jīng
【經】
shí yǒu sì nián chūn, wèi gōng shū xū lái bēn.
十有四年春,衛公叔戌來奔。
wèi zhào yáng chū bēn sòng.
衛趙陽出奔宋。
èr yuè xīn sì, chǔ gōng zǐ jié chén gōng sūn tuó rén shuài shī miè dùn, yǐ dùn zi zāng guī.
二月辛巳,楚公子結、陳公孫佗人帥師滅頓,以頓子牂歸。
xià, wèi běi gōng jié lái bēn.
夏,衛北宮結來奔。
wǔ yuè, yú yuè bài wú yú zuì lǐ.
五月,於越敗吳於槜李。
wú zi guāng zú.
吳子光卒。
gōng huì qí hóu wèi hóu yú qiān.
公會齊侯、衛侯於牽。
gōng zhì zì huì.
公至自會。
qiū, qí hóu sòng gōng huì yú táo.
秋,齊侯、宋公會於洮。
tiān wáng shǐ shí shàng lái guī shèn.
天王使石尚來歸脤。
wèi shì zǐ kuǎi kuì chū bēn sòng.
衛世子蒯聵出奔宋。
wèi gōng mèng kōu chū bēn zhèng.
衛公孟彄出奔鄭。
sòng gōng zhī dì chén zì xiāo lái bēn.
宋公之弟辰自蕭來奔。
dà sōu yú bǐ pú.
大蒐於比蒲。
zhū zi lái huì gōng.
邾子來會公。
chéng jǔ fù jí xiāo.
城莒父及霄。
chuán
【傳】
shí sì nián chūn, wèi hóu zhú gōng shū xū yǔ qí dǎng, gù zhào yáng bēn sòng, xū lái bēn.
十四年春,衛侯逐公叔戌與其黨,故趙陽奔宋,戌來奔。
liáng yīng fù è dǒng ān yú, wèi zhī wén zǐ yuē: bù shā ān yú, shǐ zhōng wèi zhèng yú zhào shì, zhào shì bì děi jìn guó. hé yǐ qí xiān fā nán yě, tǎo yú zhào shì? wén zi shǐ gào yú zhào mèng yuē: fàn zhōng xíng shì suī xìn wèi luàn, ān yú zé fā zhī, shì ān yú yǔ móu luàn yě. jìn guó yǒu mìng, shǐ huò zhě sǐ. èr zi jì fú qí zuì yǐ, gǎn yǐ gào. zhào mèng huàn zhī. ān yú yuē: wǒ sǐ ér jìn guó níng, zhào shì dìng, jiāng yān yòng shēng? rén shuí bù sǐ, wú sǐ mò yǐ. nǎi yì ér sǐ. zhào mèng shī zhū shì ér gào yú zhī shì yuē: zhǔ mìng lù zuì rén, ān yú jì fú qí zuì yǐ, gǎn yǐ gào. zhī bó cóng zhào mèng méng, ér hòu zhào shì dìng, sì ān yú yú miào.
梁嬰父惡董安於,謂知文子曰:「不殺安於,使終為政於趙氏,趙氏必得晉國。盍以其先發難也,討於趙氏?」文子使告於趙孟曰:「范、中行氏雖信為亂,安於則發之,是安於與謀亂也。晉國有命,始禍者死。二子既伏其罪矣,敢以告。」趙孟患之。安於曰:「我死而晉國寧,趙氏定,將焉用生?人誰不死,吾死莫矣。」乃縊而死。趙孟屍諸市而告於知氏曰:「主命戮罪人,安於既伏其罪矣,敢以告。」知伯從趙孟盟,而後趙氏定,祀安于于廟。
dùn zi zāng yù shì jìn bèi chǔ, ér jué chén hǎo. èr yuè, chǔ miè dùn.
頓子牂欲事晉背楚,而絕陳好。二月,楚滅頓。
xià, wèi běi gōng jié lái bēn, gōng shū xū zhī gù yě.
夏,衛北宮結來奔,公叔戌之故也。
wú fá yuè. yuè zi gōu jiàn yù zhī, chén yú zuì lǐ. gōu jiàn huàn wú zhī zhěng yě, shǐ sǐ shì zài, qín yān, bù dòng. shǐ zuì rén sān xíng, shǔ jiàn yú jǐng, ér cí yuē: èr jūn yǒu zhì, chén jiān qí gǔ, bù mǐn yú jūn zhī xíng qián, bù gǎn táo xíng, gǎn guī sǐ. suì zì jǐng yě. shī shǔ zhī mù, yuè zi yīn ér fá zhī, dà bài zhī. líng gū fú yǐ gē jī hé lú, hé lú shāng jiāng zhǐ, qǔ qí yī jù. hái zú yú xíng, qù zuì lǐ qī lǐ. fū chāi shǐ rén lì yú tíng, gǒu chū rù, bì wèi jǐ yuē: fū chāi, ér wàng yuè wáng zhī shā ér fù hū? zé duì yuē: wéi, bù gǎn wàng! sān nián, nǎi bào yuè.
吳伐越。越子勾踐御之,陳於槜李。勾踐患吳之整也,使死士再,禽焉,不動。使罪人三行,屬劍於頸,而辭曰:「二君有治,臣奸旗鼓,不敏於君之行前,不敢逃刑,敢歸死。」遂自剄也。師屬之目,越子因而伐之,大敗之。靈姑浮以戈擊闔廬,闔廬傷將指,取其一屨。還卒於陘,去槜李七里。夫差使人立於庭,苟出入,必謂己曰:「夫差,而忘越王之殺而父乎?」則對曰:「唯,不敢忘!」三年,乃報越。
jìn rén wéi zhāo gē, gōng huì qí hóu wèi hóu yú pí shàng liáng zhī jiān, móu jiù fàn zhōng xíng shì. xī chéng fù xiǎo wáng táo jiǎ lǜ dí shī yǐ xí jìn, zhàn yú jiàng zhōng, bù kè ér hái. shì fù bēn zhōu, xiǎo wáng táo jiǎ rù yú zhāo gē.
晉人圍朝歌,公會齊侯、衛侯於脾、上樑之間,謀救范、中行氏。析成鮒、小王桃甲率狄師以襲晉,戰於絳中,不克而還。士鮒奔周,小王桃甲入於朝歌。
qiū, qí hóu sòng gōng huì yú táo, fàn shì gù yě.
秋,齊侯、宋公會於洮,范氏故也。
wèi hóu wèi fū rén nán zǐ zhào sòng cháo, huì yú táo. dà zi kuǎi kuì xiàn yú yú qí, guò sòng yě. yě rén gē zhī yuē: jì dìng ěr lóu zhū, hé guī wú ài jiā. dà zi xiū zhī, wèi xì yáng sù yuē: cóng wǒ ér cháo shǎo jūn, shǎo jūn jiàn wǒ, wǒ gù, nǎi shā zhī. sù yuē: nuò. nǎi cháo fū rén. fū rén jiàn dà zi, dà zi sān gù, sù bù jìn. fū rén jiàn qí sè, tí ér zǒu, yuē: kuǎi kuì jiāng shā yú. gōng zhí qí shǒu yǐ dēng tái. dà zi bēn sòng, jǐn zhú qí dǎng. gù gōng mèng chā tú chū bēn zhèng, zì zhèng bēn qí. dà zi gào rén yuē: xì yáng sù huò yú. xì yáng sù gào rén yuē: dà zi zé huò yú. dà zi wú dào, shǐ yú shā qí mǔ. yú bù xǔ, jiāng qiāng yú yú. ruò shā fū rén, jiāng yǐ yú shuō. yú shì gù xǔ ér fú wèi, yǐ shū yú sǐ. yàn yuē: mín bǎo yú xìn. wú yǐ xìn yì yě.
衛侯為夫人南子召宋朝,會於洮。大子蒯聵獻盂於齊,過宋野。野人歌之曰:「既定爾婁豬,盍歸吾艾豭。」大子羞之,謂戲陽速曰:「從我而朝少君,少君見我,我顧,乃殺之。」速曰:「諾。」乃朝夫人。夫人見大子,大子三顧,速不進。夫人見其色,啼而走,曰:「蒯聵將殺余。」公執其手以登台。大子奔宋,盡逐其黨。故公孟[插圖]出奔鄭,自鄭奔齊。大子告人曰:「戲陽速禍余。」戲陽速告人曰:「大子則禍余。大子無道,使余殺其母。余不許,將戕於余。若殺夫人,將以余說。余是故許而弗為,以紓余死。諺曰:『民保於信。』吾以信義也。」
dōng shí èr yuè, jìn rén bài fàn zhōng xíng shì zhī shī yú lù, huò jí qín gāo jiàng. yòu bài zhèng shī jí fàn shì zhī shī yú bǎi quán.
冬十二月,晉人敗范、中行氏之師於潞,獲籍秦、高彊。又敗鄭師及范氏之師於百泉。