zhēn guān chū, yǒu shàng shū qǐng qù nìng chén zhě, tài zōng wèi yuē: zhèn zhī suǒ rèn, jiē yǐ wèi xián, qīng zhī nìng zhě shuí yé? duì yuē: chén jū cǎo zé, bù de zhī nìng zhě, qǐng bì xià yáng nù yǐ shì qún chén, ruò néng bù wèi léi tíng, zhí yán jìn jiàn, zé shì zhèng rén, shùn qíng ā zhǐ, zé shì nìng rén. tài zōng wèi fēng dé yí yuē: liú shuǐ qīng zhuó, zài qí yuán yě. jūn zhě zhèng yuán, rén shù yóu shuǐ, jūn zì wèi zhà, yù chén xià xíng zhí, shì yóu yuán zhuó ér wàng shuǐ qīng, lǐ bù kě dé. zhèn cháng yǐ wèi wǔ dì duō guǐ zhà, shēn bǐ qí wèi rén, rú cǐ, qǐ kě kān wèi jiào lìng? wèi shàng shū rén yuē: zhèn yù shǐ dà xìn xíng yú tiān xià, bù yù yǐ zhà dào xùn sú, qīng yán suī shàn, zhèn suǒ bù qǔ yě.
貞觀初，有上書請去佞臣者，太宗謂曰：「朕之所任，皆以為賢，卿知佞者誰耶？」對曰：「臣居草澤，不的知佞者，請陛下佯怒以試群臣，若能不畏雷霆，直言進諫，則是正人，順情阿旨，則是佞人。」太宗謂封德彝曰：「流水清濁，在其源也。君者政源，人庶猶水，君自為詐，欲臣下行直，是猶源濁而望水清，理不可得。 朕常以魏武帝多詭詐， 深鄙其為人，如此，豈可堪為教令？」謂上書人曰：「朕欲使大信行於天下，不欲以詐道訓俗，卿言雖善，朕所不取也。」

zhēn guān shí nián, wèi zhēng shàng shū yuē:
貞觀十年，魏徵上疏曰：

chén wén wèi guó zhī jī, bì zī yú dé lǐ, jūn zhī suǒ bǎo, wéi zài yú chéng xìn. chéng xìn lì zé xià wú èr xīn, dé lǐ xíng zé yuǎn rén sī gé. rán zé dé lǐ chéng xìn, guó zhī dà gāng, zài yú jūn chén fù zǐ, bù kě sī xū ér fèi yě. gù kǒng zǐ yuē: jūn shǐ chén yǐ lǐ, chén shì jūn yǐ zhōng. yòu yuē: zì gǔ jiē yǒu sǐ, mín wú xìn bù lì. wén zǐ yuē: tóng yán ér xìn, xìn zài yán qián tóng lìng ér xíng, chéng zài lìng wài. rán ér yán ér bù xìn, yán wú xìn yě lìng ér bù cóng, lìng wú chéng yě. bù xìn zhī yán, wú chéng zhī lìng, wèi shàng zé bài dé, wèi xià zé wēi shēn, suī zài diān pèi zhī zhōng, jūn zǐ zhī suǒ bù wèi yě.
臣聞為國之基，必資於德禮，君之所保，惟在於誠信。誠信立則下無二心，德禮形則遠人斯格。然則德禮誠信，國之大綱，在於君臣父子，不可斯須而廢也。故孔子曰：「君使臣以禮，臣事君以忠。」又曰：「自古皆有死，民無信不立。」文子曰：「同言而信，信在言前；同令而行，誠在令外。」然而言而不信，言無信也；令而不從，令無誠也。不信之言，無誠之令，為上則敗德，為下則危身，雖在顛沛之中，君子之所不為也。

zì wáng dào xiū míng, shí yǒu yú zài, wēi jiā hǎi wài, wàn guó lái tíng, cāng lǐn rì jī, tǔ dì rì guǎng, rán ér dào dé wèi yì hòu, rén yì wèi yì bó zhě, hé zāi? yóu hū dài xià zhī qíng wèi jǐn yú chéng xìn, suī yǒu shàn shǐ zhī qín, wèi dǔ kè zhōng zhī měi gù yě. xī zhēn guān zhī shǐ, nǎi wén shàn jīng tàn, jì bā jiǔ nián jiān, yóu yuè yǐ cóng jiàn. zì zī jué hòu, jiàn è zhí yán, suī huò miǎn qiáng yǒu suǒ róng, fēi fù nǎng shí zhī huō rú. jiǎn è zhī bèi, shāo bì lóng lín biàn nìng zhī tú, sì qí qiǎo biàn. wèi tóng xīn zhě wèi shàn quán, wèi zhōng dǎng zhě wèi fěi bàng. wèi zhī wèi péng dǎng, suī zhōng xìn ér kě yí wèi zhī wèi zhì gōng, suī jiǎo wěi ér wú jiù. qiáng zhí zhě wèi shàn quán zhī yì, zhōng dǎng zhě lǜ fěi bàng zhī yóu. zhèng chén bù dé jǐn qí yán, dà chén mò néng yǔ zhī zhēng. yíng huò shì tīng, yù yú dà dào, fáng zhèng sǔn dé, qí zài cǐ hū? gù kǒng zǐ yuē è lì kǒu zhī fù bāng jiā zhě, gài wèi cǐ yě.
自王道休明，十有餘載，威加海外，萬國來庭，倉廩日積，土地日廣，然而道德未益厚，仁義未益博者，何哉？由乎待下之情未盡於誠信，雖有善始之勤，未睹克終之美故也。昔貞觀之始，乃聞善驚嘆，暨八九年間，猶悅以從諫。自茲厥後，漸惡直言，雖或勉強有所容，非復曩時之豁如。謇諤之輩，稍避龍鱗；便佞之徒，肆其巧辯。謂同心者為擅權，謂忠讜者為誹謗。謂之為朋黨，雖忠信而可疑；謂之為至公，雖矯偽而無咎。強直者畏擅權之議，忠讜者慮誹謗之尤。正臣不得盡其言，大臣莫能與之爭。熒惑視聽，郁於大道，妨政損德，其在此乎？故孔子曰「惡利口之覆邦家者」，蓋為此也。

qiě jūn zǐ xiǎo rén, mào tóng xīn yì. jūn zǐ yǎn rén zhī è, yáng rén zhī shàn, lín nán wú gǒu miǎn, shā shēn yǐ chéng rén. xiǎo rén bù chǐ bù rén, bù wèi bù yì, wéi lì zhī suǒ zài, wēi rén zì ān. fū gǒu zài wēi rén, zé hé suǒ bù zhì? jīn yù jiāng qiú zhì zhì, bì wěi zhī yú jūn zǐ shì yǒu de shī, huò fǎng zhī yú xiǎo rén. qí dài jūn zǐ yě zé jìng ér shū, yù xiǎo rén yě bì qīng ér xiá. xiá zé yán wú bù jǐn, shū zé qíng bù shàng tōng. shì zé huǐ yù zài yú xiǎo rén, xíng fá jiā yú jūn zǐ, shí xìng sàng zhī suǒ zài, kě bù shèn zāi! cǐ nǎi sūn qīng suǒ wèi shǐ zhì zhě móu zhī, yǔ yú zhě lùn zhī, shǐ xiū jié zhī shì xíng zhī, yǔ wū bǐ zhī rén yí zhī, yù qí chéng gōng, kě dé hū zāi? fū zhōng zhì zhī rén, qǐ wú xiǎo huì? rán cái fēi jīng guó, lǜ bù jí yuǎn, suī jié lì jǐn chéng, yóu wèi miǎn yú qīng bài kuàng nèi huái jiān lì, chéng yán shùn zhǐ, qí wèi huò huàn, bù yì shēn hū? fū lì zhí mù ér yí yǐng zhī bù zhí, suī jié jīng shén, láo sī lǜ, qí bù dé yì yǐ míng yǐ.
且君子小人，貌同心異。君子掩人之惡，揚人之善，臨難無苟免，殺身以成仁。小人不恥不仁，不畏不義，惟利之所在，危人自安。夫苟在危人，則何所不至？今欲將求致治，必委之於君子；事有得失，或訪之於小人。其待君子也則敬而疏，遇小人也必輕而狎。狎則言無不盡，疏則情不上通。是則毀譽在於小人，刑罰加於君子，實興喪之所在，可不慎哉！此乃孫卿所謂「使智者謀之，與愚者論之，使修潔之士行之，與污鄙之人疑之，欲其成功，可得乎哉？」夫中智之人，豈無小惠？然才非經國，慮不及遠，雖竭力盡誠，猶未免於傾敗；況內懷奸利，承顏順旨，其為禍患，不亦深乎？夫立直木而疑影之不直，雖竭精神，勞思慮，其不得亦已明矣。

fū jūn néng jǐn lǐ, chén dé jié zhōng, bì zài yú nèi wài wú sī, shàng xià xiāng xìn. shàng bù xìn, zé wú yǐ shǐ xià, xià bù xìn, zé wú yǐ shì shàng, xìn zhī wèi dào dà yǐ. xī qí huán gōng wèn yú guǎn zhòng yuē: wú yù shǐ jiǔ fǔ yú jué, ròu fǔ yú zǔ, dé wú hài bà hū? guǎn zhòng yuē: cǐ jí fēi qí shàn zhě, rán yì wú hài yú bà yě. huán gōng yuē: rú hé ér hài bà hū? guǎn zhòng yuē: bù néng zhī rén, hài bà yě zhī ér bù néng rèn, hài bà yě rèn ér bù néng xìn, hài bà yě jì xìn ér yòu shǐ xiǎo rén cān zhī, hài bà yě. jìn zhōng xíng mù bó gōng gǔ, jīng nián ér fú néng xià, kuì jiān lún yuē: gǔ zhī sè fū, jiān lún zhī zhī. qǐng wú pí shì dài fū, ér gǔ kě dé. mù bó bù yīng, zuǒ yòu yuē: bù zhé yī jǐ, bù shāng yī zú, ér gǔ kě dé, jūn xī wèi bù qǔ? mù bó yuē: jiān lún zhī wèi rén yě, nìng ér bù rén, ruò shǐ jiān lún xià zhī, wú kě yǐ bù shǎng zhī hū? ruò shǎng zhī, shì shǎng nìng rén yě. nìng rén dé zhì, shì shǐ jìn guó zhī shì shě rén ér wèi nìng. suī dé gǔ, jiāng hé yòng zhī? fū mù bó, liè guó zhī dài fū, guǎn zhòng, bà zhě zhī liáng zuǒ, yóu néng shèn yú xìn rèn yuǎn bì nìng rén yě rú cǐ, kuàng hū wèi sì hǎi zhī dà jūn, yīng qiān líng zhī shàng shèng, ér kě shǐ wēi wēi zhì dé zhī shèng, jiāng yǒu suǒ jiān hū?
夫君能盡禮，臣得竭忠，必在於內外無私，上下相信。上不信，則無以使下，下不信，則無以事上，信之為道大矣。昔齊桓公問於管仲曰：「吾欲使酒腐於爵，肉腐於俎，得無害霸乎？」管仲曰：「此極非其善者，然亦無害於霸也。」桓公曰：「如何而害霸乎？」管仲曰：「不能知人，害霸也；知而不能任，害霸也；任而不能信，害霸也；既信而又使小人參之，害霸也。」晉中行穆伯攻鼓，經年而弗能下，饋間倫曰：「鼓之嗇夫，間倫知之。請無疲士大夫，而鼓可得。」穆伯不應，左右曰：「不折一戟，不傷一卒，而鼓可得，君奚為不取？」穆伯曰：「間倫之為人也，佞而不仁，若使間倫下之，吾可以不賞之乎？若賞之，是賞佞人也。佞人得志，是使晉國之士舍仁而為佞。雖得鼓，將何用之？」夫穆伯，列國之大夫，管仲，霸者之良佐，猶能慎於信任、遠避佞人也如此，況乎為四海之大君，應千齡之上聖，而可使巍巍至德之盛，將有所間乎？

ruò yù lìng jūn zǐ xiǎo rén shì fēi bù zá, bì huái zhī yǐ dé, dài zhī yǐ xìn, lì zhī yǐ yì, jié zhī yǐ lǐ, rán hòu shàn shàn ér è è, shěn fá ér míng shǎng. zé xiǎo rén jué qí sī nìng, jūn zǐ zì qiáng bù xī, wú wèi zhī zhì, hé yuǎn zhī yǒu? shàn shàn ér bù néng jìn, è è ér bù néng qù, fá bù jí yú yǒu zuì, shǎng bù jiā yú yǒu gōng, zé wēi wáng zhī qī, huò wèi kě bǎo, yǒng xī zuò yìn, jiāng hé wàng zāi!
若欲令君子小人是非不雜，必懷之以德，待之以信，厲之以義，節之以禮，然後善善而惡惡，審罰而明賞。則小人絕其私佞，君子自強不息，無為之治，何遠之有？善善而不能進，惡惡而不能去，罰不及於有罪，賞不加於有功，則危亡之期，或未可保，永錫祚胤，將何望哉！

tài zōng lǎn shū tàn yuē: ruò bù yù gōng, hé yóu de wén cǐ yǔ!
太宗覽疏嘆曰：「若不遇公，何由得聞此語！」

tài zōng cháng wèi zhǎng sūn wú jì děng yuē: zhèn jí wèi zhī chū, yǒu shàng shū zhě fēi yī, huò yán rén zhǔ bì xū wēi quán dú rèn, bù dé wěi rèn qún xià huò yù yào bīng zhèn wǔ, shè fú sì yí. wéi yǒu wèi zhēng quàn zhèn yǎn gé xìng wén, bù dé shī huì, zhōng guó jì ān, yuǎn rén zì fú. zhèn cóng cǐ yǔ, tiān xià dà níng, jué yù jūn zhǎng, jiē lái cháo gòng, jiǔ yí zhòng yì, xiāng wàng yú dào. fán cǐ děng shì, jiē wèi zhēng zhī lì yě. zhèn rèn yòng qǐ bù dé rén? zhēng bài xiè yuē: bì xià shèng dé zì tiān, liú xīn zhèng shù. shí yǐ yōng duǎn, chéng shòu bù xiá, qǐ yǒu yì yú shèng míng?
太宗嘗謂長孫無忌等曰：「朕即位之初，有上書者非一，或言人主必須威權獨任，不得委任群下；或欲耀兵振武，懾服四夷。惟有魏徵勸朕『偃革興文，布德施惠，中國既安，遠人自服』。朕從此語，天下大寧，絕域君長，皆來朝貢，九夷重譯，相望於道。凡此等事，皆魏徵之力也。朕任用豈不得人？」征拜謝曰：「陛下聖德自天，留心政術。實以庸短，承受不暇，豈有益於聖明？」

zhēn guān shí qī nián, tài zōng wèi shì chén yuē: chuán chēng qù shí cún xìn, kǒng zǐ yuē: mín wú xìn bù lì. xī xiàng yǔ jì rù xián yáng, yǐ zhì tiān xià, xiàng néng lì xíng rén xìn, shuí duó yé? fáng xuán líng duì yuē: rén yì lǐ zhì xìn, wèi zhī wǔ cháng, fèi yī bù kě. néng qín xíng zhī, shén yǒu bì yì. yīn zhòu xiá wǔ wǔ cháng, wǔ wáng duó zhī xiàng shì yǐ wú xìn wèi hàn gāo zǔ suǒ duó, chéng rú shèng zhǐ.
貞觀十七年，太宗謂侍臣曰：「《傳》稱『去食存信』，孔子曰：『民無信不立。』昔項羽既入咸陽，已制天下，向能力行仁信，誰奪耶？」房玄齡對曰：「仁、義、禮、智、信，謂之五常，廢一不可。能勤行之，甚有裨益。殷紂狎侮五常，武王奪之；項氏以無信為漢高祖所奪，誠如聖旨。」