jīng
【經】
èr shí yǒu qī nián chūn, qǐ zi lái cháo.
二十有七年春,杞子來朝。
xià liù yuè gēng yín, qí hóu zhāo zú.
夏六月庚寅,齊侯昭卒。
qiū bā yuè yǐ wèi, zàng qí xiào gōng.
秋八月乙未,葬齊孝公。
yǐ sì, gōng zǐ suì shuài shī rù qǐ.
乙巳,公子遂帥師入杞。
dōng, chǔ rén chén hóu cài hóu zhèng bó xǔ nán wéi sòng.
冬,楚人、陳侯、蔡侯、鄭伯、許男圍宋。
shí yǒu èr yuè jiǎ xū, gōng huì zhū hóu méng yú sòng.
十有二月甲戌,公會諸侯盟於宋。
chuán
【傳】
èr shí qī nián chūn, qǐ huán gōng lái cháo, yòng yí lǐ, gù yuē zi. gōng bēi qǐ, qǐ bù gòng yě.
二十七年春,杞桓公來朝,用夷禮,故曰子。公卑杞,杞不共也。
xià, qí xiào gōng zú. yǒu qí yuàn, bù fèi sàng jì, lǐ yě.
夏,齊孝公卒。有齊怨,不廢喪紀,禮也。
qiū, rù qǐ, zé lǐ yě.
秋,入杞,責禮也。
chǔ zi jiāng wéi sòng, shǐ zi wén zhì bīng yú kuí, zhōng cháo ér bì, bù lù yī rén. zi yù fù zhì bīng yú wěi, zhōng rì ér bì, biān qī rén, guàn sān rén ěr. guó lǎo jiē hè zi wén, zi wén yǐn zhī jiǔ. wěi jiǎ shàng yòu, hòu zhì bù hè. zi wén wèn zhī, duì yuē: bù zhī suǒ hè. zi zhī chuán zhèng yú zi yù, yuē: yǐ jìng guó yě. jìng zhū nèi ér bài zhū wài, suǒ huò jǐ hé? zi yù zhī bài, zi zhī jǔ yě, jǔ yǐ bài guó, jiāng hé hè yān? zi yù gāng ér wú lǐ, bù kě yǐ zhì mín, guò sān bǎi chéng, qí bù néng yǐ rù yǐ. gǒu rù ér hè, hé hòu zhī yǒu?
楚子將圍宋,使子文治兵於睽,終朝而畢,不戮一人。子玉復治兵於蔿,終日而畢,鞭七人,貫三人耳。國老皆賀子文,子文飲之酒。蔿賈尚幼,後至不賀。子文問之,對曰:「不知所賀。子之傳政於子玉,曰:『以靖國也。』靖諸內而敗諸外,所獲幾何?子玉之敗,子之舉也,舉以敗國,將何賀焉?子玉剛而無禮,不可以治民,過三百乘,其不能以入矣。苟入而賀,何後之有?」
dōng, chǔ zi jí zhū hóu wéi sòng, sòng gōng sūn gù rú jìn gào jí. xiān zhěn yuē: bào shī jiù huàn, qǔ wēi dìng bà, yú shì hū zài yǐ. hú yǎn yuē: chǔ shǐ dé cáo ér xīn hūn yú wèi, ruò fá cáo wèi, chǔ bì jiù zhī, zé qí sòng miǎn yǐ. yú shì hū sōu yú bèi lú, zuò sān jūn, móu yuán shuài. zhào shuāi yuē: xì hú kě. chén jí wén qí yán yǐ. shuō lǐ lè ér dūn shī shū. shī shū, yì zhī fǔ yě. lǐ lè, dé zhī zé yě. dé yì, lì zhī běn yě. xià shū yuē: fù nà yǐ yán, míng shì yǐ gōng, chē fú yǐ yōng. jūn qí shì zhī. nǎi shǐ xì hú jiāng zhōng jūn, xì qín zuǒ zhī shǐ hú yǎn jiāng shàng jūn, ràng yú hú máo ér zuǒ zhī mìng zhào shuāi wèi qīng, ràng yú luán zhī xiān zhěn. shǐ luán zhī jiāng xià jūn, xiān zhěn zuǒ zhī. xún lín fù yù róng, wèi chōu wèi yòu.
冬,楚子及諸侯圍宋,宋公孫固如晉告急。先軫曰:「報施救患,取威定霸,於是乎在矣。」狐偃曰:「楚始得曹而新昏於衛,若伐曹、衛,楚必救之,則齊、宋免矣。」於是乎蒐於被廬,作三軍,謀元帥。趙衰曰:「郤縠可。臣亟聞其言矣。說禮樂而敦詩書。詩書,義之府也。禮樂,德之則也。德義,利之本也。《夏書》曰:『賦納以言,明試以功,車服以庸。』君其試之。」乃使郤縠將中軍,郤溱佐之;使狐偃將上軍,讓於狐毛而佐之;命趙衰為卿,讓於欒枝、先軫。使欒枝將下軍,先軫佐之。荀林父御戎,魏犫為右。
jìn hóu shǐ rù ér jiào qí mín, èr nián yù yòng zhī. zi fàn yuē: mín wèi zhī yì, wèi ān qí jū. yú shì hū chū dìng xiāng wáng, rù wù lì mín, mín huái shēng yǐ, jiāng yòng zhī. zi fàn yuē: mín wèi zhī xìn, wèi xuān qí yòng. yú shì hū fá yuán yǐ shì zhī xìn. mín yì zī zhě bù qiú fēng yān, míng zhēng qí cí. gōng yuē: kě yǐ hū? zi fàn yuē: mín wèi zhī lǐ, wèi shēng qí gòng. yú shì hū dà sōu yǐ shì zhī lǐ, zuò zhí zhì yǐ zhèng qí guān, mín tīng bù huò ér hòu yòng zhī. chū gǔ shù, shì sòng wéi, yī zhàn ér bà, wén yǐ jiào yě.
晉侯始入而教其民,二年欲用之。子犯曰:「民未知義,未安其居。」於是乎出定襄王,入務利民,民懷生矣,將用之。子犯曰:「民未知信,未宣其用。」於是乎伐原以示之信。民易資者不求豐焉,明徵其辭。公曰:「可矣乎?」子犯曰:「民未知禮,未生其共。」於是乎大蒐以示之禮,作執秩以正其官,民聽不惑而後用之。出穀戍,釋宋圍,一戰而霸,文以教也。