sū qín shǐ jiāng lián héng, shuō qín huì wáng yuē: dài wáng zhī guó, xī yǒu bā shǔ hàn zhōng zhī lì, běi yǒu hú háo dài mǎ zhī yòng, nán yǒu wū shān qián zhōng zhī xiàn, dōng yǒu yáo hán zhī gù. tián féi měi, mín yīn fù, zhàn chē wàn chéng, fèn jī bǎi wàn, wò yě qiān lǐ, xù jī ráo duō, dì shì xíng biàn, cǐ suǒ wèi tiān fǔ, tiān xià zhī xióng guó yě. yǐ dài wáng zhī xián, shì mín zhī zhòng, chē qí zhī yòng, bīng fǎ zhī jiào, kě yǐ bìng zhū hóu, tūn tiān xià, chēng dì ér zhì. yuàn dài wáng shǎo liú yì, chén qǐng zòu qí xiào.
蘇秦始將連橫,說秦惠王曰:「大王之國,西有巴、蜀、漢中之利,北有胡貉、代馬之用,南有巫山、黔中之限,東有餚、函之固。田肥美,民殷富,戰車萬乘,奮擊百萬,沃野千里,蓄積饒多,地勢形便,此所謂天府,天下之雄國也。以大王之賢,士民之眾,車騎之用,兵法之教,可以並諸侯,吞天下,稱帝而治。願大王少留意,臣請奏其效。」
qín wáng yuē: guǎ rén wén zhī, máo yǔ bù fēng mǎn zhě bù kě yǐ gāo fēi, wén zhāng bù chéng zhě bù kě yǐ zhū fá, dào dé bù hòu zhě bù kě yǐ shǐ mín, zhèng jiào bù shùn zhě bù kě yǐ fán dà chén. jīn xiān shēng yǎn rán bù yuǎn qiān lǐ miàn tíng jiào zhī, yuàn yǐ yì rì.
秦王曰:「寡人聞之,毛羽不豐滿者不可以高飛,文章不成者不可以誅罰,道德不厚者不可以使民,政教不順者不可以煩大臣。今先生儼然不遠千裡面庭教之,願以異日。」
sū qín yuē: chén gù yí dài wáng zhī bù néng yòng yě. xī zhě shén nóng fá bǔ suì, huáng dì fá zhuō lù ér qín chī yóu, yáo fá huān dōu, shùn fá sān miáo, yǔ fá gòng gōng, tāng fá yǒu xià, wén wáng fá chóng, wǔ wáng fá zhòu, qí huán rèn zhàn ér bó tiān xià. yóu cǐ guān zhī, è yǒu bù zhàn zhě hū? gǔ zhě shǐ chē gǔ jī chí, yán yǔ xiāng jié, tiān xià wèi yī yuē cóng lián héng, bīng gé bù zàng wén shì bìng chì, zhū hóu luàn huò wàn duān jù qǐ, bù kě shèng lǐ kē tiáo jì bèi, mín duō wěi tài shū cè chóu zhuó, bǎi xìng bù zú shàng xià xiāng chóu, mín wú suǒ liáo míng yán zhāng lǐ, bīng jiǎ yù qǐ biàn yán wěi fú, zhàn gōng bù xī fán chēng wén cí, tiān xià bù zhì shé bì ěr lóng, bù jiàn chéng gōng xíng yì yuē xìn, tiān xià bù qīn. yú shì, nǎi fèi wén rèn wǔ, hòu yǎng sǐ shì, zhuì jiǎ lì bīng, xiào shèng yú zhàn chǎng. fū tú chù ér zhì lì, ān zuò ér guǎng dì, suī gǔ wǔ dì sān wáng wǔ bó, míng zhǔ xián jūn, cháng yù zuò ér zhì zhī, qí shì bù néng, gù yǐ zhàn xù zhī. kuān zé liǎng jūn xiāng gōng, pò zé zhàng jǐ xiāng zhuàng, rán hòu kě jiàn dà gōng. shì gù bīng shèng yú wài, yì qiáng yú nèi wēi lì yú shàng, mín fú yú xià. jīn yù bìng tiān xià, líng wàn chéng, qū dí guó, zhì hǎi nèi, zi yuán yuán, chén zhū hóu, fēi bīng bù kě. jīn zhī sì zhǔ, hū yú zhì dào, jiē mǐn yú jiào, luàn yú zhì, mí yú yán, huò yú yǔ, shěn yú biàn, nì yú cí. yǐ cǐ lùn zhī, wáng gù bù néng xíng yě.
蘇秦曰:「臣固疑大王之不能用也。昔者神農伐補遂,黃帝伐涿鹿而禽蚩尤,堯伐驩兜,舜伐三苗,禹伐共工,湯伐有夏,文王伐崇,武王伐紂,齊桓任戰而伯天下。由此觀之,惡有不戰者乎?古者使車轂擊馳,言語相結,天下為一;約從連橫,兵革不藏;文士並飭,諸侯亂惑;萬端俱起,不可勝理;科條既備,民多偽態;書策稠濁,百姓不足;上下相愁,民無所聊;明言章理,兵甲愈起;辯言偉服,戰攻不息;繁稱文辭,天下不治;舌弊耳聾,不見成功;行義約信,天下不親。於是,乃廢文任武,厚養死士,綴甲厲兵,效勝於戰場。夫徒處而致利,安坐而廣地,雖古五帝、三王、五伯,明主賢君,常欲坐而致之,其勢不能,故以戰續之。寬則兩軍相攻,迫則杖戟相撞,然後可建大功。是故兵勝於外,義強於內;威立於上,民服於下。今欲並天下,凌萬乘,詘敵國,制海內,子元元,臣諸侯,非兵不可。今之嗣主,忽於至道,皆憫於教,亂於治,迷於言,惑於語,沈於辯,溺於辭。以此論之,王固不能行也。」
shuō qín wáng shū shí shàng ér shuō bù xíng. hēi diāo zhī qiú bì, huáng jīn bǎi jīn jǐn, zī yòng fá jué, qù qín ér guī. léi téng lǚ juē, fù shū dān gāo, xíng róng kū gǎo, miàn mù lí hēi, zhuàng yǒu guī sè. guī zhì jiā, qī bù xià rèn, sǎo bù wèi chuī, fù mǔ bù yǔ yán. sū qín kuì tàn yuē: qī bù yǐ wǒ wèi fū, sǎo bù yǐ wǒ wèi shū, fù mǔ bù yǐ wǒ wèi zi, shì jiē qín zhī zuì yě. nǎi yè fā shū, chén qiè shù shí, dé tài gōng yīn fú zhī móu, fú ér sòng zhī, jiǎn liàn yǐ wèi chuǎi mó. dú shū yù shuì, yǐn zhuī zì cì qí gǔ, xuè liú zhì zú. yuē: ān yǒu shuō rén zhǔ bù néng chū qí jīn yù jǐn xiù, qǔ qīng xiàng zhī zūn zhě hū? qī nián chuǎi mó chéng, yuē: cǐ zhēn kě yǐ shuō dāng shì zhī jūn yǐ .
說秦王書十上而說不行。黑貂之裘弊,黃金百斤盡,資用乏絕,去秦而歸。羸滕履蹻,負書擔櫜,形容枯槁,面目犁黑,狀有歸色。歸至家,妻不下紝,嫂不為炊,父母不與言。蘇秦喟嘆曰:「妻不以我為夫,嫂不以我為叔,父母不以我為子,是皆秦之罪也。」乃夜發書,陳篋數十,得太公陰符之謀,伏而誦之,簡練以為揣摩。讀書欲睡,引錐自刺其股,血流至足。曰:「安有說人主不能出其金玉錦繡,取卿相之尊者乎?」期年揣摩成,曰:「此真可以說當世之君矣 。」
yú shì nǎi mó yàn wū jí què, jiàn shuō zhào wáng yú huá wū zhī xià, dǐ zhǎng ér tán. zhào wáng dà yuè, fēng wèi wǔ ān jūn. shòu xiāng yìn, gé chē bái chéng, jǐn xiù qiān chún, bái bì bǎi shuāng, huáng jīn wàn yì, yǐ suí qí hòu, yuē cóng sàn héng, yǐ yì qiáng qín.
於是乃摩燕烏集闕,見說趙王於華屋之下,抵掌而談。趙王大悅,封為武安君。受相印,革車白乘,錦繡千純,白壁百雙,黃金萬溢,以隨其後,約從散橫,以抑強秦。
gù sū qín xiāng yú zhào ér guān bù tōng. dāng cǐ zhī shí, tiān xià zhī dà, wàn mín zhī zhòng, wáng hóu zhī wēi, móu chén zhī quán, jiē yù jué sū qín zhī cè. bù fèi dòu liáng, wèi fán yī bīng, wèi zhàn yī shì, wèi jué yī xián, wèi zhé yī shǐ, zhū hóu xiāng qīn, xián yú xiōng dì. fū xián rén zài ér tiān xià fú, yī shì zǔn xián, héng lì tiān xià, tíng shuō zhū hóu zhī wáng, dù zuǒ yòu zhī kǒu, tiān xià mò zhī néng kàng.
故蘇秦相於趙而關不通。當此之時,天下之大,萬民之眾,王侯之威,謀臣之權,皆欲決蘇秦之策。不費斗糧,未煩一兵,未戰一士,未絕一弦,未折一矢,諸侯相親,賢於兄弟。夫賢人在而天下服,一軾撙銜,橫歷天下,廷說諸侯之王,杜左右之口,天下莫之能伉。
jiāng shuō chǔ wáng, lù guò luò yáng, fù mǔ wén zhī, qīng gōng chú dào, zhāng lè shè yǐn, jiāo yíng sān shí lǐ. qī cè mù ér shì, qīng ěr ér tīng sǎo shé xíng pú fú, sì bài zì guì ér xiè. sū qín yuē: sǎo hé qián jù ér hòu bēi yě? sǎo yuē: yǐ jì zǐ zhī wèi zūn ér duō jīn. sū qín yuē: jiē hū! pín qióng zé fù mǔ bù zǐ, fù guì zé qīn qī wèi jù. rén shēng shì shàng, shì wèi fù guì, gài kě hū hū zāi!
將說楚王,路過洛陽,父母聞之,清宮除道,張樂設飲,郊迎三十里。妻側目而視,傾耳而聽;嫂蛇行匍伏,四拜自跪而謝。蘇秦曰:「嫂何前倨而後卑也?」嫂曰:「以季子之位尊而多金。」蘇秦曰:「嗟乎!貧窮則父母不子,富貴則親戚畏懼。人生世上,勢位富貴,蓋可忽乎哉!」