pián mǔ zhī zhǐ chū hū xìng zāi, ér chǐ yú dé fù zhuì xiàn yóu chū hū xíng zāi, ér chǐ yú xìng duō fāng hū rén yì ér yòng zhī zhě, liè yú wǔ cáng zāi, ér fēi dào dé zhī zhèng yě. shì gù pián yú zú zhě, lián wú yòng zhī ròu yě zhī yú shǒu zhě, shù wú yòng zhī zhǐ yě duō fāng pián zhī yú wǔ cáng zhī qíng zhě, yín pì yú rén yì zhī xíng, ér duō fāng yú cōng míng zhī yòng yě.
駢拇枝指出乎性哉，而侈於德；附贅縣疣出乎形哉，而侈於性；多 方乎仁義而用之者，列於五藏哉，而非道德之正也。是故駢於足者， 連無用之肉也；枝於手者，樹無用之指也；多方駢枝於五藏之情者， 淫僻於仁義之行，而多方於聰明之用也。

shì gù pián yú míng zhě, luàn wǔ sè, yín wén zhāng, qīng huáng fǔ fú zhī huáng huáng fēi hū? ér lí zhū shì yǐ! duō yú cōng zhě, luàn wǔ shēng, yín liù lǜ, jīn shí sī zhú huáng zhōng dà lǚ zhī shēng fēi hū? ér shī kuàng shì yǐ! zhī yú rén zhě, zhuó dé sāi xìng yǐ shōu míng shēng, shǐ tiān xià huáng gǔ yǐ fèng bù jí zhī fǎ fēi hū? ér céng shǐ shì yǐ! pián yú biàn zhě, léi wǎ jié shéng cuàn jù, yóu xīn yú jiān bái tóng yì zhī jiān , ér bì kuǐ yù wú yòng zhī yán fēi hū? ér yáng mò shì yǐ! gù cǐ jiē duō pián páng zhī zhī dào, fēi tiān xià zhī zhì zhèng yě.
是故駢於明者，亂五色，淫文章，青黃黼黻之煌煌非乎？而離朱是 已！多於聰者，亂五聲，淫六律，金石絲竹黃鐘大呂之聲非乎？而師 曠是已！枝於仁者，擢德塞性以收名聲，使天下簧鼓以奉不及之法非 乎？而曾、史是已！駢於辯者，纍瓦結繩竄句，游心于堅白同異之間 ，而敝跬譽無用之言非乎？而楊、墨是已！故此皆多駢旁枝之道，非 天下之至正也。

bǐ zhèng zhèng zhě, bù shī qí xìng mìng zhī qíng. gù hé zhě bù wèi pián, ér zhī zhě bù wèi qí zhǎng zhě bù wèi yǒu yú, duǎn zhě bù wèi bù zú. shì gù fú jìng suī duǎn, xù zhī zé yōu hè jìng suī zhǎng, duàn zhī zé bēi. gù xìng zhǎng fēi suǒ duàn, xìng duǎn fēi suǒ xù, wú suǒ qù yōu yě.
彼正正者，不失其性命之情。故合者不為駢，而枝者不為跂；長者 不為有餘，短者不為不足。是故鳧脛雖短，續之則憂；鶴脛雖長，斷之則悲。故性長非所斷，性短非所續，無所去憂也。

yì rén yì qí fēi rén qíng hū! bǐ rén rén hé qí duō yōu yě. qiě fú pián yú mǔ zhě, jué zhī zé qì zhī yú shǒu zhě, hé zhī zé tí. èr zhě huò yǒu yú yú shù, huò bù zú yú shù, qí yú yōu yī yě. jīn shì zhī rén rén, hāo mù ér yōu shì zhī huàn bù rén zhī rén, jué xìng mìng zhī qíng ér tāo guì fù. gù yì rén yì qí fēi rén qíng hū! zì sān dài yǐ xià zhě, tiān xià hé qí xiāo xiāo yě.
意仁義其非人情乎！彼仁人何其多憂也。且夫駢於拇者，決之則泣 ；枝於手者，齕之則啼。二者或有餘於數，或不足於數，其於憂一也。 今世之仁人，蒿目而憂世之患；不仁之人，決性命之情而饕貴富。故意 仁義其非人情乎！自三代以下者，天下何其囂囂也。

qiě fú dài gōu shéng guī jǔ ér zhèng zhě, shì xuē qí xìng zhě yě dài shéng yuē jiāo qī ér gù zhě, shì qīn qí dé zhě yě qū shé lǐ lè, xǔ yú rén yì, yǐ wèi tiān xià zhī xīn zhě, cǐ shī qí cháng rán yě. tiān xià yǒu cháng rán. cháng rán zhě, qū zhě bù yǐ gōu, zhí zhě bù yǐ shéng, yuán zhě bù yǐ guī, fāng zhě bù yǐ jǔ, fù lí bù yǐ jiāo qī, yuē shù bù yǐ mò suǒ. gù tiān xià yòu rán jiē shēng, ér bù zhī qí suǒ yǐ shēng tóng yān jiē dé, ér bù zhī qí suǒ yǐ dé. gù gǔ jīn bù èr, bù kě kuī yě. zé rén yì yòu xī lián lián rú jiāo qī mò suǒ ér yóu hū dào dé zhī jiān wèi zāi! shǐ tiān xià huò yě!
且夫待鈎繩規矩而正者，是削其性者也；待繩約膠漆而固者，是侵 其德者也；屈折禮樂，呴俞仁義，以慰天下之心者，此失其常然也。 天下有常然。常然者，曲者不以鈎，直者不以繩，圓者不以規，方者 不以矩，附離不以膠漆，約束不以纆索。故天下誘然皆生，而不知其 所以生；同焉皆得，而不知其所以得。故古今不二，不可虧也。則仁 義又奚連連如膠漆纆索而游乎道德之間為哉！使天下惑也！

fū xiǎo huò yì fāng, dà huò yì xìng. hé yǐ zhī qí rán xié? zì yú shì zhāo rén yì yǐ náo tiān xià yě , tiān xià mò bù bèn mìng yú rén yì. shì fēi yǐ rén yì yì qí xìng yǔ?
夫小惑易方，大惑易性。何以知其然邪？自虞氏招仁義以撓天下也 ，天下莫不奔命於仁義。是非以仁義易其性與？

gù cháng shì lùn zhī: zì sān dài yǐ xià zhě, tiān xià mò bù yǐ wù yì qí xìng yǐ! xiǎo rén zé yǐ shēn xùn lì shì zé yǐ shēn xùn míng dài fū zé yǐ shēn xùn jiā shèng rén zé yǐ shēn xùn tiān xià. gù cǐ shù zi zhě, shì yè bù tóng, míng shēng yì hào, qí yú shāng xìng yǐ shēn wèi xùn, yī yě.
故嘗試論之：自三代以下者，天下莫不以物易其性矣！小人則以身 殉利；士則以身殉名；大夫則以身殉家；聖人則以身殉天下。故此數 子者，事業不同，名聲異號，其於傷性以身為殉，一也。

zāng yǔ gǔ, èr rén xiāng yǔ mù yáng ér jù wáng qí yáng. wèn zāng xī shì, zé xié cè dú shū wèn gǔ xī shì, zé bó sāi yǐ yóu. èr rén zhě, shì yè bù tóng, qí yú wáng yáng jūn yě.
臧與谷，二人相與牧羊而俱亡其羊。問臧奚事，則挾策讀書；問谷 奚事，則博塞以游。二人者，事業不同，其於亡羊均也。

bó yí sǐ míng yú shǒu yáng zhī xià, dào zhí sǐ lì yú dōng líng zhī shàng. èr rén zhě, suǒ sǐ bù tóng, qí yú cán shēng shāng xìng jūn yě. xī bì bó yí zhī shì ér dào zhí zhī fēi hū?
伯夷死名於首陽之下，盜跖死利於東陵之上。二人者，所死不同， 其於殘生傷性均也。奚必伯夷之是而盜跖之非乎？

tiān xià jǐn xùn yě: bǐ qí suǒ xùn rén yì yě, zé sú wèi zhī jūn zǐ qí suǒ xùn huò cái yě, zé sú wèi zhī xiǎo rén. qí xùn yī yě, zé yǒu jūn zǐ yān, yǒu xiǎo rén yān. ruò qí cán shēng sǔn xìng, zé dào zhí yì bó yí yǐ, yòu è qǔ jūn zǐ xiǎo rén yú qí jiān zāi!
天下盡殉也：彼其所殉仁義也，則俗謂之君子；其所殉貨財也，則 俗謂之小人。其殉一也，則有君子焉，有小人焉。若其殘生損性，則 盜跖亦伯夷已，又惡取君子小人於其間哉！

qiě fú shǔ qí xìng hū rén yì zhě, suī tōng rú céng shǐ, fēi wú suǒ wèi zāng yě shǔ qí xìng yú wǔ wèi, suī tōng rú yú ér, fēi wú suǒ wèi zāng yě shǔ qí xìng hū wǔ shēng, suī tōng rú shī kuàng, fēi wú suǒ wèi cōng yě shǔ qí xìng hū wǔ sè, suī tōng rú lí zhū, fēi wú suǒ wèi míng yě. wú suǒ wèi zāng zhě , fēi suǒ wèi rén yì zhī wèi yě, zāng yú qí dé ér yǐ yǐ wú suǒ wèi zāng zhě, fēi suǒ wèi rén yì zhī wèi yě, rèn qí xìng mìng zhī qíng ér yǐ yǐ wú suǒ wèi cōng zhě, fēi wèi qí wén bǐ yě, zì wén ér yǐ yǐ wú suǒ wèi míng zhě, fēi wèi qí jiàn bǐ yě, zì jiàn ér yǐ yǐ. fū bù zì jiàn ér jiàn bǐ, bù zì dé ér dé bǐ zhě, shì de rén zhī dé ér bù zì dé qí dé zhě yě, shì rén zhī shì ér bù zì shì qí shì zhě yě. fū shì rén zhī shì ér bù zì shì qí shì, suī dào zhí yǔ bó yí, shì tóng wèi yín pì yě. yú kuì hū dào dé, shì yǐ shàng bù gǎn wèi rén yì zhī cāo, ér xià bù gǎn wèi yín pì zhī xíng yě.
且夫屬其性乎仁義者，雖通如曾、史，非吾所謂臧也；屬其性於五 味，雖通如俞兒，非吾所謂臧也；屬其性乎五聲，雖通如師曠，非吾 所謂聰也；屬其性乎五色，雖通如離朱，非吾所謂明也。吾所謂臧者 ，非所謂仁義之謂也，臧於其德而已矣；吾所謂臧者，非所謂仁義之 謂也，任其性命之情而已矣；吾所謂聰者，非謂其聞彼也，自聞而已 矣；吾所謂明者，非謂其見彼也，自見而已矣。夫不自見而見彼，不 自得而得彼者，是得人之得而不自得其得者也，適人之適而不自適其 適者也。夫適人之適而不自適其適，雖盜跖與伯夷，是同為淫僻也。 余愧乎道德，是以上不敢為仁義之操，而下不敢為淫僻之行也。