jīng
【經】
shí yǒu yī nián chūn, téng hóu xuē hóu lái cháo.
十有一年春,滕侯、薛侯來朝。
xià, gōng huì zhèng bó yú shí lái.
夏,公會鄭伯於時來。
qiū qī yuè rén wǔ, gōng jí qí hóu zhèng bó rù xǔ.
秋七月壬午,公及齊侯、鄭伯入許。
dōng shí yǒu yī yuè rén chén, gōng hōng.
冬十有一月壬辰,公薨。
chuán
【傳】
shí yī nián chūn, téng hóu xuē hóu lái cháo, zhēng zhǎng. xuē hóu yuē: wǒ xiān fēng. téng hóu yuē: wǒ, zhōu zhī bo zhèng yě. xuē, shù xìng yě, wǒ bù kě yǐ hòu zhī. gōng shǐ yǔ fù qǐng yú xuē hóu yuē: jūn yǔ téng jūn rǔ zài guǎ rén. zhōu yàn yǒu zhī yuē: shān yǒu mù, gōng zé dù zhī bīn yǒu lǐ, zhǔ zé zé zhī. zhōu zhī zōng méng, yì xìng wèi hòu. guǎ rén ruò cháo yú xuē, bù gǎn yǔ zhū rèn chǐ. jūn ruò rǔ kuàng guǎ rén, zé yuàn yǐ téng jūn wèi qǐng. xuē hóu xǔ zhī, nǎi zhǎng téng hóu.
十一年春,滕侯、薛侯來朝,爭長。薛侯曰:「我先封。」滕侯曰:「我,周之卜正也。薛,庶姓也,我不可以後之。」公使羽父請於薛侯曰:「君與滕君辱在寡人。周諺有之曰:『山有木,工則度之;賓有禮,主則擇之。』周之宗盟,異姓為後。寡人若朝於薛,不敢與諸任齒。君若辱貺寡人,則願以滕君為請。」薛侯許之,乃長滕侯。
xià, gōng huì zhèng bó yú lái, móu fá xǔ yě. zhèng bó jiāng fá xǔ, wǔ yuè jiǎ chén, shòu bīng yú dà gōng. gōng sūn è yǔ yǐng kǎo shū zhēng chē, yǐng shū kǎo xié zhōu yǐ zǒu, zǐ dōu bá jí yǐ zhú zhī, jí dà kuí, fú jí, zǐ dōu nù.
夏,公會鄭伯於郲,謀伐許也。鄭伯將伐許,五月甲辰,授兵於大宮。公孫閼與潁考叔爭車,潁叔考挾輈以走,子都拔棘以逐之,及大逵,弗及,子都怒。
qiū qī yuè, gōng huì qí hóu zhèng bó fá xǔ. gēng chén, fù yú xǔ. yǐng kǎo shū qǔ zhèng bó zhī qí máo hú yǐ xiān dēng. zǐ dōu zì xià shè zhī, diān. xiá shū yíng yòu yǐ máo hú dēng, zhōu huī ér hū yuē: jūn dēng yǐ! zhèng shī bì dēng. rén wǔ, suì rù xǔ. xǔ zhuāng gōng bēn wèi.
秋七月,公會齊侯、鄭伯伐許。庚辰,傅於許。潁考叔取鄭伯之旗蝥弧以先登。子都自下射之,顛。瑕叔盈又以蝥弧登,周麾而呼曰:「君登矣!」鄭師畢登。壬午,遂入許。許莊公奔衛。
qí hóu yǐ xǔ ràng gōng. gōng yuē: jūn wèi xǔ bù gòng, gù cóng jūn tǎo zhī. xǔ jì fú qí zuì yǐ, suī jūn yǒu mìng, guǎ rén fú gǎn yǔ wén. nǎi yǔ zhèng rén.
齊侯以許讓公。公曰:「君謂許不共,故從君討之。許既伏其罪矣,雖君有命,寡人弗敢與聞。」乃與鄭人。
zhèng bó shǐ xǔ dài fū bǎi lǐ fèng xǔ shū yǐ jū xǔ dōng piān, yuē: tiān huò xǔ guó, guǐ shén shí bù chěng yú xǔ jūn, ér jiǎ shǒu yú wǒ guǎ rén. guǎ rén wéi shì yī èr fù xiōng bù néng gòng yì, qí gǎn yǐ xǔ zì wèi gōng hū? guǎ rén yǒu dì, bù néng hé xié, ér shǐ hú qí kǒu yú sì fāng, qí kuàng néng jiǔ yǒu xǔ hū? wú zi qí fèng xǔ shū yǐ fǔ róu cǐ mín yě, wú jiāng shǐ huò yě zuǒ wú zi. ruò guǎ rén dé méi yú dì, tiān qí yǐ lǐ huǐ huò yú xǔ, wú níng zī xǔ gōng fù fèng qí shè jì. wéi wǒ zhèng guó zhī yǒu qǐng yè yān, rú jiù hūn gòu, qí néng jiàng yǐ xiāng cóng yě. wú zī tā zú, shí bī chù cǐ, yǐ yǔ wǒ zhèng guó zhēng cǐ tǔ yě. wú zi sūn qí fù wáng zhī bù xiá, ér kuàng néng yīn sì xǔ hū? guǎ rén zhī shǐ wú zi chù cǐ, bù wéi xǔ guó zhī wèi, yì liáo yǐ gù wú yǔ yě.
鄭伯使許大夫百里奉許叔以居許東偏,曰:「天禍許國,鬼神實不逞於許君,而假手於我寡人。寡人唯是一二父兄不能共億,其敢以許自為功乎?寡人有弟,不能和協,而使餬其口於四方,其況能久有許乎?吾子其奉許叔以撫柔此民也,吾將使獲也佐吾子。若寡人得沒於地,天其以禮悔禍於許,無寧茲許公復奉其社稷。唯我鄭國之有請謁焉,如舊昏媾,其能降以相從也。無滋他族,實偪處此,以與我鄭國爭此土也。吾子孫其覆亡之不暇,而況能禋祀許乎?寡人之使吾子處此,不唯許國之為,亦聊以固吾圉也。」
nǎi shǐ gōng sūn huò chù xǔ xī piān, yuē: fán ér qì yòng cái huì, wú zhì yú xǔ. wǒ sǐ, nǎi jí qù zhī. wú xiān jūn xīn yì yú cǐ, wáng shì ér jì bēi yǐ, zhōu zhī zǐ sūn rì shī qí xù. fū xǔ, dà yuè zhī yìn yě, tiān ér jì yàn zhōu dé yǐ, wú qí néng yǔ xǔ zhēng hū?
乃使公孫獲處許西偏,曰:「凡而器用財賄,無寘於許。我死,乃亟去之。吾先君新邑於此,王室而既卑矣,周之子孫日失其序。夫許,大岳之胤也,天而既厭周德矣,吾其能與許爭乎?」
jūn zǐ wèi: zhèng zhuāng gōng yú shì hū yǒu lǐ. lǐ, jīng guó jiā, dìng shè jì, xù mín rén, lì hòu sì zhě yě. xǔ, wú xíng ér fá zhī, fú ér shě zhī, dù dé ér chù zhī, liàng lì ér xíng zhī, xiāng shí ér dòng, wú lèi hòu rén, kě wèi zhī lǐ yǐ.
君子謂:「鄭莊公於是乎有禮。禮,經國家,定社稷,序民人,利後嗣者也。許,無刑而伐之,服而舍之,度德而處之,量力而行之,相時而動,無累後人,可謂知禮矣。」
zhèng bó shǐ zú chū jiā, xíng chū quǎn jī, yǐ zǔ shè yǐng kǎo shū zhě. jūn zǐ wèi: zhèng zhuāng gōng shī zhèng xíng yǐ. zhèng yǐ zhì mín, xíng yǐ zhèng xié, jì wú dé zhèng, yòu wú wēi xíng, shì yǐ jí xié. xié ér zǔ zhī, jiāng hé yì yǐ!
鄭伯使卒出豭,行出犬、雞,以詛射潁考叔者。君子謂:「鄭莊公失政刑矣。政以治民,刑以正邪,既無德政,又無威刑,是以及邪。邪而詛之,將何益矣!」
wáng qǔ wū liú wěi yú zhī tián yú zhèng, ér yǔ zhèng rén sū fèn shēng zhī tián: wēn yuán chī fán xí chéng zǎn máo xiàng méng zhōu xíng tuí huái. jūn zǐ shì yǐ zhī huán wáng zhī shī zhèng yě. shù ér xíng zhī, dé zhī zé yě, lǐ zhī jīng yě. jǐ fú néng yǒu ér yǐ yǔ rén, rén zhī bù zhì, bù yì yí hū.
王取鄔、劉、 蒍、邘之田於鄭,而與鄭人蘇忿生之田:溫、原、 絺、樊、隰郕、 攢茅、向、盟、州、陘、隤、懷。君子是以知桓王之失鄭也。恕而行之,德之則也,禮之經也。己弗能有而以與人,人之不至,不亦宜乎。
zhèng xī yǒu wéi yán, xī hóu fá zhèng. zhèng bó yǔ zhàn yú jìng, xī shī dà bài ér hái. jūn zǐ shì yǐ zhī xī zhī jiāng wáng yě. bù dù dé, bù liàng lì, bù qīn qīn, bù zhēng cí, bù chá yǒu zuì, fàn wǔ bù wěi ér yǐ fá rén, qí sàng shī yě, bù yì yí hū!
鄭、息有違言,息侯伐鄭。鄭伯與戰於竟,息師大敗而還。君子是以知息之將亡也。不度德,不量力,不親親,不征辭,不察有罪,犯五不韙而以伐人,其喪師也,不亦宜乎!
dōng shí yuè, zhèng bó yǐ guó shī fá sòng. rén xū, dà bài sòng shī, yǐ bào qí rù zhèng yě. sòng bù gào mìng, gù bù shū. fán zhū hóu yǒu mìng, gào zé shū, bù rán zé fǒu. shī chū zāng pǐ, yì rú zhī. suī jí miè guó, miè bù gào bài, shèng bù gào kè, bù shū yú cè.
冬十月,鄭伯以虢師伐宋。壬戌,大敗宋師,以報其入鄭也。宋不告命,故不書。凡諸侯有命,告則書,不然則否。師出臧否,亦如之。雖及滅國,滅不告敗,勝不告克,不書於策。
yǔ fù qǐng shā huán gōng, jiāng yǐ qiú dà zǎi. gōng yuē: wèi qí shǎo gù yě, wú jiāng shòu zhī yǐ. shǐ yíng tú qiú, wú jiāng lǎo yān. yǔ fù jù, fǎn zèn gōng yú huán gōng ér qǐng shì zhī. gōng zhī wèi gōng zǐ yě, yǔ zhèng rén zhàn yú hú rǎng, zhǐ yān. zhèng rén qiú zhū yǐn shì, lù yǐn shì ér dǎo yú qí zhǔ zhōng wū, suì yǔ yǐn shì guī ér lì qí zhǔ. shí yī yuè, gōng jì zhōng wū, qí yú shè pǔ, guǎn yú chā tú shì. rén chén, yǔ fù shǐ zéi shì gōng yú chā tú shì, lì huán gōng ér tǎo chā tú shì, yǒu sǐ zhě. bù shū zàng, bù chéng sàng yě.
羽父請殺桓公,將以求大宰。公曰:「為其少故也,吾將授之矣。使營菟裘,吾將老焉。」羽父懼,反譖公於桓公而請弒之。公之為公子也,與鄭人戰於狐壤,止焉。鄭人囚諸尹氏,賂尹氏而禱於其主鍾巫,遂與尹氏歸而立其主。十一月,公祭鍾巫,齊於社圃,館於 [插圖]氏。壬辰,羽父使賊弒公於 [插圖]氏,立桓公而討 [插圖]氏,有死者。不書葬,不成喪也。