jīng
【經】

èr shí yǒu èr nián chūn, qí hóu fá jǔ.
二十有二年春，齊侯伐莒。

sòng huá hài xiàng níng huá dìng zì sòng nán lǐ chū bēn chǔ.
宋華亥、向寧、華定自宋南里出奔楚。

dà sōu yú chāng jiān.
大蒐於昌間。

xià sì yuè yǐ chǒu, tiān wáng bēng.
夏四月乙丑，天王崩。

liù yuè, shū yāng rú jīng shī, zàng jǐng wáng.
六月，叔鞅如京師，葬景王。

wáng shì luàn.
王室亂。

liú zi dān zi yǐ wáng měng jū yú huáng.
劉子、單子以王猛居於皇。

qiū, liú zi dān zi yǐ wáng měng rù yú wáng chéng.
秋，劉子、單子以王猛入於王城。

dōng shí yuè, wáng zǐ měng zú.
冬十月，王子猛卒。

shí yǒu èr yuè guǐ yǒu shuò, rì yǒu shí zhī.
十有二月癸酉朔，日有食之。

chuán
【傳】

èr shí èr nián chūn, wáng èr yuè jiǎ zǐ, qí běi guō qǐ shuài shī fá jǔ. jǔ zi jiāng zhàn, yuàn yáng mù zhī jiàn yuē: qí shuài jiàn, qí qiú bù duō, bù rú xià zhī. dà guó bù kě nù yě. fú tīng. bài qí shī yú shòu yú. qí hóu fá jǔ, jǔ zi xíng chéng. sī mǎ zào rú jǔ lì méng. jǔ zi rú qí lì méng, méng yú jì mén zhī wài. jǔ yú shì hū dà è qí jūn.
二十二年春，王二月甲子，齊北郭啟帥師伐莒。莒子將戰，苑羊牧之諫曰：「齊帥賤，其求不多，不如下之。大國不可怒也。」弗聽。敗齊師於壽餘。齊侯伐莒，莒子行成。司馬竈如莒涖盟。莒子如齊涖盟，盟於稷門之外。莒於是乎大惡其君。

chǔ wěi yuè shǐ gào yú sòng yuē: guǎ jūn wén jūn yǒu bù lìng zhī chén wèi jūn yōu, wú níng yǐ wèi zōng xiū, guǎ jūn qǐng shòu ér lù zhī. duì yuē: gū bù nìng, bù néng mèi yú fù xiōng, yǐ wèi jūn yōu, bài mìng zhī rǔ. yì jūn chén rì zhàn, jūn yuē yú bì chén shì zhù, yì wéi mìng. rén yǒu yán yuē, wéi luàn mén zhī wú guò. jūn ruò huì bǎo bì yì, wú kàng bù zhōng, yǐ jiǎng luàn rén, gū zhī wàng yě. wéi jūn tú zhī! chǔ rén huàn zhī. zhū hóu zhī shù móu yuē: ruò huá shì zhī kùn ér zhì sǐ, chǔ chǐ wú gōng ér jí zhàn, fēi wú lì yě. bù rú chū zhī, yǐ wèi chǔ gōng, qí yì wú néng wèi yě yǐ. jiù sòng ér chú qí hài, yòu hé qiú? nǎi gù qǐng chū zhī. sòng rén cóng zhī. jǐ sì, sòng huá hài xiàng níng huá dìng huá chā tú huá dēng huáng yǎn shāng shěng zāng shì píng chū bēn chǔ. sòng gōng shǐ gōng sūn jì wèi dà sī mǎ, biān áng wèi dà sī tú, lè qí wèi sī chéng, zhòng jǐ wèi zuǒ shī, lè dà xīn wèi yòu shī, lè wǎn wèi dà sī kòu, yǐ jìng guó rén.
楚薳越使告於宋曰：「寡君聞君有不令之臣為君憂，無寧以為宗羞，寡君請受而戮之。」對曰：「孤不佞，不能媚於父兄，以為君憂，拜命之辱。抑君臣日戰，君曰余必臣是助，亦唯命。人有言曰，『唯亂門之無過』。君若惠保敝邑，無亢不衷，以獎亂人，孤之望也。唯君圖之！」楚人患之。諸侯之戍謀曰：「若華氏知困而致死，楚恥無功而疾戰，非吾利也。不如出之，以為楚功，其亦無能為也已。救宋而除其害，又何求？」乃固請出之。宋人從之。己巳，宋華亥、向寧、華定、華[插圖]、華登、皇奄傷、省臧、士平出奔楚。宋公使公孫忌為大司馬，邊卬為大司徒，樂祁為司城，仲幾為左師，樂大心為右師，樂輓為大司寇，以靖國人。

wáng zǐ cháo bīn qǐ yǒu chǒng yú jǐng wáng. wáng yǔ bīn mèng shuō zhī, yù zhǔ zhī. liú xiàn gōng zhī shù zǐ bó fén shì dān mù gōng, è bīn mèng zhī wèi rén yě, yuàn shā zhī. yòu è wáng zǐ cháo zhī yán, yǐ wèi luàn, yuàn qù zhī. bīn mèng shì jiāo, jiàn xióng jī zì duàn qí wěi. wèn zhī, shì zhě yuē: zì dàn qí xī yě. jù guī gào wáng, qiě yuē: jī qí dàn wèi rén yòng hū, rén yì yú shì. xī zhě, shí yòng rén, rén xī shí nán, jǐ xī hé hài. wáng fú yīng.
王子朝、賓起有寵於景王。王與賓孟說之，欲主之。劉獻公之庶子伯蚠事單穆公，惡賓孟之為人也，願殺之。又惡王子朝之言，以為亂，願去之。賓孟適郊，見雄雞自斷其尾。問之，侍者曰：「自憚其犧也。」遽歸告王，且曰：「雞其憚為人用乎，人異於是。犧者，實用人，人犧實難，己犧何害。」王弗應。

xià sì yuè, wáng tián běi shān, shǐ gōng qīng jiē cóng, jiāng shā dān zi liú zi. wáng yǒu xīn jí, yǐ chǒu, bēng yú róng qí shì. wù chén, liú zi zhì zú, wú zi, dān zi lì liú fén. wǔ yuè gēng chén, jiàn wáng, suì gōng bīn qǐ, shā zhī. méng qún wáng zǐ yú dān shì.
夏四月，王田北山，使公卿皆從，將殺單子、劉子。王有心疾，乙丑，崩於榮錡氏。戊辰，劉子摯卒，無子，單子立劉蚠。五月庚辰，見王，遂攻賓起，殺之。盟群王子於單氏。

jìn zhī qǔ gǔ yě, jì xiàn, ér fǎn gǔ zi yān, yòu pàn yú xiān yú.
晉之取鼓也，既獻，而反鼓子焉，又叛於鮮虞。

liù yuè, xún wú lüè dōng yáng, shǐ shī wěi dí zhě, fù jiǎ yǐ xī yú xī yáng zhī mén wài, suì xí gǔ miè zhī. yǐ gǔ zi yuān dī guī, shǐ shè tuó shǒu zhī.
六月，荀吳略東陽，使師偽糴者，負甲以息於昔陽之門外，遂襲鼓滅之。以鼓子鳶鞮歸，使涉佗守之。

dīng sì, zàng jǐng wáng. wáng zǐ cháo yīn jiù guān bǎi gōng zhī sàng zhí zhì zhě, yǔ líng jǐng zhī zú yǐ zuò luàn. shuài jiāo yào jiàn zhī jiǎ, yǐ zhú liú zi. rén xū, liú zi bēn yáng. dān zi nì dào wáng yú zhuāng gōng yǐ guī. wáng zǐ hái yè qǔ wáng yǐ rú zhuāng gōng. guǐ hài, dān zi chū. wáng zǐ hái yǔ zhào zhuāng gōng móu, yuē: bù shā dān qí, bù jié. yǔ zhī zhòng méng, bì lái. bèi méng ér kè zhě duō yǐ. cóng zhī. fán qǐng zǐ yuē: fēi yán yě, bì bù kè. suì fèng wáng yǐ zhuī dān zi. jí lǐng, dà méng ér fù, shā zhì huāng yǐ shuō. liú zi rú liú. dān zi wáng, yǐ chǒu, bēn yú píng zhì. qún wáng zǐ zhuī zhī. dān zi shā hái gū fā ruò zōng yán dìng chóu, zi cháo bēn jīng. bǐng yín, fá zhī. jīng rén bēn shān, liú zi rù yú wáng chéng. xīn wèi, gǒng jiǎn gōng bài jī yú jīng. yǐ hài, gān píng gōng yì bài yān.
丁巳，葬景王。王子朝因舊官百工之喪職秩者，與靈、景之族以作亂。帥郊、要、餞之甲，以逐劉子。壬戌，劉子奔揚。單子逆悼王於莊宮以歸。王子還夜取王以如莊宮。癸亥，單子出。王子還與召莊公謀，曰：「不殺單旗，不捷。與之重盟，必來。背盟而克者多矣。」從之。樊頃子曰：「非言也，必不克。」遂奉王以追單子。及領，大盟而復，殺摯荒以說。劉子如劉。單子亡，乙丑，奔於平畤。群王子追之。單子殺還、姑、發、弱、鬷、延、定、稠，子朝奔京。丙寅，伐之。京人奔山，劉子入於王城。辛未，鞏簡公敗績於京。乙亥，甘平公亦敗焉。

shū yāng zhì zì jīng shī, yán wáng shì zhī luàn yě. mǐn mǎ fù yuē: zi cháo bì bù kè, qí suǒ yǔ zhě, tiān suǒ fèi yě. dān zi yù gào jí yú jìn, qiū qī yuè wù yín, yǐ wáng rú píng zhì, suì rú pǔ chē, cì yú huáng. liú zi rú liú. dān zi shǐ wáng zǐ chù shǒu yú wáng chéng, méng bǎi gōng yú píng gōng. xīn mǎo, xún xī fá huáng, dà bài, huò xún xī. rén chén, fén zhū wáng chéng zhī shì. bā yuè xīn yǒu, sī tú chǒu yǐ wáng shī bài jī yú qián chéng, bǎi gōng pàn. jǐ sì, fá dān shì zhī gōng, bài yān. gēng wǔ, fǎn fá zhī. xīn wèi, fá dōng yǔ. dōng shí yuè dīng sì, jìn jí tán xún lì shuài jiǔ zhōu zhī róng jí jiāo xiá wēn yuán zhī shī, yǐ nà wáng yú wáng chéng. gēng shēn, dān zi liú fén yǐ wáng shī bài jī yú jiāo, qián chéng rén bài lù hún yú shè. shí yī yuè yǐ yǒu, wáng zǐ měng zú, bù chéng sàng yě. jǐ chǒu, jìng wáng jí wèi, guǎn yú zi lǚ shì.
叔鞅至自京師，言王室之亂也。閔馬父曰：「子朝必不克，其所與者，天所廢也。」單子欲告急於晉，秋七月戊寅，以王如平畤，遂如圃車，次於皇。劉子如劉。單子使王子處守於王城，盟百工於平宮。辛卯，鄩肸伐皇，大敗，獲鄩肸。壬辰，焚諸王城之市。八月辛酉，司徒醜以王師敗績於前城，百工叛。己巳，伐單氏之宮，敗焉。庚午，反伐之。辛未，伐東圉。冬十月丁巳，晉籍談、荀躒帥九州之戎及焦、瑕、溫、原之師，以納王於王城。庚申，單子、劉蚠以王師敗績於郊，前城人敗陸渾於社。十一月乙酉，王子猛卒，不成喪也。己丑，敬王即位，館於子旅氏。

shí èr yuè gēng xū, jìn jí tán xún lì jiǎ xīn sī mǎ dū shuài shī jūn yú yīn, yú hòu shì, yú xī quán, cì yú shè. wáng shī jūn yú fàn, yú jiě, cì yú rèn rén. rùn yuè, jìn jī yí lè zhēng yòu xíng guǐ jì shī, qǔ qián chéng, jūn qí dōng nán. wáng shī jūn yú jīng chǔ. xīn chǒu, fá jīng, huǐ qí xī nán.
十二月庚戌，晉籍談、荀躒、賈辛、司馬督帥師軍於陰，於侯氏，於溪泉，次於社。王師軍於氾，於解，次於任人。閏月，晉箕遺、樂徵、右行詭濟師，取前城，軍其東南。王師軍於京楚。辛丑，伐京，毀其西南。