jīng
【經】

èr nián chūn, qí hóu fá wǒ běi bǐ.
二年春，齊侯伐我北鄙。

xià sì yuè bǐng xū, wèi sūn liáng fū shuài shī jí qí shī zhàn yú xīn zhú, wèi shī bài jī.
夏四月丙戌，衛孫良夫帥師及齊師戰於新築，衛師敗績。

liù yuè guǐ yǒu, jì sūn xíng fù zāng sūn xǔ shū sūn qiáo rú gōng sūn yīng qí shuài shī huì jìn xì kè wèi sūn liáng fū cáo gōng zǐ shǒu jí qí hóu zhàn yú ān, qí shī bài jī.
六月癸酉，季孫行父、臧孫許、叔孫僑如、公孫嬰齊帥師會晉郤克、衛孫良夫、曹公子首及齊侯戰於鞌，齊師敗績。

qiū qī yuè, qí hóu shǐ guó zuǒ rú shī.
秋七月，齊侯使國佐如師。

jǐ yǒu, jí guó zuǒ méng yú yuán lóu.
己酉，及國佐盟於袁婁。

bā yuè rén wǔ, sòng gōng bào zú.
八月壬午，宋公鮑卒。

gēng yín, wèi hóu sù zú.
庚寅，衛侯速卒。

qǔ wèn yáng tián.
取汶陽田。

dōng, chǔ shī zhèng shī qīn wèi.
冬，楚師、鄭師侵衛。

shí yǒu yī yuè, gōng huì chǔ gōng zǐ yīng qí yú shǔ.
十有一月，公會楚公子嬰齊於蜀。

bǐng shēn, gōng jí chǔ rén qín rén sòng rén chén rén wèi rén zhèng rén qí rén cáo rén zhū rén xuē rén zēng rén méng yú shǔ.
丙申，公及楚人、秦人、宋人、陳人、衛人、鄭人、齊人、曹人、邾人、薛人、鄫人盟於蜀。

chuán
【傳】

èr nián chūn, qí hóu fá wǒ běi bǐ, wéi lóng. qǐng gōng zhī bì rén lú pú jiù kuí mén yān, lóng rén qiú zhī. qí hóu yuē: wù shā! wú yǔ ér méng, wú rù ér fēng. fú tīng, shā ér bó zhū chéng shàng. qí hóu qīn gǔ shì líng chéng, sān rì, qǔ lóng, suì nán qīn jí cháo qiū.
二年春，齊侯伐我北鄙，圍龍。頃公之嬖人盧蒲就魁門焉，龍人囚之。齊侯曰：「勿殺！吾與而盟，無入而封。」弗聽，殺而膊諸城上。齊侯親鼓士陵城，三日，取龍，遂南侵及巢丘。

wèi hóu shǐ sūn liáng fū shí jì níng xiāng xiàng qín jiāng qīn qí, yǔ qí shī yù. shí zǐ yù hái, sūn zǐ yuē: bù kě. yǐ shī fá rén, yù qí shī ér hái, jiāng wèi jūn hé? ruò zhī bù néng, zé rú wú chū. jīn jì yù yǐ, bù rú zhàn yě.
衛侯使孫良夫、石稷、甯相、向禽將侵齊，與齊師遇。石子欲還，孫子曰：「不可。以師伐人，遇其師而還，將謂君何？若知不能，則如無出。今既遇矣，不如戰也。」

xià yǒu shí chéng zǐ yuē: shī bài yǐ. zi bù shǎo xū, zhòng jù jǐn. zi sàng shī tú, hé yǐ fù mìng? jiē bù duì. yòu yuē: zi, guó qīng yě. yǔn zi, rǔ yǐ. zi yǐ zhòng tuì, wǒ cǐ nǎi zhǐ. qiě gào chē lái shén zhòng. qí shī nǎi zhǐ, cì yú jū jū.
夏有石成子曰：「師敗矣。子不少須，眾懼盡。子喪師徒，何以復命？」皆不對。又曰：「子，國卿也。隕子，辱矣。子以眾退，我此乃止。」且告車來甚眾。齊師乃止，次於鞫居。

xīn zhú rén zhòng shū yú xī jiù sūn huán zi, huán zi shì yǐ miǎn. jì, wèi rén shǎng zhī yǐ yì, cí. qǐng qū xiàn fán yīng yǐ cháo, xǔ zhī. zhòng ní wén zhī yuē: xī yě, bù rú duō yǔ zhī yì. wéi qì yǔ míng, bù kě yǐ jiǎ rén, jūn zhī suǒ sī yě. míng yǐ chū xìn, xìn yǐ shǒu qì, qì yǐ cáng lǐ, lǐ yǐ xíng yì, yì yǐ shēng lì, lì yǐ píng mín, zhèng zhī dà jié yě. ruò yǐ jiǎ rén, yǔ rén zhèng yě. zhèng wáng, zé guó jiā cóng zhī, fú kě zhǐ yě yǐ.
新築人仲叔於奚救孫桓子，桓子是以免。既，衛人賞之以邑，辭。請曲縣、繁纓以朝，許之。仲尼聞之曰：「惜也，不如多與之邑。唯器與名，不可以假人，君之所司也。名以出信，信以守器，器以藏禮，禮以行義，義以生利，利以平民，政之大節也。若以假人，與人政也。政亡，則國家從之，弗可止也已。」

sūn huán zi hái yú xīn zhú, bù rù, suì rú jìn qǐ shī. zāng xuān shū yì rú jìn qǐ shī. jiē zhǔ xì xiàn zi.
孫桓子還於新築，不入，遂如晉乞師。臧宣叔亦如晉乞師。皆主郤獻子。

jìn hóu xǔ zhī qī bǎi chéng. xì zǐ yuē: cǐ chéng pú zhī fù yě. yǒu xiān jūn zhī míng yǔ xiān dài fū zhī sù, gù jié. kè yú xiān dài fū, wú néng wèi yì. qǐng bā bǎi chéng, xǔ zhī. xì kè jiāng zhōng jūn, shì xiè zuǒ shàng jūn, luán shū jiāng xià jūn, hán jué wèi sī mǎ, yǐ jiù lǔ wèi. zāng xuān shū nì jìn shī, qiě dào zhī. jì wén zi shuài shī huì zhī. jí wèi dì, hán xiàn zi jiāng zhǎn rén, xì xiàn zi chí, jiāng jiù zhī, zhì zé jì zhǎn zhī yǐ. xì zi shǐ sù yǐ xùn, gào qí pū yuē: wú yǐ fēn bàng yě.
晉侯許之七百乘。郤子曰：「此城濮之賦也。有先君之明與先大夫之肅，故捷。克於先大夫，無能為役。」請八百乘，許之。郤克將中軍，士燮佐上軍，欒書將下軍，韓厥為司馬，以救魯、衛。臧宣叔逆晉師，且道之。季文子帥師會之。及衛地，韓獻子將斬人，郤獻子馳，將救之，至則既斬之矣。郤子使速以徇，告其仆曰：「吾以分謗也。」

shī cóng qí shī yú shēn. liù yuè rén shēn, shī zhì yú mí jī zhī xià. qí hóu shǐ qǐng zhàn, yuē: zi yǐ jūn shī, rǔ yú bì yì, bù tiǎn bì fù, jié cháo qǐng jiàn. duì yuē: jìn yǔ lǔ wèi, xiōng dì yě. lái gào yuē: dà guó zhāo xī shì hàn yú bì yì zhī dì. guǎ jūn bù rěn, shǐ qún chén qǐng yú dà guó, wú lìng yú shī yān yú jūn dì. néng jìn bù néng tuì, jūn wú suǒ rǔ mìng. qí hóu yuē: dài fū zhī xǔ, guǎ rén zhī yuàn yě ruò qí bù xǔ, yì jiāng jiàn yě. qí gāo gù rù jìn shī, jié shí yǐ tóu rén, qín zhī ér chéng qí chē, xì sāng běn yān yǐ xùn qí lěi, yuē: yù yǒng zhě jiǎ yú yú yǒng.
師從齊師於莘。六月壬申，師至於靡笄之下。齊侯使請戰，曰：「子以君師，辱於敝邑，不腆敝賦，詰朝請見。」對曰：「晉與魯、衛，兄弟也。來告曰：『大國朝夕釋憾於敝邑之地。』寡君不忍，使群臣請於大國，無令輿師淹於君地。能進不能退，君無所辱命。」齊侯曰：「大夫之許，寡人之願也；若其不許，亦將見也。」齊高固入晉師，桀石以投人，禽之而乘其車，系桑本焉以徇齊壘，曰：「欲勇者賈余餘勇。」

guǐ yǒu, shī chén yú ān. bǐng xià yù qí hóu, féng chǒu fù wèi yòu. jìn jiě zhāng yù xì kè, zhèng qiū huǎn wèi yòu. qí hóu yuē: yú gū jiǎn miè cǐ ér cháo shí. bù jiè mǎ ér chí zhī. xì kè shāng yú shǐ, liú xiě jí jù, wèi jué gǔ yīn, yuē: yú bìng yǐ! zhāng hóu yuē: zì shǐ hé, ér shǐ guàn yú shǒu jí zhǒu, yú zhé yǐ yù, zuǒ lún zhū yīn, qǐ gǎn yán bìng. wú zi rěn zhī! huǎn yuē: zì shǐ hé, gǒu yǒu xiǎn, yú bì xià tuī chē, zi qǐ shí zhī? rán zi bìng yǐ! zhāng hóu yuē: shī zhī ěr mù, zài wú qí gǔ, jìn tuì cóng zhī. cǐ chē yī rén diàn zhī, kě yǐ jí shì, ruò zhī hé qí yǐ bìng bài jūn zhī dà shì yě? huàn jiǎ zhí bīng, gù jí sǐ yě. bìng wèi jí sǐ, wú zi miǎn zhī! zuǒ bìng pèi, yòu yuán bāo ér gǔ, mǎ yì bù néng zhǐ, shī cóng zhī. qí shī bài jī. zhú zhī, sān zhōu huá bù zhù.
癸酉，師陳於鞌。邴夏御齊侯，逢丑父為右。晉解張御郤克，鄭丘緩為右。齊侯曰：「余姑翦滅此而朝食。」不介馬而馳之。郤克傷於矢，流血及屨，未絕鼓音，曰：「余病矣！」張侯曰：「自始合，而矢貫余手及肘，余折以御，左輪朱殷，豈敢言病。吾子忍之！」緩曰：「自始合，苟有險，余必下推車，子豈識之？然子病矣！」張侯曰：「師之耳目，在吾旗鼓，進退從之。此車一人殿之，可以集事，若之何其以病敗君之大事也？擐甲執兵，固即死也。病未及死，吾子勉之！」左並轡，右援枹而鼓，馬逸不能止，師從之。齊師敗績。逐之，三周華不注。

hán jué mèng zi yú wèi jǐ yuē: dàn pì zuǒ yòu. gù zhōng yù ér cóng qí hóu. bǐng xià yuē: shè qí yù zhě, jūn zǐ yě. gōng yuē: wèi zhī jūn zǐ ér shè zhī, fēi lǐ yě. shè qí zuǒ, yuè yú chē xià. shè qí yòu, bì yú chē zhōng. qí wú zhāng sàng chē, cóng hán jué, yuē: qǐng yù chéng cóng zuǒ yòu. jiē zhǒu zhī, shǐ lì yú hòu. hán jué fǔ, dìng qí yòu. féng chǒu fù yǔ gōng yì wèi. jiāng jí huá quán, cān guà yú mù ér zhǐ. chǒu fù qǐn yú zhàn zhōng, shé chū yú qí xià, yǐ gōng jī zhī, shāng ér nì zhī, gù bù néng tuī chē ér jí. hán jué zhí zhí mǎ qián, zài bài qǐ shǒu, fèng shāng jiā bì yǐ jìn, yuē: guǎ jūn shǐ qún chén wèi lǔ wèi qǐng yuē: wú lìng yú shī xiàn rù jūn dì. xià chén bù xìng, shǔ dāng róng háng, wú suǒ táo yǐn. qiě jù bēn pì ér tiǎn liǎng jūn, chén rǔ róng shì, gǎn gào bù mǐn, shè guān chéng fá. chǒu fù shǐ gōng xià, rú huá quán qǔ yǐn. zhèng zhōu fù yù zuǒ chē, wǎn fá wèi yòu, zài qí hóu yǐ miǎn. hán jué xiàn chǒu fù, xì xiàn zi jiāng lù zhī. hū yuē: zì jīn wú yǒu dài qí jūn rèn huàn zhě, yǒu yī yú cǐ, jiāng wèi lù hū! xì zǐ yuē: rén bù nán yǐ sǐ miǎn qí jūn, wǒ lù zhī bù xiáng, shè zhī yǐ quàn shì jūn zhě. nǎi miǎn zhī.
韓厥夢子輿謂己曰：「旦辟左右。」故中御而從齊侯。邴夏曰：「射其御者，君子也。」公曰：「謂之君子而射之，非禮也。」射其左，越於車下。射其右，斃於車中。綦毋張喪車，從韓厥，曰：「請寓乘從左右。」皆肘之，使立於後。韓厥俛，定其右。逢丑父與公易位。將及華泉，驂絓於木而止。丑父寢於轏中，蛇出於其下，以肱擊之，傷而匿之，故不能推車而及。韓厥執縶馬前，再拜稽首，奉觴加璧以進，曰：「寡君使群臣為魯、衛請曰：『無令輿師陷入君地。』下臣不幸，屬當戎行，無所逃隱。且懼奔辟而忝兩君，臣辱戎士，敢告不敏，攝官承乏。」丑父使公下，如華泉取飲。鄭周父御佐車，宛茷為右，載齊侯以免。韓厥獻醜父，郤獻子將戮之。呼曰：「自今無有代其君任患者，有一於此，將為戮乎！」郤子曰：「人不難以死免其君，我戮之不祥，赦之以勸事君者。」乃免之。

qí hóu miǎn, qiú chǒu fù, sān rù sān chū. měi chū, qí shī yǐ shuài tuì, rù yú dí zú. dí zú jiē chōu gē dùn mào zhī, yǐ rù yú wèi shī. wèi shī miǎn zhī. suì zì xú guān rù. qí hóu jiàn bǎo zhě, yuē: miǎn zhī! qí shī bài yǐ. pì nǚ zǐ, nǚ zǐ yuē: jūn miǎn hū? yuē: miǎn yǐ. yuē: ruì sī tú miǎn hū? yuē: miǎn yǐ. yuē: gǒu jūn yǔ wú fù miǎn yǐ, kě ruò hé! nǎi bēn. qí hóu yǐ wèi yǒu lǐ, jì ér wèn zhī, pì sī tú zhī qī yě. yǔ zhī shí jiào.
齊侯免，求丑父，三入三出。每出，齊師以帥退，入於狄卒。狄卒皆抽戈楯冒之，以入於衛師。衛師免之。遂自徐關入。齊侯見保者，曰：「勉之！齊師敗矣。」辟女子，女子曰：「君免乎？」曰：「免矣。」曰：「銳司徒免乎？」曰：「免矣。」曰：「苟君與吾父免矣，可若何！」乃奔。齊侯以為有禮，既而問之，辟司徒之妻也。予之石窌。

jìn shī cóng qí shī, rù zì qiū yú, jī mǎ xíng. qí hóu shǐ bīn mèi rén lù yǐ jì yǎn yù qìng yǔ dì. bù kě, zé tīng kè zhī suǒ wèi. bīn mèi rén zhì lù, jìn rén bù kě, yuē: bì yǐ xiāo tóng shū zǐ wèi zhì, ér shǐ qí zhī fēng nèi jǐn dōng qí mǔ. duì yuē: xiāo tóng shū zǐ fēi tā, guǎ jūn zhī mǔ yě. ruò yǐ pǐ dí, zé yì jìn jūn zhī mǔ yě. wú zi bù dà mìng yú zhū hóu, ér yuē: bì zhì qí mǔ yǐ wèi xìn. qí ruò wáng mìng hé? qiě shì yǐ bù xiào lìng yě. shī yuē: xiào zǐ bù guì, yǒng xī ěr lèi. ruò yǐ bù xiào lìng yú zhū hóu, qí wú nǎi fēi dé lèi yě hū? xiān wáng jiāng lǐ tiān xià wù tǔ zhī yí, ér bù qí lì, gù shī yuē: wǒ jiāng wǒ lǐ, nán dōng qí mǔ. jīn wú zi jiāng lǐ zhū hóu, ér yuē jǐn dōng qí mǔ ér yǐ, wéi wú zi róng chē shì lì, wú gù tǔ yí, qí wú nǎi fēi xiān wáng zhī mìng yě hū? fǎn xiān wáng zé bù yì, hé yǐ wèi méng zhǔ? qí jìn shí yǒu què. sì wáng zhī wáng yě, shù dé ér jì tóng yù yān. wǔ bó zhī bà yě, qín ér fǔ zhī, yǐ yì wáng mìng. jīn wú zi qiú hé zhū hóu, yǐ chěng wú jiāng zhī yù. shī yuē: bù zhèng yōu yōu, bǎi lù shì qiú. zi shí bù yōu, ér qì bǎi lù, zhū hóu hé hài yān! bù rán, guǎ jūn zhī mìng shǐ chén zé yǒu cí yǐ, yuē: zi yǐ jūn shī, rǔ yú bì yì, bù tiǎn bì fù, yǐ kào cóng zhě. wèi jūn zhī zhèn, shī tú ráo bài. wú zǐ huì jiǎo qí guó zhī fú, bù mǐn qí shè jì, shǐ jì jiù hǎo, wéi shì xiān jūn zhī bì qì tǔ dì bù gǎn ài. zi yòu bù xǔ. qǐng shōu hé yú jìn, bèi chéng jiè yī. bì yì zhī xìng, yì yún cóng yě. kuàng qí bù xìng, gǎn bù wéi mìng shì tīng. lǔ wèi jiàn yuē: qí jí wǒ yǐ! qí sǐ wáng zhě, jiē qīn nì yě. zi ruò bù xǔ, chóu wǒ bì shén. wéi zi zé yòu hé qiú? zi dé qí guó bǎo, wǒ yì de dì, ér shū yú nán, qí róng duō yǐ! qí jìn yì wéi tiān suǒ shòu, qǐ bì jìn? jìn rén xǔ zhī, duì yuē: qún chén shuài fù yú yǐ wèi lǔ wèi qǐng, ruò gǒu yǒu yǐ jiè kǒu ér fù yú guǎ jūn, jūn zhī huì yě. gǎn bù wéi mìng shì tīng.
晉師從齊師，入自丘輿，擊馬陘。齊侯使賓媚人賂以紀甗、玉磬與地。不可，則聽客之所為。賓媚人致賂，晉人不可，曰：「必以蕭同叔子為質，而使齊之封內盡東其畝。」對曰：「蕭同叔子非他，寡君之母也。若以匹敵，則亦晉君之母也。吾子布大命於諸侯，而曰：『必質其母以為信。』其若王命何？且是以不孝令也。《詩》曰：『孝子不匱，永錫爾類。』若以不孝令於諸侯，其無乃非德類也乎？先王疆理天下物土之宜，而布其利，故《詩》曰：『我疆我理，南東其畝。』今吾子疆理諸侯，而曰『盡東其畝』而已，唯吾子戎車是利，無顧土宜，其無乃非先王之命也乎？反先王則不義，何以為盟主？其晉實有闕。四王之王也，樹德而濟同欲焉。五伯之霸也，勤而撫之，以役王命。今吾子求合諸侯，以逞無疆之欲。《詩》曰：『布政優優，百祿是遒。』子實不優，而棄百祿，諸侯何害焉！不然，寡君之命使臣則有辭矣，曰：『子以君師，辱於敝邑，不腆敝賦，以犒從者。畏君之震，師徒橈敗。吾子惠徼齊國之福，不泯其社稷，使繼舊好，唯是先君之敝器、土地不敢愛。子又不許。請收合餘燼，背城借一。敝邑之幸，亦云從也。況其不幸，敢不唯命是聽。』」魯、衛諫曰：「齊疾我矣！其死亡者，皆親暱也。子若不許，仇我必甚。唯子則又何求？子得其國寶，我亦得地，而紓於難，其榮多矣！齊、晉亦唯天所授，豈必晉？」晉人許之，對曰：「群臣帥賦輿以為魯、衛請，若苟有以藉口而復於寡君，君之惠也。敢不唯命是聽。」

qín zhèng zì shī nì gōng.
禽鄭自師逆公。

qiū qī yuè, jìn shī jí qí guó zuǒ méng yú yuán lóu, shǐ qí rén guī wǒ wèn yáng zhī tián. gōng huì jìn shī yú shàng míng, cì sān shuài xiān lù sān mìng zhī fú, sī mǎ sī kōng yú shuài hòu zhèng yà lǚ, jiē shòu yī mìng zhī fú.
秋七月，晉師及齊國佐盟於爰婁，使齊人歸我汶陽之田。公會晉師於上鄍，賜三帥先路三命之服，司馬、司空、輿帥、候正、亞旅，皆受一命之服。

bā yuè, sòng wén gōng zú. shǐ hòu zàng, yòng shèn tàn, yì chē mǎ, shǐ yòng xùn. zhòng qì bèi, guǒ yǒu sì ā, guān yǒu hàn guì. jūn zǐ wèi: huá yuán lè jǔ, yú shì hū bù chén. chén zhì fán qù huò zhě yě, shì yǐ fú sǐ ér zhēng. jīn èr zi zhě, jūn shēng zé zòng qí huò, sǐ yòu yì qí chǐ, shì qì jūn yú è yě. hé chén zhī wèi?
八月，宋文公卒。始厚葬，用蜃炭，益車馬，始用殉。重器備，槨有四阿，棺有翰檜。君子謂：「華元、樂舉，於是乎不臣。臣治煩去惑者也，是以伏死而爭。今二子者，君生則縱其惑，死又益其侈，是棄君於惡也。何臣之為？」

jiǔ yuè, wèi mù gōng zú, jìn sān zi zì yì diào yān, kū yú dà mén zhī wài. wèi rén nì zhī, fù rén kū yú mén nèi, sòng yì rú zhī. suì cháng yǐ zàng.
九月，衛穆公卒，晉三子自役吊焉，哭於大門之外。衛人逆之，婦人哭於門內，送亦如之。遂常以葬。

chǔ zhī tǎo chén xià shì yě, zhuāng wáng yù nà xià jī, shēn gōng wū chén yuē: bù kě. jūn zhào zhū hóu, yǐ tǎo zuì yě. jīn nà xià jī, tān qí sè yě. tān sè wèi yín, yín wèi dà fá. zhōu shū yuē: míng dé shèn fá. wén wáng suǒ yǐ zào zhōu yě. míng dé, wù chóng zhī zhī wèi yě. shèn fá, wù qù zhī zhī wèi yě. ruò xìng zhū hóu, yǐ qǔ dà fá, fēi shèn zhī yě. jūn qí tú zhī! wáng nǎi zhǐ. zi fǎn yù qǔ zhī, wū chén yuē: shì bù xiáng rén yě! shì yāo zi mán, shā yù shū, shā líng hóu, lù xià nán, chū kǒng yí, sàng chén guó, hé bù xiáng rú shì! rén shēng shí nán, qí yǒu bù huò sǐ hū? tiān xià duō měi fù rén, hé bì shì? zi fǎn nǎi zhǐ.
楚之討陳夏氏也，莊王欲納夏姬，申公巫臣曰：「不可。君召諸侯，以討罪也。今納夏姬，貪其色也。貪色為淫，淫為大罰。《周書》曰：『明德慎罰。』文王所以造周也。明德，務崇之之謂也。慎罰，務去之之謂也。若興諸侯，以取大罰，非慎之也。君其圖之！」王乃止。子反欲取之，巫臣曰：「是不祥人也！是夭子蠻，殺御叔，殺靈侯，戮夏南，出孔、儀，喪陳國，何不祥如是！人生實難，其有不獲死乎？天下多美婦人，何必是？」子反乃止。

wáng yǐ yǔ lián yǐn xiāng lǎo. xiāng lǎo sǐ yú bì, bù huò qí shī, qí zi hēi yào zhēng yān. wū chén shǐ dào yān, yuē: guī! wú pìn nǚ. yòu shǐ zì zhèng zhào zhī, yuē: shī kě de yě, bì lái nì zhī. jī yǐ gào wáng, wáng wèn zhū qū wū. duì yuē: qí xìn! zhī chā tú zhī fù, chéng gōng zhī bì yě, ér zhōng xíng bó zhī jì dì yě, xīn zuǒ zhōng jūn, ér shàn zhèng huáng xū, shén ài cǐ zi. qí bì yīn zhèng ér guī wáng zǐ yǔ xiāng lǎo zhī shī yǐ qiú zhī. zhèng rén jù yú bì zhī yì ér yù qiú mèi yú jìn, qí bì xǔ zhī. wáng qiǎn xià jī guī. jiāng xíng, wèi sòng zhě yuē: bù dé shī, wú bù fǎn yǐ. wū chén pìn zhū zhèng, zhèng bó xǔ zhī.
王以予連尹襄老。襄老死於邲，不獲其屍，其子黑要烝焉。巫臣使道焉，曰：「歸！吾聘女。」又使自鄭召之，曰：「屍可得也，必來逆之。」姬以告王，王問諸屈巫。對曰：「其信！知[插圖]之父，成公之嬖也，而中行伯之季弟也，新佐中軍，而善鄭皇戌，甚愛此子。其必因鄭而歸王子與襄老之屍以求之。鄭人懼於邲之役而欲求媚於晉，其必許之。」王遣夏姬歸。將行，謂送者曰：「不得屍，吾不反矣。」巫臣聘諸鄭，鄭伯許之。

jí gòng wáng jí wèi, jiāng wèi yáng qiáo zhī yì, shǐ qū wū pìn yú qí, qiě gào shī qī, wū chén jǐn shì yǐ xíng. shēn shū guì cóng qí fù jiāng shì yǐng, yù zhī, yuē: yì zāi! fū zǐ yǒu sān jūn zhī jù, ér yòu yǒu sāng zhōng zhī xǐ, yí jiāng qiè qī yǐ táo zhě yě. jí zhèng, shǐ jiè fǎn bì, ér yǐ xià jī xíng. jiāng bēn qí, qí shī xīn bài, yuē: wú bù chù bù shèng zhī guó. suì bēn jìn, ér yīn xì zhì yǐ chén yú jìn. jìn rén shǐ wèi xíng dài fū.
及共王即位，將為陽橋之役，使屈巫聘於齊，且告師期，巫臣盡室以行。申叔跪從其父將適郢，遇之，曰：「異哉！夫子有三軍之懼，而又有《桑中》之喜，宜將竊妻以逃者也。」及鄭，使介反幣，而以夏姬行。將奔齊，齊師新敗，曰：「吾不處不勝之國。」遂奔晉，而因郤至以臣於晉。晉人使為邢大夫。

zi fǎn qǐng yǐ zhòng bì gù zhī, wáng yuē: zhǐ! qí zì wèi móu yě, zé guò yǐ. qí wèi wú xiān jūn móu yě, zé zhōng. zhōng, shè jì zhī gù yě, suǒ gài duō yǐ. qiě bǐ ruò néng lì guó jiā, suī zhòng bì, jìn jiāng kě hū? ruò wú yì yú jìn, jìn jiāng qì zhī, hé láo gù yān.
子反請以重幣錮之，王曰：「止！其自為謀也，則過矣。其為吾先君謀也，則忠。忠，社稷之固也，所蓋多矣。且彼若能利國家，雖重幣，晉將可乎？若無益於晉，晉將棄之，何勞錮焉。」

jìn shī guī, fàn wén zi hòu rù. wǔ zǐ yuē: wú wèi wú wàng ěr yě hū? duì yuē: shī yǒu gōng, guó rén xǐ yǐ nì zhī, xiān rù, bì shǔ ěr mù yān, shì dài shuài shòu míng yě, gù bù gǎn. wǔ zǐ yuē: wú zhī miǎn yǐ. xì bó jiàn, gōng yuē: zi zhī lì yě fū! duì yuē: jūn zhī xùn yě, èr sān zi zhī lì yě, chén hé lì zhī yǒu yān! fàn shū jiàn, láo zhī rú xì bó, duì yuē: gēng suǒ mìng yě, kè zhī zhì yě, xiè hé lì zhī yǒu yān! luán bó jiàn, gōng yì rú zhī, duì yuē: xiè zhī zhào yě, shì yòng mìng yě, shū hé lì zhī yǒu yān!
晉師歸，範文子後入。武子曰：「無為吾望爾也乎？」對曰：「師有功，國人喜以逆之，先入，必屬耳目焉，是代帥受名也，故不敢。」武子曰：「吾知免矣。」郤伯見，公曰：「子之力也夫！」對曰：「君之訓也，二三子之力也，臣何力之有焉！」范叔見，勞之如郤伯，對曰：「庚所命也，克之制也，燮何力之有焉！」欒伯見，公亦如之，對曰：「燮之詔也，士用命也，書何力之有焉！」

xuān gōng shǐ qiú hǎo yú chǔ. zhuāng wáng zú, xuān gōng hōng, bù kè zuò hǎo. gōng jí wèi, shòu méng yú jìn. huì jìn fá qí. wèi rén bù xíng shǐ yú chǔ, ér yì shòu méng yú jìn, cóng yú fá qí. gù chǔ lìng yǐn zi zhòng wèi yáng qiáo zhī yì yǐ jiù qí. jiāng qǐ shī, zi zhòng yuē: jūn ruò, qún chén bù rú xiān dài fū, shī zhòng ér hòu kě. shī yuē: jì jì duō shì, wén wáng yǐ níng. fū wén wáng yóu yòng zhòng, kuàng wú chái hū? qiě xiān jūn zhuāng wáng shǔ zhī yuē: wú dé yǐ jí yuǎn fāng, mò rú huì xù qí mín ér shàn yòng zhī. nǎi dà hù, yǐ zé, dǎi guān, jiù fá, shè zuì, xī shī. wáng zú jǐn xíng, péng míng yù róng, cài jǐng gōng wèi zuǒ, xǔ líng gōng wèi yòu. èr jūn ruò, jiē qiáng guān zhī.
宣公使求好於楚。莊王卒，宣公薨，不克作好。公即位，受盟於晉。會晉伐齊。衛人不行使於楚，而亦受盟於晉，從於伐齊。故楚令尹子重為陽橋之役以救齊。將起師，子重曰：「君弱，群臣不如先大夫，師眾而後可。《詩》曰：『濟濟多士，文王以寧。』夫文王猶用眾，況吾儕乎？且先君莊王屬之曰：『無德以及遠方，莫如惠恤其民而善用之。』」乃大戶，已責，逮鰥，救乏，赦罪，悉師。王卒盡行，彭名御戎，蔡景公為左，許靈公為右。二君弱，皆強冠之。

dōng, chǔ shī qīn wèi, suì qīn wǒ, shī yú shǔ. shǐ zāng sūn wǎng, cí yuē: chǔ yuǎn ér jiǔ, gù jiāng tuì yǐ. wú gōng ér shòu míng, chén bù gǎn. chǔ qīn jí yáng qiáo, mèng sūn qǐng wǎng lù zhī. yǐ zhí zhuó zhí zhēn zhī rèn, jiē bǎi rén, gōng héng wèi zhì, yǐ qǐng méng. chǔ rén xǔ píng.
冬，楚師侵衛，遂侵我，師於蜀。使臧孫往，辭曰：「楚遠而久，固將退矣。無功而受名，臣不敢。」楚侵及陽橋，孟孫請往賂之。以執斫、執針、織紝，皆百人，公衡為質，以請盟。楚人許平。

shí yī yuè, gōng jí chǔ gōng zǐ yīng qí cài hóu xǔ nán qín yòu dài fū shuō sòng huá yuán chén gōng sūn níng wèi sūn liáng fū zhèng gōng zǐ qù jí jí qí guó zhī dài fū méng yú shǔ. qīng bù shū, guì méng yě. yú shì hū wèi jìn ér qiè yǔ chǔ méng, gù yuē guì méng. cài hóu xǔ nán bù shū, chéng chǔ chē yě, wèi zhī shī wèi. jūn zǐ yuē: wèi qí bù kě bù shèn yě hū! cài xǔ zhī jūn, yī shī qí wèi, bù dé liè yú zhū hóu, kuàng qí xià hū? shī yuē: bù jiě yú wèi, mín zhī yōu jì. qí shì zhī wèi yǐ.
十一月，公及楚公子嬰齊、蔡侯、許男、秦右大夫說、宋華元、陳公孫寧、衛孫良夫、鄭公子去疾及齊國之大夫盟於蜀。卿不書，匱盟也。於是乎畏晉而竊與楚盟，故曰匱盟。蔡侯、許男不書，乘楚車也，謂之失位。君子曰：「位其不可不慎也乎！蔡、許之君，一失其位，不得列於諸侯，況其下乎？《詩》曰：『不解於位，民之攸塈。』其是之謂矣。」

chǔ shī jí sòng, gōng héng táo guī. zāng xuān shū yuē: héng fù bù rěn shù nián zhī bù yàn, yǐ qì lǔ guó, guó jiāng ruò zhī hé? shuí jū? hòu zhī rén bì yǒu rèn shì fū! guó qì yǐ.
楚師及宋，公衡逃歸。臧宣叔曰：「衡父不忍數年之不宴，以棄魯國，國將若之何？誰居？後之人必有任是夫！國棄矣。」

shì xíng yě, jìn pì chǔ, wèi qí zhòng yě. jūn zǐ yuē: zhòng zhī bù kě yǐ yǐ yě. dài fū wèi zhèng, yóu yǐ zhòng kè, kuàng míng jūn ér shàn yòng qí zhòng hū? dà shì suǒ wèi shāng zhào mín lí, zhōu shí rén tóng zhě, zhòng yě.
是行也，晉辟楚，畏其眾也。君子曰：「眾之不可以已也。大夫為政，猶以眾克，況明君而善用其眾乎？《大誓》所謂『商兆民離，周十人同』者，眾也。」

jìn hóu shǐ gǒng shuò xiàn qí jié yú zhōu, wáng fú jiàn, shǐ dān xiāng gōng cí yān, yuē: mán yí róng dí, bù shì wáng mìng, yín miǎn huǐ cháng, wáng mìng fá zhī, zé yǒu xiàn jié, wáng qīn shòu ér láo zhī, suǒ yǐ chéng bù jìng, quàn yǒu gōng yě. xiōng dì shēng jiù, qīn bài wáng lüè, wáng mìng fá zhī, gào shì ér yǐ, bù xiàn qí gōng, suǒ yǐ jìng qīn nì, jìn yín tè yě. jīn shū fù kè suì yǒu gōng yú qí, ér bù shǐ mìng qīng zhèn fǔ wáng shì, suǒ shǐ lái fǔ yú yī rén, ér gǒng bó shí lái, wèi yǒu zhí sī yú wáng shì, yòu jiān xiān wáng zhī lǐ, yú suī yù yú gǒng bó, qí gǎn fèi jiù diǎn yǐ tiǎn shū fù? fū qí, shēng jiù zhī guó yě, ér dà shī zhī hòu yě, níng bù yì yín cóng qí yù yǐ nù shū fù, yì qǐ bù kě jiàn huì? shì zhuāng bó bù néng duì. wáng shǐ wěi yú sān lì, lǐ zhī rú hóu bó kè dí shǐ dài fū gào qìng zhī lǐ, jiàng yú qīng lǐ yī děng. wáng yǐ gǒng bó yàn ér sī huì zhī. shǐ xiāng gào zhī yuē: fēi lǐ yě, wù jí.
晉侯使鞏朔獻齊捷於周，王弗見，使單襄公辭焉，曰：「蠻夷戎狄，不式王命，淫湎毀常，王命伐之，則有獻捷，王親受而勞之，所以懲不敬，勸有功也。兄弟甥舅，侵敗王略，王命伐之，告事而已，不獻其功，所以敬親暱，禁淫慝也。今叔父克遂有功於齊，而不使命卿鎮撫王室，所使來撫餘一人，而鞏伯實來，未有職司於王室，又奸先王之禮，余雖欲於鞏伯，其敢廢舊典以忝叔父？夫齊，甥舅之國也，而大師之後也，寧不亦淫從其欲以怒叔父，抑豈不可諫誨？」士莊伯不能對。王使委於三吏，禮之如侯伯克敵使大夫告慶之禮，降於卿禮一等。王以鞏伯宴而私賄之。使相告之曰：「非禮也，勿籍。」