jīng
【經】

shí yǒu sān nián chūn, gōng zhì zì jìn.
十有三年春，公至自晉。

xià, qǔ shī.
夏，取邿。

qiū jiǔ yuè gēng chén, chǔ zi shěn zú.
秋九月庚辰，楚子審卒。

dōng, chéng fáng.
冬，城防。

chuán
【傳】

shí sān nián chūn, gōng zhì zì jìn, mèng xiàn zi shū láo yú miào, lǐ yě.
十三年春，公至自晉，孟獻子書勞於廟，禮也。

xià, shī luàn, fēn wèi sān. shī jiù shī, suì qǔ zhī. fán shū qǔ, yán yì yě. yòng dà shī yān yuē miè. fú dì yuē rù.
夏，邿亂，分為三。師救邿，遂取之。凡書「取」，言易也。用大師焉曰「滅」。弗地曰「入」。

xún yīng shì fáng zú. jìn hóu sōu yú mián shàng yǐ zhì bīng, shǐ shì gài jiāng zhōng jūn, cí yuē: bó yóu zhǎng. xī chén xí yú zhī bó, shì yǐ zuǒ zhī, fēi néng xián yě. qǐng cóng bó yóu. xún yǎn jiāng zhōng jūn, shì gài zuǒ zhī. shǐ hán qǐ jiāng shàng jūn, cí yǐ zhào wǔ. yòu shǐ luán yǎn, cí yuē: chén bù rú hán qǐ. hán qǐ yuàn shàng zhào wǔ, jūn qí tīng zhī! shǐ zhào wǔ jiāng shàng jūn, hán qǐ zuǒ zhī. luán yǎn jiāng xià jūn, wèi jiàng zuǒ zhī. xīn jūn wú shuài, jìn hóu nán qí rén, shǐ qí shén lì, lǜ qí zú chéng guān shǔ, yǐ cóng yú xià jūn, lǐ yě. jìn guó zhī mín, shì yǐ dà hé. zhū hóu suì mù. jūn zǐ yuē: ràng, lǐ zhī zhǔ yě. fàn xuān zi ràng, qí xià jiē ràng. luán yǎn wèi tài, fú gǎn wéi yě. jìn guó yǐ píng, shù shì lài zhī. xíng shàn yě fū! yī rén xíng shàn, bǎi xìng xiū hé, kě bù wù hū? shū yuē: yī rén yǒu qìng, zhào mín lài zhī, qí níng wéi yǒng. qí shì zhī wèi hū? zhōu zhī xìng yě, qí shī yuē: yí xíng wén wáng, wàn bāng zuò fú. yán xíng shàn yě. jí qí shuāi yě, qí shī yuē: dài fū bù jūn, wǒ cóng shì dú xián. yán bù ràng yě. shì zhī zhì yě, jūn zǐ shàng néng ér ràng qí xià, xiǎo rén nóng lì yǐ shì qí shàng, shì yǐ shàng xià yǒu lǐ, ér chán tè chù yuǎn, yóu bù zhēng yě. wèi zhī yì dé. jí qí luàn yě, jūn zǐ chēng qí gōng yǐ jiā xiǎo rén, xiǎo rén fá qí jì yǐ féng jūn zǐ, shì yǐ shàng xià wú lǐ, luàn nüè bìng shēng, yóu zhēng shàn yě. wèi zhī hūn dé. guó jiā zhī bì, héng bì yóu zhī.
荀罃、士魴卒。晉侯蒐於綿上以治兵，使士匄將中軍，辭曰：「伯游長。昔臣習於知伯，是以佐之，非能賢也。請從伯游。」荀偃將中軍，士匄佐之。使韓起將上軍，辭以趙武。又使欒黶，辭曰：「臣不如韓起。韓起願上趙武，君其聽之！」使趙武將上軍，韓起佐之。欒黶將下軍，魏絳佐之。新軍無帥，晉侯難其人，使其什吏，率其卒乘官屬，以從於下軍，禮也。晉國之民，是以大和。諸侯遂睦。君子曰：「讓，禮之主也。范宣子讓，其下皆讓。欒黶為汰，弗敢違也。晉國以平，數世賴之。刑善也夫！一人刑善，百姓休和，可不務乎？《書》曰：『一人有慶，兆民賴之，其寧惟永。』其是之謂乎？周之興也，其《詩》曰：『儀刑文王，萬邦作孚。』言刑善也。及其衰也，其《詩》曰：『大夫不均，我從事獨賢。』言不讓也。世之治也，君子尚能而讓其下，小人農力以事其上，是以上下有禮，而讒慝黜遠，由不爭也。謂之懿德。及其亂也，君子稱其功以加小人，小人伐其技以馮君子，是以上下無禮，亂虐並生，由爭善也。謂之昏德。國家之敝，恆必由之。」

chǔ zi jí, gào dài fū yuē: bù gǔ bù dé, shǎo zhǔ shè jì, shēng shí nián ér sàng xiān jūn, wèi jí xí shī bǎo zhī jiào xùn, ér yīng shòu duō fú. shì yǐ bù dé, ér wáng shī yú yān, yǐ rǔ shè jì, wèi dài fū yōu, qí hóng duō yǐ. ruò yǐ dài fū zhī líng, huò bǎo shǒu lǐng yǐ mò yú dì, wéi shì chūn qiū zhūn xī zhī shì, suǒ yǐ cóng xiān jūn yú mí miào zhě, qǐng wèi líng ruò lì. dài fū zé yān! mò duì. jí wǔ mìng nǎi xǔ.
楚子疾，告大夫曰：「不穀不德，少主社稷，生十年而喪先君，未及習師保之教訓，而應受多福。是以不德，而亡師於鄢，以辱社稷，為大夫憂，其弘多矣。若以大夫之靈，獲保首領以歿於地，唯是春秋窀穸之事，所以從先君於禰廟者，請為『靈』若『厲』。大夫擇焉！」莫對。及五命乃許。

qiū, chǔ gòng wáng zú. zǐ náng móu shì. dài fū yuē: jūn yǒu mìng yǐ. zǐ náng yuē: jūn mìng yǐ gòng, ruò zhī hé huǐ zhī? hè hè chǔ guó, ér jūn lín zhī, fǔ yǒu mán yí, yǎn zhēng nán hǎi, yǐ shǔ zhū xià, ér zhī qí guò, kě bù wèi gòng hū? qǐng shì zhī gòng. dài fū cóng zhī.
秋，楚共王卒。子囊謀諡。大夫曰：「君有命矣。」子囊曰：「君命以共，若之何毀之？赫赫楚國，而君臨之，撫有蠻夷，奄征南海，以屬諸夏，而知其過，可不謂共乎？請諡之『共』。」大夫從之。

wú qīn chǔ, yǎng yóu jī bèn mìng, zi gēng yǐ shī jì zhī. yǎng shū yuē: wú chéng wǒ sàng, wèi wǒ bù néng shī yě, bì yì wǒ ér bù jiè. zi wèi sān fù yǐ dài wǒ, wǒ qǐng yòu zhī. zi gēng cóng zhī. zhàn yú yōng pǔ, dà bài wú shī, huò gōng zǐ dǎng. jūn zǐ yǐ wú wèi bù diào. shī yuē: bù diào hào tiān, luàn mí yǒu dìng.
吳侵楚，養由基奔命，子庚以師繼之。養叔曰：「吳乘我喪，謂我不能師也，必易我而不戒。子為三覆以待我，我請誘之。」子庚從之。戰於庸浦，大敗吳師，獲公子黨。君子以吳為不吊。《詩》曰：「不吊昊天，亂靡有定。」

dōng, chéng fáng, shū shì shí yě. yú shì jiāng zǎo chéng, zāng wǔ zhòng qǐng qí bì nóng shì, lǐ yě.
冬，城防，書事時也。於是將早城，臧武仲請俟畢農事，禮也。

zhèng liáng xiāo dà zǎi shí chā tú yóu zài chǔ. shí chán yán yú zǐ náng yuē: xiān wáng bǔ zhēng wǔ nián, ér suì xí qí xiáng, xiáng xí zé xíng. bù xí zé zēng, xiū dé ér gǎi bo. jīn chǔ shí bù jìng, xíng rén hé zuì? zhǐ zhèng yī qīng, yǐ chú qí bī, shǐ mù ér jí chǔ, yǐ gù yú jìn, yān yòng zhī? shǐ guī ér fèi qí shǐ, yuàn qí jūn yǐ jí qí dài fū, ér xiāng qiān yǐn yě, bù yóu yù hū? chǔ rén guī zhī.
鄭良霄、大宰石[插圖]猶在楚。石毚言於子囊曰：「先王卜征五年，而歲習其祥，祥習則行。不習則增，修德而改卜。今楚實不競，行人何罪？止鄭一卿，以除其偪，使睦而疾楚，以固於晉，焉用之？使歸而廢其使，怨其君以疾其大夫，而相牽引也，不猶愈乎？」楚人歸之。