zhòng míng jī chūn fēng diào liǔ qī
众名姬春风吊柳七
běi jué xiū shàng shū, nán shān guī bì lú.
北厥休上书,南山归敝庐。
bù cái míng zhǔ qì, duō bìng gù rén shū.
不才明主弃,多病故人疏。
bái fà cuī nián lǎo, qīng yáng bī suì chú.
白发催年老,青阳逼岁除。
yǒng huái chóu bù mèi, sōng yuè yè chuāng xū.
永怀愁不寐,松月夜窗虚。
zhè shǒu shī, nǎi shì táng cháo mèng hào rán suǒ zuò. tā shì xiāng yáng dì yí gè yǒu míng de shī rén, liú yù dōng jīng, zǎi xiàng zhāng shuō shén zhòng qí cái, yǔ zhī jiāo hòu. yī rì, zhāng shuō zài zhōng shū shěng rù zhí, cǎo yìng zhì shī, kǔ sī bù jiù. dào táng lì mì qǐng mèng hào rán dào lái, shāng liáng yī lián shī jù. zhèng ěr pēng chá xì lùn, hū rán táng míng huáng jià dào. mèng hào rán wú chǔ duǒ bì, fú yú chuáng hòu. míng huáng zǎo jǐ qiáo jiàn, wèn zhāng shuō dào:" shì cái bì zhèn zhě, hé rén yě?" zhāng shuō zòu dào:" cǐ xiāng yáng shī rén mèng hào rán, chén zhī gù yǒu. ǒu rán lái cǐ, yīn bù yī, bù gǎn táng tū shèng jià." míng huáng dào:" zhèn yì sù wén cǐ rén zhī míng, yuàn yī jiàn zhī." mèng hào rán zhǐ de chū lái, bài fú yú dì, kǒu chēng:" sǐ zuì." míng huáng dào:" wén qīng shàn shī, kě jiāng shēng píng dé yì yī shǒu, sòng yǔ zhèn tīng?" mèng hào rán jiù sòng le běi jué xiū shàng shū zhè yī shǒu. míng huáng dào:" qīng fēi bù cái zhī liú, zhèn yì wèi wèi míng zhǔ rán qīng zì bù lái jiàn zhèn, zhèn wèi cháng qì qīng yě." dāng xià lóng yán bù yuè, qǐ jià qù le. cì rì, zhāng shuō rù cháo, jiàn dì xiè zuì, yīn lì jiàn jié rán zhī cái, kě chōng guǎn zhí. míng huáng dào:" qián zhèn wén mèng hào rán yǒu' liú xīng zhān hé hàn, shū yǔ dī wú tóng' zhī jù, hé qí qīng xīn! yòu wén yǒu' qì zhēng yún mèng zé, bō hàn yuè yáng lóu' zhī jù, hé qí xióng zhuàng! zuó zài zhèn qián, piān shù kū gǎo zhī cí, yòu qiě zhōng huái yuàn wàng, fēi yòng shì zhī qì yě. xuān tīng guī nán shān, yǐ chéng qí zhì!" yóu shì zhōng shēn bù yòng, zhì jīn rén chēng wéi mèng shān rén. hòu rén yǒu shī tàn yún:
这首诗,乃是唐朝孟浩然所作。他是襄阳第一个有名的诗人,流寓东京,宰相张说甚重其才,与之交厚。一日,张说在中书省入直,草应制诗,苦思不就。道堂吏密请孟浩然到来,商量一联诗句。正尔烹茶细论,忽然唐明皇驾到。孟浩然无处躲避,伏于床后。明皇早己瞧见,问张说道:“适才避朕者,何人也?”张说奏道:“此襄阳诗人孟浩然,臣之故友。偶然来此,因布衣,不敢唐突圣驾。”明皇道:“朕亦素闻此人之名,愿一见之。”孟浩然只得出来,拜伏于地,口称:“死罪。”明皇道:“闻卿善诗,可将生平得意一首,诵与朕听?”孟浩然就诵了《北厥休上书》这一首。明皇道:“卿非不才之流,朕亦未为明主;然卿自不来见朕,朕未尝弃卿也。”当下龙颜不悦,起驾去了。次日,张说入朝,见帝谢罪,因力荐洁然之才,可充馆职。明皇道:“前朕闻孟浩然有‘流星谵河汉,疏雨滴梧桐’之句,何其清新!又闻有‘气蒸云梦泽,波憾岳阳楼’之句,何其雄壮!昨在朕前,偏述枯搞之辞,又且中怀怨望,非用世之器也。宣听归南山,以成其志!”由是终身不用,至今人称为孟山人。后人有诗叹云:
xīn shī yī shǒu xiàn dāng cháo, yù wàng róng huá zhuǎn jì liáo.
新诗一首献当朝,欲望荣华转寂寥。
bú shì bù cái míng zhǔ qì, cóng lái guì jiàn mìng zhòng zhāo.
不是不才明主弃,从来贵贱命中招。
gǔ rén zhōng, yǒu yīn yī yán bài xiāng de, yòu yǒu yī piān fù shàng yù zhǔ de, nà mèng hào rán zhǐ wèi cuò niàn le bā jù shī, shī le jūn wáng zhī yì, qǐ fēi mìng hū? rú jīn wǒ yòu shuō yī zhuāng gù shì, yě shì gè yǒu míng cái zǐ, zhǐ wèi yī shǒu cí shàng wù le gōng míng, zhōng shēn kǎn lǐn, hòu lái diān dào chéng le fēng liú jiā huà. nà rén shì shuí? shuō qǐ lái, shì sòng shén zōng shí rén, xìng liǔ, míng yǒng, zì qí qīng. yuán shì jiàn níng fǔ chóng ān xiàn rén shì, yīn suí fù qīn zuò huàn, liú luò dōng jīng. pái háng dì qī, rén dōu chēng wéi liǔ qī guān rén. nián èr shí wǔ suì, fēng zī sǎ luò, rén cái chū zhòng qín qí shū huà, wú suǒ bù tōng zhì yú yín shī zuò fù, yóu qí běn děng. hái yǒu yī jiàn, zuì qí suǒ zhǎng, nǎi shì tián cí. zěn me jiào zuò tián cí? jiǎ rú lǐ tài zì yǒu yì qín é pú sà mán, wáng wéi yǒu yù lún páo, zhè dōu shì cí míng, yòu wèi zhī shī yú, táng shí míng jì duō gē zhī. zhì sòng shí, dà yuán fǔ lè guān, bó cǎi cí míng, tián qiāng jìn yù. zhè gè cí, bǐ qiè shēng diào, fēn pèi shí èr lǜ, qí mǒu lǜ mǒu diào, jù cháng jù duǎn, hé yòng hū shǎng qù rù sì shēng zì yǎn, yǒu gè yí dìng bù yí zhī gé. zuò cí zhě, àn gé tián rù, wù yào zì yǔ yīn xié, yī xiē dù zhuàn bù dé, suǒ yǐ wèi zhī tián cí. nà liǔ qī guān rén yú yīn lǜ lǐ miàn, dì yī jīng tōng, jiāng dà chéng fǔ lè cí, jiā tiān zhì èr bǎi yú diào, zhēn gè shì cí jiā dú bù. tā yě zì shì qí cái, méi yǒu yí ge rén kàn de rù yǎn, suǒ yǐ shào shēn zhī mén, jué bù qù zǒu, wén zì zhī jiāo, yě méi yǒu rén. zhōng rì zhǐ shì chuān huā jiē, zǒu liǔ xiàng, dōng jīng duō shǎo míng jì, wú bù jìng mù tā, yǐ dé jiàn wèi róng. ruò yǒu bù rèn de liǔ qī zhě, zhòng rén dōu xiào tā wéi xià pǐn, bù liè mèi mei zhī shù. suǒ yǐ jì jiā chuán chū jǐ jù kǒu hào. dào shì:
古人中,有因一言拜相的,又有一篇赋上遇主的,那孟浩然只为错念了八句诗,失了君王之意,岂非命乎?如今我又说一桩故事,也是个有名才子,只为一首词上误了功名,终身坎凛,后来颠到成了风流佳话。那人是谁?说起来,是宋神宗时人,姓柳,名永,字耆卿。原是建宁府崇安县人氏,因随父亲作宦,流落东京。排行第七,人都称为柳七官人。年二十五岁,丰姿洒落,人才出众;琴、棋、书、画,无所不通;至于吟诗作赋,尤其本等。还有一件,最其所长,乃是填词。怎么叫做填词?假如李太自有《忆秦娥》、《菩萨蛮》,王维有《郁轮袍》,这都是词名,又谓之诗余,唐时名妓多歌之。至宋时,大员府乐官,博采词名,填腔进御。这个词,比切声调,分配十二律,其某律某调,句长句短,合用乎、上、去、入四声字眼,有个一定不移之格。作词者,按格填入,务要字与音协,一些杜撰不得,所以谓之填词。那柳七官人于音律里面,第一精通,将大晟府乐词,加添至二百余调,真个是词家独步。他也自恃其才,没有一个人看得入眼,所以绍绅之门,绝不去走,文字之交,也没有人。终日只是穿花街,走柳巷,东京多少名妓,无不敬慕他,以得见为荣。若有不认得柳七者,众人都笑他为下品,不列妹妹之数。所以妓家传出几句口号。道是:
bù yuàn chuān xù luó, yuàn yī liǔ qī gē
不愿穿续罗,愿依柳七哥;
bù yuàn jūn wáng zhào, yuàn dé liǔ qī jiào:
不愿君王召,愿得柳七叫:
bù yuàn qiān huáng jīn, yuàn zhōng liǔ qī xīn
不愿千黄金,愿中柳七心;
bù yuàn shén xiān jiàn, yuàn shí liǔ qī miàn.
不愿神仙见,愿识柳七面。
nà liǔ qī guān rén, zhēn gè shì zhāo zhāo chǔ guǎn, yè yè qín lóu. nèi zhōng yǒu yí gè chū míng shàng děng de xíng shǒu, wǎng lái yóu mì. yí gè huàn zuò chén shī shī, yí gè huàn zuò zhào xiāng xiāng, yí gè huàn zuò xú dōng dōng. zhè yí gè xíng shǒu, shàn zhe zì jǐ qián cái, zhēng yǎng liǔ qī guān rén. zěn jiàn de? yǒu xì tí yī cí, míng xī jiāng yuè wèi zhèng:
那柳七官人,真个是朝朝楚馆,夜夜秦楼。内中有一个出名上等的行首,往来尤密。一个唤做陈师师,一个唤做赵香香,一个唤做徐冬冬。这一个行首,赡着自己钱财,争养柳七官人。怎见得?有戏题一词,名《西江月》为证:
" tiáo xiào shī shī zuì guàn, xiāng xiāng àn dì qíng duō, jīn jīn yǔ wǒ shā pí hé, dú zì wō pán yí gè.' guǎn' zì xià dá wú fēn,' bì' zì jiā diǎn rú hé? quán jiāng' hǎo' zì zì tíng nà,' hǎo' zì zhōng sī zhe wǒ."
“调笑师师最惯,香香暗地情多,今今与我煞脾和,独自窝盘一个。‘管’字下达无分,‘闭’字加点如何?权将‘好’字自停那,‘好’字中司着我。”
zhè liǔ qī guān rén, shī cí wén cǎi, yā yú cháo shì. yīn cǐ jìn shì guān yuán, suī wén tā shì cái gāo ào, què yě duō shǎo jìng mù tā de. nà shí tiān xià tài píng, fán yī cái yī yì zhī shì, wú bù lù yòng. yǒu sī jiàn liǔ yǒng cái míng, cháo zhōng yòu yǒu rén bǎo zòu, chú shòu zhè jiāng guǎn xià yú háng xiàn zǎi. zhè xiàn zǎi guān ér, suī bù mǎn liǔ qí qīng zhī yì, bǎ zuò gè jìn shēn zhī jiē, què yě bà le. zhǐ shì shě bù dé nà yí gè xíng shǒu. shí zhí chūn mù, jiāng yù qǐ chéng, nǎi zhì xī jiāng yuè wèi cí, yǐ yù xī bié zhī yì:
这柳七官人,诗词文采,压于朝士。因此近侍官员,虽闻他恃才高傲,却也多少敬慕他的。那时天下太平,凡一才一艺之士,无不录用。有司荐柳永才名,朝中又有人保奏,除授浙江管下余杭县宰。这县宰官儿,虽不满柳耆卿之意,把做个进身之阶,却也罢了。只是舍不得那一个行首。时值春暮,将欲起程,乃制《西江月》为词,以寓惜别之意:
fēng é xiù lián gāo juǎn, shòu yán zhū hù pín yáo. liǎng gān hóng yuē shàng huā shāo, chūn shuì yàn yàn nán jué. hǎo mèng wǎng suí fēi xù, xián chóu nóng shèng xiāng láo. bù chéng yǔ mù yǔ yún cháo, yòu shì sháo guāng guò le.
风额绣帘高卷,兽檐朱户频摇。两竿红曰上花梢,春睡厌厌难觉。好梦枉随飞絮,闲愁浓胜香醪。不成雨暮与云朝,又是韶光过了。
yí gè xíng shǒu, wén de liǔ qī guān rén zhè jiāng fù rèn, dōu lái jiàn bié. zhòng jì zhì zhě rú yún, qí qīng kǒu zhàn rú mèng lìng yún:
一个行首,闻得柳七官人浙江赴任,都来饯别。众妓至者如云,耆卿口占《如梦令》云:
jiāo wài lǜ yīn qiān lǐ, yǎn yìng hóng qún shí duì. xī bié yǔ fāng zhǎng, chē mǎ cuī rén sù qù. tōu lèi, tōu lèi, nà de fēn shēn yīng nǐ!
郊外绿阴千里,掩映红裙十队。惜别语方长,车马催人速去。偷泪,偷泪,那得分身应你!
liǔ qī guān rén bié le zhòng míng jī, xié zhe qín jiàn shū xiāng, bàn zuò yóu xué xiù shì, yí lì shàng lù, yí lù guān kàn fēng jǐng. xíng zhì jiāng zhōu, fǎng wèn běn chǔ míng jì. yǒu rén shuō dào:" cǐ chù zhǐ yǒu xiè yù yīng, cái sè dì yī." qí qīng wèn le zhù chù, jìng lái xiāng fǎng. yù yīng yíng jiē le, jiàn qí qīng rén wù wén yǎ, biàn yāo rù gè xiǎo xiǎo shū fáng. qí qīng jǔ mù kàn shí, guǒ rán bǎi shè dé jīng zhì. dàn jiàn: míng chuāng jìng jī, zhú gùn chá lú. chuáng sī guà yī zhāng míng qín, bì shàng xuán yī fú gǔ huà. xiāng fēng bù sàn, bǎo lú zhōng cháng rè chén tán qīng fēng bī rén, huā píng nèi pín tiān xīn shuǐ. wàn juǎn tú shū gōng wán lǎn, yī pēng qí jú zuǒ huān yú. qí qīng kàn tā zhuō shàng bǎi zhe yī cè shū, tí yún:" liǔ qī xīn cí". jiǎn kāi kàn shí, dōu shì qí qīng hū yuē de yuè fǔ, yíng tóu xì zì, xiě dé qí zhěng. qí qīng wèn dào:" cǐ cí hé chǔ de lái?" yù yīng dào:" cǐ nǎi dōng jīng cái zǐ liǔ qī guān rén suǒ zuò, wàng hū xī shén ài qí cí, měi tīng rén chuán sòng, zhé shǒu lù chéng zhì." qí qīng yòu wèn:" tiān xià cí rén shén duō, qīng hé yǐ dú ài cǐ zuò?" yù yīng dào:" tā miáo qíng xiě jǐng, zì zì bī zhēn. rú qiū sī yī piān mò yún:' àn xiāng wàng, duàn hóng shēng lǐ, lì jǐn xié yáng.' qiū bié yī piān yún:' jīn xiāo jiǔ xǐng hé chǔ? yáng liǔ xiǎo fēng cán yuè.' cǐ děng yǔ, rén bù néng dào. wàng měi sòng qí cí, bù rěn shì shǒu, hèn bù dé jiàn qí rén ěr." qí qīng dào:" qīng yào shí liǔ qī guān rén fǒu? zhǐ xiǎo shēng jiù shì." yù yīng dà jīng, wèn qí lái lì. qí qīng jiāng yú háng fù rèn zhī shì, shuō le yī biàn. yù yīng bài dǎo zài dì, dào: jiàn wàng fán tāi, bù shí shén xiān, wàng qǐ shù zuì." zhì jiǔ kuǎn dài, yīn qín liú sù.
柳七官人别了众名姬,携着琴、剑、书箱,扮作游学秀士,迤俪上路,一路观看风景。行至江州,访问本处名妓。有人说道:“此处只有谢玉英,才色第一。”耆卿问了住处,径来相访。玉英迎接了,见耆卿人物文雅,便邀入个小小书房。耆卿举目看时,果然摆设得精致。但见:明窗净几,竹棍茶炉。床司挂一张名琴,壁上悬一幅古画。香风不散,宝炉中常热沉檀;清风逼人,花瓶内频添新水。万卷图书供玩览,一抨棋局佐欢娱。耆卿看他桌上摆着一册书,题云:“柳七新词”。捡开看时,都是耆卿乎曰的乐府,蝇头细字,写得齐整。耆卿问道:“此词何处得来?”玉英道:“此乃东京才子柳七官人所作,妄乎昔甚爱其词,每听人传诵,辄手录成帙。”耆卿又问:“天下词人甚多,卿何以独爱此作?”玉英道:“他描情写景,字字逼真。如《秋思》一篇末云:‘黯相望,断鸿声里,立尽斜阳。’《秋别》一篇云:‘今宵酒醒何处?杨柳晓风残月。’此等语,人不能道。妄每诵其词,不忍释手,恨不得见其人耳。”耆卿道:“卿要识柳七官人否?只小生就是。”玉英大惊,问其来历。耆卿将余杭赴任之事,说了一遍。玉英拜倒在地,道:贱妄凡胎,不识神仙,望乞恕罪。”置酒款待,殷勤留宿。
qí qīng shēn gǎn qí yì, yī lián wèi le yī wǔ rì kǒng pà wù le píng xiàn, zhǐ de gào bié. yù yīng shí fēn juàn liàn, shè xià shān méng hǎi shì, yī xīn yào xiāng suí liǔ qī guān rén, shì fèng jī zhǒu. qí qīng dào:" fù rèn bù biàn. ruò guǒ yǒu cǐ xīn, hòu rèn mǎn huí yuē, tóng dào cháng ān." yù yīng dào:" jì méng guān rén bù qì jiàn wàng, cóng jīn wèi shǐ, jí dāng dù mén jué kè yǐ chí. qiē wù yí qì, shǐ wàng yǒu bái tóu zhī tàn." qí qīng suǒ zhǐ, xiě xià yī cí, míng yù nǚ yáo xiān pèi. cí yún:
耆卿深感其意,一连位了一五日;恐怕误了凭限,只得告别。玉英十分眷恋,设下山盟海誓,一心要相随柳七官人,侍奉箕帚。耆卿道:“赴任不便。若果有此心,候任满回曰,同到长安。”玉英道:“既蒙官人不弃贱妄,从今为始,即当杜门绝客以持。切勿遗弃,使妄有白头之叹。”耆卿索纸,写下一词,名《玉女摇仙佩》。词云:
fēi qióng bàn lǚ, ǒu bié zhū guān, wèi fǎn shén xiān xíng zhuì. qǔ cì shū zhuāng, xún cháng yán yǔ, yǒu de jǐ duō mèi lì? nǐ bǎ míng huā bǐ, kǒng páng rén xiào wǒ, tán hé róng yì. xì sī suàn, yǒu pā yàn huì, wéi shì shēn hóng qiǎn zì ér jǐ. zhēng rú zhè duō qíng, zhàn dé rén sī qiān jiāo bǎi mèi. xū xìn huà táng xiù tú, hào yuè qīng fēng, rěn bǎ guāng yīn qīng qì? zì gǔ jí jīn, jiā rén cái zǐ, shǎo dé dàng nián shuāng měi! qiě bā nèn xiāng wēi yǐ, wèi xiāo de lián wǒ duō cái duō yì. yuàn nǎi nǎi lán xīn huì xìng, zhěn qián yán xià, biǎo yú shēn yì. wèi méng shì, jīn shēng duàn bù gū yuān bèi.
飞琼伴侣,偶别珠官,未返神仙行缀。取次梳妆,寻常言语,有得几多妹丽?拟把名花比,恐旁人笑我,谈何容易。细思算,有葩艳卉,惟是深红浅自而己。争如这多情,占得人司千娇百媚。须信画堂绣图,皓月清风,忍把光阴轻弃?自古及今,佳人才子,少得当年双美!且芭恁相偎倚,未消得怜我多才多艺。愿奶奶兰心蕙性,枕前言下,表余深意。为盟誓,今生断不辜鸳被。
qí qīng yín cí bà, bié le yù yīng shàng lù. bù yī rì. lái dào gū sū dì fāng, kàn jiàn shān míng shuǐ xiù, dào gè lù páng jiǔ lóu shàng, zhān yǐn yī bēi. hū tīng dé gǔ shēng qí xiǎng, lín chuāng ér wàng, nǎi shì yī qún ér tóng, diào le xiǎo chuán, zài hú shàng xì shuǐ cǎi lián. kǒu zhōng chàng zhe wú gē yún:
耆卿吟词罢,别了玉英上路。不一日。来到姑苏地方,看见山明水秀,到个路旁酒楼上,沾饮一杯。忽听得鼓声齐响,临窗而望,乃是一群儿童,掉了小船,在湖上戏水采莲。口中唱着吴歌云:
cǎi lián ā jiě dòu shū zhuāng, hǎo sì hóng lián dā gè zì lián zhēng. hóng lián zì dào yán sè hǎo, zì lián zì dào fěn huā xiāng. fěn huā xiāng, fěn huā xiāng, tān huā rén yī jiàn biàn lái qiǎng. hóng gè yě wǔ jiǎ, zì gě yě fú qiáng. dāng miàn xià shǒu fú dé, hé nǐ sī xià shāng liáng, hǎo xiàng hé yè zhē shēn wú rén jiàn, xià tou chéng ǒu dài sī zhǎng.
采莲阿姐斗梳妆,好似红莲搭个自莲争。红莲自道颜色好,自莲自道粉花香。粉花香,粉花香,贪花人一见便来抢。红个也武贾,自个也弗强。当面下手弗得,和你私下商量,好像荷叶遮身无人见,下头成藕带丝长。
liǔ qī guān rén tīng bà, qǔ chū bǐ lái, yě zuò yì zhī wú gē, tí yú bì shàng. gē yún:
柳七官人听罢,取出笔来,也做一只吴歌,题于壁上。歌云:
shí lǐ hé huā jiǔ lǐ hóng, zhōng sī yī duǒ zì sōng sōng. zì lián zé hǎo mō ǒu chī, hóng lián zé hǎo jié lián péng. jié lián péng, jié lián péng, lián péng shēng de wǔ líng lǒng. dù lǐ yī tuán qīng qù, wài tou bāo guǒ chóng chóng. yǒu rén chī zhe zī wèi, yī shí pī pò nán róng. zhǐ tú kǒu tián, nà de zhī wǒ xīn lǐ kǔ? kāi huā jié zǐ yī cháng kōng.
十里荷花九里红,中司一朵自松松。自莲则好摸藕吃,红莲则好结莲蓬。结莲蓬,结莲蓬,莲蓬生得武玲拢。肚里一团清趣,外头包裹重重。有人吃著滋味,一时劈破难容。只图口甜,那得知我心里苦?开花结子一场空。
zhè shǒu wú gē, liú chuán wú xià, zhì jīn yǒu rén chàng zhī.
这首吴歌,流传吴下,至今有人唱之。
què shuō liǔ qī guān rén guò le gū sū, lái dào yú háng xiàn shàng rèn, duān dì wèi guān qīng zhèng, sòng jiǎn cí xī. tīng zhèng zhī xiá, biàn zài dà dí tiān zhù yóu quán zhū shān, dēng lín yóu wán, fù shī yǐn jiǔ. zhè yú háng xiàn zhōng, yě yǒu jǐ jiā guān jì, lún fān chéng zhí. dàn shì sòng dié zhōng fàn zhě jì zhe míng zì, biàn bù zhǔn xíng. jì zhōng yǒu gè zhōu yuè xiān, pō yǒu zī sè, gèng tōng wén mò. yī rì, zài xiàn yá chàng qǔ qíng jiǔ, liǔ xiàn zǎi jiàn tā shì yǒu bù lè zhī sè, wèn qí yuán gù. yuè xiān dī tóu bù yǔ, liǎng lèi jiāo liú. xiàn zǎi zài yī pán wèn, yuè xiān zhǐ de gào sù. yuán lái yuè xiān yǔ běn dì yí gè huáng xiù cái, qíng yì shén mì. yuè xiān yī xīn zhǐ yào jià nà xiù cái, qīn xiù cái jiā pín, bù néng bèi bàn cái lǐ. yuè xiān shǒu nà xiù cái zhī jié, shì bù jiē kè. lǎo bǎo zài yī bī pò, zhǐ shì bù cóng yīn shì qīn shēng zhī nǚ, wú kě nài hé. huáng xiù cái shū guǎn yǔ yuè xiān zhǐ gé yī tiáo dà hé, měi yè yuè xiān dù chuán ér qù, yǔ xiù cái xiāng jù, zhì xiǎo yòu huí. tóng xiàn yǒu gè liú èr yuán wài, ài yuè xiān fēng zī, yù yǔ huān huì. yuè xiān zhí yì bù kěn, yín shī sì jù dào:
却说柳七官人过了姑苏,来到余杭县上任,端的为官清正,讼简词稀。听政之暇,便在大涤、天柱、由拳诸山,登临游玩,赋诗饮酒。这余杭县中,也有几家官妓,轮番承直。但是讼碟中犯者妓着名字,便不准行。妓中有个周月仙,颇有姿色,更通文墨。一日,在县衙唱曲情酒,柳县宰见他似有不乐之色,问其缘故。月仙低头不语,两泪交流。县宰再一盘问,月仙只得告诉。原来月仙与本地一个黄秀才,情意甚密。月仙一心只要嫁那秀才,亲秀才家贫,不能备办财礼。月仙守那秀才之节,誓不接客。老鸨再一逼迫,只是不从;因是亲生之女,无可奈何。黄秀才书馆与月仙只隔一条大河,每夜月仙渡船而去,与秀才相聚,至晓又回。同县有个刘二员外,爱月仙丰姿,欲与欢会。月仙执意不肯,吟诗四句道:
bù xué lù páng liǔ, gān tóng yōu gǔ lán yóu fēng ruò xiāng xún, mò zuò yě huā kàn.
不学路旁柳,甘同幽谷兰;游蜂若相询,莫作野花看。
liú èr yuán wài xīn shēng yī jì, zhǔ fù zhōu rén, jiào tā chéng yuè xiān yè dù, yí zhì wú rén zhī chù, qiáng jiān le tā, qǔ gè zhí zhèng huí huà, zì yǒu zhòng shǎng. zhōu rén tān le shǎng cì, guǒ rán chéng yuè xiān xià chuán, yuǎn yuǎn chēng qù. yuè xiān jiàn bú shì lù, hē tā zhù chuán. nà zhōu rén nà lǐ kěn yī? zhí yáo dào shēng huā shēn chù, pì jìng suǒ zài, jiāng chuán pō le. zǒu rù chuán cāng, bǎ yuè xiān bào zhù, bī zhe dìng yào yún yǔ. yuè xiān zì liào nán yǐ tuō shēn, bù dé jǐ ér cóng zhī. yún shōu yǔ sàn, yuè xiān diào chàng, yín shī yī shǒu:
刘二员外心生一计,嘱咐舟人,教他乘月仙夜渡,移至无人之处,强奸了他,取个执证回话,自有重赏。舟人贪了赏赐,果然乘月仙下船,远远撑去。月仙见不是路,喝他住船。那舟人那里肯依?直摇到声花深处,僻静所在,将船泊了。走入船舱,把月仙抱住,逼着定要云雨。月仙自料难以脱身,不得己而从之。云收雨散,月仙调怅,吟诗一首:
zì hèn shēn wéi jì, zāo wū bù gǎn yán. xiū guī míng yuè dù, lǎn shàng zài huā chuán.
自恨身为妓,遭污不敢言。羞归明月渡,懒上载花船。
shì yè, yuè xiān réng dào huáng xiù cái guǎn zhōng zhù sù, què bù gǎn shēng gào sù, zhì xiǎo huí jiā. qí zhōu rén jì le zhè sì jù shī, huí fù liú èr yuán wài, yuán wài jiāng yī dìng yín zi, shǎng le zhōu rén qù le. biàn chāi rén yāo qǐng yuè xiān jiā zhōng qíng jiǔ, jiǔ dào bàn hān, yòu qù tiáo xì yuè xiān, yuè xiān réng jiù bào zǔ. liú èr yuán wài qǔ chū yī bǎ shàn zi lái, shàn shàng yǒu shī sì jù, jiào yuè xiān sòng zhī. yuè xiān dà jīng! yuán lái què shì zhōu zhōng suǒ yín sì jù, dāng xià dùn kǒu wú yán. liú èr yuán wài dào:" cǐ chù yá chuáng jǐn bèi, qiáng sì shēng huā míng yuè, xiǎo niáng zǐ wù zài tuī tuō." yuè xiān mǎn miàn xiū jiàn, ān shēn wú dì, zhǐ de cóng le liú èr yuán wài zhī mìng. yǐ hòu liú èr yuán wài yuē zhú zài tā jiā zhàn zhù, bù róng huáng xiù cái xiāng chǔ. zì gǔ dào: xiǎo niáng zǐ ài qiào, bǎo ér ài chāo. huáng xiù cái suī rán nuò yǎ, zěn bǐ dé liú èr yuán wài yǒu qián yǒu chāo? suī rán zhōng le bǎo ér zhī yì, yuè xiān xīn xià zhǐ xiǎng zhe huáng xiù cái, yǐ cǐ mèn mèn bù lè. jīn fān bèi xiàn zǎi pán wèn bù guò, zhǐ de jiāng qíng sù yǔ. liǔ qí qīng shì fēng liú shǒu lǐng, tīng dé cǐ yǔ, hǎo shēng lián mǐn. dāng rì jiù huàn lǎo bǎo guò lái, jiāng qián bā shí qiān fù zuò shēn jià, qí yuè xiān chú le lè jí. yī miàn qǐng huáng xiù cái xiāng jiàn, qīn lǐng yuè xiān huí qù, chéng qí fū fù. huáng xiù cái yǔ zhōu yuè xiān bài xiè bù jìn. zhèng shì: fēng yuè kè lián fēng yuè kè, yǒu qíng rén yù yǒu qíng rén.
是夜,月仙仍到黄秀才馆中住宿,却不敢声告诉,至晓回家。其舟人记了这四句诗,回复刘二员外,员外将一锭银子,赏了舟人去了。便差人邀请月仙家中情酒,酒到半酣,又去调戏月仙,月仙仍旧报阻。刘二员外取出一把扇子来,扇上有诗四句,教月仙诵之。月仙大惊!原来却是舟中所吟四句,当下顿口无言。刘二员外道:“此处牙床锦被,强似声花明月,小娘子勿再推托。”月仙满面羞渐,安身无地,只得从了刘二员外之命。以后刘二员外曰逐在他家占住,不容黄秀才相处。自古道:小娘子爱俏,鸨儿爱钞。黄秀才虽然懦雅,怎比得刘二员外有钱有钞?虽然中了鸨儿之意,月仙心下只想着黄秀才,以此闷闷不乐。今番被县宰盘问不过,只得将情诉与。柳耆卿是风流首领,听得此语,好生怜悯。当日就唤老鸨过来,将钱八十千付作身价,耆月仙除了乐籍。一面请黄秀才相见,亲领月仙回去,成其夫妇。黄秀才与周月仙拜谢不尽。正是:风月客怜风月客,有情人遇有情人。
liǔ qí qīng zài yú háng yī nián, rèn mǎn hái jīng. xiǎng qǐ xiè yù yīng zhī yuē, biàn dào zài dào jiāng zhōu. yuán lái xiè yù yīng chū bié qí qīng, guǒ rán dù mén jué kè. guò le yī nián zhī hòu, bú jiàn qí qīng tōng wèn, wèi miǎn fēng chóu yuè xiàn, gèng jiān rì yòng zhī xū, wú cóng jìn yì. yuē zhú chē mǎ tián mén, huí tā bù tuō. xiǎng zhe wǔ yè fū qī, wèi zhī suǒ yán zhēn jiǎ yòu yǒu xián hàn cóng zhōng cuān duō, bù tù yòu suí fēng dǎo duò, yī qián jiē kè. yǒu gè xīn ān dà guì sūn yuán wài, pō yǒu wén yǎ, yǔ tā xiāng chǔ nián yú, fèi guò yú jīn. qí qīng dào yù yīng jiā xún wèn, zhèng zhí sūn yuán wài yāo yù yīng tóng wǎng hú kǒu kàn chuán qù le. qí qīng dào bù yù. zhī yù yīng fù yuē, yìng yìng bù lè, nǎi qǔ jiān yī fú, zhì cí míng jī wú tóng. cí yún:
柳耆卿在余杭一年,任满还京。想起谢玉英之约,便道再到江州。原来谢玉英初别耆卿,果然杜门绝客。过了一年之后,不见耆卿通问,未免风愁月限,更兼日用之需,无从进益。曰逐车马填门,回他不脱。想着五夜夫妻,未知所言真假;又有闲汉从中撺掇,不兔又随风倒舵,依前接客。有个新安大贵孙员外,颇有文雅,与他相处年余,费过于金。耆卿到玉英家询问,正值孙员外邀玉英同往湖口看船去了。耆卿到不遇。知玉英负约,映映不乐,乃取笺一幅,制词名《击梧桐》。词云:
xiāng yè yuán yuán, zī zī mèi mèi, yǎ gé qí róng tiān yǔ. zì shí yī lái biàn hǎo kàn chéng, huì de yāo náo xīn sù. lín qí zài yuē tóng huān, dìng shì dōu bǎ hū shēng xiàng xǔ. yòu kǒng ēn qíng yì pò nán chéng, wèi miǎn qiān bān sī lǜ. jìn rì chóng lái, kōng fáng ér jǐ, kǔ shā sì sì yán yǔ. biàn rèn de tīng rén shù dāng, nǐ bǎ qián yán qīng fù. jiàn shuō lán tái sòng yù, duō cái duō yì shàn cí fù. shì yǔ wèn, zhāo zhāo mù mù, xíng yún hé chǔ qù?
香靥源源,姿姿媚媚,雅格奇容天与。自识伊来便好看承,会得妖挠心素。临岐再约同欢,定是都把乎生相许。又恐恩情易破难成,未免千般思虑。近日重来,空房而己,苦杀四四言语。便认得听人数当,拟把前言轻负。见说兰台宋玉,多才多艺善词赋。试与问,朝朝暮暮,行云何处去?
hòu xiě:
后写:
" dōng jīng liǔ yǒng, fǎng yù qīng bù yù, jìn tí." qí qīng xiě bì, niàn le yī biàn, jiāng cí jiān zhān yú bì shàng, fú xiù ér chū. huí dào dōng jīng, lǚ yǒu rén jǔ jiàn, shēng wèi tún tián yuán wài láng zhī zhí. dōng jīng zhè bān míng jī, yī jiù lái wǎng. qí qīng suǒ zhī dǎi qián, jí yī yīng qiú shī cí kuì sòng xià lái de dōng xī, dōu zài jì jiā xiāo huà.
“东京柳永,访玉卿不遇,浸题。”耆卿写毕,念了一遍,将词笺粘于壁上,拂袖而出。回到东京,屡有人举荐,升为屯田员外郎之职。东京这班名姬,依旧来往。耆卿所支傣钱,及一应求诗词馈送下来的东西,都在妓家销化。
yī rì, zhèng zài xú dōng dōng jī cuì lóu xì shuǎ. zǎi xiàng lǚ yí jiǎn chà táng lì chuán mìng, zhí xún jiāng lái. shuō dào:" lǚ xiàng gōng liù shí dàn chén, jiā jì wú xīn gē shàng shòu, tè qiú yuán wài yī quē, xìng jí huī háo, yǐ biàn yǎn xí. shǔ jǐn èr duān, wú xù sì duān, liáo chōng rùn bǐ zhī jìng, fú qǐ fǔ nà." qí qīng yǔn le, liú táng lì zài lóu xià jiǔ fàn. wèn xú dōng dōng yǒu hǎo zhǐ fǒu, xú dōng dōng zài kuāng zhōng, qǔ chū liǎng fú yīng róng jiān zhǐ, fàng yú àn shàng. qí qīng mó dé mò nóng, zhàn dé bǐ bǎo, fú kāi yī fú jiān zhǐ, bù dǎ cǎo ér, xiě xià qiān qiū suì yī què yún:
一日,正在徐冬冬积翠楼戏耍。宰相吕夷简差堂吏传命,直寻将来。说道:“吕相公六十诞辰,家妓无新歌上寿,特求员外一阙,幸即挥毫,以便演习。蜀锦二端,吴续四端,聊充润笔之敬,伏乞俯纳。”耆卿允了,留堂吏在楼下酒饭。问徐冬冬有好纸否,徐冬冬在筐中,取出两幅英蓉笺纸,放于案上。耆卿磨得墨浓,蘸得笔饱,拂开一幅笺纸,不打草儿,写下《千秋岁》一阕云:
tài jiē hū le, yòu jiàn yī hé yào. fēng huǒ jìng, shān qiāng sǎo. cháo táng qí shuò fǔ, zūn zǔ yīng xióng biǎo. fú wú ài, shān hé dài lì rén nán lǎo.
泰阶乎了,又见一合耀。烽火静,杉枪扫。朝堂耆硕辅,樽俎英雄表。福无艾,山河带砺人难老。
wèi shuǐ dāng nián diào, wǎn yīng fēi xióng zhào tóng yī lǚ, jīn piān zǎo. wū shā tóu wèi zì, xiào bǎ jīn zūn dào. rén zhēng xiàn, èr shí sì biàn zhōng shū kǎo.
渭水当年钓,晚应飞熊兆;同一吕,今偏早。乌纱头未自,笑把金樽倒。人争羡,二十四遍中书考。
qí qīng yī bǐ xiě wán, hái shèng xià yīng róng jiān yī zhǐ, yú xìng wèi jǐn, hòu xiě xī jiāng yuè yī diào yún:
耆卿一笔写完,还剩下英蓉笺一纸,余兴未尽,后写《西江月》一调云:
fù nèi tāi shēng yì jǐn, bǐ duān shé pēn cháng jiāng. zòng jiào pǐ juàn zì nán cháng, bù xiè yú rén chēng liáng, wǒ bù qiú rén fù guì, rén xū qiú wǒ wén zhāng. fēng liú cái zǐ zhàn cí chǎng, zhēn shì zì yī qīng xiàng
腹内胎生异锦,笔端舌喷长江。纵教匹绢字难偿,不屑与人称量,我不求人富贵,人须求我文章。风流才子占词场,真是自衣卿相
qí qīng xiě bì, fàng zài zhuō shàng. qià hǎo chén shī shī jiā chà gè shì ér lái qǐng, shuō dào:" yǒu xià lù xīn dào yí gè měi rén, bù yán xìng míng, zì shù tè mù yuán wài, bù yuǎn qiān lǐ ér lái, jīn zài hán jiā fèng hòu, qǐ jí jiàng lín." qí qīng máng bǎ shī cí zhuāng rù fēng tào, dǎ fā táng lì dòng shēn qù le, zì jǐ suí hòu wǎng chén shī shī jiā lái. yī jiàn le nà měi rén, chī le yī jīng. nà měi rén shì shuí? zhèng shì: zhuó yì xún bú jiàn, yǒu shí hái zì lái. nà měi rén zhèng shì jiāng zhōu xiè yù yīng. tā cóng hú kǒu kàn chuán huí lái, jiàn le bì shàng zhè zhǐ jī wú tóng cí, zài yī fěng yǒng, xiǎng zhe:" qí qīng guǒ shì yǒu qíng zhī rén, bù fù qián yuē." zì jué cán kuì. mán le sūn yuán wài, shōu shí jiā sī, gù le chuán zhī, yī jìng dào dōng jīng lái wèn liǔ qī guān rén. wén zhī tā zài chén shī shī jiā wǎng lái jí hòu, tè bài wàng shī shī, qiú qí yǐn jiàn wú qīng. dāng shí fēn míng shì duàn huā zài jiē, quē yuè chóng yuán, bù shèng zhī xǐ. chén shī shī wèn qí xiáng xì, biàn liú xiè yù yīng tóng zhù. yù yīng pà bù wěn biàn, shāng liáng gē dōng biān yuàn zi lìng zhù. zì dào dōng jīng, cóng bú jiàn kè, zhǐ yǔ wú qīng xiàng chù, rú fū fù yì bān. qí qīng ruò wǎng bié jì jiā qù, yě bù zǔ dǎng, shén yǒu xián dá zhī chēng.
耆卿写毕,放在桌上。恰好陈师师家差个侍儿来请,说道:“有下路新到一个美人,不言姓名,自述特慕员外,不远千里而来,今在寒家奉候,乞即降临。”耆卿忙把诗词装入封套,打发堂吏动身去了,自己随后往陈师师家来。一见了那美人,吃了一惊。那美人是谁?正是:着意寻不见,有时还自来。那美人正是江州谢玉英。他从湖口看船回来,见了壁上这只《击梧桐》词,再一讽咏,想着:“耆卿果是有情之人,不负前约。”自觉惭愧。瞒了孙员外,收拾家私,雇了船只,一径到东京来问柳七官人。闻知他在陈师师家往来极厚,特拜望师师,求其引见吾卿。当时分明是断花再接,缺月重圆,不胜之喜。陈师师问其详细,便留谢玉英同住。玉英怕不稳便,商量割东边院子另住。自到东京,从不见客,只与吾卿相处,如夫妇一般。耆卿若往别妓家去,也不阻挡,甚有贤达之称。
huà fēn liǎng tóu. zài shuō qí qīng cōng máng zhōng, jiāng suǒ zuò shòu cí fēng fù táng lì, shéi zhī máng zhōng duō yǒu cuò, yī shí shī yú diǎn jiǎn, liǎng fú jiān dōu fēng le qù. lǚ chéng xiàng chāi kāi fēng tào, xiān dú le qiān qiū suì diào, dào yě huān xǐ. yòu jiàn xī jiāng yuè diào, shǎo bu dé yě niàn yī biàn. niàn dào" zòng jiào pǐ juàn zì nán cháng, bù xiè yú rén chēng liáng", xiào dào:" dāng chū péi jìn gōng xiū fú guāng sì, qiú wén yú huáng fǔ, tí měi zì suǒ juàn yī pǐ. cǐ zi xián wú chóu yí tài bù ěr!" yòu niàn dào" wǒ bù qiú rén fù guì, rén xū qiú wǒ wén zhāng", dà nù dào:" xiǎo zi qīng bó, wǒ hé qiú rǔ yé?" cóng cǐ xián hèn zài xīn. liǔ qí qīng què shì shū sàn de rén, xiě guò cí, diū zài yī biān le, nà lǐ hái fàng zài xīn shàng. yòu guò le shù rì, zhèng zhí hàn lín yuán quē, lì bù kāi jiàn liǔ yǒng míng zì rén zōng céng jiàn tā zēng dìng dà chéng yuè fǔ, yì mù qí cái, wèn zǎi xiàng lǚ yí jiǎn dào:" zhèn yù yòng liǔ yǒng wèi hàn lín, qīng kě shí cǐ rén fǒu?" lǚ yí jiǎn zòu dào:" cǐ rén suī yǒu cí huá, rán shì cái gāo ào, quán bù yǐ gōng míng wéi niàn. jiàn rèn tún tián yuán wài, rì yè liú lián jì guǎn, dà shī guān jiān. ruò zhòng yòng zhī, kǒng shì xí yóu cǐ ér biàn." suì bǎ wú qīng suǒ zuò xī jiāng yuè cí sòng le yī biàn. rén zōng huáng dì diǎn tóu. zǎo yǒu zhī jiàn yuàn guān, dǎ tīng dé lǚ chéng xiàng xián hèn liǔ yǒng, yù de féng yíng qí yì, lián zhāng cān jié. rén zōng yù bǐ pī zhe sì jù dào:
话分两头。再说耆卿匆忙中,将所作寿词封付堂吏,谁知忙中多有错,一时失于点捡,两幅笺都封了去。吕丞相拆开封套,先读了《千秋岁》调,到也欢喜。又见《西江月》调,少不得也念一遍。念到“纵教匹绢字难偿,不屑与人称量”,笑道:“当初裴晋公修福光寺,求文于皇甫,缇每字索绢一匹。此子嫌吾酬仪太簿耳!”又念到“我不求人富贵,人须求我文章”,大怒道:“小子轻薄,我何求汝耶?”从此衔恨在心。柳耆卿却是疏散的人,写过词,丢在一边了,那里还放在心上。又过了数日,正值翰林员缺,吏部开荐柳永名字;仁宗曾见他增定大晟乐府,亦慕其才,问宰相吕夷简道:“朕欲用柳永为翰林,卿可识此人否?”吕夷简奏道:“此人虽有词华,然恃才高傲,全不以功名为念。见任屯田员外,日夜留连妓馆,大失官缄。若重用之,恐士习由此而变。”遂把吾卿所作《西江月》词诵了一遍。仁宗皇帝点头。早有知谏院官,打听得吕丞相衔恨柳永,欲得逢迎其意,连章参劫。仁宗御笔批着四句道:
liǔ yǒng bù qiú fù guì, shuí jiāng fù guì qiú zhī? rèn zuò zì yī qīng xiàng, fēng qián yuè xià tián cí.
柳永不求富贵,谁将富贵求之?任作自衣卿相,风前月下填词。
liǔ qí qīng jiàn bà le guān zhí, dà xiào dào:" dāng jīn zuò guān de, dōu shì bù shí zì zhī bèi, zěn róng dé wǒ cái zǐ chū tóu?" yīn gǎi míng liǔ sān biàn, rén dōu bú huì qí yì, liǔ qī guān rén zì jiě shuō dào:" wǒ shào nián dú shū, wú suǒ bù kuī, běn qiú yī jǔ chéng míng, yǔ cháo jiā chū lì yīn lǚ cì bù dì, láo sāo shī yì, biàn wéi cí rén. yǐ wén cǎi zì jiàn, shǐ míng liú hòu shì zú yǐ hé qī bèi jiàn, dǐng guān jiǎn dài, biàn wéi guān rén. rán chún chén xià liáo, zhōng fēi suǒ hǎo jīn fèng zì fàng luò, qiě xiāo yáo zì zài, biàn wéi xiān rén." cóng cǐ yì fàng kuàng bù jiǎn, yǐ jì wèi jiā. jiāng yí gè shǒu bǎn shàng xiě dào:" fèng shèng zhǐ tián cí liǔ sān biàn." yù dào mǒu jì jiā, xiān jiāng cǐ shǒu bǎn sòng qù, zhè yī jiā biàn zhěng bèi jiǔ kàn, cì hou guò sù. cì rì, zài yào dào mǒu jiā, yì fù rú cǐ. fán suǒ zuò xiǎo cí, luò kuǎn shū míng chù, yì xiě" fèng shèng zhǐ tián cí" wǔ zì, rén wú yǒu bù xiào zhī zhě.
柳耆卿见罢了官职,大笑道:“当今做官的,都是不识字之辈,怎容得我才子出头?”因改名柳三变,人都不会其意,柳七官人自解说道:“我少年读书,无所不窥,本求一举成名,与朝家出力;因屡次不第,牢骚失意,变为词人。以文采自见,使名留后世足矣;何期被荐,顶冠柬带,变为官人。然淳沉下僚,终非所好;今奉自放落,且逍遥自在,变为仙人。”从此益放旷不捡,以妓为家。将一个手板上写道:“奉圣旨填词柳三变。”欲到某妓家,先将此手板送去,这一家便整备酒看,伺候过宿。次日,再要到某家,亦复如此。凡所作小词,落款书名处,亦写“奉圣旨填词”五字,人无有不笑之者。
rú cǐ shù nián. yī rì, zài zhào xiāng xiāng jiā ǒu rán zhòu qǐn, mèng jiàn yī huáng yī lì cóng tiān ér xià, dào shuō:" fèng yù dì chì zhǐ, ní cháng yǔ yī qū jǐ jiù, yù yì xīn shēng, tè jiè zhòng xiān bǐ, jí kè biàn wǎng." liǔ qī guān rén xǐng lái, biàn tǎo xiāng tāng lín yù. duì zhào xiāng xiāng dào:" shì méng shàng dì jiàn zhào, wǒ jiāng qù yǐ. gè jiā mèi mei kě chù yī xìn, bù néng hòu zhī xiāng jiàn yě." yán bì, zhǔ mù ér zuò. xiāng xiāng shì zhī, jǐ sǐ yǐ. huāng máng bào zhī xiè yù yīng, yù yīng yī bù yī diē de kū jiāng lái. chén shī shī xú dōng dōng liǎng gè xíng shǒu, yī shí dōu dào, yòu yǒu jǐ jiā céng wǎng lái de, wén zhī cǐ xìn, yě dōu lái zhào jiā.
如此数年。一日,在赵香香家偶然昼寝,梦见一黄衣吏从天而下,道说:“奉玉帝敕旨,《霓裳羽衣曲》己旧,欲易新声,特借重仙笔,即刻便往。”柳七官人醒来,便讨香汤林浴。对赵香香道:“适蒙上帝见召,我将去矣。各家妹妹可畜一信,不能候之相见也。”言毕,瞩目而坐。香香视之,己死矣。慌忙报知谢玉英,玉英一步一跌的哭将来。陈师师、徐冬冬两个行首,一时都到,又有几家曾往来的,闻知此信,也都来赵家。
yuán lái liǔ qī guān rén, suī zuò liǎng rèn guān zhí, háo wú jiā jì. xiè yù yīng suī shuō tà suí tā zhōng shēn, dào dài zhe yī jiā yī huǒ qián lái, bìng bù fèi tā fēn háo zhī shì. jīn rì sòng zhōng shí jié, xiè yù yīng biàn shì tā qīn qī yì bān zhè jǐ gè xíng shǒu, biàn shì tā qīn rén yì bān. dāng shí chén shī shī wéi shǒu, liǎn qǔ zhòng jì jiā cái bó, zhì mǎi yī yuán guān guǒ, jiù zài zhào jiā bìn liàn. xiè yù yīng shuāi jīng zuò gè zhǔ sàng, qí tā yí gè de xíng shǒu, dōu jù zài yī chù, dài xiào shǒu mù. yī miàn zài lè yóu yuán shàng, mǎi yí kuài xì dì qǐ fén, zé yuē ān zàng. fén shàng shù gè xiǎo bēi, zhào yī tā shǒu bǎn shàng xiě de zēng tiān liǎng zì, kè yún:" fèng shèng zhǐ tián cí liǔ yī biàn zhī mù." chū bīn zhī yuē, guān liáo zhōng yě yǒu xiāng shí de, qián lái sòng zàng. zhī jiàn yī piàn gǎo sù, mǎn chéng jì jiā, wú yī rén bú dào, āi shēng zhèn dì. nà sòng zàng de guān liáo, zì jué cán kuì, yǎn miàn ér fǎn. bù yú liǎng yuè, xiè yù yīng guò āi, dé bìng yì sǐ, fù zàng yú liǔ mù zhī páng. yì jiàn yù yīng zhēn jié, jì jiā nán de, bù zài huà xià. zì zàng hòu, měi nián qīng míng zuǒ yòu, chūn fēng yàn dàng, zhū míng jī bù yuē ér tóng, gè bèi jì lǐ, wǎng liǔ qī guān rén fén shàng, guà zhǐ qián bài sǎo, huàn zuò" diào liǔ qī", yòu huàn zuò" shàng fēng liú jiā". wèi zēng" diào liǔ qī"" shàng fēng liú jiā" zhě, bù gǎn dào lè yóu yuán shàng tà qīng. hòu lái chéng le gè fēng sú, zhí dào gāo zōng nán dù zhī hòu, cǐ fēng fāng zhǐ. hòu rén yǒu shī tí liǔ mù yún:
原来柳七官人,虽做两任官职,毫无家计。谢玉英虽说蹋随他终身,到带着一家一火前来,并不费他分毫之事。今日送终时节,谢玉英便是他亲妻一般;这几个行首,便是他亲人一般。当时陈师师为首,敛取众妓家财帛,制买衣袁棺椁,就在赵家殡殓。谢玉英衰经做个主丧,其他一个的行首,都聚在一处,带孝守幕。一面在乐游原上,买一块隙地起坟,择曰安葬。坟上竖个小碑,照依他手板上写的增添两字,刻云:“奉圣旨填词柳一变之墓。”出滨之曰,官僚中也有相识的,前来送葬。只见一片缟素,满城妓家,无一人不到,哀声震地。那送葬的官僚,自觉惭愧,掩面而返。不逾两月,谢玉英过哀,得病亦死,附葬于柳墓之旁。亦见玉英贞节,妓家难得,不在话下。自葬后,每年清明左右,春风验荡,诸名姬不约而同,各备祭礼,往柳七官人坟上,挂纸钱拜扫,唤做“吊柳七”,又唤做“上风流家”。未曾“吊柳七”、“上风流家”者,不敢到乐游原上踏青。后来成了个风俗,直到高宗南渡之后,此风方止。后人有诗题柳墓云:
lè yóu yuán shàng jì rú yún, jǐn shàng fēng liú liǔ qī fén. kě xiào fēn fēn shào shēn bèi, lián cái bù jí zhòng hóng qún.
乐游原上妓如云,尽上风流柳七坟。可笑纷纷绍绅辈,怜才不及众红裙。