strong jǐng gōng yǐn jiǔ bù xù tiān zāi zhì néng gē zhě yàn zǐ jiàn strong
景公飲酒不恤天災致能歌者晏子諫
jǐng gōng zhī shí, lín yǔ shí yǒu qī rì. gōng yǐn jiǔ, rì yè xiāng jì. yàn zǐ qǐng fā sù yú mín, sān qǐng, bù jiàn xǔ. gōng mìng bǎi jù xún guó, zhì néng gē zhě. yàn zǐ wén zhī, bù shuō, suì fēn jiā sù yú máng, zhì rèn qì yú mò, tú xíng jiàn gōng yuē: shí yǒu qī rì yǐ! huái bǎo xiāng yǒu shù shí, jī máng lǐ yǒu shù jiā, bǎi xìng lǎo ruò, dòng hán bù dé duǎn hè, jī è bù dé zāo kāng, bì chè wú zǒu, sì gù wú gào. ér jūn bù xù, rì yè yǐn jiǔ, lìng guó zhì lè bù yǐ, mǎ shí fǔ sù, gǒu yàn chú huàn, sān bǎo zhī qiè, jù zú liáng ròu. gǒu mǎ bǎo qiè, bù yǐ hòu hū? mín máng bǎi xìng, bù yì báo hū? gù lǐ qióng ér wú gào, wú lè yǒu shàng yǐ jī è ér wú gào, wú lè yǒu jūn yǐ. yīng fèng shù zhī cè, yǐ suí bǎi guān zhī lì, mín jī è qióng yuē ér wú gào, shǐ shàng yín miǎn shī běn ér bù xù, yīng zhī zuì dà yǐ. zài bài qǐ shǒu, qǐng shēn ér qù, suì zǒu ér chū. gōng cóng zhī, jiān yú tú ér bù néng dǎi, lìng qù jià zhuī yàn zǐ, qí jiā, bù jí. sù mǐ jǐn yú máng, rèn qì cún yú mò, gōng qū jí zhī kāng nèi.
景公之時,霖雨十有七日。公飲酒,日夜相繼。晏子請發粟於民,三請,不見許。公命柏遽巡國,致能歌者。晏子聞之,不說,遂分家粟於氓,致任器於陌,徒行見公曰:「十有七日矣!懷寶鄉有數十,飢氓里有數家,百姓老弱,凍寒不得短褐,飢餓不得糟糠,敝撤無走,四顧無告。而君不恤,日夜飲酒,令國致樂不已,馬食府粟,狗饜芻豢,三保之妾,俱足粱肉。狗馬保妾,不已厚乎?民氓百姓,不亦薄乎?故里窮而無告,無樂有上矣;飢餓而無告,無樂有君矣。嬰奉數之筴,以隨百官之吏,民飢餓窮約而無告,使上淫湎失本而不恤,嬰之罪大矣。」再拜稽首,請身而去,遂走而出。公從之,兼於塗而不能逮,令趣駕追晏子,其家,不及。粟米盡於氓,任器存於陌,公驅及之康內。
gōng xià chē cóng yàn zǐ yuē: guǎ rén yǒu zuì, fū zǐ bèi qì bù yuán, guǎ rén bù zú yǐ yǒu yuē yě, fū zǐ bù gù shè jì bǎi xìng hū? yuàn fū zǐ zhī xìng cún guǎ rén, guǎ rén qǐng fèng qí guó zhī sù mǐ cái huò, wěi zhī bǎi xìng, duō guǎ qīng zhòng, wéi fū zǐ zhī lìng. suì bài yú tú. yàn zǐ nǎi fǎn, mìng bǐng xún máng, jiā yǒu bù lǚ zhī běn ér jué shí zhě, shǐ yǒu zhōng yuè zhī wěi jué běn zhī jiā, shǐ yǒu qī nián zhī shí, wú wěi jī zhī máng, yǔ zhī xīn lǎo, shǐ zú yǐ bì lín yǔ. lìng bǎi xún máng, jiā shì bù néng yù zhě, yǔ zhī jīn xún qiú máng guǎ yòng cái fá zhě, sǐ sān rì ér bì, hòu zhě ruò bù yòng lìng zhī zuì. gōng chū shě, sǔn ròu chè jiǔ, mǎ bù shí fǔ sù, gǒu bù shí zhān ròu, pì fú qiǎn qí, jiǔ tú jiǎn cì. sān rì, lì gào bì shàng: pín máng wàn qī qiān jiā, yòng sù jiǔ shí qī wàn zhōng, xīn lǎo wàn sān qiān shèng huái bǎo èr qiān qī bǎi jiā, yòng jīn sān qiān. gōng rán hòu jiù nèi tuì shí, qín sè bù zhāng, zhōng gǔ bù chén. yàn zǐ qǐng zuǒ yòu yǔ kě lìng gē wǔ zú yǐ liú sī yú zhě tuì zhī, pì fú sān qiān, xiè yú xià chén, rén dài sān, shì dài sì, chū zhī guān wài yě.
公下車從晏子曰:「寡人有罪,夫子倍棄不援,寡人不足以有約也,夫子不顧社稷百姓乎?願夫子之倖存寡人,寡人請奉齊國之粟米財貨,委之百姓,多寡輕重,惟夫子之令。」遂拜於途。晏子乃返,命稟巡氓,家有布縷之本而絕食者,使有終月之委;絕本之家,使有期年之食,無委積之氓,與之薪橑,使足以畢霖雨。令柏巡氓,家室不能御者,予之金;巡求氓寡用財乏者,死三日而畢,後者若不用令之罪。公出舍,損肉撤酒,馬不食府粟,狗不食饘肉,辟拂嗛齊,酒徒減賜。三日,吏告畢上:貧氓萬七千家,用粟九十七萬鍾,薪橑萬三千乘;懷寶二千七百家,用金三千。公然後就內退食,琴瑟不張,鐘鼓不陳。晏子請左右與可令歌舞足以留思虞者退之,辟拂三千,謝於下陳,人待三,士待四,出之關外也。