí qí cháng xìng, jiǔ ér bù zhī zì cǐ, suǒ wèi huài tiān xià rén xīn shù. dì yuē: ān shí zhì jīn qǐ kě shàng cún wáng jué!
八月,戊寅朔,宗正少卿兼直史館范仲入見。帝云:「以史事召卿。兩朝大典,皆為奸臣所壞,若此時更不修定,異時何以得本末!」沖因論熙寧創製,元祐復古,紹聖以降,弛張不一,本末先後,各有所因,不可不深究而詳論。帝云:「如何?」對曰:「臣聞萬世無弊者道也,隨時損益者事也。祖宗之法,誠有弊處,但當補緝,不可變更。仁宗時,大臣如呂夷簡之徒,持之甚堅;范仲淹等初不然之,議論不合,遂攻夷簡,仲淹坐此遷謫。及仲淹執政,猶欲伸前志,久而自知其不可行,遂已。王安石自任己見,盡變祖宗法度,上誤祖宗,天下之亂,實兆於此。」帝曰:「極是。朕最愛元祐。」帝又論史事,沖對:「先臣修《神宗實錄》,大意止是盡書王安石過失,以明非神宗之意。其後蔡卞怨書其妻父事,遂言哲宗紹述神宗,其實乃蔡卞紹述王安石也。至《哲宗實錄》,亦聞盡出奸臣私意。」帝曰:「皆是私意。」沖對:「未論其它,當先明宣仁聖烈誣謗。」帝曰:「正當辨此事。本朝母后皆賢,前世莫及。道君皇帝聖性高明,乃為蔡京等所誤。當時蔡京外引小人,內結閹官,作奇伎淫巧以惑上心,所謂逢君之惡。」沖對:「道君皇帝止緣京等以紹述二字劫持,不得已而從之。」帝曰:「人君之孝,不在如此,當以安社稷為孝之大。」帝又論王安石之奸曰:「至今猶有說安石是者。近日有人要行安石法度,不知人情何故直至如此!」沖對曰:「昔程頤嘗問臣,『安石為害於天下者何事?』臣對以新法。熙曰:『不然。新法之為害未為甚,有一人能改之即已矣。安石心術不正為最大。蓋已壞天下人心術,將不可變。』臣初未以為然。其後乃知安石順其利慾之心,使人迷其常性,久而不知自此,所謂壞天下人心術。」帝曰:「安石至今豈可尚存王爵!」
gēng chén, yù zhá: cān zhī zhèng shì zhào dǐng zhī shū mì yuàn shì, chōng chuān shǎn xuān fǔ chù zhì shǐ.
庚辰,御札:「參知政事趙鼎知樞密院事,充川陝宣撫處置使。」
wù zǐ, zhào dǐng gǎi dū du chuān shǎn jīng xiāng zhū jūn shì. xiān shì dǐng yīn zòu shì yán: chén jīn yú suǒ xíng, yǔ wú jiè wèi tóng shì, huò dāng jié zhì zhī xié? dì wù, gù yǒu shì mìng.
戊子,趙鼎改都督川、陝、荊、襄諸軍事。先是鼎因奏事言:「臣今於所行,與吳玠為同事,或當節制之邪?」帝悟,故有是命。
jǐ chǒu, zhào dǐng kāi dū du fǔ zhì shì. dǐng zòu yǐ mì shū shěng zhèng zì yáng chén shū mì yuàn biān xiū huò lí tài fǔ sì chéng wáng liáng cún bìng chōng gàn bàn gōng shì, cóng zhī.
己丑,趙鼎開都督府治事。鼎奏以秘書省正字楊晨、樞密院編修霍蠡、太府寺丞王良存並充幹辦公事,從之。
xīn mǎo, diàn zhōng shì yù shǐ zhāng zhì yuǎn yán: guǎng dōng xún huì sháo lián shù zhōu, yǔ chēn qián jiē rǎng, zì lín guó shēn rù, cán pò wú yú. jīn zé chēn kòu wèi cán, sháo lián pí yú shǒu yù, ér guǎng zhōu zhī guān yīn, huì zhōu zhī hé yuán, xún zhōu zhī xìng níng, qiān bǎi wèi qún, fēi lǜ yì fú, héng xíng sì lüě, yǐ zhòng wèi qiáng. wú xī jì hái, hú nán hán jīng sù chēng qiè ruò, hǎi huāng jiǒng yuǎn, zòu bào jī shí. chén wén cháo tíng qiǎn zhào xiáng yī jūn zhāo bǔ qián kòu, yīn jiàng dé yīn, kāi qí zì xīn zhī lù. guǎng dōng yǔ qián, quǎn yá cuò jìng, jīn hào kuí shǒu, duō shì qián rén. yuàn tuī guǎng yú tiān ēn, yǐ fǔ suī yú xiá yù, lìng xiáng yǔ jīng xiāng wèi shēng yuán, yù qián shǒu yǔ guǎng dōng shuài shěn chù shì yí, dé qiáng gěng ér bì zhū, dài xié cóng ér wǎng zhì, chéng cǐ jūn lì, xī wù tǎo píng. réng yán yǎng kòu zhī xíng, suī qù guān bù yòu dà gé xiāng jù zhī bì, měi xiān shì ér tú. fēi wéi liáng mín bù xiàn yú fēi gū, shù jǐ bì xià de xíng yú rén zhèng. cóng zhī.
辛卯,殿中侍御史張致遠言:「廣東循、惠、韶、連數州,與郴、虔接壤,自鄰國深入,殘破無餘。今則郴寇未殘,韶、連疲於守御,而廣州之觀音,惠州之河源,循州之興寧,千百為群,緋綠異服,橫行肆掠,以眾為強。吳錫既還,湖南韓京素稱怯弱,海荒迥遠,奏報稽時。臣聞朝廷遣趙詳一軍招捕虔寇,因降德音,開其自新之路。廣東與虔,犬牙錯境,今號魁首,多是虔人。願推廣於天恩,以撫綏於遐域,令詳與京相為聲援,諭虔守與廣東帥審處事宜,得強梗而必誅,貸脅從而罔治,乘此軍力,悉務討平。仍嚴養寇之刑,雖去官不宥;大革相聚之弊,每先事而圖。非惟良民不陷於非辜,庶幾陛下得行於仁政。」從之。
yǐ wèi, zuǒ xuān jiào láng shǒu shàng shū lì bù yuán wài láng wèi liáng chén wèi zuǒ cháo sàn láng chōng dà jīn guó jūn qián fèng biǎo tōng wèn shǐ, wǔ dé láng gé mén xuān zàn shè rén wáng huì wèi wǔ xiǎn dài fū fù zhī réng mìng liáng chén jiǎ gōng bù shì láng, huì jiǎ yòu wǔ dài fū guǒ zhōu tuán liàn shǐ.
乙未,左宣教郎、守尚書吏部員外郎魏良臣為左朝散郎、充大金國軍前奉表通問使,武德郎、閤門宣贊舍人王繪為武顯大夫副之;仍命良臣假工部侍郎,繪假右武大夫、果州團練使。
zhào yǐ yú háng xiàn nán shàng xià hú dì zhì zī shēng mù mǎ jiān, mìng lín ān fǔ shǒu chén jiān tí jǔ. měi mǎ wǔ bǎi pǐ wèi yī jiān, mǔ yī ér pìn sì zhī, suì chǎn jū sān fēn bì èr shàng xià, jiē yǒu shǎng fá.
詔以餘杭縣南上下湖地置孳生牧馬監,命臨安府守臣兼提舉。每馬五百匹為一監,牡一而牝四之,歲產駒三分斃二上下,皆有賞罰。
bǐng shēn, zhào zhuī wáng ān shí shū wáng gào.
丙申,詔追王安石舒王告。
jǐ hài, qián zhōu xìng guó xiàn nán mù zhài zhōu shí lóng děng qiān liù bǎi rén fèng dé yīn chū jiàng, jiāng xī zhì zhì sī tǒng lǐng guān máo zuǒ wáng yūn zhào shù wǎng shòu zhī. wèi chéng, guān jūn lüè qí fù nǚ shí lóng jù, fù yǔ qí tú bēn tū shuǐ nán ér qù, suì lüè tīng xún zhū zhōu.
己亥,虔州興國縣南木寨周十隆等千六百人奉德音出降,江西制置司統領官毛佐、王贇、趙恕往受之。未成,官軍掠其婦女;十隆懼,復與其徒奔突水南而去,遂掠汀、循諸州。
xīn chǒu, gěi shì zhōng táng huī shì shàng shū lǐ bù shì láng, réng jiān shì jiǎng.
辛丑,給事中唐煇試尚書禮部侍郎,仍兼侍講。
rén yín, shén wǔ hòu jūn tǒng zhì chōng jiāng nán xī lù jīng nán zhì zhì shǐ yuè fēi wèi qīng yuǎn jūn jié dù shǐ hú běi lù jīng xiāng tán zhōu zhì zhì shǐ.
壬寅,神武后軍統制、充江南西路荊南制置使岳飛為清遠軍節度使、湖北路荊襄潭州制置使。
xiān shì shén wǔ qián jūn tǒng zhì wáng zhí, zài hú běi lián nián, bù néng tǎo zéi. huì yuè fēi fù xiāng yáng shǎng gōng, shū mì yuàn yīn yán: yáng tài děng zuò guò rì jiǔ, xiān yīn zhāng jùn zòu qǐ zhāo ān, tè yǔ fàng zuì, xǔ lìng chū shǒu, ér qiān yán lěi yuè, zhōng wú quān xīn, lǐ nán róng dài. xiè chū shī yú suì, bù néng chéng gōng, yǔ tán dǐng shuài shǒu měi shì fèn zhēng, bù wù xié xīn, zhì yī fāng shòu bì. nǎi zhào zhuān wěi fēi cuò huà tǎo bǔ, réng lìng zhī dǐng zhōu chéng chāng zì shàng liú jìn bīng, hú nán zhì zhì dà shǐ sī qiǎn mǎ zhǔn bù liàng liǎng jūn tīng chāng jié zhì, jīng nán zhèn fǔ shǐ jiě qián yì qiǎn bīng chuán yuē qī jìn tǎo mìng xiè jiāng suǒ bù hái jiāng zhōu. fēi shí nián sān shí èr, zì dù jiāng hòu, zhū jiāng jiàn jié, wèi yǒu rú fēi zhī nián shào zhě.
先是神武前軍統制王侄,在湖北連年,不能討賊。會岳飛復襄陽賞功,樞密院因言:「楊太等作過日久,先因張浚奏乞招安,特與放罪,許令出首,而遷延累月,終無悛心,理難容貸。燮出師逾歲,不能成功,與潭、鼎帥守每事忿爭,不務協心,致一方受弊。」乃詔專委飛措畫討捕,仍令知鼎州程昌自上流進兵,湖南制置大使司遣馬准、步諒兩軍聽昌節制,荊南鎮撫使解潛亦遣兵船約期進討;命燮將所部還江州。飛時年三十二,自渡江後,諸將建節,未有如飛之年少者。
hù bù shì láng jiān quán lín ān fǔ liáng rǔ jiā zòu: míng táng xíng lǐ diàn chéng, qǐ tí lǐng guān yǐ cì tuī shǎng. dì yuē: zhèn ài xī míng qì yǐ dài zhàn shì, shì mù zhī gōng, qǐ dāng zhuǎn guān! dàn kě děng dì zhī shǎng ěr.
戶部侍郎兼權臨安府梁汝嘉奏:「明堂行禮殿成,乞提領官以次推賞。」帝曰:「朕愛惜名器以待戰士,士木之功,豈當轉官!但可等第支賞耳。」
jiǔ yuè, dīng wèi shuò, zhí huī yóu gé zhǔ guǎn lín ān fǔ dòng xiāo gōng fù mó wèi jiāng nán xī lù zhuǎn yùn fù shǐ, yīng fù yuè fēi dà jūn qián liáng.
九月,丁未朔,直徽猷閣、主管臨安府洞霄宮富謨為江南西路轉運副使,應副岳飛大軍錢糧。
jǐ yǒu, zuǒ zhōng fèng dài fū zhī kāi zhōu gěng zì qiú wèi chuān shǎn jīng xiāng dū du fǔ suí jūn zhuǎn yùn fù shǐ, zhào dǐng suǒ pì yě.
己酉,左中奉大夫、知開州耿自求為川、陝、荊、襄都督府隨軍轉運副使,趙鼎所辟也。
jīng nán zhì zhì sī tǒng zhì guān wáng gài, yǐ suǒ bù pàn yú dǐng zhōu zhī chéng wài, xī bēn táo yuán xiàn. gēng xū, xiàn zhài tǒng zhì guān lǐ gāo qiǎn xiǎo jiāng gōng hēng lǜ duō bīng jī bài zhī. zhì zhì shǐ wáng xiè qiǎn bīng zhuī zhì táo yuán, ér gài yǐ sǐ, nǎi zé gāo qǔ bài bīng qì jiǎ, gāo fù zé hēng, hēng yì suí pàn. huì xiè wén bà mìng, ér zhī dǐng zhōu chéng chāng niàn hēng lǚ chōng xuǎn fēng, yǒng ér gǎn zhàn, zuò shǒu shū zhāo zhī, hēng jí fù guī. yú shì zhī è zhōu chéng qiān qiū qiǎn zhǔn bèi shǐ huàn lǐ bǎo rù zhōu lún zhài, zhāo ān yǐ guī, zhào yǐ bǎo wèi jìn yì fù wèi. chāng yòu qǐ xuǎn chén yuán jìng zhōu dòng dīng pái nǔ shǒu sān bǎi rén xiāng jiān shǐ huàn, cóng zhī.
荊南制置司統制官王概,以所部叛於鼎州之城外,西奔桃源縣。庚戌,縣寨統制官李皋遣小將龔亨率多兵擊敗之。制置使王燮遣兵追至桃源,而概已死,乃責皋取敗兵器甲,皋復責亨,亨亦隨叛。會燮聞罷命,而知鼎州程昌念亨屢充選鋒,勇而敢戰,作手書招之,亨即復歸。於是知鄂州程千秋遣準備使喚李寶入周倫寨,招安以歸,詔以寶為進義副尉。昌又乞選辰、沅、靖州峒丁牌弩手三百人相兼使喚,從之。
gēng shēn, mìng xiàng zhōu fáng yù shǐ shì jiē cháo xiǎng tài miào shén zhǔ yú wēn zhōu.
庚申,命象州防禦使士街朝享太廟神主於溫州。
xīn yǒu, hé sì tiān dì yú míng táng. qǐ fù shàng shū yòu pú shè zhū shèng fēi wèi dà lǐ shǐ, wéi bù rù diàn mén, tā zhí rú gù.
辛酉,合祀天地於明堂。起復尚書右僕射硃勝非為大禮使,惟不入殿門,它職如故。
chū, shào xìng zōng sì zhǐ shè tiān dì zǔ zōng sì wèi, zhì shì shǐ shè cóng sì shén wèi sì bǎi sì shí sān, yòng jì qì qī qiān wǔ bǎi qī shí yī, dēng gē lè sì shí, jì fú liù shí sān, yù shí, dú sì, yáng shǐ gè èr shí yǒu èr, fēn xiàn guān wǔ shí bā, fèng lǐ láng sì, lè wǔ gōng gòng èr bǎi bā shí qī, ér wǔ dì shén zhōu dì zhī, dì bù qīn xiàn, yòng chóng níng lǐ yě. shǐ yì shè cóng sì zhū shén qī bǎi shí yī wèi, huì yì zhě qǐng cái shěng, ér lǐ guān yán: shí èr jiē sān bǎi liù shí wèi wú shén míng, qǐng měi jiē gè shè sān shí wǔ wèi, měi yáng shǐ gè èr, zhèng bèi yī fù, dēng gē zhī lè tōng zuò gōng jià zhī qū. jiē xǔ zhī. yòu yǐ jì yù bù bèi, qǐng chú cāng bì huáng cóng wài, yī tiān shèng gù shì yòng mín. jì ér dé yù shén měi, rán chǐ cùn bù jí lǐ jīng, nǎi mìng suí yí zhì zào. yán zhě qǐng rú zǔ zōng gù shì, quán yù tái mén sì shè. yì cái shěng zhě, yǐ wèi gōng mén dì ài, yí wèi bù néng róng, nǎi zhǐ. xuān shè yú cháng yù diàn qián, sān wèi bān zhí sù wèi zhōng zuǒ zhōng ruì jiāng bīng shén wǔ yòu jūn zhōng jūn qī wàn èr qiān bā bǎi yú rén, gòng zhī qián èr bǎi sān shí yī wàn yú mín. liú guāng shì hán shì zhōng yuè fēi wáng zhí sì jūn, shí èr wàn yī qiān liù bǎi yú rén, gòng zhī qián èr shí bā wàn yú mín. hé nèi wài zhū jūn, èr bǎi wǔ shí jiǔ wàn yú mín, shì yuán nián míng táng zēng zhī jiǔ shí sì wàn yú mín. ér zǎi zhí bǎi guān zhū sī gěi cì, yǐ jūn xìng quán zhù. lǐ bì, dà shè tiān xià.
初,紹興宗祀止設天地祖宗四位,至是始設從祀神位四百四十三,用祭器七千五百七十一,登歌樂四十,祭服六十三,玉十,犢四,羊、豕各二十有二,分獻官五十八,奉禮郎四,樂舞工共二百八十七,而五帝、神州地祗,帝不親獻,用崇寧禮也。始議設從祀諸神七百十一位,會議者請裁省,而禮官言:「十二階三百六十位無神名,請每階各設三十五位,每羊豕各二,正備一副,登歌之樂通作宮架之曲。」皆許之。又以祭玉不備,請除蒼璧、黃琮外,依天聖故事用珉。既而得玉甚美,然尺寸不及禮經,乃命隨宜製造。言者請如祖宗故事,權御台門肆赦。議裁省者,以為宮門地隘,儀衛不能容,乃止。宣赦於常御殿前,三衛班直、宿衛忠佐忠銳將兵、神武右軍、中軍七萬二千八百餘人,共支錢二百三十一萬餘緡。劉光世、韓世忠、岳飛、王侄四軍,十二萬一千六百餘人,共支錢二十八萬餘緡。合內外諸軍,二百五十九萬餘緡,視元年明堂增支九十四萬餘緡。而宰執、百官諸司給賜,以軍興權住。禮畢,大赦天下。
yǐ chǒu, zhào: sān xǐng, shū mì yuàn lù huáng huà huáng, bìng yī zǔ zōng tiáo lì shī xíng.
乙丑,詔:「三省,樞密院錄黃、畫黃,並依祖宗條例施行。」
xiān shì shì yù shǐ wèi gāng yán: guó jiā fǎ dù sēn yán, jiǎng ruò huà yī. fán chéng mìng zhī chū, bì xiān lù huáng qí guò liǎng shěng, zé gěi shě dé yǐ fēng bó qí xià suǒ shǔ, zé tái jiàn dé yǐ lùn liè yǐ ér chuán zhī dǐ bào, suī xiá fāng pì yì, mò bù rú jiā zhì hù xiǎo cǐ wàn shì liáng fǎ yě. chén qiè wén jìn shì sān xǐng shū mì yuàn, jiān yǒu bù yòng lù huáng ér zhí jiàng zhǐ huī zhě, yì yǒu suī huà huáng ér bù xià bù zhě jì gāng chí fèi, mò cǐ wèi shén. yù wàng tè zhào sān xǐng shū mì yuàn, cháng qiè zūn shǒu jiù diǎn, yǐ shì zhì gōng. yù liǎng yuàn yù shǐ yì shěng yuàn jiǎn chá rì, chú shí xì jī mì biān shì wài, xī lìng qǔ suǒ diǎn jiǎn, rú yǒu wéi lì, jí jù dàn zòu. zì gǔ rén chén nòng quán wǎng shàng, gù zì yǒu shù, fáng wēi dù jiàn, dé bù shèn zāi! wéi bì xià liú shén xǐng chá. gù yǒu shì zhǐ.
先是侍御史魏矼言:「國家法度森嚴,講若畫一。凡成命之出,必先錄黃;其過兩省,則給、捨得以封駁;其下所屬,則台諫得以論列;已而傳之邸報,雖遐方僻邑,莫不如家至戶曉;此萬世良法也。臣竊聞近世三省、樞密院,間有不用錄黃而直降指揮者,亦有雖畫黃而不下部者;紀綱弛廢,莫此為甚。欲望特詔三省、樞密院,常切遵守舊典,以示至公。遇兩院御史詣省院檢察日,除實系機密邊事外,悉令取索點檢,如有違戾,即具彈奏。自古人臣弄權罔上,固自有術,防微杜漸,得不慎哉!惟陛下留神省察。」故有是旨。
lì bù yuán wài láng wèi liáng chén gé mén xuān zàn shè rén wáng huì, cí wǎng jīn guó jūn qián tōng wèn. dì yuē: qīng děng cǐ xíng, bù xū yǔ rén jì jiào yán yǔ, bēi cí hòu lǐ, suì bì suì gòng zhī lèi bù xū jiào. jiàn ní mǎ hā, kě wèi yán yǔ wén xū zhōng jiǔ zài jīn guó, qí fù mǔ lǎo, rì wàng qí guī, lìng zǎo fàng hái. yòu yán xiāng yáng zhū jùn jiē gù dì, yīn lǐ chéng qīn fàn bù yǐ, suì mìng yuè fēi shōu fù. liáng chén děng chū, yù shén wǔ yòu jūn dōu tǒng zhì zhāng jùn lái bái shì, jùn wèi èr rén yán: yǒu tàn bào, jīn rén dà jǔ, jīn guò nán jīng. liáng chén děng qǐ zài duì, bù bào.
吏部員外郎魏良臣、閤門宣贊舍人王繪,辭往金國軍前通問。帝曰:「卿等此行,不須與人計較言語,卑詞厚禮,歲幣、歲貢之類不須較。見尼瑪哈,可為言宇文虛中久在金國,其父母老,日望其歸,令早放還。又言襄陽諸郡皆故地,因李成侵犯不已,遂命岳飛收復。」良臣等出,遇神武右軍都統制張俊來白事,俊為二人言:「有探報,金人大舉,今過南京。」良臣等乞再對,不報。
chū, liú yù jì nà qí chén luó yòu nán zhēng yì, nǎi qiǎn zhī shū mì yuàn shì lú wěi qīng jiàn jīn zhǔ, jù yán: sòng rén zì dà liáng wǔ qiān, jiē shī qí tǔ. ruò jiǎ bīng wǔ wàn xià liǎng huái, nán zhú wǔ bǎi lǐ, zé wú yuè yòu jiāng qì ér shī zhī, huò cái zǐ nǚ, bù qiú zì dé. rán hòu zé jīn guó xián wáng huò yǒu dé zhě lì wèi huái wáng, wáng xū yí, shǐ shān dōng chún chǐ zhī shì chéng, yàn rán wú nán gù zhī huàn, zé liǎng hé zì dìng yǐ. qīng jì zhī dì, gǔ chēng shàng tǔ, gēng sāng yǐ shí, fù shù kě dài, zé sòng zhī wēi lù, yòu hé zú jiào qí dé shī! jīn zhǔ mìng zhū jiāng yì zhī. xuán yǐ zōng fǔ quán zuǒ fù yuán shuài, yòu jiān jūn chāng quán yòu fù yuán shuài, diào bīng wǔ wàn rén yǐ yīng yù. yòu yǐ yòu dōu jiān zōng bì cháng guò jiāng, zhī dì xiǎn yì, shǐ jiāng qián jūn. zōng fǔ xià lìng: yàn yún zhū lù hàn jūn, bìng lìng qīn xíng, wú dé mù rén chōng yì.
初,劉豫既納其臣羅誘南征議,乃遣知樞密院事盧偉卿見金主,具言:「宋人自大梁五遷,皆失其土。若假兵五萬下兩淮,南逐五百里,則吳、越又將棄而失之,貨財子女,不求自得。然後擇金國賢王或有德者立為淮王,王盱眙,使山東脣齒之勢成,晏然無南顧之患,則兩河自定矣。青、冀之地,古稱上土,耕桑以時,富庶可待,則宋之微賂,又何足較其得失!」金主命諸將議之。旋以宗輔權左副元帥,右監軍昌權右副元帥,調兵五萬人以應豫。又以右都監宗弼嘗過江,知地險易,使將前軍。宗輔下令:「燕、雲諸路漢軍,並令親行,毋得募人充役。」
yù suì mìng qí zi wěi zhū lù dà zǒng guǎn shàng shū zuǒ chéng xiàng liáng guó gōng lín lǐng dōng xī dào héng tái shàng shū lìng, hé bīng nán qīn. shǐ yì zì shùn chāng qū hé féi, gōng lì yáng, yóu cǎi shí yǐ jì. jiàn jūn dōu zhì zhì shǐ lǐ chéng wèi: jiàn mín bīng jǐn, chú shān dōng xiǎng dào liáo yuǎn, yòu lǜ yuè fēi zhī jūn zì xiāng yáng chū gōng qí bèi, bù rú yán biàn zhí fàn sì zhōu, dù huái, yǐ dà jūn è xū yí, jù qí jīn yào, fēn bīng xià chú hé yáng zhōu, dà zhì zhōu jí, xī zì cǎi shí yǐ gōng jīn líng, nán zì guā zhōu yǐ gōng jīng kǒu, réng fēn bīng dōng xià, lüè hǎi chǔ zhī liáng, shù wèi dà lì. yú shì qí bīng zì sì gōng chú, bù bīng zì chǔ gōng chéng.
豫遂命其子偽諸路大總管、尚書左丞相梁國公麟領東西道行台尚書令,合兵南侵。始議自順昌趨合淝,攻歷陽,由採石以濟。鑒軍都制置使李成謂:「鑒民兵盡,除山東餉道遼遠,又慮岳飛之軍自襄陽出攻其背,不如沿汴直犯泗州,渡淮,以大軍扼盱眙,據其津要,分兵下滁、和、揚州,大治舟楫,西自採石以攻金陵,南自瓜洲以攻京口,仍分兵東下,掠海、楚之糧,庶為大利。」於是騎兵自泗攻滁,步兵自楚攻承。
dié bào zhì, jǔ cháo zhèn kǒng. huò quàn dì tā xìng, yì sàn bǎi sī, zhào dǐng dú yuē: zhàn ér bù jié, qù wèi wǎn yě. dì yòng dǐng jì.
諜報至,舉朝震恐。或勸帝它幸,議散百司,趙鼎獨曰:「戰而不捷,去未晚也。」帝用鼎計。
shì yù shǐ wèi gāng cháng yán: bì xià xiāo yī gàn shí, jiāng dà yǒu wèi, ér suǒ rèn yī xiāng, wèi wén yǒu suǒ shī shè, wéi zhī jīn rì kān dāng, míng rì kàn xiáng, jīn rì jìn chéng yī èr xì shì, míng rì qǐ nǐ yī èr gù rén, zhèng wù shān jī yú shàng, xián néng lù shěn yú xià, fāng qiě yuè yī qiú qù, tú wèi fēn rǎo, yí jí cóng suǒ qǐng yǐ wèi gōng yì. xiān shì yòu pú shè zhū shèng fēi, yīn jiǔ yǔ qǐ xíng cè miǎn gù shì yǐ xiāo tiān biàn, yòu yǐ yú fú wèi qǐng zhāng shí èr shàng, dì xǔ yǐ qí zǒng zhāng lǐ bì rú suǒ qǐng, qiě yǒu bǎo quán jiù chén zhī yù. zhì shì sì míng táng yǐ bì, shèng fēi fù qiú qù, qiě lùn dāng bà zhě shí yī shì, gāng yì shū shèng fēi wǔ zuì, yóu shì de qǐng.
侍御史魏矼嘗言:「陛下宵衣旰食,將大有為,而所任一相,未聞有所施設,惟知今日勘當,明日看詳,今日進呈一二細事,明日啟擬一二故人,政務山積於上,賢能陸沈於下,方且月一求去,徒為紛擾,宜亟從所請以慰公議。」先是右僕射硃勝非,因久雨乞行策免故事以消天變,又以餘服為請;章十二上,帝許以俟總章禮畢如所請,且有保全舊臣之諭。至是祀明堂已畢,勝非復求去,且論當罷者十一事,矼亦疏勝非五罪,由是得請。
dǐng zhī wèi cān yù yě, cháng yǔ zhū jiāng lùn fáng qiū dà jì, dú zhāng jùn yuē: bì jiāng hé zhī? wéi xiàng qián yī bù shù kě tuō. dāng jù tiān xià bīng shǒu píng jiāng, qí zéi tuì xú wèi zhī jì. dǐng yuē: gōng yán bì fēi cè, shì yě yǐ tiān xià zhī bīng shǒu yī zhōu zhī dì, fēi yě. gōng dàn jiān xiàng qián zhī yì zú yǐ. dǐng gài yīn yǒu suǒ chù, gù měi rì liú shēn chén yòng bīng dà jì, dì yì wù, yòu mì shǐ jùn wèi zhī zhù. zhì shì jué yì qīn zhēng, liú dǐng bù qiǎn rù shǔ, dǐng zòu yòng shí yuè qī rì xī xíng, xǔ zhī. rán dì fāng xiàng dǐng, yǐ yǒu mìng xiāng zhī yì yǐ.
鼎之為參預也,嘗與諸將論防秋大計,獨張俊曰:「避將何之?惟向前一步庶可脫。當聚天下兵守平江,俟賊退徐為之計。」鼎曰:「公言避非策,是也;以天下之兵守一州之地,非也。公但堅向前之議足矣。」鼎蓋陰有所處,故每日留身陳用兵大計,帝意悟,又密使俊為之助。至是決意親征,留鼎不遣入蜀,鼎奏用十月七日西行,許之。然帝方向鼎,已有命相之意矣。
wù chén, lóng tú gé xué shì zhī jìng jiāng fǔ zhé yàn zhì chōng chuān shǎn jīng xiāng dū du fǔ cān móu guān, bù xǔ cí bì, yòng zhào dǐng zòu yě.
戊辰,龍圖閣學士、知靜江府折彥質充川、陝、荊、襄都督府參謀官,不許辭避,用趙鼎奏也。
gēng wǔ, qǐ fù zuǒ xuān fèng dài fū shǒu shàng shū zuǒ pú shè tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì jiān zhī shū mì yuàn shì jiān xiū guó shǐ zhū shèng fēi, jiě guān chí yú fú, cóng suǒ qǐng yě.
庚午,起復左宣奉大夫、守尚書左僕射、同中書門下平章事兼知樞密院事、監修國史硃勝非,解官持餘服,從所請也。
zuǒ xuān jiào láng zhǔ guǎn jiāng zhōu tài píng guān zhū zhèn shǒu shàng shū cí bù yuán wài láng jiān chuān shǎn jīng xiāng dū du fǔ xiáng yì guān.
左宣教郎、主管江州太平觀硃震守尚書祠部員外郎兼川、陝、荊、襄都督府詳議官。
xīn wèi, jīn rén jí liú yù zhī bīng fēn dào dù huái. rén shēn, zhī chǔ zhōu wǔ gōng dài fū hé zhōu fáng yù shǐ fán xù qì chéng qù, huái dōng xuān fǔ shǐ hán shì zhōng zì chéng zhōu tuì bǎo zhèn jiāng fǔ.
辛未,金人及劉豫之兵分道渡淮。壬申,知楚州、武功大夫、和州防禦使樊序棄城去,淮東宣撫使韓世忠自承州退保鎮江府。
guǐ yǒu, zuǒ zhōng dài fū zhī shū mì yuàn shì dū du chuān shǎn jīng xiāng zhū jūn shì zhào dǐng wèi zuǒ tōng yì dài fū shǒu shàng shū zuǒ pú shè tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì jiān zhī shū mì yuàn shì.
癸酉,左中大夫、知樞密院事、都督川、陝、荊、襄諸軍事趙鼎為左通議大夫、守尚書左僕射、同中書門下平章事兼知樞密院事。
chū, dǐng zòu bǐng cháo cí, dì yuē: qīng qǐ kě yuǎn qù! dāng xiāng qīng, fù yǐ jīn rì dà jì. zhì xià, cháo shì dòng sè xiàng qìng.
初,鼎奏稟朝辭,帝曰:「卿豈可遠去!當相卿,付以今日大計。」制下,朝士動色相慶。
jiǎ xū, lì bù shàng shū jiān quán hàn lín xué shì jiān shì dú shěn yǔ qiú wèi cān zhī zhèng shì.
甲戌,吏部尚書兼權翰林學士兼侍讀沈與求為參知政事。
dōng, shí yuè, bǐng zǐ shuò, huái dōng xuān fǔ shǐ hán shì zhōng zòu jīn jí liú yù zhī bīng gōng chéng zhōu chǔ zhōu. dì wèi fǔ chén yuē: zhèn wèi èr shèng zài yuǎn, shēng líng jiǔ lí tú tàn, qū jǐ qǐng hé, ér jīn fù yòng bīng, zhèn dāng qīn zǒng liù jūn, lín jiāng jué zhàn. zhào dǐng yuē: lěi nián tuì bì, dí qíng yì jiāo. jīn qīn zhēng chū yú shèng duàn, wǔ jiāng fèn yǒng, jué kě chéng gōng. chén děng yuàn xiào qū qū, yì yǐ tú bào. suì zhào shén wǔ yòu jūn dōu tǒng zhì zhāng jùn yǐ suǒ bù wǎng shòu shì zhōng, yòu lìng huái xī xuān fǔ shǐ liú guāng shì yí jūn jiàn kāng, chē jià dìng rì qǐ fā.
冬,十月,丙子朔,淮東宣撫使韓世忠奏金及劉豫之兵攻承州、楚州。帝謂輔臣曰:「朕為二聖在遠,生靈久罹塗炭,屈己請和,而金復用兵,朕當親總六軍,臨江決戰。」趙鼎曰:「累年退避,敵情益驕。今親征出於聖斷,武將奮勇,決可成功。臣等願效區區,亦以圖報。」遂詔神武右軍都統制張俊以所部往授世忠,又令淮西宣撫使劉光世移軍建康,車駕定日起發。
dīng chǒu, cān zhī zhèng shì mèng yǔ wèi xíng gōng liú shǒu, cóng quán cuò zhì bǎi sī shì wù, réng zhù yìn yǐ cì. yǔ qǐng jí shàng shū shěng zhì sī, xíng yí rú běn shěng tǐ shì, hé xíng shì cóng quán pián yí shī xíng, zhì jiàng cì jī shǎng gōng shǐ kù rú dū du fǔ lì. yòu qǐng mì shū shěng shǐ guǎn shū jí, sān xǐng shū mì yuàn zhū bù àn dú, gè chà běn sī guān yī yuán, yú shēn pì chù shōu jì dà lǐ sì guān gào shěn yuàn zuǒ cáng dōng xī jiāo yǐn dù dié kù nán běi kù dōu chá cǎo liào chǎng guān lì bìng liú tài cháng sī nóng tài fǔ sì jiāng zuò jūn qì jiān jìn zòu wén sī yuàn zá mǎi wù bìng liàng xíng cún liú zōng zhèng sì guó zi jiān chì lìng suǒ dà zōng zhèng sī zá mài chǎng bìng lìng cóng biàn. yǔ yòu qǐng liú tái guān yī yuán yǐ jǐng wéi màn, jiē xǔ zhī. yǔ qǐ chuò liú jīng bīng sān qiān rén, fēn bāi shǐ huàn, nǎi mìng liú shén wǔ zhōng jūn wǔ bǎi rén jí tǒng zhì guān wáng jìn yī jūn, yòu lìng diàn qián mǎ bù jūn sī jí zhōng ruì dì wǔ jiāng lín ān fǔ jiāng bīng jiē tīng yǔ jié zhì.
丁丑,參知政事孟庾為行宮留守,從權措置百司事務,仍鑄印以賜。庾請即尚書省置司,行移如本省體式,合行事從權便宜施行,置降賜激賞公使庫如都督府例。又請秘書省、史館書籍,三省、樞密院諸部案牘,各差本司官一員,於深僻處收寄;大理寺、官告、審院、左藏、東西交引、度牒庫、南北庫、都茶、草料場官吏並留;太常、司農、太府寺、將作、軍器監、進奏、文思院、雜買務並量行存留;宗正寺、國子監、敕令所、大宗正司、雜賣場、並令從便。庾又請留台官一員以警違慢,皆許之。庾乞輟留精兵三千人,分擘使喚,乃命留神武中軍五百人及統制官王進一軍,又令殿前馬步軍司及忠銳第五將、臨安府將兵皆聽庾節制。
wù yín, hóng zhōu guān chá shǐ quán zhī pú ān yì wáng guó lìng shì cóng qǐ xǐ shén zhǔ shén mào wǎng wěn biàn zhōu jūn ān fèng, cóng zhī. yú shì qīn xián zhái zōng zi, shào xìng fǔ dà zōng zhèng sī, jiē cóng biàn bì bīng yǐ.
戊寅,洪州觀察使、權知濮安懿王國令士從乞徙神主、神貌往穩便州軍安奉,從之。於是親賢宅宗子,紹興府大宗正司,皆從便避兵矣。
jǐ mǎo, tài wèi dìng jiāng zhāo qìng jūn jié dù shǐ shén wǔ yòu jūn dōu tǒng zhì zhāng jùn wèi zhè xī jiāng dōng xuān fǔ shǐ.
己卯,太尉、定江、昭慶軍節度使、神武右軍都統制張俊為浙西、江東宣撫使。
huái dōng xuān fǔ shǐ hán shì zhōng yǐ suǒ bù zhì zì zhèn jiāng, fù rú yáng zhōu. chū, dì wén jīn bīng dù huái, zài yǐ zhá cì shì zhōng, lüè yuē: jīn dí qì zhèng ruì, yòu jiē xiǎo zhōu qīng jié, kě yǐ héng jiāng jìng dù zhè xī, qū xíng cháo wú shù shě zhī yuǎn, zhèn shén yōu zhī. jiàn kāng zhū dù, jiù wèi dí chōng, wàn yī tòu lòu, cún wáng suǒ xì. zhèn suī bù dé, wú yǐ jūn guó zhī zǐ ér zǔ zōng dé zé yóu zài rén xīn, suǒ yí shēn niàn lěi shì hán yǎng zhī ēn, yǒng chuí qiān zài zhōng yì zhī liè. shì zhōng dú zhào gǎn qì, suì jìn tún yáng zhōu.
淮東宣撫使韓世忠以所部至自鎮江,復如揚州。初,帝聞金兵渡淮,再以札賜世忠,略曰:「今敵氣正銳,又皆小舟輕捷,可以橫江徑渡浙西,趨行朝無數舍之遠,朕甚憂之。建康諸渡,舊為敵沖,萬一透漏,存亡所系。朕雖不德,無以君國之子;而祖宗德澤猶在人心,所宜深念累世涵養之恩,永垂千載忠誼之烈。」世忠讀詔感泣,遂進屯揚州。
chū, jīn bīng dù huái, tàn zhě wèi dé qí shí, yǐ wèi lái bīng shén shǎo. zhào dǐng yuē: jīn rén qián rù wǒ jìng, nǎi yǐ wǒ wèi dí guó yě, gù zòng bīng sì lüè, qí fēng kě wèi. jīn xíng liú yù zhī jìng, yóu jí qí guó zhōng yě, gù àn duì xú xíng, bù zuò xū shēng, rán yì bù zú shēn wèi.
初,金兵渡淮,探者未得其實,以為來兵甚少。趙鼎曰:「金人前入我境,乃以我為敵國也,故縱兵四掠,其鋒可畏。今行劉豫之境,猶即其國中也,故按隊徐行,不作虛聲,然亦不足深畏。」
gēng chén, zuǒ cháo qǐng láng zhǔ guǎn jiāng zhōu tài píng guān fàn zhèn tiān chà jiāng nán dōng lù zhuǎn yùn pàn guān, yòu cháo sàn dài fū páng rǔ lín tiān chà jiāng nán xī lù zhuǎn yùn pàn guān, yīng bàn yí tún dà jūn shì wù.
庚辰,左朝請郎、主管江州太平觀范振添差江南東路轉運判官,右朝散大夫逄汝霖添差江南西路轉運判官,應辦移屯大軍事務。
guǐ wèi, zuǒ tōng fèng dài fū fú zhōu jū zhù zhāng jùn wèi zī zhèng diàn xué shì tí jǔ wàn shòu guān jiān shì dú, bù xǔ cí miǎn, rì xià qǐ fā. zhào dǐng yán: jùn kě dāng dà shì, gù jīn zhí zhèng wú rú jùn zhě, bì xià ruò bù zhōng qì, bì yú cǐ shí yòng zhī. gù yǒu shì mìng.
癸未,左通奉大夫、福州居住張浚為資政殿學士、提舉萬壽觀兼侍讀,不許辭免,日下起發。趙鼎言:「浚可當大事,顧今執政無如浚者,陛下若不終棄,必於此時用之。」故有是命。
zhào yán hǎi zhì zhì shǐ guō zhòng xún jiān zǒng lǐng hǎi chuán.
詔沿海制置使郭仲荀兼總領海船。
bǐng xū, zhào qiǎn qiān shū shū mì yuàn shì hú sōng nián xiān wǎng zhèn jiāng jiàn kāng fǔ, yǔ zhū jiāng huì yì jìn bīng, yīn yǐ chān dí qíng. dì yuē: xiān qiǎn dà chén, yù yǐ zhèn yì, shù jǐ zhū jiāng jiǎ yǒng zhēng xiān. shěn yǔ qiú yuē: zhēn zōng chán yuān zhī yì, xiān qiǎn chén yáo sǒu, cǐ gù shì yě.
丙戌,詔遣簽書樞密院事胡松年先往鎮江、建康府,與諸將會議進兵,因以覘敵情。帝曰:「先遣大臣,諭以朕意,庶幾諸將賈勇爭先。」沈與求曰:「真宗澶淵之役,先遣陳堯叟,此故事也。」
zhào: cháng chéng shì bìng quán zhù, qí guò fáng qiū qǔ zhǐ.
詔:「常程事並權住,俟過防秋取旨。」
diàn zhōng shì yù shǐ zhāng zhì yuǎn yán: chē jià zǒng shī lín jiāng, qǐ sù jiàng huáng bǎng, yù xíng yuē shù, měi shì wù zài jiǎn shěng, shāo yǒu pèi lǜ, xǔ rén chén gào réng wěi shì cóng tái jiàn guān jué chá dàn hé. cóng zhī.
殿中侍御史張致遠言:「車駕總師臨江,乞速降黃榜,預行約束,每事務在簡省,稍有配率,許人陳告;仍委侍從、台諫官覺察彈劾。」從之。
zhào xíng bù shàng shū zhāng yì lì bù shì láng jiān zhí xué shì yuàn sūn jìn hù bù shì láng liú cén zhōng shū shè rén wáng jū zhèng yòu sī jiàn zhào pèi diàn zhōng shì yù shǐ zhāng zhì yuǎn yòu sī yuán wài láng wáng wǎn shū mì yuàn jiǎn xiáng zhū fáng wén zì chén áng lì bù láng guān wāng sī wēn dù zhī láng guān lǐ yuán yuè jí zhū sī jú guān, bìng lìng hù cóng. lì bù shì láng zhèng zī lǐ bù shì láng táng huī xíng bù shì láng hú jiāo xiū qǐ jū shè rén liú dà zhōng, jiān chá yù shǐ zhāng xuàn bìng liú lín ān fǔ. yú shì tái chén jiǎn zhèng dū sī láng guān, huò wǎng jūn qián, huò yā àn dú wǎng bàng jùn shōu jì, zài lín ān fǔ cái shí yú rén ér yǐ.
詔刑部尚書章誼、吏部侍郎兼直學士院孫近、戶部侍郎劉岑、中書舍人王居正、右司諫趙霈、殿中侍御史張致遠、右司員外郎王綰、樞密院檢詳諸房文字陳昂、吏部郎官汪思溫、度支郎官李元瀹及諸司局官,並令扈從。吏部侍郎鄭滋、禮部侍郎唐煇、刑部侍郎胡交修、起居舍人劉大中,監察御史張絢並留臨安府。於是台臣檢正、都司郎官,或往軍前,或押案牘往傍郡收寄,在臨安府才十餘人而已。
dīng hài, jiàng shòu yòu wǔ dài fū hé zhōu fáng yù shǐ mǎ kuò fù gǒng wèi dài fū míng zhōu guān chá shǐ chōng shū mì yuàn dōu chéng zhǐ. kuò rù duì, suì yǒu shì mìng. yì rì, zhào dǐng zòu: bì xià yòng rén rú cǐ, hé huàn bù dé qí sǐ lì! dì yuē: kuò zhī bīng fǎ, yǒu móu lüè, bù zhǐ yú dòu jiāng ér yǐ. mèng yǔ yīn zòu yǐ kuò jiān liú shǒu sī cān yì guān.
丁亥,降授右武大夫、和州防禦使馬擴復拱衛大夫、明州觀察使、充樞密院都承旨。擴入對,遂有是命。翊日,趙鼎奏:「陛下用人如此,何患不得其死力!」帝曰:「擴知兵法,有謀略,不止於斗將而已。」孟庾因奏以擴兼留守司參議官。
wù zǐ, hú sōng nián cí xíng.
戊子,胡松年辭行。
shí huái xī xuān fǔ shǐ liú guāng shì mì qiǎn shǔ gōng gào zhào dǐng yuē: xiàng gōng běn rù shǔ, yǒu jǐng nǎi liú, hé gù yǔ tā rén fù xǔ dà shì? dǐng kǒng dì yì yí, fù chéng jiān yán: jīn rì zhī shì, ruò dí bīng dù jiāng, kǒng qí bié yǒu cuò zhì, bù rú xiàng shí shàng yǒu fù zhèn zhī lǐ. zhàn gù wēi dào, yǒu bài yì yǒu chéng, bù yóu yù yú tuì ér bì wáng zhě hū? qiě jīn qí jù lái, yǐ wú shì lì duì zhī, chéng wèi bù móu, rán hàn bài wáng xún, jìn pò fú jiān, tè zài rén xīn ér yǐ. zì zhào qīn zhēng, shì jiē jiǎ yǒng, bì xià yǎng bīng shí nián, zhèng zài yī rì. yóu shì fú yán bù néng rù yǐ.
時淮西宣撫使劉光世密遣屬宮告趙鼎曰:「相公本入蜀,有警乃留,何故與它人負許大事?」鼎恐帝意移,復乘間言:「今日之勢,若敵兵渡江,恐其別有措置,不如向時尚有復振之理。戰固危道,有敗亦有成,不猶愈於退而必亡者乎?且金、齊俱來,以吾事力對之,誠為不侔,然漢敗王尋,晉破苻堅,特在人心而已。自詔親征,士皆賈勇,陛下養兵十年,正在一日。」由是浮言不能入矣。
cān zhī zhèng shì shěn yǔ qiú jiān quán shū mì yuàn shì.
參知政事沈與求兼權樞密院事。
tài cháng sì qǐng chē jià suǒ guò shí lǐ nèi shén cí jí míng shān dà chuān, bìng qiǎn guān zhì jì, cóng zhī.
太常寺請車駕所過十里內神祠及名山大川,並遣官致祭,從之。
yán zhōu tóng lú xiàn jìn shì fāng xíng zhī xiàn jiā cái qī qiān mín zhù jūn, hù bù qǐ xǔ xíng xiàn nà, yī lì bǔ guān, cóng zhī.
嚴州桐廬縣進士方行之獻家財七千緡助軍,戶部乞許行獻納,依例補官,從之。
huái dōng xuān fǔ shǐ hán shì zhōng yāo jī jīn rén yú dà yí zhèn, bài zhī.
淮東宣撫使韓世忠邀擊金人於大儀鎮,敗之。
chū, fèng shǐ wèi liáng chén wáng huì zài zhèn jiāng, bèi zhǐ qū xíng, nǎi yǐ shì yuè bǐng xū dù jiāng, dīng hài, zhì yáng zi qiáo, yù shì zhōng, qiǎn shǐ chén dū lìng chū jiè. shí cháo tíng yǐ zhī chéng chǔ lù jué, nǎi lián wěi jiè yǐn bàn guān dié fù liáng chén děng, lìng yú zǔ jié chù zhào yàn, yòu lìng huái dōng shuài sī zhào mù shǐ chén, shuō yù chéng chǔ zhōu lìng fàng guò fèng shǐ. liáng chén děng zhì yáng zhōu dōng mén wài, yù xiān fēng jūn zì chéng zhōng hái, wèn zhī, yún xiàng gōng lìng wǎng jiāng tóu bǎ ài. rù chéng, jiàn shì zhōng zuò qiào mén shàng, qǐng zhī, liú xīng gēng pái dá zhì, shì zhōng chū shì liáng chén děng, nǎi dé zhǐ lìng yí tún shǒu jiāng. shì zhōng liú shí, liáng chén děng cí yǐ yù jiàn cān yì guān chén jué tí jǔ guān dǒng rì pū, suì guò jué děng gòng fàn. shì zhōng qiǎn rén chuán cì xiè liáng chén huì, qiě sù jué děng hái. jué rì pū sòng èr rén chū běi mén, huì yǔ jué yǒu jiù, zhù mǎ jiǔ zhī, yǐ lǎo yòu wèi tuō. wǎn, sù dà yí zhèn.
初,奉使魏良臣、王繪在鎮江,被旨趨行,乃以是月丙戌渡江,丁亥,至揚子橋,遇世忠,遣使臣督令出界。時朝廷已知承、楚路絕,乃連偽界引伴官牒付良臣等,令於阻截處照驗,又令淮東帥司召募使臣,說諭承、楚州令放過奉使。良臣等至楊州東門外,遇先鋒軍自城中還,問之,雲相公令往江頭把隘。入城,見世忠坐譙門上,頃之,流星庚牌沓至,世忠出示良臣等,乃得旨令移屯守江。世忠留食,良臣等辭以欲見參議官陳桷、提舉官董日攵,遂過桷等共飯。世忠遣人傳刺謝良臣、繪,且速桷等還。桷、日攵送二人出北門,繪與桷有舊,駐馬久之,以老幼為托。晚,宿大儀鎮。
yì rì, xíng shù lǐ, yù jīn qí bǎi shí kòng xián ér lái, liáng chén mìng qí tú xià mǎ, dà hū yuē: wù shè, cǐ lái jiǎng hé. dí nǎi yǐn qí hái tiān zhǎng, wèn: huáng dì hé zài? liáng chén duì yuē: zài háng zhōu. yòu wèn: hán jiā hé zài? shì mǎ jǐ hé? huì yuē: zài yáng zhōu, lái shí yǐ hái zhèn jiāng yǐ. yòu yuē: dé wú yòng jì, fù hái yǎn wǒ fǒu? huì yuē: cǐ bīng jiā shì, shǐ rén ān dé zhī! qù chéng liù qī lǐ, yù jīn jiāng niè lǜ bèi lēi, tóng rù chéng, tóng jiǎng hé shì. qiě yán: zì sì shuǐ lái, suǒ zài zhōu xiàn, duō jiàn xù xíng shǒu zhào jí jiè shí míng, huáng dì xù mín rú cǐ. yòu wèn: qín zhōng chéng hé zài? huì dá yǐ jīn dài zhí fèng cí, jū wēn zhōu. yòu yán: cháng zuò xiāng, jīn bà qù, dé fēi kǒng wèi jūn qián suǒ qǔ gù yé? huì yuē: qǐng shí jū xiàng wèi yú nián, jiān yù qiú qù, wú tā yě. yòu wèn: hán jiā hé zài? liáng chén yuē: lái shí qīn jiàn rén mǎ chū dōng mén, wàng guā zhōu qù yǐ. huì yuē: shì láng wèi kě wèi cǐ yán. yòng bīng, jiǎng hé, zì shì èr shì. suī dé zhǐ chōu huí, jiāng zài jūn, jūn mìng yǒu suǒ bù shòu. hái yǔ bù hái, shǐ rén bù kě dé ér zhī yě.
翼日,行數里,遇金騎百十控弦而來,良臣命其徒下馬,大呼曰:「勿射,此來講和。」敵乃引騎還天長,問:「皇帝何在?」良臣對曰:「在杭州。」又問:「韓家何在?士馬幾何?」繪曰:「在揚州,來時已還鎮江矣。」又曰:「得無用計,復還掩我否?」繪曰:「此兵家事,使人安得知!」去城六七里,遇金將聶寽貝勒,同入城,同講和事。且言:「自泗水來,所在州縣,多見恤刑手詔及戒石銘,皇帝恤民如此。」又問:「秦中丞何在?」繪答以「今帶職奉祠,居溫州。」又言:「嘗作相,今罷去,得非恐為軍前所取故耶?」繪曰:「頃實居相位逾年,堅欲求去,無它也。」又問:「韓家何在?」良臣曰:「來時親見人馬出東門,望瓜洲去矣。」繪曰:「侍郎未可為此言。用兵,講和,自是二事。雖得旨抽回,將在軍,君命有所不受。還與不還,使人不可得而知也。」
chū, shì zhōng dù liáng chén yǐ yuǎn, nǎi shàng mǎ, lìng jūn zhōng yuē: shì wú biān suǒ xiàng. yú shí yǐn jūn cì dà yí zhèn, lè bīng wèi wǔ chén, shè fú èr shí yú chù, jiè zhī yuē: wén gǔ shēng, zé qǐ ér jī dí. niè lǜ bèi lēi wén shì zhōng tuì jūn, xǐ shén, yǐn qí shù bǎi qū jiāng kǒu, jù dà yí zhèn wǔ lǐ, qí jiāng tuō bo jiā yōng tiě qí guò wǔ chén zhī dōng, shì zhōng yǔ zhàn, bù lì, tǒng zhì hū yán tōng jiù zhī, dé miǎn. shì zhōng chuán xiǎo huī míng gǔ, fú zhě sì qǐ, wǔ jūn qí yǔ jīn qí zá chū, jīn jūn luàn, gōng dāo wú suǒ shī, shì nán shī dié jìn, bèi wéi jūn gè chí zhǎng fǔ, shàng zhèn rén xiōng, xià shāo mǎ zú, dí quán zhuāng xiàn ní nào zhōng, rén mǎ jù bì, suì qín tuō bo jiā. shì zhōng yòu qiǎn dǒng rì pū bīng wǎng tiān zhǎng xiàn, yù jīn rén yú yā kǒu qiáo, qín sì shí yú rén.
初,世忠度良臣已遠,乃上馬,令軍中曰:「視吾鞭所向。」於時引軍次大儀鎮,勒兵為五陳,設伏二十餘處,戒之曰:「聞鼓聲,則起而擊敵。」聶寽貝勒聞世忠退軍,喜甚,引騎數百趨江口,距大儀鎮五里,其將托卜嘉擁鐵騎過五陳之東,世忠與戰,不利,統制呼延通救之,得免。世忠傳小麾鳴鼓,伏者四起,五軍旗與金旗雜出,金軍亂,弓刀無所施,是南師迭進,背嵬軍各持長斧,上揕人胸,下捎馬足,敵全裝陷泥淖中,人馬俱斃,遂擒托卜嘉。世忠又遣董日攵兵往天長縣,遇金人於鴉口橋,擒四十餘人。
jǐ chǒu, shàng shū lǐ bù shì láng táng huī jiān quán bīng bù shì láng.
己丑,尚書禮部侍郎唐煇兼權兵部侍郎。
jīn rén wéi háo zhōu.
金人圍濠州。
huái dōng xuān fǔ shǐ qián jūn tǒng zhì jiè yuán yǔ jīn rén zhàn yú chéng zhōu, bài zhī.
淮東宣撫使前軍統制解元與金人戰於承州,敗之。
chū, jīn rén zhì jìn jiāo, yuán zhī zhī, nì liào jīn rén yì rì shí shí bì zhì chéng xià, nǎi fú bǎi rén yú lù yào zhī, yòu fú bǎi rén yú chéng zhī dōng běi yuè miào xià, zì yǐn sì bǎi rén fú yú yào lù zhī yī yú. lìng yuē: jīn rén yǐ gāo yóu wú bīng, bù zhī wǒ zài gāo yóu, bì qīng yì ér jìn. qí jīn rén guò, wǒ dāng xiān chū yǎn zhī, fú yào lù zhě jiàn wǒ huī qí, zé lì zhì yǐ dài. jīn rén jìn tuì wú lù, bì qǔ yuè miào zǒu yǐ, guǒ rán, zé fú zhě chū. yòu mì shǐ rén fú fán liáng, qí jīn rén guò, zé jué hé àn yǐ gé qí guī lù. shí jīn rén guǒ jìng qū chéng xià, yuán mì shù zhī, yǒu yī bǎi wǔ shí qí, nǎi yǐ fú bīng chū, huī qí yǐ zhāo fú yào lù zhě, fú bīng jiē lì zhì yǐ dài. jīn rén dà jīng, suì xiàng yuè miào zǒu, yuán lǜ bīng zhuī zhī, qín yī bǎi sì shí bā rén, zhàn mǎ qì xiè jiē wèi yuán suǒ de.
初,金人至近郊,元知之,逆料金人翊日食時必至城下,乃伏百人於路要之,又伏百人於城之東北嶽廟下,自引四百人伏於要路之一隅。令曰:「金人以高郵無兵,不知我在高郵,必輕易而進。俟金人過,我當先出掩之,伏要路者見我麾旗,則立幟以待。金人進退無路,必取岳廟走矣,果然,則伏者出。」又密使人伏樊良,俟金人過,則決河岸以隔其歸路。時金人果徑趨城下,元密數之,有一百五十騎,乃以伏兵出,麾旗以招伏要路者,伏兵皆立幟以待。金人大驚,遂向岳廟走,元率兵追之,擒一百四十八人,戰馬器械皆為元所得。
chū, niè lǜ bèi lēi jì bài guī, zhào fèng shǐ wèi liáng chén děng zhì tiān zhǎng nán mén wài. liáng chén děng xià mǎ, jīn qí yōng zhī ér qián. niè lǜ fèn shén, tuō suǒ fú diāo mào, àn jiàn chēn mù wèi yuē: rǔ děng lái jiǎng hé, qiě wèi hán jiā rén mǎ yǐ hái, nǎi yīn lái hài wǒ! zhū jiāng jǔ rèn shì zhī, liáng chén děng yuē: shǐ rén jiǎng hé, zhǐ wèi guó jiā. hán shì zhōng jì yǐ liǎng shǐ rén wèi ěr, ān dé zhī qí jì? wǎng fǎn liáng jiǔ, nǎi yuē: rǔ wǎng jiàn yuán shuài. suì yóu bǎo yīng xiàn yòng huáng hé dù chuán yǐ jì.
初,聶寽貝勒既敗歸,召奉使魏良臣等至天長南門外。良臣等下馬,金騎擁之而前。聶寽憤甚,脫所服貂帽,按劍瞋目謂曰:「汝等來講和,且謂韓家人馬已還,乃陰來害我!」諸將舉刃示之,良臣等曰:「使人講和,止為國家。韓世忠既以兩使人為餌,安得知其計?」往返良久,乃曰:「汝往見元帥。」遂由寶應縣用黃河渡船以濟。
yòu fù yuán shuài chāng qiǎn jiē bàn guān tuán liàn shǐ xiāo jiē lù shǎo jiān lǐ yù xìng lái yà. yù xìng jiàn liáng chén, wèn: suǒ yì hé shì? liáng chén yuē: cǐ lái wèi jiāng nán yù shǒu jiàn cún zhī dì, měi suì gòng yín juàn èr shí wǔ wàn pǐ liǎng. huì yún: jiàn cún zhī dì, wèi zhāng yì huí rì suǒ cún zhī dì. yù xìng yòu yún: bīng shì xiān lùn qū zhí, shī zhí wèi zhuàng. huái nán zhōu xiàn, yǐ shì dà guó céng jīng lüè jiāo dìng yǔ dà qí, hòu lái jiāng nán shàn zì zhàn jù jí dà bīng dào lái, yòu lìng hán shì zhōng yǎn qí bù bèi. liáng chén děng yún: jīng lüè zhōu xiàn shì, qián cǐ shū zhōng chū wèi cháng yán jí, zhǐ yán huái nán bù dé tún bīng, běn cháo yī rú dà guó suǒ jiào. yù xìng yún: xiāng yáng zhōu xiàn, jiē dà qí yǐ yǒu zhī dì, hé wèi nǎi lìng yuè fēi qīn duó? liáng chén yún: xiāng yáng zhī dì, wáng lún huí rì xì shǔ jiāng nán, hòu lǐ chéng wèi liú qí suǒ yòng, suì lái qīn rǎo. yòu jié yáng me, yù liè dì ér wáng zhī. jiāng nán kǒng qí bāo cáng huò xīn, nán yǐ lì guó, suì qiǎn yuè fēi shōu fù, jí fēi shēng shì. yù xìng yún: yuán shuài yù jiàn guó shū. suì yǐ yì shì yíng qǐng èr shèng èr shū shòu zhī. jiē lù yòu wèn: qín zhōng chéng ān fǒu? cǐ rén yuán zài cǐ jūn zhōng, shà shì hǎo rén. liáng chén děng duì rú chū. yù xìng zài yún: nài hé gèng qiú fù gù dì? huì yún: yǐ zhōng jiān chéng xiàng huì shū yǒu yún: jì yù bù jué jì sì, qǐ kěn guò wèi lìn ài, shǐ bù chéng guó. shì yǐ jiāng nán gǎn zài sān kěn gào. ruò huò bù cóng, què shì shǐ bù chéng guó. yù xìng yún: dà qí suī hào huáng dì, rán zhǐ shì běn cháo yī fù yōng, zhǐ huī shǐ lìng, wú bù rú yì. yòu yún: cǐ qù háng zhōu, jǐ rì kě yǐ wǎng huí? huì yún: xīng yè jiān chéng, wǎng huí bù guò bàn yuè. yù xìng yuē: zuó rì shū, yuán shuài yǐ lìng yì zì, yī èr rì kě dé jiàn yǐ.
右副元帥昌遣接伴官團練使蕭揭祿、少監李聿興來迓。聿興見良臣,問:「所議何事?」良臣曰:「此來為江南欲守見存之地,每歲貢銀絹二十五萬匹兩。」繪云:「見存之地,謂章誼回日所存之地。」聿興又云:「兵事先論曲直,師直為壯。淮南州縣,已是大國曾經略交定與大齊,後來江南擅自占據;及大兵到來,又令韓世忠掩其不備。」良臣等云:「經略州縣事,前此書中初未嘗言及,止言淮南不得屯兵,本朝一如大國所教。」聿興云:「襄陽州縣,皆大齊已有之地,何為乃令岳飛侵奪?」良臣云:「襄陽之地,王倫回日系屬江南,後李成為劉齊所用,遂來侵擾。又結楊麼,欲裂地而王之。江南恐其包藏禍心,難以立國,遂遣岳飛收復,即非生事。」聿興云:「元帥欲見國書。」遂以議事、迎請二聖二書授之。揭祿又問:「秦中丞安否?此人原在此軍中,煞是好人。」良臣等對如初。聿興再云:「奈何更求復故地?」繪云:「以中間丞相惠書有云:『既欲不絕祭祀,豈肯過為吝愛,使不成國。』是以江南敢再三懇告。若或不從,卻是使不成國。」聿興云:「大齊雖號皇帝,然只是本朝一附庸,指揮使令,無不如意。」又云:「此去杭州,幾日可以往回?」繪云:「星夜兼程,往回不過半月。」聿興曰:「昨日書,元帥已令譯字,一二日可得見矣。」
gēng yín, zhào xìn ān jùn wáng mèng zhōng hòu yíng fèng tài níng sì zhāo cí shèng xiàn huáng hòu yù róng wǎng wěn biàn zhōu jūn ān fèng.
庚寅,詔信安郡王孟忠厚迎奉泰寧寺昭慈聖獻皇后御容往穩便州軍安奉。
rén chén, dìng guó jūn chéng xuān shǐ qín fèng lù mǎ bù jūn fù dōu zǒng guǎn zhī qín zhōu jiān jié zhì jiē wén zhōu tǒng zhì jūn mǎ wú lín wèi xī hé lán kuò lù jīng lüè ān fǔ shǐ zhī xī zhōu tǒng zhì guān wài jūn mǎ, míng zhōu guān chá shǐ huán qìng lù mǎ bù jūn fù dōu zǒng guǎn jiān zhī qìng yáng fǔ yáng zhèng wèi huán qìng lù jīng lüè ān fǔ shǐ zhī qìng yáng fǔ tóng tǒng zhì guān guān wài jūn mǎ jiān jié zhì chéng fèng xìng zhōu, yòng xuān fǔ shǐ zòu yě. guān shī gǔ zhī pàn yě, qí suǒ bù jiē chéng èr zhōu yóu zài, gù mìng lín fēn lǐng zhī. zì fù píng bài hòu, wǔ lù zhī dì xī shǔ wěi qí, jīng lüè shǐ xū míng ér yǐ.
壬辰,定國軍承宣使、秦鳳路馬步軍副都總管、知秦州兼節制階、文州統制軍馬吳璘為熙河蘭廓路經略安撫使、知熙州、統制關外軍馬,明州觀察使、環慶路馬步軍副都總管兼知慶陽府楊政為環慶路經略安撫使、知慶陽府、同統制官關外軍馬兼節製成、鳳、興州,用宣撫使奏也。關師古之叛也,其所部階、成二州猶在,故命璘分領之。自富平敗後,五路之地悉屬偽齊,經略使虛名而已。
guǐ sì, jiāng dōng huái xī xuān fǔ shǐ liú guāng shì yǐn jūn tún jiàn kāng fǔ.
癸巳,江東、淮西宣撫使劉光世引軍屯建康府。
jiǎ wǔ, shàng shū hù bù shì láng liú cén jiān gōng bù shì láng, zhōng shū shè rén wáng jū zhèng jiān lǐ bù bīng bù shì láng.
甲午,尚書戶部侍郎劉岑兼工部侍郎,中書舍人王居正兼禮部、兵部侍郎。
chū lìng jiāng zhè mín xī nà zhé bó qián, yòng hù bù shì láng liáng rǔ jiā qǐng yě.
初令江、浙民悉納折帛錢,用戶部侍郎梁汝嘉請也。
shì shí xíng dū yuè fèi qián bǎi yú wàn mín, qiě bō fā jūn mǎ, cái wú suǒ chū, gù lìng mín shū quán zhé, shū bó zhě bàn shé jiàn qián, měi pǐ wǔ qiān èr bǎi shěng, zhé bó qián zì cǐ yì zhòng. rǔ jiā děng yòu qǐng jiāng zhè sī bìng zhé jiàn qián, mián bàn shé qián, zhū lù gè wěi cáo chén yī yuán, jì gāng qǐ fā fù xíng zài.
是時行都月費錢百餘萬緡,且撥發軍馬,財無所出,故令民輸全折,輸帛者半折見錢,每匹五千二百省,折帛錢自此益重。汝嘉等又請江、浙絲並折見錢,綿半折錢,諸路各委漕臣一員,計綱起發赴行在。
qiǎn shì yù shǐ wèi gāng wǎng liú guāng shì jiān chá yù shǐ tián rú áo wǎng zhāng jùn jūn qián jì shì.
遣侍御史魏矼往劉光世、監察御史田如鰲往張俊軍前計事。
shì shí guāng shì jūn mǎ jiā dù, jùn jūn cǎi shí jī, dì mìng qū èr rén wǎng yuán hán shì zhōng, ér guāng shì děng jūn quán xiāng dí, qiě chí sī xì, mò kěn xié xīn. gāng zhì guāng shì jūn zhōng, yù zhī yuē: bǐ zhòng wǒ guǎ, hé lì yóu jù bù zhī, kuàng jūn zì wèi xīn, jiāng hé yǐ zhàn! wèi zhū gōng jì, dāng jiǎn yuàn xì, bù dú kě yǐ bào guó, shēn yì yǒu lì. guāng shì yì xǔ, gāng yīn quàn zhī yí shū èr shuài yǐ shì wú tā, shǐ wèi jǐ jiǎo. yǐ ér èr shuài jiē fù shū jiāo zhì qí qíng, guāng shì suì yǐ shū zòu yú dì. yú shì guāng shì yí jūn tài píng zhōu.
是時光世軍馬家渡,俊軍采石磯,帝命趨二人往援韓世忠,而光世等軍權相敵,且持私隙,莫肯協心。矼至光世軍中,諭之曰:「彼眾我寡,合力猶懼不支,況軍自為心,將何以戰!為諸公計,當減怨隙,不獨可以報國,身亦有利。」光世意許,矼因勸之移書二帥以示無它,使為掎角。已而二帥皆復書交致其情,光世遂以書奏於帝。於是光世移軍太平州。
bǐng shēn, jīn rén pò háo zhōu, shǒu chén gé mén xuān zàn shè rén kòu hóng qì chéng zǒu, yòu xuān jiào láng tōng pàn zhōu shì guó fèng qīng wèi suǒ shā.
丙申,金人破濠州,守臣閤門宣贊舍人寇宏棄城走,右宣教郎、通判州事國奉卿為所殺。
xiān shì hóng lǜ jūn mín chéng shǒu, chéng zhōng bīng shǎo, dà shuài yǐ sān rén dāng yī nǚ tóu, jūn mín yǔ sēng dào xiāng cān, měi shí rén wèi yī jiǎ, bù dé nèi gù. měi yī màn dào, yǐ èr zhǎng dāo jiān shǒu, wú gù shàng xià zhě shā zhī. hóng zhòu yè xún xíng chéng shàng, běi jūn yǐ chōng chē yún tī gōng chéng, zuò tiě chuí, shàng shī láng yá dīng, yǒu yán yún tī ér shàng zhě, chuí jī zhī, tóu móu yǔ nǎo jù suì, shī jī yú chéng xià, ér běi jūn lái zhě bù zhǐ, fán bā zhòu yè bù xiū. hóng zhī bù kě wèi, nǎi kāi běi mén, qì qī zǐ, xié lǎo mǔ yǔ guǎ sǎo qì chéng ér qù, shì zú cóng zhī zhě qī shí yú rén. hóng zhī chū yě, shēng yán fā zhōu, yù yǐ jì pò dí. fèng qīng xìn zhī, jì ér nǎi zhī yù wèi dùn jì, yǐ dēng zhōu, bù kě rù chéng yǐ. fèng qīng yóu hóng yuē: hé bù míng yán yú wǒ, xié yī qiè liǎng zi, ér qì zhī sǐ dì yé? hóng yǐ fèng qīng wèi yuàn jǐ, suì shā zhī. hòu yǐ sǐ shì wén, zèng guān yǔ yìn. hóng jì qù, quán bīng mǎ qián xiá dīng chéng zì nán mén tóu bài, bīng mǎ dōu jiān wèi jìn zì dōng mén tóu bài. jīn rén wèn: hóng jiā shǔ hé zài? chéng yuē: xié qù yǐ. yǐ ér wén wèi chéng suǒ nì, suì zhǎn chéng yú shì, qǔ hóng fèng qīng jiā shǔ zhì yú jūn zhōng, yǐ qí jiāng zhào róng zhī zhōu shì.
先是宏率軍民城守,城中兵少,大率以三人當一女頭,軍民與僧道相參,每十人為一甲,不得內顧。每一慢道,以二長刀監守,無故上下者殺之。宏晝夜巡行城上,北軍以衝車、雲梯攻城,作鐵錘,上施狼牙釘,有沿雲梯而上者,槌擊之,頭鍪與腦俱碎,屍積於城下,而北軍來者不止,凡八晝夜不休。宏知不可為,乃開北門,棄妻子,攜老母與寡嫂棄城而去,士卒從之者七十餘人。宏之出也,聲言發舟,欲以計破敵。奉卿信之,既而乃知欲為遁計,已登舟,不可入城矣。奉卿尤宏曰:「何不明言於我,攜一妾兩子,而棄之死地耶?」宏以奉卿為怨己,遂殺之。後以死事聞,贈官與廕。宏既去,權兵馬鈐轄丁成自南門投拜,兵馬都監魏進自東門投拜。金人問:「宏家屬何在?」成曰:「偕去矣。」已而聞為成所匿,遂斬成於市,取宏、奉卿家屬置於軍中,以其將趙榮知州事。
chū, dí wéi chéng jí, jiāng guān yáng zhào yuè shàng jiǎo lóu, yǐ qiāng cì dí rén zhí hēi qí zhě, dòng fù chōu cháng ér sǐ, zhào é zhōng liú shǐ sǐ. tǒng lǐng guān dīng yuán yǔ jīn rén yù yú shí bā lǐ zhōu, jīn rén wéi zhī, yuán dà hū, gào qí tú yǐ wú dé fù guó, yú shì yī zhōu èr bǎi rén jiē bèi hài, wú dé miǎn zhě. shì wén, bìng zèng chéng xìn láng, lù qí zi yún.
初,敵圍城急,將官楊照躍上角樓,以槍刺敵人執黑旗者,洞腹抽腸而死,照俄中流矢死。統領官丁元與金人遇於十八里洲,金人圍之,元大呼,告其徒以毋得負國,於是一舟二百人皆被害,無得免者。事聞,並贈承信郎,錄其子云。
dīng yǒu, zhí zhèng jìn chéng chē jià jìn fā dùn sù cì xù. dì yuē: zhèn fèng jǐ zhì báo, kuàng cǐ xíng běn yǐ ān mín, qǐ kě guò wèi fán rǎo! yòu kǒng zhōu xiàn yǐ diào fū xiū zhì dào lù wèi míng, bìng yuán wèi bì. zhào dǐng yuē: cháo tíng lèi xíng yuē shù, dīng níng bèi zhì. shěn yǔ qiú yuē: zhū jiāng zhī bīng fēn tún jiāng àn, ér dí qí qūn xún huái diān zhī jiān, kǒng jiǔ huò shēng biàn, dāng qiǎn yuè fēi zì shàng liú qǔ jiān dào chéng xū jī zhī, dí qí bì yǒu fǎn gù zhī huàn. dì yuē: dāng rú cǐ cuò zhì, bīng guì zhuō sù, bù yí qiǎo chí, jī shì yī shī, kǒng chéng hòu huǐ, yí sù yù zhī.
丁酉,執政進呈車駕進發頓宿次序。帝曰:「朕奉己至薄,況此行本以安民,豈可過為煩擾!又恐州縣以調夫修治道路為名,並緣為弊。」趙鼎曰:「朝廷累行約束,丁寧備至。」沈與求曰:「諸將之兵分屯江岸,而敵騎逡巡淮甸之間,恐久或生變,當遣岳飛自上流取間道乘虛擊之,敵騎必有反顧之患。」帝曰:「當如此措置,兵貴拙速,不宜巧遲,機事一失,恐成後悔,宜速諭之。」
wù xū, dì dēng zhōu, fā lín ān fǔ, fèng tiān zhāng gé zǔ zōng shén yù yǐ xíng, zhǔ guǎn diàn qián sī gōng shì liú xī shén wǔ zhōng jūn tǒng zhì yáng yí zhōng jiē yǐ qí jūn cóng. dì bù yǐ wán hǎo zì suí, yù zhōu sān shí yú sōu, suǒ zài shū jí ér yǐ. dì jì fā, nǎi mìng liù gōng zì wēn zhōu fàn hǎi wǎng quán zhōu. wǎn, pō lín píng zhèn.
戊戌,帝登舟,發臨安府,奉天章閣祖宗神御以行,主管殿前司公事劉錫、神武中軍統制楊沂中皆以其軍從。帝不以玩好自隨,御舟三十餘艘,所載書籍而已。帝既發,乃命六宮自溫州泛海往泉州。晚,泊臨平鎮。
liú guāng shì qǐ yǔ hán shì zhōng jūn zhī qián liáng. dì yuē: zhū jiāng zhī bīng, yòng mìng zé yī, qí suǒ zhī qián liáng, qǐ róng yǒu yì! cǐ jiē lǚ yí hào bù gōng zhī bì. zhào dǐng yuē: cháo tíng jǔ cuò jì dāng, zhū jiāng zì fú. jīn bù gōng rú cǐ, bì zhì fēn fēn. qǐ xià guāng shì huì hé dé qián mǐ zhī shù rán hòu xíng. shěn yǔ qiú yuē: qǐ wéi qián liáng, zhì yú shǎng fá yì rán. wéi zhì gōng kě yǐ fú tiān xià, gù shǎng zé zhī quàn, fá zé zhī wèi. dì yuē: dà chén bù gōng, hé yǐ fú zhòng! dǐng yuē: gǒu wèi bù gōng, zé shǎng suī hòu, rén bù yǐ wèi ēn, fá suī yán, rén bù yǐ wèi wēi. dì yuē: zhèn qīn zǒng liù shī, zhèng dāng gōng shì shǎng fá.
劉光世乞與韓世忠均支錢糧。帝曰:「諸將之兵,用命則一,其所支錢糧,豈容有異!此皆呂頤浩不公之弊。」趙鼎曰:「朝廷舉措既當,諸將自服。今不公如此,必致紛紛。乞下光世會合得錢米之數然後行。」沈與求曰:「豈唯錢糧,至於賞罰亦然。惟至公可以服天下,故賞則知勸,罰則知畏。」帝曰:「大臣不公,何以服眾!」鼎曰:「苟為不公,則賞雖厚,人不以為恩,罰雖嚴,人不以為威。」帝曰:「朕親總六師,正當公示賞罰。」
jǐ hài, dì cì chóng dé xiàn. hán shì zhōng qiǎn yì wèi dài fū xuān zhōu guān chá shǐ běn sī tí jǔ yī xíng shì wù dǒng rì pū, yòu cháo fèng láng zhí mì gé běn sī cān yì guān chén jué, yǐ suǒ fú jīn bīng yī bǎi bā rén xiàn xíng zài, yīn yán chéng zhōu chén mò rén, qǐ hòu jiā zèng, dì cù rán yuē: shǐ rén sǐ yú fēng dí zhī xià, chéng wèi kě mǐn. kě lìng shōu shí yí hái, yú zhèn jiāng fǔ zé dì lǐ bìn, réng suì dù tóng xíng yī míng zhào guǎn. nǎi zhào rì pū zhēn chú xuān zhōu guān chá shǐ, jué qiān yòu cháo fèng dài fū chōng mì gé xiū zhuàn, zhōng fèng dài fū xiāng zhōu guān chá shǐ jiè yuán luò jiē guān wèi tóng zhōu guān chá shǐ, wǔ gōng dài fū kāng zhōu cì shǐ hū yán tōng wèi jí zhōu cì shǐ.
己亥,帝次崇德縣。韓世忠遣翊衛大夫、宣州觀察使、本司提舉一行事務董日攵,右朝奉郎、直秘閣、本司參議官陳桷,以所俘金兵一百八人獻行在,因言承州陳歿人,乞厚加贈,帝蹙然曰:「使人死於鋒鏑之下,誠為可憫。可令收拾遺骸,於鎮江府擇地理殯,仍歲度童行一名照管。」乃詔日攵真除宣州觀察使,桷遷右朝奉大夫、充秘閣修撰,中奉大夫、相州觀察使解元落階官為同州觀察使,武功大夫、康州刺史呼延通為吉州刺史。
gēng zǐ, dì cì xiù zhōu běi mén wài.
庚子,帝次秀州北門外。
xīn chǒu, dì cì wú jiāng xiàn. shí zhī xiàn yáng tóng póu gōng zhāng yǐ dài chéng yú zhī zhì, mín yǒu yī jiā dāng fèi sān bǎi jiān zhě, qí rén bù fú, xiè xì zhī. yù shǐ zhāng zhì yuǎn sān shàng cè lùn qí rǎo mín, tóng jìng bà qù.
辛丑,帝次吳江縣。時知縣楊同裒供張以待乘輿之至,民有一家當費三百縑者,其人不伏,械繫之。御史張致遠三上策論其擾民,同竟罷去。
rén yín, yù zhōu cì gū sū. dì chéng mǎ rù jū píng jiāng fǔ xíng gōng. shǒu chén sūn yòu jìn yù shàn, qí zhuó zǐ jí bì, qiě yǒu sēng sì tí shí, dì bù yǐ wèi xián. tā rì, wèi zhào dǐng yuē: zhèn niàn wǎng rì jiān nán, suī jū chù ài lòu, yǐn shí fěi bó, yì suǒ gān xīn. ruò biān jìng yǐ qīng, jùn yì jì ān, yíng hái èr shèng, zài ān jiǔ miào, dì wáng zhī zūn gù zài. zhào dǐng yuē: bì xià guī mó hóng yuǎn rú cǐ, zé tiān xià xìng shèn.
壬寅,御舟次姑蘇。帝乘馬入居平江府行宮。守臣孫祐進御膳,其卓子極弊,且有僧寺題識,帝不以為嫌。它日,謂趙鼎曰:「朕念往日艱難,雖居處隘陋,飲食菲薄,亦所甘心。若邊境已清,郡邑既安,迎還二聖,再安九廟,帝王之尊固在。」趙鼎曰:「陛下規模宏遠如此,則天下幸甚。」
gù zèng chéng shì láng chén dōng ōu yáng chè, bìng jiā zèng cháo fèng láng mì gé xiū zhuàn, gèng yǔ ēn zé èr zī, cì guān tián shí qǐng.
故贈承事郎陳東、歐陽澈,並加贈朝奉郎、秘閣修撰,更與恩澤二資,賜官田十頃。
zhào dǐng jìn chéng hán shì zhōng zòu zhá, yīn lùn jiàn yán zhī chū, huáng qián shàn wāng bó yàn shàn quán zhuān shā, zhì èr rén yú jí diǎn. shàng yuē: zhèn chū jí wèi, mèi yú zhì tǐ, tīng yòng fēi rén, zhì jīn tòng hèn. zèng guān tuī ēn, yóu wèi zú yǐ chēng zhèn huǐ guò zhī yì, kě gèng zèng guān cì tián. suī rán, sǐ zhě bù kě fù shēng, zhuī tòng wú yǐ.
趙鼎進呈韓世忠奏札,因論建炎之初,黃潛善、汪伯彥擅權專殺,置二人於極典。上曰:「朕初即位,昧於治體,聽用非人,至今痛恨。贈官推恩,猶未足以稱朕悔過之意,可更贈官賜田。雖然,死者不可復生,追痛無已。」
jiǎ chén, jīn yòu fù yuán shuài wán yán chāng zhào tōng wèn shǐ wèi liáng chén wáng huì xiāng jiàn, páng yǒu sì rén, jiē yī shā páo tóu jīn qiú xuē, yǔ liáng chén děng tóng xí dì ér zuò. chāng wèn láo jiǔ zhī, yù yún: qí sān èr rì zuǒ yuán shuài lái, yì shì bì, huà dìng shì jié, qiǎn rǔ děng guī. liáng chén tuì. yú shí yòu fù yuán shuài chāng zài sì zhōu, yòu dōu jiān zōng bì zài tiān zhǎng, zuǒ fù yuán shuài zōng fǔ shàng wèi zhì yě.
甲辰,金右副元帥完顏昌召通問使魏良臣、王繪相見,旁有四人,皆衣紗袍、頭巾、球靴,與良臣等同席地而坐。昌問勞久之,諭云:「俟三二日左元帥來,議事畢,畫定事節,遣汝等歸。」良臣退。於時右副元帥昌在泗州,右都監宗弼在天長,左副元帥宗輔尚未至也。
yǐ sì, huái xī ān fǔ shǐ chóu yù qiǎn bīng jī jīn rén yú shòu chūn fǔ, bài zhī. chū, qīn zhēng zhào wèi zhì, lú zhōu rén huā yán qì huái bǎo jiāng, yù dé zhǐ, jí lù yǐ shì rén, rén jiē sī fèn qiě qiǎn qí zi jīn jiān dào gào jí, dì mìng wèi yòu dí gōng láng. huì dí jìn jù shòu chūn ān fēng, yù qiǎn bīng chū qí zhí dǐ chéng xià, yǔ shǒu jiāng sūn huī hé bīng jī zhī, dí zhàn bài què qù, dù huái, nán jūn rù chéng. yì rì, suì fù ān fēng xiàn.
乙巳,淮西安撫使仇悆遣兵擊金人於壽春府,敗之。初,親征詔未至,廬州人嘩言棄淮保江,悆得旨,急錄以示人,人皆思奮;且遣其子津間道告急,帝命為右迪功郎。會敵進據壽春、安豐,悆遣兵出奇直抵城下,與守將孫暉合兵擊之,敵戰敗卻去,渡淮,南軍入城。翼日,遂復安豐縣。
shí yī yuè, wù shēn, hú sōng nián zì jiāng shàng hái, rù jiàn. dì wèn kòng yù zhī jì, sōng nián yuē: chén dào zhèn jiāng jiàn kāng, bèi jiàn hán shì zhōng liú guāng shì jūn zhōng jiāng shì fèn lì, zhēng yù tūn shì dí rén, bì néng píng hù wáng shì, jiàn lì qí xūn. dì yuē: shù nián yǐ lái, miào táng wán xí xū wén ér bù míng shí xiào, shì cóng tái jiàn sōu tī xì wù ér bù zhī dà tǐ, gù wèi néng jìng huò huàn, jì jiān nán. fēi zhèn sù yè liú xīn zhì jūn lǚ, bèi qì xiè, jīn rì dí qí qīn yì, hé yǐ yù zhī! zhào dǐng yuē: chén děng gōng wén shèng xùn, gǎn bù zì jié nú dùn, shǎo fù bì xià zé shí zhī yì!
十一月,戊申,胡松年自江上還,入見。帝問控御之計,松年曰:「臣到鎮江、建康,備見韓世忠、劉光世軍中將士奮勵,爭欲吞噬敵人,必能屏護王室,建立奇勳。」帝曰:「數年以來,廟堂玩習虛文而不明實效,侍從、台諫搜剔細務而不知大體,故未能靖禍患,濟艱難。非朕夙夜留心治軍旅,備器械,今日敵騎侵軼,何以御之!」趙鼎曰:「臣等躬聞聖訓,敢不自竭駑鈍,少副陛下責實之意!」
gēng xū, chéng chǔ tài zhōu shuǐ zhài mín bīng bìng yǔ fàng shí nián zū shuì, kē yì jiǔ, réng fā qián mǐ shàn zhī.
庚戌,承、楚、泰州水寨民兵並與放十年租稅,科役久,仍發錢米贍之。
shí chéng zhōu shuǐ zhài shǒu lǐng xú kāng pān tōng děng qiǎn bīng yāo jī jīn bīng, fú nǚ zhí shù shí. jì mìng yǐ guān, xún yòu cì mǐ wàn shí.
時承州水寨首領徐康、潘通等遣兵邀擊金兵,俘女直數十。既命以官,尋又賜米萬石。
rén zǐ, zhào yuē: zhèn yǐ liǎng gōng wàn lǐ, yī bié jiǔ nián, kǎi yíng luán hé zhī hái, qī suì tíng wéi zhī fèng. gù bào hǔ féng hé zhī nù, dí suī chěng yú xiōng cán ér tóu shǔ jì qì zhī xián, zhèn níng gān yú qū rǔ shì yǐ bēi cí qiǎn shǐ, qū jǐ tōng hé. yǎng huái gù guó zhī miào tiāo, zhì yú yǔn tì fǔ jiàn zhōng yuán zhī fù lǎo, níng bù hàn yán! bǐ dé qiáng dí zhī qíng, shāo yǒu xiū bīng zhī yì, ér pàn chén liú yù, jù huò jí shēn, zào wèi shì duān, jiān dié hé hǎo, qiān wǒ chì zǐ, xié shǐ zhēng xíng, shè dì chēng bīng, cāo gē fàn shùn, dà nì bù dào, yī zhì yú sī! jǐng zòu jì wén, shén rén gòng fèn, jiē yuàn tǐng shēn ér xiào sǐ, bù rěn yǔ zéi yǐ jù shēng. jīn zhèn cǐ xíng, shì qì bǎi bèi. suī zì zuǎn chéng zhī hòu, měi guāi jǔ cuò zhī fāng shàng niàn zǔ zōng zài tiān zhī líng, gòng shuā guó jiā lěi suì zhī chǐ, yì bǐ nì dǎng, chéng cǐ juàn gōng. niàn wéi sù xiāo bá lǚ zhī qín, réng dǎo fēng dí zhàn zhēng zhī kǔ, xìng yán jí cǐ, wú suǒ cuò gōng. rán ér néng jiàn fēi cháng zhī gōng, jí yǒu bù cì zhī shǎng, chū zhào jù zài, zhèn bù shí yán. zī ěr liù shī, xián tǐ zhèn yì.
壬子,詔曰:「朕以兩宮萬里,一別九年,凱迎鑾輅之還,期遂庭闈之奉。故暴虎馮河之怒,敵雖逞於兇殘;而投鼠忌器之嫌,朕寧甘於屈辱;是以卑辭遣使,屈己通和。仰懷故國之廟祧,至於霣涕;俯見中原之父老,寧不汗顏!比得強敵之情,稍有休兵之議,而叛臣劉豫,懼禍及身,造為事端,間諜和好,簽我赤子,脅使征行,涉地稱兵,操戈犯順,大逆不道,一至於斯!警奏既聞,神人共憤,皆願挺身而效死,不忍與賊以俱生。今朕此行,士氣百倍。雖自纂承之後,每乖舉錯之方;尚念祖宗在天之靈,共刷國家累歲之恥,殪彼逆黨,成此雋功。念惟夙宵跋履之勤,仍蹈鋒鏑戰爭之苦,興言及此,無所措躬。然而能建非常之功,即有不次之賞,初詔具在,朕不食言。咨爾六師,咸體朕意。」
chuān shǎn xuān fǔ sī tǒng zhì guān yáng cóng yí bài dí yú là jiā chéng.
川陝宣撫司統制官楊從儀敗敵於臘家城。
yuè fēi zhī qǔ xiāng yáng yě, cháo tíng mìng xuān fǔ fù shǐ wú jiè chéng jī qiān zhì. jiè qiǎn cóng yí yǐ bīng rù wěi dì, yù dí, shèng zhī.
岳飛之取襄陽也,朝廷命宣撫副使吳玠乘機牽制。玠遣從儀以兵入偽地,遇敵,勝之。
dīng sì, zhào yuē: zhèn yǐ nì chén liú yù chēng bīng nán xiàng, jǐng zòu jí wén, shén rén gòng fèn. zhèn bù gǎn fù dǎo qián zhé, wèi tuì bì zì ān zhī jì, ér zhòng yí jiāng zhè chì zǐ liú lí tú lù zhī huò, nǎi xià zuì jǐ zhī zhào, qīn zǒng liù shī, lín xìng jiāng bīn, dū lì jiāng shì. rán ér xìng shī shí wàn, rì fèi qiān jīn, dòng zhòng láo rén, jù suǒ bù miǎn, měi yī niàn cǐ, cè rán jiù huái! shàng kǎi zhū lù jiān sī shuài shǒu yǔ fū jùn yì dà xiǎo zhī chén, sù yè jiū xīn, yǐ tǐ zhèn yì, fán jiè dài cuī kē yǒu xū yú zhòng zhě, wú dé zòng lì, bìng yuán wèi jiān fán dào zéi jiān guǐ zhé shēng kuī cì zhě, wù jué qí méng, wú lìng qiè fā. qí huò chéng shí rǎo rǎng, zì wú míng zhī liǎn, róng jiān wán kòu, shī jī chá zhī fāng, zhì shǐ wú mín héng lí kùn kǔ, yǒu yī yú cǐ, bì fá wú shè. hòu jūn shì shāo dìng, dāng qiǎn tíng chén, xún xíng jùn guó.
丁巳,詔曰:「朕以逆臣劉豫稱兵南向,警奏即聞,神人共憤。朕不敢復蹈前轍,為退避自安之計,而重貽江、浙赤子流離屠戮之禍,乃下罪己之詔,親總六師,臨幸江濱,督勵將士。然而興師十萬,日費千金,動眾勞人,俱所不免,每一念此,惻然疚懷!尚凱諸路監司、帥守與夫郡邑大小之臣,夙夜究心,以體朕意,凡借貸、催科有須於眾者,毋得縱吏,並緣為奸;凡盜賊奸宄輒生窺伺者,務絕其萌,毋令竊發。其或乘時擾攘,恣無名之斂,容奸玩寇,失稽察之方,致使吾民橫罹困苦,有一於此,必罰無赦。候軍事稍定,當遣廷臣,循行郡國。」
wù wǔ, qiān shū shū mì yuàn shì hú sōng nián jiān quán cān zhī zhèng shì, yǐ shěn yǔ qiú àn xíng jiāng shàng gù yě.
戊午,簽書樞密院事胡松年兼權參知政事,以沈與求按行江上故也。
shí sōng jiāng jì yǒu bèi, shāng jiǎ wǎng lái zì rú, tōng tài chū nà yán huò rú gù. dì jiàn shì qì dà zhèn, jié yīn rì wén, yù dù jiāng jué zhàn, zhào dǐng yuē: tuì jì bù kě, dù jiāng fēi cè yě. jīn bīng yuǎn lái, lì yú sù zhàn, qǐ kě yǔ zhī zhēng fēng! bīng jiā yǐ qì wèi zhǔ, sān gǔ jì shuāi yǐ, gū shǒu jiāng shǐ bù dé dù, xú guān qí shì yǐ jué wàn quán. qiě yù yóu bù qīn lín, zhǐ qiǎn qí zi, qǐ fán zhì zūn yǔ nì chú jué shèng fù zāi! yú shì qiǎn yǔ qiú àn xíng jiāng shàng, yǔ zhū jiāng yì kě fǒu, shǐ zhī dí qí dà jí, qí shù shén zhòng. yǔ qiú huí, yán yán jiāng jū mín xuán zào wū wèi sì, dí suī duì àn, lüè bù wèi zhī.
時松江既有備,商賈往來自如,通、泰出納鹽貨如故。帝見士氣大振,捷音日聞,欲渡江決戰,趙鼎曰:「退既不可,渡江非策也。金兵遠來,利於速戰,豈可與之爭鋒!兵家以氣為主,三鼓既衰矣,姑守江使不得渡,徐觀其勢以決萬全。且豫猶不親臨,止遣其子,豈煩至尊與逆雛決勝負哉!」於是遣與求按行江上,與諸將議可否,始知敵騎大集,其數甚眾。與求回,言沿江居民旋造屋為肆,敵雖對岸,略不畏之。
jīn rén pò chú zhōu. yú shì huái xī jiāng dōng xuān fǔ shǐ liú guāng shì yí jūn jiàn kāng fǔ, huái dōng xuān fǔ shǐ hán shì zhōng yí jūn zhèn jiāng fǔ, zhè xī jiāng dōng xuān fǔ shǐ zhāng jùn yí jūn cháng zhōu.
金人破滁州。於是淮西、江東宣撫使劉光世移軍建康府,淮東宣撫使韓世忠移軍鎮江府,浙西、江東宣撫使張俊移軍常州。
jǐ wèi, zī zhèng diàn xué shì tí jǔ wàn shòu guān jiān shì dú zhāng jùn zhī shū mì yuàn shì.
己未,資政殿學士、提舉萬壽觀兼侍讀張浚知樞密院事。
jùn zhī wèi zhì yě, qǐng qiǎn yuè fēi dù jiāng rù huái xī, yǐ qiān zhì jīn bīng zhī zài huái dōng zhě, dì cóng zhī. jí rù jiàn, dì wèn dǐng: jùn fāng lüè hé rú? dǐng yuē: jùn ruì yú gōng míng ér dé zhòng xīn, kě yǐ dú rèn. yú shì dì fù yòng zhī.
浚之未至也,請遣岳飛渡江入淮西,以牽制金兵之在淮東者,帝從之。及入見,帝問鼎:「浚方略何如?」鼎曰:「浚銳於功名而得眾心,可以獨任。」於是帝復用之。
xīn yǒu, guān wén diàn xué shì tí jǔ lín ān fǔ dòng xiāo gōng lǐ gāng yán: jīn liú yù xī bīng nán xià, qí jìng nèi bì xū. tǎng mìng xìn chén chéng cǐ jī huì, dǎo yǐng chāng yǐ lín jī diān, diàn fā tíng jī, chū qí bù yì, zé yù bì dà zhèn jù, hū hái chǒu lèi yǐ zì yíng jiù, wáng shī zhuī niè, bì yǒu kě shèng zhī lǐ. fēi wéi qiān zhì nán mù zhī bīng, yì yǒu huī fù zhōng yuán zhī zhào, cǐ shàng cè yě. cháo tíng huò yǐ zī shì tǐ dà, zé luán yú zhù bì jiāng shàng, shì xū hào zhào shàng liú zhī bīng, shùn liú ér xià, jīng qí jīn gǔ, qiān lǐ xiāng wàng, yǐ zhù shēng shì, zé dí rén suī zhòng, qǐ gǎn nán dù! réng zhào dà jiāng lǜ qí quán shī, jìn tún huái nán yào hài zhī dì, shè qí yāo jī, jué qí liáng dào, yù bì tuì dùn. bǎo quán dōng nán, xú yì gōng tǎo, cǐ zhōng cè yě. wàn yī yǒu jiè qīn zhēng zhī míng, wèi shùn dòng zhī jì, wěi yī èr dà jiāng hàn dí yú hòu, zé chén kǒng chē jià hào lìng bù xíng, dí dé chéng jiān shēn rù, zhōu xiàn wàng fēng bēn kuì, qí wèi huàn yǒu bù kě shèng yán zhě, cǐ zuì xià cè yě. wǎng suì jīn rén nán dù, yì zài qīn lüè, jì dé zǐ nǚ yù bó, shí fāng shǔ zé shì bì hái shī. jīn liú yù shǐ zhī dù jiāng ér nán, bì móu gē jù, jiāng hé yǐ wèi shàn hòu zhī jì zāi! jīn rì wèi tuì bì zhī jì zé bù kě. cháo tíng cuò zhì dé yí, jiāng shì yòng mìng, zé ān zhī dí fēi sòng sǐ yú wǒ! gù yī shí jī huì, suǒ yǐ yīng zhī hé rú ěr. wàng jiàng chū chén zhāng, yǔ èr sān dà chén shú yì.
辛酉,觀文殿學士、提舉臨安府洞霄宮李綱言:「今劉豫悉兵南下,其境內必虛。倘命信臣乘此機會,搗潁昌以臨畿甸,電發霆擊,出其不意,則豫必大震懼,呼還醜類以自營救,王師追躡,必有可勝之理。非惟牽制南牧之兵,亦有恢復中原之兆,此上策也。朝廷或以茲事體大,則鑾輿駐蹕江上,勢須號召上流之兵,順流而下,旌旗金鼓,千里相望,以助聲勢,則敵人雖眾,豈敢南渡!仍召大將率其全師,進屯淮南要害之地,設奇邀擊,絕其糧道,豫必退遁。保全東南,徐議攻討,此中策也。萬一有借親征之名,為順動之計,委一二大將捍敵於後,則臣恐車駕號令不行,敵得乘間深入,州縣望風奔潰,其為患有不可勝言者,此最下策也。往歲金人南渡,意在侵掠,既得子女玉帛,時方暑則勢必還師。今劉豫使之渡江而南,必謀割據,將何以為善後之計哉!今日為退避之計則不可。朝廷措置得宜,將士用命,則安知敵非送死於我!顧一時機會,所以應之何如耳。望降出臣章,與二三大臣熟議。」
chū, zhāng jùn zhī zhé fú zhōu yě, gāng yì yù jū yān, jùn fú qí zhōng yì, chú qián xì, gèng xiāng qīn shàn. jí jùn zhào rù, gāng yīn yǐ zòu shū fù jìn, dì yuē: gāng qù guó shù nián, wú yī zì dào cháo tíng, jīn yǒu cǐ zòu, qǐ fēi yǐ zhèn zǒng shī qīn lín dà jiāng, hé gāng zhī yì hū! suǒ chén yì jīn rì jí wù, kě jiàng zhào jiǎng yù.
初,張浚之謫福州也,綱亦寓居焉,浚服其忠義,除前隙,更相親善。及浚召入,綱因以奏疏附進,帝曰:「綱去國數年,無一字到朝廷,今有此奏,豈非以朕總師親臨大江,合綱之意乎!所陳亦今日急務,可降詔獎諭。」
guǐ hài, lóng tú gé zhí xué shì xīn chú dū du fǔ cān móu guān zhé yàn zhì wèi shū mì dōu chéng zhǐ, xīng yè jiān chéng qián lái gōng zhí. jiàng chōng jí yīng diàn xiū zhuàn zhī dǐng zhōu chéng chāng fù huī yóu gé dài zhì, chōng dū du fǔ cān yì guān.
癸亥,龍圖閣直學士、新除都督府參謀官折彥質為樞密都承旨,星夜兼程前來供職。降充集英殿修撰、知鼎州程昌復徽猷閣待制,充都督府參議官。
huái xī xuān fǔ sī tǒng zhì guān zhōng liàng dài fū tóng zhōu guān chá shǐ zhī lán zhōu wáng dé, yǔ dí yù yú chú zhōu zhī sāng gēn pō, bài zhī, shēng qín shí yú rén fù xíng zài.
淮西宣撫司統制官、中亮大夫、同州觀察使、知蘭州王德,與敵遇於滁州之桑根坡,敗之,生擒十餘人赴行在。
jiǎ zǐ, zhào yuē: zhāng jùn ài jūn ài guó, chū yú chéng xīn. qǐng shǔ duō jiān, shǒu chàng dà yì, gù yǒu gōng yú wáng shì, réng yǎ zhì yú zhōng yuán, wèi guān zhōng jù tiān xià shàng yóu, wèi yǒu shě cǐ ér néng xìng qǐ zhě, yú dí zhàn shèng zhī hòu, kǎi rán qǐng xíng. jiū suǒ shī wèi, wú kuì rén chén zhī yì lùn qí chéng bài, shì yì bīng jiā zhī cháng. shěn quán zhòng yī fāng, ài zēng yì zhì, yuǎn zài qiān lǐ, yí sì nán míng, zé dào lù yuàn bàng zhī yán, yǔ fū tái jiàn wén fēng zhī wù, gài wú zú guài. bǐ fù zhào zhì zhī yòu mì, ér guān qí kǒng jù chù tì, rú bù zì ān, yì zhě shàng lǜ zhōng wài huò yǒu suǒ wèi chá yú? fū shǐ jǐn zhōng jié jié zhī chén, huái míng zhé bǎo shēn zhī jiè, zhèn shén kuì yān! kě lìng xué shì yuàn jiàng zhào, chū bǎng cháo táng.
甲子,詔曰:「張浚愛君愛國,出於誠心。頃屬多艱,首唱大義,固有功於王室,仍雅志於中原,謂關中據天下上游,未有舍此而能興起者,於敵戰勝之後,慨然請行。究所施為,無愧人臣之義;論其成敗,是亦兵家之常。矧權重一方,愛憎易致,遠在千里,疑似難明,則道路怨謗之言,與夫台諫聞風之誤,蓋無足怪。比復召置之宥密,而觀其恐懼怵惕,如不自安,意者尚慮中外或有所未察歟?夫使盡忠竭節之臣,懷明哲保身之戒,朕甚愧焉!可令學士院降詔,出榜朝堂。」
bǐng yín, chū, hé dōng zhōng yì jūn jiāng zhào yún cháng chū bīng yǔ dí zhàn, zhì shì dí zhí qí fù fú jí mǔ zhāng shì yǐ zhāo zhī, qiě xǔ yún píng yáng fǔ lù fù zǒng guǎn, yún bù gù, suì shā fú, qiú zhāng shì yú jiàng zhōu. jiǔ zhī, yún jiān dào bēn yuè fēi jūn zhōng. jì ér fēi qiǎn yún dù hé, yún yīn jī yuán qǔ xiàn, fù qǔ qí mǔ. fēi yǐ wèi xiǎo jiāng.
丙寅,初,河東忠義軍將趙雲嘗出兵與敵戰,至是敵執其父福及母張氏以招之,且許雲平陽府路副總管,雲不顧,遂殺福,囚張氏於絳州。久之,雲間道奔岳飛軍中。既而飛遣雲渡河,雲因擊垣曲縣,復取其母。飛以為小將。
jǐ sì, huái xī xuān fǔ sī xuǎn fēng fù tǒng zhì wáng shī chéng qīn bīng fù tǒng zhì zhāng qí fù shòu chūn fǔ, zhí qí zhī fǔ wáng jìng.
己巳,淮西宣撫司選鋒副統制王師晟、親兵副統制張錡復壽春府,執其知府王靖。
xīn wèi, qǐ fù mì gé xiū zhuàn zhī yuè zhōu chéng qiān qiū yí zhī dǐng zhōu, zuǒ cháo fèng láng zhāng jiǎo zhī yuè zhōu.
辛未,起復秘閣修撰、知岳州程千秋移知鼎州,左朝奉郎張{角}知岳州。
dì lǎn chú mù, wèn jiǎo cái shù rú hé, zhào dǐng yuē: wén qí néng bàn shì. dì yuē: bù xū gèng wèn mǒu rén jiàn, wéi cái shì yòng. hú sōng nián yuē: cháo tíng yòng rén, bù kě bù shèn, yòng yī jūn zǐ zé jūn zǐ jìn, yòng yī xiǎo rén zé xiǎo rén jìn. dì yuē: jūn zǐ gāng zhèng ér yì shū, xiǎo rén róu nìng ér yì qīn. zhèn yú rèn yòng tīng chá zhī jiān, bù gǎn shǎo hū yě.
帝覽除目,問{角}才術如何,趙鼎曰:「聞其能辦事。」帝曰:「不須更問某人薦,惟才是用。」胡松年曰:「朝廷用人,不可不慎,用一君子則君子進,用一小人則小人進。」帝曰:「君子剛正而易疏,小人柔佞而易親。朕於任用聽察之間,不敢少忽也。」
zhī shū mì yuàn shì zhāng jùn wǎng zhèn jiāng shì shī.
知樞密院事張浚往鎮江視師。
shí jīn rén yú chú shàng zào zhōu, yǒu dù jiāng zhī yì. zhào dǐng mì wèi dì yán yuē: jīn rì zhī jǔ, suī tiān rén xián zhù, rán zì gǔ yòng bīng, bù néng bǎo qí bì shèng, shì zhì jí yīng zhī, shù bù cāng cù. wàn yī jīn rén dù jiāng, bì xià dāng qīn zǒng wèi shì, qū cháng rùn, dū zhū jiāng, chéng qí wèi jí, bìng lì xuè zhàn, wèi bì bù shèng. huò è bú zhù, zé yóu tā dào fù guī lín ān, jiān shǒu wú jiāng, dí yì ān néng shēn rù! chén yǔ zhāng jùn fēn jiū zhū jiāng, huò yāo jié, huò wěi xí, gè zì wèi móu, tiān xià shì wú bù jí yǐ. zhǔ guǎn diàn qián sī gōng shì liú xī shén wǔ zhōng jūn tǒng zhì yáng yí zhōng jiàn dǐng yuē: tàn bào rú cǐ, jià mò xū dòng? dǐng yuē: qí dí yǐ dù jiāng, fāng qiǎn èr jūn lǜ bīng qū cháng rùn, bìng lì yī zhàn yǐ jué cún wáng, gèng wú tā shù. xī děng shēng yán yuē: xiàng gōng kě wèi dà dǎn. dǐng yuē: shì yǐ zhì cǐ, bù dé bù rán. èr jūn, suí jià zhī qīn bīng yě, huǎn jí zhèng lài wèi yòng, qǐ kě xiān chū cǐ yán! xī děng nǎi tuì.
時金人於滁上造舟,有渡江之意。趙鼎密為帝言曰:「今日之舉,雖天人咸助,然自古用兵,不能保其必勝,事至即應之,庶不倉猝。萬一金人渡江,陛下當親總衛士,趨常、潤,督諸將,乘其未集,並力血戰,未必不勝。或遏不住,則由它道復歸臨安,堅守吳江,敵亦安能深入!臣與張浚分糾諸將,或腰截,或尾襲,各自為謀,天下事無不集矣。」主管殿前司公事劉錫、神武中軍統制楊沂中見鼎曰:「探報如此,駕莫須動?」鼎曰:「俟敵已渡江,方遣二君率兵趨常、潤,並力一戰以決存亡,更無它術。」錫等聲言曰:「相公可謂大膽。」鼎曰:「事已至此,不得不然。二君,隨駕之親兵也,緩急正賴為用,豈可先出此言!」錫等乃退。
jīn zuǒ fù yuán shuài wán yán chāng qiǎn tōng wèn shǐ wèi liáng chén wáng huì guī xíng zài.
金左副元帥完顏昌遣通問使魏良臣、王繪歸行在。
chāng yōng sān bǎi yú qí, yù yú tú, wèn nán zài sān, liáng chén děng dá chāng rú chū jiàn yù xìng zhī yǔ. chāng yán: jì yù jiǎng hé, dāng wù zhì chéng, bù kě jiān zhà. kuàng xiǎo xiǎo yǎn xí, hé yì yú shì! rú yù zhàn, xiān yuē dìng yī rì, liǎng jūn duì dí zé kě. wǒ guó zhōng zhǐ yǐ rén yì xíng shī, ruò yī miàn jiǎng hé, yòu yī miàn shǐ rén yǎn bù bèi, rú cǐ, kǒng jiāng nán zhōng wèi jiāng chén suǒ wù, rú xiàng lái dà jūn zhì biàn jīng, yáo píng zhòng jié zhài shì kě jiàn. běn cháo shì tǐ, qín guì jiē zhī, ruò wèi xìn, qiě dāng wèn zhī. liáng chén děng yǐ cǐ lái yǒu shàng dà jīn huáng dì biǎo èr shèng èr hòu biǎo chéng xiàng yuán shuài wù lù liù fēng, qǐ liú jūn qián. yì zhě yún: dà jīn huáng dì biǎo kě liú, tā shū chí qù.
昌擁三百餘騎,遇於塗,問難再三,良臣等答昌如初見聿興之語。昌言:「既欲講和,當務至誠,不可奸詐。況小小掩襲,何益於事!如欲戰,先約定一日,兩軍對敵則可。我國中只以仁義行師,若一面講和,又一面使人掩不備,如此,恐江南終為將臣所誤,如向來大軍至汴京,姚平仲劫寨事可見。本朝事體,秦檜皆知,若未信,且當問之。」良臣等以此來有上大金皇帝表、二聖、二後表、丞相、元帥物錄六封,乞留軍前。譯者云:「大金皇帝表可留,它書持去。」
shí èr yuè, yǐ hài shuò, shàng shū lì bù yuán wài láng wèi liáng chén, gé mén xuān zàn shè rén wáng huì, zhì zì jīn guó jūn qián, duì yú nèi diàn, dì wèn láo qí wò.
十二月,乙亥朔,尚書吏部員外郎魏良臣,閤門宣贊舍人王繪,至自金國軍前,對於內殿,帝問勞其渥。
shì yù shǐ wèi gāng yán: cháo tíng qián cǐ sān qiǎn hé shǐ, ér dà jīn jì yǒu bào pìn, lǐ yì zhōu xuán, xìn yán kě kǎo. qǐng fù zhuān shǐ xún hǎo, wèi yǒu xìn xì. zī nǎi liú yù fù zǐ zào bīng duān, běn móu kuī jiāng, chū wú hé yì. shǐ rén wèi jiàn guó xiāng bào shū, lái zì jìn diān, cǐ ér kě xìn, fù zhé wèi yuǎn. jīn dà bīng zuò è tiān xiǎn, yuán shī yǐ zhōu shàng liú, jīng ruì wú lǜ shí wàn. bǐ liú yù xié jīn wèi zhòng, qiān jūn běn wú chì zǐ, rén xīn xiàng bèi, jiǔ dāng zì xié chí zhòng yǐ dài zhī, qīng bīng yǐ rǎo zhī, wú jì dé yǐ. wéi bì xià wèi zōng shè shēng líng zhī zhòng, yǎng shùn tiān yì, fǔ cóng rén yù, chì lì zhū jiāng, lì tú gōng shǒu. dì shén nà qí yán.
侍御史魏矼言:「朝廷前此三遣和使,而大金繼有報聘,禮意周旋,信言可考。頃復專使尋好,未有釁隙。茲乃劉豫父子造兵端,本謀窺江,初無和意。使人未見國相報書,來自近甸,此而可信,覆轍未遠。今大兵坐扼天險,援師艤舟上流,精銳無慮十萬。彼劉豫挾金為重,簽軍本吾赤子,人心向背,久當自攜;持重以待之,輕兵以擾之,吾計得矣。惟陛下為宗社生靈之重,仰順天意,俯從人慾,飭勵諸將,力圖攻守。」帝甚納其言。
xīn sì, mìng xíng gōng liú shǒu sī zhōng jūn tǒng zhì wáng jìn yǐ suǒ bù tún tài zhōu, fáng tōng tài, yīng yuán huái dōng shuǐ zhài, quán tīng shuài sī jié zhì.
辛巳,命行宮留守司中軍統制王進以所部屯泰州,防通、泰,應援淮東水寨,權聽帥司節制。
wěi qí bǎo yì láng liú yuǎn tè bǔ zhōng yì láng. yuǎn, tóng zhōu rén, cóng liú lín rù kòu, yǔ qí tú liù rén zì xū yí tuō shēn lái guī, jiē lù zhī.
偽齊保義郎劉遠特補忠翊郎。遠,同州人,從劉麟入寇,與其徒六人自盱眙脫身來歸,皆錄之。
bǐng xū yè, yuè fàn mǎo, tài shǐ yǐ wèi dí miè zhī xiàng, dì yǐ yù fǔ chén. hú sōng nián yuē: tiān xiàng rú cǐ, zhōng xìng kě qī. dì yuē: fàn lǐ yǒu yán: tiān yīng zhì yǐ, rén shì wèi jǐn yě. gèng zài cháo tíng cuò zhì hé rú ěr.
丙戌夜,月犯昴,太史以為敵滅之象,帝以諭輔臣。胡松年曰:「天象如此,中興可期。」帝曰:「范蠡有言:『天應至矣,人事未盡也。』更在朝廷措置何如耳。」
dīng hài, zhī fú zhōu zhāng shǒu yán: chén wén hán shì zhōng suǒ xiàn dí fú, yǐ jiù lù yú jiā hé, yuǎn jìn xīn kuài, bù móu tóng cí. rán chén qiè wèi fán suǒ xiàn fú, ruò shǐ jiē shì jīn rén huò tā guó jí zhù, zé yí jǐn jiǎo chú, bǐ wú yí yù. zhì yú liǎng hé shān dōng zhū lù zhī mín, zé jiē bì xià chì zǐ yě, liú yù qū pò yǐ lái, bì fēi děi yǐ. ruò lín chén shā lù, shì gù bù miǎn, zhì yú fú zhí ér zhì, róng yǒu suǒ jīn. qǐng fán suǒ de fú nèi, yǒu qiān jūn zé yí yù yǐ ēn xìn, yǐ shì bù rěn shā zhī zhī yì, kě tè dài ér guī zhī huò yuàn liú zhě, yì tīng qí biàn. bù wéi dé xiān wáng xié cóng wǎng zhì zhī yì, ér liú yù zhī bīng kě shǐ zì kuì, hòu suī rì shā ér qū zhī shǐ qián, jiāng bù fù wèi yòng yǐ. shū zòu, zhào jiǎng zhī.
丁亥,知福州張守言:「臣聞韓世忠所獻敵俘,已就戮於嘉禾,遠近欣快,不謀同辭。然臣竊謂凡所獻俘,若使皆是金人或它國藉助,則宜盡剿除,俾無遺育。至於兩河、山東諸路之民,則皆陛下赤子也,劉豫驅迫以來,必非得已。若臨陳殺戮,勢固不免,至於俘執而至,容有所矜。請凡所得俘內,有簽軍則宜諭以恩信,以示不忍殺之之意,可特貸而歸之;或願留者,亦聽其便。不惟得先王脅從罔治之義,而劉豫之兵可使自潰,後雖日殺而驅之使前,將不復為用矣。」疏奏,詔獎之。
rén chén, hú běi zhì zhì sī tǒng zhì guān niú gāo xú qìng, bài jīn bīng yú lú zhōu.
壬辰,湖北制置司統制官牛皋、徐慶,敗金兵於廬州。
shí jīn zēng bīng fù qīn huái yòu, chóu yù jǐn fā shù jūn qiān rén jù zhī, jì ér bài běi, wú yī hái zhě, suì qiú jiù yú hú běi zhì zhì shǐ yuè fēi, fēi qiǎn gāo qìng lǜ èr qiān rén wǎng yuán. qìng, fēi ài jiāng yě. shì rì, gāo qìng cóng qí shù shí xiān zhì, zuò wèi dìng, chì hòu bào jīn rén wǔ qiān qí jiāng bī chéng. shí hú běi jūn wèi jí, yù sè dòng bù ān, gāo yuē: wú wèi yě, dāng wèi gōng tuì zhī. jí yǔ qìng yǐ cóng qí chū chéng, wèi dí zhòng yuē: niú gāo zài cǐ, ěr bèi hé wèi jiàn qīn! nǎi zhǎn zhì shì zhī, jīn bīng shī sè. gāo wǔ shuò jìng qián, jīn bīng yí yǒu fú, jí bēn kuì, gāo lǜ qí zhuī zhī, jīn bīng zì xiāng jiàn sǐ, yú jiē dùn qù. shí huái xī xuān fǔ shǐ liú guāng shì yì qiǎn tǒng zhì guān jìn sài, zhì shèn xiàn ér hái.
時金增兵復侵淮右,仇悆盡發戍軍千人拒之,既而敗北,無一還者,遂求救於湖北制置使岳飛,飛遣皋、慶率二千人往援。慶,飛愛將也。是日,皋、慶從騎數十先至,坐未定,斥堠報金人五千騎將逼城。時湖北軍未集,悆色動不安,皋曰:「無畏也,當為公退之。」即與慶以從騎出城,謂敵眾曰:「牛皋在此,爾輩何為見侵!」乃展幟示之,金兵失色。皋舞槊徑前,金兵疑有伏,即奔潰,皋率騎追之,金兵自相踐死,餘皆遁去。時淮西宣撫使劉光世亦遣統制官靳賽,至慎縣而還。
dīng yǒu, shì yù shǐ wèi gāng yán: rì shí zhēng dàn, qǐ xià yǒu tóng jiǎng qiú gù shì. dì yuē: rì shí suī shì chán dù zhī jiāo, shù jiā néng nì zhī zhī, chūn qiū rì shí bì shū, jǐn tiān jiè yě. gāng zhī yán liáng qiè zhèn yì, yí xià yǒu sī, jiǎng qiú gù shì, fán kě yǐ xiāo biàn zhě, xī jǔ xíng zhī.
丁酉,侍御史魏矼言:「日食正旦,乞下有同講求故事。」帝曰:「日蝕雖是躔度之交,術家能逆知之,《春秋》日食必書,謹天戒也。矼之言良愜朕意,宜下有司,講求故事,凡可以消變者,悉舉行之。」
chuān shǎn xuān fǔ fù shǐ wú jiè zòu: xià guó zhǔ shù tōng shū, yǒu bù wàng běn cháo zhī yì. jí zhé kě qiú zú shǔ liè xián shēn shàng jiè, yún jiàn jīn xùn liàn shì mǎ, qí jiè chū shī dù hé, jí wèi nèi yuán jī dí, shàng bào guó ēn. dì yuē: cǐ jiē zǔ zōng zài tiān zhī líng fú yòu suǒ zhì, yì yǒu yǐ jiàn rén xīn tóng fèn yě.
川陝宣撫副使吳玠奏:「夏國主數通書,有不忘本朝之意。及折可求族屬列銜申上玠,雲見今訓練士馬,俟玠出師渡河,即為內援擊敵,上報國恩。」帝曰:「此皆祖宗在天之靈扶祐所致,亦有以見人心同憤也。」
wù xū, zé shòu dān zhōu tuán liàn fù shǐ liú zǐ yǔ fù yòu cháo sàn dài fū tí jǔ jiāng zhōu tài píng guān.
戊戌,責授單州團練副使劉子羽復右朝散大夫、提舉江州太平觀。
shí wú jiè fù cí liǎng zhèn zhī jié, qiě yán: zǐ yǔ lěi nián cóng jūn, yì báo yǒu zhōng qín kě lù. niàn qí fù gé, jìng kāng jiān sǐ jié jīng chéng jīn zǐ yǔ zuì suī zì qǔ, rán yán huāng wàn lǐ, dú wù xūn zhēng, lǎo mǔ zài jiā, dài wú shēng lǐ. chéng kǒng zǐ yǔ chì sǐ lǐng hǎi, wú fù zì xīn, fēi bì xià shàn jí zi sūn zhī yì. fú wàng shèng cí tè xǔ chén nà qián jiàn guān, shǎo shú zǐ yǔ zhī zuì, liàng yí jìn dì, dé yǐ zì xīn. sān xǐng kān huì, zǐ yǔ yǔ wú jiè shū suǒ lùn biān shì, jī zhuàng kě kǎo, nǎi fù yuán guān, yǔ gōng guān. yì rì, zhào jiè dǔ yú fēng yì, zhào jiǎng yù. shì dài fū yǐ cǐ duō jiè zhī yì, ér fú zǐ yǔ zhī zhī rén yān.
時吳玠復辭兩鎮之節,且言:「子羽累年從軍,亦薄有忠勤可錄。念其父韐,靖康間死節京城;今子羽罪雖自取,然炎荒萬里,毒霧薰蒸,老母在家,殆無生理。誠恐子羽斥死嶺海,無復自新,非陛下善及子孫之意。伏望聖慈特許臣納前件官,少贖子羽之罪,量移近地,得以自新。」三省勘會,子羽與吳玠書所論邊事,跡狀可考,乃復元官,與宮觀。翼日,詔玠篤於風義,詔獎諭。士大夫以此多玠之義,而服子羽之知人焉。
gēng zǐ, jīn rén tuì shī.
庚子,金人退師。
chū, yòu fù yuán shuài wán yán chāng zài sì zhōu, ér yòu dōu jiān zōng bì tún yú zhú shú zhèn, cháng yǐ shū bì yí huái dōng xuān fǔ shǐ hán shì zhōng yuē zhàn. shì zhōng fāng yǔ zhū jiāng yǐn, jí xí yí líng rén zhāng zhěn wáng yù chí jú míng wèi bào shū, lüè yuē: yuán shuài jūn shì liáng kǔ, xià yù yuē zhàn, gǎn bù jí zhì xíng lǐ yǐ fèng chéng zhǐ huī yě! shí jīn shī jì wèi shì zhōng suǒ è, huì tiān yù xuě, liáng dào bù tōng, yě wú suǒ lüè, zhì shā mǎ ér shí, jūn jiē yuàn fèn. xuán wén jīn zhǔ yǒu jí, jiāng jūn hán cháng wèi zōng bì yuē: jīn shì wú dòu zhì, kuàng wú jūn jí dǔ, nèi huò yǒu biàn, wéi sù guī wèi shàn. zōng bì rán zhī, yè yǐn hái.
初,右副元帥完顏昌在泗州,而右都監宗弼屯於竹塾鎮,嘗以書幣遺淮東宣撫使韓世忠約戰。世忠方與諸將飲,即席遺伶人張軫、王愈持橘茗為報書,略曰:「元帥軍士良苦,下諭約戰,敢不疾治行李以奉承指揮也!」時金師既為世忠所扼,會天雨雪,糧道不通,野無所掠,至殺馬而食,軍皆怨憤。旋聞金主有疾,將軍韓常謂宗弼曰:「今士無鬥志,況吾君疾篤,內或有變,惟速歸為善。」宗弼然之,夜引還。
jīn jūn yǐ qù, nǎi qiǎn rén yù liú lín jí qí dì ní. yú shì lín děng qì zī zhòng dùn qù, zhòu yè jiān xíng èr bǎi yú lǐ, zhì sù zhōu, fāng shǎo qì.
金軍已去,乃遣人諭劉麟及其弟猊。於是麟等棄輜重遁去,晝夜兼行二百餘里,至宿州,方少憩。
xīn chǒu, xíng bù shàng shū zhāng yì jiān quán hù bù shàng shū.
辛丑,刑部尚書章誼兼權戶部尚書。
guǐ mǎo, cān zhī zhèng shì shěn yǔ qiú jiān quán shū mì yuàn shì.
癸卯,參知政事沈與求兼權樞密院事。
jīn rén qù chú zhōu.
金人去滁州。
shì yì yě, jīn jù chú zhōu fán sì shí yǒu qī rì, shén wǔ yòu jūn jiāng guān lú shī dí yǐn bīng zhì zhú shú zhèn, yù dí, bài zhī.
是役也,金據滁州凡四十有七日,神武右軍將官盧師迪引兵至竹塾鎮,遇敵,敗之。