zhòng míng jī chūn fēng diào liǔ qī
眾名姬春風吊柳七
běi jué xiū shàng shū, nán shān guī bì lú.
北厥休上書,南山歸敝廬。
bù cái míng zhǔ qì, duō bìng gù rén shū.
不才明主棄,多病故人疏。
bái fà cuī nián lǎo, qīng yáng bī suì chú.
白髮催年老,青陽逼歲除。
yǒng huái chóu bù mèi, sōng yuè yè chuāng xū.
永懷愁不寐,松月夜窗虛。
zhè shǒu shī, nǎi shì táng cháo mèng hào rán suǒ zuò. tā shì xiāng yáng dì yī gè yǒu míng de shī rén, liú yù dōng jīng, zǎi xiàng zhāng shuō shén zhòng qí cái, yǔ zhī jiāo hòu. yī rì, zhāng shuō zài zhōng shū shěng rù zhí, cǎo yīng zhì shī, kǔ sī bù jiù. dào táng lì mì qǐng mèng hào rán dào lái, shāng liáng yī lián shī jù. zhèng ěr pēng chá xì lùn, hū rán táng míng huáng jià dào. mèng hào rán wú chù duǒ bì, fú yú chuáng hòu. míng huáng zǎo jǐ qiáo jiàn, wèn zhāng shuō dào: shì cái bì zhèn zhě, hé rén yě? zhāng shuō zòu dào: cǐ xiāng yáng shī rén mèng hào rán, chén zhī gù yǒu. ǒu rán lái cǐ, yīn bù yī, bù gǎn táng tū shèng jià. míng huáng dào: zhèn yì sù wén cǐ rén zhī míng, yuàn yī jiàn zhī. mèng hào rán zhǐ de chū lái, bài fú yú dì, kǒu chēng: sǐ zuì. míng huáng dào: wén qīng shàn shī, kě jiāng shēng píng dé yì yī shǒu, sòng yǔ zhèn tīng? mèng hào rán jiù sòng le běi jué xiū shàng shū zhè yī shǒu. míng huáng dào: qīng fēi bù cái zhī liú, zhèn yì wèi wèi míng zhǔ rán qīng zì bù lái jiàn zhèn, zhèn wèi cháng qì qīng yě. dāng xià lóng yán bù yuè, qǐ jià qù le. cì rì, zhāng shuō rù cháo, jiàn dì xiè zuì, yīn lì jiàn jié rán zhī cái, kě chōng guǎn zhí. míng huáng dào: qián zhèn wén mèng hào rán yǒu liú xīng zhān hé hàn, shū yǔ dī wú tóng zhī jù, hé qí qīng xīn! yòu wén yǒu qì zhēng yún mèng zé, bō hàn yuè yáng lóu zhī jù, hé qí xióng zhuàng! zuó zài zhèn qián, piān shù kū gǎo zhī cí, yòu qiě zhōng huái yuàn wàng, fēi yòng shì zhī qì yě. xuān tīng guī nán shān, yǐ chéng qí zhì! yóu shì zhōng shēn bù yòng, zhì jīn rén chēng wèi mèng shān rén. hòu rén yǒu shī tàn yún:
這首詩,乃是唐朝孟浩然所作。他是襄陽第一個有名的詩人,流寓東京,宰相張說甚重其才,與之交厚。一日,張說在中書省入直,草應制詩,苦思不就。道堂吏密請孟浩然到來,商量一聯詩句。正爾烹茶細論,忽然唐明皇駕到。孟浩然無處躲避,伏於床後。明皇早己瞧見,問張說道:「適才避朕者,何人也?」張說奏道:「此襄陽詩人孟浩然,臣之故友。偶然來此,因布衣,不敢唐突聖駕。」明皇道:「朕亦素聞此人之名,願一見之。」孟浩然只得出來,拜伏於地,口稱:「死罪。」明皇道:「聞卿善詩,可將生平得意一首,誦與朕聽?」孟浩然就誦了《北厥休上書》這一首。明皇道:「卿非不才之流,朕亦未為明主;然卿自不來見朕,朕未嘗棄卿也。」當下龍顏不悅,起駕去了。次日,張說入朝,見帝謝罪,因力薦潔然之才,可充館職。明皇道:「前朕聞孟浩然有『流星譫河漢,疏雨滴梧桐』之句,何其清新!又聞有『氣蒸雲夢澤,波憾岳陽樓』之句,何其雄壯!昨在朕前,偏述枯搞之辭,又且中懷怨望,非用世之器也。宣聽歸南山,以成其志!」由是終身不用,至今人稱為孟山人。後人有詩嘆云:
xīn shī yī shǒu xiàn dāng cháo, yù wàng róng huá zhuǎn jì liáo.
新詩一首獻當朝,欲望榮華轉寂寥。
bú shì bù cái míng zhǔ qì, cóng lái guì jiàn mìng zhòng zhāo.
不是不才明主棄,從來貴賤命中招。
gǔ rén zhōng, yǒu yīn yī yán bài xiāng de, yòu yǒu yī piān fù shàng yù zhǔ de, nà mèng hào rán zhǐ wèi cuò niàn le bā jù shī, shī le jūn wáng zhī yì, qǐ fēi mìng hū? rú jīn wǒ yòu shuō yī zhuāng gù shì, yě shì gè yǒu míng cái zǐ, zhǐ wèi yī shǒu cí shàng wù le gōng míng, zhōng shēn kǎn lǐn, hòu lái diān dào chéng le fēng liú jiā huà. nà rén shì shuí? shuō qǐ lái, shì sòng shén zōng shí rén, xìng liǔ, míng yǒng, zì qí qīng. yuán shì jiàn níng fǔ chóng ān xiàn rén shì, yīn suí fù qīn zuò huàn, liú luò dōng jīng. pái háng dì qī, rén dōu chēng wèi liǔ qī guān rén. nián èr shí wǔ suì, fēng zī sǎ luò, rén cái chū zhòng qín qí shū huà, wú suǒ bù tōng zhì yú yín shī zuò fù, yóu qí běn děng. hái yǒu yī jiàn, zuì qí suǒ zhǎng, nǎi shì tián cí. zěn me jiào zuò tián cí? jiǎ rú lǐ tài zì yǒu yì qín é pú sà mán, wáng wéi yǒu yù lún páo, zhè dōu shì cí míng, yòu wèi zhī shī yú, táng shí míng jì duō gē zhī. zhì sòng shí, dà yuán fǔ lè guān, bó cǎi cí míng, tián qiāng jìn yù. zhè gè cí, bǐ qiè shēng diào, fēn pèi shí èr lǜ, qí mǒu lǜ mǒu diào, jù zhǎng jù duǎn, hé yòng hū shǎng qù rù sì shēng zì yǎn, yǒu gè yí dìng bù yí zhī gé. zuò cí zhě, àn gé tián rù, wù yào zì yǔ yīn xié, yī xiē dù zhuàn bù dé, suǒ yǐ wèi zhī tián cí. nà liǔ qī guān rén yú yīn lǜ lǐ miàn, dì yī jīng tōng, jiāng dà chéng fǔ lè cí, jiā tiān zhì èr bǎi yú diào, zhēn gè shì cí jiā dú bù. tā yě zì shì qí cái, méi yǒu yī gè rén kàn de rù yǎn, suǒ yǐ shào shēn zhī mén, jué bù qù zǒu, wén zì zhī jiāo, yě méi yǒu rén. zhōng rì zhǐ shì chuān huā jiē, zǒu liǔ xiàng, dōng jīng duō shǎo míng jì, wú bù jìng mù tā, yǐ dé jiàn wèi róng. ruò yǒu bù rèn dé liǔ qī zhě, zhòng rén dōu xiào tā wèi xià pǐn, bù liè mèi mei zhī shù. suǒ yǐ jì jiā chuán chū jǐ jù kǒu hào. dào shì:
古人中,有因一言拜相的,又有一篇賦上遇主的,那孟浩然只為錯念了八句詩,失了君王之意,豈非命乎?如今我又說一樁故事,也是個有名才子,只為一首詞上誤了功名,終身坎凜,後來顛到成了風流佳話。那人是誰?說起來,是宋神宗時人,姓柳,名永,字耆卿。原是建寧府崇安縣人氏,因隨父親作宦,流落東京。排行第七,人都稱為柳七官人。年二十五歲,丰姿灑落,人才出眾;琴、棋、書、畫,無所不通;至於吟詩作賦,尤其本等。還有一件,最其所長,乃是填詞。怎麼叫做填詞?假如李太自有《憶秦娥》、《菩薩蠻》,王維有《郁輪袍》,這都是詞名,又謂之詩餘,唐時名妓多歌之。至宋時,大員府樂官,博採詞名,填腔進御。這個詞,比切聲調,分配十二律,其某律某調,句長句短,合用乎、上、去、入四聲字眼,有個一定不移之格。作詞者,按格填入,務要字與音協,一些杜撰不得,所以謂之填詞。那柳七官人於音律裡面,第一精通,將大晟府樂詞,加添至二百餘調,真箇是詞家獨步。他也自恃其才,沒有一個人看得入眼,所以紹紳之門,絕不去走,文字之交,也沒有人。終日只是穿花街,走柳巷,東京多少名妓,無不敬慕他,以得見為榮。若有不認得柳七者,眾人都笑他為下品,不列妹妹之數。所以妓家傳出幾句口號。道是:
bù yuàn chuān xù luó, yuàn yī liǔ qī gē
不願穿續羅,願依柳七哥;
bù yuàn jūn wáng zhào, yuàn dé liǔ qī jiào:
不願君王召,願得柳七叫:
bù yuàn qiān huáng jīn, yuàn zhōng liǔ qī xīn
不願千黃金,願中柳七心;
bù yuàn shén xiān jiàn, yuàn shí liǔ qī miàn.
不願神仙見,願識柳七面。
nà liǔ qī guān rén, zhēn gè shì zhāo zhāo chǔ guǎn, yè yè qín lóu. nèi zhōng yǒu yī gè chū míng shàng děng de xíng shǒu, wǎng lái yóu mì. yī gè huàn zuò chén shī shī, yī gè huàn zuò zhào xiāng xiāng, yī gè huàn zuò xú dōng dōng. zhè yī gè xíng shǒu, shàn zhe zì jǐ qián cái, zhēng yǎng liǔ qī guān rén. zěn jiàn dé? yǒu xì tí yī cí, míng xī jiāng yuè wèi zhèng:
那柳七官人,真箇是朝朝楚館,夜夜秦樓。內中有一個出名上等的行首,往來尤密。一個喚做陳師師,一個喚做趙香香,一個喚做徐冬冬。這一個行首,贍着自己錢財,爭養柳七官人。怎見得?有戲題一詞,名《西江月》為證:
diào xiào shī shī zuì guàn, xiāng xiāng àn dì qíng duō, jīn jīn yǔ wǒ shā pí hé, dú zì wō pán yī gè. guǎn zì xià dá wú fēn, bì zì jiā diǎn rú hé? quán jiāng hǎo zì zì tíng nà, hǎo zì zhōng sī zhe wǒ.
「調笑師師最慣,香香暗地情多,今今與我煞脾和,獨自窩盤一個。『管』字下達無分,『閉』字加點如何?權將『好』字自停那,『好』字中司着我。」
zhè liǔ qī guān rén, shī cí wén cǎi, yā yú cháo shì. yīn cǐ jìn shì guān yuán, suī wén tā shì cái gāo ào, què yě duō shǎo jìng mù tā de. nà shí tiān xià tài píng, fán yī cái yī yì zhī shì, wú bù lù yòng. yǒu sī jiàn liǔ yǒng cái míng, cháo zhōng yòu yǒu rén bǎo zòu, chú shòu zhè jiāng guǎn xià yú háng xiàn zǎi. zhè xiàn zǎi guān ér, suī bù mǎn liǔ qí qīng zhī yì, bǎ zuò gè jìn shēn zhī jiē, què yě bà le. zhǐ shì shě bù dé nà yī gè xíng shǒu. shí zhí chūn mù, jiāng yù qǐ chéng, nǎi zhì xī jiāng yuè wèi cí, yǐ yù xī bié zhī yì:
這柳七官人,詩詞文采,壓於朝士。因此近侍官員,雖聞他恃才高傲,卻也多少敬慕他的。那時天下太平,凡一才一藝之士,無不錄用。有司薦柳永才名,朝中又有人保奏,除授浙江管下餘杭縣宰。這縣宰官兒,雖不滿柳耆卿之意,把做個進身之階,卻也罷了。只是捨不得那一個行首。時值春暮,將欲起程,乃制《西江月》為詞,以寓惜別之意:
fēng é xiù lián gāo juǎn, shòu yán zhū hù pín yáo. liǎng gān hóng yuē shàng huā shāo, chūn shuì yàn yàn nán jué. hǎo mèng wǎng suí fēi xù, xián chóu nóng shèng xiāng láo. bù chéng yǔ mù yǔ yún cháo, yòu shì sháo guāng guò le.
風額繡簾高卷,獸檐朱戶頻搖。兩竿紅曰上花梢,春睡厭厭難覺。好夢枉隨飛絮,閒愁濃勝香醪。不成雨暮與雲朝,又是韶光過了。
yī gè xíng shǒu, wén dé liǔ qī guān rén zhè jiāng fù rèn, dōu lái jiàn bié. zhòng jì zhì zhě rú yún, qí qīng kǒu zhàn rú mèng lìng yún:
一個行首,聞得柳七官人浙江赴任,都來餞別。眾妓至者如雲,耆卿口占《如夢令》云:
jiāo wài lǜ yīn qiān lǐ, yǎn yìng hóng qún shí duì. xī bié yǔ fāng zhǎng, chē mǎ cuī rén sù qù. tōu lèi, tōu lèi, nà de fēn shēn yīng nǐ!
郊外綠陰千里,掩映紅裙十隊。惜別語方長,車馬催人速去。偷淚,偷淚,那得分身應你!
liǔ qī guān rén bié le zhòng míng jī, xié zhe qín jiàn shū xiāng, bàn zuò yóu xué xiù shì, yí lì shàng lù, yí lù guān kàn fēng jǐng. xíng zhì jiāng zhōu, fǎng wèn běn chù míng jì. yǒu rén shuō dào: cǐ chù zhǐ yǒu xiè yù yīng, cái sè dì yī. qí qīng wèn le zhù chù, jìng lái xiāng fǎng. yù yīng yíng jiē le, jiàn qí qīng rén wù wén yǎ, biàn yāo rù gè xiǎo xiǎo shū fáng. qí qīng jǔ mù kàn shí, guǒ rán bǎi shè dé jīng zhì. dàn jiàn: míng chuāng jìng jǐ, zhú gùn chá lú. chuáng sī guà yī zhāng míng qín, bì shàng xuán yī fú gǔ huà. xiāng fēng bù sàn, bǎo lú zhōng cháng rè chén tán qīng fēng bī rén, huā píng nèi pín tiān xīn shuǐ. wàn juǎn tú shū gōng wán lǎn, yī pēng qí jú zuǒ huān yú. qí qīng kàn tā zhuō shàng bǎi zhe yī cè shū, tí yún: liǔ qī xīn cí. jiǎn kāi kàn shí, dōu shì qí qīng hū yuē de lè fǔ, yíng tóu xì zì, xiě dé qí zhěng. qí qīng wèn dào: cǐ cí hé chù dé lái? yù yīng dào: cǐ nǎi dōng jīng cái zǐ liǔ qī guān rén suǒ zuò, wàng hū xī shén ài qí cí, měi tīng rén chuán sòng, zhé shǒu lù chéng zhì. qí qīng yòu wèn: tiān xià cí rén shén duō, qīng hé yǐ dú ài cǐ zuò? yù yīng dào: tā miáo qíng xiě jǐng, zì zì bī zhēn. rú qiū sī yī piān mò yún: àn xiāng wàng, duàn hóng shēng lǐ, lì jǐn xié yáng. qiū bié yī piān yún: jīn xiāo jiǔ xǐng hé chù? yáng liǔ xiǎo fēng cán yuè. cǐ děng yǔ, rén bù néng dào. wàng měi sòng qí cí, bù rěn shì shǒu, hèn bù dé jiàn qí rén ěr. qí qīng dào: qīng yào shí liǔ qī guān rén fǒu? zhǐ xiǎo shēng jiù shì. yù yīng dà jīng, wèn qí lái lì. qí qīng jiāng yú háng fù rèn zhī shì, shuō le yī biàn. yù yīng bài dǎo zài dì, dào: jiàn wàng fán tāi, bù shí shén xiān, wàng qǐ shù zuì. zhì jiǔ kuǎn dài, yīn qín liú sù.
柳七官人別了眾名姬,攜着琴、劍、書箱,扮作遊學秀士,迤儷上路,一路觀看風景。行至江州,訪問本處名妓。有人說道:「此處只有謝玉英,才色第一。」耆卿問了住處,徑來相訪。玉英迎接了,見耆卿人物文雅,便邀入個小小書房。耆卿舉目看時,果然擺設得精緻。但見:明窗淨几,竹棍茶爐。床司掛一張名琴,壁上懸一幅古畫。香風不散,寶爐中常熱沉檀;清風逼人,花瓶內頻添新水。萬捲圖書供玩覽,一抨棋局佐歡娛。耆卿看他桌上擺着一冊書,題云:「柳七新詞」。撿開看時,都是耆卿乎曰的樂府,蠅頭細字,寫得齊整。耆卿問道:「此詞何處得來?」玉英道:「此乃東京才子柳七官人所作,妄乎昔甚愛其詞,每聽人傳誦,輒手錄成帙。」耆卿又問:「天下詞人甚多,卿何以獨愛此作?」玉英道:「他描情寫景,字字逼真。如《秋思》一篇末云:『黯相望,斷鴻聲里,立盡斜陽。』《秋別》一篇云:『今宵酒醒何處?楊柳曉風殘月。』此等語,人不能道。妄每誦其詞,不忍釋手,恨不得見其人耳。」耆卿道:「卿要識柳七官人否?只小生就是。」玉英大驚,問其來歷。耆卿將餘杭赴任之事,說了一遍。玉英拜倒在地,道:賤妄凡胎,不識神仙,望乞恕罪。」置酒款待,殷勤留宿。
qí qīng shēn gǎn qí yì, yī lián wèi le yī wǔ rì kǒng pà wù le píng xiàn, zhǐ de gào bié. yù yīng shí fēn juàn liàn, shè xià shān méng hǎi shì, yī xīn yào xiāng suí liǔ qī guān rén, shì fèng jī zhǒu. qí qīng dào: fù rèn bù biàn. ruò guǒ yǒu cǐ xīn, hòu rèn mǎn huí yuē, tóng dào zhǎng ān. yù yīng dào: jì méng guān rén bù qì jiàn wàng, cóng jīn wèi shǐ, jí dāng dù mén jué kè yǐ chí. qiē wù yí qì, shǐ wàng yǒu bái tóu zhī tàn. qí qīng suǒ zhǐ, xiě xià yī cí, míng yù nǚ yáo xiān pèi. cí yún:
耆卿深感其意,一連位了一五日;恐怕誤了憑限,只得告別。玉英十分眷戀,設下山盟海誓,一心要相隨柳七官人,侍奉箕帚。耆卿道:「赴任不便。若果有此心,候任滿回曰,同到長安。」玉英道:「既蒙官人不棄賤妄,從今為始,即當杜門絕客以持。切勿遺棄,使妄有白頭之嘆。」耆卿索紙,寫下一詞,名《玉女搖仙佩》。詞云:
fēi qióng bàn lǚ, ǒu bié zhū guān, wèi fǎn shén xiān xíng zhuì. qǔ cì shū zhuāng, xún cháng yán yǔ, yǒu de jǐ duō mèi lì? nǐ bǎ míng huā bǐ, kǒng páng rén xiào wǒ, tán hé róng yì. xì sī suàn, yǒu pā yàn huì, wéi shì shēn hóng qiǎn zì ér jǐ. zhēng rú zhè duō qíng, zhàn dé rén sī qiān jiāo bǎi mèi. xū xìn huà táng xiù tú, hào yuè qīng fēng, rěn bǎ guāng yīn qīng qì? zì gǔ jí jīn, jiā rén cái zǐ, shǎo dé dāng nián shuāng měi! qiě bā nèn xiāng wēi yǐ, wèi xiāo de lián wǒ duō cái duō yì. yuàn nǎi nǎi lán xīn huì xìng, zhěn qián yán xià, biǎo yú shēn yì. wèi méng shì, jīn shēng duàn bù gū yuān bèi.
飛瓊伴侶,偶別珠官,未返神仙行綴。取次梳妝,尋常言語,有得幾多妹麗?擬把名花比,恐旁人笑我,談何容易。細思算,有葩艷卉,惟是深紅淺自而己。爭如這多情,占得人司千嬌百媚。須信畫堂繡圖,皓月清風,忍把光陰輕棄?自古及今,佳人才子,少得當年雙美!且芭恁相偎倚,未消得憐我多才多藝。願奶奶蘭心蕙性,枕前言下,表余深意。為盟誓,今生斷不辜鴛被。
qí qīng yín cí bà, bié le yù yīng shàng lù. bù yī rì. lái dào gū sū dì fāng, kàn jiàn shān míng shuǐ xiù, dào gè lù páng jiǔ lóu shàng, zhān yǐn yī bēi. hū tīng dé gǔ shēng qí xiǎng, lín chuāng ér wàng, nǎi shì yī qún ér tóng, diào le xiǎo chuán, zài hú shàng xì shuǐ cǎi lián. kǒu zhōng chàng zhe wú gē yún:
耆卿吟詞罷,別了玉英上路。不一日。來到姑蘇地方,看見山明水秀,到個路旁酒樓上,沾飲一杯。忽聽得鼓聲齊響,臨窗而望,乃是一群兒童,掉了小船,在湖上戲水採蓮。口中唱着吳歌云:
cǎi lián ā jiě dòu shū zhuāng, hǎo sì hóng lián dā gè zì lián zhēng. hóng lián zì dào yán sè hǎo, zì lián zì dào fěn huā xiāng. fěn huā xiāng, fěn huā xiāng, tān huā rén yī jiàn biàn lái qiǎng. hóng gè yě wǔ jiǎ, zì gè yě fú qiáng. dāng miàn xià shǒu fú dé, hé nǐ sī xià shāng liáng, hǎo xiàng hé yè zhē shēn wú rén jiàn, xià tóu chéng ǒu dài sī zhǎng.
採蓮阿姐斗梳妝,好似紅蓮搭個自蓮爭。紅蓮自道顏色好,自蓮自道粉花香。粉花香,粉花香,貪花人一見便來搶。紅個也武賈,自個也弗強。當面下手弗得,和你私下商量,好像荷葉遮身無人見,下頭成藕帶絲長。
liǔ qī guān rén tīng bà, qǔ chū bǐ lái, yě zuò yī zhī wú gē, tí yú bì shàng. gē yún:
柳七官人聽罷,取出筆來,也做一隻吳歌,題於壁上。歌云:
shí lǐ hé huā jiǔ lǐ hóng, zhōng sī yī duǒ zì sōng sōng. zì lián zé hǎo mō ǒu chī, hóng lián zé hǎo jié lián péng. jié lián péng, jié lián péng, lián péng shēng de wǔ líng lǒng. dù lǐ yī tuán qīng qù, wài tóu bāo guǒ chóng chóng. yǒu rén chī zhe zī wèi, yī shí pī pò nán róng. zhǐ tú kǒu tián, nà de zhī wǒ xīn lǐ kǔ? kāi huā jié zi yī chǎng kōng.
十里荷花九里紅,中司一朵自松松。自蓮則好摸藕吃,紅蓮則好結蓮蓬。結蓮蓬,結蓮蓬,蓮蓬生得武玲攏。肚裡一團清趣,外頭包裹重重。有人吃著滋味,一時劈破難容。只圖口甜,那得知我心裡苦?開花結子一場空。
zhè shǒu wú gē, liú chuán wú xià, zhì jīn yǒu rén chàng zhī.
這首吳歌,流傳吳下,至今有人唱之。
què shuō liǔ qī guān rén guò le gū sū, lái dào yú háng xiàn shàng rèn, duān dì wèi guān qīng zhèng, sòng jiǎn cí xī. tīng zhèng zhī xiá, biàn zài dà dí tiān zhù yóu quán zhū shān, dēng lín yóu wán, fù shī yǐn jiǔ. zhè yú háng xiàn zhōng, yě yǒu jǐ jiā guān jì, lún fān chéng zhí. dàn shì sòng dié zhōng fàn zhě jì zhe míng zì, biàn bù zhǔn xíng. jì zhōng yǒu gè zhōu yuè xiān, pō yǒu zī sè, gèng tōng wén mò. yī rì, zài xiàn yá chàng qǔ qíng jiǔ, liǔ xiàn zǎi jiàn tā shì yǒu bù lè zhī sè, wèn qí yuán gù. yuè xiān dī tóu bù yǔ, liǎng lèi jiāo liú. xiàn zǎi zài yī pán wèn, yuè xiān zhǐ de gào sù. yuán lái yuè xiān yǔ běn dì yī gè huáng xiù cái, qíng yì shén mì. yuè xiān yī xīn zhǐ yào jià nà xiù cái, qīn xiù cái jiā pín, bù néng bèi bàn cái lǐ. yuè xiān shǒu nà xiù cái zhī jié, shì bù jiē kè. lǎo bǎo zài yī bī pò, zhǐ shì bù cóng yīn shì qīn shēng zhī nǚ, wú kě nài hé. huáng xiù cái shū guǎn yǔ yuè xiān zhǐ gé yī tiáo dà hé, měi yè yuè xiān dù chuán ér qù, yǔ xiù cái xiāng jù, zhì xiǎo yòu huí. tóng xiàn yǒu gè liú èr yuán wài, ài yuè xiān fēng zī, yù yǔ huān huì. yuè xiān zhí yì bù kěn, yín shī sì jù dào:
卻說柳七官人過了姑蘇,來到餘杭縣上任,端的為官清正,訟簡詞稀。聽政之暇,便在大滌、天柱、由拳諸山,登臨遊玩,賦詩飲酒。這餘杭縣中,也有幾家官妓,輪番承直。但是訟碟中犯者妓着名字,便不准行。妓中有個周月仙,頗有姿色,更通文墨。一日,在縣衙唱曲情酒,柳縣宰見他似有不樂之色,問其緣故。月仙低頭不語,兩淚交流。縣宰再一盤問,月仙只得告訴。原來月仙與本地一個黃秀才,情意甚密。月仙一心只要嫁那秀才,親秀才家貧,不能備辦財禮。月仙守那秀才之節,誓不接客。老鴇再一逼迫,只是不從;因是親生之女,無可奈何。黃秀才書館與月仙只隔一條大河,每夜月仙渡船而去,與秀才相聚,至曉又回。同縣有個劉二員外,愛月仙丰姿,欲與歡會。月仙執意不肯,吟詩四句道:
bù xué lù páng liǔ, gān tóng yōu gǔ lán yóu fēng ruò xiāng xún, mò zuò yě huā kàn.
不學路旁柳,甘同幽谷蘭;游蜂若相詢,莫作野花看。
liú èr yuán wài xīn shēng yī jì, zhǔ fù zhōu rén, jiào tā chéng yuè xiān yè dù, yí zhì wú rén zhī chù, qiáng jiān le tā, qǔ gè zhí zhèng huí huà, zì yǒu zhòng shǎng. zhōu rén tān le shǎng cì, guǒ rán chéng yuè xiān xià chuán, yuǎn yuǎn chēng qù. yuè xiān jiàn bú shì lù, hē tā zhù chuán. nà zhōu rén nà lǐ kěn yī? zhí yáo dào shēng huā shēn chù, pì jìng suǒ zài, jiāng chuán pō le. zǒu rù chuán cāng, bǎ yuè xiān bào zhù, bī zhe dìng yào yún yǔ. yuè xiān zì liào nán yǐ tuō shēn, bù dé jǐ ér cóng zhī. yún shōu yǔ sàn, yuè xiān diào chàng, yín shī yī shǒu:
劉二員外心生一計,囑咐舟人,教他乘月仙夜渡,移至無人之處,強姦了他,取個執證回話,自有重賞。舟人貪了賞賜,果然乘月仙下船,遠遠撐去。月仙見不是路,喝他住船。那舟人那裡肯依?直搖到聲花深處,僻靜所在,將船泊了。走入船艙,把月仙抱住,逼着定要雲雨。月仙自料難以脫身,不得己而從之。雲收雨散,月仙調悵,吟詩一首:
zì hèn shēn wèi jì, zāo wū bù gǎn yán. xiū guī míng yuè dù, lǎn shàng zài huā chuán.
自恨身為妓,遭污不敢言。羞歸明月渡,懶上載花船。
shì yè, yuè xiān réng dào huáng xiù cái guǎn zhōng zhù sù, què bù gǎn shēng gào sù, zhì xiǎo huí jiā. qí zhōu rén jì le zhè sì jù shī, huí fù liú èr yuán wài, yuán wài jiāng yī dìng yín zi, shǎng le zhōu rén qù le. biàn chāi rén yāo qǐng yuè xiān jiā zhōng qíng jiǔ, jiǔ dào bàn hān, yòu qù diào xì yuè xiān, yuè xiān réng jiù bào zǔ. liú èr yuán wài qǔ chū yī bǎ shàn zi lái, shàn shàng yǒu shī sì jù, jiào yuè xiān sòng zhī. yuè xiān dà jīng! yuán lái què shì zhōu zhōng suǒ yín sì jù, dāng xià dùn kǒu wú yán. liú èr yuán wài dào: cǐ chù yá chuáng jǐn bèi, qiáng shì shēng huā míng yuè, xiǎo niáng zǐ wù zài tuī tuō. yuè xiān mǎn miàn xiū jiàn, ān shēn wú dì, zhǐ de cóng le liú èr yuán wài zhī mìng. yǐ hòu liú èr yuán wài yuē zhú zài tā jiā zhàn zhù, bù róng huáng xiù cái xiāng chù. zì gǔ dào: xiǎo niáng zǐ ài qiào, bǎo ér ài chāo. huáng xiù cái suī rán nuò yǎ, zěn bǐ dé liú èr yuán wài yǒu qián yǒu chāo? suī rán zhōng le bǎo ér zhī yì, yuè xiān xīn xià zhǐ xiǎng zhe huáng xiù cái, yǐ cǐ mèn mèn bù lè. jīn fān bèi xiàn zǎi pán wèn bù guò, zhǐ de jiāng qíng sù yǔ. liǔ qí qīng shì fēng liú shǒu lǐng, tīng dé cǐ yǔ, hǎo shēng lián mǐn. dāng rì jiù huàn lǎo bǎo guò lái, jiāng qián bā shí qiān fù zuò shēn jià, qí yuè xiān chú le lè jí. yī miàn qǐng huáng xiù cái xiāng jiàn, qīn lǐng yuè xiān huí qù, chéng qí fū fù. huáng xiù cái yǔ zhōu yuè xiān bài xiè bù jǐn. zhèng shì: fēng yuè kè lián fēng yuè kè, yǒu qíng rén yù yǒu qíng rén.
是夜,月仙仍到黃秀才館中住宿,卻不敢聲告訴,至曉回家。其舟人記了這四句詩,回復劉二員外,員外將一錠銀子,賞了舟人去了。便差人邀請月仙家中情酒,酒到半酣,又去調戲月仙,月仙仍舊報阻。劉二員外取出一把扇子來,扇上有詩四句,教月仙誦之。月仙大驚!原來卻是舟中所吟四句,當下頓口無言。劉二員外道:「此處牙床錦被,強似聲花明月,小娘子勿再推託。」月仙滿面羞漸,安身無地,只得從了劉二員外之命。以後劉二員外曰逐在他家占住,不容黃秀才相處。自古道:小娘子愛俏,鴇兒愛鈔。黃秀才雖然懦雅,怎比得劉二員外有錢有鈔?雖然中了鴇兒之意,月仙心下只想着黃秀才,以此悶悶不樂。今番被縣宰盤問不過,只得將情訴與。柳耆卿是風流首領,聽得此語,好生憐憫。當日就喚老鴇過來,將錢八十千付作身價,耆月仙除了樂籍。一面請黃秀才相見,親領月仙回去,成其夫婦。黃秀才與周月仙拜謝不盡。正是:風月客憐風月客,有情人遇有情人。
liǔ qí qīng zài yú háng yī nián, rèn mǎn hái jīng. xiǎng qǐ xiè yù yīng zhī yuē, biàn dào zài dào jiāng zhōu. yuán lái xiè yù yīng chū bié qí qīng, guǒ rán dù mén jué kè. guò le yī nián zhī hòu, bù jiàn qí qīng tōng wèn, wèi miǎn fēng chóu yuè xiàn, gèng jiān rì yòng zhī xū, wú cóng jìn yì. yuē zhú chē mǎ tián mén, huí tā bù tuō. xiǎng zhe wǔ yè fū qī, wèi zhī suǒ yán zhēn jiǎ yòu yǒu xián hàn cóng zhōng cuān duō, bù tù yòu suí fēng dào duò, yī qián jiē kè. yǒu gè xīn ān dà guì sūn yuán wài, pō yǒu wén yǎ, yǔ tā xiāng chù nián yú, fèi guò yú jīn. qí qīng dào yù yīng jiā xún wèn, zhèng zhí sūn yuán wài yāo yù yīng tóng wǎng hú kǒu kàn chuán qù le. qí qīng dào bù yù. zhī yù yīng fù yuē, yìng yìng bù lè, nǎi qǔ jiān yī fú, zhì cí míng jī wú tóng. cí yún:
柳耆卿在餘杭一年,任滿還京。想起謝玉英之約,便道再到江州。原來謝玉英初別耆卿,果然杜門絕客。過了一年之後,不見耆卿通問,未免風愁月限,更兼日用之需,無從進益。曰逐車馬填門,回他不脫。想着五夜夫妻,未知所言真假;又有閒漢從中攛掇,不兔又隨風倒舵,依前接客。有個新安大貴孫員外,頗有文雅,與他相處年余,費過於金。耆卿到玉英家詢問,正值孫員外邀玉英同往湖口看船去了。耆卿到不遇。知玉英負約,映映不樂,乃取箋一幅,制詞名《擊梧桐》。詞云:
xiāng yè yuán yuán, zī zī mèi mèi, yǎ gé qí róng tiān yǔ. zì shí yī lái biàn hǎo kàn chéng, huì dé yāo náo xīn sù. lín qí zài yuē tóng huān, dìng shì dōu bǎ hū shēng xiàng xǔ. yòu kǒng ēn qíng yì pò nán chéng, wèi miǎn qiān bān sī lǜ. jìn rì zhòng lái, kōng fáng ér jǐ, kǔ shā sì sì yán yǔ. biàn rèn dé tīng rén shù dāng, nǐ bǎ qián yán qīng fù. jiàn shuō lán tái sòng yù, duō cái duō yì shàn cí fù. shì yǔ wèn, zhāo zhāo mù mù, xíng yún hé chù qù?
香靨源源,姿姿媚媚,雅格奇容天與。自識伊來便好看承,會得妖撓心素。臨岐再約同歡,定是都把乎生相許。又恐恩情易破難成,未免千般思慮。近日重來,空房而己,苦殺四四言語。便認得聽人數當,擬把前言輕負。見說蘭台宋玉,多才多藝善詞賦。試與問,朝朝暮暮,行云何處去?
hòu xiě:
後寫:
dōng jīng liǔ yǒng, fǎng yù qīng bù yù, jìn tí. qí qīng xiě bì, niàn le yī biàn, jiāng cí jiān zhān yú bì shàng, fú xiù ér chū. huí dào dōng jīng, lǚ yǒu rén jǔ jiàn, shēng wèi tún tián yuán wài láng zhī zhí. dōng jīng zhè bān míng jī, yī jiù lái wǎng. qí qīng suǒ zhī dǎi qián, jí yī yīng qiú shī cí kuì sòng xià lái de dōng xī, dōu zài jì jiā xiāo huà.
「東京柳永,訪玉卿不遇,浸題。」耆卿寫畢,念了一遍,將詞箋粘於壁上,拂袖而出。回到東京,屢有人舉薦,升為屯田員外郎之職。東京這班名姬,依舊來往。耆卿所支傣錢,及一應求詩詞饋送下來的東西,都在妓家銷化。
yī rì, zhèng zài xú dōng dōng jī cuì lóu xì shuǎ. zǎi xiàng lǚ yí jiǎn chà táng lì chuán mìng, zhí xún jiāng lái. shuō dào: lǚ xiàng gōng liù shí dàn chén, jiā jì wú xīn gē shàng shòu, tè qiú yuán wài yī què, xìng jí huī háo, yǐ biàn yǎn xí. shǔ jǐn èr duān, wú xù sì duān, liáo chōng rùn bǐ zhī jìng, fú qǐ fǔ nà. qí qīng yǔn le, liú táng lì zài lóu xià jiǔ fàn. wèn xú dōng dōng yǒu hǎo zhǐ fǒu, xú dōng dōng zài kuāng zhōng, qǔ chū liǎng fú yīng róng jiān zhǐ, fàng yú àn shàng. qí qīng mó dé mò nóng, zhàn dé bǐ bǎo, fú kāi yī fú jiān zhǐ, bù dǎ cǎo ér, xiě xià qiān qiū suì yī què yún:
一日,正在徐冬冬積翠樓戲耍。宰相呂夷簡差堂吏傳命,直尋將來。說道:「呂相公六十誕辰,家妓無新歌上壽,特求員外一闕,幸即揮毫,以便演習。蜀錦二端,吳續四端,聊充潤筆之敬,伏乞俯納。」耆卿允了,留堂吏在樓下酒飯。問徐冬冬有好紙否,徐冬冬在筐中,取出兩幅英蓉箋紙,放於案上。耆卿磨得墨濃,蘸得筆飽,拂開一幅箋紙,不打草兒,寫下《千秋歲》一闋云:
tài jiē hū le, yòu jiàn yī hé yào. fēng huǒ jìng, shān qiāng sǎo. cháo táng qí shuò fǔ, zūn zǔ yīng xióng biǎo. fú wú ài, shān hé dài lì rén nán lǎo.
泰階乎了,又見一合耀。烽火靜,杉槍掃。朝堂耆碩輔,樽俎英雄表。福無艾,山河帶礪人難老。
wèi shuǐ dāng nián diào, wǎn yīng fēi xióng zhào tóng yī lǚ, jīn piān zǎo. wū shā tóu wèi zì, xiào bǎ jīn zūn dào. rén zhēng xiàn, èr shí sì biàn zhōng shū kǎo.
渭水當年釣,晚應飛熊兆;同一呂,今偏早。烏紗頭未自,笑把金樽倒。人爭羨,二十四遍中書考。
qí qīng yī bǐ xiě wán, hái shèng xià yīng róng jiān yī zhǐ, yú xìng wèi jǐn, hòu xiě xī jiāng yuè yī diào yún:
耆卿一筆寫完,還剩下英蓉箋一紙,餘興未盡,後寫《西江月》一調云:
fù nèi tāi shēng yì jǐn, bǐ duān shé pēn zhǎng jiāng. zòng jiào pǐ juàn zì nán cháng, bù xiè yǔ rén chēng liàng, wǒ bù qiú rén fù guì, rén xū qiú wǒ wén zhāng. fēng liú cái zǐ zhàn cí chǎng, zhēn shì zì yī qīng xiàng
腹內胎生異錦,筆端舌噴長江。縱教匹絹字難償,不屑與人稱量,我不求人富貴,人須求我文章。風流才子占詞場,真是自衣卿相
qí qīng xiě bì, fàng zài zhuō shàng. qià hǎo chén shī shī jiā chà gè shì ér lái qǐng, shuō dào: yǒu xià lù xīn dào yī gè měi rén, bù yán xìng míng, zì shù tè mù yuán wài, bù yuǎn qiān lǐ ér lái, jīn zài hán jiā fèng hòu, qǐ jí jiàng lín. qí qīng máng bǎ shī cí zhuāng rù fēng tào, dǎ fā táng lì dòng shēn qù le, zì jǐ suí hòu wǎng chén shī shī jiā lái. yī jiàn le nà měi rén, chī le yī jīng. nà měi rén shì shuí? zhèng shì: zhuó yì xún bù jiàn, yǒu shí hái zì lái. nà měi rén zhèng shì jiāng zhōu xiè yù yīng. tā cóng hú kǒu kàn chuán huí lái, jiàn le bì shàng zhè zhī jī wú tóng cí, zài yī fěng yǒng, xiǎng zhe: qí qīng guǒ shì yǒu qíng zhī rén, bù fù qián yuē. zì jué cán kuì. mán le sūn yuán wài, shōu shí jiā sī, gù le chuán zhī, yī jìng dào dōng jīng lái wèn liǔ qī guān rén. wén zhī tā zài chén shī shī jiā wǎng lái jí hòu, tè bài wàng shī shī, qiú qí yǐn jiàn wú qīng. dāng shí fēn míng shì duàn huā zài jiē, quē yuè zhòng yuán, bù shèng zhī xǐ. chén shī shī wèn qí xiáng xì, biàn liú xiè yù yīng tóng zhù. yù yīng pà bù wěn biàn, shāng liáng gē dōng biān yuàn zi lìng zhù. zì dào dōng jīng, cóng bù jiàn kè, zhǐ yǔ wú qīng xiàng chù, rú fū fù yì bān. qí qīng ruò wǎng bié jì jiā qù, yě bù zǔ dǎng, shén yǒu xián dá zhī chēng.
耆卿寫畢,放在桌上。恰好陳師師家差個侍兒來請,說道:「有下路新到一個美人,不言姓名,自述特慕員外,不遠千里而來,今在寒家奉候,乞即降臨。」耆卿忙把詩詞裝入封套,打發堂吏動身去了,自己隨後往陳師師家來。一見了那美人,吃了一驚。那美人是誰?正是:着意尋不見,有時還自來。那美人正是江州謝玉英。他從湖口看船回來,見了壁上這隻《擊梧桐》詞,再一諷詠,想着:「耆卿果是有情之人,不負前約。」自覺慚愧。瞞了孫員外,收拾家私,雇了船隻,一徑到東京來問柳七官人。聞知他在陳師師家往來極厚,特拜望師師,求其引見吾卿。當時分明是斷花再接,缺月重圓,不勝之喜。陳師師問其詳細,便留謝玉英同住。玉英怕不穩便,商量割東邊院子另住。自到東京,從不見客,只與吾卿相處,如夫婦一般。耆卿若往別妓家去,也不阻擋,甚有賢達之稱。
huà fēn liǎng tóu. zài shuō qí qīng cōng máng zhōng, jiāng suǒ zuò shòu cí fēng fù táng lì, shuí zhī máng zhōng duō yǒu cuò, yī shí shī yú diǎn jiǎn, liǎng fú jiān dōu fēng le qù. lǚ chéng xiàng chāi kāi fēng tào, xiān dú le qiān qiū suì diào, dào yě huān xǐ. yòu jiàn xī jiāng yuè diào, shǎo bu dé yě niàn yī biàn. niàn dào zòng jiào pǐ juàn zì nán cháng, bù xiè yǔ rén chēng liàng, xiào dào: dāng chū péi jìn gōng xiū fú guāng sì, qiú wén yú huáng fǔ, tí měi zì suǒ juàn yī pǐ. cǐ zi xián wú chóu yí tài bù ěr! yòu niàn dào wǒ bù qiú rén fù guì, rén xū qiú wǒ wén zhāng, dà nù dào: xiǎo zi qīng báo, wǒ hé qiú rǔ yé? cóng cǐ xián hèn zài xīn. liǔ qí qīng què shì shū sàn de rén, xiě guò cí, diū zài yī biān le, nà lǐ hái fàng zài xīn shàng. yòu guò le shù rì, zhèng zhí hàn lín yuán quē, lì bù kāi jiàn liǔ yǒng míng zì rén zōng céng jiàn tā zēng dìng dà chéng lè fǔ, yì mù qí cái, wèn zǎi xiàng lǚ yí jiǎn dào: zhèn yù yòng liǔ yǒng wèi hàn lín, qīng kě shí cǐ rén fǒu? lǚ yí jiǎn zòu dào: cǐ rén suī yǒu cí huá, rán shì cái gāo ào, quán bù yǐ gōng míng wèi niàn. jiàn rèn tún tián yuán wài, rì yè liú lián jì guǎn, dà shī guān jiān. ruò zhòng yòng zhī, kǒng shì xí yóu cǐ ér biàn. suì bǎ wú qīng suǒ zuò xī jiāng yuè cí sòng le yī biàn. rén zōng huáng dì diǎn tóu. zǎo yǒu zhī jiàn yuàn guān, dǎ tīng dé lǚ chéng xiàng xián hèn liǔ yǒng, yù de féng yíng qí yì, lián zhāng cān jié. rén zōng yù bǐ pī zhe sì jù dào:
話分兩頭。再說耆卿匆忙中,將所作壽詞封付堂吏,誰知忙中多有錯,一時失於點撿,兩幅箋都封了去。呂丞相拆開封套,先讀了《千秋歲》調,到也歡喜。又見《西江月》調,少不得也念一遍。念到「縱教匹絹字難償,不屑與人稱量」,笑道:「當初裴晉公修福光寺,求文於皇甫,緹每字索絹一匹。此子嫌吾酬儀太簿耳!」又念到「我不求人富貴,人須求我文章」,大怒道:「小子輕薄,我何求汝耶?」從此銜恨在心。柳耆卿卻是疏散的人,寫過詞,丟在一邊了,那裡還放在心上。又過了數日,正值翰林員缺,吏部開薦柳永名字;仁宗曾見他增定大晟樂府,亦慕其才,問宰相呂夷簡道:「朕欲用柳永為翰林,卿可識此人否?」呂夷簡奏道:「此人雖有詞華,然恃才高傲,全不以功名為念。見任屯田員外,日夜留連妓館,大失官緘。若重用之,恐士習由此而變。」遂把吾卿所作《西江月》詞誦了一遍。仁宗皇帝點頭。早有知諫院官,打聽得呂丞相銜恨柳永,欲得逢迎其意,連章參劫。仁宗御筆批着四句道:
liǔ yǒng bù qiú fù guì, shuí jiāng fù guì qiú zhī? rèn zuò zì yī qīng xiàng, fēng qián yuè xià tián cí.
柳永不求富貴,誰將富貴求之?任作自衣卿相,風前月下填詞。
liǔ qí qīng jiàn bà le guān zhí, dà xiào dào: dāng jīn zuò guān de, dōu shì bù shí zì zhī bèi, zěn róng dé wǒ cái zǐ chū tóu? yīn gǎi míng liǔ sān biàn, rén dōu bù huì qí yì, liǔ qī guān rén zì jiě shuō dào: wǒ shào nián dú shū, wú suǒ bù kuī, běn qiú yī jǔ chéng míng, yǔ cháo jiā chū lì yīn lǚ cì bù dì, láo sāo shī yì, biàn wèi cí rén. yǐ wén cǎi zì jiàn, shǐ míng liú hòu shì zú yǐ hé qī bèi jiàn, dǐng guān jiǎn dài, biàn wèi guān rén. rán chún chén xià liáo, zhōng fēi suǒ hǎo jīn fèng zì fàng luò, qiě xiāo yáo zì zài, biàn wèi xiān rén. cóng cǐ yì fàng kuàng bù jiǎn, yǐ jì wèi jiā. jiāng yī gè shǒu bǎn shàng xiě dào: fèng shèng zhǐ tián cí liǔ sān biàn. yù dào mǒu jì jiā, xiān jiāng cǐ shǒu bǎn sòng qù, zhè yī jiā biàn zhěng bèi jiǔ kàn, cì hou guò sù. cì rì, zài yào dào mǒu jiā, yì fù rú cǐ. fán suǒ zuò xiǎo cí, luò kuǎn shū míng chù, yì xiě fèng shèng zhǐ tián cí wǔ zì, rén wú yǒu bù xiào zhī zhě.
柳耆卿見罷了官職,大笑道:「當今做官的,都是不識字之輩,怎容得我才子出頭?」因改名柳三變,人都不會其意,柳七官人自解說道:「我少年讀書,無所不窺,本求一舉成名,與朝家出力;因屢次不第,牢騷失意,變為詞人。以文采自見,使名留後世足矣;何期被薦,頂冠柬帶,變為官人。然淳沉下僚,終非所好;今奉自放落,且逍遙自在,變為仙人。」從此益放曠不撿,以妓為家。將一個手板上寫道:「奉聖旨填詞柳三變。」欲到某妓家,先將此手板送去,這一家便整備酒看,伺候過宿。次日,再要到某家,亦復如此。凡所作小詞,落款書名處,亦寫「奉聖旨填詞」五字,人無有不笑之者。
rú cǐ shù nián. yī rì, zài zhào xiāng xiāng jiā ǒu rán zhòu qǐn, mèng jiàn yī huáng yī lì cóng tiān ér xià, dào shuō: fèng yù dì chì zhǐ, ní cháng yǔ yī qū jǐ jiù, yù yì xīn shēng, tè jiè zhòng xiān bǐ, jí kè biàn wǎng. liǔ qī guān rén xǐng lái, biàn tǎo xiāng tāng lín yù. duì zhào xiāng xiāng dào: shì méng shàng dì jiàn zhào, wǒ jiāng qù yǐ. gè jiā mèi mei kě chù yī xìn, bù néng hòu zhī xiāng jiàn yě. yán bì, zhǔ mù ér zuò. xiāng xiāng shì zhī, jǐ sǐ yǐ. huāng máng bào zhī xiè yù yīng, yù yīng yī bù yī diē de kū jiāng lái. chén shī shī xú dōng dōng liǎng gè xíng shǒu, yī shí dōu dào, yòu yǒu jǐ jiā céng wǎng lái de, wén zhī cǐ xìn, yě dōu lái zhào jiā.
如此數年。一日,在趙香香家偶然晝寢,夢見一黃衣吏從天而下,道說:「奉玉帝敕旨,《霓裳羽衣曲》己舊,欲易新聲,特借重仙筆,即刻便往。」柳七官人醒來,便討香湯林浴。對趙香香道:「適蒙上帝見召,我將去矣。各家妹妹可畜一信,不能候之相見也。」言畢,矚目而坐。香香視之,己死矣。慌忙報知謝玉英,玉英一步一跌的哭將來。陳師師、徐冬冬兩個行首,一時都到,又有幾家曾往來的,聞知此信,也都來趙家。
yuán lái liǔ qī guān rén, suī zuò liǎng rèn guān zhí, háo wú jiā jì. xiè yù yīng suī shuō tà suí tā zhōng shēn, dào dài zhe yī jiā yī huǒ qián lái, bìng bù fèi tā fēn háo zhī shì. jīn rì sòng zhōng shí jié, xiè yù yīng biàn shì tā qīn qī yì bān zhè jǐ gè xíng shǒu, biàn shì tā qīn rén yì bān. dāng shí chén shī shī wèi shǒu, liǎn qǔ zhòng jì jiā cái bó, zhì mǎi yī yuán guān guǒ, jiù zài zhào jiā bìn liàn. xiè yù yīng shuāi jīng zuò gè zhǔ sàng, qí tā yī gè de xíng shǒu, dōu jù zài yī chù, dài xiào shǒu mù. yī miàn zài lè yóu yuán shàng, mǎi yī kuài xì dì qǐ fén, zé yuē ān zàng. fén shàng shù gè xiǎo bēi, zhào yī tā shǒu bǎn shàng xiě de zēng tiān liǎng zì, kè yún: fèng shèng zhǐ tián cí liǔ yī biàn zhī mù. chū bīn zhī yuē, guān liáo zhōng yě yǒu xiāng shí de, qián lái sòng zàng. zhǐ jiàn yī piàn gǎo sù, mǎn chéng jì jiā, wú yī rén bú dào, āi shēng zhèn dì. nà sòng zàng de guān liáo, zì jué cán kuì, yǎn miàn ér fǎn. bù yú liǎng yuè, xiè yù yīng guò āi, dé bìng yì sǐ, fù zàng yú liǔ mù zhī páng. yì jiàn yù yīng zhēn jié, jì jiā nán dé, bù zài huà xià. zì zàng hòu, měi nián qīng míng zuǒ yòu, chūn fēng yàn dàng, zhū míng jī bù yuē ér tóng, gè bèi jì lǐ, wǎng liǔ qī guān rén fén shàng, guà zhǐ qián bài sǎo, huàn zuò diào liǔ qī, yòu huàn zuò shàng fēng liú jiā. wèi zēng diào liǔ qī shàng fēng liú jiā zhě, bù gǎn dào lè yóu yuán shàng tà qīng. hòu lái chéng le gè fēng sú, zhí dào gāo zōng nán dù zhī hòu, cǐ fēng fāng zhǐ. hòu rén yǒu shī tí liǔ mù yún:
原來柳七官人,雖做兩任官職,毫無家計。謝玉英雖說蹋隨他終身,到帶着一家一火前來,並不費他分毫之事。今日送終時節,謝玉英便是他親妻一般;這幾個行首,便是他親人一般。當時陳師師為首,斂取眾妓家財帛,制買衣袁棺槨,就在趙家殯殮。謝玉英衰經做個主喪,其他一個的行首,都聚在一處,帶孝守幕。一面在樂遊原上,買一塊隙地起墳,擇曰安葬。墳上豎個小碑,照依他手板上寫的增添兩字,刻云:「奉聖旨填詞柳一變之墓。」出濱之曰,官僚中也有相識的,前來送葬。只見一片縞素,滿城妓家,無一人不到,哀聲震地。那送葬的官僚,自覺慚愧,掩面而返。不逾兩月,謝玉英過哀,得病亦死,附葬於柳墓之旁。亦見玉英貞節,妓家難得,不在話下。自葬後,每年清明左右,春風驗盪,諸名姬不約而同,各備祭禮,往柳七官人墳上,掛紙錢拜掃,喚做「吊柳七」,又喚做「上風流家」。未曾「吊柳七」、「上風流家」者,不敢到樂遊原上踏青。後來成了個風俗,直到高宗南渡之後,此風方止。後人有詩題柳墓云:
lè yóu yuán shàng jì rú yún, jǐn shàng fēng liú liǔ qī fén. kě xiào fēn fēn shào shēn bèi, lián cái bù jí zhòng hóng qún.
樂遊原上妓如雲,盡上風流柳七墳。可笑紛紛紹紳輩,憐才不及眾紅裙。