xíng fǎ èr
◎刑法二
zhí zhì xià
○職制下
zhū zhí guān hù zài jūn jí, guǎn jūn guān zhé zhuī dǎi qí shēn zhě, jìn zhī. zhū zhōng wài dà xiǎo jūn guān, bù néng yǐ fǎ fǔ xún jūn rén ér yòu hài zhī zhě, cóng jiān chá yù shǐ lián fǎng sī jiū chá zhī xíng shěng guān jí xuān wèi sī yuán shuài fǔ guān wú gù yǐ jūn guān zì wèi zhě, yì rú zhī. zhū jūn guān bù fǎ, gè chù xiàn sī jiù wèn zhī, shū fǔ bù dé wěi guān tóng wèn. zhū guǎn jūn guān, zhé yǐ suǒ pèi jīn yín fú chōng diǎn zhì zhě, chī wǔ shí qī, jiàng sàn guān yī děng, shòu zhì zhě jiǎn èr děng. zhū jūn guān fàn zāng, yīng bà zhí diàn jiàng zhě, shàng suǒ pèi fú, zài xù rì gěi zhī. zhū jūn guān yì shǐ jūn rén, wàn hù bā míng, qiān hù jiǎn wàn hù zhī bàn, dàn yā jiǎn qiān hù zhī bàn, guò shì shù zhě zuò zuì. zhū jūn guān qū yì jūn rén, zhì sǐ fēi mìng zhě, liàng shì duàn zuì bìng bà zhí, zhēng shāo mái yín gěi kǔ zhǔ. zhū guǎn jūn guān shàn fàng zhèng jūn, jí fēn shòu gù yì qián zhě, yǐ wǎng fǎ lùn, chú míng bù xù. zhū guǎn jūn guān lì kè chú jūn rén yī liáng yán cài qián, bìng quán wèi gěi sàn, huì shè, kè chú yǐ zhāo zhě zhuī gěi, wèi zhāo zhě miǎn zhēng, wèi gěi sàn zhě gěi sàn. qí sī yì jūn rén guān niú, dài zhǒng guān dì, bìng guǎn mín guān zhàn zhǒng guān dì, suǒ shōu zǐ lì, yǐ zhāo zhě zhuī méi, wèi zhāo zhě miǎn zhēng. zhū jūn guān yì qí chū zhēng jūn rén jiā shǔ, yòu jiè zhī qián ér duō qǔ xī zhě, bìng zuò zhī. zhū jūn guān zhé zòng jūn rén wū mín yǐ zuì, xià qǔ qián wù ér fēn zāng zì hòu zhě, jì zāng kē zuì, chú míng bù xù. zhū mín jiān shī huǒ, zhèn shǒu jūn guān zuò shì bù jiù, ér fǎn zòng jūn piāo lüè zhě, cóng tái xiàn guān jiū zhī. zhū jūn guān zhé duàn mín sòng zhě, jìn zhī, wéi zhě zuì zhī. zhū jūn guān xié chóu fàn fēn, zhé chí rèn yù shā lián shuài zhě, zhàng liù shí qī, jiě zhí bié xù.
諸職官戶在軍籍,管軍官輒追逮其身者,禁之。諸中外大小軍官,不能以法撫循軍人而又害之者,從監察御史廉訪司糾察之;行省官及宣慰司元帥府官無故以軍官自衛者,亦如之。諸軍官不法,各處憲司就問之,樞府不得委官同問。諸管軍官,輒以所佩金銀符充典質者,笞五十七,降散官一等,受質者減二等。諸軍官犯贓,應罷職殿降者,上所佩符,再敘日給之。諸軍官役使軍人,萬戶八名,千戶減萬戶之半,彈壓減千戶之半,過是數者坐罪。諸軍官驅役軍人,致死非命者,量事斷罪並罷職,征燒埋銀給苦主。諸管軍官擅放正軍,及分受僱役錢者,以枉法論,除名不敘。諸管軍官吏克除軍人衣糧鹽菜錢,並全未給散,會赦,克除已招者追給,未招者免徵,未給散者給散。其私役軍人官牛,帶種官地,並管民官占種官地,所收子粒,已招者追沒,未招者免徵。諸軍官役其出征軍人家屬,又借之錢而多取息者,並坐之。諸軍官輒縱軍人誣民以罪,嚇取錢物而分贓自厚者,計贓科罪,除名不敘。諸民間失火,鎮守軍官坐視不救,而反縱軍剽掠者,從台憲官糾之。諸軍官輒斷民訟者,禁之,違者罪之。諸軍官挾仇犯分,輒持刃欲殺連帥者,杖六十七,解職別敘。
zhū tóu xià guān lì shòu zāng, yǔ cháng xuǎn guān tóng lùn. zhū tóu xià zá zhí fàn zāng zuì zhě bà zhī, bù yǐ cháng diào diàn jiàng lùn. zhū tóu xià wàng chēng shàng zhǐ, yǐng zhàn mín zhàn, chú qí yáo yì, gù zòng wèi mín hài zhě, zhàng qī shí qī, méi qí jiā cái zhī bàn, suǒ zhàn mín zhàng yī bǎi qī, hái yuán jí. zhū wáng fù wén juàn, jiān chá yù shǐ kǎo yuè, yǔ yǒu sī tóng. zhū wèi xià zhì cái fù yíng tián děng sī, suì zhōng zé huì huì bì, cóng lián fǎng sī kǎo yuè zhī. zhū tóu xià qīng zhòng qiú tú, bìng cóng lián fǎng sī shěn lù. zhū fān dǐ shì wù, dà zhě zòu cái, xiǎo zhě yí zhōng shū, shàn yǐ jiào lìng xíng zhě, jìn zhī.
諸投下官吏受贓,與常選官同論。諸投下雜職犯贓罪者罷之,不以常調殿降論。諸投下妄稱上旨,影占民站,除其徭役,故縱為民害者,杖七十七,沒其家財之半,所占民杖一百七,還元籍。諸王傅文卷,監察御史考閱,與有司同。諸位下置財賦營田等司,歲終則會;會畢,從廉訪司考閱之。諸投下輕重囚徒,並從廉訪司審錄。諸藩邸事務,大者奏裁,小者移中書,擅以教令行者,禁之。
zhū cāng yǔ guān lì yǔ fǔ zhōu sī xiàn guān lì rén děng, yǐ bǎi xìng hé nà shuì liáng, tōng tóng lǎn nà, jiē shòu zhé jià fēi chāo zhě, shí shí yǐ shàng, gè cì miàn, zhàng yī bǎi qī shí shí yǐ xià, jiǔ shí qī guān lì chú míng bù xù. tuì xián guān lì háo shì fù hù xíng pù rén děng wéi fàn zhě, shí shí zhī shàng, zhàng jiǔ shí qī shí shí zhī xià, bā shí qī. qí bù liáng guān lì zhī qíng fèn shòu, wǔ shí qī, chú míng bù xù. yǒu shī jué chá zhě, jiān lín bù liáng guān lì, èr shí qī fǔ zhōu zǒng bù liáng guān lì, yī shí qī. ruò néng bǔ huò fàn rén zhě, yǔ miǎn běn zuì. ruò cāng guān rén lì děng dào tiào guān liáng, yǔ lǎn nà fēi chāo tóng lùn. zhī qíng dí mǎi, shí shí yǐ shàng, zhàng yī bǎi qī qī shí zhī xià, jiǔ shí qī. qí cáo yùn guān lì yǒu shī jué chá zhě, yàn liáng shù duō guǎ zhì zuì. qí dào tiào liáng jià, jié lǎn fēi chāo, zhuī zhēng méi guān, zhèng liáng yú cāng guān, bìng jié lǎn dí mǎi rén jūn zhēng hái guān. zhū cāng kù guān lì rén děng dào suǒ zhǔ shǒu qián liáng, yī guàn yǐ xià, jué wǔ shí qī, zhì shí guàn zhàng liù shí qī, měi èr shí guàn jiā yī děng yī bǎi èr shí guàn, tú yī nián, měi sān shí guàn jiā bàn nián èr bǎi sì shí guàn, tú sān nián sān bǎi guàn chù sǐ. jì zāng yǐ zhì yuán chāo wèi zé, zhū wù yǐ dāng shí jià gū zhé jì zhī. zhū cāng kù guān zhī kù zi zǎn diǎn dòu jiǎo rén děng, qīn dào yí yì guān wù, nì bù jǔ fā zhě, yǔ fàn rén tóng zuì shī jué chá zhě, jiǎn fàn rén zuì sì děng. zhū cāng kù qián liáng chū nà, suǒ shè shǒu lǐng guān jí tí jǔ jiān zhī nà yǐ xià zǎn diǎn hé gān rén yǐ shàng, hù xiāng jué chá, ruò yǒu wéi fǎ duǎn shǎo, yī tǐ jūn péi, rèn nèi shōu zhī qián liáng, zhèng shōu dào chú jiē wán, fāng xǔ gěi yóu. zhū diǎn shǒu chāo kù guān, yǐ dào hūn chāo, bù yòng tuì yìn, chī wǔ shí qī, jiě jiàn rèn. tí diào guān shī jì diǎn, chī yī shí qī, bìng jì guò míng. zhū chāo kù guān, zhé yǐ zì jǐ hūn chāo guǐ míng dào huàn zhě, chī sān shí qī, jì guò. zhū píng zhǔn xíng yòng kù dào huàn hūn chāo, duō qǔ gōng mò qián, kù guān zhī ér bù céng fēn zāng zhě, jiǎn yī děng, bìng jiě zhí bié xù. zhǔ móu yòu shòu zāng zhě, yǐ wǎng fǎ lùn, chú míng bù xù. zhū bái zhǐ fāng diǎn shǒu guān, sī shòu sāng chǔ pí zhé jià zhě, jì zāng yǐ wǎng fǎ lùn, chú míng bù xù, réng zhuī zāng, shōu mǎi běn shǎi hái guān. zhū jīng cāng shòu liáng, bù guān dǒng zhī, wài cāng shōu liáng, zhōu xiàn zhǎng guān dǒng zhī. shōu bù rú fǎ zhì fǔ bài zhě, àn zhì guān tōng jiū zhī. zhū cāng guān wěi rèn qīn shǔ wèi jiā dīng, zhì dào tiào guān liáng zhě, chī wǔ shí qī, jiě zhí diàn xù tóng liáo xiāng róng yǐn, sì shí qī, jiě zhí. zhū cāng guān zhé fān dīng guān hú, duō shōu mín zū, zhǔ móu zhě chī wǔ shí qī, tóng liáo chū bù zhī qíng, jì zhī ér bù néng gǎi zhèng zhě, sān shí qī, bìng jiě zhí bié xù. zhū jīng shī měi rì sàn tiào guān mǐ, rén zhǐ yī dòu, quán háo shì yào jí yǒu lù zhī jiā, zhé dí mǎi zhě, chī èr shí qī, zhuī zhōng tǒng chāo èr shí wǔ guàn, fù gào rén chōng shǎng. zhū guān jú zào zuò diǎn shǒu, zhé kè chú cái liào zhě, jì zāng yǐ wǎng fǎ lùn, chú míng bù xù.
諸倉庾官吏與府州司縣官吏人等,以百姓合納稅糧,通同攬納,接受折價飛鈔者,十石以上,各刺面,杖一百七;十石以下,九十七;官吏除名不敘。退閒官吏、豪勢富戶、行鋪人等違犯者,十石之上,杖九十七;十石之下,八十七。其部糧官吏知情分受,五十七,除名不敘。有失覺察者,監臨部糧官吏,二十七;府州總部糧官吏,一十七。若能捕獲犯人者,與免本罪。若倉官人吏等盜糶官糧,與攬納飛鈔同論。知情糴買,十石以上,杖一百七;七石之下,九十七。其漕運官吏有失覺察者,驗糧數多寡治罪。其盜糶糧價,結攬飛鈔,追征沒官,正糧於倉官,並結攬糴買人均征還官。諸倉庫官吏人等盜所主守錢糧,一貫以下,決五十七,至十貫杖六十七,每二十貫加一等;一百二十貫,徒一年,每三十貫加半年;二百四十貫,徒三年;三百貫處死。計贓以至元鈔為則,諸物以當時價估折計之。諸倉庫官、知庫子、攢典、鬥腳人等,侵盜移易官物,匿不舉發者,與犯人同罪;失覺察者,減犯人罪四等。諸倉庫錢糧出納,所設首領官及提舉監支納以下攢典合干人以上,互相覺察,若有違法短少,一體均陪,任內收支錢糧,正收倒除皆完,方許給由。諸典守鈔庫官,已倒昏鈔,不用退印,笞五十七,解見任。提調官失計點,笞一十七,並記過名。諸鈔庫官,輒以自己昏鈔詭名倒換者,笞三十七,記過。諸平準行用庫倒換昏鈔,多取工墨錢,庫官知而不曾分贓者,減一等,並解職別敘。主謀又受贓者,以枉法論,除名不敘。諸白紙坊典守官,私受桑楮皮折價者,計贓以枉法論,除名不敘,仍追贓,收買本色還官。諸京倉受糧,部官董之,外倉收糧,州縣長官董之。收不如法致腐敗者,按治官通究之。諸倉官委任親屬為家丁,致盜糶官糧者,笞五十七,解職殿敘;同僚相容隱,四十七,解職。諸倉官輒翻釘官斛,多收民租,主謀者笞五十七,同僚初不知情,既知而不能改正者,三十七,並解職別敘。諸京師每日散糶官米,人止一斗,權豪勢要及有祿之家,輒糴買者,笞二十七,追中統鈔二十五貫,付告人充賞。諸官局造作典守,輒克除材料者,計贓以枉法論,除名不敘。
zhū yùn sī bàn kè guān, qǔ shòu shì fā, bàn kè bì rì zhuī wèn shòu dài lí zhí zhě, jiù wèn zhī. zhū yán chǎng guān kān wèn rén zhì sǐ zhě, cóng zhuǎn yùn sī chà guān shè qí zhí, fā fàn rén guī yǒu sī. zhū shuì wù guān, zhé yǐ mín dào wù wén qì, wǎng zuò nì shuì, sī qí fá qián zhě, yǐ wǎng fǎ lùn, chú míng bù xù. zhū cái fù zǒng guǎn táo jīn tí jǔ sī cún, suī yǒu hù chí zhì shū, shì yīng jiū hé zhě, jiān chá yù shǐ lián fǎng sī zhǔn fǎ xíng zhī. zhū shǒu kù cáng jūn guān, yè bù zhí sù, zhì yǒu dào zhě, chī sān shí qī, hái zhí. bǔ dào bù huò zhě, wéi sù jūn guān jūn rén zhuī péi suǒ shī wù huò, qí huò dào zhēng zāng gěi hái. ruò yù qiáng jié, jūn guān jūn rén lì suǒ bù jí zhě, bù zài zhuī duàn zhī xiàn. zhū zá zào jú yuàn, zhé yǔ zhū rén dài zào jūn qì zhě, jìn zhī. zhū liǎng zhè cái fù fǔ lì huī zhèng zhě, zhǎng zhì qián gǔ zào zuò, suì zhōng bào chéng, yǐ cì nián zhēng yuè zhì yú èr yuè, cóng lián fǎng sī jī qí wén shū, wéi zhě jiū zhī.
諸運司辦課官,取受事發,辦課畢日追問;受代離職者,就問之。諸鹽場官勘問人致死者,從轉運司差官攝其職,發犯人歸有司。諸稅務官,輒以民到務文契,枉作匿稅,私其罰錢者,以枉法論,除名不敘。諸財賦總管淘金提舉司存,雖有護持制書,事應糾劾者,監察御史廉訪司准法行之。諸守庫藏軍官,夜不直宿,致有盜者,笞三十七,還職。捕盜不獲者,圍宿軍官軍人追陪所失物貨,俟獲盜征贓給還。若遇強劫,軍官軍人力所不及者,不在追斷之限。諸雜造局院,輒與諸人帶造軍器者,禁之。諸兩浙財賦府隸徽政者,掌治錢穀造作,歲終報成,以次年正月至於二月,從廉訪司稽其文書,違者糾之。
zhū yǒu sī qiáo liáng bù xiū, dào tú bù zhì, suī xiū zhì ér bù láo qiáng zhě, àn zhì jí jiān lín guān jiū zhì zhī. zhū yǒu sī bù yǐ shí xiū zhú dī fáng, lín yǔ jì jiàng, shuǐ lǎo bìng zhì, piào mín lú shě, nì mín qī zǐ, wèi mín hài zhě, běn jùn guān lì gè fá fèng yī yuè, xiàn guān gè chī èr shí qī, diǎn shǐ gè yī shí qī, bìng jì guò míng.
諸有司橋樑不修,道途不治,雖修治而不牢強者,按治及監臨官究治之。諸有司不以時修築堤防,霖雨既降,水潦並至,漂民廬舍,溺民妻子,為民害者,本郡官吏各罰俸一月,縣官各笞二十七,典史各一十七,並記過名。
zhū cáo yùn guān, zhé jū kuò shuǐ lù zhōu chē, zǔ zhì shāng lǚ zhě, jìn zhī. zhū cáo yùn guān, zhé shòu zāng, zòng shuǐ shǒu rén děng yǐ dào kāng dào huàn guān liáng zhě, yǐ wǎng fǎ jì zāng lùn zuì, chú míng bù xù. zhū hǎi dào dōu cáo yùn wàn hù fǔ suǒ xiá qiān hù yǐ xià yǒu zuì, wàn hù wèn zhī wàn hù yǒu zuì, xíng shěng wèn zhī. xùn qíng zhě, jiān chá yù shǐ lián fǎng sī chá zhī, cáo shì bì, rán hòu lián fǎng sī kǎo qí àn dú. zhū hǎi dào yùn liáng chuán hù, dào tiào guān liáng, zhà chēng zāo fēng fù méi zhě, jì zāng cì duàn, suī huì shè, réng cì zhī.
諸漕運官,輒拘括水陸舟車,阻滯商旅者,禁之。諸漕運官,輒受贓,縱水手人等以稻糠盜換官糧者,以枉法計贓論罪,除名不敘。諸海道都漕運萬戶府所轄千戶已下有罪,萬戶問之;萬戶有罪,行省問之。徇情者,監察御史廉訪司察之,漕事畢,然後廉訪司考其案牘。諸海道運糧船戶,盜糶官糧,詐稱遭風覆沒者,計贓刺斷,雖會赦,仍刺之。
zhū shǐ chén xíng lǐ, tuō tuō hé sūn jí yì lì zhé gǎn sōu jiǎn zhě, jìn zhī. zhū shǐ chén xíng tuó guò zhòng, yā sǔn yì mǎ, ér tuō tuō hé sūn yǔ shǐ chén jiāo zèng wèi hǎo, bù yǐ fǎ chēng pán zhě, chī èr shí qī, jì guò. zhū jí dì pù, zhé kāi suǒ dì shí fēng wén shū, wàng rù wú míng wén zì zhě, chī wǔ shí qī. zhū jí dì pù, měi shàng xià bàn yuè, fǔ zhōu pàn guān xiàn zhǔ bù qīn lín jiǎn shì, suǒ dì wén zì dàn yǒu jī wéi mó cā chén nì, pù sī pù bīng jí yàn shì zhòng qīng lùn zuì, gè lù zhèng guān yī yuán zǒng zhī, lián fǎng sī chá zhī. qí yǒu fú zhí, qīn lín guān chū fàn chī yī shí qī, zài fàn jiā yī děng, sān fàn chéng shěng bié yì, zǒng tí diào guān jiǎn qīn lín guān yī děng. měi jì jù shēn shàng sī, yǒu wú jī wéi, réng yú gè guān rèn mǎn rì, jiě yóu kāi xiě, ér chù zhì zhī. zhū shǐ chén zhé qí huái jū mǎ zhě, qǔ yǔ gè chī wǔ shí qī, jí yǐ chē yì mǎ zhě, jù zuò zhī. zhū gōng zhǔ xià jià, yíng sòng wǎng hái, bìng bù dé yóu chuán zhì. zhū shǐ chén zài chéng, zhé qí zhàn yì mǎ zhě jìn zhī, wéi zhě zuì zhī. zhū yì shǐ zài dào, duó huí mǎ yì suǒ chéng mǎ, chí zhì sǐ zhě, cháng qí zhí. ruò yǐ sī shì gù xuǎn liáng mǎ chí zhì sǐ zhě, chī èr shí qī, réng cháng qí zhí. zhū shǐ chén duō qǔ fēn lì, chī yī shí qī, zhuī suǒ duō hái guān, jì guò. shǐ hái rén yuán, chú jūn qíng jí wù wài, rì bù guò sān yì, yì guān réng yú guān wén biāo xiě qǐ zhǐ chéng qī, wéi zhě gè chī èr shí qī, zài fàn bà yì. zhū chéng yì shǐ chén, huò wǎng dào yíng sī, héng suǒ zhī dài, huò fǎng jiù yì yóu, è sǔn mǎ chéng, bìng shēn wén duàn zhì. zhū shǐ chén wǎng dào chí yì zhě, chī wǔ shí qī tuō tuō hé sūn shàn yī suí gěi yì zhě, yī lì kē fá. zhū yì shǐ zhà gǎi gōng dié, duō qǐ mǎ zhě, zhàng bā shí qī qí bù yā guān mǎ, zhé jiā dài sī mǎ, duō qǔ cǎo liào zhě, bìng méi rù qí sī mǎ. zhū cháo tíng jūn qíng dà shì, fèng zhǐ qiǎn shǐ zhě, pèi yǐ jīn zì yuán fú gěi yì, qí yú xiǎo shì, zhǐ yòng yù bǎo shèng zhǐ. zhū wáng gōng zhǔ fù mǎ yì wèi jūn qíng jí wù qiǎn shǐ zhě, pèi yǐ yín zì yuán fú gěi yì, qí yú zhǐ yòng yù bǎo shèng zhǐ. ruò làn gěi zhě, cóng tái xiàn guān jiū chá zhī. zhū gāo lì shǐ chén, suǒ dài tú cóng, lái zé jù lái, qù zé jù qù, zhé liú zhōng lù jùn yì mǎi mài zhě, jìn zhī yì mǎ chū jiè zhě, jìn zhī. zhū chū shǐ guān yuán, suǒ zhì zhé shòu guān lì yán yàn, jí guān lì zhé xiāng yāo qǐng, bìng cóng fēng xiàn jiū chá. zhū shǐ chén suǒ guò zhōu xiàn, wú gù bù dé rù chéng. yǒu gù rù chéng zhě, zhǐ yú gōng guǎn ān sù, zhé sù yú guān mín zhī jiā zhě, cóng fēng xiàn jiū zhī. zhū qiǎn shǐ kāi dú zhào shū, suǒ guò zhōu jùn jiù biàn kāi dú zhě tīng, fēi suǒ jīng yóu ér zhé wǎng zhě jìn zhī. ruò běn zōng shì xū qīn wǎng zhě, bù zài cǐ xiàn. zhū shǐ chén suǒ zhì zhī chù, yǒu qīn qī gù jiù, lǐ yīng zhuī wǎng zhě tīng. zhū shòu mìng chū shǐ hái, nì gěi yì wén zì fú jié jí xī gòng zhī wù, jiǔ bù jìn zhě, zhàng liù shí qī, jì guò. zhū jìn biǎo shǐ chén, wǔ rì wài bù hái zhí, tuō gù jī liú, tā yǒu yíng zhě, zhǐ suǒ gěi yì, jí qí xìng míng, bà chù zhī. zhū chū shǐ jùn guó, shǐ shì zhī wài, wú yǒu suǒ yǔ, yǒu bì xū shàng wén zhě, shí fēng yǐ wén. zhū xián mìng chū shǐ, zhé jiāng yǒu sī xíng qiú shěn duàn zhě, zuì zhī. zhū fèng shǐ xún xíng jùn xiàn, yǒu gào lián fǎng sī guān bù fǎ zhě, ruò qí rén cháng wèi fēng xiàn suǒ chù bà, zé yǔ jiān chá yù shǐ zá wèn zhī, yú tīng zhuān wèn. zhū guān lì gōng chāi, zhé shòu rén jìn xíng lǐ wù zhě, suí shì lùn zuì, guān hái zhí, lì fā lín dào tiē bǔ.
諸使臣行李,脫脫禾孫及驛吏輒敢搜檢者,禁之。諸使臣行橐過重,壓損驛馬,而脫脫禾孫與使臣交贈為好,不以法稱盤者,笞二十七,記過。諸急遞鋪,輒開所遞實封文書,妄入無名文字者,笞五十七。諸急遞鋪,每上下半月,府州判官縣主簿親臨檢視,所遞文字但有稽違、磨擦、沉匿,鋪司鋪兵即驗事重輕論罪,各路正官一員總之,廉訪司察之。其有弗職,親臨官初犯笞一十七,再犯加一等,三犯呈省別議,總提調官減親臨官一等。每季具申上司,有無稽違,仍於各官任滿日,解由開寫,而黜陟之。諸使臣輒騎懷駒馬者,取與各笞五十七,及以車易馬者,俱坐之。諸公主下嫁,迎送往還,並不得由傳置。諸使臣在城,輒騎占驛馬者禁之,違者罪之。諸驛使在道,奪回馬易所乘馬,馳至死者,償其直。若以私事故選良馬馳至死者,笞二十七,仍償其直。諸使臣多取分例,笞一十七,追所多還官,記過。使還人員,除軍情急務外,日不過三驛,驛官仍於關文標寫起止程期,違者各笞二十七,再犯罷役。諸乘驛使臣,或枉道營私,橫索祗待,或訪舊逸游,餓損馬乘,並申聞斷治。諸使臣枉道馳驛者,笞五十七;脫脫禾孫擅依隨給驛者,依例科罰。諸驛使詐改公牒,多起馬者,杖八十七;其部押官馬,輒夾帶私馬,多取草料者,並沒入其私馬。諸朝廷軍情大事,奉旨遣使者,佩以金字圓符給驛,其餘小事,止用御寶聖旨。諸王公主駙馬亦為軍情急務遣使者,佩以銀字圓符給驛,其餘止用御寶聖旨。若濫給者,從台憲官糾察之。諸高麗使臣,所帶徒從,來則俱來,去則俱去,輒留中路郡邑買賣者,禁之;易馬出界者,禁之。諸出使官員,所至輒受官吏筵宴,及官吏輒相邀請,並從風憲糾察。諸使臣所過州縣,無故不得入城。有故入城者,止於公館安宿,輒宿於官民之家者,從風憲糾之。諸遣使開讀詔書,所過州郡就便開讀者聽,非所經由而輒往者禁之。若本宗事須親往者,不在此限。諸使臣所至之處,有親戚故舊,禮應追往者聽。諸受命出使還,匿給驛文字符節及錫貢之物,久不進者,杖六十七,記過。諸進表使臣,五日外不還職,託故稽留,他有營者,止所給驛,籍其姓名,罷黜之。諸出使郡國,使事之外,毋有所與,有必須上聞者,實封以聞。諸銜命出使,輒將有司刑囚審斷者,罪之。諸奉使循行郡縣,有告廉訪司官不法者,若其人嘗為風憲所黜罷,則與監察御史雜問之,余聽專問。諸官吏公差,輒受人贐行禮物者,隨事論罪,官還職,吏發鄰道貼補。
zhū bǔ dào, jìng nèi ruò shī guò dào zéi, què huò tā jìng dào zéi, xǔ lìng gōng guò xiāng bǔ. rú huò tā jìng qiáng dào, huò wěi zào bǎo chāo èr qǐ, gè zhǔn jìng nèi qiáng dào yì qǐ, wú qiáng zhě zhǔn qiè dào èr qǐ. rú huò qiè dào, zhǔn yì rú zhī. rú jìng nèi wú shī, dàn huò qiáng qiè dào zéi, yī lì lǐ shǎng. ruò yīng bǔ zhī rén, jí shì zhǔ děng gào zhǐ bǔ huò zhě, bù shǎng. zhū bǔ dào guān, bù dé chāi qiǎn, wéi zhě tái xiàn guān jiū zhī. zhū bǔ dào guān, rèn nèi shī guò dào zéi, chú huò bié jìng dào zhǔn zhé wài, sān xiàn bù huò, qiáng dào sān qǐ, qiè dào wǔ qǐ, gè chī yī shí qī qiáng dào wǔ qǐ, qiè dào shí qǐ, gè chī èr shí qī qiáng dào shí qǐ, qiè dào shí wǔ qǐ, gè chī sān shí qī. zhèn shǒu jūn guān yī tǐ bǔ xiàn zhě tóng zuì, qīn mín tí kòng bǔ dào guān, jiǎn zuì èr děng. qí xiàn nèi huò zéi jí bàn zhě miǎn zuì, ruò zhū rén huò dào yīng shǎng zhě, shǎng zhī. zhū nán běi bīng mǎ sī, zhí zài xún jǐng fēi wéi, bǔ zhú dào zéi, zhé lǐ mín sòng zhě, jìn zhī. zhū nán běi bīng mǎ sī, zuì qiú bā shí qī yǐ xià, jué qiǎn yīng cì pèi zhě, jiù cì pèi zhī. zhū gè lù zài chéng lù shì lù pàn, fēn fān xún bǔ, ruò yǒu shī dào, zhǐ zuò xún bǔ guān. zhū zhí guān fēi yīng bǔ zhī rén, gào huò fǎn zéi zhě, shēng èr děng yòng. zhū gào huò qiáng dào, měi míng guān gěi shǎng qián zhì yuán chāo wǔ shí guàn, qiè dào èr shí wǔ guàn, xīn huò zhě bèi zhī, huò qiáng dào zhì wǔ rén yǔ yī guān. zhū bǔ huò shì nì xiōng tú, bǐ huò qiáng dào gěi shǎng. zhū suí chù zhèn shǒu jūn guān jūn rén, qīn huò qiáng qiè dào zéi zhě, jiǎn bàn gěi shǎng. zhū dū chéng shī dào, yī nián bù huò zhě, lēi xún jūn péi cháng suǒ dào cái wù, qí gǎn chà zhàn xún jūn zhě jìn zhī. zhū bǔ dào guān bǔ huò qiáng qiè dào, bù jí dié fā, yān jìn sǐ wáng zhě, zhàng qī shí qī, bà zhí. zhū dào niú mǎ, huǐ guò fàng hái zhě, yǐ qiè dào yǐ xíng bù dé cái lùn, bù zhēng bèi zāng shǎng qián yǒu sī zhé yǐ cháng dào cì duàn zhě, yǐ xíng míng wéi cuò kē fá. zhū bǔ dào guān, zhé shòu rén dì zhì nì míng wén zì, wǎng kān píng rén wèi dào, zhì qiú sǐ yù zhōng zhě, zhàng jiǔ shí qī, bà zhí bù xù zhèng wèn guān liù shí qī, jiàng xiān zhí èr děng xù shǒu lǐng guān chī sì shí qī, zhù biān yuǎn yī rèn chéng lì zhàng liù shí qī, bà yì bù xù zhǔ yì xiě nì míng wén shū zhě, zhàng yī bǎi qī, liú yuǎn dì sòng nì míng wén shū zhě, jiǎn èr děng shòu mìng zhǔ shì dì sòng zhě, jiǎn sān děng. zhū bǔ dào guān sōu bǔ nì zéi, zhé jiāng píng rén shěn wèn zōng jī, chéng nù ōu zhī, xiè hòu zhì sǐ zhě, zhàng liù shí qī, jiě zhí bié xù, jì guò, zhēng shāo mái yín gěi kǔ zhǔ. zhū bǔ dào guān shòu cái gù zòng zéi qiú zhě, yǔ fàn rén tóng zuì, yǐ bài huò zhě, tú zhàng bìng jiǎn yī děng. zhū fù yǒu zuì, bù zuò qí zi xiōng yǒu zuì, bù zuò qí dì.
諸捕盜,境內若失過盜賊,卻獲他境盜賊,許令功過相補。如獲他境強盜,或偽造寶鈔二起,各准境內強盜一起,無強者准竊盜二起。如獲竊盜,准亦如之。如境內無失,但獲強竊盜賊,依例理賞。若應捕之人,及事主等告指捕獲者,不賞。諸捕盜官,不得差遣,違者台憲官糾之。諸捕盜官,任內失過盜賊,除獲別境盜准折外,三限不獲,強盜三起,竊盜五起,各笞一十七;強盜五起,竊盜十起,各笞二十七;強盜十起,竊盜十五起,各笞三十七。鎮守軍官一體捕限者同罪,親民提控捕盜官,減罪二等。其限內獲賊及半者免罪,若諸人獲盜應賞者,賞之。諸南北兵馬司,職在巡警非違,捕逐盜賊,輒理民訟者,禁之。諸南北兵馬司,罪囚八十七以下,決遣;應刺配者,就刺配之。諸各路在城錄事錄判,分番巡捕,若有失盜,止坐巡捕官。諸職官非應捕之人,告獲反賊者,升二等用。諸告獲強盜,每名官給賞錢至元鈔五十貫,竊盜二十五貫,新獲者倍之,獲強盜至五人與一官。諸捕獲弒逆兇徒,比獲強盜給賞。諸隨處鎮守軍官軍人,親獲強竊盜賊者,減半給賞。諸都城失盜,一年不獲者,勒巡軍陪償所盜財物,其敢差占巡軍者禁之。諸捕盜官捕獲強竊盜,不即牒發,淹禁死亡者,杖七十七,罷職。諸盜牛馬,悔過放還者,以竊盜已行不得財論,不征倍贓賞錢;有司輒以常盜刺斷者,以刑名違錯科罰。諸捕盜官,輒受人遞至匿名文字,枉勘平人為盜,致囚死獄中者,杖九十七,罷職不敘;正問官六十七,降先職二等敘;首領官笞四十七,注邊遠一任;承吏杖六十七,罷役不敘;主意寫匿名文書者,杖一百七,流遠;遞送匿名文書者,減二等;受命主事遞送者,減三等。諸捕盜官搜捕逆賊,輒將平人審問蹤跡,乘怒毆之,邂逅致死者,杖六十七,解職別敘,記過,征燒埋銀給苦主。諸捕盜官受財故縱賊囚者,與犯人同罪,已敗獲者,徒杖並減一等。諸父有罪,不坐其子;兄有罪,不坐其弟。
zhū dà zōng zhèng fǔ lǐ duàn rén mìng zhòng shì, bì yǐ hàn zì lì àn dú, yǐ gōng wén chēng xiàn tái, rán hòu jiān chá yù shǐ shěn fù zhī. zhū yǒu sī fēi fǎ yòng xíng zhě, zhòng zuì zhī. yǐ shā zhī rén, zhé luán gē qí ròu ér qù zhě jìn zhī, wéi zhě zhòng zuì zhī. zhū jū yù bù néng zhèng qí xīn, hé qí qì, gǎn zhī yǐ chéng, dòng zhī yǐ qíng, tuī zhī yǐ lǐ, zhé shī yǐ dà pī guà jí wáng shì láng shéng suǒ, bìng fǎ wài cǎn kù zhī xíng zhě, xī jìn zhǐ zhī. zhū jū wèn zuì qiú, chú cháo shěng wěi wèn dà yù wài, bù dé yín yè wèn shì, lián fǎng sī chá zhī. zhū gè lù tuī guān zhuān zhǎng tuī jū xíng huò, píng fǎn yuān zhì, dǒng lǐ zhōu xiàn xíng míng zhī shì, qí yú shù wù, wú yǒu suǒ yǔ, àn zhì guān suì lù qí diàn zuì, zhì mǎn zé shàng qí shì ér chù zhì zhī. fán tuī guān ruò shòu chà bù wén shàng sī, zhé lí zhí zhě, yì zuò zuì. zhū chù duàn zhòng qiú, suī pàn nì, bì lìng tái xiàn shěn lù, ér hòu zhǎn yú shì cáo. zhū nèi wài qiú jìn, cóng gè lù zhèng guān jí jiān chá yù shǐ lián fǎng sī yǐ shí shěn lù, qīng zhě duàn qiǎn, zhòng zhě jié àn, qí yǒu yuān zhì, jiù jiū chá zhī. zhū zhèng měng gǔ rén, chú fàn sǐ zuì, jiān jìn yī cháng fǎ, yǒu sī wú dé kǎo lüè, réng rì gěi yǐn shí. fàn zhēn jiān dào zhě, jiě shù dài pèi náng, sàn shōu. yú fàn qīng zhòng zhě, yǐ lǐ duì zhèng, yǒu sī wù zhí jū zhī, táo yì zhě jiān shōu. zhū zòu jué tiān xià qiú, zhí shàng nù, wù zhé zòu. shàng yù yǒu suǒ zhū, bì chí huí yī èr rì, nǎi fù zòu. zhū yǒu sī yīn gōng yī lǐ jué fá, xiè hòu shēn sǐ zhě, bù zuò. zhū lèi guò bù quān, nián qī shí yǐ shàng, yīng fá shú zhě, réng jiǎn děng kē jué. zhū fàn zuì, èr zuì jù fā, yǐ zhòng zhě lùn, zuì děng cóng yī. ruò yī zuì xiān fā, yǐ jīng lùn jué, yú zuì hòu fā, qí qīng ruò děng, wù lùn zhòng zhě, gèng lùn zhī, tōng jì qián zuì, yǐ chōng hòu shù. zhū zhí guān zhé yǐ wēi gù, chéng nù bù qǔ zhāo cí, duàn jué rén xiè hòu zhì sǐ, yòu yòu kǔ zhǔ fén yì qí shī zhě, chī wǔ shí qī, jiě zhí bié xù, jì guò. zhū jū yù zhé yǐ sī yuàn bào nù, qù yī biān bèi zhě, jìn zhī. zhū jū wèn qiú tú, zhòng shì xū jiā kǎo xùn zhě, zhǎng èr liáo zuǒ huì yì lì àn, rán hòu xíng zhī, wéi zhě zhòng jiā qí zuì. zhū gōng bīng zhī hòu yù zú, zhé ōu sǐ zuì qiú zhě, wèi shǒu zhàng yī bǎi qī, wèi cóng jiǎn yī děng, jūn zhēng shāo mái yín gěi kǔ zhǔ, qí wǎng sǐ yīng zhēng bèi zāng zhě, miǎn zhēng. zhū yǒu sī zhé gǎi jìn wú zuì zhī rén zhě, zhèng guān bìng chī yī shí qī, jì guò. wú zhāo wǎng jìn, zhì zì yì ér sǐ zhě, chī sān shí qī, qī nián hòu xù. zhū yǒu sī zhé jiāng wú gū wǎng jìn, yǔ sǐ zhě, jiě zhí, jiàng xiān pǐn yī děng xù. zhū yǒu sī chéng gào bèi dào, zhé jiāng jǐng jī rén, fēi lǐ wǎng kān shēn sǐ, què huò zhèng zéi zhě, zhèng wèn guān chī wǔ shí qī, jiě zhí, qī nián hòu, jiàng xiān zhí yī děng xù shǒu lǐng guān jí chéng lì, gè wǔ shí qī, bà yì bù xù jūn zhēng shāo mái yín gěi kǔ zhǔ, tōng jì guò míng. zhū yǒu sī shòu cái gù zòng zhèng zéi, wū zhí fēi zuì, fēi fǎ kǎo xùn, lián dǎi qī zǐ, xián yuān fù yù, shì wèi xiǎo bái, shēn yǐ jiù sǐ, zhèng guān zhàng yī bǎi qī, chú míng, zuǒ guān bā shí qī, jiàng èr děng zá zhí xù, réng jūn zhēng shāo mái yín. zhū yǒu sī gù rù rén zuì, ruò wèi jué zhě jí qiú zì sǐ zhě, yǐ suǒ rù zuì jiǎn yī děng lùn, rù rén quán zuì, yǐ quán zuì lùn, ruò wèi jué fàng, réng yǐ jiǎn děng lùn. zhū gù chū rén zhī zuì, yīng quán kē ér wèi jué fàng zhě, cóng jiǎn děng lùn, réng jì guò. zhū shī rù rén zhī zuì zhě, jiǎn sān děng, shī chū rén zuì zhě jiǎn wǔ děng, wèi jué fàng zhě yòu jiǎn yī děng, bìng jì guò. zhū yǒu sī shī chū rén sǐ zuì zhě, chī wǔ shí qī, jiě zhí, qī nián hòu jiàng xiān pǐn yī děng xù, jì guò, zhèng fàn rén zhuī jìn jié àn. zhū yǒu sī zhé jiāng gé qián zá fàn, chéng wèn duàn qiǎn zhě, yǐ gù rù lùn. zhū jiān lín xié chóu, wéi fǎ wǎng duàn suǒ jiān lín zhí guān zhě, dǐ zuì bù xù. zhū shěn qiú guān qiáng bì zì yòng, zhé jiāng měng gǔ rén cì zì zhě, zhàng qī shí qī, chú míng, jiāng yǐ cì zì qù zhī. zhū wèi dào, bìng cóng yǒu sī guī wèn, gè tóu xià zhé shàn duàn qiǎn zhě, zuò zuì. zhū dòu ōu shā rén, wú qīng zhòng, bìng jié àn shàng shěng bù xiáng yàn. yǒu sī zhé rèn qíng shàn duàn zhě, chī wǔ shí qī, jiě zhí, qí nián hòu, jiàng xiān pǐn yī děng xù. zhū jìn qiú yīn xiè gù bù yán, zhì fǎn yù zhě, zhí rì yā yù zhàng jiǔ shí qī, yù zú gè qī shí qī, sī yù jí tí láo guān jiē zuò zuì, bǎi rì nèi quán huò zhě bù zuò. zhū zuì zài dà è, guān lì shòu zāng zòng lìng sī hé zhě, bà zhī. zhū sī huò shòu cái, zòng fàn jiān qiú rén, zài jìn shū jiā yǐn jiǔ zhě, yǐ wǎng fǎ kē zuì, chú míng.
諸大宗正府理斷人命重事,必以漢字立案牘,以公文稱憲台,然後監察御史審覆之。諸有司非法用刑者,重罪之。已殺之人,輒臠割其肉而去者禁之,違者重罪之。諸鞫獄不能正其心,和其氣,感之以誠,動之以情,推之以理,輒施以大披掛及王侍郎繩索,並法外慘酷之刑者,悉禁止之。諸鞫問罪囚,除朝省委問大獄外,不得寅夜問事,廉訪司察之。諸各路推官專掌推鞫刑獲,平反冤滯,董理州縣刑名之事,其餘庶務,毋有所與,按治官歲錄其殿最,秩滿則上其事而黜陟之。凡推官若受差不聞上司,輒離職者,亦坐罪。諸處斷重囚,雖叛逆,必令台憲審錄,而後斬於市曹。諸內外囚禁,從各路正官及監察御史廉訪司以時審錄,輕者斷遣,重者結案,其有冤滯,就糾察之。諸正蒙古人,除犯死罪,監禁依常法,有司毋得拷掠,仍日給飲食。犯真奸盜者,解束帶佩囊,散收。余犯輕重者,以理對證,有司勿執拘之,逃逸者監收。諸奏決天下囚,值上怒,勿輒奏。上欲有所誅,必遲回一二日,乃覆奏。諸有司因公依理決罰,邂逅身死者,不坐。諸累過不悛,年七十以上,應罰贖者,仍減等科決。諸犯罪,二罪俱發,以重者論,罪等從一。若一罪先發,已經論決,餘罪後發,其輕若等,勿論;重者,更論之,通計前罪,以充後數。諸職官輒以微故,乘怒不取招詞,斷決人邂逅致死,又誘苦主焚瘞其屍者,笞五十七,解職別敘,記過。諸鞫獄輒以私怨暴怒,去衣鞭背者,禁之。諸鞫問囚徒,重事須加拷訊者,長貳僚佐會議立案,然後行之,違者重加其罪。諸弓兵祗候獄卒,輒毆死罪囚者,為首杖一百七,為從減一等,均征燒埋銀給苦主,其枉死應徵倍贓者,免徵。諸有司輒改禁無罪之人者,正官並笞一十七,記過。無招枉禁,致自縊而死者,笞三十七,期年後敘。諸有司輒將無辜枉禁,瘐死者,解職,降先品一等敘。諸有司承告被盜,輒將警跡人,非理枉勘身死,卻獲正賊者,正問官笞五十七,解職,期年後,降先職一等敘;首領官及承吏,各五十七,罷役不敘;均征燒埋銀給苦主,通記過名。諸有司受財故縱正賊,誣執非罪,非法拷訊,連逮妻子,銜冤赴獄,事未曉白,身已就死,正官杖一百七,除名,佐官八十七,降二等雜職敘,仍均征燒埋銀。諸有司故入人罪,若未決者及囚自死者,以所入罪減一等論,入人全罪,以全罪論,若未決放,仍以減等論。諸故出人之罪,應全科而未決放者,從減等論,仍記過。諸失入人之罪者,減三等,失出人罪者減五等,未決放者又減一等,並記過。諸有司失出人死罪者,笞五十七,解職,期年後降先品一等敘,記過,正犯人追禁結案。諸有司輒將革前雜犯,承問斷遣者,以故入論。諸監臨挾仇,違法枉斷所監臨職官者,抵罪不敘。諸審囚官強愎自用,輒將蒙古人刺字者,杖七十七,除名,將已刺字去之。諸為盜,並從有司歸問,各投下輒擅斷遣者,坐罪。諸鬥毆殺人,無輕重,並結案上省部詳讞。有司輒任情擅斷者,笞五十七,解職,其年後,降先品一等敘。諸禁囚因械梏不嚴,致反獄者,直日押獄杖九十七,獄卒各七十七,司獄及提牢官皆坐罪,百日內全獲者不坐。諸罪在大惡,官吏受贓縱令私和者,罷之。諸司獲受財,縱犯奸囚人,在禁疏枷飲酒者,以枉法科罪,除名。
zhū liú qiú, qiáng dào chí zhàng bù céng shāng rén, dàn dé cái, ruò dé cái zhì èr shí guàn, wèi cóng bù chí zhàng, bù céng shāng rén, dé cái sì shí guàn, wèi cóng jí qiè dào, gē chē wān fáng, shāng shì zhǔ, wèi cóng bù céng shāng shì zhǔ, dàn céng dé cái bù céng dé cái, nèi yǒu jiù zéi chū fàn qiè liè sī dào tuó mǎ niú, wèi cóng lüè mài liáng rén wèi nú bì yī rén zhà diāo dōu shěng xíng shěng yìn tào huà shěng guān yā zì, dòng zhī qián liáng, gàn ài xuǎn fǎ huò wàng zào yāo yán fàn shàng: bìng zhàng yī bǎi qī, liú nú ér gàn. chū fàn dào tuó mǎ niú, wèi shǒu jí dào cái sān bǎi guàn yǐ shàng dào cái shí guàn yǐ xià, jīng duàn zài fàn fā zhǒng kāi guān shāng shī, nèi yīng liú zhě tiāo wān bì còu bǎo chāo, yǐ zhēn zuò wěi, zài fàn zhī qíng mǎi shǐ wěi chāo, sān fàn: bìng zhàng yī bǎi qī, fā zhào zhōu tún zhǒng. zhū fàn zuì liú yuǎn táo guī, zài huò, réng liú. ruò zhōng lù zāo luàn ér táo, bù zài fàn, jí yǐ lǎo bìng bìng huì shè zhě, shì zhī. zhū liú qiú jū yì, fēi yù yuán zhèng hán shí chóng wǔ děng jié, bìng wù gěi jiǎ. zhū pèi yì qiú tú, yù rùn yuè, tōng lǐ zhī. zhū yīng tú liú, wèi xíng, huì shè zhě shì zhī yǐ xíng wèi zhì, huì shè zhě yì shì zhī. zhū qiú tú pèi yì, yì suǒ tíng bà zhě, huì shè, miǎn fàng. zhū yǒu zuì, fèng zhǐ liú yuǎn, suī huì shè, fēi zòu qǐng bù dé fàng hái. zhū tú zuì, zhòu zé dài liáo jū yì, yè zé rù qiú láo fáng. qí liú zuì fā gè chù tún zhǒng zhě, zhǐ lìng jiān lín guān fáng tún zhǒng. zhū liú yuǎn qiú tú, wéi nǚ zhí gāo lì èr zú liú hú guǎng, yú bìng liú nú ér gàn jí qǔ hǎi qīng zhī dì. zhū tú zuì, wú pèi yì zhī suǒ zhě, fā yán sī jū yì. zhū zhǔ shǒu shī qiú zhě, jiǎn qiú zuì sān děng, zhǎng yā liú qiú guān zhōng lù shī qiú zhě, shì tí láo guān jiǎn zhǔ shǒu zuì sì děng, jì duàn hái zhí. zhū dà xiǎo xíng yù yīng jiān xì zhī rén, bìng sòng sī yù sī, fēn qīng zhòng jiān shōu. zhū zhǎng xíng yù, zhé zòng qiú tú zài jìn yǐn bó, jí dài dāo rèn zhǐ bǐ yīn yáng wén zì rù jìn zhě, zuì zhī.
諸流囚,強盜持杖不曾傷人,但得財,若得財至二十貫,為從;不持仗,不曾傷人,得財四十貫,為從;及竊盜,割車剜房,傷事主,為從;不曾傷事主,但曾得財;不曾得財,內有舊賊;初犯怯烈司盜駝馬牛,為從;略賣良人為奴婢一人;詐雕都省、行省印;套畫省官押字,動支錢糧,干礙選法;或妄造妖言犯上:並杖一百七,流奴兒干。初犯盜駝馬牛,為首;及盜財三百貫以上;盜財十貫以下,經斷再犯;發冢開棺傷屍,內應流者;挑剜裨湊寶鈔,以真作偽,再犯;知情買使偽鈔,三犯:並杖一百七,發肇州屯種。諸犯罪流遠逃歸,再獲,仍流。若中路遭亂而逃,不再犯,及已老病並會赦者,釋之。諸流囚居役,非遇元正、寒食、重午等節,並勿給假。諸配役囚徒,遇閏月,通理之。諸應徒流,未行,會赦者釋之;已行未至,會赦者亦釋之。諸囚徒配役,役所停罷者,會赦,免放。諸有罪,奉旨流遠,雖會赦,非奏請不得放還。諸徒罪,晝則帶鐐居役,夜則入囚牢房。其流罪發各處屯種者,止令監臨關防屯種。諸流遠囚徒,惟女直、高麗二族流湖廣,余並流奴兒干及取海青之地。諸徒罪,無配役之所者,發鹽司居役。諸主守失囚者,減囚罪三等,長押流囚官中路失囚者,視提牢官減主守罪四等,既斷還職。諸大小刑獄應監系之人,並送司獄司,分輕重監收。諸掌刑獄,輒縱囚徒在禁飲博,及帶刀刃紙筆陰陽文字入禁者,罪之。
zhū yù jù, jiā zhǎng wǔ chǐ yǐ shàng, liù chǐ yǐ xià, kuò yī chǐ sì cùn yǐ shàng, yī chǐ liù cùn yǐ xià, sǐ zuì zhòng èr shí wǔ jīn, tú liú èr shí jīn, zhàng zuì yī shí wǔ jīn, jiē yǐ gàn mù wèi zhī, zhǎng kuò qīng zhòng gè kè zhì qí shàng. chǒu zhǎng yī chǐ liù cùn yǐ shàng, èr chǐ yǐ xià, héng sān cùn, hòu yī cùn. suǒ zhǎng bā chǐ yǐ shàng, yī zhàng èr chǐ yǐ xià, liáo lián huán zhòng sān jīn. chī dà tóu jìng èr fēn qī lí, xiǎo tóu jìng yī fēn qī lí, zuì wǔ shí qī yǐ xià yòng zhī. zhàng dà tóu jìng sān fēn èr lí, xiǎo tóu jìng èr fēn èr lí, zuì liù shí qī yǐ shàng yòng zhī. xùn zhàng dà tóu jìng sì fēn wǔ lí, xiǎo tóu jìng sān fēn wǔ lí, zhǎng sān chǐ wǔ cùn, bìng kān xuē jié mù, wú lìng jīn jiāo zhū wù zhuāng dīng. yīng jué zhě, bìng yòng xiǎo tóu, qí jué chī jí zhàng zhě, tún shòu kǎo cí zhě, tún ruò gǔ fēn shòu, wù lìng jūn tíng.
諸獄具,枷長五尺以上,六尺以下,闊一尺四寸以上,一尺六寸以下,死罪重二十五斤,徒流二十斤,杖罪一十五斤,皆以干木為之,長闊輕重各刻志其上。杻長一尺六寸以上,二尺以下,橫三寸,厚一寸。鎖長八尺以上,一丈二尺以下,鐐連環重三斤。笞大頭徑二分七厘,小頭徑一分七厘,罪五十七以下用之。杖大頭徑三分二厘,小頭徑二分二厘,罪六十七以上用之。訊杖大頭徑四分五厘,小頭徑三分五厘,長三尺五寸,並刊削節目,無令筋膠諸物裝釘。應決者,並用小頭,其決笞及杖者,臀受;拷詞者,臀若股分受,務令均停。
zhū jùn xiàn zuǒ èr jí mù guān, měi yuè fèn fān tí láo, sān rì yī qīn lín diǎn shì, qí yǒu wǎng jìn jí yān yán zhě, jí jǔ wèn. yuè zhōng zé jù qiú shù dié cì guān, qí zài shàng dōu qiú jìn, cóng liú shǒu sī tí zhī. zhū nán běi bīng mǎ sī, měi yuè fèn fān tí láo, réng lìng tí kòng àn dú jiān zhǎng qiú jìn. zhū yán yùn sī jiān shōu yán tú, měi yuè zuǒ èr guān fēn fān dǒng shì, yǔ yǒu sī tóng.
諸郡縣佐貳及幕官,每月分番提牢,三日一親臨點視,其有枉禁及淹延者,即舉問。月終則具囚數牒次官,其在上都囚禁,從留守司提之。諸南北兵馬司,每月分番提牢,仍令提控案牘兼掌囚禁。諸鹽運司監收鹽徒,每月佐貳官分番董視,與有司同。
zhū nèi jùn guān shì yún nán zhě, yǒu zuì yī cháng lǜ tǔ guān yǒu zuì, fá ér bù fèi. zhū zuǒ yòu liǎng jiāng suǒ bù tǔ guān, zhé xìng bīng xiāng chóu shā zhě, zuò yǐ pàn nì zhī zuì. qí yǒu wàng xiāng gào yán zhě, yǐ qí zuì zuì zhī. yǒu sī shòu cái wàng tīng zhě, yǐ wǎng fǎ lùn. zhū tǔ guān yǒu néng ài fǔ jūn mín, jìng nèi níng mì zhě, sān nián yī cì, bǎo kān shēng guān. qí yǒu xūn láo, jí yīng shēng shǎng chéng xí, wén zì zhì shuài fǔ, zhé fēi lǐ shū bó, gù wèi nán zǔ zhě, bà zhī.
諸內郡官仕雲南者,有罪依常律;土官有罪,罰而不廢。諸左右兩江所部土官,輒興兵相仇殺者,坐以叛逆之罪。其有妄相告言者,以其罪罪之。有司受財妄聽者,以枉法論。諸土官有能愛撫軍民,境內寧謐者,三年一次,保勘升官。其有勳勞,及應升賞承襲,文字至帥府,輒非理疏駁,故為難阻者,罷之。
jì lìng
祭令
zhū guó jiā yǒu shì yú xiào miào, fán xiàn guān jí bǎi zhí shì zhī rén, shòu shì jiè zhī hòu, sàn qí sù yú zhèng qǐn, zhì qí yú sì suǒ. sàn qí rì zhì shì rú gù, bù diào sàng wèn jí, bù zuò lè, bù pàn shǔ xíng shā wén zì, bù jué fá zuì rén, bù yǔ huì è shì. zhì qí rì wéi sì shì de xíng, yú xī jìn zhī. zhū yuè zhèn míng shān, guó jiā zhī suǒ zhì sì, xiǎo mín zhé tiě lǐ fàn yì, yǐ qí dǎo xiè dú zhě, jìn zhī. zhū wǔ yuè sì dú wǔ zhèn, guó jiā zhì lǐ yǒu cháng, zhū wáng gōng zhǔ fù mǎ zhé qiǎn rén jiàng xiāng zhì jì zhě, jìn zhī.
諸國家有事於效廟,凡獻官及百執事之人,受誓戒之後,散齊宿於正寢,致齊於祀所。散齊日治事如故,不弔喪問疾,不作樂,不判署刑殺文字,不決罰罪人,不與穢惡事。致齊日惟祀事得行,余悉禁之。諸岳鎮名山,國家之所秩祀,小民輒僣禮犯義,以祈禱褻瀆者,禁之。諸五嶽、四瀆、五鎮,國家秩禮有常,諸王公主駙馬輒遣人降香致祭者,禁之。
zhū jùn xiàn xuān shèng miào, fán guān yuán shǐ chén jūn mǎ, zhé gǎn guǎn gǔ yú nèi, yǒu sī zhé gǎn tīng sòng yàn yǐn yú nèi, gōng guān zhé gǎn yíng zào yú nèi, bìng xíng jìn zhī. zhū shū yuàn tóng. zhū měi yuè shuò wàng, jùn xiàn zhǎng lì lǜ qí cān zuǒ liáo shǔ, yì kǒng zǐ miào bài yè lǐ bì, cóng xué guān shēng táng jiǎng shuō. qí xiāng cūn shì zhèn, yì zé yǒu xué wèn dé xíng kě wèi shī zhǎng zhě, yú nóng xì zhī shí, yǐ jiào dǎo mín. qí yǒu shì wèi yū huǎn ér bù wù zhě, jiū zhī.
諸郡縣宣聖廟,凡官員使臣軍馬,輒敢館穀於內,有司輒敢聽訟宴飲於內,工官輒敢營造於內,並行禁之。諸書院同。諸每月朔望,郡縣長吏率其參佐僚屬,詣孔子廟拜謁禮畢,從學官升堂講說。其鄉村市鎮,亦擇有學問德行可為師長者,於農隙之時,以教導民。其有視為迂緩而不務者,糾之。
xué guī
學規
zhū méng gǔ hàn rén guó zi jiān xué guān rèn nèi, yàn qí jiào yǎng chū gé shēng yuán duō guǎ, yǐ wèi shēng qiān. bó shì jiào shòu yǒu què, cóng jiān chá yù shǐ jǔ zhī, qí bù chēng zhí zhě chù zhī, zuò jí yuán jǔ zhī guān. zhū guó zi shēng bèi màn shī zhǎng jí xíng lǐ shī yí yán xíng bù jǐn jiǎng sòng bù shú gōng kè bù bàn wú gù fèi xué yǒu gù bù gào zhé chū gào jià wéi xiàn zhí shì shī wù fèn lì dòu zhēng, bìng wěi zhèng lù jiū jǔ. chú bèi màn shī zhǎng bié yì, yú zhě chū fàn jiè yù, zài fàn sān fàn yuē liàng zé fá. qí chú rén pú fū mén zi, cháng qiè zài xué, gōng gěi shǐ lìng, wéi zhě jiù biàn jué zé. zhū guó xué jū shǒu shàn zhī dì, liù guǎn zhū shēng, yǐ cì shēng zhāi, wú huò liè děng. qí yǒu wèi yīng shēng ér qiú shēng, jí céng fàn xué guī zhě, qīng zhě jiàng zhī, zhòng zhě chù zhī. qí jiào zhī bù yǐ dào zhě, jiān chá yù shǐ jiū zhī. zhū guó zi jiān sī shì jī fēn shēng yuán, qí yǒu bù shì kè yè, jí yī qiè wéi lì guī jǔ, chū fàn fá yī fēn, zài fàn fá èr fēn, sān fàn chú míng. yǐ bǔ gāo děng shēng yuán, qí yǒu wéi lì guī jǔ, chū fàn diàn shì yī nián, zài fàn chú míng, bìng cóng xué zhèng lù jiū jǔ. zhèng lù zhī jiàn bù jiū jǔ zhě, cóng běn jiān yì fá. zài xué shēng yuán, suì zhōng shí lì zuò zhāi bù mǎn bàn zhōu suì zhě, bìng chú míng. chú yuè jiǎ wài, qí yú gào jià, bù yòng zhǔn suàn, xué zhèng lù suì zhōng tōng xíng kǎo jiào. hàn rén shēng yuán, sān nián bù néng tōng yī jīng, jí bù kěn dǔ qín zhě, lè lìng chū xué. zhū kuí zhāng gé shòu jīng láng shēng yuán, měi yuè shuò wàng shàng xián xià xián, gěi jiǎ sì rì dāng rù sù wèi zhě, gěi jiǎ sān rì yú yǒu gù xū qǐng jiǎ zhě, yú shòu jīng láng bǐng shuō, fù lì gěi jiǎ. wú gù bù rù xué, dì yī cì fá dāng rì huì shí, dì èr cì yú shī xí qián fá bài jí dāng rì huì shí, dì sān cì yú xué shì yuàn jí shī xí qián fá bài jí dāng rì huì shí, sān cì bù gǎi, zòu wén chéng jiè chù tuì.
諸蒙古、漢人國子監學官任內,驗其教養出格生員多寡,以為升遷。博士教授有闕,從監察御史舉之,其不稱職者黜之,坐及元舉之官。諸國子生悖慢師長、及行禮失儀、言行不謹、講誦不熟、功課不辦、無故廢學、有故不告輒出、告假違限、執事失誤、忿戾鬥爭,並委正、錄糾舉。除悖慢師長別議,余者初犯戒諭,再犯、三犯約量責罰。其廚人、僕夫、門子,常切在學,供給使令,違者就便決責。諸國學居首善之地,六館諸生,以次升齋,毋或躐等。其有未應升而求升,及曾犯學規者,輕者降之,重者黜之。其教之不以道者,監察御史糾之。諸國子監私試積分生員,其有不事課業,及一切違戾規矩,初犯罰一分,再犯罰二分,三犯除名。已補高等生員,其有違戾規矩,初犯殿試一年,再犯除名,並從學正、錄糾舉。正、錄知見不糾舉者,從本監議罰。在學生員,歲終實歷坐齋不滿半周歲者,並除名。除月假外,其餘告假,不用准算,學正、錄歲終通行考較。漢人生員,三年不能通一經,及不肯篤勤者,勒令出學。諸奎章閣授經郎生員,每月朔望上弦下弦,給假四日;當入宿衛者,給假三日;余有故須請假者,於授經郎稟說,附歷給假。無故不入學,第一次罰當日會食,第二次於師席前罰拜及當日會食,第三次於學士院及師席前罰拜及當日會食,三次不改,奏聞懲戒黜退。
zhū suí lù xué xiào, jì qí qián liáng duō guǎ, yǎng yù shēng tú, tí diào zhèng guān shí yī yì xué dū shì, bì shǐ kè jiǎng yǒu chéng, xùn dí yǒu fǎ, shǎng qín fá duò, zuò chéng rén cái, qí xué zhèng bù jǔ zhě jiū zhī. zhū jiào guān zài rèn, qīn zī qián liáng, huāng fèi miào yǔ, jiào yǎng wú shí, xíng zhǐ bù zāng, yǒu tiǎn shī xí, cóng lián fǎng sī jiū zhī rèn mǎn, yǒu sī zhé méng lóng gěi yóu zhě jiū zhī. zhū shàn xué tián tǔ, xué guān zhí lì huò mài shú wèi huāng, jiǎn é shōu zū, huò shòu cái zòng lìng háo yòu zhàn diàn, xiàn méi jiān bìng, jí qiǎo míng mào zhī zhě, tí diào guān jiū zhī. zhū pín hán lǎo bìng zhī shì, bì wèi zhòng suǒ zūn jìng zhě, bǎo shēn běn lù tǐ fù wú yì, xià běn xué yǎng shàn, réng yí lián fǎng sī chá zhī dàn yǒu mào làn, cóng tí diào guān gǎi zhèng. zhū gè chù xué xiào, wèi jiǎng xí zuò yǎng zhī dì, yǒu sī zhé qīn jiè qí qián liáng zhě, jìn zhī. jiào guān bù chēng zhí zhě, lián fǎng sī jiū zhī. zhū zài rèn jí yǐ dài jiào guān, zhé xié jiā rù xué, xiè dú jū zhǐ zhě, cóng lián fǎng sī jiū zhī.
諸隨路學校,計其錢糧多寡,養育生徒,提調正官時一詣學督視,必使課講有程,訓迪有法,賞勤罰惰,作成人材,其學政不舉者究之。諸教官在任,侵資錢糧,荒廢廟宇,教養無實,行止不臧,有忝師席,從廉訪司糾之;任滿,有司輒朦朧給由者究之。諸贍學田土,學官職吏或賣熟為荒,減額收租,或受財縱令豪右占佃,陷沒兼併,及巧名冒支者,提調官究之。諸貧寒老病之士,必為眾所尊敬者,保申本路體覆無異,下本學養贍,仍移廉訪司察之;但有冒濫,從提調官改正。諸各處學校,為講習作養之地,有司輒侵借其錢糧者,禁之。教官不稱職者,廉訪司糾之。諸在任及已代教官,輒攜家入學,褻瀆居止者,從廉訪司糾之。
zhū gè lù yī xué dà xiǎo shēng yuán, bù lìng zuò zhāi yì yè, yǒu míng wú shí, jí zài xué ér xùn huì wú fǎ, kè jiǎng lǔ mǎng, gǒu yīng gù shì zhě, jiào shòu zhèng lù tí diào guān fá fèng yǒu chà. zhū yī rén yú shí sān kē nèi, bù néng jīng tōng yī kē zhě, bù de xíng yī. tài yī yuàn bù jīng jiā kǎo shì, zhé yǐ sī wàng jǔ chōng suí cháo tài yī jí nèi wài jùn xiàn yī guān, nèi wài jùn xiàn yī xué bù yī fǎ kǎo shì, zhé zòng rén xíng yī zhě, bìng cóng jiān chá yù shǐ lián fǎng sī chá zhī.
諸各路醫學大小生員,不令坐齋肄業,有名無實,及在學而訓誨無法,課講鹵莽,苟應故事者,教授、正、錄、提調官罰俸有差。諸醫人於十三科內,不能精通一科者,不得行醫。太醫院不精加考試,輒以私妄舉充隨朝太醫及內外郡縣醫官,內外郡縣醫學不依法考試,輒縱人行醫者,並從監察御史廉訪司察之。
jūn lǜ
軍律
zhū jūn guān lí zhí tún jūn lí yíng xíng jūn lí qí bù wǔ zhě, jiē yǒu zuì. zhū jūn guān bù dé shàn lí bù shǔ. fù què yán shì, yǒu bì hé yán zhě, shí fēng fù dì yǐ wén. zhū suí chù jūn mǎ, yǒu jiǔ yuǎn yíng tún, huò shí zàn jīng guò, bìng cóng guān gěi liáng shí, zhé fáng rǎo nóng mín zǔ zhì kè lǚ zhě, jìn zhī. zhū lín zhèn xiān tuì zhě, chù sǐ. zhū tǒng jūn bǔ zhú kòu dào, fēn shǒu yào hài, yuē xiāng wèi shēng yuán, jī liú shī qī, zhì shā sǐ jiāng shì, réng bù jí zhuī xí zhě, chù sǐ, suī huì shè, bà zhí bù xù. zhū jūn mín guān, zhèn shǒu biān chuí, shuài bīng jī zéi, jì lǜ wú tǒng, biàn yì hào lìng, bèi yuē shī qī, xíng fēn shì lù, zhì lìng pò jūn shā jiāng, huò wèi zhàn táo guī, huò qì chéng tuì zǒu, fù néng jiàn zhāo lái zhī gōng zhě, jiǎn qí zuì, wú gōng zhě, gè yǐ qí zuì zuì zhī. zhū fáng shù jūn rén yú tún suǒ táo zhě, zhàng yī bǎi qī, zài fàn zhě chù sǐ. ruò kē dìng chū zhēng, táo nì zhě, zhǎn yǐ xùn. zhū jūn hù pín fá yǐ jīng cún xù ér fù táo zhě, zhàng bā shí qī, fā qiǎn dāng jūn. yǐn cáng zhě jiǎn èr děng, liǎng lín zhī ér bù shǒu zhě, yòu jiǎn yǐn cáng zuì èr děng. zhū jūn hù gào fá qiú tì zhě, cóng yǒu sī fù shí zhī, qí zhà wàng zhě, lián fǎng sī xiàn zhī. zhū gè wèi hù cóng hàn jūn, měi hù xuǎn liàn xí zhuàng dīng yī rén cháng chōng, réng yú tiē hù nèi xuǎn liǎng rén lún fān gōng yì, qí yǒu gù bì hé tì huàn zhě, zì wàn hù zhì yú bǎi hù, xiāng shì suǒ huàn zhī kě yòng, rán hòu yòng zhī. bǎi hù qiān hù wàn hù sī huàn zhě, yàn míng shù duō guǎ, lùn zuì jiě jiàng. zhū guǎn jūn guān lì, shòu qián dài tì jūn kōng míng zhě, yàn rù jǐ qián shù, yǐ wǎng fǎ kē zuì chú míng. lìng xiōng dì zǐ zhí qū dīng dài tì zhě, yàn míng shù duō guǎ, lùn zuì jiě jiàng. zhū jūn mǎ zhēng fá, lǔ lüè liáng mín, xiōng tú shè lì, lüè mài rén kǒu, huò zì zéi shā, huò yǐ bìng wáng qì shī dào lù bào hái gōu hè zhě, yán xíng jìn zhǐ.
諸軍官離職、屯軍離營、行軍離其部伍者,皆有罪。諸軍官不得擅離部署。赴闕言事,有必合言者,實封附遞以聞。諸隨處軍馬,有久遠營屯,或時暫經過,並從官給糧食,輒妨擾農民、阻滯客旅者,禁之。諸臨陣先退者,處死。諸統軍捕逐寇盜,分守要害,約相為聲援,稽留失期,致殺死將士,仍不即追襲者,處死,雖會赦,罷職不敘。諸軍民官,鎮守邊陲,帥兵擊賊,紀律無統,變易號令,背約失期,形分勢路,致令破軍殺將,或未戰逃歸,或棄城退走,復能建招徠之功者,減其罪,無功者,各以其罪罪之。諸防戍軍人於屯所逃者,杖一百七,再犯者處死。若科定出征,逃匿者,斬以徇。諸軍戶貧乏已經存恤而復逃者,杖八十七,發遣當軍。隱藏者減二等,兩鄰知而不首者,又減隱藏罪二等。諸軍戶告乏求替者,從有司覆實之,其詐妄者,廉訪司憲之。諸各衛扈從漢軍,每戶選練習壯丁一人常充,仍於貼戶內選兩人輪番供役,其有故必合替換者,自萬戶至於百戶,相視所換之可用,然後用之。百戶、千戶、萬戶私換者,驗名數多寡,論罪解降。諸管軍官吏,受錢代替軍空名者,驗入己錢數,以枉法科罪除名。令兄弟子侄驅丁代替者,驗名數多寡,論罪解降。諸軍馬征伐,虜掠良民,兇徒射利,略賣人口,或自賊殺,或以病亡棄屍道路、暴骸溝壑者,嚴行禁止。
hù hūn
戶婚
zhū jiàng hù zǐ nǚ, shǐ nán xí gōng shì, nǚ xí zhǐ xiù, qí zhé gǎn jū shuā zhě, jìn zhī. zhū xì guān dāng chāi rén hù, fēi fèng cháo shěng wén zì, zhé tóu chōng zhū wáng jí gè tóu xià gěi shǐ zhě, lùn zuì. zhū sēng dào hái sú, xiōng dì xī jū, nú fàng wèi liáng, wèi rù yú jí zhě, yīng zhū wáng zhū zi gōng zhǔ fù mǎ wú jū cáng zhī. mín yǒu gǎn yǐn cáng zhě, zuì zhī. zhū shù mín yǒu wàng yǐ lòu jí hù jí tǔ tián yú zhū wáng gōng zhǔ fù mǎ chéng xiàn zhě, lùn zuì zhū tóu xià zhé làn shōu zhě, yì zuì zhī. zhū guān lì zhàn rén hù gōng gěi sī yòng zhě, zhì zuì.
諸匠戶子女,使男習工事,女習黹繡,其輒敢拘刷者,禁之。諸系官當差人戶,非奉朝省文字,輒投充諸王及各投下給使者,論罪。諸僧道還俗,兄弟析居,奴放為良,未入於籍者,應諸王諸子公主駙馬毋拘藏之。民有敢隱藏者,罪之。諸庶民有妄以漏籍戶及土田於諸王公主駙馬呈獻者,論罪;諸投下輒濫收者,亦罪之。諸官吏占人戶供給私用者,治罪。
zhū yǒu sī zhì fù liǎn jí, zhì pín mín yù nán nǚ wèi shū zhě, zhuī hái suǒ yù nán nǚ, ér zhèng yǒu sī zuì, jià wù cháng. zhū shēng nǚ nì sǐ zhě, méi qí jiā cái zhī bàn yǐ láo jūn. shǒu zhě wèi nú, jí yǐ wèi liáng. yǒu sī shī jǔ zhě, zuì zhī. zhū mín hù liú yí, suǒ zài yǒu sī qǐ qiǎn fù yè, zhé yǐ lán yí rén shōu zhī zhě, jìn zhī. zhū guān guǎ gū dú, lǎo ruò cán jí, qióng ér wú gào zhě, yú yǎng jì yuàn shōu yǎng. yīng shōu yǎng ér bù shōu yǎng, bù yīng shōu yǎng ér shōu yǎng zhě, zuì qí shǒu zǎi, àn zhì guān cháng jiū chá zhī. zhū bèi zāi liú mín, yǒu sī zhāo yù fù yè. qí nián shēn bù néng fù yè jí shī suǒ zài zhě, juān qí fù. zhé yì mín bāo nà zhě, cóng tái xiàn guān jiū zhī. zhū nián gǔ bù shú, rén mín zhuǎn xǐ, suǒ zhì jì jīng zhèn jì, fù jù dǎng chí zhàng, piāo jié cái wù, ōu shāng píng mín zhě, chú gū lǎo cán jí bù néng zì shàn, rèn biàn jū zhù, yǒu sī yī qián cún yǎng, qí yú yǒu zǐ dì zhě, yàn qí jiā kǒu, jì chéng yuǎn jìn, zhī yǔ xíng liáng, cì dì yā hái yuán jí, yán lù fù wèi mín hài zhě, cóng suǒ zài yǒu sī duàn qiǎn.
諸有司治賦斂急,致貧民鬻男女為輸者,追還所鬻男女,而正有司罪,價勿償。諸生女溺死者,沒其家財之半以勞軍。首者為奴,即以為良。有司失舉者,罪之。諸民戶流移,所在有司起遣復業,輒以闌遺人收之者,禁之。諸鰥寡孤獨,老弱殘疾,窮而無告者,於養濟院收養。應收養而不收養,不應收養而收養者,罪其守宰,按治官常糾察之。諸被災流民,有司招諭復業。其年深不能復業及失所在者,蠲其賦。輒抑民包納者,從台憲官糾之。諸年穀不熟,人民轉徙,所至既經賑濟,復聚黨持仗,剽劫財物,毆傷平民者,除孤老殘疾不能自贍,任便居住,有司依前存養,其餘有子弟者,驗其家口,計程遠近,支與行糧,次第押還元籍,沿路復為民害者,從所在有司斷遣。
zhū méng gǔ huí huí qì dān nǚ zhí hàn rén jūn qián suǒ fú rén kǒu, liú jiā zhě wèi nú bì, jū wài fù jí zhě jí wèi liáng mín, yǐ jū wài fù rèn wèi nú bì zhě, méi rù qí jiā cái. zhū shōu bǔ pàn luàn jūn rén, lüè qǔ shēng kǒu, bìng cóng àn zhì guān jí jūn mín guān yī tóng shěn yuè, shí wèi zéi dǎng qī shǔ zhě, gěi gōng jù fù zhī, wú gōng jù zhě, yǐ lüè liáng mín zhī zuì zuì zhī. zhū qún dào jiàng fù, yǐ suǒ jié lüè nán nǚ chōng shōu bǔ guān kuì xiàn zhě, wù shòu, réng hái wèi mín. wú qīn shǔ kě shōu xì zhě, shǐ nán nǚ xiāng pèi, tīng wèi mín. qí liú zéi suǒ zhě, xī zòng zhī. zhū shōu dào bèi lüè fù rén, wàng qí xiāng lǐ, bìng wú qīn shǔ kě guī zhě, yǒu sī yǔ zhī jià pìn, suǒ de pìn cái, yǔ zī zhuāng shù. zhū jūn mín guān zhé yǐn cáng jiàng fù rén mín, bù lìng fù yè zhě, zuì zhī. zhū jí méi rén kǒu, yuán zhǔ sī diǎn mài zhě, zhuī shōu rù guān, zhēng jià hái zhǔ. zhū tóu xià guān yuán, zhāo zhàn yǐ jí xì guān mín jiàng hù jì zhě, méi qí jiā cái, suǒ zhàn hù guī běn jí. zhū tóu xià suǒ jí hù, lìng chū wǔ hù sī, yú xī wù yǔ. qí yǒu héng liǎn yú mín, cóng tái xiàn jiū zhī.
諸蒙古、回回、契丹、女直、漢人軍前所俘人口,留家者為奴婢,居外附籍者即為良民,已居外復認為奴婢者,沒入其家財。諸收捕叛亂軍人,掠取生口,並從按治官及軍民官一同審閱,實為賊黨妻屬者,給公據付之,無公據者,以掠良民之罪罪之。諸群盜降附,以所劫掠男女充收捕官饋獻者,勿受,仍還為民。無親屬可收系者,使男女相配,聽為民。其留賊所者,悉縱之。諸收到被掠婦人,忘其鄉里,並無親屬可歸者,有司與之嫁聘,所得聘財,與資妝束。諸軍民官輒隱藏降附人民,不令復業者,罪之。諸籍沒人口,元主私典賣者,追收入官,征價還主。諸投下官員,招占已籍系官民匠戶計者,沒其家財,所占戶歸本籍。諸投下所籍戶,令出五戶絲,余悉勿與。其有橫斂於民,從台憲究之。
zhū yuàn qì sú chū jiā wèi sēng dào, ruò běn hù dīng duō, chāi yì bù què, jí yǒu xiōng dì zú yǐ shì yǎng fù mǔ zhě, yú běn jí yǒu sī chén qǐng, bǎo kān shēn lù, gěi jù zān tì, wéi zhě duàn zuì guī sú. zhū hé xī sēng rén yǒu qī zǐ zhě, dāng chà fā shuì liáng pù mǎ cì shě yǔ shù mín tóng. qí wú qī zǐ zhě, juān chú zhī. zhū fù mǔ zài, fēn cái yì jū, fù mǔ kùn fá, bù gòng zi zhí, jí tóng zōng yǒu fú zhī qīn, guān guǎ gū dú, lǎo ruò cán jí, bù néng zì cún, jì shí yǎng jì yuàn, bù xíng shōu yǎng zhě, zhòng yì qí zuì. qīn jí yì pín bù néng gěi zhě, xǔ yǎng jì yuàn shōu lù.
諸願棄俗出家為僧道,若本戶丁多,差役不闕,及有兄弟足以侍養父母者,於本籍有司陳請,保勘申路,給據簪剃,違者斷罪歸俗。諸河西僧人有妻子者,當差發、稅糧、鋪馬、次舍與庶民同。其無妻子者,蠲除之。諸父母在,分財異居,父母睏乏,不共子職,及同宗有服之親,鰥寡孤獨,老弱殘疾,不能自存,寄食養濟院,不行收養者,重議其罪。親疾亦貧不能給者,許養濟院收錄。
zhū diǎn mài tián zhái, cóng yǒu sī gěi jù lì qì, mǎi zhǔ mài zhǔ suí shí fù yǒu sī tuī shōu shuì liáng. ruò mǎi zhǔ quán háo, guān lì ā xùn, bù jí guò gē, zhǐ lìng mài zhǔ nà shuì, huò wèi fēn pài bié hù bāo nà, huò wèi lì guǐ míng, dàn shòu fēn wén zhī zāng, chī wǔ shí qī, réng yú mǎi zhǔ míng xià, yàn yuán jià zhuī zhēng, yǐ bàn méi guān, bàn fù gào zhě. shǒu lǐng guān jí suǒ zhǎng lì, duàn zuì bà yì. zhū diǎn mài tián zhái, xū cóng zūn zhǎng shū yā, gěi jù lì zhàng, lì wèn yǒu fú fáng qīn jí lín rén diǎn zhǔ, bù yuàn jiāo yì zhě, xiàn shí rì pī tuì, wéi xiàn bù pī tuì zhě, chī yī shí qī. yuàn zhě xiàn shí wǔ rì yì jià, lì qì chéng jiāo, wéi xiàn bù chóu jià zhě, chī èr shí qī. rèn biàn jiāo yì, qīn lín diǎn zhǔ gù xiāng yāo zǔ, xū qiú shū zì qián wù zhě, chī èr shí qī. yè zhǔ xū zhāng gāo jià, bù xiāng yóu wèn chéng jiāo zhě, chī sān shí qī, réng tīng qīn lín diǎn zhǔ bǎi rì shōu shú, xiàn wài bù dé zhēng sù. yè zhǔ qī mèi, gù bù jiāo yè zhě, chī sì shí qī. qīn lín diǎn zhǔ zài tā suǒ zhě, bǎi lǐ zhī wài, bù zài yóu wèn zhī xiàn. ruò wéi lì shì jué, yǒu sī bù yǐ lǐ tīng duàn zhě, jiān chá yù shǐ lián fǎng sī jiū zhī. zhū jūn guān jūn rén bù guī yíng tún, dào rèn guān yuán bù guī guān shě, wǎng lái shǐ chén bù guī guǎn yì, zhé yú mín jiā jū zhǐ, wèi mín hài zhě, xíng shěng xíng tái qǐ qiǎn jiū zhì. dào rèn guān wú guān shě, chū sī qián jiù jū zhě tīng. zhū zào móu yǐ yǐ mài tián zhái, wū mǎi zhǔ zhàn duó, xié qǔ qián wù zhě, jì zāng lùn zuì, réng hóng ní fěn bì shū guò yú mén. zhū hūn tián sù sòng, bì yú běn nián jié jué, yǐ jīng wù tíng ér bù jié jué zhě, cóng lián fǎng sī jí běn guǎn shàng sī, zhèng guān lì zhī zuì. lèi jīng wù tíng, ér bù jié jué zhě, jí yǔ guī jié, bù zài wù tíng zhī xiàn, wéi zhě zuì yì rú zhī. qí suǒ zhēng tián nèi zū rù, nà shuì zhī wài, bìng cóng yǒu sī shōu zhù, duàn hòu suí tián gěi fù.
諸典賣田宅,從有司給據立契,買主賣主隨時赴有司推收稅糧。若買主權豪,官吏阿徇,不即過割,止令賣主納稅,或為分派別戶包納,或為立詭名,但受分文之贓,笞五十七,仍於買主名下,驗元價追征,以半沒官,半付告者。首領官及所掌吏,斷罪罷役。諸典賣田宅,須從尊長書押,給據立帳,歷問有服房親及鄰人典主,不願交易者,限十日批退,違限不批退者,笞一十七。願者限十五日議價,立契成交,違限不酬價者,笞二十七。任便交易,親鄰典主故相邀阻,需求書字錢物者,笞二十七。業主虛張高價,不相由問成交者,笞三十七,仍聽親鄰典主百日收贖,限外不得爭訴。業主欺昧,故不交業者,笞四十七。親鄰典主在他所者,百里之外,不在由問之限。若違例事覺,有司不以理聽斷者,監察御史廉訪司糾之。諸軍官軍人不歸營屯,到任官員不歸官舍,往來使臣不歸館驛,輒於民家居止,為民害者,行省行台起遣究治。到任官無官舍,出私錢僦居者聽。諸造謀以已賣田宅,誣買主占奪,脅取錢物者,計贓論罪,仍紅泥粉壁書過於門。諸婚田訴訟,必於本年結絕,已經務停而不結絕者,從廉訪司及本管上司,正官吏之罪。累經務停,而不結絕者,即與歸結,不在務停之限,違者罪亦如之。其所爭田內租入,納稅之外,並從有司收貯,斷後隨田給付。
zhū yǐ nǚ zǐ diǎn gù yú rén, jí diǎn gù rén zhī zǐ nǚ zhě, bìng jìn zhǐ zhī. ruò yǐ diǎn gù, yuàn yǐ hūn jià zhī lǐ wèi qī qiè zhě, tīng. zhū shòu qián diǎn gù qī qiè zhě, jìn. qí fū fù tóng gù ér bù xiāng lí zhě, tīng. zhū shòu cái jià mài qī qiè jí guò fáng dì mèi zhě, jìn. zhū qǐ yǎng guò fáng nán nǚ zhě, tīng zhuǎn mài wèi nú bì zhě, jìn zhī. nú bì guò fáng liáng mín zhě, jìn zhī. zhū shǒu zǎi yì qǔ bù mín nán nǚ wèi nú bì zhě, zhàng qī shí qī, qī nián hòu jiàng èr děng zá zhí xù. zhū wàng rèn liáng rén wèi nú, fēi lǐ cán nüè zhě, zhàng bā shí qī, yǒu guān zhě bà zhī. zhū sù liáng dé shí, gěi jù jū zhù, hòu yuán jí qīn shǔ shōu lǐng, wú qīn shǔ zhě tīng lìng zì biàn. zhū nú bì bèi zhǔ zài táo, zhàng qī shí qī.
諸以女子典雇於人,及典僱人之子女者,並禁止之。若已典雇,願以婚嫁之禮為妻妾者,聽。諸受錢典雇妻妾者,禁。其夫婦同雇而不相離者,聽。諸受財嫁賣妻妾及過房弟妹者,禁。諸乞養過房男女者,聽;轉賣為奴婢者,禁之。奴婢過房良民者,禁之。諸守宰抑取部民男女為奴婢者,杖七十七,期年後降二等雜職敘。諸妄認良人為奴,非理殘虐者,杖八十七,有官者罷之。諸訴良得實,給據居住,候元籍親屬收領,無親屬者聽令自便。諸奴婢背主在逃,杖七十七。
zhū nán nǚ yì hūn, yǒu yǐ zhǐ fù gē jīn wèi dìng zhě, jìn zhī. zhū jià qǔ zhī jiā, yǐn shí yàn hǎo, qiú zú chéng lǐ, yǐ huá chǐ xiāng shàng, mù yè bù xiū zhě, jìn zhī. zhū nán nǚ hūn yīn, méi shì wéi lì duō suǒ pìn cái, jí duō qǔ méi lì zhě, yù zhòng jué qiǎn. zhū nǚ zǐ yǐ xǔ jià ér wèi chéng hūn, qí fū jiā fàn pàn nì, yīng méi rù zhě, ruò qí fū wèi dào jí fàn liú yuǎn zhě, jiē tīng gǎi jià. yǐ chéng hūn yǒu zi, qí fū suī wèi dào shòu zuì, wù gǎi jià. zhū nán nǚ jì dìng hūn, qí nǚ fàn jiān shì jué, fū jiā yù qì, zé zhuī hái pìn cái, bù qì zé jiǎn bàn chéng hūn. ruò fú jiā zhé guǐ yǐ fēng wén jiān shì, kǒng xié chéng qīn zhě, chī wǔ shí qī, lí zhī. zhū zāo fù mǔ sàng, wàng āi bài líng chéng hūn zhě, zhàng bā shí qī, lí zhī, yǒu guān zhě bà zhī, réng méi qí pìn cái, fù rén bù zuò. zhū fú nèi dìng hūn, gè jiǎn fú nèi chéng qīn zuì èr děng, réng lí zhī, pìn cái méi guān. zhū yǒu nǚ xǔ jià, yǐ bào shū jí yǒu sī yuē, huò yǐ shòu pìn cái ér zhé huǐ zhě, chī sān shí qī gèng xǔ tā rén zhě, chī sì shí qī yǐ chéng hūn zhě, wǔ shí qī hòu qǔ zhī qíng zhě, jiǎn yī děng, nǚ guī qián fū. nán jiā huǐ zhě, bù zuò, bù zhuī pìn cái, wǔ nián wú gù bù qǔ zhě, yǒu sī gěi jù gǎi jià. zhū yǒu nǚ nà xù, fù zhú xù, nà tā rén wèi xù zhě, zhàng liù shí qī. hòu xù tóng qí zuì, nǚ guī qián fū, pìn cái méi guān. zhū zhí guān qǔ chāng wèi qī zhě, chī wǔ shí qī, jiě zhí, lí zhī. zhū yǒu qī qiè fù qǔ qī qiè zhě, chī sì shí qī, lí zhī. zài guān zhě, jiě zhí jì guò, bù zhuī pìn cái. zhū xiān tōng jiān bèi duàn, fù qǔ yǐ wèi qī qiè zhě, suī yǒu suǒ shēng nán nǚ, yóu lí zhī. zhū zhuǎn jià yǐ guī wèi chéng hūn nán fù zhě, zhàng liù shí qī, fù guī zōng, pìn cái méi guān. zhū shòu cái yǐ qī zhuǎn jià zhě, zhàng liù shí qī, zhuī hái pìn cái qǔ zhě bù zhī qíng, bù zuò, fù rén guī zōng. zhū yǐ shū bì qǔ rén nǚ wèi qiè, fù shòu cái zhuǎn jià tā rén zhě, chī wǔ shí qī, pìn cái méi guān, qiè guī zōng, yǒu guān zhě bà zhī. zhū sēng dào bèi jiào qǔ qī zhě, zhàng liù shí qī, lí zhī, sēng dào hái sú wèi mín, pìn cái méi guān. zhū diǎn mài diàn hù zhě, jìn. diàn hù jià qǔ, cóng qí fù mǔ. zhū xiōng shōu dì fù zhě, zhàng yī bǎi qī, fù jiǔ shí qī, lí zhī. suī chū dào, réng zuò. zhǔ hūn chī wǔ shí qī, xíng méi sān shí qī. zhū jū fù mǔ sàng, jiān shōu shù mǔ zhě, gè zhàng yī bǎi qī, lí zhī, yǒu guān zhě chú míng. zhū hàn rén nán rén, fù méi zi shōu qí shù mǔ, xiōng méi dì shōu qí sǎo zhě, jìn zhī. zhū gū biǎo xiōng dì sǎo shū bù xiāng shōu, shōu zhě yǐ jiān lùn. zhū nú shōu zhǔ qī zhě, yǐ jiān lùn qiáng shōu zhǔ nǚ zhě, chù sǐ. zhū wèi zi zhé yǐ wáng fù zhī qiè yǔ rén, rén zhé shòu ér sī zhī, yǔ zhě zhàng qī shí qī, shòu zhě chī wǔ shí qī. zhū shòu cái qiáng jià suǒ jiān lín qī, yǐ wǎng fǎ lùn, zhàng qī shí qī, chú míng, zhuī cái méi guān, qī hái qián fū. zhū liáng jiā nǚ yuàn yǔ rén nú wèi hūn zhě, jí wèi nú bì. qǔ liáng jiā nǚ wèi qī, yǐ wèi nú bì mài zhī zhě, jí gǎi zhèng wèi liáng, mài zhǔ mǎi zhǔ tóng zuì, jià méi guān. zhū yǐ tóng yǎng wèi chéng hūn nán fù zhuǎn pèi qí nú zhě, chī wǔ shí qī, fù guī zōng, bù zhuī pìn cái. zhū táo nú yǒu nǚ, jià wèi liáng rén qī, yǐ yǒu nán nǚ, ér běn zhǔ jué chá zhě, zhuī qí pìn cái guī běn zhǔ, fù rén bù lí. zhū qì qī, yǐ guī zōng gǎi jià zhě, cóng qí hòu fū. zhū qì qī gǎi jià, hòu fū wáng, fù nà yǐ wèi qī zhě, lí zhī. zhū fū fù bù xiāng mù, mài xiū mǎi xiū zhě jìn zhī, wéi zhě zuì zhī, hé lí zhě bù zuò. zhū chū qī qiè, xū yuē yǐ shū qì, tīng qí gǎi jià. yǐ shǒu mó wèi zhēng zhě, jìn zhī. zhū fù rén bèi fū qì jiù gū chū jiā wèi ní zhě, zhàng liù shí qī, hái qí fū. zhū mài mǎi liáng rén wèi chàng, mài zhǔ mǎi zhǔ tóng zuì, fù hái wèi liáng, jià qián bàn méi guān, bàn fù gào zhě. huò fù rén zì chén, huò yīn shì fā jué, quán méi rù zhī. liáng jiā fù fàn jiān, wèi fū suǒ qì, huò chàng yōu qīn shǔ, yuàn wèi chàng zhě tīng. zhū chàng nǚ yùn, lè lìng duò tāi zhě, fàn rén zuò zuì, chàng fàng wèi liáng. zhū lēi qī qiè wèi chàng zhě, zhàng bā shí qī. yǐ qǐ yǎng liáng jiā nǚ, wèi rén gē wǔ, gěi yàn lè, jí lēi wèi chàng zhě, zhàng qī shí qī, fù rén bìng guī zōng. lēi nú bì wèi chàng zhě, chī sì shí qī, fù rén fàng cóng liáng. zhū shòu cái zòng qī qiè wèi chàng zhě, běn fū yǔ jiān fù jiān fū gè zhàng bā shí qī, lí zhī. qí qī qiè suí shí zì shǒu zhě, bù zuò ruò rì yuè yǐ jiǔ cái zì shǒu zhě, wù tīng.
諸男女議婚,有以指腹割衿為定者,禁之。諸嫁娶之家,飲食宴好,求足成禮,以華侈相尚,暮夜不休者,禁之。諸男女婚姻,媒氏違例多索聘財,及多取媒利者,諭眾決譴。諸女子已許嫁而未成婚,其夫家犯叛逆,應沒入者,若其夫為盜及犯流遠者,皆聽改嫁。已成婚有子,其夫雖為盜受罪,勿改嫁。諸男女既定婚,其女犯奸事覺,夫家欲棄,則追還聘財,不棄則減半成婚。若夫家輒詭以風聞奸事,恐脅成親者,笞五十七,離之。諸遭父母喪,忘哀拜靈成婚者,杖八十七,離之,有官者罷之,仍沒其聘財,婦人不坐。諸服內定婚,各減服內成親罪二等,仍離之,聘財沒官。諸有女許嫁,已報書及有私約,或已受聘財而輒悔者,笞三十七;更許他人者,笞四十七;已成婚者,五十七;後娶知情者,減一等,女歸前夫。男家悔者,不坐,不追聘財,五年無故不娶者,有司給據改嫁。諸有女納婿,復逐婿,納他人為婿者,杖六十七。後婿同其罪,女歸前夫,聘財沒官。諸職官娶娼為妻者,笞五十七,解職,離之。諸有妻妾復娶妻妾者,笞四十七,離之。在官者,解職記過,不追聘財。諸先通姦被斷,復娶以為妻妾者,雖有所生男女,猶離之。諸轉嫁已歸未成婚男婦者,杖六十七,婦歸宗,聘財沒官。諸受財以妻轉嫁者,杖六十七,追還聘財;娶者不知情,不坐,婦人歸宗。諸以書幣娶人女為妾,復受財轉嫁他人者,笞五十七,聘財沒官,妾歸宗,有官者罷之。諸僧道悖教娶妻者,杖六十七,離之,僧道還俗為民,聘財沒官。諸典賣佃戶者,禁。佃戶嫁娶,從其父母。諸兄收弟婦者,杖一百七,婦九十七,離之。雖出道,仍坐。主婚笞五十七,行媒三十七。諸居父母喪,奸收庶母者,各杖一百七,離之,有官者除名。諸漢人、南人,父沒子收其庶母,兄沒弟收其嫂者,禁之。諸姑表兄弟嫂叔不相收,收者以奸論。諸奴收主妻者,以奸論;強收主女者,處死。諸為子輒以亡父之妾與人,人輒受而私之,與者杖七十七,受者笞五十七。諸受財強嫁所監臨妻,以枉法論,杖七十七,除名,追財沒官,妻還前夫。諸良家女願與人奴為婚者,即為奴婢。娶良家女為妻,以為奴婢賣之者,即改正為良,賣主買主同罪,價沒官。諸以童養未成婚男婦轉配其奴者,笞五十七,婦歸宗,不追聘財。諸逃奴有女,嫁為良人妻,已有男女,而本主覺察者,追其聘財歸本主,婦人不離。諸棄妻,已歸宗改嫁者,從其後夫。諸棄妻改嫁,後夫亡,復納以為妻者,離之。諸夫婦不相睦,賣休買休者禁之,違者罪之,和離者不坐。諸出妻妾,須約以書契,聽其改嫁。以手模為征者,禁之。諸婦人背夫、棄舅姑出家為尼者,杖六十七,還其夫。諸賣買良人為倡,賣主買主同罪,婦還為良,價錢半沒官,半付告者。或婦人自陳,或因事發覺,全沒入之。良家婦犯奸,為夫所棄,或倡優親屬,願為倡者聽。諸倡女孕,勒令墮胎者,犯人坐罪,倡放為良。諸勒妻妾為倡者,杖八十七。以乞養良家女,為人歌舞,給宴樂,及勒為倡者,杖七十七,婦人並歸宗。勒奴婢為倡者,笞四十七,婦人放從良。諸受財縱妻妾為倡者,本夫與姦婦姦夫各杖八十七,離之。其妻妾隨時自首者,不坐;若日月已久才自首者,勿聽。