tián zǐ fāng shì zuò yú wèi wén hóu, shù chēng xī gōng. wén hóu yuē: xī gōng, zi zhī shī xié? zi fāng yuē: fēi yě, wú zé zhī lǐ rén yě. chēng dào shù dāng gù wú zé chēng zhī. wén hóu yuē: rán zé zi wú shī xié? zi fāng yuē: yǒu. yuē: zi zhī shī shuí xié? zi fāng yuē: dōng guō shùn zi. wén hóu yuē: rán zé fū zǐ hé gù wèi cháng chēng zhī? zi fāng yuē: qí wèi rén yě zhēn. rén mào ér tiān xū, yuán ér bǎo zhēn, qīng ér róng wù. wù wú dào, zhèng róng yǐ wù zhī, shǐ rén zhī yì yě xiāo. wú zé hé zú yǐ chēng zhī! zi fāng chū, wén hóu tǎng rán, zhōng rì bù yán. zhào qián lì chén ér yǔ zhī yuē: yuǎn yǐ, quán dé zhī jūn zǐ! shǐ wú yǐ shèng zhī zhī yán rén yì zhī xíng wèi zhì yǐ. wú wén zi fāng zhī shī, wú xíng jiě ér bù yù dòng, kǒu qián ér bù yù yán. wú suǒ xué zhě, zhí tǔ gěng ěr! fū wèi zhēn wèi wǒ lèi ěr!
田子方侍坐於魏文侯，數稱谿工。文侯曰：「谿工，子之師邪？」 子方曰：「非也，無擇之里人也。稱道數當故無擇稱之。」文侯曰： 「然則子無師邪？」子方曰：「有。」曰：「子之師誰邪？」子方曰： 「東郭順子。」文侯曰：「然則夫子何故未嘗稱之？」子方曰：「其 為人也真。人貌而天虛，緣而葆真，清而容物。物無道，正容以悟之， 使人之意也消。無擇何足以稱之！」子方出，文侯儻然，終日不言。 召前立臣而語之曰：「遠矣，全德之君子！始吾以聖知之言、仁義之 行為至矣。吾聞子方之師，吾形解而不欲動，口鉗而不欲言。吾所學 者，直土埂耳！夫魏真為我累耳！」

wēn bó xuě zǐ shì qí, shě yú lǔ. lǔ rén yǒu qǐng jiàn zhī zhě, wēn bó xuě zǐ yuē: bù kě. wú wén zhōng guó zhī jūn zǐ, míng hū lǐ yì ér lòu yú zhī rén xīn. wú bù yù jiàn yě. zhì yú qí, fǎn shě yú lǔ, shì rén yě yòu qǐng jiàn. wēn bó xuě zǐ yuē: wǎng yě qí jiàn wǒ, jīn yě yòu qí jiàn wǒ, shì bì yǒu yǐ zhèn wǒ yě. chū ér jiàn kè, rù ér tàn. míng rì jiàn kè, yòu rù ér tàn. qí pū yuē: měi jiàn zhī kè yě, bì rù ér tàn, hé yé? yuē: wú gù gào zi yǐ: zhōng guó zhī mín, míng hū lǐ yì ér lòu hū zhī rén xīn. xī zhī jiàn wǒ zhě, jìn tuì yī chéng guī yī chéng jǔ , cóng róng yī ruò lóng yī ruò hǔ. qí jiàn wǒ yě sì zi, qí dào wǒ yě sì fù, shì yǐ tàn yě. zhòng ní jiàn zhī ér bù yán. zǐ lù yuē: wú zi yù jiàn wēn bó xuě zǐ jiǔ yǐ. jiàn zhī ér bù yán , hé xié? zhòng ní yuē: ruò fú rén zhě, mù jī ér dào cún yǐ, yì bù kě yǐ róng shēng yǐ!
溫伯雪子適齊，舍於魯。魯人有請見之者，溫伯雪子曰：「不可。 吾聞中國之君子，明乎禮義而陋於知人心。吾不欲見也。」至於齊， 反舍於魯，是人也又請見。溫伯雪子曰：「往也蘄見我，今也又蘄見 我，是必有以振我也。」出而見客，入而嘆。明日見客，又入而嘆。 其仆曰：「每見之客也，必入而嘆，何耶？」曰：「吾固告子矣：中 國之民，明乎禮義而陋乎知人心。昔之見我者，進退一成規、一成矩 ，從容一若龍、一若虎。其諫我也似子，其道我也似父，是以嘆也。 」仲尼見之而不言。子路曰：「吾子欲見溫伯雪子久矣。見之而不言 ，何邪？」仲尼曰：「若夫人者，目擊而道存矣，亦不可以容聲矣！ 」

yán yuān wèn yú zhòng ní yuē: fū zǐ bù yì bù, fū zǐ qū yì qū, fū zǐ chí yì chí, fū zǐ bēn yì jué chén, ér huí chēng ruò hū hòu yǐ! fū zǐ yuē: huí, hé wèi xié? yuē: fū zi bù yì bù yě, fū zǐ yán yì yán yě fū zǐ qū yì qū yě, fū zǐ biàn yì biàn yě fū zǐ chí yì chí yě, fū zǐ yán dào, huí yì yán dào yě jí bēn yì jué chén ér huí chēng ruò hū hòu zhě, fū zǐ bù yán ér xìn, bù bǐ ér zhōu, wú qì ér mín tāo hū qián, ér bù zhī suǒ yǐ rán ér yǐ yǐ. zhòng ní yuē: è! kě bù chá yǔ! fū āi mò dà yú xīn sǐ, ér rén sǐ yì cì zhī. rì chū dōng fāng ér rù yú xī jí, wàn wù mò bù bǐ fāng, yǒu mù yǒu zhǐ zhě, dài shì ér hòu chéng gōng. shì chū zé cún , shì rù zé wáng. wàn wù yì rán, yǒu dài yě ér sǐ, yǒu dài yě ér shēng. wú yī shòu qí chéng xíng, ér bù huà yǐ dài jǐn. xiào wù ér dòng, rì yè wú xì, ér bù zhī qí suǒ zhōng. xūn rán qí chéng xíng, zhī mìng bù néng guī hū qí qián. qiū yǐ shì rì cú. wú zhōng shēn yǔ rǔ jiāo yī bì ér shī zhī, kě bù āi yǔ? nǚ dài zhe hū wú suǒ yǐ zhe yě. bǐ yǐ jǐn yǐ, ér nǚ qiú zhī yǐ wèi yǒu, shì qiú mǎ yú táng sì yě. wú fú, nǚ yě shén wàng nǚ fú, wú yě shén wàng. suī rán, nǚ xī huàn yān! suī wàng hū gù wú, wú yǒu bù wàng zhě cún.
顏淵問於仲尼曰：「夫子步亦步，夫子趨亦趨，夫子馳亦馳，夫子 奔逸絕塵，而回瞠若乎後矣！」夫子曰：「回，何謂邪？」曰：「夫 子步亦步也，夫子言亦言也；夫子趨亦趨也，夫子辯亦辯也；夫子馳 亦馳也，夫子言道，回亦言道也；及奔逸絕塵而回瞠若乎後者，夫子 不言而信，不比而周，無器而民滔乎前，而不知所以然而已矣。」仲 尼曰：「惡！可不察與！夫哀莫大於心死，而人死亦次之。日出東方 而入於西極，萬物莫不比方，有目有趾者，待是而後成功。是出則存 ，是入則亡。萬物亦然，有待也而死，有待也而生。吾一受其成形， 而不化以待盡。效物而動，日夜無隙，而不知其所終。薰然其成形， 知命不能規乎其前。丘以是日徂。吾終身與汝交一臂而失之，可不哀 與？女殆著乎吾所以著也。彼已盡矣，而女求之以為有，是求馬於唐 肆也。吾服，女也甚忘；女服，吾也甚忘。雖然，女奚患焉！雖忘乎 故吾，吾有不忘者存。」

kǒng zǐ jiàn lǎo dān, lǎo dān xīn mù, fāng jiāng bèi fā ér gàn, zhé rán shì fēi rén. kǒng zǐ biàn ér dài zhī. shǎo yān jiàn, yuē: qiū yě xuàn yǔ? qí xìn rán yǔ? xiàng zhě xiān shēng xíng tǐ jué ruò gǎo mù, shì yí wù lí rén ér lì yú dú yě. lǎo dān yuē: wú yóu xīn yú wù zhī chū. kǒng zǐ yuē: hé wèi xié? yuē: xīn kùn yān ér bù néng zhī, kǒu pì yān ér bù néng yán. cháng wèi rǔ yì hū qí jiāng: zhì yīn sù sù, zhì yáng hè hè. sù sù chū hū tiān, hè hè fā hū dì. liǎng zhě jiāo tōng chéng hé ér wù shēng yān, huò wèi zhī jì ér mò jiàn qí xíng. xiāo xī mǎn xū, yī huì yī míng, rì gǎi yuè huà , rì yǒu suǒ wèi ér mò jiàn qí gōng. shēng yǒu suǒ hū méng, sǐ yǒu suǒ hū guī, shǐ zhōng xiāng fǎn hū wú duān , ér mò zhī hū qí suǒ qióng. fēi shì yě, qiě shú wèi zhī zōng! kǒng zǐ yuē: qǐng wèn yóu shì. lǎo dān yuē: fū dé shì zhì měi zhì lè yě. dé zhì měi ér yóu hū zhì lè, wèi zhī zhì rén. kǒng zǐ yuē: yuàn wén qí fāng. yuē: cǎo shí zhī shòu, bù jí yì sǒu shuǐ shēng zhī chóng, bù jí yì shuǐ. xíng xiǎo biàn ér bù shī qí dà cháng yě, xǐ nù āi lè bù rù yú xiōng cì. fū tiān xià yě zhě , wàn wù zhī suǒ yī yě. dé qí suǒ yī ér tóng yān, zé sì zhī bǎi tǐ jiāng wèi chén gòu, ér sǐ shēng zhōng shǐ jiāng wèi zhòu yè, ér mò zhī néng huá, ér kuàng dé sàng huò fú zhī suǒ jiè hū! qì lì zhě ruò qì ní tú , zhī shēn guì yú lì yě. guì zài yú wǒ ér bù shī yú biàn. qiě wàn huà ér wèi shǐ yǒu jí yě, fū shú zú yǐ huàn xīn! yǐ wèi dào zhě jiě hū cǐ. kǒng zǐ yuē: fū zǐ dé pèi tiān dì, ér yóu jiǎ zhì yán yǐ xiū xīn. gǔ zhī jūn zǐ, shú néng tuō yān! lǎo dān yuē: bù rán. fū shuǐ zhī yú zhuó yě, wú wèi ér cái zì rán yǐ zhì rén zhī yú dé yě, bù xiū ér wù bù néng lí yān. ruò tiān zhī zì gāo, dì zhī zì hòu, rì yuè zhī zì míng, fū hé xiū yān! kǒng zǐ chū, yǐ gào yán huí yuē: qiū zhī yú dào yě, qí yóu xī jī yǔ! wēi fū zǐ zhī fā wú fù yě, wú bù zhī tiān dì zhī dà quán yě.
孔子見老聃，老聃新沐，方將被發而干，蟄然似非人。孔子便而待 之。少焉見，曰：「丘也眩與？其信然與？向者先生形體掘若槁木， 似遺物離人而立於獨也。」老聃曰：「吾游心於物之初。」孔子曰： 「何謂邪？」曰：「心困焉而不能知，口辟焉而不能言。嘗為汝議乎 其將：至陰肅肅，至陽赫赫。肅肅出乎天，赫赫發乎地。兩者交通成 和而物生焉，或為之紀而莫見其形。消息滿虛，一晦一明，日改月化 ，日有所為而莫見其功。生有所乎萌，死有所乎歸，始終相反乎無端 ，而莫知乎其所窮。非是也，且孰為之宗！」孔子曰：「請問游是。 」老聃曰：「夫得是至美至樂也。得至美而游乎至樂，謂之至人。」 孔子曰：「願聞其方。」曰：「草食之獸，不疾易藪；水生之蟲，不 疾易水。行小變而不失其大常也，喜怒哀樂不入於胸次。夫天下也者 ，萬物之所一也。得其所一而同焉，則四支百體將為塵垢，而死生終 始將為晝夜，而莫之能滑，而況得喪禍福之所介乎！棄隸者若棄泥塗 ，知身貴於隸也。貴在於我而不失於變。且萬化而未始有極也，夫孰 足以患心！已為道者解乎此。」孔子曰：「夫子德配天地，而猶假至 言以修心。古之君子，孰能脫焉！」老聃曰：「不然。夫水之於汋也， 無為而才自然矣；至人之於德也，不修而物不能離焉。若天之自高， 地之自厚，日月之自明，夫何修焉！」孔子出，以告顏回曰：「丘之 於道也，其猶醯雞與！微夫子之發吾覆也，吾不知天地之大全也。」

zhuāng zi jiàn lǔ āi gōng, āi gōng yuē: lǔ duō rú shì, shǎo wèi xiān shēng fāng zhě. zhuāng zǐ yuē: lǔ shǎo rú. āi gōng yuē: jǔ lǔ guó ér rú fú, hé wèi shǎo hū? zhuāng zǐ yuē: zhōu wén zhī: rú zhě guān huán guān zhě zhī tiān shí, lǚ jù lǚ zhě zhī dì xíng, huǎn pèi jué zhě shì zhì ér duàn. jūn zǐ yǒu qí dào zhě, wèi bì wèi qí fú yě wèi qí fú zhě, wèi bì zhī qí dào yě. gōng gù yǐ wèi bù rán, hé bù hào yú guó zhōng yuē: wú cǐ dào ér wèi cǐ fú zhě, qí zuì sǐ! yú shì āi gōng hào zhī wǔ rì, ér lǔ guó wú gǎn rú fú zhě. dú yǒu yī zhàng fū, rú fú ér lì hū gōng mén. gōng jí zhào ér wèn yǐ guó shì, qiān zhuǎn wàn biàn ér bù qióng. zhuāng zǐ yuē: yǐ lǔ guó ér rú zhě yī rén ěr, kě wèi duō hū?
莊子見魯哀公，哀公曰：「魯多儒士，少為先生方者。」莊子曰： 「魯少儒。」哀公曰：「舉魯國而儒服，何謂少乎？」莊子曰：「周 聞之：儒者冠圜冠者知天時，履句履者知地形，緩佩玦者事至而斷。 君子有其道者，未必為其服也；為其服者，未必知其道也。公固以為 不然，何不號於國中曰：『無此道而為此服者，其罪死！』」於是哀 公號之五日，而魯國無敢儒服者。獨有一丈夫，儒服而立乎公門。公 即召而問以國事，千轉萬變而不窮。莊子曰：「以魯國而儒者一人耳， 可謂多乎？」

bǎi lǐ xī jué lù bù rù yú xīn, gù fàn niú ér niú féi, shǐ qín mù gōng wàng qí jiàn, yǔ zhī zhèng yě . yǒu yú shì sǐ shēng bù rù yú xīn, gù zú yǐ dòng rén.
百里奚爵祿不入於心，故飯牛而牛肥，使秦穆公忘其賤，與之政也 。有虞氏死生不入於心，故足以動人。

sòng yuán jūn jiāng huà tú, zhòng shǐ jiē zhì, shòu yī ér lì, shì bǐ hé mò, zài wài zhě bàn. yǒu yī shǐ hòu zhì zhě, chán chán rán bù qū, shòu yī bù lì, yīn zhī shě. gōng shǐ rén shì zhī, zé jiě yī bān bó luǒ. jūn yuē: kě yǐ, shì zhēn huà zhě yě.
宋元君將畫圖，眾史皆至，受揖而立，舐筆和墨，在外者半。有一 史後至者，儃儃然不趨，受揖不立，因之舍。公使人視之，則解衣般 礴裸。君曰：「可矣，是真畫者也。」

wén wáng guān yú zāng, jiàn yī zhàng fū diào, ér qí diào mò diào. fēi chí qí diào yǒu diào zhě yě, cháng diào yě. wén wáng yù jǔ ér shòu zhī zhèng, ér kǒng dà chén fù xiōng zhī fú ān yě yù zhōng ér shì zhī, ér bù rěn bǎi xìng zhī wú tiān yě. yú shì dàn ér shǔ zhī dài fū yuē: xī zhě guǎ rén mèng jiàn liáng rén, hēi sè ér rán, chéng bó mǎ ér piān zhū tí, hào yuē: yù ér zhèng yú zāng zhàng rén, shù jǐ hū mín yǒu chōu hū ! zhū dài fū cù rán yuē xiān jūn wáng yě. wén wáng yuē: rán zé bo zhī. zhū dà fū yuē xiān jūn zhī mìng, wáng qí wú tā, yòu hé bo yān. suì yíng zāng zhàng rén ér shòu zhī zhèng. diǎn fǎ wú gèng, piān lìng wú chū. sān nián, wén wáng guān yú guó, zé liè shì huài zhí sàn qún, zhǎng guān zhě bù chéng dé, yǔ hú bù gǎn rù yú sì jìng. liè shì huài zhí sàn qún, zé shàng tóng yě zhǎng guān zhě bù chéng dé, zé tóng wù yě, yǔ hú bù gǎn rù yú sì jìng, zé zhū hóu wú èr xīn yě. wén wáng yú shì yān yǐ wèi dà shī, běi miàn ér wèn yuē: zhèng kě yǐ jí tiān xià hū? zāng zhàng rén mèi rán ér bù yīng, fàn rán ér cí, cháo lìng ér yè xún, zhōng shēn wú wén. yán yuān wèn yú zhòng ní yuē: wén wáng qí yóu wèi xié? yòu hé yǐ mèng wèi hū? zhòng ní yuē: mò, rǔ wú yán! fū wén wáng jǐn zhī yě, ér yòu hé lùn lá yān! bǐ zhí yǐ xún sī xū yě.
文王觀於臧，見一丈夫釣，而其釣莫釣。非持其釣有釣者也，常釣 也。文王欲舉而授之政，而恐大臣父兄之弗安也；欲終而釋之，而不 忍百姓之無天也。於是旦而屬之大夫曰：「昔者寡人夢見良人，黑色 而髯，乘駁馬而偏朱蹄，號曰：『寓而政於臧丈人，庶幾乎民有瘳乎 ！』」諸大夫蹴然曰∶「先君王也。」文王曰：「然則卜之。」諸大 夫曰∶「先君之命，王其無它，又何卜焉。」遂迎臧丈人而授之政。 典法無更，偏令無出。三年，文王觀於國，則列士壞植散群，長官者 不成德，斔斛不敢入於四竟。列士壞植散群，則尚同也；長官者不成 德，則同務也，斔斛不敢入於四竟，則諸侯無二心也。文王於是焉以 為大師，北面而問曰：「政可以及天下乎？」臧丈人昧然而不應，泛 然而辭，朝令而夜循，終身無聞。顏淵問於仲尼曰：「文王其猶未邪？ 又何以夢為乎？」仲尼曰：「默，汝無言！夫文王盡之也，而又何論 剌焉！彼直以循斯須也。」

liè yù kòu wèi bó hūn wú rén shè, yǐn zhī yíng guàn, cuò bēi shuǐ qí zhǒu shàng, fā zhī, shì shǐ fù dá , fāng shǐ fù yù. dāng shì shí, yóu xiàng rén yě. bó hūn wú rén yuē: shì shè zhī shè, fēi bù shè zhī shè yě. cháng yǔ rǔ dēng gāo shān, lǚ wēi shí, lín bǎi rèn zhī yuān, ruò néng shè hū? yú shì wú rén suì dēng gāo shān, lǚ wēi shí, lín bǎi rèn zhī yuān, bèi qūn xún, zú èr fēn chuí zài wài, yī yù kòu ér jìn zhī. yù kòu fú dì, hàn liú zhì zhǒng. bó hūn wú rén yuē: fū zhì rén zhě, shàng kuī qīng tiān , xià qián huáng quán, huī chì bā jí, shén qì bù biàn. jīn rǔ chù rán yǒu xún mù zhī zhì, ěr yú zhōng yě dài yǐ fū!
列禦寇為伯昏無人射，引之盈貫，措杯水其肘上，發之，適矢復沓 ，方矢復寓。當是時，猶象人也。伯昏無人曰：「是射之射，非不射 之射也。嘗與汝登高山，履危石，臨百仞之淵，若能射乎？」於是無 人遂登高山，履危石，臨百仞之淵，背逡巡，足二分垂在外，揖禦寇 而進之。禦寇伏地，汗流至踵。伯昏無人曰：「夫至人者，上窺青天 ，下潛黃泉，揮斥八極，神氣不變。今汝怵然有恂目之志，爾於中也 殆矣夫！」

jiān wú wèn yú sūn shū áo yuē: zi sān wèi lìng yǐn ér bù róng huá, sān qù zhī ér wú yōu sè. wú shǐ yě yí zi, jīn shì zi zhī bí jiān xǔ xǔ rán, zi zhī yòng xīn dú nài hé? sūn shū áo yuē: wú hé yǐ guò rén zāi! wú yǐ qí lái bù kě què yě, qí qù bù kě zhǐ yě. wú yǐ wèi dé shī zhī fēi wǒ yě, ér wú yōu sè ér yǐ yǐ. wǒ hé yǐ guò rén zāi! qiě bù zhī qí zài bǐ hū? qí zài wǒ hū ? qí zài bǐ xié wáng hū wǒ, zài wǒ xié wáng hū bǐ. fāng jiāng chóu chú, fāng jiāng sì gù, hé xiá zhì hū rén guì rén jiàn zāi! zhòng ní wén zhī yuē: gǔ zhī zhēn rén, zhī zhě bù dé shuō, měi rén bù dé làn , dào rén bù dé jié, fú xì huáng dì bù dé yǒu. sǐ shēng yì dà yǐ, ér wú biàn hū jǐ, kuàng jué lù hū! ruò rán zhě, qí shén jīng hū dà shān ér wú jiè, rù hū yuān quán ér bù rú, chù bēi xì ér bù bèi, chōng mǎn tiān dì, jì yǐ yǔ rén jǐ yù yǒu.
肩吾問於孫叔敖曰：「子三為令尹而不榮華，三去之而無憂色。吾 始也疑子，今視子之鼻間栩栩然，子之用心獨奈何？」孫叔敖曰：「 吾何以過人哉！吾以其來不可卻也，其去不可止也。吾以為得失之非 我也，而無憂色而已矣。我何以過人哉！且不知其在彼乎？其在我乎 ？其在彼邪亡乎我，在我邪亡乎彼。方將躊躇，方將四顧，何暇至乎 人貴人賤哉！」仲尼聞之曰：「古之真人，知者不得說，美人不得濫 ，盜人不得劫，伏戲、黃帝不得友。死生亦大矣，而無變乎己，況爵 祿乎！若然者，其神經乎大山而無介，入乎淵泉而不濡，處卑細而不 憊，充滿天地，既以與人己愈有。」

chǔ wáng yǔ fán jūn zuò, shǎo yān, chǔ wáng zuǒ yòu yuē fán wáng zhě sān. fán jūn yuē: fán zhī wáng yě, bù zú yǐ sàng wú cún. fū fán zhī wáng bù zú yǐ sàng wú cún, zé chǔ zhī cún bù zú yǐ cún cún . yóu shì guān zhī, zé fán wèi shǐ wáng ér chǔ wèi shǐ cún yě.
楚王與凡君坐，少焉，楚王左右曰「凡亡」者三。凡君曰：「凡之 亡也，不足以喪吾存。夫凡之亡不足以喪吾存，則楚之存不足以存存 。由是觀之，則凡未始亡而楚未始存也。