rén zōng èr
◎仁宗二
yán yòu yuán nián chūn zhēng yuè dīng hài, shòu zhōng shū yòu chéng liú zhèng píng zhāng zhèng shì shāng yì zhōng shū shěng shì. bǐng shēn, chú sì chuān jiǔ jìn. xìng yuán fèng xiáng jīng zhōu bīn zhōu suì huāng, jìn jiǔ. gēng zǐ, chì gè shěng píng zhāng wèi shǒu zhě jí hàn rén shěng chén yī yuán, zhuān yì fǎng qiú yí yì, gǒu dé qí rén, xiān yǐ míng wén, ér hòu zhì zhī. yǐ jiāng zhè xíng zhōng shū shěng zuǒ chéng gāo fǎng wèi zhōng shū cān zhī zhèng shì. dīng wèi, zhào gǎi yuán yán yòu. shì tiān xià liú yǐ xià zuì qiú, miǎn shàng dōu dà dū chà shuì èr nián, qí yú bèi zāi céng jīng zhèn jì rén hù, miǎn chà shuì yī nián. gēng xū, zhōng shū shěng chén tū hū lǔ děng yǐ zāi biàn qǐ bà miǎn, bù yǔn.
延祐元年春正月丁亥,授中書右丞劉正平章政事、商議中書省事。丙申,除四川酒禁。興元、鳳翔、涇州、邠州歲荒,禁酒。庚子,敕各省平章為首者及漢人省臣一員,專意訪求遺逸,苟得其人,先以名聞,而後致之。以江浙行中書省左丞高昉為中書參知政事。丁未,詔改元延祐。釋天下流以下罪囚,免上都、大都差稅二年,其餘被災曾經賑濟人戶,免差稅一年。庚戌,中書省臣禿忽魯等以災變乞罷免,不允。
èr yuè gēng shēn, lì yìn jīng tí jǔ sī. wù chén, dà níng lù dì zhèn. guǐ yǒu, yíng huò fàn dōng jǐng. jiǎ xū, yǐ shì yù shǐ zhào shì yán wèi zhōng shū cān zhī zhèng shì. zhào miǎn méng gǔ dì chà shuì èr nián, shāng jiǎ wù miǎn. jǐ mǎo, gěi chāo liù qiān sān bǎi dìng, zhèn jì liáng xiāng zhū yì. rén wǔ, yǐ hé sàn wèi zhōng shū yòu chéng xiàng jiān xiū guó shǐ. guǐ wèi, yǐ zhōng shū cān zhèng gāo fǎng wèi jí xián xué shì.
二月庚申,立印經提舉司。戊辰,大寧路地震。癸酉,熒惑犯東井。甲戌,以侍御史趙世延為中書參知政事。詔免蒙古地差稅二年,商賈勿免。己卯,給鈔六千三百錠,賑濟良鄉諸驛。壬午,以合散為中書右丞相、監修國史。癸未,以中書參政高昉為集賢學士。
sān yuè rén chén, tài yīn yǎn yíng huò. cì zhū wáng tǎ shī méng gǔ chāo qiān dìng yī èr xí. wù xū, zhēn dìng bǎo dìng hé jiān mín jī, gěi liáng liǎng yuè. jǐ hài, bái yūn gèn tiān, lián huán guàn rì. guǐ mǎo, xiān guó wáng qiǎn qí chén ài dān rù gòng. gǎi nán jiàn lù yuē yán píng, jiàn pǔ xiàn yuē nán píng. yǐ sì, yǐ sēng rén zuò fó shì, zé shì yù qiú, mìng zhòng shū shěn chá. bǐng wǔ, fēng ā lǔ tū wèi zhào wáng. wù shēn, chē jià xìng shàng dōu. jǐ yǒu, chì: jiān mín gōng qí zi wèi yān huàn, móu bì yáo yì zhě, zuì zhī. xīn hài, mìng cān zhī zhèng shì zhào shì yán gāng lǐng guó zi xué. guǐ chǒu, zhōng shū píng zhāng zhèng shì chá hǎn zhì shì. jìn níng mín hóu xǐ ér kūn dì wǔ rén, bìng zuò fǎ dāng sǐ, dì tàn yuē: bǐ yī jiā bù xìng ér yǒu shì shì, qí zé qíng qīng zhě yī rén zhàng zhī, bǐ yǎng fù mǔ, wú jué qí sì.
三月壬辰,太陰掩熒惑。賜諸王塔失蒙古鈔千錠、衣二襲。戊戌,真定、保定、河間民飢,給糧兩月。己亥,白暈亘天,連環貫日。癸卯,暹國王遣其臣愛耽入貢。改南劍路曰延平,劍浦縣曰南平。乙巳,以僧人作佛事,擇釋獄囚,命中書審察。丙午,封阿魯禿為趙王。戊申,車駕幸上都。己酉,敕:「奸民宮其子為閹宦,謀避徭役者,罪之。」辛亥,命參知政事趙世延綱領國子學。癸丑,中書平章政事察罕致仕。晉寧民侯喜兒昆弟五人,並坐法當死,帝嘆曰:「彼一家不幸而有是事,其擇情輕者一人杖之,俾養父母,毋絕其祀。」
rùn sān yuè jiǎ yín shuò, chì jiǎn shū mì zhī yuàn rǒng yuán. xīn yǒu, tài yīn fàn yú guǐ. bà zhòu sēng yuè gěi fèng. qiǎn rén shì dà dū zhì shàng dōu zhù bì zhī dì, yǒu qīn mín tián zhě, jì mǔ gěi zhí. bǐng yín, tài yīn fàn tài wēi dōng yuán. dīng chǒu, jī nèi jí zhū wèi tún jūn jī, zhèn chāo qī qiān wǔ bǎi dìng. biàn liáng jì níng dōng chāng děng lù, lǒng zhōu kāi zhōu, qīng chéng qí dōng wèi yuán dōng míng zhǎng yuán děng xiàn, yǔn shuāng shā sāng guǒ hé miáo, guī zhōu gào jī, chū liáng jiǎn jià zhèn tiào. mǎ bā ér guó zhǔ xī lá mù dīng qiǎn qí chén ài sī dīng gòng fāng wù.
閏三月甲寅朔,敕減樞密知院冗員。辛酉,太陰犯輿鬼。罷咒僧月給俸。遣人視大都至上都駐蹕之地,有侵民田者,計畝給直。丙寅,太陰犯太微東垣。丁丑,畿內及諸衛屯軍飢,賑鈔七千五百錠。汴梁、濟寧、東昌等路,隴州、開州,青城、齊東、渭源、東明、長垣等縣,隕霜殺桑果禾苗,歸州告飢,出糧減價賑糶。馬八兒國主昔剌木丁遣其臣愛思丁貢方物。
xià sì yuè jiǎ shēn shuò, dà níng lù dì zhèn, yǒu shēng rú léi. dīng hài, chì chǔ chēng hǎi wǔ hé tún tián sù, yǐ bèi zhèn jì. tài cháng sì chén qǐng lì běi jiāo, bù yǔn. shēng yán qìng sì zhì zhèng èr pǐn. xī fān zhū yì pín fá, gěi chāo wàn dìng. qū lǔ bù xù mù bì hào, zhèn chāo bā bǎi qī shí sān dìng. jǐ chǒu, fèi zhēn yáng hán guāng èr xiàn, rù yīng dé zhōu. rén chén, zhū wáng tuō tuō hōng, yǐ yuè sī bié xí wèi. jǐ yǒu, chì: jùn xiàn guān qín zhí zhě, jiā cì bì bó. yǐ tiě mù dié ér lù jūn guó zhòng shì, jiān xiū guó shǐ. lì huí huí guó zi jiān. dì yǐ zī zhì tōng jiàn zài qián dài xìng wáng zhì luàn, mìng jí xián xué shì hū dōu lǔ dōu ér mí shī jí lǐ mèng zé qí qiè yào zhě yì xiě yǐ jìn. wǔ chāng lù jī, mìng fā mǐ jiǎn jià zhèn tiào.
夏四月甲申朔,大寧路地震,有聲如雷。丁亥,敕儲稱海、五河屯田粟,以備賑濟。太常寺臣請立北郊,不允。升延慶寺秩正二品。西番諸驛貧乏,給鈔萬錠。曲魯部畜牧斃耗,賑鈔八百七十三錠。己丑,廢真陽、含光二縣,入英德州。壬辰,諸王脫脫薨,以月思別襲位。己酉,敕:「郡縣官勤職者,加賜幣帛。」以鐵木迭兒錄軍國重事,監修國史。立回回國子監。帝以《資治通鑑》載前代興亡治亂,命集賢學士忽都魯都兒迷失及李孟擇其切要者譯寫以進。武昌路飢,命發米減價賑糶。
wǔ yuè jiǎ yín shuò, cì yíng wáng yě xiān tiě mù ér chāo wàn dìng. wù wǔ, chén xīng fàn yú guǐ. dīng mǎo, cì lǐ mèng xiào gǎn xiàn dì èr shí bā qǐng. jìn zhū wáng zhī shǔ jìng qǔ fēn dì zū fù rǎo mín. chì lǐng běi xíng shěng yì zhèn méi yí gé. yǐ hài, zhèn qiè lǔ lián dì pín fá zhě mǐ sān qiān dàn. dīng chǒu, xǐ cāng zhōu zhì yú zhǎng lú zhèn. wù yín, jīng zhào wèi gù rú chén xǔ héng lì lǔ zhāi shū yuàn, jiàng xǐ shū jīng zhī. gēng chén, lú yáng má yáng èr xiàn yǐ tǔ zéi zuò hào, juān qí dì shuì fù. yíng wáng yě xiān tiě mù ér zhī shǔ pín fá, zhèn liáng liǎng yuè. wǔ líng xiàn lín yǔ, shuǐ yì, nì sǐ jū mín, piào méi lú shě hé jià, tán zhōu hàn yáng sī zhōu mín jī, bìng fā lǐn jiǎn jià tiào zhèn zhī. fū shī xiàn dà fēng báo, sǔn hé bìng shāng rén chù. liù yuè wù zǐ, chì: nèi shì jīn hòu zhǐ shòu zhōng guān, wù bì wén jiē. zhì yún nán xíng shěng rú xué tí jǔ sī. fēng hé nán shěng chéng xiàng bo lián jí dài wèi hé nán wáng. rén chén, zēng zhì jī nèi zhōu xiàn tóng zhī zhǔ bù gè yī yuán. zhū wáng chá bā ér shǔ hù guì fá, gěi liáng yī suì, réng bǐ tún tián yǐ zì shàn. fā jūn zēng kěn hé nán què pí děng chù tún tián. yǐ wèi, yíng huò fàn yòu zhí fǎ. wù shēn, zēng zhì liǎng zhè yán yùn sī pàn guān yī yuán. jiǎ chén, jū hé xī sēng miǎn shū zū fù xǐ shū. chì: zhū wáng qī lǐ rù jìn zhě, chèn xià shí chú mù zhì shàng dōu, wú zhé rù jīng shī, yǒu shì zé qiǎn shǐ zòu bǐng. héng zhōu chēn zhōu xìng guó yǒng zhōu lù lěi yáng zhōu jī, fā lǐn jiǎn jià zhèn tiào. xuān píng rén shòu bái dēng xiàn báo sǔn jià, shāng rén chù.
五月甲寅朔,賜營王也先鐵木兒鈔萬錠。戊午,辰星犯輿鬼。丁卯,賜李孟孝感縣地二十八頃。禁諸王支屬徑取分地租賦擾民。敕嶺北行省瘞陣沒遺骼。乙亥,賑怯魯連地貧乏者米三千石。丁丑,徙滄州治於長蘆鎮。戊寅,京兆為故儒臣許衡立魯齋書院,降璽書旌之。庚辰,盧陽、麻陽二縣以土賊作耗,蠲其地稅賦。營王也先鐵木兒支屬貧乏,賑糧兩月。武陵縣霖雨,水溢,溺死居民,漂沒廬舍禾稼,潭州、漢陽、思州民飢,並發廩減價糶賑之。膚施縣大風、雹,損禾並傷人畜。六月戊子,敕:「內侍今後止授中官,勿畀文階。」置雲南行省儒學提舉司。封河南省丞相卜憐吉帶為河南王。壬辰,增置畿內州縣同知、主簿各一員。諸王察八兒屬戶匱乏,給糧一歲,仍俾屯田以自贍。發軍增墾河南芍陂等處屯田。乙未,熒惑犯右執法。戊申,增置兩浙鹽運司判官一員。甲辰,拘河西僧免輸租賦璽書。敕:「諸王、戚里入覲者,趁夏時芻牧至上都,毋輒入京師,有事則遣使奏稟。」衡州、郴州、興國、永州路、耒陽州飢,發廩減價賑糶。宣平、仁壽、白登縣雹損稼,傷人畜。
qiū qī yuè yǐ mǎo, dá jí nǎi suǒ bù guì fá, hù gěi liáng èr shí. gēng wǔ, mìng zhòng shū shěng chén yì fù fēng zèng, cì jìn wáng yě sūn tiě mù ér bù chāo shí wàn dìng. zhào kāi xià fān shì bó zhī jìn. cì wèi wáng ā mù gē děng chāo qī qiān dìng. yǐ hài, huì fú yuàn yuè zhì zòu zhǐ chú guān, chì zì jīn jǔ rén, tīng zhōng shū kě fǒu yǐ wén. shēn chì sī yán zhī jìn. yuán líng lú xī èr xiàn shuǐ, wǔ qīng xiàn hún hé dī jué, yān méi mín tián, fā lǐn zhèn zhī.
秋七月乙卯,答即乃所部匱乏,戶給糧二石。庚午,命中書省臣議復封贈,賜晉王也孫鐵木兒部鈔十萬錠。詔開下番市舶之禁。賜衛王阿木哥等鈔七千錠。乙亥,會福院越制奏旨除官,敕自今舉人,聽中書可否以聞。申飭私鹽之禁。沅陵、盧溪二縣水,武清縣渾河堤決,淹沒民田,發廩賑之。
bā yuè wù zǐ, chē jià zhì dà dū. guǐ mǎo, shēng tài cháng sì wèi tài cháng lǐ yí yuàn, zhì zhèng èr pǐn. dīng wèi, jì níng biàn liáng jí wǔ ān shè xiàn dì zhèn, huài guān mín lú shě, wǔ ān sǐ zhě shí sì rén, shè xiàn sān bǎi èr shí liù rén. tái zhōu yuè zhōu wǔ gāng cháng dé dào zhōu děng lù shuǐ, fā lǐn jiǎn jià zhèn tiào. jiǔ yuè rén xū, gǎi tí diǎn jiào fāng sī shì wèi dà shǐ. jǐ sì, fù yǐ tiě mù dié ér wèi yòu chéng xiàng, hé sàn wèi zuǒ chéng xiàng. bà shǎn xī zhū dào héng yù shǐ tái, jiàng yí fèng qīng wèi yí fèng dà shǐ. zhào qìng wǔ chāng jiàn dé jiàn kāng nán kāng jiāng zhōu yuán zhōu jiàn chāng gàn zhōu háng zhōu fǔ zhōu ān fēng děng lù shuǐ, fā lǐn jiǎn jià zhèn tiào.
八月戊子,車駕至大都。癸卯,升太常寺為太常禮儀院,秩正二品。丁未,冀寧、汴梁及武安、涉縣地震,壞官民廬舍,武安死者十四人,涉縣三百二十六人。台州、岳州、武岡、常德、道州等路水,發廩減價賑糶。九月壬戌,改提點教坊司事為大使。己巳,復以鐵木迭兒為右丞相,合散為左丞相。罷陝西諸道行御史台,降儀鳳卿為儀鳳大使。肇慶、武昌、建德、建康、南康、江州、袁州、建昌、贛州、杭州、撫州、安豐等路水,發廩減價賑糶。
dōng shí yuè guǐ sì, shēng yǐng zhōu wàn hù fǔ wèi zhōng wàn hù fǔ. yǐ wèi, chì: lì rén zhuǎn guān, zhǐ cóng qī pǐn, zài xuǎn zhě jiàng děng zhù shòu. shēn chì nèi shì jí zhū sī gé yuè zhōng shū zòu qǐng zhī jìn. chì: xià fān shāng fàn xū jiāng zhè shěng gěi dié yǐ wǎng, guī zé zhēng shuì rú zhì, sī wǎng zhě méi qí wù. qiǎn guān kuò huái mín suǒ diàn xián tián bù shū shuì zhě. bǐng shēn, fù gān sù tún tián, zhì shā guā děng chù tún chǔ zǒng guǎn wàn hù fǔ, zhì zhèng sān pǐn. yǐ sì, zhì ēn píng wáng tǎ sī bù huā fù èr rén. gēng xū, chén xīng fàn dōng xián. jiān chá yù shǐ yán: qǐ mìng shū mì yuàn shè fǎ jiào liàn shì zú, yīng jūn guān xí zhí zhě, shì yǐ wǔ shì ér hòu rèn zhī. zhì yuē: kě. qiǎn zhāng lǘ jīng lǐ jiāng nán tián liáng.
冬十月癸巳,升潁州萬戶府為中萬戶府。乙未,敕:「吏人轉官,止從七品,在選者降等注授。」申飭內侍及諸司隔越中書奏請之禁。敕:「下番商販須江浙省給牒以往,歸則徵稅如制,私往者沒其物。」遣官括淮民所佃閒田不輸稅者。丙申,復甘肅屯田,置沙瓜等處屯儲總管萬戶府,秩正三品。乙巳,置恩平王塔思不花傅二人。庚戌,辰星犯東咸。監察御史言:「乞命樞密院設法教練士卒,應軍官襲職者,試以武事而後任之。」制曰:「可。」遣張驢經理江南田糧。
shí yī yuè rén zǐ, shēng sī tiān tāi wèi sī tiān jiān, zhì zhèng sān pǐn, cì yín yìn. yǐ mǎo, gǎi dà tóng shì wèi qīn jūn dōu zhǐ huī shǐ sī wèi zhōng dōu wēi wèi shǐ sī. zhì bǎo ān jūn yú má yáng xiàn yǐ yù yáo mán. wù chén, yǐ tōng zhèng yuàn shǐ xiāo bài zhù wèi zhōng shū yòu chéng. xīn wèi, yǐ hàn lín xué shì chéng zhǐ dá shī mán zhī shū mì yuàn shì. guǐ yǒu, chì: lì rén zéi xíng zhě qíng qí miàn. dà níng lù dì zhèn, yǒu shēng rú léi. wù yín, tiě mù dié ér yán: bǐ zhě liáo shǔ jí liù bù zhū chén, jiē wǎn zhì zǎo tuì, zhèng wù fèi chí. jīn hòu yǒu rú cǐ zhě, shì qí qīng zhòng zhàng zé zhī. chén huò zì duò, yì lìng zhū rén chén zòu. dì yuē: rú gèng bù quān, zé bà bù xù. yǐ qián zhōng shū yòu chéng xiàng tū hū lǔ zhī shū mì yuàn shì. jìng ān lù jī, fā liáng zhèn zhī. zhào jiǎn hé zhè xī jiāng dōng jiāng xī tián shuì.
十一月壬子,升司天台為司天監,秩正三品,賜銀印。乙卯,改大同侍衛親軍都指揮使司為中都威衛使司。置保安軍於麻陽縣以御徭蠻。戊辰,以通政院使蕭拜住為中書右丞。辛未,以翰林學士承旨答失蠻知樞密院事。癸酉,敕:「吏人賊行者黥其面。」大寧路地震,有聲如雷。戊寅,鐵木迭兒言:「比者僚屬及六部諸臣,皆晚至早退,政務廢弛。今後有如此者,視其輕重杖責之。臣或自惰,亦令諸人陳奏。」帝曰:「如更不悛,則罷不敘。」以前中書右丞相禿忽魯知樞密院事。靜安路飢,發糧賑之。詔檢核浙西、江東、江西田稅。
shí èr yuè rén wǔ, biàn liáng nán yáng guī dé rǔ níng huái ān shuǐ, chì jìn niàng jiǔ, liàng jiā zhèn xù. guǐ wèi, zhèn zhū wáng tiě mù ér bù huā bù mǐ wǔ qiān dàn, tū mǎn bù èr qiān dàn. xīn mǎo, jìn zhū wáng fù mǎ quán shì zhī rén zēng jià yù yán. rén chén, zhào dìng guān yuán shì shù yī fú chē yú zhì dù. jiǎ wǔ, tài yīn fàn yú guǐ. jǐ hài, chì zhōng shū shěng dìng yì kǒng zǐ wǔ shí sān dài sūn dāng xí fēng yǎn shèng gōng zhě yǐ míng wén. gēng zǐ, qiǎn guān jùn yáng zhōu huái ān děng chù yùn hé, yǐ hàn lín xué shì chéng zhǐ lǐ mèng fù wèi zhōng shū píng zhāng zhèng shì. guǐ mǎo, tài yīn fàn fáng. jiǎ chén, tài yīn fàn tiān jiāng. yǐ sì, chì jīng jiè zhū wèi tún tián. miǎn yáng guī dé rǔ níng ān fēng děng chù jī, fā mǐ zhèn zhī.
十二月壬午,汴梁、南陽、歸德、汝寧、淮安水,敕禁釀酒,量加賑恤。癸未,賑諸王鐵木兒不花部米五千石,禿滿部二千石。辛卯,禁諸王、駙馬、權勢之人增價鬻鹽。壬辰,詔定官員士庶衣服車輿制度。甲午,太陰犯輿鬼。己亥,敕中書省定議孔子五十三代孫當襲封衍聖公者以名聞。庚子,遣官浚楊州、淮安等處運河,以翰林學士承旨李孟復為中書平章政事。癸卯,太陰犯房。甲辰,太陰犯天江。乙巳,敕經界諸衛屯田。沔陽、歸德、汝寧、安豐等處飢,發米賑之。
èr nián chūn zhēng yuè yǐ mǎo, suì xīng fàn yú guǐ. wù wǔ, huái mèng wèi huī děng chù jī, fā mǐ zhèn zhī. jǐ wèi, tài bái zhòu jiàn. guǐ hài, tài yīn fàn xuān yuán. bǐng yín, lín yǔ huài hún hé dī yàn, méi mín tián, fā zú bǔ zhī. jìn mín liàn tiě. fā zú jùn huǒ zhōu cáo hé. dīng mǎo, tài yīn fàn jìn xián. wù chén, jìn níng děng chù mín jī, gěi chāo zhèn zhī. jǐ sì, zhì dà shèng shòu wàn ān sì dōu zǒng guǎn fǔ, zhì zhèng sān pǐn. gēng wǔ, lì xíng yòng kù yú jiāng yīn zhōu. chì yǐ jiāng nán xíng tái zāng fá chāo zhèn xù jī mín. yǐ hài, zhào qiǎn xuān fǔ shǐ fēn shí èr dào wèn mín jí kǔ, chù zhì guān lì, bìng gěi yín yìn. mìng zhòng shū shěng chén fēn lǐng shù wù. jìn nán rén diǎn zhì qī zǐ fàn mǎi wèi qū. yù shǐ tái chén yán: bǐ nián dì zhèn shuǐ hàn, mín liú dào qǐ, jiē fēng xiàn gù jì shī yú jiū chá, zǎi chén xiè lǐ yǒu suǒ wèi zhì, huò jìn shì méng bì, shǎng fá shī dāng, huò yù yǒu yuān làn, fù yì fán zhòng, yǐ zhì guāi hé. yí yǔ lǎo chéng gòng yì suǒ yóu. zhào míng yán qí shì dāng xíng zhě yǐ wén. zhū wáng tuō liè tiě mù ér bù què shí, yǐ chāo qī qiān wǔ bǎi dìng gěi zhī. yì dōu bān yáng jìn níng mín jī, gěi chāo mǐ zhèn zhī.
二年春正月乙卯,歲星犯輿鬼。戊午,懷孟、衛輝等處飢,發米賑之。己未,太白晝見。癸亥,太陰犯軒轅。丙寅,霖雨壞渾河堤堰,沒民田,發卒補之。禁民煉鐵。發卒浚漷州漕河。丁卯,太陰犯進賢。戊辰,晉寧等處民飢,給鈔賑之。己巳,置大聖壽萬安寺都總管府,秩正三品。庚午,立行用庫於江陰州。敕以江南行台贓罰鈔賑恤饑民。乙亥,詔遣宣撫使分十二道問民疾苦,黜陟官吏,並給銀印。命中書省臣分領庶務。禁南人典質妻子販買為驅。御史台臣言:「比年地震水旱,民流盜起,皆風憲顧忌失於糾察,宰臣燮理有所未至,或近侍蒙蔽,賞罰失當,或獄有冤濫,賦役繁重,以致乖和。宜與老成共議所由。」詔明言其事當行者以聞。諸王脫列鐵木兒部闕食,以鈔七千五百錠給之。益都、般陽、晉寧民飢,給鈔、米賑之。
èr yuè jǐ mǎo shuò, huì shì jìn shì. wù zǐ, tài bái zhòu jiàn. guǐ sì, tài bái jīng tiān. jiǎ wǔ, zhào jìn mín zhuǎn yù yǎng zi. bǐng shēn, cì zhū wáng nà hū dá ér jīn wǔ shí liǎng yín èr bǎi wǔ shí liǎng chāo wǔ bǎi dìng. gēng zǐ, zhào yǐ gōng gē luó gǔ luó sī jiān cáng bān cáng bo wèi dì shī, cì yù yìn, réng zhào tiān xià. rén yín, yún nán wáng lǎo de lái cháo. chén yuán dòng mán wú qiān dào wèi kòu, chì diào bīng bǔ zhī. yǐ sì, cì zhū wáng yuè lǔ tiě mù ér chāo wàn dìng. bǐng wǔ, tài bái jīng tiān. shì yuè, jìn níng xuān dé děng chù jī, gěi mǐ chāo zhèn zhī. zhēn zhōu yáng zi xiàn huǒ, fā mǐ jiǎn jià zhèn tiào.
二月己卯朔,會試進士。戊子,太白晝見。癸巳,太白經天。甲午,詔禁民轉鬻養子。丙申,賜諸王納忽答兒金五十兩、銀二百五十兩、鈔五百錠。庚子,詔以公哥羅古羅思監藏班藏卜為帝師,賜玉印,仍詔天下。壬寅,雲南王老的來朝。辰、沅洞蠻吳千道為寇,敕調兵捕之。乙巳,賜諸王月魯鐵木兒鈔萬錠。丙午,太白經天。是月,晉寧、宣德等處飢,給米、鈔賑之。真州揚子縣火,發米減價賑糶。
sān yuè yǐ mǎo, tíng shì jìn shì, cì hù dōu dá ér zhāng qǐ yán děng wǔ shí liù rén jí dì chū shēn yǒu chà. bǐng chén, tài yīn sè chì rú zhě. gēng wǔ, dì lǜ zhū wáng bǎi guān fèng yù cè yù bǎo, jiā shang huáng tài hòu zūn hào, zhào tiān xià juān bū qiàn shuì kè. dīng chǒu, yǐ zhōng shū píng zhāng zhāng lǘ wèi jiāng zhè xíng shěng píng zhāng zhèng shì.
三月乙卯,廷試進士,賜護都沓兒、張起岩等五十六人及第、出身有差。丙辰,太陰色赤如赭。庚午,帝率諸王、百官奉玉冊、玉寶,加上皇太后尊號,詔天下蠲逋欠稅課。丁丑,以中書平章張驢為江浙行省平章政事。
xià sì yuè wù yín shuò, rì yǒu shí zhī. xīn sì, cì jìn shì ēn róng yàn yú hàn lín yuàn. guǐ sì, chì yì sī dān děng bù chū zhēng jūn, yǒu hòu qī jí táo hái zhě, bìng zhǎn yǐ xùn. jiǎ wǔ, yù jìn wáng yě sūn tiě mù ér, yǐ xiān cháo suǒ cì huì zhōu yín kuàng dòng guī hái yǒu sī. gēng zǐ, tài yīn fàn lěi bì zhèn. xīn chǒu, cì huì shì xià dì jǔ rén qī shí yǐ shàng cóng qī liú guān zhì shì, liù shí yǐ shàng fǔ zhōu jiào shòu, yú bìng shòu shān zhǎng xué zhèng, hòu wù yuán lì. chì zhū wáng fēn dì réng yǐ liú guān wèi dá lǔ huā chì, gè wèi suǒ pì wèi fù dá lǔ huā chì. mìng lǐ mèng děng lèi jí lèi cháo tiáo gé, qí chéng shū, wén zòu bān xíng. lì guī yùn tí diǎn suǒ, zhì wǔ pǐn, zhì guān sì yuán guǎng zhù kù, zhì qī pǐn, zhì guān sān yuán bìng lì shòu fú yuàn. yǐ sì, chē jià xìng shàng dōu. xuān huī yuàn yǐ gōng shàng shàn, qiǎn rén liè yú guī dé, chì yǐ qí rǎo mín, tè bà zhī. jiā shòu tè jìn shàng qīng xuán jiào dà zōng shī zhāng liú sūn kāi fǔ yí tóng sān sī. bǐng wǔ, fēng zhū wáng chá bā ér wèi rǔ níng wáng. tán zhōu jiāng zhōu jiàn chāng yuán zhōu jī, fā lǐn zhèn tiào.
夏四月戊寅朔,日有食之。辛巳,賜進士恩榮宴於翰林院。癸巳,敕亦思丹等部出征軍,有後期及逃還者,並斬以徇。甲午,諭晉王也孫鐵木兒,以先朝所賜惠州銀礦洞歸還有司。庚子,太陰犯壘壁陣。辛丑,賜會試下第舉人七十以上從七流官致仕,六十以上府、州教授,余並授山長、學正,後勿援例。敕諸王分地仍以流官為達魯花赤,各位所闢為副達魯花赤。命李孟等類集累朝條格,俟成書,聞奏頒行。立規運提點所,秩五品,置官四員;廣貯庫,秩七品,置官三員;並隸壽福院。乙巳,車駕幸上都。宣徽院以供尚膳,遣人獵于歸德,敕以其擾民,特罷之。加授特進上卿、玄教大宗師張留孫開府儀同三司。丙午,封諸王察八兒為汝寧王。潭州、江州、建昌、沅州飢,發廩賑糶。
wǔ yuè wù shēn shuò, gǎi gěi gè dào lián fǎng sī yín yìn, fù lì shǎn xī zhū dào héng yù shǐ tái. guì chì zhāng xiǎo sī děng zhāo hù liù qiān, lēi hái mín jí. yù shǐ zhōng chéng wáng yì qǐ guī yǎng qīn, bù xǔ. gēng shēn, cì gōng zhǔ yàn hǎi yá chāo qiān dìng. xīn yǒu, tài yīn fàn tiān jiāng. yǐ chǒu, qín zhōu chéng jì xiàn shān yí. shì yè, jí fēng diàn báo, běi shān nán yí zhì xī hé chuān, cì rì zài yí, píng dì tū chū tǔ fù, gāo zhě èr sān zhàng, xiàn méi mín jū. chì qiǎn guān hé yàn zhèn xù. gēng wǔ, tài bái zhòu jiàn. lì hǎi xī liáo dōng yīng fāng wàn hù fǔ, lì zhōng zhèng yuàn. rén shēn, zhū wáng sā dōu shī lǐ hōng. jiǎ xū, rì chì rú zhě. jiā shòu huàn zhě zhōng shàng qīng xù yuán huī zhāo wén guǎn dà xué shì. yǐ hài, rì chì rú zhě. shì yuè, fā sù sān bǎi shí, zhèn zhū wáng àn tiě mù ér děng bù pín mín. fèng yuán lóng xìng jí ān nán kāng lín jiāng yuán zhōu fǔ zhōu jiāng zhōu jiàn chāng gàn zhōu nán ān méi zhōu chén zhōu xìng guó tán zhōu yuè zhōu cháng dé wǔ chāng děng lù, nán fēng zhōu lǐ zhōu děng chù jī, bìng fā lǐn zhèn tiào. liù yuè xīn sì, chá hǎn nǎo ér zhū yì fá shí, gěi liáng zhèn zhī. jiǎ shēn, tài bái zhòu jiàn, shì yè tài yīn fàn píng dào. yǐ wèi, xǐ shǎn xī sù zhèng lián fǎng sī yú fèng xiáng. wù xū, bīn wáng nán hū lǐ děng bù kùn fá, gěi chāo bǐ mǎi mǎ yáng yǐ jì zhī. hé jué zhèng zhōu. jǐ hài, zhì rǔ níng wáng chá bā ér wáng fù guān. xīn chǒu, yǐ jì níng yì dōu kàng hàn, tài shěng sù wèi shì chú sù. guǐ mǎo, tài bái fàn dōng jǐng. bǐng wǔ, chén xīng fàn yú guǐ. miǎn guó zhǔ qiǎn qí zi tuō lá hé děng lái gòng fāng wù.
五月戊申朔,改給各道廉訪司銀印,復立陝西諸道行御史台。貴赤張小廝等招戶六千,勒還民籍。御史中丞王毅乞歸養親,不許。庚申,賜公主燕海牙鈔千錠。辛酉,太陰犯天江。乙丑,秦州成紀縣山移。是夜,疾風電雹,北山南移至夕河川,次日再移,平地突出土阜,高者二三丈,陷沒民居。敕遣官核驗賑恤。庚午,太白晝見。立海西、遼東鷹坊萬戶府,隸中政院。壬申,諸王撒都失里薨。甲戌,日赤如赭。加授宦者中尚卿續元暉昭文館大學士。乙亥,日赤如赭。是月,發粟三百石,賑諸王按鐵木兒等部貧民。奉元、龍興、吉安、南康、臨江、袁州、撫州、江州、建昌、贛州、南安、梅州、辰州、興國、潭州、岳州、常德、武昌等路,南豐州、澧州等處飢,並發廩賑糶。六月辛巳,察罕腦兒諸驛乏食,給糧賑之。甲申,太白晝見,是夜太陰犯平道。乙未,徙陝西肅政廉訪司於鳳翔。戊戌,豳王南忽里等部睏乏,給鈔俾買馬羊以濟之。河決鄭州。己亥,置汝寧王察八兒王傅官。辛丑,以濟寧、益都亢旱,汰省宿衛士芻粟。癸卯,太白犯東井。丙午,辰星犯輿鬼。緬國主遣其子脫剌合等來貢方物。
qiū qī yuè gēng xū, zēng xìng hé lù zhì zhōng yī yuán. wù shēn, cì xuān níng wáng tiě mù ér bù huā jí qí èr dì chāo wàn dìng, bìng yù jù ān lēi bì bó. rén zǐ, zēng shàng shě sì guān liù yuán wèi bā yuán, yún xū zǒng guǎn fǔ zēng tóng zhī èr yuán. guǐ chǒu, fù cì jìn wáng yě sūn tiě mù ér huì zhōu yín tiě dòng. jiǎ yín, zhì zhū wáng wò luó wēn sūn wáng fù guān sì yuán, fù chén zhōu shāng shuǐ zhèn wèi nán dùn xiàn, shěng liǎng huái tún tián zǒng guǎn fǔ guān sì yuán, bìng tí lǐng suǒ rù tí jǔ sī, gǎi zhǐ hé chì bā lá hé sūn zǒng guǎn fǔ wèi shàng gōng fǔ. yǐ mǎo, gàn zhōu tǔ zéi cài wǔ jiǔ jù zhòng zuò luàn, chì qiǎn bīng bǔ zhī. chì ā sù wèi hù pín fá zhě, gěi niú zhǒng gēng jù, yú lián qiè liè dì tún tián. jiǎ zǐ, jiāng nán hú guǎng dào fèng shǐ wēn dí hǎn yán: lián fǎng sī gōng tián duō qǔ mín zū, yí fù jiù zhì. cóng zhī. yǐ chǒu, shēng chóng fú yuàn zhì zhèng èr pǐn. guǐ yǒu, cì wèi wáng ā mù gē chāo wàn dìng. mìng tiě mù dié ér zǒng xuān zhèng yuàn shì, zhào yù zhōng wài. shì yuè, jī nèi dà yǔ, huǒ zhōu chāng píng xiāng hé bǎo chí děng xiàn shuǐ, méi mín tián lú tán zhōu quán zhōu yǒng zhōu lù chá líng zhōu lín yǔ, jiāng zhǎng, méi tián jià, chū mǐ jiǎn jià zhèn tiào.
秋七月庚戌,增興和路治中一員。戊申,賜宣寧王鐵木兒不花及其二弟鈔萬錠,並玉具、鞍勒、幣帛。壬子,增尚舍寺官六員為八員,雲需總管府增同知二員。癸丑,復賜晉王也孫鐵木兒惠州銀鐵洞。甲寅,置諸王斡羅溫孫王傅官四員,復陳州商水鎮為南頓縣,省兩淮屯田總管府官四員,並提領所入提舉司,改只合赤八剌合孫總管府為尚供府。乙卯,贛州土賊蔡五九聚眾作亂,敕遣兵捕之。敕阿速衛戶貧乏者,給牛、種、耕具,於連怯烈地屯田。甲子,江南湖廣道奉使溫迪罕言:「廉訪司公田多取民租,宜復舊制。」從之。乙丑,升崇福院秩正二品。癸酉,賜衛王阿木哥鈔萬錠。命鐵木迭兒總宣政院事,詔諭中外。是月,畿內大雨,漷州、昌平、香河、寶坻等縣水,沒民田廬;潭州、全州、永州路、茶陵州霖雨,江漲,沒田稼,出米減價賑糶。
bā yuè bǐng xū, gàn zhōu zéi cài wǔ jiǔ xiàn tīng zhōu níng huà xiàn, tiě chēng wáng hào, zhào qiǎn jiāng zhè xíng shěng píng zhāng zhāng lǘ děng lǜ bīng tǎo zhī. jǐ chǒu, chē jià zhì zì shàng dōu. yǐ wèi, tái chén yán: cài wǔ jiǔ zhī biàn, jiē yóu nì zā mǎ dīng jīng lǐ tián liáng, yǔ jùn xiàn héng jiā kù bào, bī yì zhì cǐ. xīn fēng yī xiàn, chè mín lú qiān jiǔ bǎi qū, yí mù yáng gǔ, xū zhāng qǐng mǔ, liú dú jū mín, qǐ bà jīng lǐ jí mào kuò tián zū. zhì yuē: kě. gēng zǐ, gǎi liáo yáng shěng tài zhōu wèi tài níng fǔ. rén yín, zēng guó zi shēng bǎi yuán, suì gòng bàn dú sì yuán. zhào jiāng zhè xíng shěng yìn nóng sāng jí yào wàn bù, bān jiàng yǒu sī zūn shǒu quàn kè. jīng biǎo guì zhōu dá lǔ huā chì xiāng yuán sūn qī tuō tuō zhēn sǐ jié, réng bǐ shù bēi rèn suǒ. jiǔ yuè dīng wèi, zhāng lǘ yǐ kuò tián bī sǐ jiǔ rén, chì lì bù shàng shū wáng jū rén děng jū zhī. jǐ yǒu, tài yīn fàn fáng. jiǎ yín, rì sè rú zhě. xīn yǒu, tài bái fàn zuǒ zhí fǎ. rén xū, cài wǔ jiǔ zhòng kuì fú zhū, yú dǎng xī píng, chì shǎng jūn shì tǎo bǔ gōng, bìng guān qí sǐ shì zhě zi sūn. jǐ sì, xǐ diǎn yóu cāng yú chì jīn zhī dì. cì zhū wáng bié tiě mù ér yǒng chāng lù jí xī liáng zhōu tián zū.
八月丙戌,贛州賊蔡五九陷汀州寧化縣,僣稱王號,詔遣江浙行省平章張驢等率兵討之。己丑,車駕至自上都。乙未,台臣言:「蔡五九之變,皆由昵匝馬丁經理田糧,與郡縣橫加酷暴,逼抑至此。新豐一縣,撤民廬千九百區,夷墓揚骨,虛張頃畝,流毒居民,乞罷經理及冒括田租。」制曰:「可。」庚子,改遼陽省泰州為泰寧府。壬寅,增國子生百員,歲貢伴讀四員。詔江浙行省印《農桑輯要》萬部,頒降有司遵守勸課。旌表貴州達魯花赤相元孫妻脫脫真死節,仍俾樹碑任所。九月丁未,張驢以括田逼死九人,敕吏部尚書王居仁等鞫之。己酉,太陰犯房。甲寅,日色如赭。辛酉,太白犯左執法。壬戌,蔡五九眾潰伏誅,餘黨悉平,敕賞軍士討捕功,並官其死事者子孫。己巳,徙典尤倉於赤斤之地。賜諸王別鐵木兒永昌路及西涼州田租。
dōng shí yuè bǐng zǐ shuò, kè xīng jiàn tài wēi yuán. dīng chǒu, fēng tuō huǒ chì wèi wēi níng jùn wáng, cì jīn yìn, hū ér chì tiě mù ér bù huā wèi zhào guó gōng. gēng chén, yǐ huái xī lián fǎng shǐ guō guàn wèi zhōng shū cān zhī zhèng shì. rén wǔ, yǒu shì yú tài miào. gěi yún nán lián fǎng sī gōng tián. yǐ wèi, shēng tóng zhī shū mì yuàn shì tiě mù ér tuō zhī shū mì yuàn shì. shòu bái yún zōng zhǔ shěn míng rén róng lù dài fū sī kōng. dīng yǒu, jiā shòu tiě mù dié ér tài shī. guǐ mǎo, bā bǎi xí fù mán qiǎn shǐ xiàn xún xiàng èr, cì yǐ bì bó.
冬十月丙子朔,客星見太微垣。丁丑,封脫火赤為威寧郡王,賜金印,忽兒赤鐵木兒不花為趙國公。庚辰,以淮西廉訪使郭貫為中書參知政事。壬午,有事於太廟。給雲南廉訪司公田。乙未,升同知樞密院事鐵木兒脫知樞密院事。授白雲宗主沈明仁榮祿大夫、司空。丁酉,加授鐵木迭兒太師。癸卯,八百媳婦蠻遣使獻馴象二,賜以幣帛。
shí yī yuè bǐng wǔ, kè xīng biàn wèi huì, fàn zǐ wēi yuán, lì zhěn zhì bì shí wǔ sù, míng nián èr yuè gēng yín nǎi miè. xīn wèi, yǐ xīng biàn shè tiān xià, jiǎn miǎn gè lù chà shuì yǒu chà. jiǎ xū, fēng hé shì wáng shù wèi zhōu wáng, cì jīn yìn. zuǒ chéng xiàng hé sàn děng yán: huì xīng zhī yì, yóu chén děng bù cái suǒ zhì, yuàn bì xián lù. dì yuē: cǐ zhèn zhī qiān, qǐ qīng děng suǒ zhì? qí fù nǎi zhí, gǒu zhèng yǒu guò chà, wù dàn yú gǎi. fán kě yǐ ān bǎi xìng zhě, dāng xī yán zhī, shù shàng xià jiāo xiū, tiān biàn kě mǐ yě. shí èr yuè wù yín, cì yún nán xíng shěng cān zhèng wāng zhǎng ān hǔ fú, yù jūn zhèng. gēng yín, zēng zhì píng jiāng lù xíng yòng kù. guǐ sì, gěi chāo mǎi yáng mǎ, zhèn běi biān zhū jūn. mìng shěng chén dìng nǐ fēng zèng tōng lì, bǐ gāo xià shì yí yǐ wén. jīng biǎo tīng zhōu níng huà xiàn mín lài lù sūn xiào xíng.
十一月丙午,客星變為彗,犯紫微垣,歷軫至壁十五宿,明年二月庚寅乃滅。辛未,以星變赦天下,減免各路差稅有差。甲戌,封和世〈王束〉為周王,賜金印。左丞相合散等言:「彗星之異,由臣等不才所致,願避賢路。」帝曰:「此朕之愆,豈卿等所致?其復乃職,苟政有過差,勿憚於改。凡可以安百姓者,當悉言之,庶上下交修,天變可弭也。」十二月戊寅,賜雲南行省參政汪長安虎符,預軍政。庚寅,增置平江路行用庫。癸巳,給鈔買羊馬,賑北邊諸軍。命省臣定擬封贈通例,俾高下適宜以聞。旌表汀州寧化縣民賴祿孫孝行。
sān nián chūn zhēng yuè yǐ sì, hàn yáng lù jī, chū mǐ zhèn zhī. tè shòu xī bǎo chì bā lá hé sūn dá lǔ huā chì tuō huān jīn zǐ guāng lù dài fū tài wèi, réng gěi yìn. bǐng wǔ, fēng qián zhōng shū zuǒ chéng xiàng hū lǔ dá ér shòu guó gōng, zēng zhì jìn wáng bù duàn shì guān sì yuán, dōu shuǐ tài jiān èr yuán, shěng qīng yī yuán. yǐ zhēn dìng bǎo dìng jiàn jī, jìn tián liè. gǎi zhí gū wèi hǎi jīn zhèn. xīn yǒu, shēng tóng zhī shū mì yuàn shì mǎi lǘ zhī yuàn shì. rén xū, cì shàng dōu kāi yuán sì jiāng zhè tián èr bǎi qǐng, huá yán sì bǎi qǐng, cì zhào wáng ā lǔ tū bù chāo èr wàn dìng.
三年春正月乙巳,漢陽路飢,出米賑之。特授昔寶赤八剌合孫達魯花赤脫歡金紫光祿大夫、太尉,仍給印。丙午,封前中書左丞相忽魯答兒壽國公,增置晉王部斷事官四員,都水太監二員,省卿一員。以真定、保定荐饑,禁畋獵。改直沽為海津鎮。辛酉,升同知樞密院事買閭知院事。壬戌,賜上都開元寺江浙田二百頃,華嚴寺百頃,賜趙王阿魯禿部鈔二萬錠。
èr yuè dīng chǒu, diào hǎi kǒu tún chǔ hàn jūn qiān rén, lì lín qīng yùn liáng wàn hù fǔ, yǐ gōng zhuǎn cáo, gěi chāo èr qiān dìng. wù yín, mìng hú guǎng xíng shěng yù ān nán, guī zhàn chéng guó zhǔ. zhì ān yuǎn wáng chǒu hàn wáng fù. hé jiān jì nán bīn dì děng chù jī, gěi liáng liǎng yuè.
二月丁丑,調海口屯儲漢軍千人,隸臨清運糧萬戶府,以供轉漕,給鈔二千錠。戊寅,命湖廣行省諭安南,歸占城國主。置安遠王丑漢王傅。河間、濟南、濱棣等處飢,給糧兩月。
sān yuè xīn hài, tè shòu gāo lì wáng shì zǐ wáng gǎo kāi fǔ yí tóng sān sī shěn wáng, jiā shòu jiāng zuò yuàn shǐ lǚ tiān lín dà sī tú. jiǎ yín, chì xiāo bài zhù jí shǎn xī sì chuān shěng chén gè yī yuán hù sòng zhōu wáng zhī yún nán, zhì zhōu wáng cháng shì fǔ, zhì zhèng èr pǐn, shè cháng shì qī yuán, zhōng wèi sì yuán, zī yì jì shì gè èr yuán. zhì dǎ bǔ yīng fāng mín jiàng zǒng guǎn fǔ, shè guān liù yuán, duàn shì guān bā yuán yán fú sī yǐn shàn shǔ guān gè liù yuán bìng lì zhōu wáng cháng shì fǔ. xīn yǒu, shēng tài shǐ yuàn zhì zhèng èr pǐn. guǐ hài, chē jià xìng shàng dōu. rén shēn, yīng fāng bèi luó děng rǎo mín yú dà tóng, chì jū hái suǒ fèng xǐ shū. jìn tiān xià chūn shí tián liè.
三月辛亥,特授高麗王世子王暠開府儀同三司、沈王,加授將作院使呂天麟大司徒。甲寅,敕蕭拜住及陝西、四川省臣各一員護送周王之雲南,置周王常侍府,秩正二品,設常侍七員,中尉四員,諮議、記室各二員。置打捕鷹坊民匠總管府,設官六員,斷事官八員;延福司、飲膳署官各六員;並隸周王常侍府。辛酉,升太史院秩正二品。癸亥,車駕幸上都。壬申,鷹坊孛羅等擾民於大同,敕拘還所奉璽書。禁天下春時畋獵。
xià sì yuè guǐ yǒu shuò, cì huáng zǐ dà zhǎng gōng zhǔ chāo wǔ qiān dìng bì bó èr bǎi pǐ. hé nán liú mín qún jù dù jiāng, suǒ guò rǎo hài, mìng xíng tái lián fǎng sī yǐ jiàn zhù zāng chāo zhèn zhī. héng zhōu yáo mán wèi kòu, mìng hú guǎng shěng fā bīng tǎo bǔ. rén wǔ, yù zhōng shū shěng, suì gěi wèi wáng ā mù gē chāo wàn dìng. chì wèi huī chāng píng shǒu chén xiū yīn bǐ gàn táng dí rén jié cí, suì shí zhì jì. wù zǐ, shēng yìn jīng tí jǔ sī wèi guǎng fú jiān. jǐ chǒu, shēng huì fú yuàn zhì zhèng èr pǐn. guǐ sì, cì ān yuǎn wáng chǒu hàn jīn gè wǔ bǎi yǔ chāo qiān dìng bì bó èr shí pǐ. jǐ hài, zēng zhì zhōu wáng duàn shì guān èr yuán. yǐ huái dōng lián fǎng sī qiān shì miáo hǎo qiān shàn kè mín nóng sāng, cì yī yī xí. gēng zǐ, yǐ shàng dōu liú shǒu hān lá hé ér zhī shū mì yuàn shì, shēng shū xiáng yuàn zhì zhèng èr pǐn. mìng zhòng shū shěng yǔ yù shǐ tái hàn lín jí xián yuàn jí yì fēng zèng tōng zhì, zhe wèi lìng. liáo yáng gài zhōu jí nán fēng zhōu jī, fā cāng zhèn zhī.
夏四月癸酉朔,賜皇姊大長公主鈔五千錠、幣帛二百匹。河南流民群聚渡江,所過擾害,命行台、廉訪司以見貯贓鈔賑之。橫州徭蠻為寇,命湖廣省發兵討捕。壬午,諭中書省,歲給衛王阿木哥鈔萬錠。敕衛輝、昌平守臣修殷比干、唐狄仁傑祠,歲時致祭。戊子,升印經提舉司為廣福監。己丑,升會福院秩正二品。癸巳,賜安遠王丑漢金各五百雨、鈔千錠、幣帛二十匹。己亥,增置周王斷事官二員。以淮東廉訪司僉事苗好謙善課民農桑,賜衣一襲。庚子,以上都留守憨剌合兒知樞密院事,升殊祥院秩正二品。命中書省與御史台、翰林、集賢院集議封贈通制,著為令。遼陽蓋州及南豐州飢,發倉賑之。
wǔ yuè jiǎ chén zhì wù shēn, rì chì rú zhě. xīn hài, yǐ jiāng xī xíng shěng yòu chéng xiàng wò chì wèi dà sī tú. gēng shēn, yǐ dà dū liú shǒu bó tiě mù ér wèi zhōng shū píng zhāng zhèng shì, shēng zhōng shū yòu chéng xiāo bài zhù wèi píng zhāng zhèng shì, zuǒ chéng ā bo hǎi yá wèi yòu chéng, cān zhèng guō guàn wèi zuǒ chéng, cān yì bù huā wèi cān zhī zhèng shì. gēng wǔ, zhì gān sù rú xué tí jǔ sī liáo yáng jīn yín tiě yě tí jǔ sī, zhì bìng cóng wǔ pǐn. cì zhū wáng dié lǐ gē ér bù huā děng jīn sān bǎi wǔ shí liǎng yín yī qiān èr bǎi liǎng chāo sān qiān èr bǎi dìng bì bó yǒu chà. tán yǒng bǎo qìng guì yáng lǐ dào yuán děng lù jī, fā mǐ zhèn tiào. liù yuè yǐ hài, zhì fēng mèng kē fù wèi zhū guó gōng, mǔ wèi zhū guó xuān xiàn fū rén. gǎi zhū wáng gōng chén fēn dì jùn yì tóng zhī xiàn chéng wèi fù dá lǔ huā chì, zhōng xià xiàn jí lù shì sī zēng zhì fù dá lǔ huā chì yī yuán. bǐng zǐ, róng bīn liǔ zhōu yáo mán pàn, mìng hú guǎng xíng shěng qiǎn guān dū bīng bǔ zhī. dīng chǒu, chì: dà pì zuì, lín xíng gǎn yǒu héng jiā kuī gē zhě, yǐ zhòng zuì lùn. fán jū qiú, fēi qiáng dào wú jiā kù xíng. wù yín, wú wáng duǒ liè nà děng bù fá shí, zhèn liáng liǎng yuè. jǐ mǎo, zhào yù bǎi sī gè qín qí zhí, wú huī fèi dà zhèng. jiǎ shēn, gěi ān yuǎn wáng chǒu hàn fēn shū mì yuàn yìn. dīng hài, fēng chuáng wù ér wèi jù róng jùn wáng. dīng yǒu, cì zhōu wáng cóng wèi chāo sì shí wàn dìng. hé jué biàn liáng, méi mín jū, liáo yáng zhī gài zhōu jī, bìng fā liáng zhèn zhī.
五月甲辰至戊申,日赤如赭。辛亥,以江西行省右丞相斡赤為大司徒。庚申,以大都留守伯鐵木兒為中書平章政事,升中書右丞蕭拜住為平章政事,左丞阿卜海牙為右丞,參政郭貫為左丞,參議不花為參知政事。庚午,置甘肅儒學提舉司、遼陽金銀鐵冶提舉司,秩並從五品。賜諸王迭里哥兒不花等金三百五十兩、銀一千二百兩、鈔三千二百錠、幣帛有差。潭、永、寶慶、桂陽、澧、道、袁等路飢,發米賑糶。六月乙亥,制封孟軻父為邾國公,母為邾國宣獻夫人。改諸王公臣分地郡邑同知、縣丞為副達魯花赤,中、下縣及錄事司增置副達魯花赤一員。丙子,融、賓、柳州徭蠻叛,命湖廣行省遣官督兵捕之。丁丑,敕:「大辟罪,臨刑敢有橫加刲割者,以重罪論。凡鞫囚,非強盜毋加酷刑。」戊寅,吳王朵列納等部乏食,賑糧兩月。己卯,詔諭百司各勤其職,毋隳廢大政。甲申,給安遠王丑漢分樞密院印。丁亥,封床兀兒為句容郡王。丁酉,賜周王從衛鈔四十萬錠。河決汴梁,沒民居,遼陽之蓋州飢,並發糧賑之。
qiū qī yuè rén zǐ, mìng yù shǐ dài fū bó hū tuō huān dá lá hǎn zhěng zhì tái gāng, réng jiàng zhào xuān yù zhōng wài. yǐ mǎo, fēng yù lóng tiě mù ér wèi bǎo ēn wáng, cì jīn yìn. xīn yǒu, cì pǔ qìng sì yì dōu tián bǎi qī shí qǐng. bǐng yín, fù yǐ yàn tiě mù ér zhī shū mì yuàn shì. gēng wǔ, fā gāo lì nǚ zhí hàn jūn qiān wǔ bǎi rén, yú bīn zhōu liáo hé qìng yún zhào zhōu tún tián.
秋七月壬子,命御史大夫伯忽、脫歡答剌罕拯治台綱,仍降詔宣諭中外。乙卯,封玉龍鐵木兒為保恩王,賜金印。辛酉,賜普慶寺益都田百七十頃。丙寅,復以燕鐵木兒知樞密院事。庚午,發高麗、女直、漢軍千五百人,於濱州、遼河、慶雲、趙州屯田。
bā yuè guǐ yǒu, yǐ bīng bù shàng shū qǐ tǎ wèi zhōng shū cān zhī zhèng shì. jǐ mǎo, chē jià zhì zì shàng dōu. wù xū, zhì zhī fó xiàng gōng jiàng tí diào suǒ, zhì qī pǐn, shè guān èr yuán. jiǔ yuè xīn chǒu, fù wǔ tiáo hé tún tián, yǐ zhōng shū zuǒ chéng guō guàn wèi jí xián dà xué shì, jí xián dà xué shì wáng yì wèi zhōng shū zuǒ chéng. gēng xū, gē shàng dōu xuān dé fǔ fèng shèng zhōu huái lái jìn shān èr xiàn lì dà dū lù, gǎi jìn shān xiàn wèi lóng qìng zhōu, dì shēng shì xiàn, tè mìng gǎi yān. guǐ chǒu, tài bái zhòu jiàn. jǐ wèi, jì níng jìn níng lù dì zhèn. bǐng yín, tài bái jīng tiān.
八月癸酉,以兵部尚書乞塔為中書參知政事。己卯,車駕至自上都。戊戌,置織佛像工匠提調所,秩七品,設官二員。九月辛丑,復五條河屯田,以中書左丞郭貫為集賢大學士,集賢大學士王毅為中書左丞。庚戌,割上都宣德府奉聖州懷來、縉山二縣隸大都路,改縉山縣為龍慶州,帝生是縣,特命改焉。癸丑,太白晝見。己未,冀寧、晉寧路地震。丙寅,太白經天。
dōng shí yuè xīn wèi, yǐ jiāng nán xíng tái shì yù shǐ gāo fǎng wèi zhōng shū cān zhī zhèng shì. rén shēn, yǒu shì yú tài miào. diào sì chuān jūn èr qiān rén yún nán jūn sān qiān rén wū méng děng chù tún tián, zhì zǒng guǎn wàn hù fǔ, zhì zhèng sān pǐn, shè guān sì yuán, lì yún nán shěng. rén wǔ, hé nán lù dì zhèn. jiǎ shēn, tài bái fàn dòu. gēng yín, chì wǔ tái líng jiù sì zhì tiě yě tí jǔ sī. yǐ wèi, cì bīn wáng nán hū lǐ bù chāo sì wàn dìng. dīng yǒu, xiū gān zhōu chéng. shēn jìn mín yǒu fù zài zhě, bù dé sī dài rén qián jí yù mù mù. gān zhōu sù zhōu děng lù jī, miǎn tián zū.
冬十月辛未,以江南行台侍御史高昉為中書參知政事。壬申,有事於太廟。調四川軍二千人、雲南軍三千人烏蒙等處屯田,置總管萬戶府,秩正三品,設官四員,隸雲南省。壬午,河南路地震。甲申,太白犯斗。庚寅,敕五台靈鷲寺置鐵冶提舉司。乙未,賜豳王南忽里部鈔四萬錠。丁酉,修甘州城。申禁民有父在者,不得私貸人錢及鬻墓木。甘州、肅州等路飢,免田租。
shí yī yuè rén yín, mìng jiān chá yù shǐ jiān zhì lǐng běi gōu xiào qián liáng, bàn suì gēng dài. dà wàn níng sì zhù chí sēng mǐ pǔ yún jì yǐ suǒ pèi guó gōng yìn yí wén yǒu sī, wěn luàn guān zhèng, chì jìn zhǐ zhī. yǐ sì, zēng jí níng shā jǐng jìng zhōu lù tóng zhī fǔ pàn tí kòng àn dú gè yī yuán. yǐ mǎo, gǎi jiù yùn liáng tí jǔ sī wèi dà dū lù yùn tí jǔ sī, xīn yùn liáng tí jǔ sī wèi jīng jī yùn liáng tí jǔ sī, lǐ zhōu lù ān fǔ sī wèi ān dìng jūn mín fǔ.
十一月壬寅,命監察御史監治嶺北鈎校錢糧,半歲更代。大萬寧寺住持僧米普雲濟以所佩國公印移文有司,紊亂官政,敕禁止之。乙巳,增集寧、砂井、淨州路同知、府判、提控、案牘各一員。乙卯,改舊運糧提舉司為大都陸運提舉司,新運糧提舉司為京畿運糧提舉司,澧州路安撫司為安定軍民府。
shí èr yuè gēng wǔ, yǐ zhī shū mì yuàn shì tū hū lǔ wèi shǎn xī xíng shěng zuǒ chéng xiàng. rén wǔ, shòu sì hàn sān shí jiǔ dài tiān shī zhāng sì chéng tài xuán fǔ huà tǐ rén yīng dào dà zhēn rén, zhǔ lǐng sān shān fú lù, zhǎng jiāng nán dào jiào shì. dīng hài, lì huáng zǐ shuò dé bā lá wèi huáng tài zǐ, jiān zhōng shū lìng shū mì shǐ, shòu yǐ jīn bǎo, gào tiān dì zōng miào. shēng tóng zhī shū mì yuàn shì chuáng wù ér zhī shū mì yuàn shì. zhū wáng àn huī bù fá shí, gěi mǐ sān qiān yī bǎi bā shí liù shí jì zhī.
十二月庚午,以知樞密院事禿忽魯為陝西行省左丞相。壬午,授嗣漢三十九代天師張嗣成太玄輔化體仁應道大真人,主領三山符籙,掌江南道教事。丁亥,立皇子碩德八剌為皇太子,兼中書令、樞密使,授以金寶,告天地宗廟。升同知樞密院事床兀兒知樞密院事。諸王按灰部乏食,給米三千一百八十六石濟之。