jiāng wèi qū qiè tàn náng fā guì zhī dào ér wèi shǒu bèi, zé bì shè jiān téng, gù jiōng jué, cǐ shì sú zhī suǒ wèi zhī yě. rán ér jù dào zhì, zé fù guì jiē qiè dān náng ér qū, wéi kǒng jiān téng jiōng jué zhī bù gù yě. rán zé xiāng zhī suǒ wèi zhī zhě, bù nǎi wèi dà dào jī zhě yě?
將為胠篋探囊發匱之盜而為守備，則必攝緘藤，固扃鐍，此世俗之 所謂知也。然而巨盜至，則負匱揭篋擔囊而趨，唯恐緘藤扃鐍之不 固也。然則鄉之所謂知者，不乃為大盜積者也？

gù cháng shì lùn zhī: shì sú zhī suǒ wèi zhī zhě, yǒu bù wèi dà dào jī zhě hū? suǒ wèi shèng zhě, yǒu bù wèi dà dào shǒu zhě hū? hé yǐ zhī qí rán xié? xī zhě qí guó lín yì xiāng wàng, jī gǒu zhī yīn xiāng wén , wǎng gǔ zhī suǒ bù, lěi nòu zhī suǒ cì, fāng èr qiān yú lǐ. hé sì jìng zhī nèi, suǒ yǐ lì zōng miào shè jì, zhì yì wū zhōu lǘ xiāng qū zhě, hé cháng bù fǎ shèng rén zāi? rán ér tián chéng zi yī dàn shā qí jūn ér dào qí guó, suǒ dào zhě qǐ dú qí guó xié? bìng yǔ qí shèng zhī zhī fǎ ér dào zhī, gù tián chéng zi yǒu hū dào zéi zhī míng, ér shēn chù yáo shùn zhī ān. xiǎo guó bù gǎn fēi, dà guó bù gǎn zhū, shí èr shì yǒu qí guó, zé shì bù nǎi qiè qí guó bìng yǔ qí shèng zhī zhī fǎ yǐ shǒu qí dào zéi zhī shēn hū?
故嘗試論之：世俗之所謂知者，有不為大盜積者乎？所謂聖者，有 不為大盜守者乎？何以知其然邪？昔者齊國鄰邑相望，雞狗之音相聞 ，罔罟之所布，耒耨之所刺，方二千餘里。闔四竟之內，所以立宗廟 社稷，治邑屋州閭鄉曲者，曷嘗不法聖人哉？然而田成子一旦殺齊君 而盜其國，所盜者豈獨其國邪？並與其聖知之法而盜之，故田成子有 乎盜賊之名，而身處堯舜之安。小國不敢非，大國不敢誅，十二世有 齊國，則是不乃竊齊國並與其聖知之法以守其盜賊之身乎？

cháng shì lùn zhī: shì sú zhī suǒ wèi zhì zhī zhě, yǒu bù wèi dà dào jī zhě hū? suǒ wèi zhì shèng zhě, yǒu bù wèi dà dào shǒu zhě hū? hé yǐ zhī qí rán xié? xī zhě lóng féng zhǎn, bǐ gàn pōu, cháng hóng chǐ, zi xū mí. gù sì zǐ zhī xián ér shēn bù miǎn hū lù. gù zhí zhī tú wèn yú zhí yuē: dào yì yǒu dào hū? zhí yuē: hé shì ér wú yǒu dào xié? fū wàng yì shì zhōng zhī cáng, shèng yě rù xiān, yǒng yě chū hòu, yì yě zhī kě fǒu, zhī yě fēn jūn, rén yě. wǔ zhě bù bèi ér néng chéng dà dào zhě, tiān xià wèi zhī yǒu yě. yóu shì guān zhī, shàn rén bù dé shèng rén zhī dào bù lì, zhí bù dé shèng rén zhī dào bù xíng. tiān xià zhī shàn rén shǎo ér bù shàn rén duō, zé shèng rén zhī lì tiān xià yě shǎo ér hài tiān xià yě duō. gù yuē: chún jié zé chǐ hán, lǔ jiǔ báo ér hán dān wéi, shèng rén shēng ér dà dào qǐ. póu jī shèng rén, zòng shě dào zéi, ér tiān xià shǐ zhì yǐ.
嘗試論之：世俗之所謂至知者，有不為大盜積者乎？所謂至聖者， 有不為大盜守者乎？何以知其然邪？昔者龍逢斬，比干剖，萇弘胣， 子胥靡。故四子之賢而身不免乎戮。故跖之徒問於跖曰：「盜亦有道 乎？」跖曰：「何適而無有道邪？夫妄意室中之藏，聖也；入先，勇 也；出後，義也；知可否，知也；分均，仁也。五者不備而能成大盜 者，天下未之有也。」由是觀之，善人不得聖人之道不立，跖不得聖 人之道不行。天下之善人少而不善人多，則聖人之利天下也少而害天 下也多。故曰：唇竭則齒寒，魯酒薄而邯鄲圍，聖人生而大盜起。掊 擊聖人，縱舍盜賊，而天下始治矣。

fū chuān jié ér gǔ xū, qiū yí ér yuān shí. shèng rén yǐ sǐ, zé dà dào bù qǐ, tiān xià píng ér wú gù yǐ! shèng rén bù sǐ, dà dào bù zhǐ. suī zhòng shèng rén ér zhì tiān xià, zé shì zhòng lì dào zhí yě. wèi zhī dòu hú yǐ liàng zhī, zé bìng yǔ dòu hú ér qiè zhī wèi zhī quán héng yǐ chēng zhī, zé bìng yǔ quán héng ér qiè zhī wèi zhī fú xǐ yǐ xìn zhī, zé bìng yǔ fú xǐ ér qiè zhī wèi zhī rén yì yǐ jiǎo zhī, zé bìng yǔ rén yì ér qiè zhī. hé yǐ zhī qí rán xié? bǐ qiè gōu zhě zhū, qiè guó zhě wèi zhū hóu, zhū hóu zhī mén ér rén yì cún yān, zé shì fēi qiè rén yì shèng zhī xié? gù zhú yú dà dào, jiē zhū hóu, qiè rén yì bìng dòu hú quán héng fú xǐ zhī lì zhě, suī yǒu xuān miǎn zhī shǎng fú néng quàn, fǔ yuè zhī wēi fú néng jìn. cǐ zhòng lì dào zhí ér shǐ bù kě jìn zhě, shì nǎi shèng rén zhī guò yě.
夫川竭而谷虛，丘夷而淵實。聖人已死，則大盜不起，天下平而無 故矣！聖人不死，大盜不止。雖重聖人而治天下，則是重利盜跖也。 為之斗斛以量之，則並與斗斛而竊之；為之權衡以稱之，則並與權衡 而竊之；為之符璽以信之，則並與符璽而竊之；為之仁義以矯之，則 並與仁義而竊之。何以知其然邪？彼竊鈎者誅，竊國者為諸侯，諸侯之門而仁義存焉，則是非竊仁義聖知邪？故逐於大盜，揭諸侯，竊仁 義並斗斛權衡符璽之利者，雖有軒冕之賞弗能勸，斧鉞之威弗能禁。 此重利盜跖而使不可禁者，是乃聖人之過也。

gù yuē: yú bù kě tuō yú yuān, guó zhī lì qì bù kě yǐ shì rén. bǐ shèng rén zhě, tiān xià zhī lì qì yě, fēi suǒ yǐ míng tiān xià yě. gù jué shèng qì zhī, dà dào nǎi zhǐ zhì yù huǐ zhū, xiǎo dào bù qǐ fén fú pò xǐ, ér mín pǔ bǐ pǒu dǒu zhé héng, ér mín bù zhēng dān cán tiān xià zhī shèng fǎ, ér mín shǐ kě yǔ lùn yì zhuó luàn liù lǜ, shuò jué yú sè, sāi gǔ kuàng zhī ěr, ér tiān xià shǐ rén hán qí cōng yǐ miè wén zhāng, sàn wǔ cǎi, jiāo lí zhū zhī mù, ér tiān xià shǐ rén hán qí míng yǐ. huǐ jué gōu shéng ér qì guī jǔ, lì gōng chuí zhī zhǐ, ér tiān xià shǐ rén yǒu qí qiǎo yǐ. gù yuē: dà qiǎo ruò zhuō. xuē céng shǐ zhī xíng, qián yáng mò zhī kǒu, rǎng qì rén yì, ér tiān xià zhī dé shǐ xuán tóng yǐ. bǐ rén hán qí míng, zé tiān xià bù shuò yǐ rén hán qí cōng, zé tiān xià bù lèi yǐ rén hán qí zhī, zé tiān xià bù huò yǐ rén hán qí dé, zé tiān xià bù pì yǐ. bǐ céng shǐ yáng mò shī kuàng gōng chuí lí zhū zhě, jiē wài lì qí dé ér yuè luàn tiān xià zhě yě, fǎ zhī suǒ wú yòng yě.
故曰：「魚不可脫於淵，國之利器不可以示人。」彼聖人者，天下 之利器也，非所以明天下也。故絕聖棄知，大盜乃止；擲玉毀珠，小 盜不起；焚符破璽，而民樸鄙；掊斗折衡，而民不爭；殫殘天下之聖 法，而民始可與論議；擢亂六律，鑠絕竽瑟，塞瞽曠之耳，而天下始 人含其聰矣；滅文章，散五采，膠離朱之目，而天下始人含其明矣。 毀絕鈎繩而棄規矩，攦工倕之指，而天下始人 有其巧矣。故曰：大巧若拙。削曾、史之行，鉗楊、墨之口，攘棄仁 義，而天下之德始玄同矣。彼人含其明，則天下不鑠矣；人含其聰， 則天下不累矣；人含其知，則天下不惑矣；人含其德，則天下不僻矣。 彼曾、史、楊、墨、師曠、工倕、離朱者，皆外立其德而爚亂天下者 也，法之所無用也。

zi dú bù zhī zhì dé zhī shì hū? xī zhě róng chéng shì dà tíng shì bó huáng shì zhōng yāng shì lì lù shì lí chù shì xuān yuán shì hè xū shì zūn lú shì zhù róng shì fú xī shì shén nóng shì , dāng shì shí yě, mín jié shéng ér yòng zhī. gān qí shí, měi qí fú, lè qí sú, ān qí jū, lín guó xiāng wàng, jī gǒu zhī yīn xiāng wén, mín zhì lǎo sǐ ér bù xiāng wǎng lái. ruò cǐ zhī shí, zé zhì zhì yǐ . jīn suì zhì shǐ mín yán jǐng jǔ zhǒng, yuē mǒu suǒ yǒu xián zhě, yíng liáng ér qù zhī, zé nèi qì qí qīn ér wài qù qí zhǔ zhī shì, zú jī jiē hū zhū hóu zhī jìng, chē guǐ jié hū qiān lǐ zhī wài. zé shì shàng hǎo zhī zhī guò yě!
子獨不知至德之世乎？昔者容成氏、大庭氏、伯皇氏、中央氏、栗 陸氏、驪畜氏、軒轅氏、赫胥氏、尊盧氏、祝融氏、伏羲氏、神農氏 ，當是時也，民結繩而用之。甘其食，美其服，樂其俗，安其居，鄰 國相望，雞狗之音相聞，民至老死而不相往來。若此之時，則至治已 。今遂至使民延頸舉踵，曰「某所有賢者」，贏糧而趣之，則內棄其 親而外去其主之事，足跡接乎諸侯之境，車軌結乎千里之外。則是上 好知之過也！

shàng chéng hǎo zhī ér wú dào, zé tiān xià dà luàn yǐ! hé yǐ zhī qí rán xié? fū gōng nǔ bì yì jī biàn zhī zhī duō, zé niǎo luàn yú shàng yǐ gōu ěr wǎng gǔ zēng gǒu zhī zhī duō, zé yú luàn yú shuǐ yǐ xuē gé luó luò ǎn fú zhī zhī duō, zé shòu luàn yú zé yǐ zhī zhà jiàn dú xié huá jiān bái jiě gòu tóng yì zhī biàn duō, zé sú huò yú biàn yǐ. gù tiān xià měi měi dà luàn, zuì zài yú hǎo zhī. gù tiān xià jiē zhī qiú qí suǒ bù zhī ér mò zhī qiú qí suǒ yǐ zhī zhě, jiē zhī fēi qí suǒ bù shàn ér mò zhī fēi qí suǒ yǐ shàn zhě, shì yǐ dà luàn. gù shàng bèi rì yuè zhī míng, xià shuò shān chuān zhī jīng, zhōng duò sì shí zhī shī, zhuì ruǎn zhī chóng, xiào qiào zhī wù, mò bù shī qí xìng. shén yǐ, fū hǎo zhī zhī luàn tiān xià yě! zì sān dài yǐ xià zhě shì yǐ! shě fū zhǒng zhǒng zhī jī ér yuè fū yì yì zhī nìng shì fū tián dàn wú wèi ér yuè fū tūn tūn zhī yì, tūn tūn yǐ luàn tiān xià yǐ!
上誠好知而無道，則天下大亂矣！何以知其然邪？夫弓弩畢弋機變 之知多，則鳥亂於上矣；鈎餌罔罟罾笱之知多，則魚亂於水矣；削格 羅落罯罘之知多，則獸亂於澤矣；知詐漸毒、頡滑堅白、解垢同異之 變多，則俗惑於辯矣。故天下每每大亂，罪在於好知。故天下皆知求 其所不知而莫知求其所已知者，皆知非其所不善而莫知非其所已善者， 是以大亂。故上悖日月之明，下爍山川之精，中墮四時之施，惴耎之 蟲，肖翹之物，莫不失其性。甚矣，夫好知之亂天下也！自三代以下 者是已！舍夫種種之機而悅夫役役之佞；釋夫恬淡無為而悅夫啍啍之 意，啍啍已亂天下矣！