strong mù mián ān zhèng hǔ chén bào yuān strong
木绵庵郑虎臣报冤
hé huā guì zǐ bù shèng bēi, jiāng jiè nián huá yì xī shí.
荷花桂子不胜悲,江介年华忆昔时。
tiān mù shān lái gū fèng xiē, hǎi mén cháo qù liù lóng yí.
天目山来孤凤歇,海门潮去六龙移。
jiǎ chōng wù shì zhōng wú cè, yǔ xìn āi shí shàng yǒu cí.
贾充误世终无策,庾信哀时尚有词。
mò xiàng zhōng yuán kuā jué jǐng, xī hú yí hèn shì xī shī.
莫向中原夸绝景,西湖遗恨是西施。
zhè yī shǒu shī, shì zhāng zhì yuǎn suǒ zuò. zhǐ wèi sòng cháo nán dù yǐ hòu, shào xīng chún xī nián jiān xī bīng bà zhàn, jūn xiāng zì wèi tài píng, zòng qíng yì lè, shì dài fū shǎng wán hú shān, wú fù huī fù zhōng yuán zhī zhì, suǒ yǐ mò yī lián shī shuō dào:" mò xiàng zhōng yuán kuā jué jǐng, xī hú yí hèn shì xī shī." nà shí xī hú yǒu sān qiū guì zǐ, shí lǐ hé xiāng, qīng shān sì wéi, zhōng hán lǜ shuǐ, jīn bì lóu tái xiāng jiàn, shuō bù jìn xǔ duō jǐng zhì. sū dōng pō xué shì yǒu shī yún:" yù bǎ xī hú bǐ xī zǐ, dàn zhuāng nóng mǒ zǒng xiāng yí." yīn cǐ jūn chén dān shān shuǐ zhī lè: wàng shè jì zhī yōu, qià rú wú gōng bèi xī shī mí huò yì bān.
这一首诗,是张志远所作。只为宋朝南渡以后,绍兴、淳熙年间息兵罢战,君相自谓太平,纵情佚乐,士大夫赏玩湖山,无复恢复中原之志,所以末一联诗说道:“莫向中原夸绝景,西湖遗恨是西施。”那时西湖有三秋桂子,十里荷香,青山四围,中涵绿水,金碧楼台相间,说不尽许多景致。苏东坡学士有诗云:“欲把西湖比西子,淡妆浓抹总相宜。”因此君臣耽山水之乐:忘社稷之忧,恰如吴宫被西施迷惑一般。
dāng chū, wú wáng fū chāi chǒng xìng yí gè fēi zǐ, míng yuē xī shī, rì zhú zài bǎi huā zhōu jǐn fān jīng gū sū tái, liú lián wán shǎng. qí shí yǒu gè nìng chén bó pǐ, féng jūn zhī è, quàn tā qióng shē jí yù, zhū lù zhōng chén, yǐ zhì yuè bīng lái xí, guó pò shēn wáng.
当初,吴王夫差宠幸一个妃子,名曰西施,日逐在百花洲、锦帆泾、姑苏台,流连玩赏。其时有个佞臣伯嚭,逢君之恶,劝他穷奢极欲,诛戮忠臣,以致越兵来袭,国破身亡。
jīn rì sòng cháo nán dù zhī hòu, suī rán yí shì chāng jué, zhōng yuán rén xīn bù wàng zhào shì, shàng kě chéng jī huī fù. yě zhǐ wèi tīng yòng le jǐ gè jiān chén, pán huāng xiè duò, yǐ zhì yú wáng.
今日宋朝南渡之后,虽然夷势猖獗,中原人心不忘赵氏,尚可乘机恢复。也只为听用了几个奸臣,盘荒懈惰,以致于亡。
nà jǐ gè jiān chén? qín huì, hán tuō zhòu, shǐ mí yuǎn, jiǎ sì dào. qín huì jū xiàng wèi yī shí jiǔ nián, lì zhǔ hé yì, shā hài yuè fēi, jiě sàn zhāng hán liú zhū jiàng bīng bǐng.
那几个奸臣?秦桧,韩侂胄,史弥远,贾似道。秦桧居相位一十九年,力主和议,杀害岳飞,解散张、韩、刘诸将兵柄。
hán tuō zhòu jū xiàng wèi yī shí sì nián, xiàn hài le zhào rǔ yú chéng xiàng, bà chù dào xué zhū chén, qīng kāi biān xìn, rǔ guó yāng mín. shǐ mí yuǎn zài xiàng wèi èr shí liù nián, móu hài le jì wáng hóng, zhuān rèn xiān rén yǐ jū tái jiàn, yī shí zhèng rén jūn zǐ biǎn chì dài jīng nà shí méng gǔ shèng qiáng, tiān biàn lǚ jiàn, sòng cháo shì shì yǐ qù le qī bā le. yě shì tiān shù dāng jǐn, yòu shēng chū gè jiǎ sì dào lái. tā zài xiàng wèi yī shí wǔ nián, zhuān yī méng bì cháo tíng, tōu ān sì lè hòu lái suī biǎn guān chù jué, sǐ yú mù mián ān, bù jiù wáng guó zhī huò. yǒu shī wèi zhèng: jiān xié zì gǔ wù rén duō, wú nài jūn wáng qīng xìn hé.
韩侂胄居相位一十四年,陷害了赵汝愚丞相,罢黜道学诸臣,轻开边衅,辱国殃民。史弥远在相位二十六年,谋害了济王竑,专任憸壬以居台谏,一时正人君子贬斥殆荆那时蒙古盛强,天变屡见,宋朝事势已去了七八了。也是天数当尽,又生出个贾似道来。他在相位一十五年,专一蒙蔽朝廷,偷安肆乐;后来虽贬官黜爵,死于木绵庵,不救亡国之祸。有诗为证:奸邪自古误人多,无奈君王轻信何。
cháo lùn ruò fēn zhōng nìng zì, tài píng yù zhú yǒng tiáo hé.
朝论若分忠佞字,太平玉烛永调和。
huà shuō nán sòng níng zōng huáng dì jiā dìng nián jiān, zhè jiāng tái zhōu yí gè guān rén, xìng jiǎ míng shè, yīn wǎng lín ān fǔ tīng xuǎn, yī zhǔ yī pū, xíng zhì qián táng, dì míng jiào zuò fèng kǒu lǐ. xíng lù jī kě, ǒu lái yí gè cūn jiā xiē jiǎo, dǎ gè zhōng huǒ. nà rén jiā zhú lí máo shè, shèn shì huāng liáng. jiǎ shè jiào shēng:" yǒu rén me?" zhī jiàn lú lián kāi chù, zǒu gè fù rén chū lái. nà fù rén shēng de hé rú: miàn rú mǎn yuè, fā ruò wū yún. báo shī zhī fěn, jǐn yǒu róng yán.
话说南宋宁宗皇帝嘉定年间,浙江台州一个官人,姓贾名涉,因往临安府听选,一主一仆,行至钱塘,地名叫做凤口里。行路饥渴,偶来一个村家歇脚,打个中火。那人家竹篱茅舍,甚是荒凉。贾涉叫声:“有人么?”只见芦帘开处,走个妇人出来。那妇人生得何如:面如满月,发若乌云。薄施脂粉,尽有容颜。
bù xué yāo ráo, zì rán fēng yùn. xiān móu yù wàn, shēng chéng fú xiàng duān yán qún bù chāi jīng, rèn shì cūn zhuāng xī hǎn. fēn míng měi yù cáng wán shí, yī sì míng zhū zhuì qiàn yuān. suí tā dāi zi yě xiāo hún, kuàng shì kè biān qíng yì dòng.
不学妖娆,自然丰韵。鲜眸玉腕,生成福相端严;裙布钗荆,任是村妆希罕。分明美玉藏顽石,一似明珠坠堑渊。随他呆子也消魂,况是客边情易动。
nà fù rén jiàn le jiǎ shè, bù huāng bù máng, shēn shēn dào gè wàn fú. jiǎ shè kàn nà fù rén shì gè fú xiàng, xīn xià chóu chú dào:" wú jīn zhuàng nián wú zi, ruò dé cǐ fù wèi qiè, xīn mǎn yì zú yǐ!" biàn duì fù rén shuō dào:" xià guān wǎng jīng hòu xuǎn, shùn lù guò cǐ, yù qiú yī fàn, wèi shěn xiǎo niáng zǐ kěn wèi chuī biāo fǒu? zì dāng fèng xiè." nà fù rén dá dào:" nú jiā zhí zài zhōng kuì, chuī biāo dāng rán kuàng shì zūn guān róng gù, gǎn bù zūn mìng! dàn zhàng fū bù zài, xiū xián dài màn." jiǎ shè jiàn tā yìng duì mǐn jié, yù jiā huān xǐ. nà fù rén jìn qù bù duō shí, pěng liǎng wǎn shú dòu tāng chū lái, shuō dào:" cūn zhōng fá chá, jiāng jiù jiù kě." shǎo tíng, yòu bǎi chū zhǔ pú liǎng gè de fàn mǐ. jiǎ shè zì dài dé yǒu niú pú gān cài zhī lèi, qǔ chū gā fàn. nà fù rén yòu jiāng dà cí hú shèng zhe gǔn tāng, fàng zài zhuō shàng, dào:" zūn guān jìng kǒu."
那妇人见了贾涉,不慌不忙,深深道个万福。贾涉看那妇人是个福相,心下踌躇道:“吾今壮年无子,若得此妇为妾,心满意足矣!”便对妇人说道:“下官往京候选,顺路过此,欲求一饭,未审小娘子肯为炊爂否?自当奉谢。”那妇人答道:“奴家职在中馈,炊爂当然;况是尊官荣顾,敢不遵命!但丈夫不在,休嫌怠慢。”贾涉见他应对敏捷,愈加欢喜。那妇人进去不多时,捧两碗熟豆汤出来,说道:“村中乏茶,将就救渴。”少停,又摆出主仆两个的饭米。贾涉自带得有牛脯、干菜之类,取出嘎饭。那妇人又将大磁壶盛着滚汤,放在卓上,道:“尊官净口。”
jiǎ shè jiàn tā yīn qín, biàn wèn dào:" xiǎo niáng zǐ zūn xìng, wèi hé dú jū zài cǐ?"
贾涉见他殷勤,便问道:“小娘子尊姓,为何独居在此?”
nà fù rén dào:" nú jiā hú shì, zhàng fū jiào zuò wáng xiǎo sì, yīn lián nián zhòng tián shé běn, jiā pín wú nài, yào tóng nú jiā qù tóu kào yí gè cái zhǔ guò huó. nú jiā lì shì bù cóng, zhàng fū ǎo nú bù guò, zhǐ de zài zuǒ jìn rén jiā chèn gōng dù rì, nú jiā dú zì shǒu wū." jiǎ shè dào:" xià guān yǒu jù bù shí jìn tuì de yán yǔ, wèi zhī kě fǒu?" nà fù rén dào:" dàn shuō bù fáng." jiǎ shè dào:" xià guān pō tōng xiāng shù, shì xiǎo niáng zǐ zhè bān cái mào, jué bú shì xià jiàn zhī fù. nǐ jīn qū shēn suí zhe gè cūn nóng, qǐ bù dān wù zhōng shēn? kuàng nǐ zhàng fū jiā dào jiān nán, gù bu de xiǎo niáng zǐ tǐ miàn. xià guān zhuàng nián wú zi, zhèng yù mì yī cè shì, xiǎo niáng zǐ ruò kěn xiāng cóng, qíng yuàn duō jiāng jīn bó zèng yǔ xián fū, bié móu hūn qǔ, kě bù liǎng biàn?" nà fù rén dào:" zhàng fū yě céng jǐ fān yào mài qiè shēn, shì qiè bù kěn. jì zūn guān yǒu yì jiàn lián, dài zhàng fū guī shí, zūn guān zì yǔ tā shuō, qiè bù gǎn shàn xǔ." shuō yóu wèi liǎo, zhī jiàn nà fù rén zhǐ zhe mén wài dào:" zhàng fū huí yě."
那妇人道:“奴家胡氏,丈夫叫做王小四,因连年种田折本,家贫无奈,要同奴家去投靠一个财主过活。奴家立誓不从,丈夫拗奴不过,只得在左近人家趁工度日,奴家独自守屋。”贾涉道:“下官有句不识进退的言语,未知可否?”那妇人道:“但说不妨。”贾涉道:“下官颇通相术,似小娘子这般才貌,决不是下贱之妇。你今屈身随着个村农,岂不耽误终身?况你丈夫家道艰难,顾不得小娘子体面。下官壮年无子,正欲觅一侧室,小娘子若肯相从,情愿多将金帛赠与贤夫,别谋婚娶,可不两便?”那妇人道:“丈夫也曾几番要卖妾身,是妾不肯。既尊官有意见怜,待丈夫归时,尊官自与他说,妾不敢擅许。”说犹未了,只见那妇人指着门外道:“丈夫回也。”
zhī jiàn wáng xiǎo sì dài yī dǐng pò tóu jīn, pī yī jiàn jiù bái bù shān, chī dé bàn zuì, chuǎng jìn mén lái.
只见王小四戴一顶破头巾,披一件旧白布衫,吃得半醉,闯进门来。
jiǎ shè biàn qǐ shēn dào:" xià guān shì wǎng jīng tīng xuǎn de, ǒu jiè cǐ zhōng huǒ, shèn shì jiǎo rǎo." wáng xiǎo sì dá dào:" bù fáng shì." biàn duì hú shì shuō dào:" zhǔ rén jiā shǎo gè zhēn xiàn niáng, wǒ jiàn nǐ píng rì hǎo shǒu zhēn xiàn, duì tā shuō le, tā yào nǐ qù jiào dǎo tā nǚ niáng shēng huó, xiān sòng wǒ liǎng guàn zú qián. zhè biàn yào nǐ yī wǒ qù qù." hú shì bàn yǐ zhe lú lián nèi wài, dá dào:" hòu shēng jiā liǎn pí, xiū dā dā dì, zěn dào rén jiā qù chèn fàn? bù qù, bù qù." wáng xiǎo sì fā gè hóu jí, biàn dào:" nǐ bù qù shí, wǒ méi chù xún fàn yǎng nǐ." jiǎ shè jiàn tā shuō huà còu qiǎo, biàn zhà tuī jiě shǒu, què fēn fù jiā tóng jiāng yán yǔ gōu dā tā dào:" dà bó, nǐ huā zhī bān niáng zǐ, zěn shè de tā wǎng bié rén jiā qù?" wáng xiǎo sì shuō:" xiǎo gē, nǐ bù xiǎo de wǒ qióng hàn jiā shì tǐ. yī rì bù shí xiū, sān rì bù rěn è. què bǐ bù dé dà hù rén jiā, chī ān xián chá fàn. shì cǐ qiáo mó qiáo yàng, wěi de wǒ jiā zhù bù liǎo." jiā tóng dào:" jiǎ rú yǒu gè dà hù rén jiā, kěn chū qián chāo, tǎo nǐ zhè wèi xiǎo niáng zǐ qù, nǐ shè de me?" wáng xiǎo sì dào:" yǒu shèn shě bù dé!" jiā tóng dào:" zhǐ wǒ jiā xiàng gōng yào tǎo yī fáng cè shì, nǐ ruò qíng yuàn shí, wǒ cuān duō duō bǎ jǐ guàn qián chāo yǔ nǐ." wáng xiǎo sì yīng yǔn. jiā tóng jiāng yán yǔ huí fù le jiǎ shè. jiǎ shè biàn jiào jiā tóng yǔ wáng xiǎo sì jiǎng jiù sì shí liǎng yín zi shēn jià. wáng xiǎo sì zài cūn zhōng yāng gè jiào shòu lái, xiě le mài qī wén qì, luò le shí zì huā yā. yī miàn jiāng yín zi duì guò, wáng xiǎo sì shōu le yín zi, jiǎ shè shōu le qì shū. wáng xiǎo sì hái zhǐ pà pó niáng bù kěn, tián yán quàn yù, shéi zhī nà fù rén yǔ jiǎ shè xiān yǒu yì le. yě shì tiān pèi yīn yuán, zì rán qíng tóu yì hé.
贾涉便起身道:“下官是往京听选的,偶借此中火,甚是搅扰。”王小四答道:“不妨事。”便对胡氏说道:“主人家少个针线娘,我见你平日好手针线,对他说了,他要你去教导他女娘生活,先送我两贯足钱。这遍要你依我去去。”胡氏半倚着芦帘内外,答道:“后生家脸皮,羞答答地,怎到人家去趁饭?不去,不去。”王小四发个喉急,便道:“你不去时,我没处寻饭养你。”贾涉见他说话凑巧,便诈推解手,却分付家童将言语勾搭他道:“大伯,你花枝般娘子,怎舍得他往别人家去?”王小四说:“小哥,你不晓得我穷汉家事体。一日不识羞,三日不忍饿。却比不得大户人家,吃安闲茶饭。似此乔模乔样,委的我家住不了。”家童道:“假如有个大户人家,肯出钱钞,讨你这位小娘子去,你舍得么?”王小四道:“有甚舍不得!”家童道:“只我家相公要讨一房侧室,你若情愿时,我撺掇多把几贯钱钞与你。”王小四应允。家童将言语回覆了贾涉。贾涉便教家童与王小四讲就四十两银子身价。王小四在村中央个教授来,写了卖妻文契,落了十字花押。一面将银子兑过,王小四收了银子,贾涉收了契书。王小四还只怕婆娘不肯,甜言劝谕,谁知那妇人与贾涉先有意了。也是天配姻缘,自然情投意合。
dàng wǎn, jiǎ shè zhǔ pú èr rén jiù zài wáng xiǎo sì jiā xiē le. wáng xiǎo sì yě dǎ pù zài wài jiān xiāng bàn, fù rén zì zài lǐ miàn pù shàng dú sù. míng zǎo jiǎ shè qǐ shēn, cuī fù rén shū xǐ wán le, chī le zǎo fàn, yāng wáng xiǎo sì zài cūn zhōng lìng gù gè shēng kǒu, tuó nà fù rén yí lù wǎng lín ān qù. yǒu shī wèi zhèng: fū qī pèi ǒu shì qián yuán, qiān lǐ hóng shéng àn zì qiān.
当晚,贾涉主仆二人就在王小四家歇了。王小四也打铺在外间相伴,妇人自在里面铺上独宿。明早贾涉起身,催妇人梳洗完了,吃了早饭,央王小四在村中另顾个生口,驮那妇人一路往临安去。有诗为证:夫妻配偶是前缘,千里红绳暗自牵。
kuàng shì róng huá fēng liǎng guó, cūn nóng qǐ dé bàn zhōng nián?
况是荣华封两国,村农岂得伴终年?
jiǎ shè lǐng le hú shì zhù zài lín ān yù suǒ, yuē yǒu bàn nián, yè xuǎn dé jiǔ jiāng wàn nián xiàn chéng, yíng jiē le rú rén táng shì, yī tóng dào rèn. yuán lái táng shì wéi rén dù hàn, jiǎ shè píng xī yǒu gè jù nèi de máo bìng jīn rì táng shì jiàn zhàng fū qǔ le xiǎo lǎo pó, bù shèng zhī nù, rì zhú zài jiā táo qì. yòu wén hú shì yǒu le sān ge yuè shēn yùn, sī xiǎng dào:" zhàng fū xiàng lái wú zi, ruò xiǎo jiàn rén shēng zǐ, bì rán chǒng yòng, nà shí wǒ jiù zhēng tā bù guò le. wǒ jiù shì yǎng dé chū hái ér, yě ràng tā zuò gē ge, rì hòu yào bèi tā qī wǔ.
贾涉领了胡氏住在临安寓所,约有半年,谒选得九江万年县丞,迎接了孺人唐氏,一同到任。原来唐氏为人妒悍,贾涉平昔有个惧内的毛病;今日唐氏见丈夫娶了小老婆,不胜之怒,日逐在家淘气。又闻胡氏有了三个月身孕,思想道:“丈夫向来无子,若小贱人生子,必然宠用,那时我就争他不过了。我就是养得出孩儿,也让他做哥哥,日后要被他欺侮。
bù rú jí zǎo chú le huò gēn fāng miào." nǎi xún gè shì gù, jiāng hú shì dú dǎ yī dùn, bō qù yī shān, biǎn tā zài shǐ bì duì lǐ, yì bān shāo chá zhǔ fàn, sǎo dì kāi tái, pū chuáng dié bèi. yòu jìn zhù zhàng fū bù xǔ yǔ tā shuì. měi rì xún shì dǎ mà, yào xiǎng duò luò tā de shēn yùn. jiǎ shè mǎn dǔ zi è qì, wú kě nài hé.
不如及早除了祸根方妙。”乃寻个事故,将胡氏毒打一顿,剥去衣衫,贬他在使婢队里,一般烧茶煮饭,扫地揩台,铺床叠被。又禁住丈夫不许与他睡。每日寻事打骂,要想堕落他的身孕。贾涉满肚子恶气,无可奈何。
yī rì, xiàn zǎi chén lǚ cháng qǐng jiǎ shè cì jiǔ. jiǎ shè yǔ chén lǚ cháng shì tóng fǔ rén, píng sù tōng jiā wǎng lái, xiāng chǔ dé jí hǎo de. chén lǚ cháng qǐng dé jiǎ shè dào yá, yǐn jiǔ zhōng jiān, jiàn tā róng yán bù yuè, kòu qí yuán gù. jiǎ shè dǐ huì bù dé, jiāng jiā zhōng qī zǐ dù qiè shì qíng, xì xì gào sù le yī biàn. yòu dào:" jiǎ mén zōng sì, quán lài cǐ fù.
一日,县宰陈履常请贾涉次酒。贾涉与陈履常是同府人,平素通家往来,相处得极好的。陈履常请得贾涉到衙,饮酒中间,见他容颜不悦,叩其缘故。贾涉抵讳不得,将家中妻子妒妾事情,细细告诉了一遍。又道:“贾门宗嗣,全赖此妇。
bù zhī táng zūn yǒu hé miào cè, kě yǐ bǎo quán cǐ qiè? tǎng rì hòu yù dé yī nán, shí wèi wàn xìng, jiǎ shì zǔ zōng yě dāng xián ēn yú dì xià."
不知堂尊有何妙策,可以保全此妾?倘日后育得一男,实为万幸,贾氏祖宗也当衔恩于地下。”
chén lǚ cháng xiǎng le yī huì, biàn dào:" yào bǎo quán què yě róng yì, zhǐ pà zú xià shě bù dé tā lí shēn." jiǎ shè dào:" zuǒ yòu rú jīn yě bù róng xiāng jìn, zhǐ chǐ tiān yá yì bān, yǒu shèn shě bù dé chù?" chén lǚ cháng fù ěr dī yán:" ruò yào bǎo quán shēn yùn, zhǐ chú rú cǐ rú cǐ." nǎi qǔ hóng bó huā yī duǒ, qiāo qiāo dì yǔ jiǎ shè, jiào tā bǎ yǔ hú shì wèi àn jì. zhè gè jì cè, jiù zài zhè duǒ huā shàng, hòu lái biàn jiàn. yǒu shī wèi zhèng: chī cù niǎn suān cóng gǔ yǒu, fù zōng jué sì gān chū chǒu.
陈履常想了一会,便道:“要保全却也容易,只怕足下舍不得他离身。”贾涉道:“左右如今也不容相近,咫尺天涯一般,有甚舍不得处?”陈履常附耳低言:“若要保全身孕,只除如此如此。”乃取红帛花一朵,悄悄递与贾涉,教他把与胡氏为暗记。这个计策,就在这朵花上,后来便见。有诗为证:吃醋捻酸从古有,覆宗绝嗣甘出丑。
hóng huā dìng jì yǒu táng zūn, qiǎo fù zěn chū nán zǐ shǒu?
红花定计有堂尊,巧妇怎出男子手?
hū yī rì, chén xiàn zǎi dǎ tīng dé chéng tīng qǐng yī, yún shì táng rú rén yǒu wēi yàng. dài qí bìng quán, nǎi bèi le sì hé chá guǒ zhī lèi, jiào nǎi nǎi dào chéng tīng wèn ān. táng rú rén liú zhī kuān zuò. zhěng bèi xiǎo fàn xiāng kuǎn, zhū bì luó shì zài cè. shuō huà zhōng jiān, nǎi nǎi dào:" guì tīng yǒu xǔ duō nǚ shǐ fú shì, qiě shì líng lì. hán shè kǔ yú wú rén, yào yí gè huì dā yìng de yě méi yǒu, shén bù fāng biàn. jí qiè méi xún dé, ruò jiè dé yí gè xiǎo niáng zǐ yǔ hán shè xiāng bāng jǐ shí, děng tǎo dé gè tì lì de lái, jí biàn sòng hái hé rú?"
忽一日,陈县宰打听得丞厅请医,云是唐孺人有微恙。待其病痊,乃备了四盒茶果之类,教奶奶到丞厅问安。唐孺人留之宽坐。整备小饭相款,诸婢罗侍在侧。说话中间,奶奶道:“贵厅有许多女使伏侍,且是伶俐。寒舍苦于无人,要一个会答应的也没有,甚不方便。急切没寻得,若借得一个小娘子与寒舍相帮几时,等讨得个替力的来,即便送还何如?”
táng shì dào:" tōng jiā zěn shuō gè' jiè' zì? zhǐ pà cū bì bù zhōng yòng. nǎi nǎi kàn de rú yì, dàn píng xuǎn zé, jí dāng fèng zèng."
唐氏道:“通家怎说个‘借’字?只怕粗婢不中用。奶奶看得如意,但凭选择,即当奉赠。”
nǎi nǎi chēng xiè le. kàn nà zhū bì zhōng jiān, yǒu yí gè shēng de qí zhěng, bìn biān zhèng chā zhe zhè duǒ hóng bó huā, xīn zhī shì hú shì. biàn zhǐ dìng le tā, shuō dào:" jiè dé cǐ wèi xiǎo niáng zǐ shén hǎo." táng shì zhèng zài chī cù, bā bù dé sòng tā yuǎn yuǎn lí shēn, què dé cǐ jù yán yǔ, zhèng hé qí yì, jiā tiān xiàn zǎi zhī shì, chéng tīng zěn gǎn bù cóng? liào dào zhàng fū yě nán mán yuàn. lián shēng dā yìng dào:" zhè xiǎo bì xìng hú, zài wǒ jiā yě bù duō shí, nǎi nǎi jì zhòng yì shí, jí jīn biàn jiào tā gēn suí nǎi nǎi qù." dāng shí xí sàn, nǎi nǎi gào bié. hú shì bài le táng shì sì bài, shōu shí suí shēn yī fú, gēn le nǎi nǎi jiào zi, dào xiàn yá qù qì. táng shì fāng cái duì jiǎ shè shuō zhī jiǎ shè gù yì tàn xī. zhèng shì:
奶奶称谢了。看那诸婢中间,有一个生得齐整,鬓边正插着这朵红帛花,心知是胡氏。便指定了他,说道:“借得此位小娘子甚好。”唐氏正在吃醋,巴不得送他远远离身,却得此句言语,正合其意,加添县宰之势,丞厅怎敢不从?料道丈夫也难埋怨。连声答应道:“这小婢姓胡,在我家也不多时,奶奶既中意时,即今便教他跟随奶奶去。”当时席散,奶奶告别。胡氏拜了唐氏四拜,收拾随身衣服,跟了奶奶轿子,到县衙去迄。唐氏方才对贾涉说知贾涉故意叹惜。正是:
suàn de tōng shí zuò dé xiōng, jiāng tā mán zài gǔ dāng zhōng.
算得通时做得凶,将他瞒在鼓当中。
xiàn yá cǐ qù fāng ān wěn, jué shèng cún gū zhào shì gōng.
县衙此去方安稳,绝胜存孤赵氏宫。
hú shì dào le xiàn yá, nǎi nǎi jiāng qíng jié xì shuō, lìng dǎ sǎo gè fáng pù yǔ tā ān xī. guāng yīn sì jiàn, bù jué shí yuè mǎn zú, dào bā yuè chū bā rì, hú shì fù tòng, chǎn xià yī ge hái ér. nǎi nǎi zhǐ shuō tā bì suǒ shēng, bù shǐ chéng tīng zhī dào. nà shí jiǎ shè shì zài tā jùn qù jiǎn jiào yī jiàn gōng shì, dào jiǔ yuè fāng guī, yǔ xiàn zǎi chén lǚ cháng xiāng jiàn.
胡氏到了县衙,奶奶将情节细说,另打扫个房铺与他安息。光阴似箭,不觉十月满足,到八月初八日,胡氏腹痛,产下一个孩儿。奶奶只说他婢所生,不使丞厅知道。那时贾涉适在他郡去检校一件公事,到九月方归,与县宰陈履常相见。
chén gōng qiāo qiāo de bào gè xǐ xìn yǔ tā, jiǎ shè gǎn jī bù jìn, duì chén gōng shuō, yào jiàn xīn shēng de hái ér yī miàn. chén gōng jiào yā huán qù qǐng hú shì lì yú lián nèi, yā huán bào chū xiǎo hái zi, dì yǔ jiǎ shè. jiǎ shè bào le hái ér, xīn zhōng suī rán huān xǐ, qù zhe lián nèi, bù jué duò xià lèi lái. liǎng xià gé lián shuō le jǐ jù xīn fù huà ér, hú shì jiào yā huán jiē le hái zi jìn qù, jiǎ shè zì huí. zì cǐ bèi dì lǐ bù shí sòng xiē qián chāo yǔ hú shì mǎi dōng mǎi xī, hé jiā tōng zhī, zhǐ mán guò táng shì yī rén.
陈公悄悄的报个喜信与他,贾涉感激不尽,对陈公说,要见新生的孩儿一面。陈公教丫鬟去请胡氏立于帘内,丫鬟抱出小孩子,递与贾涉。贾涉抱了孩儿,心中虽然欢喜,觑着帘内,不觉堕下泪来。两下隔帘说了几句心腹话儿,胡氏教丫鬟接了孩子进去,贾涉自回。自此背地里不时送些钱钞与胡氏买东买西,阖家通知,只瞒过唐氏一人。
guāng yīn rěn rǎn, bù jué èr zài yǒu yú. nà xiàn zǎi rèn mǎn shēng qiān, yào fù lín ān, jiǎ shè zhǐ de jiāng qíng gào zhī táng shì, yào lǐng tā mǔ zǐ huí jiā. táng shì tīng shuō, yī shí luàn jiāng qǐ lái, huài zào gè bú zhù, lián xiàn zǎi de nǎi nǎi, yě bèi tā" fèng chéng" le jǐ jù. luàn dào hòu miàn, dìng yào zhàng fū jiāng hú shì jià chū, fāng xǔ bǎ xiǎo hái zi lǐng huí.
光阴荏苒,不觉二载有余。那县宰任满升迁,要赴临安,贾涉只得将情告知唐氏,要领他母子回家。唐氏听说,一时乱将起来,咶噪个不住,连县宰的奶奶,也被他“奉承”了几句。乱到后面,定要丈夫将胡氏嫁出,方许把小孩子领回。
jiǎ shè tīng shuō jià chū hú shì yī jiàn, dào yě bà le dān zhǐ pà lǐng huí ér zi, bèi táng shì gù yì móu hài, huò shì jué qí rǔ shí, xīn xià huái yí bù jué.
贾涉听说嫁出胡氏一件,到也罢了;单只怕领回儿子,被唐氏故意谋害,或是绝其乳食,心下怀疑不决。
zhèng zài liǎng nán zhī jì, hū rán mén shàng bào dào:" tái zhōu yǒu rén xiāng fǎng." jiǎ shè máng qù yíng shí, yuán lái shì qīn xiōng jiǎ rú. tā wèi cháo tíng miào zé liáng jiā nǔ: zǐ, yǎng yù gōng zhōng, yǐ bèi dōng gōng pín qiáng zhī xuàn nǚ ér jiǎ shì yù huá, yǐ xuǎn rù shù nèi. jiǎ rú sī liang yào dǎ liú bā tài wèi de guān jié, fú chí nǚ ér shǎng qù, yīn cǐ tè dào xiōng dì rèn suǒ, yǔ tā shāng yì. jiǎ shè zài lín ān tīng xuǎn shí, lìn de zhèng shì liú bā tài wèi de fáng zi, suǒ yǐ yǒu jiù. jiǎ shè jiàn le gē ge, xīn xià xiǎng dào:" cǐ lái shí fēn còu qiǎo."
正在两难之际,忽然门上报道:“台州有人相访。”贾涉忙去迎时,原来是亲兄贾濡。他为朝廷妙择良家女子,养育宫中,以备东宫嫔嫱之眩女儿贾氏玉华,已选入数内。贾濡思量要打刘八太尉的关节,扶持女儿上去,因此特到兄弟任所,与他商议。贾涉在临安听选时,赁的正是刘八太尉的房子,所以有旧。贾涉见了哥哥,心下想道:“此来十分凑巧。”
biàn jiāng qǔ qiè shēng zǐ, bìng táng shì jí dù shì qíng, xì xì yǔ jiǎ rú shuō le." rú jīn chén gōng jiāng cì lí rèn, bǎ zhè xiǎo hái zi méi sòng yī tóu chù. gē ge ruò niàn jiǎ mén zōng sì, lǐng tā qù yǎng yù chéng rén, gǎn ēn fēi qiǎn." jiǎ rú dào:" wǒ jīn shàng wú zǐ xī, tóng qì lián zhī, bú shì wǒ lǐng qù, jiào shuí kān guǎn?" jiǎ shè dà xǐ, sī xià gù le nǎi niáng, wèn zǎi yá yào le hái zi, jiāo fù nǎi niáng. zhǔ fù gē ge hǎo shēng fǔ yǎng. jiù xiě le liú bā tài wèi shū xìn yī fēng, jī fā xiē lù fèi sòng gē ge jiǎ rú qǐ shēn. hú shì tuō yǔ chén gōng lǐng qù, rèn cóng gǎi jià. nà jiǎ shè hú shì suī rán liǎng bù xiāng shě, yě shì wú kě nài hé.
便将娶妾生子,并唐氏嫉妒事情,细细与贾濡说了。“如今陈公将次离任,把这小孩子没送一头处。哥哥若念贾门宗嗣,领他去养育成人,感恩非浅。”贾濡道:“我今尚无子息,同气连枝,不是我领去,教谁看管?”贾涉大喜,私下雇了奶娘,问宰衙要了孩子,交付奶娘。嘱咐哥哥好生抚养。就写了刘八太尉书信一封,赍发些路费送哥哥贾濡起身。胡氏托与陈公领去,任从改嫁。那贾涉、胡氏虽然两不相舍,也是无可奈何。
táng rú rén tīng jiàn zhàng fū shuō zǐ mǔ dōu fā kāi, shí fēn xiàng yì le. zhǐ shì kǔ le hú shì, yòu qù le xiǎo hái zi, yòu lí le zhàng fū, gēn suí chén xiàn zǎi de shàng lù, hǎo shēng qī cǎn, yí lù zhǐ shì bēi kū, nǎi nǎi yě quàn jiě tā bú zhù, chén lǚ cháng yě yàn fán qǐ lái. xíng zhì wéi yáng, fēn fù shuǐ shǒu, jiù dì fāng huàn gè méi pó, jiào tā xún gè zhǔ ér, bǎ hú shì jià qù, zhǐ yào duì tóu lǎo shí zhōng hòu, yī fēn cái lǐ yě bú yào. nǐ shuō bái sòng rén lǎo pó, nà yí gè bù kěn shàng zhuāng? bù duō shí, méi pó lǐng yí gè hàn zi dào lái, shuō shì gè xì gōng shí jiàng, kuā tā xǔ duō zhì chéng lǎo shí. nǐ shuō ruò dà yí gè wéi yáng, nán dào xún bù chū gè hǎo duì tóu? piān zhǐ yǒu zhè shí jiàng? shì yǒu gè yuán gù. cháng yán dào:" sān gū liù pó, xián shǎo zhēng duō." nà méi pó zuì shì ài qián de, duō xǔ le tā jǐ guàn xiè lǐ jiù yù chéng qí shì le. shí jiàng jiàn le chén xiàn zǎi, kē le sì gè tóu, zhàn zài yī biān. chén lǚ cháng kàn tā yī shān jì chǔ, nián lì shào zhuàng, yòu shì cóng bù céng hūn qǔ de, qiě yǒu shǒu yì, yǎng dé lǎo pó guò huó, biàn jiāng hú shì xǔ tā. shí jiàng zhēn gè bù fèi yī qián, bái bái lǐ lǐng le hú shì qù, chéng qí fū fù, bù zài huà xià.
唐孺人听见丈夫说子母都发开,十分象意了。只是苦了胡氏,又去了小孩子,又离了丈夫,跟随陈县宰的上路,好生凄惨,一路只是悲哭,奶奶也劝解他不住,陈履常也厌烦起来。行至维扬,分付水手,就地方唤个媒婆,教他寻个主儿,把胡氏嫁去,只要对头老实忠厚,一分财礼也不要。你说白送人老婆,那一个不肯上桩?不多时,媒婆领一个汉子到来,说是个细工石匠,夸他许多志诚老实。你说偌大一个维扬,难道寻不出个好对头?偏只有这石匠?是有个缘故。常言道:“三姑六婆,嫌少争多。”那媒婆最是爱钱的,多许了他几贯谢礼就玉成其事了。石匠见了陈县宰,磕了四个头,站在一边。陈履常看他衣衫济楚,年力少壮,又是从不曾婚娶的,且有手艺,养得老婆过活,便将胡氏许他。石匠真个不费一钱,白白里领了胡氏去,成其夫妇,不在话下。
zài shuō jiǎ shè zì cóng hú shì mǔ zǐ liǎng tóu fēn sǎn, zhōng rì mèn mèn bù lè. hū yī rì, táng rú rén rǎn bìng shàng chuáng, fú yào bù quán, wū hū āi zāi sǐ le. jiǎ shè mǎi guān rù liàn yǐ bì, qì guān fú jiù ér huí. dào le gù xiāng, yī xǐ yī bēi: xǐ zhě shì jiàn nà xiǎo hái zi bǐ qián zhǎng dà, bēi zhě shì hú shì jià yǔ tā rén, bù dé yī jiàn. zhèng shì:
再说贾涉自从胡氏母子两头分散,终日闷闷不乐。忽一日,唐孺人染病上床,服药不痊,呜呼哀哉死了。贾涉买棺入殓已毕,弃官扶柩而回。到了故乡,一喜一悲:喜者是见那小孩子比前长大,悲者是胡氏嫁与他人,不得一见。正是:
huā kāi zāo yǔ dǎ, yǔ zhǐ yòu huā cán.
花开遭雨打,雨止又花残。
shì jiān wú quán měi, kàn huā jǐ gè huān?
世间无全美,看花几个欢?
què shuō jiǎ jiā xiǎo hái zǐ cháng chéng qī suì, cōng míng guò rén, dú shū guò mù chéng sòng. fù qīn qǔ míng shì dào, biǎo zì shī xiàn. jiǎ sì dào dào shí wǔ suì, wú shū bù dú, xià bǐ chéng wén. bù xìng fù qīn jiǎ shè bó bo jiǎ rú, xiāng jì dé bìng ér wáng. bìn zàng yǐ guò, zì cǐ wú rén jū guǎn, zì yì kuàng dàng, hū lú liù bó, dòu jī zǒu mǎ, yǐn jiǔ sù chāng, wú suǒ bù zhì. bù gōu sì wǔ nián, bǎ liǎng fēn jiā sī dàng jīng chū shí tīng dé jiā zhōng shuō dào: dí mǔ hú shì jià zài wéi yáng, wèi shí jiàng zhī qī jiě jie jiǎ yù huá, xuǎn rù gōng zhōng. sī liang:" wéi yáng lù yuǎn, yòu qiě shí jiàng shǒu yì méi shén chū chǎn. wén de jiě jie xuǎn rù yí wáng fǔ zhōng, jīn yí wáng zuò le huáng dì, chǒng yí gè fēi zǐ xìng jiǎ, bù zhī shì jiě jie bú shì? qiě dào jīng shī, guān qí dòng jìng." cǐ shí lǐ zōng duān píng chū nián, yě shì jiǎ sì dào shí yùn jiàng zhì, hé dāng fā jī. jiāng jiā zhōng shèng xià jiā huǒ, biàn mài jǐ shǎng qián chāo, shōu shí xíng lǐ, jìng wǎng lín ān.
却说贾家小孩子长成七岁,聪明过人,读书过目成诵。父亲取名似道,表字师宪。贾似道到十五岁,无书不读,下笔成文。不幸父亲贾涉、伯伯贾濡,相继得病而亡。殡葬已过,自此无人拘管,恣意旷荡,呼卢六博,斗鸡走马,饮酒宿娼,无所不至。不勾四五年,把两分家私荡荆初时听得家中说道:嫡母胡氏嫁在维扬,为石匠之妻;姐姐贾玉华,选入宫中。思量:“维扬路远,又且石匠手艺没甚出产。闻得姐姐选入沂王府中,今沂王做了皇帝,宠一个妃子姓贾,不知是姐姐不是?且到京师,观其动静。”此时理宗端平初年,也是贾似道时运将至,合当发迹。将家中剩下家火,变卖几赏钱钞,收拾行李,径往临安。
nà lín ān shì tiān zǐ jiàn dū zhī dì, rén shān rén hǎi kuàng jiǎ sì dào chū dào, bìng wú bàn gè xiāng shí, méi chù tǎo gè xiāo xī, zhèn rì zhī zài hú shàng yóu dàng, xián shí wèi miǎn yòu zài dǔ bó chǎng zhōng wán shuǎ, yě bù miǎn píng kāng xiàng zhōng zǒu zǒu. bù gōu jǐ rì, xíng náng yī kōng, yī shān lán lǚ, zhī zài xī hú bāng xián chèn shí.
那临安是天子建都之地,人山人海;况贾似道初到,并无半个相识,没处讨个消息,镇日只在湖上游荡,闲时未免又在赌博场中顽耍,也不免平康巷中走走。不勾几日,行囊一空,衣衫蓝缕,只在西湖帮闲趁食。
yī rì zuì juàn, xiǎo qì yú qī xiá lǐng xià, yù yí gè dào rén, bù páo yǔ shàn, cóng lǐng xià jīng guò. jiàn le jiǎ sì dào, zhàn dìng jiǎo tóu, dèng mù kàn le bàn shǎng, shuō dào:" guān rén kě zì ài zhòng, jiāng lái gōng míng bù zài hán wèi gōng zhī xià." nà gè hán wèi gōng shì hán qí wáng huì shì zhōng de, tā wèi jiān jiàng xiàng, yí xià qīn yǎng, shì hé děng yàng gōng míng, gǔ jīn yǒu jǐ gè rén jí dé tā! jiǎ sì dào wén cǐ yán, zhī dào shì xì wǔ zhī tán, quán bù zhǔn xìn. nà dào rén zì qù le.
一日醉倦,小憩于栖霞岭下,遇一个道人,布袍羽扇,从岭下经过。见了贾似道,站定脚头,瞪目看了半晌,说道:“官人可自爱重,将来功名不在韩魏公之下。”那个韩魏公是韩蕲王讳世忠的,他位兼将相,夷夏钦仰,是何等样功名,古今有几个人及得他!贾似道闻此言,只道是戏侮之谈,全不准信。那道人自去了。
guò le shù rì, jiǎ sì dào zài píng kāng xiàng zhào èr mā jiā, jiǔ hòu yú rén dǔ bó xiāng zhēng, shī zú diē yú jiē xià, kē sǔn qí é, xuè liú mǎn miàn. suī rán méi shì, é shàng jié xià yī ge bān hén. yī rì zài jiǔ sì zhōng, yòu yù le qián rì de dào rén, dùn zú ér tàn, shuō dào:" kě xī, kě xī! tiān táng pò sǔn, suī rán gōng míng gài shì, bù dé shàn zhōng yǐ!" jiǎ sì dào chě zhù dào rén yī fú, wèn dào:" wǒ guǒ yǒu gōng míng zhī fēn, ruò dé yī rì chèn xīn mǎn yì, jiù sǐ hé hèn. dàn mù jīn liú luò wú yī, zěn de gè zāo jì?
过了数日,贾似道在平康巷赵二妈家,酒后与人赌博相争,失足跌于阶下,磕损其额,血流满面。虽然没事,额上结下一个瘢痕。一日在酒肆中,又遇了前日的道人,顿足而叹,说道:“可惜,可惜!天堂破损,虽然功名盖世,不得善终矣!”贾似道扯住道人衣服,问道:“我果有功名之分,若得一日称心满意,就死何恨。但目今流落无依,怎得个遭际?
fù guì cóng hé ér lái?" dào rén yòu kàn le qì sè, biàn dào:" zhì sè yǐ kāi, zhī zài sān rì nèi zì yǒu qí yù, píng bù dēng tiān. dàn guān rén dé yì zhī rì, xiū yǔ xiù cái zuò duì, qiè jì qiè jì." shuō bà, dào rén zì qù le. jiǎ sì dào bàn xìn bù xìn.
富贵从何而来?”道人又看了气色,便道:“滞色已开,只在三日内自有奇遇,平步登天。但官人得意之日,休与秀才作对,切记切记。”说罢,道人自去了。贾似道半信不信。
kàn kàn ái dào dì sān rì, zhī jiàn dǔ bó chǎng zhōng de chén èr láng lái xún jiǎ sì dào, duì tā shuō dào:" cháo tíng jìn rì cè lì le jiǎ guì fēi, shí fēn chǒng ài, yán wú bù cóng. jiǎ guì fēi zì yán jiā zhù tái zhōu, tè chà liú bā tài wèi wǎng tái zhōu fǎng wèn qīn zú. nǐ shí cháng shuō yǒu gè jiě jie zài gōng zhōng, mò fēi zhèng shì guì fēi? tè cǐ bào zhī. guǒ yǒu guā gé, kě qù tóu liú bā tài wèi, dìng yǒu hǎo chù." jiǎ sì dào wén yán, rú mèng chū jué, xiǎng dào:" wǒ fù qīn cún rì, cháng shuō céng zài liú bā tài wèi jiā zuò yù, wǎng lái shén hòu jiě jie rù gōng jìn yù, yě kuī liú bā dà wèi fú chí. yí dào lín ān, jiù gāi tóu bèn tā cái shì, què xián dàng guò xǔ duō rì zi, qǐ bù hǎo xiào! suī rán rú cǐ, wǒ shēn shàng lán lǚ, zěn hǎo qù jiàn liú bā tài wèi?" xīn shēng yī jì: zài diǎn pù lǐ lìn jiàn xīn xiān yī fú chuān le, zhé yī dǐng xīn tóu jīn, dà mó dà yàng, yáo bǎi zài liú bā tài wèi fǔ zhōng qù, zì chēng gù rén zhī zǐ tái zhōu xìng jiǎ de, yǒu huà qiú jiàn.
看看捱到第三日,只见赌博场中的陈二郎来寻贾似道,对他说道:“朝廷近日册立了贾贵妃,十分宠爱,言无不从。贾贵妃自言家住台州,特差刘八太尉往台州访问亲族。你时常说有个姐姐在宫中,莫非正是贵妃?特此报知。果有瓜葛,可去投刘八太尉,定有好处。”贾似道闻言,如梦初觉,想道:“我父亲存日,常说曾在刘八太尉家作寓,往来甚厚;姐姐入宫近御,也亏刘八大尉扶持。一到临安,就该投奔他才是,却闲荡过许多日子,岂不好笑!虽然如此,我身上蓝缕,怎好去见刘八太尉?”心生一计:在典铺里赁件新鲜衣服穿了,折一顶新头巾,大模大样,摇摆在刘八太尉府中去,自称故人之子台州姓贾的,有话求见。
liú bā tài wèi zhèng dài dǎ diǎn dòng shēn, wǎng tái zhōu fǎng wèn jiǎ guì fēi qīn zú. wén zhī cǐ yán, yòu zhǐ pà shì mào míng ér lái de. huàn gè xīn fù qīn suí, xiān kòu lái lì fēn míng, fāng zhǔn xiāng jiàn.
刘八太尉正待打点动身,往台州访问贾贵妃亲族。闻知此言,又只怕是冒名而来的。唤个心腹亲随,先叩来历分明,方准相见。
bù yī shí, qīn suí huí huà dào:" shì jiǎ shè zhī zǐ jiǎ sì dào." liú bā tài wèi dào:" kuài qǐng jìn." yuán lái nèi xiāng yá mén, guī jǔ zuì dà. xún cháng zhǐ shì hū huàn ér yǐ, nà gè" qǐng" zì, yě bù róng yì shuō de, cǐ nǎi shì guì fēi miàn shàng. dāng shí jiǎ sì dào jiàn le liú bā tài wèi, huāng máng xià bài. tài wèi suī rán dá lǐ, xīn xià shàng rán huái yí. xì xì pán wèn, fāng zhī shì shí. liú le chá fàn, sòng zài shū guǎn zhōng ān sù.
不一时,亲随回话道:“是贾涉之子贾似道。”刘八太尉道:“快请进。”原来内相衙门,规矩最大。寻常只是呼唤而已,那个“请”字,也不容易说的,此乃是贵妃面上。当时贾似道见了刘八太尉,慌忙下拜。太尉虽然答礼,心下尚然怀疑。细细盘问,方知是实。留了茶饭,送在书馆中安宿。
cì zǎo rù gōng, bào yǔ jiǎ guì fēi zhī dào. guì fēi xiàng lǐ zōng huáng dì shuō le, xuān shì dào rù gōng, yǔ guì fēi xiāng jiàn. shuō qǐ jiā cháng, jiě dì èr rén, bào tóu ér kū. guì fēi yǐn jiǎ sì dào jiù zài gōng zhōng jiàn jià, kū dào:" qiè zhǐ yǒu zhè gè xiōng dì, wú jiā wú shì, fú qǐ shèng ēn zhòng tóng kàn qù." lǐ zōng yù bǐ, chú shòu jí tián lìng. jí mìng liú bā tài wèi zài lín ān chéng zhōng, bō zhì jiǎ dì yī qū yòu xuǎn gōng zhōng měi nǚ shí rén, cì wèi qī qiè huáng jīn sān qiān liǎng, bái jīn shí wàn liǎng, yǐ bèi jiā zī.
次早入宫,报与贾贵妃知道。贵妃向理宗皇帝说了,宣似道入宫,与贵妃相见。说起家常,姐弟二人,抱头而哭。贵妃引贾似道就在宫中见驾,哭道:“妾只有这个兄弟,无家无室,伏乞圣恩重瞳看觑。”理宗御笔,除授籍田令。即命刘八太尉在临安城中,拨置甲第一区;又选宫中美女十人,赐为妻妾;黄金三千两,白金十万两,以备家资。
shì dào xiè ēn yǐ bì, tóng liú bā tài wèi chū gōng qù le. shì dào dīng zhǔ liú bā tài wèi dào:" méng shèng ēn cì wǒ zhù zhái, bì xū jìn xī hú yí dài, fāng chēng xià huái." cǐ shí liú bā tài wèi zài guì fēi miàn shàng, bā bù dé fèng chéng jiǎ sì dào, zhǐ jiǎn hú shàng dà zhái yuàn, zì péi qián chāo, bèi jià mǎi lái, yǔ tā zuò dì zhái, nú pú qì yòng, sè sè jiē bèi. cì rì, gōng zhōng fā chū měi nǚ shí míng, guì fēi yòu sī zèng jīn yín bǎo wán qì mǐn, gòng shí yú chē. shì dào yī zhāo fù guì, jiāng bǎi jīn shǎng le chén èr láng, xiè le bào xìn zhī gù yòu jiāng bǎi jīn shǎng cì diǎn pù zhōng, cháng qí lìn yī. diǎn pù zhōng nà lǐ gǎn shòu? fǎn bèi shèng lǐ lái hè xǐ. zì cǐ jiǎ guì fēi bù shí xuān zhào shì dào rù gōng xiāng huì, shèng jià yóu hú, yě shí cháng xìng qí sī dì, huò tóng yǐn bó yóu xì, xiāng dài rú jiā rén yì bān, ēn xìng wú bǐ.
似道谢恩已毕,同刘八太尉出宫去了。似道叮嘱刘八太尉道:“蒙圣恩赐我住宅,必须近西湖一带,方称下怀。”此时刘八太尉在贵妃面上,巴不得奉承贾似道,只拣湖上大宅院,自赔钱钞,倍价买来,与他做第宅,奴仆器用,色色皆备。次日,宫中发出美女十名,贵妃又私赠金银宝玩器皿,共十余车。似道一朝富贵,将百金赏了陈二郎,谢了报信之故;又将百金赏赐典铺中,偿其赁衣。典铺中那里敢受?反备盛礼来贺喜。自此贾贵妃不时宣召似道入宫相会,圣驾游湖,也时常幸其私第,或同饮博游戏,相待如家人一般,恩幸无比。
shì dào shì zhe jiāo fáng zhī chǒng, quán rán bù xī tǐ miàn, měi rì huò jiào huò mǎ, chū rù zhū míng jì jiā. yù zhe zhòng yì shí, bù jū yī wǔ yī shí, zǒng lā dào xī hú shàng yǔ bīn kè chéng zhōu yóu wán. ruò bīn kè zhòng duō, fēn chuán bìng jìn. lìng yǒu xiǎo tǐng wǎng lái, zài jiǔ yáo bù jué. nǐ shuō jiǎ sì dào qǐ zì hán wēi, yǒu shèn bīn kè? yǒu jù gǔ shī shuō de hǎo, dào shì:" pín jiàn qīn qī lí, fù guì tā rén hé." jiǎ sì dào zuò le guó qī, cháo tíng ēn chǒng rì lóng, nà yí gè bù qū fèng tā? zhǐ yào yī rén jìn shēn, zhuǎn xiāng jiàn yǐn, zì rán qí mén rú shì le. wén rén rú liào yíng zhōng wēng yìng lóng zhào fēn rú děng, wǔ chén rú xià guì sūn hǔ chén děng, zhè dōu shì mén kè zhōng chū sè yǒu míng de, qí yú bù kě jǐn shù yě.
似道恃着椒房之宠,全然不惜体面,每日或轿或马,出入诸名妓家。遇着中意时,不拘一五一十,总拉到西湖上与宾客乘舟游玩。若宾客众多,分船并进。另有小艇往来,载酒肴不绝。你说贾似道起自寒微,有甚宾客?有句古诗说得好,道是:“贫贱亲戚离,富贵他人合。”贾似道做了国戚,朝廷恩宠日隆,那一个不趋奉他?只要一人进身,转相荐引,自然其门如市了。文人如廖莹中、翁应龙、赵分如等,武臣如夏贵、孙虎臣等,这都是门客中出色有名的,其余不可尽述也。
yī rì, lǐ zōng huáng dì yóu yuàn, dēng fèng huáng shān, zhì yè wàng jiàn xī hú nèi dēng huǒ huī huáng, yī piàn guāng míng. xiàng zuǒ yòu shuō dào:" cǐ bì jiǎ sì dào yě." mìng fēi qí tàn tīng, guǒ rán shì shì dào yóu hú. tiān zǐ duì guì fēi shuō le, yòu jiāng jīn bó yī chē, zèng wèi jiǔ zī. yǐ cǐ shì dào yù jiā sì yì, quán wú jì dàn. shī yuē: tiān zǐ tōu ān wú yuǎn yóu, zòng róng guì qī zì áo yóu.
一日,理宗皇帝游苑,登凤皇山,至夜望见西湖内灯火辉煌,一片光明。向左右说道:“此必贾似道也。”命飞骑探听,果然是似道游湖。天子对贵妃说了,又将金帛一车,赠为酒资。以此似道愈加肆意,全无忌惮。诗曰:天子偷安无远猷,纵容贵戚恣遨游。
wèn tā wú sài xī hú jǐng, kě shì ān biān dì yī chóu?
问他无赛西湖景,可是安边第一筹?
nà shí sòng cháo zhàng méng gǔ bīng lì, miè le jīn rén. yòu tīng le zhào fàn zhào kuí zhī jì, yǔ méng gǔ gòu nán, yào shǒu hé jù guān, shōu fù sān jīng. méng gǔ yǐn bīng rù kòu, zé wǒ bài méng, zhǔn hàn sāo dòng, tiān zǐ yōu huáng. jiǎ sì dào zì sī wú gōng shòu chǒng, zěn néng gōu chāo guān jìn jué? yòu kǒng bèi rén dàn yì. yào lì gè gài shì gōng míng, yǐ qǔ dà wèi, chú fēi shì ān biān dàng kòu, fāng shì mù qián dì yí gè dà tí mù. nǎi zì jiàn sù ān tāo lüè, yuàn wǎng huái yáng zhāo bīng pò zéi, wèi tiān zǐ bǎo zhàng dōng nán. lǐ zōng dà xǐ, suì fēng wèi liǎng huái zhì zhì dà shǐ, jiàn jié huái yáng. jiǎ sì dào xiè ēn cí cháo, xié le qī qiè bīn kè, lái huái yáng fù rèn.
那时宋朝仗蒙古兵力,灭了金人。又听了赵范、赵葵之计,与蒙古构难,要守河据关,收复三京。蒙古引兵入寇,责我败盟,准汉骚动,天子忧惶。贾似道自思无功受宠,怎能勾超官进爵?又恐被人弹议。要立个盖世功名,以取大位,除非是安边荡寇,方是目前第一个大题目。乃自荐素谙韬略,愿往淮扬招兵破贼,为天子保障东南。理宗大喜,遂封为两淮制置大使,建节淮扬。贾似道谢恩辞朝,携了妻妾宾客,来淮扬赴任。
sān rì hòu, mì chà mén xià xīn fù fǎng wèn shēng mǔ hú shì, guǒ rán gēn gè shí jiàng, zài guǎng líng yì dōng shǒu zhù jū. fǎng dé qīn qiè, huí fù le shì dào, shì dào jí chà jiào mǎ rén fū bǎi zhe yí cóng qù yíng jiē. běn yá mén tīng shì guān shuài lǐng rén fū, xiàng hú shì kē tóu, dào bǎ hú shì xiǎn xiē hǔ dào. tīng shì guān zhì le zhì shǐ zhī mìng, fāng cái xīn xià ān wěn. hú shì dào:" shēn jì cóng fū, bù kě zì zhuān." jí jiào rén qù xún shí jiàng huí jiā, duì tā shuō le. shí jiàng yě yào gēn qù, hú shì bù néng zǔ dāng, zhǐ de tóng háng. hú shì chéng jiào zài qián, shí jiàng qí mǎ zài hòu, qián hū hòu yōng, lái dào zhì shǐ fǔ. shì dào qǐng mǔ qīn jìn sī yá xiāng jiàn, bào tóu ér kū. suàn lái mǔ zǐ fēn sǎn shí, shì dào zhǐ sān suì, hú shì èr shí yú suì, dào jīn yòu sān shí duō nián le, fāng cái huì miàn xiāng shí, qǐ bù shāng gǎn?
三日后,密差门下心腹访问生母胡氏,果然跟个石匠,在广陵驿东首住居。访得亲切,回复了似道,似道即差轿马人夫摆着仪从去迎接。本衙门听事官率领人夫,向胡氏磕头,到把胡氏险些唬倒。听事官致了制使之命,方才心下安稳。胡氏道:“身既从夫,不可自专。”急教人去寻石匠回家,对他说了。石匠也要跟去,胡氏不能阻当,只得同行。胡氏乘轿在前,石匠骑马在后,前呼后拥,来到制使府。似道请母亲进私衙相见,抱头而哭。算来母子分散时,似道止三岁,胡氏二十余岁,到今又三十多年了,方才会面相识,岂不伤感?
shì dào wén de shí jiàng yě gēn suí dào lái, bù hǎo xiāng jiàn. jí jiāng bái jīn sān bǎi liǎng, chà gè xīn fù rén bàn tā wǎng jiāng shàng xìng fàn. àn dì shòu jì, bàn tú zhōng jiàng shí jiàng guàn zuì, tuī zhuì jiāng zhōng, zhǐ jiāng bìng sǐ huí bào, hú shì yě gǎn shāng le yī cháng zì cǐ mǔ zǐ tuán yuán, yǒng wú qiān dài.
似道闻得石匠也跟随到来,不好相见。即将白金三百两,差个心腹人伴他往江上兴贩。暗地授计,半途中将石匠灌醉,推坠江中,只将病死回报,胡氏也感伤了一常自此母子团圆,永无牵带。
shì dào zhèn shǒu huái yáng liù nián, jiǎo xìng dōng nā mó shì. tiān zǐ yīn guì fēi sī xiǎng xiōng dì, nǎi qīn qǔ shì dào hái cháo, jiā tóng shū mì yuàn shì. cǐ shí dīng dà quán bà xiāng, wú qián dài zhī. nà wú qián hào lǚ zhāi, wéi rén háo juàn zì xǐ, yǐn jìn xiōng dì, jù wèi xiǎn zhí. jiǎ sì dào jì tā wèi jū jǐ shàng, nǎi zào chéng fēi yáo, jiào gōng zhōng xiǎo nèi shì yú tiān zǐ miàn qián gē zhī. yáo yún: dà wú gōng, xiǎo yú gōng, jìn shì rén jiān yè dú chóng.
似道镇守淮扬六年,侥幸东南无事。天子因贵妃思想兄弟,乃钦取似道还朝,加同枢密院事。此时丁大全罢相,吴潜代之。那吴潜号履斋,为人豪隽自喜,引进兄弟,俱为显职。贾似道忌他位居己上,乃造成飞谣,教宫中小内侍于天子面前歌之。谣云:大蜈公,小娱公,尽是人间业毒虫。
yín yuán pān fù bǎi chóng cóng, ruò shǐ fēi tiān biàn shí lóng.
夤缘攀附百虫丛,若使飞天便食龙。
tiān zǐ wén de, nǎi wèn shì dào yún:" wén jiē fāng xiǎo ér jǐn gē cǐ yáo, zhǔ hé xiōng jí?" shì dào zòu dào:" yáo yán jiē yíng huò xīng huà wéi xiǎo ér, jiào rén jiān tóng zǐ gē zhī.
天子闻得,乃问似道云:“闻街坊小儿尽歌此谣,主何凶吉?”似道奏道:“谣言皆荧惑星化为小儿,教人间童子歌之。
cǐ nǎi tiān yì, bù kě bù chá.' wú' yǔ' wú' tóng, yǐ chén yú jiàn tuī zhī,' dà yú gōng, xiǎo yú gōng', nǎi zhǐ wú qián xiōng dì, zhuān quán luàn guó. ruò shǐ yǎng chéng qí zhì, bì wèi cháo tíng zhī hài. bì xià fēi lóng zài tiān, gù tiān yì yǐ shí lóng shì jǐng. wèi jīn zhī jì, bù ruò bà qí xiàng wèi, lìng zé xián zhě jū zhī, kě yǐ miǎn jiù." tiān zǐ tīng xìn le, jí mìng hàn lín cǎo zhì, biǎn wú qián xún zhōu ān zhì, dì xiōng dōu xuē qù guān zhí. shì dào jí dài wú qián wèi yòu chéng xiàng, yòu chà xīn fù rén mìng xún zhōu zhī zhōu liú zōng shēn, rì yè shí zhí qí duǎn. wú qián bèi bī bù guò, fú dú ér sǐ. cǐ nǎi shì dào hěn dú chù.
此乃天意,不可不察。‘蜈’与‘吴’同,以臣愚见推之,‘大娱公,小娱公’,乃指吴潜兄弟,专权乱国。若使养成其志,必为朝廷之害。陛下飞龙在天,故天意以食龙示警。为今之计,不若罢其相位,另择贤者居之,可以免咎。”天子听信了,即命翰林草制,贬吴潜循州安置,弟兄都削去官职。似道即代吴潜为右丞相,又差心腹人命循州知州刘宗申,日夜拾摭其短。吴潜被逼不过,伏毒而死。此乃似道狠毒处。
què shuō méng gǔ zhǔ méng gē tún hé zhōu chéng xià, qiǎn tài dì hū bì liè, fēn bīng wéi è zhōu xiāng yáng yí dài, rén qíng xiōng jù. shū mì yuàn yī rì jiān lián jiē le sān dào gào jí wén shū, cháo tíng dà jīng, nǎi yǐ jiǎ sì dào jiān shū mì shǐ jīng hú xuān fǔ dà shǐ, jìn shī hàn yáng, yǐ jiù è zhōu zhī wéi. shì dào bù gǎn tuī cí, zhǐ de bài mìng. wén de dà xué shēng zhèng lóng wén wǔ jiān quán, qiǎn rén zhāo zhì yú mén xià. zhèng lóng sù zhī shì dào jiān xié, pà tā nán yǔ gòng shì, nǎi jù míng cì, xiān xiàn yī shī yún: shōu shí qián kūn yī dān dān, shàng jiān róng yì xià jiān nán.
却说蒙古主蒙哥屯合州城下,遣太弟忽必烈,分兵围鄂州、襄阳一带,人情汹惧。枢密院一日间连接了三道告急文书,朝廷大惊,乃以贾似道兼枢密使京湖宣抚大使,进师汉阳,以救鄂州之围。似道不敢推辞,只得拜命。闻得大学生郑隆文武兼全,遣人招致于门下。郑隆素知似道奸邪,怕他难与共事,乃具名刺,先献一诗云:收拾乾坤一担担,上肩容易下肩难。
quàn jūn gāo zhāo qíng tiān shǒu, duō shǎo bàng rén lěng yǎn kàn.
劝君高着擎天手,多少傍人冷眼看。
zhè shǒu shī míng shuō shì dào wèi gāo wàng zhòng, yào tā xū jǐ xià xián, xiǎo xīn zuò shì. tā ruò jiàn le shī xīn rán tīng nà, bù wǎng zài tā mén xià zǒu dòng yī fān. shéi zhī shì dào jiàn shī zhōng yǒu guī jiàn zhī yì, mà wèi kuáng shēng, bǎ shī chě dé fěn suì, bù zài huà xià.
这首诗明说似道位高望重,要他虚己下贤,小心做事。他若见了诗欣然听纳,不枉在他门下走动一番。谁知似道见诗中有规谏之意,骂为狂生,把诗扯得粉碎,不在话下。
zài shuō jiǎ sì dào tóng le mén xià bīn kè, wén yǒu liào yíng zhōng zhào fēn rú děng, wǔ yǒu xià guì sūn hǔ chén děng, jīng xuǎn yǔ lín jūn èr shí wàn, qì zhàng kǎi jiǎ, rèn yì qǔ bàn, zé rì cí cháo chū shī, zhēn gè shì wēi fēng lǐn lǐn, shā qì téng téng. bù yī rì, lái dào hàn yáng zhù zhā.
再说贾似道同了门下宾客,文有廖莹中、赵分如等,武有夏贵、孙虎臣等,精选羽林军二十万,器仗铠甲,任意取办,择日辞朝出师,真个是威风凛凛,杀气腾腾。不一日,来到汉阳驻扎。
cǐ shí, méng gǔ gōng chéng shén jí, è zhōu jiāng pò, shì dào xīn dǎn jù liè, nà gǎn shàng qián? nǎi yǔ liào yíng zhōng zhū rén shāng yì, xiū shū yī fēng, mì qiǎn xīn fù rén sòng jīng yì méng gǔ yíng zhōng, qiú qí tuì shī, qíng yuàn chēng chén nà bì. hū bì liè bù xǔ, shì dào qiǎn rén wǎng fù sān sì cì. shì zhí méng gǔ zhǔ méng gē sǐ yú hé zhōu diào yú shān xià, tài dì hū bì liè yī xīn yào cuàn dà wèi, wú xīn liàn zhàn, suì cóng shì dào qǐng hé, měi nián nà bì chēng chén fèng gòng. liǎng xià yuē shì yǐ dìng, suì bá zhài běi qù, bēn sāng jí wèi.
此时,蒙古攻城甚急,鄂州将破,似道心胆俱裂,那敢上前?乃与廖莹中诸人商议,修书一封,密遣心腹人宋京诣蒙古营中,求其退师,情愿称臣纳币。忽必烈不许,似道遣人往复三、四次。适值蒙古主蒙哥死于合州钓鱼山下,太弟忽必烈一心要篡大位,无心恋战,遂从似道请和,每年纳币称臣奉贡。两下约誓已定,遂拔寨北去,奔丧即位。
jiǎ sì dào dǎ tīng dé méng gǔ yǒu shì běi guī, è zhōu wéi jiě, suì jiāng yì hé chēng chén nà bì zhī shì mán guò bù tí, shàng biǎo kuā zhāng jǐ gōng. zhǐ shuō méng gǔ jù jǐ wēi míng, wén fēng yuǎn dùn, shǐ liào yíng zhōng zhuàn wèi lù bù, yòu zhuàn fú huá biān, yǐ jì è zhōu zhī gōng.
贾似道打听得蒙古有事北归,鄂州围解,遂将议和称臣纳币之事瞒过不题,上表夸张己功。只说蒙古惧己威名,闻风远遁,使廖莹中撰为露布,又撰《福华编》,以记鄂州之功。
méng gǔ chāi shǐ rén lái yì suì bì, shì dào pà tā pò huài jǐ shì, mìng ruǎn jiān yú zhēn zhōu dì fāng. zhǐ yào méng bì cháo tíng, nà gù shī xìn yí lǔ? lǐ zōng huáng dì wèi shì dào yǒu zài zào zhī gōng, xià zhào bāo měi, jiā shì dào shǎo shī, cì yǔ jīn bó wú suàn, yòu cì gé lǐng zhōu wéi tián dì, yǐ guǎng qí jū, mǔ hú shì fēng liǎng guó fū rén.
蒙古差使人来议岁币,似道怕他破坏己事,命软监于真州地方。只要蒙蔽朝廷,那顾失信夷虏?理宗皇帝谓似道有再造之功,下诏褒美,加似道少师,赐予金帛无算,又赐葛岭周围田地,以广其居,母胡氏封两国夫人。
shì dào yǎn rán yǐ zhōng xīng gōng chén zì rèn, jū zhī bù yí. rì xī yǐn gē jī wǔ qiè, yú hú shàng qǔ lè. sì fāng gòng xiàn, luò yì bù jué. fán mén kè dōu bù zhì xiǎn yào, huò wèi dà jùn, zhǎng wò bīng quán. zhēn gè shì yī rén zhī xià, wàn rén zhī shàng. měi nián bā yuè bā rì, shì dào shēng chén, zuò cí sòng měi zhě, yǐ shù qiān jì. shì dào yī yī qīn lǎn, dì qí gāo xià, yī shí chuán sòng téng xiě, wèi zhī zhǐ guì. shí lù jǐng sī bā shēng gān zhōu yī cí, chēng wéi jué chàng. cí yún: mǎn qīng píng shì jiè, qìng qiū chéng, kàn dòu mǐ sān qián. lùn cóng lái, huó guó lūn gōng dì yī, wú guò fēng nián. bàn dé mín jiān ān bǎo, yú shì xiào tán jiān. ruò wèn píng róng cè, wēi miào nán chuán.
似道偃然以中兴功臣自任,居之不疑。日夕引歌姬舞妾,于湖上取乐。四方贡献,络绎不绝。凡门客都布置显要,或为大郡,掌握兵权。真个是一人之下,万人之上。每年八月八日,似道生辰,作词颂美者,以数千计。似道一一亲览,第其高下,一时传诵誊写,为之纸贵。时陆景思《八声甘州》一词,称为绝唱。词云:满清平世界,庆秋成,看斗米三钱。论从来,活国抡功第一,无过丰年。办得民间安饱,余事笑谈间。若问平戎策,微妙难传。
yù dì yào liú gōng zhù, bǎ xī hú yī qǔ, fēn rù lín yuán. yǒu chá lú dān zào, gèng yǒu diào yú chuán. jué qiū fēng wèi zēng chuī zhe, dàn qì lán zhǎng yǐ běi táng xuān. qiān qiān suì, shàng tiān jiàng xiāng. píng dì shén xiān.
玉帝要留公住,把西湖一曲,分入林园。有茶炉丹灶,更有钓鱼船。觉秋风未曾吹着,但砌兰长倚北堂萱。千千岁,上天将相。平地神仙。
qí tā chǎn yú zhī cí, bù kě jǐn shù.
其他谄谀之词,不可尽述。
yī rì, shì dào tóng zhū jī zài hú shàng yǐ lóu xián wán, jiàn yǒu èr shū shēng, xiān yī yǔ shàn, fēng zhì piān piān, chéng xiǎo zhōu yóu hú dēng àn. bàng yī jī dī shēng zàn dào:" měi zāi, èr shào nián!" shì dào tīng dé le, biàn dào:" rǔ yuàn jià bǐ èr rén, dāng shǐ bǐ pìn rǔ."
一日,似道同诸姬在湖上倚楼闲玩,见有二书生,鲜衣羽扇,丰致翩翩,乘小舟游湖登岸。傍一姬低声赞道:“美哉,二少年!”似道听得了,便道:“汝愿嫁彼二人,当使彼聘汝。”
cǐ jī huáng kǒng xiè zuì. bù duō shí, shì dào huàn jí zhū jī, lìng yī bì pěng hé zhì qián. shì dào shuō dào:" shì jiān mǒu jī ài hú shàng shū shēng, wǒ yǐ wèi bǐ shòu pìn yǐ." zhòng jī bù xìn, qǐ hé shì zhī, nǎi mǒu jī zhī shǒu yě, zhòng jī wú bù gǔ lì. qí dài jī qiè cǎn dú, xī rú cǐ lèi. yòu cháng chāi rén fàn yán bǎi bān, zhì lín ān fā mài. tài xué shēng yǒu shī yún: zuó yè jiāng tóu zhǎng bì bō, mǎn chuán dōu zài xiàng gōng cuó.
此姬惶恐谢罪。不多时,似道唤集诸姬,令一婢捧盒至前。似道说道:“适间某姬爱湖上书生,我已为彼受聘矣。”众姬不信,启盒视之,乃某姬之首也,众姬无不股栗。其待姬妾惨毒,悉如此类。又常差人贩盐百般,至临安发卖。太学生有诗云:昨夜江头长碧波,满船都载相公鹾。
suī rán yào zuò tiáo gēng yòng, wèi bì tiáo gēng yòng xǔ duō.
虽然要作调羹用,未必调羹用许多。
shì dào yòu yù xíng fù guó qiáng bīng zhī cè, yù shǐ chén yáo dào xiàn jì, yào cuò bàn jūn xiǎng, biàn guó biàn mín, wú rú xiàn tián zhī fǎ. zěn jiào zuò xiàn tián zhī fǎ? rú jīn dà hù tián lián qiān mò, xiǎo mín wú lì zhuī zhī dì, yǒu tián zhě bù gēng, yù gēng zhě wú tián. yí yǐ guān pǐn dà xiǎo, xiàn qí tián shù. mǒu děng guān hù zhǐ gāi tián ruò gān, qí mín hù zhǐ gāi tián ruò gān. yú zài xiàn wài zhě, huò huí mǎi, huò pài mǎi, huò guān mǎi. huí mǎi zhě, yuán xì qí rén suǒ mài, bù jū nián yuǎn, xǔ qí huí shú. pài mǎi zhě, jiǎn yīn shí rén hù, bù mǎn xiàn zhě pài qù, yào tā yòng jià mǎi zhī. guān mǎi zhě, guān chū jià mǎi zhī, míng wéi" gōng tián", gù rén gēng zhòng, shōu zū yǐ wéi jūn xiǎng zhī fèi. xiān xíng zhī zhè yòu, hòu yǒu duān xù, rán hòu gè lù zhào shì jǔ xíng. dà shuài huí mǎi pài mǎi de dōu shì xià děng zhī tián, yòu yào zhào jià chōu shuì rù guān qí shàng děng hǎo tián, guān fǔ zì mǎi, yòu wèi miǎn kuī sǔn yuán jià. zhè zhōng dà rǎo, wú bù pò jiā zhě, qí shí yuàn shēng zài dào. tài xué shēng yòu shī yún: hú chén àn rì gǔ pí míng, gāo wò hú shān bù chū zhēng.
似道又欲行富国强兵之策,御史陈尧道献计,要措办军饷,便国便民,无如限田之法。怎叫做限田之法?如今大户田连阡陌,小民无立锥之地,有田者不耕,欲耕者无田。宜以官品大小,限其田数。某等官户止该田若干,其民户止该田若干。余在限外者,或回买,或派买,或官买。回买者,原系其人所卖,不拘年远,许其回赎。派买者,拣殷实人户,不满限者派去,要他用价买之。官买者,官出价买之,名为“公田”,顾人耕种,收租以为军饷之费。先行之浙右,候有端绪,然后各路照式举行。大率回买、派买的都是下等之田,又要照价抽税入官;其上等好田,官府自买,又未免亏损原价。浙中大扰,无不破家者,其时怨声载道。太学生又诗云:胡尘暗日鼓鼙鸣,高卧湖山不出征。
bù shí yān hóu xíng shì dì, gōng tián wǎng zì hài cāng shēng.
不识咽喉形势地,公田枉自害苍生。
jiǎ sì dào kǒng qí fǎ bù xíng, xiān jiāng zì jǐ zhè tián wàn yú mǔ rù guān wèi gōng tián. cháo zhōng guān yuán yào fèng chéng zǎi xiàng, rén rén wén fēng xiàn chǎn. hàn lín yuàn xué shì xú jīng sūn tiáo jù gōng tián zhī hài, shì dào fěng yù shǐ shū yǒu kāi hé zòu bà guān. yòu yǒu zhù zuò láng chén zhe yì shàng shū lùn shì dào qī jūn jí mín zhī zuì, shì dào yì xún shì chù zhī yú wài. gōng tián guān chén mào lián mù jī qí fēi, qì guān ér qù. yòu yǒu qián táng rén yè lǐ zhě, zì tài bái, sù yǔ shì dào xiāng zhī, shàng shū qiè jiàn. shì dào dà nù, qíng qí miàn liú zhī yú zhāng zhōu. zì cǐ mǎn cháo qián kǒu, shuí gǎn dào gè bù zì!
贾似道恐其法不行,先将自己浙田万余亩入官为公田。朝中官员要奉承宰相,人人闻风献产。翰林院学士徐经孙条具公田之害,似道讽御史舒有开劾奏罢官。又有著作郎陈著亦上疏论似道欺君瘠民之罪,似道亦寻事黜之于外。公田官陈茂濂目击其非,弃官而去。又有钱塘人叶李者,字太白,素与似道相知,上书切谏。似道大怒,黥其面流之于漳州。自此满朝钳口,谁敢道个不字!
shì dào yòu lì tuī pái dǎ liang zhī fǎ. hé wéi tuī pái dǎ liang zhī fǎ? jiǎ rú yī rén yǒu tián ruò gān, yào tā qì shū chá kān mǎi mài lái lì, jí zhì duì sì zhǐ míng bái. ruò duì bù lái shí, jí xì qī kuáng, mò rù qí tián. zhè biàn shì tuī pái. yòu qù zhàng liáng chǐ cùn, ruò shì yǒu yú, jí míng yǐn nì tián shù, yě yào mò rù, zhè biàn shì dǎ liang. xíng le zhè fǎ, bái bái de mò rù rén chǎn, bù zhī qí shù. tài xué shēng yòu yǒu shī yún: sān fēn tiān xià èr fēn wáng, yóu bǎ shān hé cùn cùn liàng.
似道又立推排打量之法。何为推排打量之法?假如一人有田若干,要他契书查勘买卖来历,及质对四址明白。若对不来时,即系欺诳,没入其田。这便是推排。又去丈量尺寸,若是有余,即名隐匿田数,也要没入,这便是打量。行了这法,白白的没入人产,不知其数。太学生又有诗云:三分天下二分亡,犹把山河寸寸量。
zòng shǐ yī qiū tiān yī mǔ, yě yīng bù shì jiù fēng jiāng.
纵使一丘添一亩,也应不似旧封疆。
yòu yǒu rén zuò qìn yuán chūn cí yún:
又有人作《沁园春》词云:
dào guò jiāng nán, ní qiáng fěn bì, yòu jù zài qián. shù hé xiàn hé xiāng lǐ, zhù hé rén dì, diàn hé rén tián. qì xiàng xiāo tiáo, shēng líng qiáo cuì, jīng jiè cóng lái wèi bì rán. wéi hé shén, wèi guān wèi jǐ, bù bǎ rén lián?
道过江南,泥墙粉壁,右具在前。述何县何乡里,住何人地,佃何人田。气象萧条,生灵憔悴,经界从来未必然。惟何甚,为官为己,不把人怜?
sī liang jǐ xǔ shān chuān, kuàng tǔ dì fēn zhāng yòu bǎi nián. xī shǔ chan yán, yún mí niǎo dào liǎng huái qīng yě, rì jǐng láng yān. zǎi xiàng nòng quán, jiān rén wǎng shàng, shuí niàn gān gē wèi xī jiān? zhǎng dà dì, hé xū jīng lǐ, wàn qǔ qiān yān.
思量几许山川,况土地、分张又百年。西蜀壥岩,云迷鸟道;两淮清野,日警狼烟。宰相弄权,奸人罔上,谁念干戈未息肩?掌大地,何须经理,万取千焉。
shì dào lǚ wén tài xué shēng jī shàn, xīn zhōng dà nù, yǔ yù shǐ chén bó dà shāng yì, zòu lì shì jí. fán kē chǎng yìng jǔ jí miǎn jǔ rén, zhōu xiàn gěi lì yī dào, qīn shū nián mào shì xì jí suǒ sì yè yú lì shǒu, zhí yǐ fù jǔ. guò shěng cān duì bǐ jī yì tóng, yǐ fáng wěi làn. nǎi mì lìng rén sì xià chá fǎng, fán yǒu cí huá wén cǎi, néng shī shàn cí zhě, biàn yí xīn tā zào yán shēng bàng, jiù yú cān duì shí xún qí guò wù, gù yì chù bà. yóu shì chǎn yú jìn shēn. wén rén sàng qì. shí rén yǒu shī yún: róng mǎ xiān tiān dòng dì lái, jīng xiāng yí lù kū shēng āi.
似道屡闻太学生讥讪,心中大怒,与御史陈伯大商议,奏立士籍。凡科场应举及免举人,州县给历一道,亲书年貌世系及所肆业于历首,执以赴举。过省参对笔迹异同,以防伪滥。乃密令人四下查访,凡有词华文采,能诗善词者,便疑心他造言生谤,就于参对时寻其过误,故意黜罢。由是谄谀进身。文人丧气。时人有诗云:戎马掀天动地来,荆襄一路哭声哀。
píng zhāng shù shǒu quán wú cè, què bǎ kē chǎng nǎo xiù cái.
平章束手全无策,却把科场恼秀才。
yòu yǒu rén zuò qìn yuán chūn cí yún:
又有人作《沁园春》词云:
shì jí lìng xíng, tiáo jiàn fēn míng, zhú yī pái lián. wèn zǐ sūn hé xí?
士籍令行,条件分明,逐一排连。问子孙何习?
fù xiōng hé yè? míng jīng cí fù? yòu jù rú qián, zuì shì zhōng jiān, qǔ qī mǒu shì, shì wèn yú qī hé yǔ yān? xiāng bǎo jǔ, nà kān zhe yā, kāi kǒu lùn qián. zǔ zōng lì fǎ yú qián, yòu hé bì gēng zhāng wàn wàn qiān
父兄何业?明经词赋?右具如前,最是中间,娶妻某氏,试问于妻何与焉?乡保举,那堪着押,开口论钱。祖宗立法于前,又何必、更张万万千
suàn xíng guān gǎi huì, xiàn tián fàng dí shēng mín diào cuì, gāo xuè jù f. zhǐ yǒu shì xīn, jǐn cún yī mài, jīn yòu jiān nán zuì kě lián. shuí zuò yǒng? chén bó dà fù shì zhuān quán!
算行关改会,限田放籴;生民调瘁,膏血俱--f。只有士心,仅存一脉,今又艰难最可怜。谁作俑?陈伯大附势专权!
chén bó dà shōu de cǐ cí, xiàn yǔ shì dào. shì dào mì fǎng qí rén bù dé, zhī shì xiù cái bèi suǒ wéi, chéng lǐ zōng huáng dì yàn jià, zòu tíng shì nián kē jǔ. zì cǐ tài xué wǔ xué zōng xué sān chù xiù cái, hèn rù gǔ suǐ. qí zhōng yòu yǒu yī bān wú chǐ de, chàng lǜ zhòng rén, chēng gōng sòng dé. shì dào yù jié hào xué xiào, yī yī hòu chóu. yì bān yě yǒu gǎn jī jiǎ píng zhāng zhī ēn, yuàn wèi zhī yòng de. cǐ jiàn xiù cái zhōng rén xīn bù yī, suǒ yǐ gōng lùn bù shēn, yě bù zài huà xià.
陈伯大收得此词,献与似道。似道密访其人不得,知是秀才辈所为,乘理宗皇帝晏驾,奏停是年科举。自此太学、武学、宗学三处秀才,恨入骨髓。其中又有一班无耻的,倡率众人,称功颂德。似道欲结好学校,一一厚酬。一般也有感激贾平章之恩,愿为之用的。此见秀才中人心不一,所以公论不伸,也不在话下。
què shuō lǐ zōng huáng dì chuán wèi dù zōng, gǎi yuán xián chún. nà dù zōng zài dōng gōng shí, shì dào céng wèi jiǎng guān, jiān yǒu yuán lì zhī ēn. jí jí wèi, jiā shì dào tài shī, fēng wèi guó gōng. měi cháo jiàn, tiān zǐ bì dá bài, chēng wéi shī xiāng ér bù míng. yòu zhào tā shí rì yī zhāo, fù dōu táng yì shì, qí yú tīng cóng zì biàn, dà xiǎo cháo zhèng, jiē jiù sī dì qǔ jué.
却说理宗皇帝传位度宗,改元咸淳。那度宗在东宫时,似道曾为讲官,兼有援立之恩。及即位,加似道太师,封魏国公。每朝见,天子必答拜,称为师相而不名。又诏他十日一朝,赴都堂议事,其余听从自便,大小朝政,皆就私第取决。
dāng shí chuán xià liǎng jù kǒu hào, dào shì:
当时传下两句口号,道是:
cháo zhōng wú zǎi xiàng, hú shàng yǒu píng zhāng.
朝中无宰相,湖上有平章。
yī rì, shì dào zhāo yòu chéng xiàng mǎ tíng luán shū mì shǐ yè mèng dǐng, yú hú zhōng yǐn jiǔ. shì dào héng lìng, yào jǔ yī wù, sòng yǔ yí gè gǔ rén, nà rén hái shī yī lián. shì dào shǒu lìng yún: wǒ yǒu yī jú qí, sòng yǔ gǔ rén yì qiū. yì qiū dé zhī, yǔ wǒ yī lián shī:" zì chū dòng lái wú dí shǒu, dé ráo rén chù qiě ráo rén."
一日,似道招右丞相马廷鸾、枢密使叶梦鼎,于湖中饮酒。似道行令,要举一物,送与一个古人,那人还诗一联。似道首令云:我有一局棋,送与古人弈秋。弈秋得之,予我一联诗:“自出洞来无敌手,得饶人处且饶人。”
mǎ tíng luán yún:
马廷鸾云:
wǒ yǒu yī gān zhú, sòng yǔ gǔ rén lǚ wàng. lǚ wàng dé zhī, yǔ wǒ yī lián shī:" yè jìng shuǐ hán yú bù shí, mǎn chuán kōng zǎi yuè míng guī."
我有一竿竹,送与古人吕望。吕望得之,予我一联诗:“夜静水寒鱼不食,满船空载月明归。”
yè mèng dǐng yún:
叶梦鼎云:
wǒ yǒu yī zhāng lí, sòng yǔ gǔ rén yī yǐn. yī yǐn dé zhī, yǔ wǒ yī lián shī:" dàn cún fāng cùn dì, liú yǔ zǐ sūn gēng."
我有一张犁,送与古人伊尹。伊尹得之,予我一联诗:“但存方寸地,留与子孙耕。”
shì dào jiàn èr rén suǒ yán, jù yǒu jī fěng zhī yì, míng rì xún shì, zòu zhī tiān zǐ, jiāng èr rén bà guān ér qù.
似道见二人所言,俱有讥讽之意,明日寻事,奏知天子,将二人罢官而去。
nà shí méng gǔ qiáng shèng, gǎi guó hào yuē yuán, qiǎn bīng wéi xiāng yáng fán chéng, yǐ sān nián le, mǎn cháo jǐn zhī, zhǐ mán zhe tiān zǐ yī rén ér yǐ. shì dào xīn zhī guó shì jiāng wēi, nǎi jí jí wèi xíng lè zhī jì. cháng yú qīng míng rì yóu hú, zuò jué jù yún: hán shí jiā jiā chā liǔ zhī, liú chūn chūn yì bù duō shí.
那时蒙古强盛,改国号曰元,遣兵围襄阳、樊城,已三年了,满朝尽知,只瞒着天子一人而已。似道心知国势将危,乃汲汲为行乐之计。尝于清明日游湖,作绝句云:寒食家家插柳枝,留春春亦不多时。
rén shēng yǒu jiǔ xū dāng zuì, qīng zhǒng ér sūn jǐ gè bēi?
人生有酒须当醉,青冢儿孙几个悲?
yú gé lǐng qǐ jiàn lóu tái tíng xiè, qióng gōng jí qiǎo. fán mín jiān měi sè, bù jū chāng ní, dōu qǔ lái chōng shí qí zhōng. wén de gōng rén yè shì sè měi, gōu tōng le chuān gōng tài jiàn, jìng qǔ chū wèi qiè, zhòu yè yín lè wú dù. yòu zào duō bǎo gé, fán zhēn qí bǎo wán, bǎi fāng gòu qiú, chōng jī rú shān. měi rì dēng gé yī biàn, rèn yì qǔ wán, yǐ cǐ wéi cháng. yǒu rén yán jí biān shì zhě, jí jiā zuì zé.
于葛岭起建楼台亭榭,穷工极巧。凡民间美色,不拘娼尼,都取来充实其中。闻得宫人叶氏色美,勾通了穿宫太监,径取出为妾,昼夜淫乐无度。又造多宝阁,凡珍奇宝玩,百方购求,充积如山。每日登阁一遍,任意取玩,以此为常。有人言及边事者,即加罪责。
hū yī rì, dù zōng tiān zǐ wèn dào:" wén de xiāng yáng jiǔ kùn, nài hé?" shì dào duì yún:" běi bīng jiǔ yǐ tuì qù, bì xià ān dé cǐ yǔ?" tiān zǐ dào:" shì yǒu nǚ pín yán jí, liào shī xiāng bì zhī qí shí." shì dào zòu yún:" cǐ é yán, bì xià bù bì xìn zhī. wàn yī yǒu shì, chén dāng qīn lǜ dà jūn, wèi bì xià zhū jǐn cǐ lǔ ěr." shuō bà tuì cháo. shì dào nǎi lìng chuān gōng tài jiàn, mì chá nǚ pín míng xìng, jiāng tā shì wū xiàn tā, cì sǐ gōng zhōng. zhèng shì:
忽一日,度宗天子问道:“闻得襄阳久困,奈何?”似道对云:“北兵久已退去,陛下安得此语?”天子道:“适有女嫔言及,料师相必知其实。”似道奏云:“此讹言,陛下不必信之。万一有事,臣当亲率大军,为陛下诛尽此虏耳。”说罢退朝。似道乃令穿宫太监,密查女嫔名姓,将他事诬陷他,赐死宫中。正是:
shì fēi zhǐ wèi duō kāi kǒu, fán nǎo jiē yīn qiáng chū tóu.
是非只为多开口,烦恼皆因强出头。
kān xiào dāng shí zhòng tái jiàn, bù rú nǚ pín kěn fēn yōu.
堪笑当时众台谏,不如女嫔肯分忧。
zì gōng pín sǐ hòu, nèi wài xiāng jiè, wú yán jí biān shì zhě. yǎng chéng lǔ huàn, fēi yī zhāo yī xī zhī gù yě.
自宫嫔死后,内外相戒,无言及边事者。养成虏患,非一朝一夕之故也。
shì dào yòu zào bàn xián táng, mìng qiǎo jiàng sù jǐ xiàng yú qí zhōng. páng shì shù bǎi jiān, zhāo zhì fāng shù zhī shì jí yún shuǐ dào rén, zài nèi tíng sù. shì dào xiá rì, dào zhōng táng dǎ zuò, yǔ shù shì dào rén tán jiǎng. mén kè zhōng xiàn cí, sòng nà bàn xián táng de jí duō. zhǐ yǒu yī piān míng táng duō lìng, zuì wéi shì dào suǒ chēng shǎng, cí yún: tiān shàng zhāi xīng bān, qīng niú dù guān. huàn chū péng lái xīn yuàn yǔ, huā wài zhú. zhú biān shān.
似道又造半闲堂,命巧匠塑己像于其中。旁室数百间,招致方术之士及云水道人,在内停宿。似道暇日,到中堂打坐,与术士道人谈讲。门客中献词,颂那半闲堂的极多。只有一篇名《糖多令》,最为似道所称赏,词云:天上摘星班,青牛度关。幻出蓬莱新院宇,花外竹。竹边山。
xuān miǎn tǎng lái jiān, rén shēng xián zuì nán, suàn zhēn xián bú dào rén jiān.
轩冕倘来间,人生闲最难,算真闲、不到人间。
yī bàn shén xiān xiān zhàn qǔ, liú yī bàn, yǔ gōng xián.
一半神仙先占取,留一半,与公闲。
yǒu yī shù shì, hào fù chūn zi, shàn fēng jiǎo niǎo zhàn. jiǎ sì dào zhāo zhī, yù shì qí shù, wèn yǐ lái rì zhī shì. fù chūn zi nǎi mì xiě yī zhǐ, fēng gù zhǔ dào:" zhì wǎn fāng kāi." cì rì, shì dào yàn kè hú shān, wǎn jiān yú chuán tóu sòng kè, ǒu jiàn míng yuè dāng tóu, kǒu zhōng gē cáo mèng dé" yuè míng xīng xī, wū què nán fēi" èr jù. shí liào yíng zhōng zài páng shuō dào:" cǐ jì kě chāi shū guān zhī yǐ." zhǐ zhōng gèng wú tā shì, wéi xiě" yuè míng xīng xī, wū què nán fēi" bā gè zì. shì dào dà jīng, fāng zhī qí shù shén yàn, suì kòu yǐ zhōng shēn huò fú. fù chūn zǐ dào:" shī xiāng fù guì, gǔ jīn mò jí, dàn yǔ xìng zhèng rén bù xiāng yí, dāng yuǎn bì zhī."
有一术士,号富春子,善风角鸟占。贾似道招之,欲试其术,问以来日之事。富春子乃密写一纸,封固嘱道:“至晚方开。”次日,似道宴客湖山,晚间于船头送客,偶见明月当头,口中歌曹孟德“月明星稀,乌鹊南飞”二句。时廖莹中在旁说道:“此际可拆书观之矣。”纸中更无他事,惟写“月明星稀,乌鹊南飞”八个字。似道大惊,方知其术神验,遂叩以终身祸福。富春子道:“师相富贵,古今莫及,但与姓郑人不相宜,当远避之。”
yuán lái shì dào shǎo shí, céng mèng zì jǐ chéng lóng shàng tiān, què bèi yī yǒng shì dǎ luò, duò yú kēng qiàn zhī zhōng, nà yǒng shì bèi xīn shàng xiù chéng" xíng yáng" èr zì." xíng yáng" què shì xìng zhèng de jùn míng, yǔ fù chūn zi suǒ yán xiāng hé, zěn gǎn bù xìn? shì dào zì cǐ jiǎn yuè cháo jí, fán xìng zhèng zhī rén, jí lì jǐ pái, bù róng tā zài wèi, huàn jí zhōng jìng wú yī xìng zhèng zhě.
原来似道少时,曾梦自己乘龙上天,却被一勇士打落,堕于坑堑之中,那勇士背心上绣成“荥阳”二字。“荥阳”却是姓郑的郡名,与富春子所言相合,怎敢不信?似道自此检阅朝籍,凡姓郑之人,极力挤排,不容他在位,宦籍中竟无一姓郑者。
yǒu mén kè chuǎi mó shì dào zhī yì, shuō dào:" tài xué shēng zhèng lóng guàn zuò shī cí jī shàn cháo zhèng, cǐ rén bù kě bù chú." shì dào xiǎng qǐ xī rì xiàn shī guī jiàn zhī hèn, fēn fù tài xué bó shì, xún tā méi yǐng de zuì guò, jiāng tā qíng pèi ēn zhōu, zhèng lóng zài lù shàng òu qì ér sǐ. yòu yǒu yī rén shàn néng chāi zì, jué duàn rú shén. shì dào fù guì yǐ jí, jiàn xù bù chén zhī zhì, yòu kǒng lǔ xìn jiàn pò, mán bú dào tóu, cháo tíng bì xū jiàn zé, yú shì yù xíng dǒng zhuō cáo cāo zhī shì. zhào chāi zì zhě, yǐ zhàng huà dì, zuò" qí" zì. shǐ jué xiū jiù. chāi zì de xiāng le yī huí, shuō dào:" xiàng gōng zhī shì bù xié yǐ! dào shì' lì', yòu bù' kě' dào shì' kě', yòu bù' lì'." shì dào mò rán wú yǔ, hòu zèng jīn bó ér qiǎn zhī, kǒng tā xiè lòu jī guān, shǐ rén yú zhōng tú móu hài. zì cǐ fǎn móu suì jǔ. fù chūn zi jiàn shì dào jǔ dòng fēi cháng, jù huò ér táo, kě wèi jiàn jī ér zuò zhě yǐ.
有门客揣摩似道之意,说道:“太学生郑隆惯作诗词讥讪朝政,此人不可不除。”似道想起昔日献诗规谏之恨,分付太学博士,寻他没影的罪过,将他黥配恩州,郑隆在路上呕气而死。又有一人善能拆字,决断如神。似道富贵已极,渐蓄不臣之志,又恐虏信渐迫,瞒不到头,朝廷必须见责,于是欲行董卓、曹操之事。召拆字者,以杖画地,作“奇”字。使决休咎。拆字的相了一回,说道:“相公之事不谐矣!道是‘立’,又不‘可’;道是‘可’,又不‘立’。”似道默然无语,厚赠金帛而遣之,恐他泄漏机关,使人于中途谋害。自此反谋遂沮。富春子见似道举动非常,惧祸而逃,可谓见机而作者矣。
què shuō liǎng guó fū rén hú shì, shòu shì dào fèng yǎng, jiāng sì shí nián, zhí dào xián chún shí nián sān yuè mǒu rì, shòu bā shí yú fāng sǐ. yī qīn guān guǒ, qióng jí huá chǐ, zhāi jiào zhuī jiàn, zì bù bì shuō. guò le qī qī sì shí jiǔ rì, fú jiù dào tái zhōu, yǔ jiǎ shè hé zàng. jǔ xiāng zhī rì, cháo tíng yǐ lǔ bù sòng zhī. zì huáng tài hòu yǐ xià, fán guì qī cháo chén, yí lù bǎi shè jì zhuàn, zhēng gāo jìng shèng. yǒu lèi gāo zhì shù zhàng zhě, zhuāng jì zhī cì, zhì diān sǐ shù rén. bǎi guān jù dài xiào, zhuī sòng bǎi lǐ zhī wài, tiān zǐ wèi zhī bà cháo. nà shí tiān jiàng dà yǔ, píng dì shuǐ shēn sān chǐ. sòng sàng zhě dōu mào yǔ tà shuǐ ér xíng, shuǐ méi jí yāo xī, ní nào mǎn miàn, wú yī rén gǎn tuì hòu zhě. zàng bì, yòu fàn sēng sān wàn kǒu, yǐ zī míng fú. yǒu yī sēng fàn bà, jiāng bō yú fù dì ér qù. zhòng rén jiē bù qǐ lái, bào yǔ shì dào. shì dào bù xìn, qīn zì lái kàn, jiāng shǒu qīng qīng jiē qǐ, jiàn bō yú nèi fù zhe liǎng xíng xì zì, nǎi bái tǔ xiě chéng, zì huà duān kǎi. shì dào dà jīng, kàn shí què shì liǎng jù shī, dào shì: dé hǎo xiū shí biàn hǎo xiū, kāi huā jié zǐ zài mián zhōu.
却说两国夫人胡氏,受似道奉养,将四十年,直到咸淳十年三月某日,寿八十余方死。衣衾棺椁,穷极华侈,斋醮追荐,自不必说。过了七七四十九日,扶柩到台州,与贾涉合葬。举襄之日,朝廷以卤簿送之。自皇太后以下,凡贵戚朝臣,一路摆设祭馔,争高竞胜。有累高至数丈者,装祭之次,至颠死数人。百官俱戴孝,追送百里之外,天子为之罢朝。那时天降大雨,平地水深三尺。送丧者都冒雨踏水而行,水没及腰膝,泥淖满面,无一人敢退后者。葬毕,又饭僧三万口,以资冥福。有一僧饭罢,将钵盂覆地而去。众人揭不起来,报与似道。似道不信,亲自来看,将手轻轻揭起,见钵盂内覆着两行细字,乃白土写成,字画端楷。似道大惊,看时却是两句诗,道是:得好休时便好休,开花结子在绵州。
zhèng jīng yà jiān, zì jī hū rán miè méi bú jiàn. shì dào biàn zhào mén kè, wèn qí shī yì, dōu bù néng jiě. zhí dào hòu lái, sǐ yú mù mián ān, fāng yīng qí yǔ. dà fán dà fù guì de rén, qián shì lái lì bì qí, fēi bǐ děng xián zhī bèi. jīn rì shèng sēng lái diǎn huà shì dào, yào tā huí tóu miǎn huò, shéi zhī tā fù guì xūn xīn, mí ér bù wù. cóng lái yǒu quán yǒu shì de, duō bù dé shàn zhōng, dōu shì rú cǐ.
正惊讶间,字迹忽然灭没不见。似道遍召门客,问其诗意,都不能解。直到后来,死于木绵庵,方应其语。大凡大富贵的人,前世来历必奇,非比等闲之辈。今日圣僧来点化似道,要他回头免祸,谁知他富贵薰心,迷而不悟。从来有权有势的,多不得善终,都是如此。
xián huà xiū tí, zài shuō shì dào zàng mǔ shì bì, xiě biǎo xiè ēn, tiān zǐ xià zhào, qǐ fù shì dào rù cháo. shì dào jiǎ yì qǐ xǔ zhōng sàng, què yòu fěng yù shǐ men shàng shū, xū xiàng wèi yǐ dài jǐ. zhào shū lián lián xià lái, cuī cù qǐ chéng. qī yuè chū, shì dào yīng mìng, rù cháo miàn jūn, fù jū jiù zhí. qí yuè xià xún, dù zōng yàn jià, huáng tài zǐ xiǎn jí wèi, shì wèi gōng zōng. cǐ shí yuán zuǒ chéng xiàng shǐ tiān zé, yòu chéng xiàng bó yán, fēn bīng nán xià, xiāng dèng huái yáng, chǔ chù gào jí. jiǎ sì dào liào dìng gōng zōng nián shào dǎn qiè, gù yì jiāng yuán bīng xiāo xī, zhāng huáng qí shì, zòu wén tiān zǐ, zì qǐng tǒng jūn xíng biān. què yòu sī xià fēn fù yù shǐ men shàng shū liú jǐ, shuō dào:" jīn rì suǒ shì, zhǐ shī chén yī rén. ruò tǒng jūn xíng biān, gù le xiāng hàn yí lù, gù bu de huái yáng ruò gù le huái yáng yí lù, gù bu de xiāng hàn. bù rú jū zhōng yǐ yùn tiān xià, yùn chóu wéi wò zhī zhōng, fāng néng jué shèng yú qiān lǐ zhī wài. tǎng shī chén chū wài, bì xià yǒu shì shāng liáng, yǔ hé rén yì zhī?" gōng zōng zhǔn zòu dào:" shī xiāng qǐ kě yī rì lí wú zuǒ yòu yé?"
闲话休题,再说似道葬母事毕,写表谢恩,天子下诏,起复似道入朝。似道假意乞许终丧,却又讽御史们上疏,虚相位以待己。诏书连连下来,催促起程。七月初,似道应命,入朝面君,复居旧职。其月下旬,度宗晏驾,皇太子显即位,是为恭宗。此时元左丞相史天泽,右丞相伯颜,分兵南下,襄、邓、淮、扬,处处告急。贾似道料定恭宗年少胆怯,故意将元兵消息,张皇其事,奏闻天子,自请统军行边。却又私下分付御史们上疏留己,说道:“今日所恃,只师臣一人。若统军行边,顾了襄汉一路,顾不得淮扬;若顾了淮扬一路,顾不得襄汉。不如居中以运天下,运筹帷幄之中,方能决胜于千里之外。倘师臣出外,陛下有事商量,与何人议之?”恭宗准奏道:“师相岂可一日离吾左右耶?”
bù gé jǐ yuè, fán chéng xiàn le, è zhōu pò le. lǚ wén huàn sǐ shǒu xiāng yáng wǔ nián, shēng yuán bù tōng, chéng zhōng liáng jǐn, lì bù néng zhī, zhǐ de yǐ chéng jiàng yuán. yuán shī chéng shèng nán xià, jiǎ sì dào zhē mán bù guò, zhǐ de zòu wén.
不隔几月,樊城陷了,鄂州破了。吕文焕死守襄阳五年,声援不通,城中粮尽,力不能支,只得以城降元。元师乘胜南下,贾似道遮瞒不过,只得奏闻。
gōng zōng wén bào, dà jīng, duì shì dào dào:" yuán bīng rú cǐ bī jìn, fēi shī xiāng qīn xíng bù kě." shì dào zòu dào:" chén shǐ chū biàn qǐng xíng biān, bì xià bù xǔ ruò zǎo tīng chén yán, qǐ róng hú rén dé zhì ruò cǐ?" gōng zōng yú shì xià zhào, yǐ jiǎ sì dào dū du zhū lù jūn mǎ. shì dào jiàn lǚ shī kuí cān zàn dū du fǔ jūn shì. qí míng nián wèi gōng zōng huáng dì dé yòu yuán nián, shì dào shàng biǎo chū shī, jīng qí bì tiān, zhú lú qiān lǐ, shuǐ lù bìng jìn.
恭宗闻报,大惊,对似道道:“元兵如此逼近,非师相亲行不可。”似道奏道:“臣始初便请行边,陛下不许;若早听臣言,岂容胡人得志若此?”恭宗于是下诏,以贾似道都督诸路军马。似道荐吕师夔参赞都督府军事。其明年为恭宗皇帝德祐元年,似道上表出师,旌旗蔽天,舳舻千里,水陆并进。
lǐng zhe liǎng gè ér zi, bìng qī qiè zī zhòng, fán bǎi yú zhōu. mén kè jù dài jiā xiǎo ér xíng.
领着两个儿子,并妻妾辎重,凡百余舟。门客俱带家小而行。
cān zàn lǚ shī kuí xiān dào jiāng zhōu yǐ chéng jiàng yuán, yuán bīng chéng shì pò le chí zhōu. shì dào wén cǐ xìn, bù gǎn jìn qián, suì cì yú lǔ gǎng. bù jūn zhāo tǎo shǐ sūn hǔ chén, shuǐ jūn zhāo tǎo shǐ xià guì, dōu shì jiǎ sì dào mén kè, píng xī jiān tán tiān shuō dì, shì dào yǐ zhī wéi zhòng, qí shí yuán méi yǒu zhāng hán liú yuè de běn shì, jīn rì yù le dà zhàn zhèn, rú hé jiǎo xìng de qù?
参赞吕师夔先到江州以城降元,元兵乘势破了池州。似道闻此信,不敢进前,遂次于鲁港。步军招讨使孙虎臣,水军招讨使夏贵,都是贾似道门客,平昔间谈天说地,似道倚之为重,其实原没有张、韩、刘、岳的本事,今日遇了大战阵,如何侥幸得去?
què shuō sūn hǔ chén tún bīng yú dīng jiā zhōu, yuán jiāng ā X lái gōng, sūn hǔ chén dǐ dí bù guò, xiān zì kuà mǎ táo mìng, bù jūn dōu sì sàn bēn kuì. ā X qiǎn rén rào sòng zhōu dà hū dào:" sòng jiā bù jūn yǐ bài, nǐ shuǐ jūn bù jiàng, gèng dài hé shí?" shuǐ jūn jiàn shuō, rén rén sàng dǎn, gè gè xīn jīng, bù xiǎng sī shā, zhǐ xiǎng táo mìng. yī shí luàn jiāng qǐ lái, zhú lú bǒ dàng, zhà fēn zhà hé, nì sǐ zhě bù kě shèng shǔ. shì dào jìn yā bú zhù, jí zhào xià guì yì shì. xià guì dào:" zhū jūn yǐ kuì, zhàn shǒu jù nán. wèi shī xiāng jì, yí rù yáng zhōu, zhāo kuì bīng, yíng jià hǎi shàng. guì bù cái, dāng wèi shī xiāng sǐ shǒu huái xī yí lù." shuō bà zì qù.
却说孙虎臣屯兵于丁家洲,元将阿--X来攻,孙虎臣抵敌不过,先自跨马逃命,步军都四散奔溃。阿--X遣人绕宋舟大呼道:“宋家步军已败,你水军不降,更待何时?”水军见说,人人丧胆,个个心惊,不想厮杀,只想逃命。一时乱将起来,舳舻簸荡,乍分乍合,溺死者不可胜数。似道禁押不住,急召夏贵议事。夏贵道:“诸军已溃,战守俱难。为师相计,宜入扬州,招溃兵,迎驾海上。贵不才,当为师相死守淮西一路。”说罢自去。
shǎo qǐng, sūn hǔ chén xià chuán, fǔ yīng tòng kū dào:" wú fēi bù yù xuè zhàn, nài shǒu xià wú yī rén yòng mìng zhě, nài hé?" shì dào shàng wèi jí duì, shào chuán lái bào dào:" xià zhāo tǎo zhōu yǐ jiě lǎn xiān xíng, bù zhī qù xiàng." shí jūn zhōng gēng gǔ zhèng dǎ sì gēng, shì dào máng rán wú cè, yòu jiàn shào chuán bào dào:" yuán bīng sì wéi shā jiāng lái yě." jí dé shì dào miàn rú tǔ sè, huāng máng jī luó tuì shī, zhū jūn dà kuì. sūn hǔ chén fú zhe shì dào, chéng dān gě bēn yáng zhōu. táng lì wēng yìng lóng qiǎng dé dū du fǔ yìn xìn, bēn hái lín ān. dào cì rì, kuì bīng bì jiāng ér xià, shì dào shǐ sūn hǔ chén dēng àn, yáng qí zhāo zhī, wú rén kěn yīng zhě. zhǐ tīng dé mà shēng cáo zá, dōu dào:" jiǎ sì dào jiān zéi, qī bì cháo tíng, yǎng chéng zéi shì, wù guó dù mín, hài de wǒ men jīn rì hǎo kǔ!" yòu tīng dé shuō dào:" jīn rì xiān shā le nà huǒ jiān zéi, yǔ wàn mín chū qì." shuō shēng wèi jué, chuán shàng luàn jiàn shè lái, sūn hǔ chén zhōng jiàn ér dào. shì dào kàn jiàn rén xīn yǐ biàn, jí cuī chuán duǒ bì, zǒu rù yáng zhōu chéng zhōng, tuō bìng bù chū.
少顷,孙虎臣下船,抚膺恸哭道:“吾非不欲血战,奈手下无一人用命者,奈何?”似道尚未及对,哨船来报道:“夏招讨舟已解缆先行,不知去向。”时军中更鼓正打四更,似道茫然无策,又见哨船报道:“元兵四围杀将来也。”急得似道面如土色,慌忙击锣退师,诸军大溃。孙虎臣扶着似道,乘单舸奔扬州。堂吏翁应龙抢得都督府印信,奔还临安。到次日,溃兵蔽江而下,似道使孙虎臣登岸,扬旗招之,无人肯应者。只听得骂声嘈杂,都道:“贾似道奸贼,欺蔽朝廷,养成贼势,误国蠹民,害得我们今日好苦!”又听得说道:“今日先杀了那伙奸贼,与万民出气。”说声未绝,船上乱箭射来,孙虎臣中箭而倒。似道看见人心已变,急催船躲避,走入扬州城中,托病不出。
huà fēn liǎng tóu. què shuō yòu chéng xiàng chén yí zhōng, píng xī chǎn shì shì dào, wú suǒ bù zhì, shì dào fú chí tā zuò dào xiàng wèi. yí zhōng jiàn wēng yìng lóng bēn hái, wèn dào:" shī xiāng hé zài?" yìng lóng huí yán bù zhī. yí zhōng zhī dào yǐ sǐ yú luàn jūn zhī zhōng, shǒu shàng shū lùn shì dào sàng shī wù guó zhī zuì, qǐ zú zhū yǐ xiè tiān xià. yú shì yù shǐ men yòu qū fèng yí zhōng, jiāo zhāng hé zòu. gōng zōng tiān zǐ fāng wù shì dào jiān xié wù guó, nǎi xià zhào bào qí zuì, lüè yún: dà chén jù sì hǎi zhī zhān, zuì mò dà yú wù guó dū dū zhuān kǔn wài zhī jì, lǜ yóu zhòng yú sàng shī. jù guān jiǎ sì dào, xiǎo cái wú qǔ, dà dào wèi wén. lì xiāng liǎng cháo, céng wú yī shàn. biàn tián zhì yǐ shāng guó běn, lì shì jí yǐ zǔ rén cái, nì biān xìn ér bù wén, kuàng zhàn gōng ér bù jǔ.
话分两头。却说右丞相陈宜中,平昔谄事似道,无所不至,似道扶持他做到相位。宜中见翁应龙奔还,问道:“师相何在?”应龙回言不知。宜中只道已死于乱军之中,首上疏论似道丧师误国之罪,乞族诛以谢天下。于是御史们又趋奉宜中,交章劾奏。恭宗天子方悟似道奸邪误国,乃下诏暴其罪,略云:大臣具四海之瞻,罪莫大于误国;都督专阃外之寄,律尤重于丧师。具官贾似道,小才无取,大道未闻。历相两朝,曾无一善。变田制以伤国本,立士籍以阻人才,匿边信而不闻,旷战功而不举。
zhì yú kòu bī, fāng yì shī zhēng, wèi dāng yīng guān ér jí qū, hé wéi bào tóu ér shǔ cuàn? suì zhì sān jūn jiě tǐ, bǎi jiāng lí xīn, shè jì zhī shì zhuì liú, chén mín zhī yán qiè chǐ. gū shì báo fá, bǐ ěr fèng cí. wū hū! yīng dí chéng jīng, wú fù zhōu gōng zhī wàng fàng dōu jí gǔn, shàng kuān yú diǎn zhī zhū. kě bà píng zhāng jūn mǎ zhòng shì jí dū du zhū lù jūn mǎ.
至于寇逼,方议师征,谓当缨冠而疾趋,何为抱头而鼠窜?遂致三军解体,百将离心,社稷之势缀旒,臣民之言切齿。姑示薄罚,俾尔奉祠。呜呼!膺狄惩荆,无复周公之望;放兜殛鲧,尚宽《虞典》之诛。可罢平章军马重事及都督诸路军马。
liào yíng zhòng jǔ jiā yì zài yáng zhōu, wén shì dào chǐ zhí, tè zào fǔ zhōng wèn wèi. xiāng jiàn shí yī yán bù néng fā, dàn suǒ jiǔ yǔ shì dào xiāng duì tòng yǐn, bēi gē yǔ qì, zhí dào wǔ gǔ fāng bà. yíng zhōng huí zhì yù suǒ, suì bù fù qǐn, mìng ài jī jiān chá, chá dào, yòu qiǎn ài jī qǔ jiǔ qù, sī fú bīng nǎo yī wò. nà bīng nǎo shì zuì dú zhī wù, zhàng zhī wú bù sǐ zhě. yào lì wèi xíng, yíng zhōng zhǐ pà bù sǐ, jí cuī rè jiǔ dào lái, xiù zhōng qǔ chū bīng nǎo, lián jìn shù wò. ài jī fāng zhī chī de shì dú yào, xiàng qián duó jiù, yǐ bù jí le, nǎi bào yíng zhōng ér kū. yíng zhōng hán zhe shuāng lèi, shuō dào:" xiū kū, xiū kū!
廖莹中举家亦在扬州,闻似道褫职,特造府中问慰。相见时一言不能发,但索酒与似道相对痛饮,悲歌雨泣,直到五鼓方罢。莹中回至寓所,遂不复寝,命爱姬煎茶,茶到,又遣爱姬取酒去,私服冰脑一握。那冰脑是最毒之物,胀之无不死者。药力未行,莹中只怕不死,急催热酒到来,袖中取出冰脑,连进数握。爱姬方知吃的是毒药,向前夺救,已不及了,乃抱莹中而哭。莹中含着双泪,说道:“休哭,休哭!
wǒ cóng chéng xiàng èr shí nián, ān xiǎng fù guì, jīn rì shì bài, de sǐ yú jiā zhōng, yě suàn zuò shàn zhōng liǎo." shuō yóu wèi bì, jiǔ qiào liú xiě ér sǐ. kě lián liào yíng zhōng cōng míng cái xué, shī zì jiē jīng, zuò le quán mén quǎn mǎ, jīn rì sǐ yú fēi mìng. shī yún: bù zuò wú qiú yǐn, gān wèi zhú chòu yíng.
我从丞相二十年,安享富贵,今日事败,得死于家中,也算做善终了。”说犹未毕,九窍流血而死。可怜廖莹中聪明才学,诗字皆精,做了权门犬马,今日死于非命。诗云:不作无求蚓,甘为逐臭蝇。
shì kàn fēng shù dào, shuí fù yǒu róng téng?
试看风树倒,谁复有荣藤?
zài shuō jiǎ sì dào bà xiāng, cháo zhōng yì lùn fēn fēn, wèi qí zuì bù zhǐ cǐ. tái chén fù jiāo zhāng hé zòu, qǐng jiā fǔ yuè zhī zhū. tiān zǐ niàn tā shì sān cháo yuán lǎo, bù rěn jiā xíng, zhé wèi gāo zhōu tuán liàn fù shǐ, réng mìng yú xún zhōu ān zhì. qí tián chǎn yuán zhái, jìn shù jí mò, yǐ chōng jūn xiǎng. zhé mìng xià rì, zhèng shì bā yuè chū bā rì, zhí shì dào shēng chén jiàn jiào, nǎi zì zhuàn qīng cí qí yòu, lüè yún: lǎo chén wú zuì, hé zhòng yì zhī bù róng? shàng dì hǎo shēng, nài sǐ qī zhī yǐ pò. shì dàng xuán hú zhī dàn, yù chén yì zé zhī cí. qiè niàn chén shì dào jì yù sān cháo, shǐ zhōng yī jié, wèi guó rèn yuàn, zāo shì duō jiān. shǔ chǒu lǔ zhī bù gōng, qū càn bīng ér wǎng yù. shì bù yòng mìng, gōng jìng wǔ chéng.
再说贾似道罢相,朝中议论纷纷,谓其罪不止此。台臣复交章劾奏,请加斧钺之诛。天子念他是三朝元老,不忍加刑,谪为高州团练副使,仍命于循州安置。其田产园宅,尽数籍没,以充军饷。谪命下日,正是八月初八日,值似道生辰建醮,乃自撰青词祈祐,略云:老臣无罪,何众议之不容?上帝好生,奈死期之已迫。适当悬弧之旦,预陈易箦之词。窃念臣似道际遇三朝,始终一节,为国任怨,遭世多艰。属丑虏之不恭,驱孱兵而往御。士不用命,功竟五成。
zhòng kǒu jiē dǐ qí fēi, bǎi huì nán míng cǐ bàng. sì shí nián láo cuì, huǐ bù xiào liú hóu zhī bǎo shēn sān qiān lǐ liú lí, yóu kǒng zhì huò guāng yú chì zú.
众口皆诋其非,百喙难明此谤。四十年劳悴,悔不效留侯之保身;三千里流离,犹恐置霍光于赤族。
yǎng cán fù zài, fǔ kuì qú láo. fú wàng huáng tiān hòu tǔ zhī jiàn lín, lǐ kǎo dù zōng zhī zhāo gé. sān gōng jì nù, shōu zhàng gǔ yú jiāng biān jiǔ miào chǎn líng, sǎo yāo fēn yú jìng wài.
仰惭覆载,俯愧劬劳。伏望皇天后土之鉴临,理考度宗之昭格。三宫霁怒,收瘴骨于江边;九庙阐灵,扫妖氛于境外。
gù sòng shí lì fǎ, fán dà chén ān zhì yuǎn zhōu, dìng yǒu gè jiān yā guān, míng wéi hù sòng, shí zé kān shǒu, rú yā sòng fàn rén xiāng sì. jīn rì shì dào ān zhì xún zhōu, cháo yì zhēn zhuó gè jiān yā guān, xū de yǒu lì liàng de, yǒu shǒu duàn de, yòu yào píng rì yǒu yuàn xì de, fāng cái yòng dé. zhǐ yīn xún zhōu lù yuǎn, rén rén pà qù. dú yǒu yī wèi guān yuán, kǎi rán qǐng xíng. nà guān yuán shì shuí? xìng zhèng míng hǔ chén, guān wèi kuài jī wèi, rèn mǎn dào jīng.
故宋时立法,凡大臣安置远州,定有个监押官,名为护送,实则看守,如押送犯人相似。今日似道安置循州,朝议斟酌个监押官,须得有力量的,有手段的,又要平日有怨隙的,方才用得。只因循州路远,人人怕去。独有一位官员,慨然请行。那官员是谁?姓郑名虎臣,官为会稽尉,任满到京。
cǐ rén nǎi shì tài xué shēng zhèng lóng zhī zǐ, zhèng lóng bèi shì dào qíng pèi ér sǐ, hǔ chén xián hèn zài xīn, wú mén kě bào, suǒ yǐ jīn rì yuàn qù. cháo zhōng chá zhī qí qíng, suì yòng wèi jiān yā guān.
此人乃是太学生郑隆之子,郑隆被似道黥配而死,虎臣衔恨在心,无门可报,所以今日愿去。朝中察知其情,遂用为监押官。
shì dào suī rán bù zhī hǔ chén shì zhèng lóng zhī zǐ, què jì de yòu nián zhī mèng, hé nà fù chūn zi de shuō huà, jīn rì zhèng yù le xìng zhèng de rén, rú hé bù huāng! lín xíng shí, bèi xià shèng yán, kuǎn dài hǔ chén. hǔ chén wēi rán shàng zuò, shì dào chēng tā shì tiān shǐ, zì chēng wéi zuì rén, jiāng shàng děng bǎo wán, yuē zhí shù wàn jīn xiàn shàng, wèi jìn jiàn zhī lǐ hán zhe liǎng yǎn zhū lèi, qī qī huáng huáng de āi sù, shù qí yòu shí suǒ mèng," yuàn tiān shǐ dà fā pú sà zhī xīn, bǎo quán lóu yǐ zhī mìng, shēng shēng shì shì, bù gǎn wàng bào." shuō bà, qū xī guì xià. zhèng hǔ chén wēi wēi lěng xiào, dā yìng dào:" tuán liàn qiě qǐ, zhè bǎo wán shì yāng shēn zhī wù, xià guān rú hé hǎo shòu? yǒu huà tú zhōng zài jiǎng." shì dào zài sān āi qiú, hǔ chén zhǐ shì wēi xiào, shì dào xīn zhōng yù jiā kǒng jù.
似道虽然不知虎臣是郑隆之子,却记得幼年之梦,和那富春子的说话,今日正遇了姓郑的人,如何不慌!临行时,备下盛筵,款待虎臣。虎臣巍然上坐,似道称他是天使,自称为罪人,将上等宝玩,约值数万金献上,为进见之礼;含着两眼珠泪,凄凄惶惶的哀诉,述其幼时所梦,“愿天使大发菩萨之心,保全蝼蚁之命,生生世世,不敢忘报。”说罢,屈膝跪下。郑虎臣微微冷笑,答应道:“团练且起,这宝玩是殃身之物,下官如何好受?有话途中再讲。”似道再三哀求,虎臣只是微笑,似道心中愈加恐惧。
cì rì, hǔ chén cuī cù shì dào qǐ chéng. jīn yín cái bǎo, shàng shí yú chē, bì qiè tóng pú, yuē jìn bǎi rén. hǔ chén chū shí bìng bù zǔ dāng, xíng le shù rì, xián tā xíng lǐ tài zhòng, dān wù xíng qī, jiāng tā tóng pú bèi rì jiàn gǎn zhú qí jīn bǎo zhī lèi, yí lù yù zhe sì yuàn, bī tā bù shī, shì dào bù gǎn bù yī. yuē xíng bàn yuè, zhǐ shèng xià sān ge chē zi, lǎo nián tóng pú shù rén, yòu bèi hǔ chén zhōng rì dǎ mà, bù gǎn qīn jìn. shì dào suǒ zuò chē zi, chā gè zhú gān, chě bó wèi qí, shàng xiě zhe shí wǔ gè dà zì, dào shì" fèng zhǐ jiān yā ān zhì xún zhōu wù guó jiān chén jiǎ sì dào". shì dào xiū kuì, měi rì yǐ xiù yǎn miàn ér xíng. yí lù shòu zhèng hǔ chén líng rǔ, bù kě jìn yán.
次日,虎臣催促似道起程。金银财宝,尚十余车,婢妾童仆,约近百人。虎臣初时并不阻当,行了数日,嫌他行李太重,担误行期,将他童仆辈日渐赶逐;其金宝之类,一路遇着寺院,逼他布施,似道不敢不依。约行半月,止剩下三个车子,老年童仆数人,又被虎臣终日打骂,不敢亲近。似道所坐车子,插个竹竿,扯帛为旗,上写着十五个大字,道是“奉旨监押安置循州误国奸臣贾似道”。似道羞愧,每日以袖掩面而行。一路受郑虎臣凌辱,不可尽言。
yòu xíng le duō rì, dào quán zhōu luò yáng qiáo shàng, zhī jiàn duì miàn yí gè kè guān, cōng cōng ér zhì, jiàn le qí shàng tí zì, dà hū:" píng zhāng jiǔ wéi le. yī bié èr shí yú nián, hé qī zài cǐ xiāng huì." shì dào zhī dào shì gè xiāng hòu de gù rén, fàng xià yī xiù kàn shí, què shì shuí lái? nà kè guān xìng yè, míng lǐ, zì tài bái, qián táng rén shì, yīn wèi shàng shū qiè jiàn shì dào, bèi tā qíng miàn liú yú zhāng zhōu. shì dào shì bài, fán bèi qí biǎn cuàn zhě, dōu shè huí yuán jí. yè lǐ dé shè huán xiāng, lù cóng quán zhōu jīng guò, zhèng yǔ shì dào xiāng yù, gù yì jiào tā. shì dào xiū cán mǎn miàn, xià chē shī lǐ, kǒu chēng dé zuì. yè lǐ wèn zhèng hǔ chén tǎo zhǐ bǐ lái, zuò cí yī shǒu xiàng zèng. cí yún: jūn lái lù, wú guī lù, lái lái qù qù hé céng zhù? gōng tián guān zǐ jìng hé rú, guó shì dāng shí shuí yǔ wù? léi zhōu hù, yá zhōu hù, rén shēng huì yǒu xiāng féng chù. kè zhōng pō hèn fá zhēng yáng, liáo zèng yī piān cháng duǎn jù.
又行了多日,到泉州洛阳桥上,只见对面一个客官,匆匆而至,见了旗上题字,大呼:“平章久违了。一别二十余年,何期在此相会。”似道只道是个相厚的故人,放下衣袖看时,却是谁来?那客官姓叶,名李,字太白,钱唐人氏,因为上书切谏似道,被他黥面流于漳州。似道事败,凡被其贬窜者,都赦回原籍。叶李得赦还乡,路从泉州经过,正与似道相遇,故意叫他。似道羞惭满面,下车施礼,口称得罪。叶李问郑虎臣讨纸笔来,作词一首相赠。词云:君来路,吾归路,来来去去何曾住?公田关子竟何如,国事当时谁与误?雷州户,厓州户,人生会有相逢处。客中颇恨乏蒸羊,聊赠一篇长短句。
dāng chū běi sòng rén zōng huáng dì shí jié, zǎi xiàng kòu zhǔn yǒu chán yuān tuì lǔ zhī gōng, què bèi jiān chén le wèi suǒ zèn, biǎn wèi léi zhōu sī hù. wèi jǐ, dīng wèi jiān móu bài lù, yì biǎn yú yá zhōu. lù cóng léi zhōu jīng guò, kòu zhǔn qiǎn rén sòng zhēng yáng yì zhī, liáo biǎo dì zhǔ zhī lǐ.
当初北宋仁宗皇帝时节,宰相寇准有澶渊退虏之功,却被奸臣了谓所谮,贬为雷州司户。未几,丁谓奸谋败露,亦贬于厓州。路从雷州经过,寇准遣人送蒸羊一只,聊表地主之礼。
dīng wèi cán kuì, lián yè tōu xíng guò qù, bù gǎn tíng liú. jīn rì yè lǐ cí zhōng, zhèng yòng zhè gè gù shì, yǐ jiàn tiān dào fǎn fù, yuān jiā bù kě zuò jǐn yě.
丁谓惭愧,连夜偷行过去,不敢停留。今日叶李词中,正用这个故事,以见天道反复,冤家不可做尽也。
shì dào dé cí, cán kuì wú dì, shǒu pěng jīn zhū yī bāo, zèng yǔ yè lǐ, liáo zhù lù zī, yè lǐ bù shòu ér qù. zhèng hǔ chén hè dào:" zhè bú yì zhī cái, quǎn shǐ bù gù, shuí rén yào nǐ de!" jiù shì dào shǒu zhōng duó lái, pāo sàn yú dì, hē jiào chē zhàng kuài zǒu, kǒu nèi mà shēng bù jué. shì dào liú lèi bù zhǐ. zhèng hǔ chén de zhǔ yì, zhǐ jiào jiǎ sì dào shòu rǔ bù guò, zì xín sǐ lù, qí rú shì dào tān liàn yú shēng. bǐ jí dào de zhāng zhōu, tóng pú táo zǒu jù jǐn, dān dān shì dào fù zǐ sān rén. zhēn gè shì shēn wú xiān yī, kǒu wú gān wèi, jiàn rú nú lì. qióng bǐ qǐ ér, kǔ chǔ bù kě jǐn shuō.
似道得词,惭愧无地,手捧金珠一包,赠与叶李,聊助路资,叶李不受而去。郑虎臣喝道:“这不义之财,犬豕不顾,谁人要你的!”就似道手中夺来,抛散于地,喝教车仗快走,口内骂声不绝。似道流泪不止。郑虎臣的主意,只教贾似道受辱不过,自寻死路,其如似道贪恋余生。比及到得漳州,童仆逃走俱尽,单单似道父子三人。真个是身无鲜衣,口无甘味,贱如奴隶。穷比乞儿,苦楚不可尽说。
zhāng zhōu tài shǒu zhào fēn rú, zhèng shì jiǎ sì dào jiù shí mén kè, wén de shì dào dào lái, chū chéng yíng jiē, kàn jiàn guāng jǐng qī liáng, hǎo shēng shāng gǎn. yòu jiàn zhèng hǔ chén yán sè bù shàn, bù gǎn shí fēn yīn qín. shì rì, zhào fēn rú shè yàn guǎn yì, guǎn dài zhèng hǔ chén, yì yù qǐng shì dào tóng zuò. hǔ chén bù xǔ, shì dào yě qiān ràng dào:" tiān shǐ zài cǐ, zuì rén ān gǎn yǔ xí?" dào jiào zhào fēn rú guò yì bù qù, zhǐ de lìng shè yī xí yú bié shì, shǐ tōng pàn péi shì shì dào, zì jǐ péi hǔ chén. yǐn jiǔ zhōng jiān, fēn rú chá hǔ chén kǒu qì, xián hèn pō shēn, nǎi jiǎ yì wèn dào:" tiān shǐ jīn rì yā tuán liàn zhì cǐ, xiǎng wú shēng lǐ, hé bù jiào tā sù sǐ, miǎn shòu hāo nǎo, què bù gān jìng?" hǔ chén xiào dào:" biàn shì zhè è wù shì, piān shòu dé xǔ duō kǔ nǎo, yào tā hǎo sǐ què bù kěn sǐ." zhào fēn rú bù gǎn zài yán. cì rì wǔ gǔ, bù děng tài shǒu lái sòng, biàn cuī zǎn qǐ chéng.
漳州太守赵分如,正是贾似道旧时门客,闻得似道到来,出城迎接,看见光景凄凉,好生伤感。又见郑虎臣颜色不善,不敢十分殷勤。是日,赵分如设宴馆驿,管待郑虎臣,意欲请似道同坐。虎臣不许,似道也谦让道:“天使在此,罪人安敢与席?”到教赵分如过意不去,只得另设一席于别室,使通判陪侍似道,自己陪虎臣。饮酒中间,分如察虎臣口气,衔恨颇深,乃假意问道:“天使今日押团练至此,想无生理,何不教他速死,免受蒿恼,却不干净?”虎臣笑道:“便是这恶物事,偏受得许多苦恼,要他好死却不肯死。”赵分如不敢再言。次日五鼓,不等太守来送,便催趱起程。
lí chéng wǔ lǐ, tiān shàng wèi dà míng. dào gè ān yuàn, hǔ chén jiào xiē jiǎo, qiě jìn ān shū xǐ zǎo shàn. shì dào kàn zhè ān zhōng biǎn é xiě zhe" mù mián ān" sān zì, dà jīng dào:" èr nián qián, shén sēng bō yú zhōng zèng shī, yǒu' kāi huā jié zǐ zài mián zhōu' jù, mò fēi yīng zài jīn rì? wǒ sǐ bì yǐ!" jìn ān, jí hū èr zi fēn fù shuō huà, yǐ bèi hǔ chén jū qiú yú bié shì. shì dào zì fēn bì sǐ, shēn biān cáng yǒu bīng nǎo yī bāo, yīn xǐ liǎn, jiù jū shuǐ tūn zhī. jué fù zhōng tòng jí, tǎo gè hǔ zǐ zuò xià, kàn kàn mìng jué. hǔ chén liào tā fú dú, nǎi mà dào:" jiān zéi, jiān zéi! bǎi wàn shēng líng sǐ yú rǔ shǒu, rǔ yán ái xǔ duō lù chéng, què yào zì sǐ, dào jīn rì lǎo yé piān bù róng nǐ!" jiāng dà chuí lián tóu lián nǎo dǎ xià èr sān shí, dǎ dé xī làn, wū hū sǐ le. què jiào rén bào tā liǎng gè ér zi shuō dào:" nǐ fù qīn zhōng è, kuài lái kàn shì." ér zi jiàn lǎo zi shēn sǐ, fàng shēng dà kū. hǔ chén fèn nù, yī chuí yí gè, dōu dǎ sǐ le. què jiào shǒu xià rén tuō qù yī biān, zhǐ shuō táo zǒu qù le. hǔ chén tóu chuí yú dì, tàn dào:" wú jīn rì shàng bào fù chóu, xià wèi wàn mín chú hài, suī sǐ bù hèn yǐ." jiù yòng suí shēn yī fú, jiāng cǎo jiàn juǎn zhī, mái yú mù mián ān zhī cè. mái dé dìng dàng, fāng jiāng bìng zhuàng guān bái tài shǒu zhào fēn rú.
离城五里,天尚未大明。到个庵院,虎臣教歇脚,且进庵梳洗早膳。似道看这庵中扁额写着“木绵庵”三字,大惊道:“二年前,神僧钵盂中赠诗,有‘开花结子在绵州’句,莫非应在今日?我死必矣!”进庵,急呼二子分付说话,已被虎臣拘囚于别室。似道自分必死,身边藏有冰脑一包,因洗脸,就掬水吞之。觉腹中痛极,讨个虎子坐下,看看命绝。虎臣料他服毒,乃骂道:“奸贼,奸贼!百万生灵死于汝手,汝延捱许多路程,却要自死,到今日老爷偏不容你!”将大槌连头连脑打下二三十,打得希烂,呜呼死了。却教人报他两个儿子说道:“你父亲中恶,快来看视。”儿子见老子身死,放声大哭。虎臣奋怒,一槌一个,都打死了。却教手下人拖去一边,只说逃走去了。虎臣投槌于地,叹道:“吾今日上报父仇,下为万民除害,虽死不恨矣。”就用随身衣服,将草荐卷之,埋于木绵庵之侧。埋得定当,方将病状关白太守赵分如。
zhào fēn rú míng zhī shì hǔ chén shǒu jiǎo, jiàn tā xiōng hěn, nà gǎn pán wèn? zhǐ de yī tā kāi bìng zhuàng, shēn bào gè sī qù qì. zhí dài hǔ chén dòng shēn qù hòu, fāng cái bèi xià guān mù, jué qǐ shì dào shī hái, chóng xīn bìn liàn, mái zàng chéng fén, wéi wén jì zhī. cí yuē: wū hū! lǚ zhāi sǐ shǔ, sǐ yú zōng shēn xiān shēng sǐ mǐn, sǐ yú hǔ chén. āi zāi, shàng xiǎng!
赵分如明知是虎臣手脚,见他凶狠,那敢盘问?只得依他开病状,申报各司去迄。直待虎臣动身去后,方才备下棺木,掘起似道尸骸,重新殡殓,埋葬成坟,为文祭之。辞曰:呜呼!履斋死蜀,死于宗申;先生死闽,死于虎臣。哀哉,尚飨!
nà lǚ zhāi shì shuí, xìng wú míng qián, shì lǐ zōng cháo de chéng xiàng. yīn jiǎ sì dào móu dài qí wèi, zào xià yáo yán, wū zhī yǐ zuì, hài tā xún zhōu ān zhì, què jiào xún zhōu zhī zhōu liú zōng shēn bī tā fú dú ér sǐ. jīn rì shì dào xià biǎn xún zhōu, wèi jí dào bǐ, xiān sǐ yú mù mián ān, bǐ wú qián zhī huò gèng cǎn. zhè sì jù jì wén, yǐn yǐn shuō tiān lǐ bào yìng. zhào fēn rú suī rán chū yú shì dào mén xià, yě jiàn tā liáng xīn bù mǐn chù.
那履斋是谁,姓吴名潜,是理宗朝的丞相。因贾似道谋代其位,造下谣言,诬之以罪,害他循州安置,却教循州知州刘宗申逼他服毒而死。今日似道下贬循州,未及到彼,先死于木绵庵,比吴潜之祸更惨。这四句祭文,隐隐说天理报应。赵分如虽然出于似道门下,也见他良心不泯处。
xián huà xiū tí, zài shuō shì dào jì biǎn zhī hòu, jiā sī tián chǎn, suī shuō rù guān, nà gé lǐng dà zhái, shuí rén guǎn yè? gāo tái qǔ chí, rì jiù huāng luò, qiáng tuí bì dào, yóu rén lái guān zhě, wú bù gǎn tàn, duō yǒu rén tí shī yú mén bì. jīn lù dé èr shǒu, shī yún: shēn yuàn wú rén cǎo yǐ huāng, qī píng jīn zì shàng huī huáng.
闲话休题,再说似道既贬之后,家私田产,虽说入官,那葛岭大宅,谁人管业?高台曲池,日就荒落,墙颓壁倒,游人来观者,无不感叹,多有人题诗于门壁。今录得二首,诗云:深院无人草已荒,漆屏金字尚辉煌。
dǐ zhī shì qù shēn yí qù? qǐ liào rén wáng guó yì wáng?
底知事去身宜去?岂料人亡国亦亡?
lǐ kǎo fā shēn duān yǒu zì, zhèng rén yīng mèng guǒ hé xiáng?
理考发身端有自,郑人应梦果何祥?
wò lóng bù kěn liú qú zhù, kōng shǐ qíng guāng mǎn huà qiáng.
卧龙不肯留渠住,空使晴光满画墙。
yòu shī yún:
又诗云:
shì dào qióng shí jì yì qióng, cǐ xíng nán yǐ è zhōu gōng.
事到穷时计亦穷,此行难倚鄂州功。
mù mián ān lǐ qiān nián hèn, qiū hè tíng zhōng yī mèng kōng.
木绵庵里千年恨,秋壑亭中一梦空。
shí qì tái chóu yuán bù yuè, sōng tíng yè luò niǎo hū fēng.
石砌苔稠猿步月,松亭叶落鸟呼风。
kè lái bù yòng duō chóu chàng, shì xiàng wú shān wàng gù gōng.
客来不用多惆怅,试向吴山望故宫。