strong yáng jiǎo āi shě mìng quán jiāo strong
羊角哀舍命全交
bèi shǒu wèi yún fù shǒu yǔ, fēn fēn qīng wān hé xū shù? jūn kān guǎn bào pín shí jiāo, cǐ dào jīn rén qì rú tǔ.
背手为云覆手雨,纷纷轻湾何须数?君看管鲍贫时交,此道今人弃如土。
xī shí, qí guó yǒu guǎn zhòng, zì yí wú bào shū, zì xuān zi, zài gè zì yòu shí yǐ pín jiàn jié jiāo. hòu lái bào shū xiān zài qí huán gōng mén xià xìn yòng xiǎn dá, jǔ jiàn guǎn zhòng wéi shǒu xiāng, wèi zài jǐ shàng. liǎng rén tóng xīn fǔ zhèng, shǐ zhōng rú yī. guǎn zhòng céng yǒu jǐ jù yán yǔ dào:" wú cháng yī zhàn yī běi, bào shū bù yǐ wǒ wèi qiè, zhī wǒ yǒu lǎo mǔ yě. wú cháng yī shì yī jiàn zhú, bào shū bù yǐ wǒ wèi bù xiào, zhī wǒ bù yù shí yě. wú cháng yǔ bào shū tán lùn, bào shū bù yǐ wǒ wèi yú, zhī yǒu lì bù lì yě. wú cháng yǔ bào shū wèi jiǎ, fēn lì duō, bào shū bù yǐ wéi tān, zhī wǒ pín yě. shēng wǒ zhě fù mǔ, zhī wǒ zhě bào shū!" suǒ yǐ gǔ jīn shuō zhī xīn jié jiāo, bì yuē:" guǎn bào". jīn rì shuō liǎng gè péng yǒu, ǒu rán xiāng jiàn, jié wèi xiōng dì, gè shě qí mìng, liú míng wàn gǔ.
昔时,齐国有管仲,字夷吾;鲍叔,字宣子,再个自幼时以贫贱结交。后来鲍叔先在齐桓公门下信用显达,举荐管仲为首相,位在己上。两人同心辅政,始终如一。管仲曾有几句言语道:“吾尝一战一北,鲍叔不以我为怯,知我有老母也。吾尝一仕一见逐,鲍叔不以我为不肖,知我不遇时也。吾尝与鲍叔谈论,鲍叔不以我为愚,知有利不利也。吾尝与鲍叔为贾,分利多,鲍叔不以为贪,知我贫也。生我者父母,知我者鲍叔!”所以古今说知心结交,必曰:“管鲍”。今日说两个朋友,偶然相见,结为兄弟,各舍其命,留名万古。
chūn qiū shí, chǔ yuán wáng chóng nuò zhòng dào, zhāo xián nà shì. tiān xià zhī rén wén qí fēng ér guī zhě, bù kě shèng jì. xī qiāng jī shí shān, yǒu yī xián shì, xìng zuǒ, shuāng míng bó táo, lēi wáng fù mǔ, miǎn lì gōng shū, yǎng chéng jì shì zhī cái, xué jiù ān mín zhī yè. nián jìn sì xún, yīn zhōng guó zhū hóu hù xiāng tūn bìng, xíng rén zhèng zhě shǎo, shì qiáng bà zhě duō, wèi cháng chū shì. hòu wén de chǔ yuán wáng mù rén hǎo yì, biàn qiú xián tǔ, nǎi xié shū yī náng, cí bié xiāng zhōng lín yǒu, jìng bēn chǔ guó ér lái. yí lì lái dào yōng dì, shí zhí lóng dōng, fēng yǔ jiāo zuò. yǒu yī piān xī jiāng yuè cí, dān dào dōng tiān yù jǐng:
春秋时,楚元王崇懦重道,招贤纳士。天下之人闻其风而归者,不可胜计。西羌积石山,有一贤士,姓左,双名伯桃,勒亡父母,勉力攻书,养成济世之才,学就安民之业。年近四旬,因中国诸侯互相吞并,行仁政者少,恃强霸者多,未尝出仕。后闻得楚元王慕仁好义,遍求贤土,乃携书一囊,辞别乡中邻友,径奔楚国而来。迤俪来到雍地,时值隆冬,风雨交作。有一篇《西江月》词,单道冬天雨景:
xí xí bēi fēng gē miàn, mēng mēng xì yǔ qīn yī. cuī bīng niàng xuě chěng hán wēi, bù bǐ tā shí hé qì. shān sè bù míng cháng àn, rì guāng ǒu lù hái wēi. tiān yá yóu zǐ jǐn sī guī, lù shàng xíng rén yīng huǐ.
习习悲风割面,蒙蒙细雨侵衣。催冰酿雪逞寒威,不比他时和气。山色不明常暗,日光偶露还微。天涯游子尽思归,路上行人应悔。
zuǒ bó táo mào yǔ dàng fēng, xíng le yī rì, yī shang dōu zhān shī le. kàn kàn tiān sè hūn huáng, zǒu xiàng cūn jiān, yù mì yī xiāo sù chù. yuǎn yuǎn wàng jiàn zhú lín zhī zhōng, pò chuāng tòu chū dēng guāng, jìng bēn nà gè qù chù. jiàn ǎi ǎi lí bā, wéi zhe yī jiān cǎo wū, nǎi tuī kāi lí zhàng, qīng kòu zhài mén. zhōng yǒu yī rén, qǐ hù ér chū. zuǒ bó táo lì zài yán xià, huāng máng shī lǐ yuē:" xiǎo shēng xī qiāng rén shì, xìng zuǒ, shuāng míng bó táo. yù wǎng chǔ guó, bù qī zhōng tú yù yǔ. wú mì lǚ dǐ zhī chù. qiú jiè yī xiāo, lái zǎo biàn xíng, wèi zhī zūn yì kěn róng fǒu?" nà rén wén yán, huāng máng dá lǐ, yāo rù wū nèi. bó táo shì zhī, zhǐ yǒu yī tā, tā shàng duī jī shū juàn, bié wú tā wù. bó táo yǐ zhī yì shì nuò rén, biàn yù xià bài. nà rén yún:" qiě wèi kě jiǎng lǐ, róng qǔ huǒ hōng gān yī fú, què dāng huì huà." dàng yè shāo zhú wèi huǒ, bó táo hōng yī. nà rén chuī bàn jiǔ shí, yǐ gōng bó táo, yì shén qín hòu. bó táo nǎi wèn xìng míng. qí rén yuē:" xiǎo shēng xìng yáng, shuāng míng jué āi, yòu wáng fù mǔ, dú jū yú cǐ. hū shēng kù ài dú shū, nóng yè jǐn fèi. jīn xìng yù xián tǔ yuǎn lái, dàn hèn jiā hán, fá wù wèi kuǎn, fú qǐ shù zuì." bó táo yuē:" yīn yǔ zhī zhōng, dé méng zhē bì, shì jiān yī yǐn yī shí, gǎn pèi hé wàng!" dàng yè, èr rén dǐ zú ér mián, gòng huà xiōng zhōng xué wèn, zhōng xī bù mèi.
左伯桃冒雨荡风,行了一日,衣裳都沾湿了。看看天色昏黄,走向村间,欲觅一宵宿处。远远望见竹林之中,破窗透出灯光,径奔那个去处。见矮矮篱笆,围着一间草屋,乃推开篱障,轻叩柴门。中有一人,启户而出。左伯桃立在檐下,慌忙施礼曰:“小生西羌人氏,姓左,双名伯桃。欲往楚国,不期中途遇雨。无觅旅邸之处。求借一宵,来早便行,未知尊意肯容否?”那人闻言,慌忙答礼,邀入屋内。伯桃视之,止有一塌,塌上堆积书卷,别无他物。伯桃已知亦是懦人,便欲下拜。那人云:“且未可讲礼,容取火烘干衣服,却当会话。”当夜烧竹为火,伯桃烘衣。那人炊办酒食,以供伯桃,意甚勤厚。伯桃乃问姓名。其人曰:“小生姓羊,双名角哀,幼亡父母,独居于此。乎生酷爱读书,农业尽废。今幸遇贤土远来,但恨家寒,乏物为款,伏乞恕罪。”伯桃曰:“阴雨之中,得蒙遮蔽,事兼一饮一食,感佩何忘!”当夜,二人抵足而眠,共话胸中学问,终夕不寐。
bǐ jí tiān xiǎo, lín yǔ bù zhǐ. jiǎo āi liú bó táo zài jiā, jìn qí suǒ yǒu xiāng chí, jié wèi kūn zhòng. bó táo nián zhǎng jiǎo āi wǔ suì, jiǎo āi bài bó táo wèi xiōng. yī wèi yī rì, yǔ zhǐ dào gàn. bó táo yuē:" xián dì yǒu wáng wèi zhī cái, bào jīng lún zhī zhì, bù tú zhú bó, gān lǎo lín quán, shēn wèi kě xī." jiǎo āi yuē:" fēi bù yù shì, qīn wèi dé qí biàn ěr." bó táo yuē:" jīn chǔ wáng xū xīn qiú shì, xián dì jì yǒu cǐ xīn, hé bù tóng wǎng?" jiǎo āi yuē:" yuàn cóng xiōng zhǎng zhī mìng." suì shōu shí xiē xiǎo lù fèi liáng mǐ, qì qí máo wū, èr rén tóng wàng nán fāng ér jìn
比及天晓,淋雨不止。角哀留伯桃在家,尽其所有相持,结为昆仲。伯桃年长角哀五岁,角哀拜伯桃为兄。一位一日,雨止道干。伯桃曰:“贤弟有王位之才,抱经纶之志,不图竹帛,甘老林泉,深为可惜。”角哀曰:“非不欲仕,亲未得其便耳。”伯桃曰:“今楚王虚心求士,贤弟既有此心,何不同往?”角哀曰:“愿从兄长之命。”遂收拾些小路费粮米,弃其茅屋,二人同望南方而进
xíng bù liǎng yuē, yòu zhí yīn yǔ, jī shēn lǚ diàn zhōng, pán lài qìng jìn, zhǐ yǒu xíng liáng yī bāo, èr rén lún huàn fù zhī, mào yǔ ér zǒu. qí yǔ mò zhǐ, fēng yòu dà zuò, biàn wéi yì tiān dà xuě, zěn jiàn de? nǐ kàn:
行不两曰,又值阴雨,羁身旅店中,盘赉罄尽,止有行粮一包,二人轮换负之,冒雨而走。其雨末止,风又大作,变为一天大雪,怎见得?你看:
fēng tiān xuě lěng, xuě chèn fēng wēi. fēn fēn liǔ xù kuáng piāo, piàn piàn é máo luàn zàng. tuán kōng jiǎo zhèn, bù fēn nán běi xī dōng zhē dì màn tiān, biàn jǐn qīng huáng chì hēi. tàn méi shī jiào duō qīng qù, lù shàng xíng rén yù duàn hún.
风添雪冷,雪趁风威。纷纷柳絮狂飘,片片鹅毛乱葬。团空搅阵,不分南北西东;遮地漫天,变尽青黄赤黑。探梅诗窖多清趣,路上行人欲断魂。
èr rén xíng guò qí yáng, dào jīng liáng shān lù, wèn jí qiáo fū, zhǐ shuō:" cóng cǐ qù bǎi yú lǐ, bìng wú rén yān, jìn shì huāng shān kuàng yě, láng hǔ chéng qún, zhǐ hǎo xiū qù." bó táo yǔ jiǎo āi yuē:" xián dì xīn xià rú hé?" jiǎo āi yuē:" zì gǔ dào shēng yù mìng. jì rán dào cǐ, zhǐ gù qián jìn, xiū shēng tuì huǐ." yòu xíng le yī rì, yè sù gǔ mù zhōng, yī fú dān bó, hán fēng tòu gǔ.
二人行过歧阳,道经粱山路,问及樵夫,旨说:“从此去百余里,并无人烟,尽是荒山旷野,狼虎成群,只好休去。”伯桃与角哀曰:“贤弟心下如何?”角哀曰:“自古道生育命。既然到此,只顾前进,休生退悔。”又行了一日,夜宿古墓中,衣服单薄,寒风透骨。
cì rì, xuě yuè xià de jǐn, shān zhōng fǎng fú yíng chǐ. bó táo shòu dòng bù guò, yuē:" wǒ sī cǐ qù bǎi yú lǐ, jué wú rén jiā xíng liáng bù fū, yī dān shí quē. ruò yī rén dú wǎng, kě dào chǔ guó èr rén jù qù, zòng rán bù dòng sǐ, yì bì è sǐ yú tú zhōng, yǔ cǎo mù tóng xiǔ, hé yì zhī yǒu? wǒ jiāng shēn shàng yī fú tuō yǔ xián dì chuān le, xián dì kě dú zhuì cǐ liáng, yú tú qiáng zhēng ér qù. wǒ wěi de xíng bù dòng le, nìng kě sǐ yú cǐ dì. chí xián dì jiàn le chǔ wáng, bì dāng zhòng yòng, nà shí què lái zàng wǒ wèi chí." jiǎo āi yuē:" yān yǒu cǐ lǐ? wǒ èr rén suī fēi yī fù mǔ suǒ shēng, yì qì guò yú gǔ ròu." wǒ ān rěn dú qù ér qiú jìn shēn yé?" suì bù xǔ, fú bó táo ér xíng. xíng bù shí lǐ, bó táo yuē:" fēng xuě yuè jǐn, rú hé qù de? qiě yú dào páng xún gè xiē chù." jiàn yī zhū kū sāng, pō kě bì xuě, nà sāng xià zhǐ róng dé yī rén, jiǎo āi suì fú bó táo rù qù zuò xià. bó táo mìng jiǎo āi qiāo shí qǔ huǒ, rè xiē kū jì, yǐ yù hán qì. bǐ jí jiǎo āi qǔ le chái huō dào lái, zhī jiàn bó táo tuō dé chì tiáo tiáo dì, hún shēn yī fú, dōu zuò yī duī fàng zhe. jiǎo āi dà jīng, yuē:" wú xiōng hé wéi rú cǐ?" bó táo yuē:" wú xún sī wú jì, xián dì wù zì wù le, sù chuān cǐ yī fú, fù liáng qián qù, wǒ zhī zài cǐ shǒu sǐ." jiǎo āi bào chí dà kū yuē:" wú èr rén sǐ shēng tóng chǔ, ān kě fēn lí?" bó táo yuē:" ruò zhǐ è sǐ, bái gǔ shuí lǐ?" jiǎo āi yuē:" ruò rú cǐ, dì qíng yuàn jiě yī yǔ xiōng chuān le, xiōng kě fèi liáng qù, dì níng sǐ yú cǐ"' bó táo yuē:" wǒ hū shēng duō bìng, xián dì shào zhuàng, bǐ wǒ shén qiáng gèng jiān xiōng zhōng zhī xué, wǒ suǒ bù jí. ruò jiàn chǔ jūn, bì dēng xiǎn huàn. wǒ sǐ hé zú dào zāi! dì wù jiǔ zhì, kě xuān sù wǎng." jiǎo āi yuē:" lìng xiōng è sǐ sāng zhōng, dì dú qǔ gōng míng, cǐ dà bú yì zhī rén yě, wǒ bù wéi zhī." bó táo yuē:" wǒ zì lí jī shí shān, zhì dì jiā zhōng, yī jiàn rú gù. zhī dì xiōng cì bú jiàn, yǐ cǐ quàn dì qiú jìn. bù xìng fēng yǔ suǒ zǔ, cǐ wú tiān mìng dāng jǐn. ruò shǐ dì yì wáng yú cǐ, nǎi wú zhī zuì yě." yán qì, yù tiào qián xī mì sǐ. jiǎo āi bào zhù tòng kū, jiāng yī yōng hù, zài fú zhì sāng zhōng. bó táo bǎ yī fú tuī kāi. jiǎo āi zài yù shàng qián quàn jiě shí, dàn jiàn bó táo shén sè jǐ biàn, sì zhī juē lěng, yī bù néng yán, yǐ shǒu huī lìng qù. jiǎo āi xún sī:" wǒ ruò jiǔ liàn, yì dòng sǐ yǐ, sǐ hòu zhǔn zàng wú xiōng?" nǎi yú xuě zhōng zài bài bó táo ér kū yuē:" bù xiào dì cǐ qù, wàng xiōng yīn lì xiāng zhù. dàn dé wēi míng, bì dāng hòu zàng." bó táo diǎn tóu bàn dá, jiǎo āi qǔ le yī liáng, dài qì ér qù. bó táo sǐ yú sāng zhōng. hòu rén yǒu shī zàn yún:
次日,雪越下得紧,山中仿佛盈尺。伯桃受冻不过,曰:“我思此去百余里,绝无人家;行粮不敷,衣单食缺。若一人独往,可到楚国;二人惧去,纵然不冻死,亦必饿死于途中,与草木同朽,何益之有?我将身上衣服脱与贤弟穿了,贤弟可独赘此粮,于途强挣而去。我委的行不动了,宁可死于此地。持贤弟见了楚王,必当重用,那时却来葬我未迟。”角哀曰:“焉有此理?我二人虽非一父母所生,义气过于骨肉。”我安忍独去而求进身耶?”遂不许,扶伯桃而行。行不十里,伯桃曰:“风雪越紧,如何去得?且于道旁寻个歇处。“见一株枯桑,颇可避雪,那桑下止容得一人,角哀遂扶伯桃入去坐下。伯桃命角哀敲石取火,热些枯技,以御寒气。比及角哀取了柴火到来,只见伯桃脱得赤条条地,浑身衣服,都做一堆放着。角哀大惊,曰:“吾兄何为如此?”伯桃曰:“吾寻思无计,贤弟勿自误了,速穿此衣服,负粮前去,我只在此守死。”角哀抱持大哭曰:“吾二人死生同处,安可分离?”伯桃曰:“若旨饿死,白骨谁理?”角哀曰:“若如此,弟情愿解衣与兄穿了,兄可费粮去,弟宁死于此”‘伯桃曰:“我乎生多病,贤弟少壮,比我甚强;更兼胸中之学,我所不及。若见楚君,必登显宦。我死何足道哉!弟勿久滞,可宣速往。”角哀曰:“令兄饿死桑中,弟独取功名,此大不义之人也,我不为之。”伯桃曰:“我自离积石山,至弟家中,一见如故。知弟胸次不见,以此劝弟求进。不幸风雨所阻,此吾天命当尽。若使弟亦亡于此,乃吾之罪也。”言讫,欲跳前溪觅死。角哀抱住痛哭,将衣拥护,再扶至桑中。伯桃把衣服推开。角哀再欲上前劝解时,但见伯桃神色己变,四肢撅冷,一不能言,以手挥令去。角哀寻思:“我若久恋,亦冻死矣,死后准葬吾兄?”乃于雪中再拜伯桃而哭曰:“不肖弟此去,望兄阴力相助。但得微名,必当厚葬。”伯桃点头半答,角哀取了衣粮,带泣而去。伯桃死于桑中。后人有诗赞云:
hán lái xuě yī chǐ, rén qù tú qiān lǐ.
寒来雪一尺,人去途千里。
cháng tú kǔ xuě hán, hé kuàng náng wú mǐ?
长途苦雪寒,何况囊无米?
bìng liáng yī rén shēng, tóng háng liǎng rén sǐ
并粮一人生,同行两人死;
liǎng sǐ chéng hé yì? yī shēng shàng yǒu shì.
两死诚何益?一生尚有恃。
xián zāi zuǒ bó táo! yǔn mìng chéng rén měi.
贤哉左伯桃!陨命成人美。
jiǎo āi ái zhe hán lěng, bàn jī bàn bǎo, lái dào chǔ guó, yú lǚ yún zhōng xiē dìng. cì rì rù chéng, wèn rén yuē:" chǔ jūn zhāo xián, hé yóu ér jìn?" rén yuē:" gōng mén wài shè yī bīn guǎn, lìng shàng dài fū péi zhòng jiē nà tiān xià zhī shì." jiǎo āi jìng tóu bīn guǎn qián lái, zhèng zhí shàng dài fū xià chē. jiǎo āi nǎi xiàng qián ér yī, péi zhòng jiàn jiǎo āi yī suī lán lǚ, qì yǔ bú jiàn, huāng máng dá lǐ, wèn yuē:" xián shì hé lái?" jiǎo āi yuē:" xiǎo shēng xìng yáng, shuāng míng jué āi, yōng zhōu rén yě. wén shàng guó zhāo xián, tè lái guī tóu." péi zhòng yāo rén bīn guǎn, jù jiǔ shí yǐ jìn, sù yú guǎn zhōng. cì rì, péi zhòng dào guǎn zhōng tàn wàng, jiāng xiōng zhōng yí yì pán wèn jiǎo āi, shì tā xué wèn rú hé. jiǎo āi bǎi wèn bǎi dá, tán lùn rú liú. péi zhòng dà xǐ, rù zòu yuán wáng, wáng jí shí zhào jiàn, wèn fù guó qiáng bīng zhī dào. jiǎo āi shǒu chén shí cè, zhǐ qiē dāng shì zhī jí wù. yuán wáng dà xǐ! shè yù yàn yǐ chí zhī, bài wèi zhōng dài fū, cì huáng jīn bǎi liǎng, cǎi duàn bǎi pǐ. jiǎo āi zài bài liú tì, yuán wáng dà jīng ér wèn yuē:" qīng tòng kū zhě hé yě?" jiǎo āi jiāng zuǒ bó táo tuō yī bìng liáng zhī shì, yī yī zòu zhī. yuán wáng wén qí yán, wèi zhī gǎn shāng. zhū dà chén zhǐ wèi tòng xī. yuán wáng yuē:" qīng yù rú hé?" jiǎo āi yuē:" chén qǐ gào jià, dào bǐ chù ān zàng bó táo jǐ bì, què huí lái shì dài wáng." yuán wáng suì zèng jǐ sǐ bó táo wèi zhōng dài fū, hòu cì zàng zī, réng chāi rén tà suí jiǎo āi chē qí tóng qù.
角哀捱着寒冷,半饥半饱,来到楚国,于旅郧中歇定。次日入城,问人曰:“楚君招贤,何由而进?”人曰:“宫门外设一宾馆,令上大夫裴仲接纳天下之士。”角哀径投宾馆前来,正值上大夫下车。角哀乃向前而揖,裴仲见角哀衣虽蓝缕,器宇不见,慌忙答礼,问曰:“贤士何来?”角哀曰:“小生姓羊,双名角哀,雍州人也。闻上国招贤,特来归投。”裴仲邀人宾馆,具酒食以进,宿于馆中。次日,裴仲到馆中探望,将胸中疑义盘问角哀,试他学问如何。角哀百问百答,谈论如流。裴仲大喜,入奏元王,王即时召见,问富国强兵之道。角哀首陈十策,旨切当世之急务。元王大喜!设御宴以持之,拜为中大夫,赐黄金百两,彩段百匹。角哀再拜流涕,元王大惊而问曰:“卿痛哭者何也?”角哀将左伯桃脱衣并粮之事,一一奏知。元王闻其言,为之感伤。诸大臣旨为痛惜。元王曰:“卿欲如何?”角哀曰:“臣乞告假,到彼处安葬伯桃己毕,却回来事大王。”元王遂赠己死伯桃为中大夫,厚赐葬资,仍差人蹋随角哀车骑同去。
jiǎo āi cí le yuán wáng, jìng bēn liáng shān dì miàn, xún jiù rì kū sāng zhī chù. guǒ jiàn bó táo sǐ shī shàng zài, yán mào rú shēng qián yì bān. jiǎo āi nǎi zài bài ér kū, hū zuǒ yòu huàn jí xiāng zhōng fù lǎo, bo dì yú pǔ táng zhī yuán: qián lín dà xī, hòu kào gāo yá, zuǒ yòu zhū fēng qí bào, fēng shuǐ shén hǎo. suì yǐ xiāng tāng lín yù bó táo zhī shī, chuān dài dài fū yì guān zhì nèi guān wài guǒ, ān zàng qǐ fén sì zhōu zhù qiáng zāi shù lí fén yī shí bù jiàn xiǎng táng sù bó táo yí róng lì huá biǎo, zhù shàng jiàn pái é qiáng cè gài wǎ wū, lìng rén kān shǒu. zào bì, shè jì yú xiǎng táng, kū qì shén qiè. xiāng lǎo cóng rén, wú bù xià lèi. jì bà, gè zì sàn qù. jiǎo āi shì yè míng dēng rán zhú ér zuò, gǎn tàn bù jǐ. hū rán yī zhèn yīn fēng sà sà, zhú miè fù míng. jiǎo āi shì zhī, jiàn yī rén yú dēng yǐng zhōng, huò jìn huò tuì, yǐn yǐn yǒu kū shēng. jiǎo āi chì yuē:" hé rén yě? zhé gǎn yín yè ér rén!" qí rén bù yán. jiǎo āi qǐ ér shì zhī, nǎi bó táo yě. jiǎo āi dà jīng wèn yuē:" xiōng yīn líng bù yuǎn, jīn lái jiàn dì, bì yǒu shì gù." xiāng táo yuē:" gǎn xián dì jì yì, chū dēng shì lù, zòu qǐng zàng wú, gèng zèng zhòng jué, bìng guān guǒ yī qīn zhī měi, fán shì shí quán. dàn fén dì yǔ jīng kē mù xiāng lián jìn, cǐ rén zài shì shí, wèi cì qín wáng bù zhōng bèi lù, gāo jiàn lí yǐ qí shī zàng yú cǐ chù. shén jí wēi měng. měi yè zhàng jiàn lái mà wú yuē:' rǔ shì dòng sǐ è shā zhī rén, ān gǎn jiàn fén jū wú shàng jiān, duó wú fēng shuǐ? ruò bù qiān yí tā chǔ, wú fā mù qǔ shī, zhì zhī yě wài!' yǒu cǐ wēi nàn, tè gào xián dì. wàng gǎi zàng yú tā chǔ, yǐ miǎn cǐ huò." jiǎo āi zài yù wèn zhī, fēng qǐ hū rán bú jiàn. jiǎo āi zài xiǎng táng zhōng, yī mèng yī jiào, jǐn jì qí shì.
角哀辞了元王,径奔粱山地面,寻旧日枯桑之处。果见伯桃死尸尚在,颜貌如生前一般。角哀乃再拜而哭,呼左右唤集乡中父老,卜地于浦塘之原:前临大溪,后靠高崖,左右诸峰齐抱,风水甚好。遂以香汤林浴伯桃之尸,穿戴大夫衣冠;置内棺外椁,安葬起坟;四周筑墙栽树;离坟一十步建享堂;塑伯桃仪容;立华表,柱上建牌额;墙侧盖瓦屋,令人看守。造毕,设祭于享堂,哭泣甚切。乡老从人,无不下泪。祭罢,各自散去。角哀是夜明灯燃烛而坐,感叹不己。忽然一阵阴风飒飒,烛灭复明。角哀视之,见一人于灯影中,或进或退,隐隐有哭声。角哀叱曰:“何人也?辄敢夤夜而人!”其人不言。角哀起而视之,乃伯桃也。角哀大惊问曰:“兄阴灵不远,今来见弟,必有事故。”相桃曰:“感贤弟记忆,初登仕路,奏请葬吾,更赠重爵,并棺椁衣衾之美,凡事十全。但坟地与荆轲墓相连近,此人在世时,为刺秦王不中被戮,高渐离以其尸葬于此处。神极威猛。每夜仗剑来骂吾曰:‘汝是冻死饿杀之人,安敢建坟居吾上肩,夺吾风水?若不迁移他处,吾发墓取尸,掷之野外!’有此危难,特告贤弟。望改葬于他处,以免此祸。”角哀再欲问之,风起忽然不见。角哀在享堂中,一梦一觉,尽记其事。
tiān míng, zài huàn xiāng lǎo, wèn:" cǐ chù yǒu fén xiāng jìn fǒu?" xiāng lǎo yuē:" sōng yīn zhōng yǒu jīng kē mù, mù qián yǒu miào." jiǎo āi yuē:" cǐ rén xī cì qín wáng, bù zhōng bèi shā, yuán hé yǒu fén yú cǐ?" xiāng lǎo yuē:" gāo jiàn lí nǎi cǐ jiān rén, zhī jīng kē bèi hài, qì shī yě wài, nǎi dào qí shī, zàng yú cǐ dì. měi měi xiǎn líng. shì rén jiàn miào yú cǐ, sì shí xiǎng jì, yǐ qiú fú lì." jiǎo āi wén yán, tòu xìn mèng zhōng zhī shì. yǐn cóng zhě jìng bēn jīng kē miào, zhǐ qí shén ér mà yuē:" rǔ nǎi yàn bāng yī pǐ fū, shòu yàn tài zǐ dú yǎng, míng jī zhòng bǎo, jǐn rǔ shòu yòng. bù sī liáng cè yǐ fù zhòng tuō, rén qín xíng shì, sàng shēn wù guó. què lái cǐ chù jīng huò xiāng mín, ér qiú jì bǎ! wú xiōng zuǒ bó táo, dāng dài míng nuò, rén yì lián jié zhī shì, rǔ ān gǎn bī zhī? zài rú cǐ, wú dāng huǐ qí miào, ér fā qí zhǒng, yǒng jué rǔ zhī gēn běn!" mà qì, què lái bó táo mù qián zhù yuē:" rú jīng kē jīn yè zài lái, xiōng dāng bào wǒ." guī dào xiǎng táng, shì yè bǐng zhú yǐ chí. guǒ jiàn bó táo gěng yè ér lái, gào yuē:" gǎn xián dì rú cǐ, qīn jīng kē cóng rén jí duō, zhǐ tǔ rén suǒ xiàn. xián dì kě jiǎn cǎo wéi rén, yǐ cǎi wèi yī, shǒu zhí qì xiè, fén yú mù qián. wú dé qí zhù, shǐ jīng kē bù néng qīn hài." yán bà bú jiàn. jiǎo āi lián yè shǐ rén shù cǎo wéi rén, yǐ cǎi wèi yī, gè zhí dāo qiāng qì xiè, jiàn shù shí yú mù cè, yǐ huǒ fén zhī. zhù yuē:" rú qí wú shì, yì wàng huí bào."
天明,再唤乡老,问:“此处有坟相近否?”乡老曰:“松阴中有荆轲墓,墓前有庙。”角哀曰:“此人昔刺秦王,不中被杀,缘何有坟于此?”乡老曰:“高渐离乃此间人,知荆轲被害,弃尸野外,乃盗其尸,葬于此地。每每显灵。士人建庙于此,四时享祭,以求福利。”角哀闻言,透信梦中之事。引从者径奔荆轲庙,指其神而骂曰:“汝乃燕邦一匹夫,受燕太子毒养,名姬重宝,尽汝受用。不思良策以副重托,人秦行事,丧身误国。却来此处惊惑乡民,而求祭把!吾兄左伯桃,当代名懦,仁义廉洁之士,汝安敢逼之?再如此,吾当毁其庙,而发其冢,永绝汝之根本!”骂讫,却来伯桃墓前祝曰:“如荆轲今夜再来,兄当报我。”归到享堂,是夜秉烛以持。果见伯桃哽咽而来,告曰:“感贤弟如此,亲荆轲从人极多,旨土人所献。贤弟可柬草为人,以彩为衣,手执器械,焚于墓前。吾得其助,使荆轲不能侵害。”言罢不见。角哀连夜使人束草为人,以彩为衣,各执刀枪器械,建数十于墓侧,以火焚之。祝曰:“如其无事,亦望回报。”
guī dào xiǎng táng, shì yè wén fēng yǔ zhī shēng, rú rén zhàn dí. jiǎo āi chū hù guān zhī, jiàn bó táo bēn zǒu ér lái, yán yuē:" dì suǒ fén zhī rén, bù dé qí yòng. jīng kē yòu yǒu gāo jiàn lí xiāng zhù, bù jiǔ wú shī bì chū mù yǐ. wàng xián dì zǎo yǔ qiān yí tā chǔ bìn zàng, tù shòu cǐ huò." jiǎo āi yuē:" cǐ rén ān gǎn rú cǐ qī líng wú xiōng! dì dāng lì zhù yǐ zhàn zhī. bó táo yuē:" dì, yáng rén yě, wǒ jiē yīn guǐ: yáng rén suī yǒu yǒng liè, chén shì xiàng gé, yān néng zhàn yīn guǐ yě? suī jīng cǎo zhī rén, dàn néng zhù hǎn, bù néng tuì cǐ qiáng hún." jiǎo āi yuē:" xiōng qiě qù, dì lái rì zì yǒu qū chǔ. cì rì, jiǎo āi zài dào jīng kē miào zhōng dà mà, dǎ huǐ shén xiàng. fāng yù qǔ huǒ fén miào, zhī jiàn xiāng lǎo shù rén, zài sì āi qiú yuē:" cǐ nǎi yī cūn xiāng huǒ, ruò chù fàn zhī, kǒng lù huò yú bǎi xìng." xū yú zhī jiān, tǔ rén jù jí, dōu lái qiú gào. jiǎo āi ǎo tā bù guò, zhǐ de bà jiǔ
归到享堂,是夜闻风雨之声,如人战敌。角哀出户观之,见伯桃奔走而来,言曰:“弟所焚之人,不得其用。荆轲又有高渐离相助,不久吾尸必出墓矣。望贤弟早与迁移他处殡葬,兔受此祸。”角哀曰:“此人安敢如此欺凌吾兄!弟当力助以战之。伯桃曰:“弟,阳人也,我皆阴鬼:阳人虽有勇烈,尘世相隔,焉能战阴鬼也?虽茎草之人,但能助喊,不能退此强魂。”角哀曰:“兄且去,弟来日自有区处。次日,角哀再到荆轲庙中大骂,打毁神像。方欲取火焚庙,只见乡老数人,再四哀求曰:“此乃一村香火,若触犯之,恐赂祸于百姓。”须舆之间,土人聚集,都来求告。角哀拗他不过,只得罢久
huí dào xiǎng táng, xiū yī dào biǎo zhāng, shàng xiè chǔ wáng, yán:" xī rì bó bìng liáng yǔ chén, yīn cǐ dé huó, yǐ yù shèng zhǔ. zhòng méng hòu jué, hū shēng zú yǐ, róng chén hòu shì jìn xīn tú bào." cí yì shén qiè. biǎo fù cóng rén, rán hòu dào bó táo mù cè, dà kū yī chǎng. yǔ cóng zhě yuē:" wú xiōng bèi jīng kē qiáng hún suǒ bī, qù wǎng wú mén, wú suǒ bù rěn. yù fén miào jué fén, yòu kǒng fú tǔ rén zhī yì. níng sǐ wèi quán xià zhī guǐ, lì zhù wú xiōng, zhàn cǐ qiáng hún. rǔ děng kě jiāng wú shī zàng yú cǐ mù shàng yòu, shēng sǐ gòng chǔ, yǐ bào wú xiōng bìng liáng zhī yì. huí zòu chǔ jūn, wàn qǐ tīng nà chén yán, yǒng bǎo shān hé shè jì." yán qì, chè qǔ pèi jiàn, zì zé ér sǐ. cóng zhě jí jiù bù jí, sù jù yī guān bìn liàn, lǐ yú bó táo mù cè.
回到享堂,修一道表章,上谢楚王,言:“昔日伯并粮与臣,因此得活,以遇圣主。重蒙厚爵,乎生足矣,容臣后世尽心图报。”词意甚切。表付从人,然后到伯桃墓侧,大哭一场。与从者曰:“吾兄被荆轲强魂所逼,去往无门,吾所不忍。欲焚庙掘坟,又恐拂土人之意。宁死为泉下之鬼,力助吾兄,战此强魂。汝等可将吾尸葬于此墓上右,生死共处,以报吾兄并粮之义。回奏楚君,万乞听纳臣言,永保山河社稷。”言讫,掣取佩剑,自则而死。从者急救不及,速具衣棺殡殓,理于伯桃墓侧。
shì yè èr gēng, fēng yǔ dà zuò, léi diàn jiāo jiā, hǎn shā zhī shēng, wén shù shí lǐ. qīng xiǎo shì zhī, jīng kē mù shàng, zhèn liè rú fā, bái gǔ sàn yú mù qián. mù biān sōng xiāng, hé gēn bá qǐ. miào zhōng hū rán qǐ huǒ, shāo zuò zì dì. xiāng lǎo dà jīng, dōu wǎng yáng zuǒ èr mù qián, fén xiāng zhǎn bài. cóng zhě huí chǔ guó, jiāng cǐ shì shàng zòu yuán wáng. yuán wáng gǎn qí yì zhòng, chà guān wǎng mù qián jiàn miào, jiā fēng shàng dài fū, shè cì miào é yuē" zhōng yì zhī cí", jiù lì bēi yǐ jì qí shì, zhì jīn xiāng huǒ bù duàn. jīng kē zhī líng, zì cǐ jué yǐ. tǔ rén sì shí jì bǎ, suǒ dǎo shén líng. yǒu gǔ shī yún:
是夜二更,风雨大作,雷电交加,喊杀之声,闻数十里。清晓视之,荆轲墓上,震烈如发,白骨散于墓前。墓边松相,和根拔起。庙中忽然起火,烧做自地。乡老大惊,都往羊、左二墓前,焚香展拜。从者回楚国,将此事上奏元王。元王感其义重,差官往墓前建庙,加封上大夫,赦赐庙额曰“忠义之词”,就立碑以记其事,至今香火不断。荆轲之灵,自此绝矣。土人四时祭把,所祷甚灵。有古诗云:
gǔ lái rén yì bāo tiān dì, zhī zài rén xīn fāng cùn jiān. èr shì miào qián qiū rì jìng, yīng hún cháng bàn yuè guāng hán.
古来仁义包天地,只在人心方寸间。二士庙前秋日净,英魂常伴月光寒。