sǔn, yǒu fú, yuán jí, wú jiù, kě zhēn, lì yǒu yōu wǎng, hé zhī yòng, èr guǐ kě yòng xiǎng. tuàn yuē: sǔn, sǔn xià yì shàng, qí dào shàng xíng. sǔn ér yǒu fú, yuán jí, wú jiù, kě zhēn lì, yǒu yōu wǎng, hé zhī yòng, èr guǐ kě yòng xiǎng. èr guǐ yīng yǒu shí, sǔn gāng yì róu yǒu shí. sǔn yì, yíng xū yǔ shí xié xíng.
損,有孚,元吉,無咎,可貞,利有攸往,曷之用,二簋可用享。彖曰:損,損下益上,其道上行。損而有孚,元吉,無咎,可貞利,有攸往,曷之用,二簋可用享。二簋應有時,損剛益柔有時。損益,盈虛與時偕行。
sǔn, sǔn xià yě. fū shàng yě zhě, xià zhī bì yě, kě wú fèng hū. gù fēn xià zhī gāng, ér shàng yì yú róu, xià bù gǎn duō, ér fèng qí shàng yě. sǔn zhě, yì zhī běn, néng sǔn ér dāng, zé mín chéng yǐ. dà jí ér wú jiù. suī sǔn yě, qí dào cún yān, kě yǐ zhèng yě, yǒu zhèng ér néng sǔn yǐ, hé wǎng ér bù kě zāi. sǔn ér dé yú shí, suī zhì yuē kě yě. jié gāng yǐ fèng, qí dào bù cún, bù kě zhèng yě yǐ yǐ, gù sǔn yì yíng xū ér yǔ shí xié xíng yě. gāng zhě, jūn zǐ zhī dào yě, gù chù yú xià yǐ fèng qí shàng, jū qí shàng yǐ yì yú xià, jūn zǐ zhī dào yě. xià zhě shàng zhī běn yě. bù kě yǐ shī qí suǒ yě, gù sǔn yì zhī cí xì yān, wèi rén shàng zhě bù kě bù lǜ xià yě.
損,損下也。夫上也者,下之庇也,可無奉乎。故分下之剛,而上益於柔,下不敢多,而奉其上也。損者,益之本,能損而當,則民成矣。大吉而無咎。雖損也,其道存焉,可以正也,有正而能損已,何往而不可哉。損而得於時,雖至約可也。竭剛以奉,其道不存,不可正也已矣,故損益盈虛而與時偕行也。剛者,君子之道也,故處於下以奉其上,居其上以益於下,君子之道也。下者上之本也。不可以失其所也,故損益之辭繫焉,為人上者不可不慮下也。
xiàng yuē: shān xià yǒu zé, sǔn jūn zǐ yǐ chéng fèn zhì yù.
象曰:山下有澤,損君子以懲忿窒慾。
shān xià yǒu zé, shān zhǐ qí shàng, sǔn zé ér shàng, rùn yě. jūn zǐ zhī kě sǔn zhě, fèn yù yě. zòng zhī ér jiù shēng yě, gù jiè zhī.
山下有澤,山止其上,損澤而上,潤也。君子之可損者,忿慾也。縱之而咎生也,故戒之。
chū jiǔ, yǐ shì chuán wǎng, wú jiù. zhuó sǔn zhī. xiàng yuē: yǐ shì chuán wǎng, shàng hé zhì yě.
初九,已事遄往,無咎。酌損之。象曰:已事遄往,尚合志也。
sǔn guì qí hé shí, chū yǐ jié zhī, hé qí zhì yě. gù zhǐ qí shì ér chuán wǎng, zé zhōng wú jiù yǐ. zhuó zhě, sǔn zhī báo yě. sǔn yǐ fèng shàng, yí hū sù yě, chū yóu chuán yě, qí kě hòu hū. dāng qí shí, suī zhuó zhī dāng yě.
損貴其合時,初以結之,合其志也。故止其事而遄往,則終無咎矣。酌者,損之薄也。損以奉上,冝乎夙也,初猶遄也,其可後乎。當其時,雖酌之當也。
jiǔ èr, lì zhēn. zhēng xiōng fú sǔn, yì zhī. xiàng yuē: jiǔ èr, lì zhēn, zhōng yǐ wèi zhì yě.
九二,利貞。征凶弗損,益之。象曰:九二,利貞,中以為志也。
chū chuán wǎng ér zhuó sǔn zhī, guì qí chū hé qí zhì yě. yú shì zhōng kě yǐ shǒu, wù lì qí zhèng yě. sǔn fēi qí shí, tú shī qí zhèng, zhēng zhī xiōng yě. zhì shǒu zhōng zhèng, ér cóng qí shì bù sǔn jǐ, yǐ fèng shàng, ér shàng lái, yì yǐ dé, qí zhōng dào zhě yě.
初遄往而酌損之,貴其初合其志也。於事中可以守,務利其正也。損非其時,徒失其正,征之凶也。志守中正,而從其事不損己,以奉上,而上來,益已得,其中道者也。
liù sān, sān rén xíng, zé sǔn yī rén, yī rén xíng, zé dé qí yǒu. xiàng yuē: yī rén xíng, sān zé yí yě.
六三,三人行,則損一人,一人行,則得其友。象曰:一人行,三則疑也。
yī yǔ yī zé zhì zhuān ér xiāng yīng yě. yī yǐ dài ér èr yǐ yīng zhī zé huò yǐ. ér kuàng yú sān hū. yú nán nǚ zé bù shēng huà yǐ, yú suǒ qiú zé lèi qí dé yǐ, yú jiàn? zé duō láo ér guǎ gōng yǐ, kě yǐ bù shèn hū. gù sān yīn xíng zé sǔn liù, sān zhī yīng liù, sān dú wǎng zé huò shàng yǐ.
一與一則志專而相應也。一以待而二以應之則惑矣。而況於三乎。於男女則不生化矣,於所求則累其徳矣,於建?則多勞而寡功矣,可以不愼乎。故三陰行則損六,三之應六,三獨往則獲上矣。
liù sì, sǔn qí jí shǐ chuán yǒu xǐ, wú jiù. xiàng yuē: sǔn qí jí yì kě xǐ yě.
六四,損其疾使遄有喜,無咎。象曰:損其疾亦可喜也。
yuǎn yú yáng ér chù liǎng yīn zhī jiān, dài chū zhī lái ér wèi qín, wàng zhī chū chuán, lái shǐ yǐ jí, sǔn ér yǒu xǐ yě, yì yǒu hé jiù.
逺於陽而處兩陰之間,待初之來而為勤,望之初遄,來使已疾,損而有喜也,亦有何咎。
liù wǔ, huò yì zhī shí péng zhī, fú kè wéi, yuán jí. xiàng yuē: liù wǔ, yuán jí zì shàng yòu yě.
六五,或益之十朋之,弗克違,元吉。象曰:六五,元吉自上祐也。
sǔn ér yì zhī, tiān zhī dào yě, rén zhī lǐ yě. jū zūn yǐ róu, néng sǔn zhū yǐ yě, zé tiān yòu zhī. mín guī zhī mò bù gǎn shuō yǐ fèng yì yě, huò yě zhě fēi yì zhī ér zì wài zhì yě. suī shí péng zhī, mò wéi qí dà jí yě.
損而益之,天之道也,人之理也。居尊以柔,能損諸已也,則天祐之。民歸之莫不感説以奉益也,或也者非意之而自外至也。雖十朋之,莫違其大吉也。
shàng jiǔ, fú sǔn yì zhī, wú jiù, zhēn jí. lì yǒu yōu wǎng, dé chén wú jiā. xiàng yuē: fú sǔn yì zhī, dà dé zhì yě.
上九,弗損益之,無咎,貞吉。利有攸往,得臣無家。象曰:弗損益之,大得志也。
sǔn, sǔn xià fèng qí jūn yě. shàng fēi shòu yì zhī dì, yì chén yú zhǔ yě. ér gāng zhèng yǐ chù zhī, wǔ róu yǐ fèng zhī, gù bù sǔn jǐ yǐ fèng zhǔ, ér wèi zhǔ suǒ yì yě, fù hé jiù zāi. dé zhèng zhī jí yě. shàng dé ér wǎng, hé bù lì hū, gāo ér wú wèi, zàn wǔ zhī gōng, suī yīng dé chén, wú zì yǒu yě. shàng xián zhī dé dé sǔn zhī zhōng fǎn shòu qí yì, dà dé zhì zhě yě.
損,損下奉其君也。上非受益之地,亦臣於主也。而剛正以處之,五柔以奉之,故不損己以奉主,而為主所益也,復何咎哉。得正之吉也。尚徳而往,何不利乎,高而無位,賛五之功,雖應得臣,無自有也。上賢之徳得損之終反受其益,大得志者也。