jīng
【經】
bā nián chūn, chén hóu zhī dì zhāo shā chén shì zǐ yǎn shī.
八年春,陳侯之弟招殺陳世子偃師。
xià sì yuè xīn chǒu, chén hóu nì zú.
夏四月辛丑,陳侯溺卒。
shū gōng rú jìn.
叔弓如晉。
chǔ rén zhí chén xíng rén gàn zhēng shī shā zhī.
楚人執陳行人干征師殺之。
chén gōng zǐ liú chū bēn zhèng.
陳公子留出奔鄭。
qiū, sōu yú hóng.
秋,蒐於紅。
chén rén shā qí dài fū gōng zǐ guò.
陳人殺其大夫公子過。
dà yú.
大雩。
dōng shí yuè rén wǔ, chǔ shī miè chén.
冬十月壬午,楚師滅陳。
zhí chén gōng zǐ zhāo, fàng zhī yú yuè.
執陳公子招,放之於越。
shā chén kǒng huàn.
殺陳孔奐。
zàng chén āi gōng.
葬陳哀公。
chuán
【傳】
bā nián chūn, shí yán yú jìn wèi yú. jìn hóu wèn yú shī kuàng yuē: shí hé gù yán? duì yuē: shí bù néng yán, huò féng yān. bù rán, mín tīng làn yě. yì chén yòu wén zhī yuē: zuò shì bù shí, yuàn dú dòng yú mín, zé yǒu fēi yán zhī wù ér yán. jīn gōng shì chóng chǐ, mín lì diāo jǐn, yuàn dú bìng zuò, mò bǎo qí xìng. shí yán, bù yì yí hū. yú shì jìn hóu fāng zhú sī qí zhī gōng. shū xiàng yuē: zi yě zhī yán, jūn zǐ zāi! jūn zǐ zhī yán, xìn ér yǒu zhēng, gù yuàn yuǎn yú qí shēn. xiǎo rén zhī yán, jiàn ér wú zhēng, gù yuàn jiù jí zhī. shī yuē: āi zāi bù néng yán, fěi shé shì chū, wéi gōng shì cuì. gě yǐ néng yán, qiǎo yán rú liú, bǐ gōng chù xiū. qí shì zhī wèi hū. shì gōng yě chéng, zhū hóu bì pàn, jūn bì yǒu jiù, fū zǐ zhī zhī yǐ.
八年春,石言於晉魏榆。晉侯問於師曠曰:「石何故言?」對曰:「石不能言,或馮焉。不然,民聽濫也。抑臣又聞之曰:『作事不時,怨讟動於民,則有非言之物而言。』今宮室崇侈,民力彫盡,怨讟並作,莫保其性。石言,不亦宜乎。」於是晉侯方築虒祁之宮。叔向曰:「子野之言,君子哉!君子之言,信而有徵,故怨遠於其身。小人之言,僭而無征,故怨咎及之。《詩》曰:『哀哉不能言,匪舌是出,唯躬是瘁。哿矣能言,巧言如流,俾躬處休。』其是之謂乎。是宮也成,諸侯必叛,君必有咎,夫子知之矣。」
chén āi gōng yuán fēi zhèng jī, shēng dào dà zi yǎn shī, èr fēi shēng gōng zǐ liú, xià fēi shēng gōng zǐ shèng. èr fēi bì, liú yǒu chǒng, shǔ zhū sī tú zhāo yǔ gōng zǐ guò. āi gōng yǒu fèi jí. sān yuè jiǎ shēn, gōng zǐ zhāo gōng zǐ guò shā dào dà zi yǎn shī, ér lì gōng zǐ liú.
陳哀公元妃鄭姬,生悼大子偃師,二妃生公子留,下妃生公子勝。二妃嬖,留有寵,屬諸司徒招與公子過。哀公有廢疾。三月甲申,公子招、公子過殺悼大子偃師,而立公子留。
xià sì yuè xīn hài, āi gōng yì. gàn zhēng shī fù yú chǔ, qiě gào yǒu lì jūn, gōng zǐ shèng sù zhī yú chǔ, chǔ rén zhí ér shā zhī. gōng zǐ liú bēn zhèng. shū yuē, chén hóu zhī dì zhāo shā chén shì zǐ yǎn shī, zuì zài zhāo yě chǔ rén zhí chén xíng rén gàn zhēng shī shā zhī, zuì bù zài háng rén yě.
夏四月辛亥,哀公縊。干征師赴於楚,且告有立君,公子勝愬之於楚,楚人執而殺之。公子留奔鄭。書曰,「陳侯之弟招殺陳世子偃師」,罪在招也;「楚人執陳行人干征師殺之」,罪不在行人也。
shū gōng rú jìn, hè sī qí yě. yóu jí xiāng zhèng bó yǐ rú jìn, yì hè sī qí yě. shǐ zhào jiàn zi dà shū yuē: shén zāi, qí xiāng méng yě! kě diào yě, ér yòu hè zhī? zi dà shū yuē: ruò hé diào yě? qí fēi wéi wǒ hè, jiāng tiān xià shí hè.
叔弓如晉,賀虒祁也。游吉相鄭伯以如晉,亦賀虒祁也。史趙見子大叔曰:「甚哉,其相蒙也!可吊也,而又賀之?」子大叔曰:「若何吊也?其非唯我賀,將天下實賀。」
qiū, dà sōu yú hóng, zì gēn móu zhì yú shāng wèi, gé chē qiān shèng.
秋,大蒐於紅,自根牟至於商、衛,革車千乘。
qī yuè jiǎ xū, qí zi wěi zú, zi qí yù zhì qí shì. dīng chǒu, shā liáng yīng. bā yuè gēng xū, zhú zi chéng zi gōng zi chē, jiē lái bēn, ér lì zi liáng shì zhī zǎi. qí chén yuē: rú zǐ zhǎng yǐ, ér xiāng wú shì, yù jiān wǒ yě. shòu jiǎ jiāng gōng zhī. chén huán zi shàn yú zi wěi, yì shòu jiǎ, jiāng zhù zhī. huò gào zi qí, zi qí bù xìn. zé shù rén gào. jiāng wǎng, yòu shù rén gào yú dào, suì rú chén shì. huán zi jiāng chū yǐ, wén zhī ér hái, yóu fú ér nì zhī, qǐng mìng. duì yuē: wén jiàng shì shòu jiǎ jiāng gōng zi, zi wén zhū? yuē: fú wén. zi hé yì shòu jiǎ? wú yǔ qǐng cóng. zi qí yuē: zi hú rán? bǐ rú zǐ yě, wú huì zhī yóu jù qí bù jì, wú yòu chǒng zhì zhī. qí ruò xiān rén hé? zi hé wèi zhī? zhōu shū yuē: huì bù huì, mào bù mào. kāng shū suǒ yǐ fú hóng dà yě. huán zi jī sǎng yuē: qǐng líng fú zi, wú yóu yǒu wàng. suì hé zhī rú chū.
七月甲戌,齊子尾卒,子旗欲治其室。丁丑,殺梁嬰。八月庚戌,逐子成、子工、子車,皆來奔,而立子良氏之宰。其臣曰:「孺子長矣,而相吾室,欲兼我也。」授甲將攻之。陳桓子善於子尾,亦授甲,將助之。或告子旗,子旗不信。則數人告。將往,又數人告於道,遂如陳氏。桓子將出矣,聞之而還,游服而逆之,請命。對曰:「聞彊氏授甲將攻子,子聞諸?」曰:「弗聞。」「子盍亦授甲?無宇請從。」子旗曰:「子胡然?彼孺子也,吾誨之猶懼其不濟,吾又寵秩之。其若先人何?子盍謂之?《周書》曰:『惠不惠,茂不茂。』康叔所以服弘大也。」桓子稽顙曰:「頃、靈福子,吾猶有望。」遂和之如初。
chén gōng zǐ zhāo guī zuì yú gōng zǐ guò ér shā zhī. jiǔ yuè, chǔ gōng zǐ qì jí shuài shī fèng sūn wú wéi chén, sòng dài è huì zhī.
陳公子招歸罪於公子過而殺之。九月,楚公子棄疾帥師奉孫吳圍陳,宋戴惡會之。
dōng shí yī yuè rén wǔ, miè chén. yú bì yuán kè, shā mǎ huǐ yù yǐ zàng. chǔ rén jiāng shā zhī, qǐng zhì zhī. jì yòu qǐng sī, sī yú wò, jiā dié yú sǎng ér táo. shǐ chuān fēng xū wèi chén gōng, yuē: chéng jūn zhī yì, bù chǎn. shì yǐn jiǔ yú wáng. wáng yuē: chéng jūn zhī yì, nǚ zhī guǎ rén zhī jí cǐ, nǚ qí pì guǎ rén hū? duì yuē: ruò zhī jūn zhī jí cǐ, chén bì zhì sǐ lǐ, yǐ xī chǔ guó. jìn hóu wèn yú shǐ zhào yuē: chén qí suì wáng hū? duì yuē: wèi yě. gōng yuē: hé gù? duì yuē: chén, zhuān xū zhī zú yě. suì zài chún huǒ, shì yǐ zú miè, chén jiāng rú zhī. jīn zài xī mù zhī jīn, yóu jiāng fù yóu. qiě chén shì dé zhèng yú qí, ér hòu chén zú wáng. zì mù zhì yú gǔ sǒu, wú wéi mìng. shùn zhòng zhī yǐ míng dé, zhì dé yú suì, suì shì shǒu zhī. jí hú gōng bù yín, gù zhōu cì zhī xìng, shǐ sì yú dì. chén wén shèng dé bì bǎi shì sì, yú zhī shì shù wèi yě. jì shǒu jiāng zài qí, qí zhào jì cún yǐ.
冬十一月壬午,滅陳。輿嬖袁克,殺馬毀玉以葬。楚人將殺之,請寘之。既又請私,私於幄,加絰於顙而逃。使穿封戌為陳公,曰:「城麇之役,不諂。」侍飲酒於王。王曰:「城麇之役,女知寡人之及此,女其辟寡人乎?」對曰:「若知君之及此,臣必致死禮,以息楚國。」晉侯問於史趙曰:「陳其遂亡乎?」對曰:「未也。」公曰:「何故?」對曰:「陳,顓頊之族也。歲在鶉火,是以卒滅,陳將如之。今在析木之津,猶將復由。且陳氏得政於齊,而後陳卒亡。自幕至於瞽瞍,無違命。舜重之以明德,寘德於遂,遂世守之。及胡公不淫,故周賜之姓,使祀虞帝。臣聞盛德必百世祀,虞之世數未也。繼守將在齊,其兆既存矣。」