strong fù bó shēng chá sì yù rén zōng strong
赴伯升茶肆遇仁宗

yī cùn shé wèi ān guó jiàn, wǔ yán shī zuò shàng tiān tī.
一寸舌為安國劍，五言詩作上天梯。

qīng yún yǒu lù zhōng xū dào, jīn bǎng wú míng shì bù guī.
青雲有路終須到，金榜無名誓不歸。

huà shuō dà sòng rén zōng huáng dì cháo sī, yǒu yī gè xiù shì, xìng zhào, míng xù, zì bó shēng, nǎi shì xī chuān chéng dū fǔ rén shì. zì yòu xí xué wén zhāng, shī shū lǐ lè yī lǎn xià bǐ chéng wén, nǎi shì gè bǎo xué de xiù cái. xǐ wén dōng jīng kāi xuǎn, yī xīn yào qù yīng jǔ, tè dào táng zhōng, bǐng zhī fù mǔ. qí fù zhào lún, zì wén bǎo mǔ qīn liú shì, dōu shì shì dài shī lǐ zhī jiā. jiàn zi yào shàng jīng yīng jǔ, suì yǔn qí qǐng. zhào xù zé yuē shù zhuāng, qí fù zèng shī yī shǒu. shī yún: dàn jiàn shī shū pín rù mù, mò jiāng huā jiǔ kǔ mí cháng. lái nián yī yuè táo lóng làng, duó qǔ luó páo zhuǎn gù xiāng.
話說大宋仁宗皇帝朝司，有一個秀士，姓趙，名旭，字伯升，乃是西川成都府人氏。自幼習學文章，詩、書、禮、樂一覽下筆成文，乃是個飽學的秀才。喜聞東京開選，一心要去應舉，特到堂中，稟知父母。其父趙倫，字文寶；母親劉氏，都是世代詩禮之家。見子要上京應舉，遂允其請。趙旭擇曰束裝，其父贈詩一首。詩云：但見詩書頻入目，莫將花酒苦迷腸。來年一月桃龍浪，奪取羅袍轉故鄉。

qí mǔ liú shì yì dīng níng dào: yuàn hái ér zǎo duó kuí míng, bù fù nán ér zhī zhì. zhào xù bài bié le èr qīn, suì xié qín jiàn shū xiāng, dài yī pú rén, jìng wàng dōng jīng jìn fā. yǒu qīn yǒu yī xíng rén, sòng chū nán mén zhī wài. zhào xù kǒu zhàn yī cí, míng yuē jiāng shén zǐ. cí yuē:
其母劉氏亦叮嚀道：「願孩兒早奪魁名，不負男兒之志。」趙旭拜別了二親，遂攜琴、劍、書箱，帶一僕人，徑望東京進發。有親友一行人，送出南門之外。趙旭口占一詞，名曰《江神子》。詞曰：

qí tíng shuí chàng wèi chéng shī? liǎng xiāng sī, qiè luó yī. yě dù zhōu héng, yáng liǔ xī cán zhī. pà jiàn cāng shān qiān wàn lǐ, rén qù yuǎn, cǎo yān mí. yīng róng qiū lù xǐ fú zhī, duàn fēng qī, wǎn shuāng wēi. jiàn xuán qiū shuǐ, lí bié cǎn hóng ní. shèng yǒu qīng shān qiān diǎn lèi, hé yuē lǐ, dī xiū shí.
旗亭誰唱渭城詩？兩相思，怯羅衣。野渡舟橫，楊柳析殘枝。怕見蒼山千萬里，人去遠，草煙迷。英蓉秋露洗服脂，斷風淒，晚霜微。劍懸秋水，離別慘虹霓。剩有青衫千點淚，何曰里，滴休時。

zhào xù cí bì, zuò bié qīn yǒu, qǐ chéng ér xíng. yú lù jī cān kě yǐn, yè zhù xiǎo xíng. bù zé yī rì, lái dào dōng jīng. suì rù chéng zhōng guān kàn jǐng zhì. zhǐ jiàn lóu tái jǐn xiù, rén wù fán huá, zhèng shì lóng hǔ fēng yún zhī dì. xíng dào zhuàng yuán fāng, xún gè kè diàn ān xiē, shǒu chí shì qī. rù chǎng fù xuǎn, yī chǎng wén zì jǐ bì, huí guī xià chù, zhuān děng huáng bǎng. zhào xù xīn zhōng àn xǐ: wǒ bì rán dé zhòng yě. cì rì, ān pái zǎo fàn jǐ bà. diàn duì guò yǒu zuò chá fāng, yǔ diàn zhōng péng yǒu tóng huì chá zhī jiān, zhào xù jiàn àn shàng yǒu shī pái, suì qǔ bǐ, qù nà fěn bì shàng, xiě xià cí yī shǒu. cí yún:
趙旭詞畢，作別親友，起程而行。於路飢餐渴飲，夜住曉行。不則一日，來到東京。遂入城中觀看景致。只見樓台錦繡，人物繁華，正是龍虎風雲之地。行到狀元坊，尋個客店安歇，守持試期。入場赴選，一場文字己畢，回歸下處，專等黃榜。趙旭心中暗喜：「我必然得中也。」次日，安排早飯己罷。店對過有座茶坊，與店中朋友同會茶之間，趙旭見案上有詩牌，遂取筆，去那粉壁上，寫下詞一首。詞云：

zú niè yún tī, shǒu pān xiān guì, xìng míng jǐ zài dēng kē nèi. mǎ qián hè dào zhuàng yuán lái, jīn ān yù lēi chéng háng duì. yàn bà guī lái, zuì yóu jiē shì, cǐ shí fāng xiǎn nán ér zhì. xiū shū jí bào fèng lóu rén, zhè huí hǎo gè fēng liú xù.
足躡雲梯，手攀仙桂，姓名己在登科內。馬前喝道狀元來，金鞍玉勒成行隊。宴罷歸來，醉遊街市，此時方顯男兒志。修書急報鳳樓人，這回好個風流婿。

xiě bì, zhào xù zì xīn huān xǐ. zhì wǎn gè guī diàn zhōng, bù zài huà xià.
寫畢，趙旭自心歡喜。至晚各歸店中，不在話下。

dāng shí rén zōng huáng dì zǎo cháo shēng diàn, kǎo shì guān yuè juǎn jǐ bì, qí dào cháo zhōng. rén zōng huáng dì wèn: qīng suǒ qǔ bǎng shǒu, nián lì sān míng, jīn bù zhī hé chù rén shì? shì guān biàn jiāng yī míng wén juàn, chéng shàng yù qián. rén zōng qīn zì guān lǎn. kàn le dì yī juàn, lóng yán wēi xiào, duì shì guān dào: cǐ juǎn zuò dé jí hǎo! kě xī zhōng jiān yǒu yī zì chà cuò. shì guān fǔ fú zài dì, bài wèn shèng shàng: wèi shěn hé zì chà xiě? rén zōng xiào yuē: nǎi shì gè wéi zì. yuán lái kǒu páng, rú hé què xiě me páng? shì guān zài bài kòu shǒu, zòu yuē: cǐ zì zhǐ kě tōng yòng. rén zōng wèn dào: cǐ rén xìng shén míng shuí? hé chù rén shì? chāi kāi mí fēng kàn shí, nǎi shì sì chuān chéng dū fǔ rén shì, xìng zhào, míng xù, jiàn jīn zài zhuàng yuán fāng diàn nèi ān xiē. rén zōng zhe kuài xíng jí xuān.
當時仁宗皇帝早朝升殿，考試官閱卷己畢，齊到朝中。仁宗皇帝問：「卿所取榜首，年例三名，今不知何處人氏？」試官便將一名文卷，呈上御前。仁宗親自觀覽。看了第一卷，龍顏微笑，對試官道：「此卷作得極好！可惜中間有一字差錯。」試官俯伏在地，拜問聖上：「未審何字差寫？」仁宗笑曰：「乃是個『唯』字。原來『口』旁，如何卻寫『麼』旁？」試官再拜叩首，奏曰：「此字旨可通用。」仁宗問道：「此人姓甚名誰？何處人氏？」拆開彌封看時，乃是四川成都府人氏，姓趙，名旭，見今在狀元坊店內安歇。仁宗着快行急宣。

nà shí zhào xù zài diàn nèi méng xuān, bù gǎn jiǔ tíng, suí shǐ mìng zhí dào cháo zhōng. jiè dé lán páo huái jiǎn, yǐn jiàn yù qián, kòu shǒu bài wǔ. rén zōng huáng dì wèn dào: qīng nǎi hé chù rén shì? zhào xù kòu tóu zòu dào: chén shì sì chuān chéng dū fǔ rén shì, zì yòu xí xué wén yì, tè fù kē chǎng, xìng zhān jīn jué. dì yòu wèn yuē: qīng dé hé tí mù? zuò wén zì duō shǎo? nèi yǒu jǐ zì? zhào xù kòu shǒu, yī yī huí zòu, wú yǒu chà cuò. rén zōng jiàn cǐ rén chū yǔ rú tóng zhù shuǐ, àn xǐ chēng qí, zhǐ kě xī yī zì chà xiě. shàng yuē: qīng juǎn nèi yǒu yī zì chà cuò. zhào xù jīng huáng fǔ fú, kòu shǒu bài wèn: wèi shěn hé zì chà xiě? rén zōng yún: nǎi shì gè wéi zì. běn shì gè kǒu páng, qīng rú hé què xiě zuò me páng? zhào xù kòu tóu huí zòu dào: cǐ zì zhǐ kě tōng yòng. rén zōng bù yuè, jiù yù àn shàng qǔ wén fáng sì bǎo, xiě xià bā gè zì, dì yǔ zhào xù rì: qīng jiā zhuó xiǎng, xiě zhe dān dān qù jí wú yǐ lǚ tái., qīng yán tōng yòng, yǔ zhèn chāi lái. zhào xù kàn le bàn shǎng, wú yán dǐ duì. rén zōng yuē: qīng kě zàn tuì dú shū. zhào xù xiū guī chū cháo, huí guī diàn zhōng, mèn mèn bù jǐ.
那時趙旭在店內蒙宣，不敢久停，隨使命直到朝中。借得藍袍槐簡，引見御前，叩首拜舞。仁宗皇帝問道：「卿乃何處人氏？」趙旭叩頭奏道：「臣是四川成都府人氏，自幼習學文藝，特赴科場，幸瞻金厥。」帝又問曰：「卿得何題目？作文字多少？內有幾字？」趙旭叩首，一一回奏，無有差錯。仁宗見此人出語如同注水，暗喜稱奇，只可惜一字差寫。上曰：「卿卷內有一字差錯。」趙旭驚惶俯伏，叩首拜問：「未審何字差寫？」仁宗云：「乃是個『唯』字。本是個『口』旁，卿如何卻寫作『麼』旁？」趙旭叩頭回奏道：「此字旨可通用。」仁宗不悅，就御案上取文房四寶，寫下八個字，遞與趙旭日：「卿家着想，寫着『簞單、去吉、吳矣、呂台。，卿言通用，與朕拆來。」趙旭看了半晌，無言抵對。仁宗曰：「卿可暫退讀書。」趙旭羞傀出朝，回歸店中，悶悶不己。

zhòng péng yǒu lái wèn dào: gōng bì rán dé yì! zhào xù bèi wèn, yán shuō cǐ shì, zhòng jiē dà jīng. suì nǎi yāo zhì chá fāng, chuài chá jiě mèn. zhào xù mò rán jiàn bì shàng qián rì zhī cí, jiē xū bù jǐ, zài bǎ wén fáng sì bǎo, zuò cí yī shǒu. yún:
眾朋友來問道：「公必然得意！」趙旭被問，言說此事，眾皆大驚。遂乃邀至茶坊，啜茶解悶。趙旭驀然見壁上前日之辭，嗟吁不己，再把文房四寶，作詞一首。云：

cí yǔ yì jiāng chéng, gōng míng yù suì, xìng míng jǐ chēng nán ér yì. dōng jūn wèi bào mǔ dān fāng, qióng lín xī yǔ tā rén zuì. wéi zì céng chà, gōng míng luò dì, tiān gōng wù wǒ hū shēng cún. wèn guī lái, huí shǒu wàng jiā xiāng, shuǐ yuǎn shān yáo, yī qiān yú lǐ.
詞羽翼將成，功名欲遂，姓名己稱男兒意。東君為報牡丹芳，瓊林錫與他人醉。『唯』字曾差，功名落地，天公誤我乎生存。問歸來，回首望家鄉，水遠山遙，一千餘里。

chí dé chū le jīn bǎng, zhe rén kàn shí, guǒ rán wú zhào xù zhī míng. xū jiē tì qì, liú luò dōng jīng, xiū guī gù lǐ. zài chí yī nián, bì bù fù wǒ. zài xià chù mèn mèn bù yuè, jìn tí sì jù yú bì shàng. shī yuē:
持得出了金榜，着人看時，果然無趙旭之名。吁嗟涕泣，流落東京，羞歸故里。「再持一年，必不負我。」在下處悶悶不悅，浸題四句於壁上。詩曰：

sòng yù tú bēi, jiāng yān shì hèn, hán yù tóu huāng, sū qín shǒu kùn.
宋玉徒悲，江淹是恨，韓愈投荒，蘇秦守困。

zhào xù xiě bà, zài diàn zhōng mèn juàn wú liáo, yòu zuò cí yī shǒu, míng yuàn xī shā, dào:
趙旭寫罷，在店中悶倦無聊，又作詞一首，名《院溪沙》，道：

qiū qì tiān hán wàn yè piāo, qióng shēng jī jī yè wú liáo, xī yáng rén yǐng wò hū qiáo. jú jìn qiū lái dōu làn màn, cóng tā shuāng hòu gèng xiāo tiáo, yè lái fēng yǔ shì jīn zhāo.
秋氣天寒萬葉飄，蛩聲唧唧夜無聊，夕陽人影臥乎橋。菊近秋來都爛縵，從他霜後更蕭條，夜來風雨似今朝。

sī yì jiā xiāng, gōng míng bù jiù, zhǎn zhuǎn bù mèi, qǐ lái dú zuò, yòu zuò xiǎo chóng shān cí yī shǒu, dào:
思憶家鄉，功名不就，展轉不寐，起來獨坐，又作《小重山》詞一首，道：

dú zuò qīng dēng yè bù mián, cùn cháng qiān wàn lǚ, liǎng xiāng qiān. yuān yāng qiū yǔ bàng chí lián, fēn fēi kǔ, hóng lèi wǎn fēng qián. huí shǒu yàn piān piān, xiě lái sī chù qù, yuǎn rú tiān. ān pái xīn shì chí míng nián, chóu nán chí, lèi dī mǎn qīng zhān.
獨坐清燈夜不眠，寸腸千萬縷，兩相牽。鴛鴦秋雨傍池蓮，分飛苦，紅淚晚風前。回首雁翩翩，寫來思畜去，遠如天。安排心事持明年，愁難持，淚滴滿青氈。

zì cǐ liú luò dōng jīng. zhì qiū yè, pú rén bù kěn shǒu chí, sī bēn huí jiā qù. zhào xù gū shēn lǚ yún, yòu wú pán chán, měi yuē shàng jiē yǔ rén zuò wén xiě zì. zhēng qīn shēn shàng yī shān lán lǚ, zhe yī lǐng huáng cǎo bù shān, bèi xī fēng yī chuī, zhào xù xīn zhōng kǔ mèn, zuò cí yī shǒu, cí míng zhè gū tiān, dào:
自此流落東京。至秋夜，僕人不肯守持，私奔回家去。趙旭孤身旅鄖，又無盤纏，每曰上街與人作文寫字。爭親身上衣衫藍縷，着一領黃草布衫，被西風一吹，趙旭心中苦悶，作詞一首，詞名《鷓鴣天》，道：

huáng gé zhē hán zuì bù yí, kuàng jiān jiǔ bì sè rú huī, jiān chuān xiù pò huā chéng lǚ, kě qīn jīn fēng zǎo wǎn chuī. cái guà tǐ, lèi zhān yī, chū mén xiū jiàn jiù xiāng zhī. lín jiā nǚ zǐ dī shēng wèn: mì yǔ nú hú gé bó ér?
黃革遮寒最不宜，況兼久敝色如灰，肩穿袖破花成縷，可親金風早晚吹。才掛體，淚沾衣，出門羞見舊相知。鄰家女子低聲問：覓與奴糊隔帛兒？」

shí zhí qiū yǔ fēn fēn, zhào xù zuò zài diàn zhōng. diàn xiǎo èr dào: xiù cái, nǐ jīn rú cǐ qióng jiǒng, hé bù qù jiē shì shàng chá fāng jiǔ diàn zhōng chuī dí? mì tǎo xiē qián wù, yě kě dù rì. zhào xù tīng le, xīn zhōng jiāo zào, zuò shī yī shǒu. shī yuē:
時值秋雨紛紛，趙旭坐在店中。店小二道：「秀才，你今如此窮窘，何不去街市上茶坊酒店中吹笛？覓討些錢物，也可度日。」趙旭聽了，心中焦躁，作詩一首。詩曰：

lǚ diàn xiāo xiāo xíng yǐng gū, shí tiāo yě lái zuò gēng shū. cūn fū bù shí diào gēng shǒu, wèn dào néng chuī dí yě wú?
旅店蕭蕭形影孤，時挑野萊作羹蔬。村夫不識調羹手，問道能吹笛也無？

guāng yīn chá miáo, bù jué yī zài yǒu yú. hū yī rì, rén zōng huáng dì zài guān zhōng, yè zhì yī gēng shí fēn, mèng yī jīn jiǎ shén rén, zuò jià tài píng chē yī liàng, shàng zài zhe jiǔ lún hóng yuē, zhí zhì nèi tíng. měng rán jīng jué, nǎi shì nán kē yī mèng. zhì lái rì, zǎo cháo shēng diàn, chén liáo bài wǔ jǐ bì, wén wǔ sàn bān. rén zōng xuān wèn sī tiān tāi miáo tài jiān yuē: guǎ rén yè lái dé yī mèng, mèng jiàn yī jīn jiǎ shén rén, zuò jià tài píng chē yī liàng, shàng zài jiǔ lún hóng yuē, cǐ mèng zhǔ hé jí xiōng? miáo tài jiān zòu yuē: cǐ jiǔ rì zhě, nǎi shì gè xù zì, huò shì rén míng, huò shì zhōu jùn. rén zōng yuē: ruò shì rén míng, zhèn jīn yào jiàn cǐ rén, rú hé dé jiàn? qīng yǔ guǎ rén zhàn yī kè. yuán lái miáo tài jiān céng yù yì rén, chuán shòu zhū gé mǎ qián kè, zhàn wèn zuì líng. dāng xià fèng kè, zòu dào: bì xià yào jiàn cǐ rén, zhī zài jīn rì. bì xià xū yǔ chén bàn zuò zì yī xiù shàng, sī xíng jiē shì, fāng kě yù zhī. rén zōng yī zòu, xiè lóng yī, jiě yù dài, bàn zuò zì yī xiù cái, yǔ miáo tài jiān yì bān dǎ lāo. chū le cháo mén zhī wài, jìng wǎng yù jiē bìng gè chù xiàng mò yóu xíng. jí bàn shǎng, jiàn zuò jiǔ lóu, hǎo bù gāo jùn! nǎi shì yǒu míng de fán lóu. yǒu hè gē tiān cí wèi zhèng:
光陰茬苗，不覺一載有餘。忽一日，仁宗皇帝在官中，夜至一更時分，夢一金甲神人，坐駕太平車一輛，上載着九輪紅曰，直至內廷。猛然驚覺，乃是南柯一夢。至來日，早朝升殿，臣僚拜舞己畢，文武散班。仁宗宣問司天台苗太監曰：「寡人夜來得一夢，夢見一金甲神人，坐駕太平車一輛，上載九輪紅曰，此夢主何吉凶？」苗太監奏曰：「此九日者，乃是個『旭』字，或是人名，或是州郡。」仁宗曰：「若是人名，朕今要見此人，如何得見？卿與寡人占一課。」原來苗太監曾遇異人，傳授諸葛馬前課，占問最靈。當下奉課，奏道：「陛下要見此人，只在今日。陛下須與臣扮作自衣秀上，私行街市，方可遇之。」仁宗依奏，卸龍衣，解玉帶，扮作自衣秀才，與苗太監一般打撈。出了朝門之外，徑往御街並各處巷陌遊行。及半晌，見座酒樓，好不高峻！乃是有名的樊樓。有《鶴鴿天》詞為證：

chéng zhōng jiǔ lóu gāo rù tiān, pēng lóng zhǔ fēng wèi féi xiān. gōng sūn xià mǎ wén xiāng zuì, yī yǐn bù xī fèi wàn qián. zhāo guì kè, yǐn gāo xián, lóu shàng shēng gē liè guǎn xián. bǎi bān měi wù zhēn xiū mèi, sì miàn lán gān cǎi huà yán.
「城中酒樓高入天，烹龍煮風味肥鮮。公孫下馬聞香醉，一飲不惜費萬錢。招貴客，引高賢，樓上笙歌列管弦。百般美物珍羞昧，四面欄杆彩畫檐。

rén zōng huáng dì yǔ miáo tài jiān shàng lóu yǐn jiǔ, jūn chén èr rén, gè fēn zūn bēi ér zuò. wáng zhèng shèng xià, tiān dào yán rè. rén zōng shǒu zhí yī bǎ yuè yàng zì lí yù bǐng shàn, yǐ zhe lán gān kàn jiē. jiāng shàn bǐng qiāo yíng, bù jué shī shǒu, duò shàn lóu xià. jí xià qù xún shí, wú yǒu. rén zōng jiào miáo tài jiān gèng zhàn yī kè. miáo tài jiān lǐng zhǐ, fā kè bà, xiáng dào: cǐ shàn yě zhī zài jīn rì zhòng jiàn. èr rén yǐn jiǔ bì, suàn hái jiǔ qián xià lóu chū jiē.
仁宗皇帝與苗太監上樓飲酒，君臣二人，各分尊卑而坐。王正盛夏，天道炎熱。仁宗手執一把月樣自梨玉柄扇，倚着欄杆看街。將扇柄敲楹，不覺失手，墮扇樓下。急下去尋時，無有。仁宗教苗太監更占一課。苗太監領旨，發課罷，詳道：「此扇也只在今日重見。」二人飲酒畢，算還酒錢下樓出街。

xíng dào zhuàng yuán fāng, yǒu zuò chá sì. rén zōng dào: kě chī bēi chá qù. èr rén rén chá sì zuò xià, hū jiàn zì bì zhī shàng, yǒu cí èr zhī, jù yǔ qīng jiā, zì huà jīng zhuàng, hòu xiě: jǐn lǐ xiù cái zhào xù zuò. rén zōng shī jīng dào: mò fēi cǐ rén biàn shì? miáo tài jiān biàn huàn chá bó shì wèn dào: bì shàng zhī cí shì hé rén xiě de? chá bó shì dá dào: gào guān rén, zhè gè zuò cí de, tā shì yī gè bù dé dì de xiù cái, chà guī gù lǐ, liú luò zài cǐ. miáo tài jiān yòu wèn dào: tā shì hé chù rén shì? jīn zài hé chù ān xiē? chá bó shì dào: tā shì xī chuān chéng dū fǔ rén shì, jiàn zài duì guò zhuàng yuán fāng diàn nèi ān xiē. zhuān yǔ rén zuò wén dù rì, děng hòu xià kē kāi xuǎn. rén zōng xiǎng qǐ qián yīn, sī duì miáo tài jiān shuō dào: cǐ rén yuán shì shàng kē shì guān qǔ zhōng de bǎng shǒu, wén cái jǐn hǎo, zhǐ yīn yī zì chà wù, zhèn guài tā bù kěn rèn cuò, suì chù ér bù yòng, bù qī liú luò yú cǐ. biàn jiào chá bó shì: qù xún tā lái, wǒ yāo qiú tā wén zhāng, nǐ ruò xún dé tā lái, wǒ zì shǎng nǐ. chá bó shì zǒu le yī huí, xún tā bù zháo. tàn dào: zhè gè xiù cái, zhēn gè méi fú, bù zhī hé chù qù le. chá bó shì huí fù dào: èr wèi guān rén, xún tā bù jiàn. rén zōng dào: qiě zài zuò yī huì, zài diǎn chá lái. yī biān chī chá, yòu jiào chá bó shì qù xún zhè gè xiù cái lái. chá bó shì yòu qù diàn zhōng bìng gè chù jiǔ diàn xún wèn, bù jiàn. dào: zhēn nǎi qióng xiù cái! ruò yù zhe zhè èr wèi guān rén, yě de tā xiē zī zhù, hǎo wú fú fēn! chá bó shì yòu huí fù dào: xún tā bù jiàn.
行到狀元坊，有座茶肆。仁宗道：「可吃杯茶去。」二人人茶肆坐下，忽見自壁之上，有詞二隻，句語清佳，字畫精壯，後寫：「錦里秀才趙旭作。」仁宗失驚道：「莫非此人便是？」苗太監便喚茶博士問道：「壁上之詞是何人寫的？」茶博士答道：「告官人，這個作詞的，他是一個不得第的秀才，差歸故里，流落在此。」苗太監又問道：「他是何處人氏？今在何處安歇？」茶博士道：「他是西川成都府人氏，見在對過狀元坊店內安歇。專與人作文度日，等候下科開選。」仁宗想起前因，私對苗太監說道：「此人原是上科試官取中的榜首，文才盡好，只因一字差誤，朕怪他不肯認錯，遂黜而不用，不期流落於此。」便教茶博士：「去尋他來，我要求他文章，你若尋得他來，我自賞你。」茶博士走了一回，尋他不着。嘆道：「這個秀才，真箇沒福，不知何處去了。」茶博士回覆道：「二位官人，尋他不見。」仁宗道：「且再坐一會，再點茶來。」一邊吃茶，又教茶博士去尋這個秀才來。茶博士又去店中並各處酒店尋問，不見。道：「真乃窮秀才！若遇着這二位官人，也得他些資助，好無福分！」茶博士又回覆道：「尋他不見。」

èr rén hái le chá qián, zhèng yù qǐ shēn, zhǐ jiàn chá bó shì zhǐ dào: jǐ nà zhào xiù cái lái le! miáo tài jiān dào: zài nà lǐ? chá bó shì zhǐ jiē shàng: chuān pò lán shān de lái zhě biàn shì. miáo tài jiān jiào qǐng tā lái. chá bó shì chū jiē lóu zhe dào: zhào xiù cái, wǒ chá sì zhōng yǒu èr wèi guān rén děng zhe nǐ, jiào wǒ xún nǐ, liǎng cì bù jiàn. zhào xù huāng máng zǒu rù chá fāng, xiāng jiàn lǐ bì, zuò yú miáo tài jiān jiān xià, yī rén chī chá. wèn dào: bì shàng wén cí, kě shì xiù cái suǒ zuò? zhào xù dá dào: xué shēng bù cái, xìn kǒu hú zhōu, shèn shì xiào huà. rén zōng wèn: xiù cái shì chéng dū rén, què yuán hé zài cǐ? zhào xù dá dào: yīn mìng bó xià dì, xiū guī gù lǐ. zhèng shuō zhī sī, zhào xù yú xiù zhōng lāo mō. miáo tài jiān dào: xiù cái xiù zhōng yǒu hé wù? zhào xù bù dá, jí shí xiù zhōng qǔ chū, nǎi shì yuè yàng yù bǐng zì lí shàn zi, shǒu pěng yǔ miáo tài jiān kàn shí, shàng yǒu xīn shī yī shǒu. shī dào:
二人還了茶錢，正欲起身，只見茶博士指道：「幾那趙秀才來了！」苗太監道：「在那裡？」茶博士指街上：「穿破藍衫的來者便是。」苗太監教請他來。茶博士出街樓着道：「趙秀才，我茶肆中有二位官人等着你，教我尋你，兩次不見。」趙旭慌忙走入茶坊，相見禮畢，坐於苗太監肩下，一人吃茶。問道：「壁上文詞，可是秀才所作？」趙旭答道：「學生不才，信口胡謅，甚是笑話。」仁宗問：「秀才是成都人，卻緣何在此？」趙旭答道：「因命薄下第，羞歸故里。」正說之司，趙旭於袖中撈摸。苗太監道：「秀才袖中有何物？」趙旭不答，即時袖中取出，乃是月樣玉柄自梨扇子，手捧與苗太監看時，上有新詩一首。詩道：

qū qǔ jiāo zhī cuì sè cāng, kùn lóng wèi jì tǔ zhōng cáng. tā shí ruò dé fēng yún huì, bì zuò qíng tiān bái yù liáng.
屈曲交枝翠色蒼，困龍未際土中藏。他時若得風雲會，必作擎天白玉粱。

miáo tài jiān dào: cǐ shàn cóng hé ér dé? zhào xù dá dào: xué shēng cóng fán lóu xià zǒu guò, bù zhī lóu shàng hé rén zhuì xià cǐ shàn, ǒu rán chā yú xué shēng pò lán shān xiù shàng, jiù qù wáng chéng xiàng jiā zuò sōng shī, qǐ bǐ yīn shū yú shàn shàng. miáo tài jiān dào: cǐ shàn nǎi shì cǐ wèi zhào dà guān rén de, yīn yǐn jiǔ zhuì yú lóu xià. zhào xù dào: jì shì dà guān rén de, jí dāng fèng hái. rén zōng huáng dì dà xǐ! yòu wèn: xiù cái, shàng kē wèi hé bù dì? zhào xù dá yán: xué shēng yī chǎng wén zì jù chéng, bù xiǎng shèng tiān zǐ yù lǎn, kàn de yī zì chà xiě, yīn cǐ bù dì, liú luò zài cǐ. rén zōng yuē: cǐ shì jīn shàng bù míng. zhào xù dá yuē: jīn shàng zhì míng. rén zōng yuē: hé zì chà xiě? zhào xù rì: shì wéi yǔ. xué shēng xiě wèi me páng, tiān zǐ gāo míng, shuō shì kǒu páng. xué shēng zòu shuō: jiē kě tōng yòng. jīn shàng yù shū bā zì: dān dān qù jí wú yǐ lǚ tái. qīng yán tōng yòng, yǔ zhèn chāi lái. xué shēng wú yán dǐ duì, yīn cǐ chù luò, zhì jīn yān zhì, cǐ nǎi xué shēng kǎo jiū bù jīng, zì qǔ qí jiù, fēi shèng tiān zǐ zhī guò yě.
苗太監道：「此扇從何而得？」趙旭答道：「學生從樊樓下走過，不知樓上何人墜下此扇，偶然插於學生破藍衫袖上，就去王丞相家作松詩，起筆因書於扇上。」苗太監道：「此扇乃是此位趙大官人的，因飲酒墜於樓下。」趙旭道：「既是大官人的，即當奉還。」仁宗皇帝大喜！又問：「秀才，上科為何不第？」趙旭答言：「學生一場文字懼成，不想聖天子御覽，看得一字差寫，因此不第，流落在此。」仁宗曰：「此是今上不明。」趙旭答曰：「今上至明。」仁宗曰：「何字差寫？」趙旭日：「是『唯』宇。學生寫為『麼』旁，天子高明，說是『口』旁。學生奏說：『皆可通用』。今上御書八字：『簞單、去吉、吳矣、呂台。『卿言通用，與朕拆來。』學生無言抵對，因此黜落，至今淹滯，此乃學生考究不精，自取其咎，非聖天子之過也。」

rén zōng wèn dào: xiù cái jiā jū jǐn lǐ, shì xī chuān le. kě rèn dé wáng zhì zhì me? zhào xù dá dào: xué shēng rèn dé wáng zhì zhì, wáng zhì zhì bù rèn dé xué shēng. rén zōng dào: tā shì wǒ wài shēng, wǒ xiū fēng shū, zhe rén sòng nǐ tóng qù tóu tā, tǎo le míng fēn, jiào nǐ fā jī rú hé? zhào xù dào shēn biàn bài: ruò dé èr wèi guān rén tí xié, bù gǎn wàng ēn. miáo tài jiān dào: xiù cái, nǐ yǒu yuán yù zhe dà guān rén tái jǔ, nǐ hé bù zuò shī xiè zhī? zhào xù yīng nuò, zuò shī yī shǒu. shī yuē:
仁宗問道：「秀才家居錦里，是西川了。可認得王制置麼？」趙旭答道：「學生認得王制置，王制置不認得學生。」仁宗道：「他是我外甥，我修封書，着人送你同去投他，討了名分，教你發跡如何？」趙旭倒身便拜：「若得二位官人提攜，不敢忘恩。」苗太監道：「秀才，你有緣遇着大官人抬舉，你何不作詩謝之？」趙旭應諾，作詩一首。詩曰：

bái yù yǐn yú wán shí lǐ, huáng jīn lǐ rù wū ní zhōng. jīn qī yù guì xiāng tí duō, rú lì tiān tī shàng jiǔ zhòng.
白玉隱於頑石里，黃金理入污泥中。今期遇貴相提掇，如立天梯上九重。

rén zōng huáng dì jiàn shī, dà xǐ dào: hé zuò cǐ shī? yě wèi jiàn wǒ jiàn dé nǐ bù. wǒ yě huí shī yī shǒu. shī yuē:
仁宗皇帝見詩，大喜道：「何作此詩？也未見我薦得你不。我也回詩一首。」詩曰：

yī zì zhēng chà yīn guān dì, jīng shī liú luò wù jiā qī. yǔ jūn yī jiǎn tóu xī shǔ, shèng shì shān hū bài fēng xī.
一字爭差因關第，京師流落誤佳期。與君一柬投西蜀，勝似山呼拜風樨。

zhào xù dé dà guān rén shī, gǎn ēn bù jǐ. yòu yǒu miáo tài jiān dào: xiù cái, dà guān rén yǒu shī yǔ nǐ, wǒ qǐ kě wú yī yán hū? nǎi zèng shī yī shǒu. shī yuē:
趙旭得大官人詩，感恩不己。又有苗太監道：「秀才，大官人有詩與你，我豈可無一言乎？」乃贈詩一首。詩曰：

xù lín dì jué yīng tiān wén, běn dé míng kuí yī zì hún.
旭臨帝厥應天文，本得名魁一字渾。

jīn rì jiǎn tóu wáng zhì zhì, jǐn yī guāng yào zhào jiā mén.
今日柬投王制置，錦衣光耀趙家門。

miáo tài jiān dào: xiù cái, nǐ huí xià chù qù, chí lái rì zǎo chén, wǒ zì cuī cù dà guān rén, zhe rén jiāng shū bìng lù fèi, yī tóng sòng nǐ qǐ chéng. zhào xù wèn dào: dà guān rén dì zhái hé chù? xué shēng hǎo lái bài xiè. miáo tài jiān dào: dì zhái lí cǐ shén yuǎn, xiù cái bù láo fǎng wèn. zhào xù jiù zài chá fāng zhōng bài xiè le, yī rén yī tóng chū mén, zuò bié ér qù.
苗太監道：「秀才，你回下處去，持來日早辰，我自催促大官人，着人將書並路費，一同送你起程。」趙旭問道：「大官人第宅何處？學生好來拜謝。」苗太監道：「第宅離此甚遠，秀才不勞訪問。」趙旭就在茶坊中拜謝了，一人一同出門，作別而去。

dào lái rì, zhào xù zǎo qǐ děng dài. guǒ rán zuó rì méi xū de zì yī xiù shì, yǐn zháo yī gè yú hòu, dān zhe gè yī xiāng bāo fú, zhǐ bù jiàn zhào dà guān rén lái. zhào xù chū diàn lái yíng jiē, xiāng jiàn lǐ bì. miáo tài jiān dào: yè lái zhào dà guān rén yī zhe wǒ, wěi cǐ rén sòng nǐ qǐ chéng. fù yī dìng bái yín wǔ shí liǎng, yǔ nǐ wén shū, jī dào chéng dū fǔ qù. wén shū dōu zài cǐ rén chù, zhe nǐ lù shàng xiǎo xīn jìng wǎng. zhào xù zài yī chēng xiè, wèn dào: guān rén gāo xìng dà míng? miáo tài jiān dào: zài xià xìng miáo, míng xiù, jiù zài zhào dà guān rén mén xià zuò gè guǎn bīn. xiù shì jiàn le wáng zhì zhì shí, zì rán xiǎo dé. zhào xù dào: xué shēng cǐ qù tǎng rán dé yì, jué bù wàng quǎn mǎ zhī bào. suì yín shī yī shǒu, xiě yú sù jiān, yǐ yù xiè bié zhī yì. shī yuē:
到來日，趙旭早起等待。果然昨日沒須的自衣秀士，引着一個虞候，擔着個衣箱包袱，只不見趙大官人來。趙旭出店來迎接，相見禮畢。苗太監道：「夜來趙大官人依着我，委此人送你起程。付一錠白銀五十兩，與你文書，齎到成都府去。文書都在此人處，着你路上小心徑往。」趙旭再一稱謝，問道：「官人高姓大名？」苗太監道：「在下姓苗，名秀，就在趙大官人門下做個館賓。秀士見了王制置時，自然曉得。」趙旭道：「學生此去倘然得意，決不忘犬馬之報。」遂吟詩一首，寫於素箋，以寓謝別之意。詩曰：

jiù nián céng zuò dēng kē kè, jīn rì hái qī àn diǎn tóu.
舊年曾作登科客，今日還期暗點頭。

yǒu yì qù xún chéng xiàng fǔ, wú xīn ǒu huì jiǔ jiā lóu.
有意去尋丞相府，無心偶會酒家樓。

kōng zhōng shàn zhuì lán shān chā, xiù lǐ shī chéng huáng gé liú.
空中扇墜籃衫插，袖裡詩成黃閣留。

duō xiè guì rén xiū chǐ yī, xī chuān zhì zhì jìng xiāng tóu.
多謝貴人修尺一，西川制置徑相投。

miáo tài jiān lǐng le shī jiān, zuò bié zì huí, zhào xù suì jiāng cǐ yín záo suì, suàn hái le fáng qián, zhěng lǐ yī fú qí bèi, yī rì hòu qǐ chéng.
苗太監領了詩箋，作別自回，趙旭遂將此銀鑿碎，算還了房錢，整理衣服齊備，一日後起程。

yú lù jī cān kě yǐn, yè zhù xiǎo xíng, bù zé yī rì, yuē mò dào chéng dū fǔ dì miàn bǎi yú lǐ zhī wài, tīng dé rén shuō: chāi rén yuǎn jiē xīn zhì zhì, jūn mín xuān nào. zhào xù wén xìn dà jīng, zì xiǎng: wǒ tè dì lái xún wáng zhì zhì, yòu lí rèn qù le, wǒ zhí rú cǐ mìng bó! zěn shēng shì hǎo? suì yín shī yī shǒu, shī yuē:
於路飢餐渴飲，夜住曉行，不則一日，約莫到成都府地面百餘里之外，聽得人說：「差人遠接新制置，軍民喧鬧。」趙旭聞信大驚，自想：「我特地來尋王制置，又離任去了，我直如此命薄！怎生是好？」遂吟詩一首，詩曰：

chǐ shū shǒu bàng dào chuān zhōng, qiān lǐ tóu rén yī dàn kōng.
尺書手棒到川中，千里投人一旦空。

gū fù gāo rén xiāng jí yǐn, jiā xiāng suī jìn zhuǎn chén chōng.
辜負高人相汲引，家鄉雖近轉忱沖。

yú hòu dào: bù xū chóu fán, qiě qián jìn, dǎ tīng de shí rú hé. zhào xù xíng yī bù, lǎn yī bù, zài xíng èr shí wǔ lǐ, dào le chéng dū dì miàn. jiē guān tíng shàng, guān yuán rén děng xuān hòng, dōu shuō: cì hou xīn zhì zhì dào rèn, jiē le yī rì, bìng wú xiāo xī. yú hòu dào: xiù cái, wǒ yǔ nǐ dào jiē guān tíng shàng kàn yī kàn. zhào xù dào: bù kě qù, wǒ shì gè wú yǐ de rén. yú hòu bù guǎn tā shuō, yī zhí jiāng zhe fú bāo, tiāo zhuó yī xiāng, jìng dào jiē guān tíng shàng xiē xià. yú hòu dào: zhòng guān zài cǐ děng shén? hé bù jiē xīn zhì zhì? zhòng guān shī jīng, wèn dào: bù jiàn xīn zhì zhì lái? yú hòu dǎ kāi fú bāo, chāi kāi wén shū, dào: zhè xiù cái biàn shì xīn zhì zhì. zhào xù yě chī le yī jīng. yú hòu yòu kāi le yī xiāng, qǔ chū zǐ páo jīn dài xiàng jiǎn wū xuē, dài shang shū jiǎo pú tóu, xuān dú le shèng zhǐ. zhào xù xiè ēn, kòu shǒu bài chì, shòu xī chuān wǔ shí sì zhōu dōu zhì zhì. zhòng guān xiāng jiàn, xíng lǐ jǐ bì. zhào xù zhe rén qù xún gè hǎo sì yuàn qù chù zàn xiē, xuǎn yuē shàng rèn. zì sī qián shì: wǒ zhuàng yuán dào shǒu, zhǐ wèi yī zì chù luò. shuí zhī mìng zhòng gāi fā jī, zài chá sì zāo yù zhào dà guān rén, yuán lái zhèng shì rén zōng huáng dì. cǐ nǎi shì: zhuó yì zhǒng huā huā bù huó, wú xīn zāi liǔ liǔ chéng yīn. zhào xù wèn yú hòu dào: qián zhě, zì yī rén sòng wǒ qǐ chéng de, shì hé guān zǎi? yú hòu dào: cǐ shì sī tiān tāi miáo tài jiān, zhǐ yì fēn fù, zhe wǒ tóng lái. zhào xù zì dào: wǒ yǒu yǎn bù shí tài shān yě.
虞候道：「不須愁煩，且前進，打聽的實如何。」趙旭行一步，懶一步，再行二十五里，到了成都地面。接官亭上，官員人等喧鬨，都說：「伺候新制置到任，接了一日，並無消息。」虞候道：「秀才，我與你到接官亭上看一看。」趙旭道：「不可去，我是個無倚的人。」虞候不管他說，一直將着袱包，挑着衣箱，徑到接官亭上歇下。虞候道：「眾官在此等甚？何不接新制置？」眾官失驚，問道：「不見新制置來？」虞候打開袱包，拆開文書，道：「這秀才便是新制置。」趙旭也吃了一驚。虞候又開了衣箱，取出紫袍金帶、象簡烏靴，戴上舒角璞頭，宣讀了聖旨。趙旭謝恩，叩首拜敕，授西川五十四州都制置。眾官相見，行禮己畢。趙旭着人去尋個好寺院去處暫歇，選曰上任。自思前事：「我狀元到手，只為一字黜落。誰知命中該發跡，在茶肆遭遇趙大官人，原來正是仁宗皇帝。」此乃是：着意種花花不活，無心栽柳柳成陰。趙旭問虞候道：「前者，自衣人送我起程的，是何官宰？」虞候道：「此是司天台苗太監，旨意分付，着我同來。」趙旭自道：「我有眼不識太山也。

zé yuē shàng rèn, jùn mǎ diāo ān, zhāng yī yán sǎn gài, qián miàn duì wǔ bǎi liè, hòu miàn guān lì tà suí, wēi yí zhěng sù, qì xiàng xuān áng. shàng rèn jǐ bì, guī jiā bài jiàn fù mǔ. fù mǔ mò rán jīng jù, hé jiā yíng jiē, mén qián chē mǎ xuān tiān. zhào xù xià mǎ rù táng, zǐ páo jīn dài, xiàng jiǎn wū xuē, shàng táng cān bài fù mǔ. fù mǔ wèn dào: nǐ kē jǔ bù dì, liú luò jīng shī, rú hé biàn dé cǐ zhí? yòu rú hé chú shòu běn chù wèi guān? zhào xù jù yán qián shì, fù mǔ wén zhī, gǒng shǒu jiā é, gǎn yuē yuè zhī guāng, yuàn hái ér zhōng xīn bào huáng ēn. zhào xù zuò shī yī shǒu, shī yuē:
擇曰上任，駿馬雕鞍，張一檐傘蓋，前面隊伍擺列，後面官吏蹋隨，威儀整肅，氣象軒昂。上任己畢，歸家拜見父母。父母驀然驚懼，合家迎接，門前車馬喧天。趙旭下馬入堂，紫袍金帶，象簡烏靴，上堂參拜父母。父母問道：「你科舉不第，流落京師，如何便得此職？又如何除授本處為官？」趙旭具言前事，父母聞知，拱手加額，感曰月之光，願孩兒忠心報皇恩。趙旭作詩一首，詩曰：

gōng míng zhe tài běn lūn kuí, yī zì zhēng chà bù dé guī.
功名着態本掄魁，一字爭差不得歸。

zì hèn yǔ mén fēng làng jí, shuí zhī píng dì yī shēng léi!
自恨禹門風浪急，誰知平地一聲雷！

fù mǔ xīn zhōng, bù shèng zhī xǐ. hé jiā huān yuè, qīn yǒu qí lái qìng mào, zuò le hǎo jǐ yuē yán xí. jiù shí táo huí zhī pū, bù niàn jiù è, yī hái shōu yòng. sī liang rén zōng tiān zǐ ēn dé, zì xiū biǎo zhāng yī dào, jìn xiè huáng ēn, cóng cǐ xī chuān zuò guān, jiān guǎn jūn mín. fù mǔ jù yíng zài yá mén zhōng fèng yǎng. suǒ wèi yī zi shòu huáng ēn, quán jiā shí tiān lù. yǒu shī wèi zhèng:
父母心中，不勝之喜。合家歡悅，親友齊來慶貿，做了好幾曰筵席。舊時逃回之仆，不念舊惡，依還收用。思量仁宗天子恩德，自修表章一道，進謝皇恩，從此西川做官，兼管軍民。父母懼迎在衙門中奉養。所謂一子受皇恩，全家食天祿。有詩為證：

xiàng rú chí jié réng guī shǔ, jì zǐ huái jīn yòu guò zhōu.
相如持節仍歸蜀，季子懷金又過周。

yī jǐn hái xiāng cóng gǔ yǒu, hé rú chá sì yù chén yóu?
衣錦還鄉從古有，何如茶肆遇宸游？