jīng
【經】

èr nián chūn, wáng èr yuè, jì sūn sī shū sūn zhōu chóu zhòng sūn hé jì shuài shī fá zhū, qǔ huǒ dōng tián, jí yí xī tián.
二年春，王二月，季孫斯、叔孫州仇、仲孫何忌帥師伐邾，取漷東田，及沂西田。

guǐ sì, shū sūn zhōu chóu zhòng sūn hé jì jí zhū zi méng yú jù yì.
癸巳，叔孫州仇、仲孫何忌及邾子盟於句繹。

xià sì yuè bǐng zǐ, wèi hóu yuán zú. téng zi lái cháo.
夏四月丙子，衛侯元卒。滕子來朝。

jìn zhào yāng shuài shī nà wèi shì zǐ kuǎi kuì yú qī.
晉趙鞅帥師納衛世子蒯聵於戚。

qiū bā yuè jiǎ xū, jìn zhào yāng shuài shī jí zhèng hǎn dá shuài shī zhàn yú tiě, zhèng shī bài jī.
秋八月甲戌，晉趙鞅帥師及鄭罕達帥師戰於鐵，鄭師敗績。

dōng shí yuè, zàng wèi líng gōng.
冬十月，葬衛靈公。

shí yǒu yī yuè, cài qiān yú zhōu lái.
十有一月，蔡遷於州來。

cài shā qí dài fū gōng zǐ sì.
蔡殺其大夫公子駟。

chuán
【傳】

èr nián chūn, fá zhū, jiāng fá jiǎo. zhū rén ài qí tǔ, gù lù yǐ huǒ yí zhī tián ér shòu méng.
二年春，伐邾，將伐絞。邾人愛其土，故賂以漷、沂之田而受盟。

chū, wèi hóu yóu yú jiāo, zi nán pū. gōng yuē: yú wú zi, jiāng lì nǚ. bù duì. tā rì, yòu wèi zhī. duì yuē: yǐng bù zú yǐ rǔ shè jì, jūn qí gǎi tú. jūn fū rén zài táng, sān yī zài xià. jūn mìng zhī rǔ.
初，衛侯游於郊，子南仆。公曰：「余無子，將立女。」不對。他日，又謂之。對曰：「郢不足以辱社稷，君其改圖。」君夫人在堂，三揖在下。「君命祗辱。」

xià, wèi líng gōng zú. fū rén yuē: mìng gōng zǐ yǐng wèi dà zi, jūn mìng yě. duì yuē: yǐng yì yú tā zi. qiě jūn méi yú wú shǒu, ruò yǒu zhī, yǐng bì wén zhī. qiě wáng rén zhī zǐ zhé zài. nǎi lì zhé. liù yuè yǐ yǒu, jìn zhào yāng nà wèi dà zi yú qī. xiāo mí, yáng hǔ yuē: yòu hé ér nán, bì zhì yān. shǐ dà zi miǎn, bā rén shuāi dié, wěi zì wèi nì zhě. gào yú mén, kū ér rù, suì jū zhī.
夏，衛靈公卒。夫人曰：「命公子郢為大子，君命也。」對曰：「郢異於他子。且君沒於吾手，若有之，郢必聞之。且亡人之子輒在。」乃立輒。六月乙酉，晉趙鞅納衛大子於戚。宵迷，陽虎曰：「右河而南，必至焉。」使大子絻，八人衰絰，偽自衛逆者。告於門，哭而入，遂居之。

qiū bā yuè, qí rén shū fàn shì sù, zhèng zi yáo zi bān sòng zhī. shì jí shè nì zhī, zhào yāng yù zhī, yù yú qī. yáng hǔ yuē: wú chē shǎo, yǐ bīng chē zhī pèi, yǔ hǎn sì bīng chē xiān chén. hǎn sì zì hòu suí ér cóng zhī, bǐ jiàn wú mào, bì yǒu jù xīn. yú shì hū huì zhī, bì dà bài zhī. cóng zhī. bo zhàn, guī jiāo. lè dīng yuē: shī yuē: yuán shǐ yuán móu, yuán qì wǒ guī. móu xié yǐ gù zhào, xún kě yě. jiǎn zi shì yuē: fàn shì zhōng xíng shì, fǎn yì tiān míng, zhǎn ài bǎi xìng, yù shàn jìn guó ér miè qí jūn. guǎ jūn shì zhèng ér bǎo yān. jīn zhèng wèi bù dào, qì jūn zhù chén, èr sān zi shùn tiān míng, cóng jūn mìng, jīng dé yì, chú gòu chǐ, zài cǐ xíng yě. kè dí zhě, shàng dài fū shòu xiàn, xià dài fū shòu jùn, shì tián shí wàn, shù rén gōng shāng suì, rén chén lì yǔ miǎn. zhì fù wú zuì, jūn shí tú zhī. ruò qí yǒu zuì, jiǎo yì yǐ lù, tóng guān sān cùn, bù shè shǔ pì, sù chē pǔ mǎ, wú rù yú zhào, xià qīng zhī fá yě. jiǎ xū, jiāng zhàn, yóu wú xù yù jiǎn zi, wèi dà zi wèi yòu. dēng tiě shàng, wàng jiàn zhèng shī zhòng, dà zi jù, zì tóu yú chē xià. zi liáng shòu dà zi suī ér chéng zhī, yuē: fù rén yě. jiǎn zi xún liè yuē: bì wàn, pǐ fū yě. qī zhàn jiē huò, yǒu mǎ bǎi chéng, sǐ yú yǒu xià. qún zǐ miǎn zhī, sǐ bù zài kòu. fán yǔ yù zhào luó, sòng yǒng wèi yòu, luó wú yǒng, jūn zhī. lì jié zhī, yù duì yuē: shān zuò ér fú. wèi dà zi dǎo yuē: céng sūn kuǎi kuì gǎn zhāo gào huáng zǔ wén wáng, liè zǔ kāng shū, wén zǔ xiāng gōng: zhèng shèng luàn cóng, jìn wǔ zài nán, bù néng zhì luàn, shǐ yāng tǎo zhī. kuǎi kuì bù gǎn zì yì, bèi chí máo yān. gǎn gào wú jué jīn, wú zhé gǔ, wú miàn shāng, yǐ jí dà shì, wú zuò sān zǔ xiū. dà mìng bù gǎn qǐng, pèi yù bù gǎn ài. zhèng rén jī jiǎn zi zhōng jiān, bì yú chē zhōng, huò qí fēng qí. dà zi jiù zhī yǐ gē, zhèng shī běi, huò wēn dài fū zhào luó. dà zi fù fá zhī, zhèng shī dà bài, huò qí sù qiān chē. zhào mèng xǐ yuē: kě yǐ. fù sǒu yuē: suī kè zhèng, yóu yǒu zhī zài, yōu wèi ài yě.
秋八月，齊人輸范氏粟，鄭子姚、子般送之。士吉射逆之，趙鞅御之，遇於戚。陽虎曰：「吾車少，以兵車之旆，與罕、駟兵車先陳。罕、駟自後隨而從之，彼見吾貌，必有懼心。於是乎會之，必大敗之。」從之。卜戰，龜焦。樂丁曰：「《詩》曰：『爰始爰謀，爰契我龜。』謀協以故兆，詢可也。」簡子誓曰：「范氏、中行氏，反易天明，斬艾百姓，欲擅晉國而滅其君。寡君恃鄭而保焉。今鄭為不道，棄君助臣，二三子順天明，從君命，經德義，除詬恥，在此行也。克敵者，上大夫受縣，下大夫受郡，士田十萬，庶人工商遂，人臣隸圉免。志父無罪，君實圖之。若其有罪，絞縊以戮，桐棺三寸，不設屬辟，素車樸馬，無入於兆，下卿之罰也。」甲戌，將戰，郵無恤御簡子，衛大子為右。登鐵上，望見鄭師眾，大子懼，自投於車下。子良授大子綏而乘之，曰：「婦人也。」簡子巡列曰：「畢萬，匹夫也。七戰皆獲，有馬百乘，死於牖下。群子勉之，死不在寇。」繁羽御趙羅，宋勇為右，羅無勇，麇之。吏詰之，御對曰：「痁作而伏。」衛大子禱曰：「曾孫蒯聵敢昭告皇祖文王，烈祖康叔，文祖襄公： 鄭勝亂從，晉午在難，不能治亂，使鞅討之。蒯聵不敢自佚，備持矛焉。敢告無絕筋，無折骨，無面傷，以集大事，無作三祖羞。大命不敢請，佩玉不敢愛。」鄭人擊簡子中肩，斃於車中，獲其蠭旗。大子救之以戈，鄭師北，獲溫大夫趙羅。大子復伐之，鄭師大敗，獲齊粟千車。趙孟喜曰：「可矣。」傅傁曰：「雖克鄭，猶有知在，憂未艾也。」

chū, zhōu rén yǔ fàn shì tián, gōng sūn máng shuì yān. zhào shì dé ér xiàn zhī, lì qǐng shā zhī. zhào mèng yuē: wèi qí zhǔ yě, hé zuì? zhǐ ér yǔ zhī tián. jí tiě zhī zhàn, yǐ tú wǔ bǎi rén xiāo gōng zhèng shī, qǔ fēng qí yú zi yáo zhī mù xià, xiàn yuē: qǐng bào zhǔ dé.
初，周人與范氏田，公孫尨稅焉。趙氏得而獻之，吏請殺之。趙孟曰：「為其主也，何罪？」止而與之田。及鐵之戰，以徒五百人宵攻鄭師，取蠭旗於子姚之幕下，獻曰：「請報主德。」

zhuī zhèng shī. yáo bān gōng sūn lín diàn ér shè, qián liè duō sǐ. zhào mèng yuē: guó wú xiǎo. jì zhàn, jiǎn zǐ yuē: wú fú tāo ǒu xuè, gǔ yīn bù shuāi, jīn rì wǒ shàng yě. dà zǐ yuē: wú jiù zhǔ yú chē, tuì dí yú xià, wǒ yòu zhī shàng yě. yóu liáng yuē: wǒ liǎng yǐn jiāng jué, wú néng zhǐ zhī, wǒ yù zhī shàng yě. jià ér chéng cái, liǎng yǐn jiē jué.
追鄭師。姚、般、公孫林殿而射，前列多死。趙孟曰：「國無小。」既戰，簡子曰：「吾伏弢嘔血，鼓音不衰，今日我上也。」大子曰：「吾救主於車，退敵於下，我右之上也。」郵良曰：「我兩靷將絕，吾能止之，我御之上也。」駕而乘材，兩靷皆絕。

wú xiè yōng rú cài nà pìn, ér shāo nà shī. shī bì rù, zhòng zhī zhī. cài hóu gào dài fū, shā gōng zǐ sì yǐ shuō, kū ér qiān mù.
吳洩庸如蔡納聘，而稍納師。師畢入，眾知之。蔡侯告大夫，殺公子駟以說，哭而遷墓。

dōng, cài qiān yú zhōu lái.
冬，蔡遷於州來。