gān gāng kūn róu, bǐ lè shī yōu, lín guān zhī yì, huò yǔ huò qiú. tún jiàn ér bù shī qí jū, méng zá ér zhe. zhèn, qǐ yě. gěn, zhǐ yě. sǔn, yì, shèng shuāi zhī shǐ yě. dà chù, shí yě. wú wàng, zāi yě. cuì jù ér shēng bù lái yě. qiān qīng ér yù dài yě. shì kē, shí yě. bì, wú sè yě. duì jiàn ér xùn fú yě. suí, wú gù yě, gǔ zé chì yě. bō làn yě. fù fǎn yě. jìn zhòu yě. míng yí zhū yě. jǐng tōng ér kùn xiāng yù yě. xián sù yě. héng jiǔ yě. huàn lí yě. jié zhǐ yě. jiě huǎn yě. jiǎn nán yě. kuí wài yě. jiā rén nèi yě. fǒu tài fǎn qí lèi yě. dà zhuàng zé zhǐ, dùn zé tuì yě. dà yǒu zhòng yě. tóng rén qīn yě. gé qù gù yě. dǐng qǔ xīn yě. xiǎo guò guò yě. zhōng fú xìn yě. fēng duō gù yě. qīn guǎ lǚ yě. lí shàng ér kǎn xià yě. xiǎo chù guǎ yě. lǚ bù chù yě. xū bù jìn yě. sòng bù qīn yě. dà guò diān yě. gòu yù yě. róu yù gāng yě. jiàn nǚ guī dài nán xíng yě. yí yǎng zhèng yě. jì jì dìng yě. guī mèi nǚ zhī zhōng yě. wèi jì nán zhī qióng yě. guài jué yě. gāng jué róu yě. jūn zǐ dào zhǎng xiǎo rén dào yōu yě.
乾剛坤柔,比樂師憂,臨觀之義,或與或求。屯見而不失其居,蒙雜而著。震,起也。艮,止也。損,益,盛衰之始也。大畜,時也。無妄,災也。萃聚而升不來也。謙輕而豫怠也。噬嗑,食也。賁,無色也。兌見而巽伏也。隨,無故也,蠱則飭也。剝爛也。復反也。晉晝也。明夷誅也。井通而困相遇也。咸速也。恆久也。渙離也。節止也。解緩也。蹇難也。睽外也。家人內也。否泰反其類也。大壯則止,遯則退也。大有衆也。同人親也。革去故也。鼎取新也。小過過也。中孚信也。豐多故也。親寡旅也。離上而坎下也。小畜寡也。履不處也。需不進也。訟不親也。大過顚也。姤遇也。柔遇剛也。漸女歸待男行也。頤養正也。旣濟定也。歸妹女之終也。未濟男之窮也。夬決也。剛決柔也。君子道長小人道憂也。
gān bù piān qí yòng, wú zhí qí tǐ, wú bù zhōu yě. gāng zhī yòng yě. kūn shǒu qí xíng, bù gǎn xiān yě. shòu mìng ér wú bù xíng yě. róu zhī dào yě. tǐ dé qí yòng, gù? bǎo qí jiǔ yě. bǐ gāng lè shī zé yōu jí yě. gāng yǐ lín guān, xíng qí dào yě. xùn shuō yǔ zhòng, qiú qí zhì yě. tún zhě, gāng shǐ dòng yú xià, ér lì yú nán yě. fāng jiāng jiàn yǐ, mín zhī guī yǐ, gù bù qiān ér jiàn hóu lì yě. méng zhě, shí zhī mèi yě. zá luàn bù zú yǐ míng yě, ér zhōng xīn zhāo zhù yǐ, dài qí shí ér xíng rán hòu tōng yě. zhèn, kě jǔ ér dòng yě. gěn, kě zhǐ ér xī yě. sǔn zhě shèng zhī shǐ, yì zhě shuāi zhī shǐ yě. dà chù zhī shí, shí zhī de yě. shí zài nèi yě. wú wàng zhī shěng, rén zhī shī yě, wài qí shí yě, kě bù shèn hū. róu ér jù zhī kě yǐ bǎo yǐ. shēng ér qiú jìn, shī qí guī yě. qiān bù zì zhòng, gù zhōng jí yě. yù lè zì duò, gù zhōng xiōng yě. shì ér kē zhī, wú xì qíng yú shì, shí zhī dào yě. gù yòng yù. qí zhī ér sì, bù guò dāng yě. bì zhě, wén shì yě. shēng jiàng yǒu dù, zūn bēi yǒu shù, lǐ zhī wén yě. zhì zhī shì yě, shàng sè wèi bì. bì zhī mò yě, zhèng yǐ zhèng zhī, xíng yǐ qí zhī, wén yǐ bì zhī, shèng rén zhī zhì yě. duì, gāng zhōng ér róu wài, jiàn qí qíng ér shuō rén yě. xùn, gāng zhōng ér róu nèi, yǐn qí qíng ér xùn wù yě. suí, gāng lái ér xià róu, bù shǒu qí cháng, bù xiū qí shì, dòng ér shuō zhī, zhōng shī qí zhèng yě. wú zhèng ér suí qì sī gǔ yǐ. qì gǔ ér zhì, gàn qí gǔ yě. gāng shàng ér róu xià, dé qí tōng yě. xùn ér zhǐ zhī, kě shì zhì yě. bō zhě zì xiāo qí dào ér kuì yě. sī qí fǎn zhī, fù qí zhèng yě. shùn míng yǐ jìn, zhāo tiān xià yě. míng yí shī dé, zhòng suǒ zhū yě. jǐng yě zhě, dé zhī fù yě. dé zhī chéng ér tōng lì yú wù, jūn zǐ zhī yù kùn, xiū qí dé ér bù zé yú rén, jǐng dé zhī tōng, yóu kùn ér yù yě. xián gāng xià róu, róu shēng gāng, liǎng ér xiāng gǎn yě. shén yǐ xiāng gǎn, bù jí ér sù yě. gǎn dé qí zhèng, héng jiǔ zhī dào. gāng shàng ér róu xià, kě yǐ jiǔ yǐ. huàn zhě, shàng xià tōng zhì, róu shùn qí shàng, gāng xùn róu dé, chéng mù yú shuǐ, lí xíng cóng yuǎn, bù dài shè jìn ér zì zhì yě. qí zhōng zé bù jīn, gù fǎn zhī yǐ jié. gāng róu fēn qí dé yě. shuǐ zé bǎo qí rùn yě. jiě zhě, chéng xiǎn yǐ dòng, ér miǎn yú xiǎn yě. zé huǎn yú xiǎo yǐ. xiǎo zhī huǎn zé jī yú dà, jiǎn yǐ. xiǎn yóu zài yě. qí kě huǎn hū. dào fǎn zhī rán yě. kuí, hé wài yǐ chéng yě. jiā rén, yóu nèi yǐ chéng yě. fǒu zhě, xiǎo rén zhī dào yě. tài zhě, jūn zǐ zhī dào yě. fǎn qí lèi bù kě yǐ xiāng cóng yě. dà zhuàng, yáng zhǎng jūn zǐ kě yǐ zhì xiǎo rén yě. dào biàn sī, dùn zé tuì zhī yǐ. dà yǒu, róu dé dà zhōng, ér? róu fú, wú yǒu yuǎn ěr, jiē yǒu ér róng zhī, dà yǒu qí zhòng yě. tóng rén, qīn qí tóng yě. xìng tóng xiāng yǔ, wú xián shàng xià yě, shì yǐ tiān? yǔ huǒ yě. wéi tóng zhě, tóng zhī shuǐ huǒ xiāng xī, bù gé zé wáng. gé, qù qí gù ér bù xiāng jiàn nǎi kě yě. gé shuǐ huǒ ér chéng xīn, yòng zhě dǐng yě. xīn bì fǎn, gù nǎi zhì yě. xiǎo guò zhě, róu dé zhòng, xiǎo rén zhī zhèng yě. xiǎo rén zhě, dǔ yú xiǎo shì ér bù zhī tōng jì jūn zǐ. guò xíng xiǎo shì ér hé zhī, zhī kě tún ér guò, dòng yě. zhōng fú, liǎng róu xiàng ér wú wù yě. wài nèi gāng zhōng, jiē qíng shí zhe shuō ér xùn, xìn fā yú zhōng yě. xiǎo guò, guò xíng zhōng fú, shí xìn jūn zǐ zhī dào kě zhě, yǔ zhī fēng míng yǐ dòng zhī, zé wù jǐn chén yǐ. shì jiē jǔ yǐ. shì zhī duō zé wèi yǒu zhōu yǐ, shèn qí dà zhě yě. lǚ zhě, róu dé zhòng hū, wài ér xià jì yú gāng yě. zì jì lǚ yǐ, rén hé qīn zāi, bù kě yǐ yǒu fù yě. jiè qí zhǐ zé míng yě. lí dé qí suǒ, lì kě yǐ shàng ér zhāo yě. kǎn xiàn qí suǒ, jū kě yǐ xià ér jīng yě. xiǎo chù zhī guǎ, zhī zú ér bù duō cáng, zhōng dé qí chù yě. lǚ zhī bù chù, gōng qiān ér bù gǎn zì shì, bǎo qí lǚ yě. xū shàng xiǎn yě. dài mìng ér bù gǎn zì rèn, quán qí jiàn yě. sòng xià xiǎn bù kě qīn yě, yǔ chù ér sāi zhī, shī móu yú xiǎn yě. dà guò zhèng zhī mò yě. běn wú zhèng ér mò bù? xìng yě. wéi gāng dà zhě? guò zhī ér zhì yě. zhèng zì qí xià, diān zhī dào yě. gòu zhě, róu yù gāng yě. xiū sì zì jìng, shǒu sù ān xià, jūn zǐ zhī sù xíng yě. shí yù ér dé tiān zhī xìng yě. suī jiàn ér jìn gāng, xíng nǎi xíng yě. yí zhì zì qí shàng, yǎng zhī zhèng yě. dòng zhī yǐ wàng, zào xiōng zhī dào yě. jì jì zhī dào yě. jì jì dìng yǐ, lì qióng ér zhì yú jì, wú fù jiā yě, bù kě yǐ bù zì zhī yě. guī mèi, shǎo pèi zhǎng, dào qióng ér wú suǒ wǎng, suǒ yǐ xíng ér zhōng yě. wèi jì, gāng bù quán zhèng yǐ zhì yú shī wèi, dào zhī qióng yě. ér yǐ wèi wèi jì, fù jiāng qiú yě. rú zhī hé zāi. guài, jué yě. gāng jué róu yě. xiǎo rén zhī dào, suī xíng cán ér bù zú yǐ xiāng zhì, wú qí zhèng yě. jūn zǐ zhī dào, zhǎng yán zhī ér kě yǐ jué yǐ, míng yú shǐ ér wú suǒ huì, yǐ zhì yú tiān xià zhèng yě.
乾不偏其用,無執其體,無不周也。剛之用也。坤守其形,不敢先也。受命而無不行也。柔之道也。體得其用,故?保其久也。比剛樂師則憂集也。剛以臨觀,行其道也。巽說與衆,求其治也。屯者,剛始動於下,而立於難也。方將見矣,民之歸矣,故不遷而建侯利也。蒙者,時之昧也。雜亂不足以明也,而中心昭著矣,待其時而行然後通也。震,可舉而動也。艮,可止而息也。損者盛之始,益者衰之始也。大畜之時,時之得也。時在內也。無妄之眚,人之失也,外其時也,可不愼乎。柔而聚之可以保矣。升而求進,失其歸也。謙不自重,故終吉也。豫樂自惰,故終凶也。噬而嗑之,無繫情於噬,食之道也。故用獄。齊之而巳,不過當也。賁者,文飾也。升降有度,尊卑有數,禮之文也。治之飾也,尚色為賁。賁之末也,政以正之,刑以齊之,文以賁之,聖人之治也。兌,剛中而柔外,見其情而說人也。巽,剛中而柔內,隱其情而巽物也。隨,剛來而下柔,不守其常,不修其事,動而說之,終失其正也。無正而隨器斯蠱矣。器蠱而治,幹其蠱也。剛上而柔下,得其通也。巽而止之,可飾治也。剝者自消其道而潰也。思其反之,復其正也。順明以晉,昭天下也。明夷失德,衆所誅也。井也者,德之附也。德之成而通利於物,君子之遇困,修其德而不責於人,井德之通,由困而遇也。咸剛下柔,柔升剛,兩而相感也。神以相感,不疾而速也。感得其正,恆久之道。剛上而柔下,可以久矣。渙者,上下通志,柔順其上,剛巽柔德,乗木於水,離行從逺,不待設禁而自治也。其終則不禁,故反之以節。剛柔分其德也。水澤保其潤也。解者,乗險以動,而免於險也。則緩於小矣。小之緩則積於大,蹇矣。險猶在也。其可緩乎。道反之然也。睽,合外以成也。家人,由內以成也。否者,小人之道也。泰者,君子之道也。反其類不可以相從也。大壯,陽長君子可以制小人也。道變斯,遯則退之矣。大有,柔得大中,而?柔服,無有逺邇,皆有而容之,大有其衆也。同人,親其同也。性同相與,無閒上下也,是以天?與火也。唯同者,同之水火相息,不革則亡。革,去其故而不相見乃可也。革水火而成新,用者鼎也。新必反,故乃治也。小過者,柔得中,小人之正也。小人者,篤於小事而不知通濟君子。過行小事而合之,知可屯而過,動也。中孚,兩柔向而無迕也。外內剛中,皆情實著說而巽,信發於中也。小過,過行中孚,實信君子之道可者,與之豐明以動之,則物盡陳矣。事皆舉矣。事之多則未有周矣,愼其大者也。旅者,柔得中乎,外而下寄於剛也。自寄旅矣,人何親哉,不可以有附也。戒其止則明也。離得其所,麗可以上而昭也。坎陷其所,居可以下而經也。小畜之寡,知足而不多藏,終得其畜也。履之不處,恭謙而不敢自恃,保其履也。需上險也。待命而不敢自任,全其健也。訟下險不可親也,與處而塞之,失謀於險也。大過正之末也。本無正而末不?興也。唯剛大者?過之而治也。政自其下,顚之道也。姤者,柔遇剛也。修巳自敬,守素安下,君子之素行也。時遇而得天之幸也。雖漸而進剛,行乃行也。頤治自其上,養之正也。動之以妄,躁凶之道也。旣濟之道也。旣濟定矣,力窮而至於濟,無復加也,不可以不自知也。歸妹,少配長,道窮而無所往,所以行而終也。未濟,剛不全正以至於失位,道之窮也。而以為未濟,復將求也。如之何哉。夬,決也。剛決柔也。小人之道,雖形殘而不足以相治,無其正也。君子之道,長言之而可以決矣,明於始而無所諱,以至於天下正也。