zhēn guān yuán nián, tài zōng yuē:" zhèn kàn gǔ lái dì wáng yǐ rén yì wèi zhì zhě, guó zuò yán cháng, rèn fǎ yù rén zhě, suī jiù bì yú yī shí, bài wáng yì cù. jì jiàn qián wáng chéng shì, zú shì yuán guī. jīn yù zhuān yǐ rén yì chéng xìn wèi zhì. wàng gé jìn dài zhī jiāo bó yě." huáng mén shì láng wáng guī duì yuē:" tiān xià diāo sàng rì jiǔ, bì xià chéng qí yú bì, hóng dào yí fēng, wàn dài zhī fú. dàn fēi xián bù lǐ, wéi zài dé rén." tài zōng yuē:" zhèn sī xián zhī qíng, qǐ shě mèng mèi!" jǐ shì zhōng dù zhèng lún jìn yuē:" shì bì yǒu cái, suí shí tīng yòng, qǐ dài mèng fù shuō, féng lǚ shàng, rán hòu wèi zhì hū?" tài zōng shēn nà qí yán.
贞观元年,太宗曰:“朕看古来帝王以仁义为治者,国祚延长,任法御人者,虽救弊于一时,败亡亦促。既见前王成事,足是元龟。今欲专以仁义诚信为治。望革近代之浇薄也。”黄门侍郎王珪对曰:“天下凋丧日久,陛下承其余弊,弘道移风,万代之福。但非贤不理,惟在得人。”太宗曰:“朕思贤之情,岂舍梦寐!”给事中杜正伦进曰:“世必有才,随时听用,岂待梦傅说,逢吕尚,然后为治乎?”太宗深纳其言。
zhēn guān èr nián, tài zōng wèi shì chén yuē:" zhèn wèi luàn lí zhī hòu, fēng sú nán yí, bǐ guān bǎi xìng jiàn zhī lián chǐ, guān mín fèng fǎ, dào zéi rì xī, gù zhī rén wú cháng sú, dàn zhèng yǒu zhì luàn ěr. shì yǐ wéi guó zhī dào, bì xū fǔ zhī yǐ rén yì, shì zhī yǐ wēi xìn, yīn rén zhī xīn, qù qí kē kè, bù zuò yì duān, zì rán ān jìng, gōng děng yí gòng xíng sī shì yě."
贞观二年,太宗谓侍臣曰:“朕谓乱离之后,风俗难移,比观百姓渐知廉耻,官民奉法,盗贼日稀,故知人无常俗,但政有治乱耳。是以为国之道,必须抚之以仁义,示之以威信,因人之心,去其苛刻,不作异端,自然安静,公等宜共行斯事也。”
zhēn guān sì nián, fáng xuán líng zòu yán:" jīn yuè wǔ kù jiǎ zhàng, shèng suí rì yuǎn yǐ."
贞观四年,房玄龄奏言:“今阅武库甲仗,胜隋日远矣。”
tài zōng yuē:" chì bīng bèi kòu suī shì yào shì, rán zhèn wéi yù qīng děng cún xīn lǐ dào, wù jìn zhōng zhēn, shǐ bǎi xìng ān lè, biàn shì zhèn zhī jiǎ zhàng. suí yáng dì qǐ wèi jiǎ zhàng bù zú, yǐ zhì miè wáng? zhèng yóu rén yì bù xiū, ér qún xià yuàn pàn gù yě. yí shí cǐ xīn."
太宗曰:“饬兵备寇虽是要事,然朕唯欲卿等存心理道,务尽忠贞,使百姓安乐,便是朕之甲仗。隋炀帝岂为甲仗不足,以至灭亡?正由仁义不修,而群下怨叛故也。宜识此心。”
zhēn guān shí sān nián, tài zōng wèi shì chén yuē:" lín shēn zé niǎo qī, shuǐ guǎng zé yú yóu, rén yì jī zé wù zì guī zhī. rén jiē zhī wèi bì zāi hài, bù zhī xíng rén yì zé zāi hài bù shēng. fū rén yì zhī dào, dāng sī zhī zài xīn, cháng lìng xiāng jì, ruò sī xū xiè dài, qù zhī yǐ yuǎn. yóu rú yǐn shí zī shēn, héng lìng fù bǎo, nǎi kě cún qí xìng mìng." wáng guī dùn shǒu yuē:" bì xià néng zhī cǐ yán, tiān xià xìng shèn!"
贞观十三年,太宗谓侍臣曰:“林深则鸟栖,水广则鱼游,仁义积则物自归之。人皆知畏避灾害,不知行仁义则灾害不生。夫仁义之道,当思之在心,常令相继,若斯须懈怠,去之已远。犹如饮食资身,恒令腹饱,乃可存其性命。”王珪顿首曰:“陛下能知此言,天下幸甚!”