jīng
【經】

qī nián chūn, wáng zhēng yuè, jì qí píng.
七年春，王正月，暨齊平。

sān yuè, gōng rú chǔ.
三月，公如楚。

shū sūn chuò rú qí lì méng.
叔孫婼如齊涖盟。

xià sì yuè jiǎ chén shuò, rì yǒu shí zhī.
夏四月甲辰朔，日有食之。

qiū bā yuè wù chén, wèi hóu è zú.
秋八月戊辰，衛侯惡卒。

jiǔ yuè, gōng zhì zì chǔ.
九月，公至自楚。

dōng shí yǒu yī yuè guǐ wèi, jì sūn sù zú.
冬十有一月癸未，季孫宿卒。

shí yǒu èr yuè guǐ hài, zàng wèi xiāng gōng.
十有二月癸亥，葬衛襄公。

chuán
【傳】

qī nián chūn, wáng zhēng yuè, jì qí píng, qí qiú zhī yě. guǐ sì, qí hóu cì yú guó. yàn rén xíng chéng yuē: bì yì zhī zuì, gǎn bù tīng mìng? xiān jūn zhī bì qì, qǐng yǐ xiè zuì. gōng sūn xī yuē: shòu fú ér tuì, qí xìn ér dòng, kě yě. èr yuè wù wǔ, méng yú rú shàng. yàn rén guī yàn jī, lù yǐ yáo wèng yù dú jiǎ ěr, bù kè ér hái.
七年春，王正月，暨齊平，齊求之也。癸巳，齊侯次於虢。燕人行成曰：「敝邑知罪，敢不聽命？先君之敝器，請以謝罪。」公孫晳曰：「受服而退，俟釁而動，可也。」二月戊午，盟於濡上。燕人歸燕姬，賂以瑤瓮、玉櫝、斝耳，不克而還。

chǔ zi zhī wèi lìng yǐn yě, wèi wáng jīng yǐ tián. yù yǐn wú yǔ duàn zhī yuē: yī guó liǎng jūn, qí shuí kān zhī? jí jí wèi, wèi zhāng tái zhī gōng, nà wáng rén yǐ shí zhī. wú yǔ zhī hūn rù yān. wú yǔ zhí zhī, yǒu sī fú yǔ, yuē: zhí rén yú wáng gōng, qí zuì dà yǐ. zhí ér yè zhū wáng. wáng jiāng yǐn jiǔ, wú yǔ cí yuē: tiān zǐ jīng lüè, zhū hóu zhèng fēng, gǔ zhī zhì yě. fēng lüè zhī nèi, hé fēi jūn tǔ. shí tǔ zhī máo, shuí fēi jūn chén. gù shī yuē: pǔ tiān zhī xià, mò fēi wáng tǔ. lǜ tǔ zhī bīn, mò fēi wáng chén. tiān yǒu shí rì, rén yǒu shí děng, xià suǒ yǐ shì shàng, shàng suǒ yǐ gòng shén yě. gù wáng chén gōng, gōng chén dài fū, dài fū chén shì, shì chén zào, zào chén yú, yú chén lì, lì chén liáo, liáo chén pú, pū chén tái, mǎ yǒu yǔ, niú yǒu mù, yǐ dài bǎi shì. jīn yǒu sī yuē, nǚ hú zhí rén yú wáng gōng, jiāng yān zhí zhī? zhōu wén wáng zhī fǎ yuē, yǒu wáng huāng yuè, suǒ yǐ dé tiān xià yě. wú xiān jūn wén wáng, zuò pū qū zhī fǎ, yuē dào suǒ yǐn qì, yǔ dào tóng zuì, suǒ yǐ fēng rǔ yě. ruò cóng yǒu sī, shì wú suǒ zhí táo chén yě. táo ér shě zhī, shì wú péi tái yě. wáng shì wú nǎi què hū? xī wǔ wáng shù zhòu zhī zuì, yǐ gào zhū hóu yuē, zhòu wèi tiān xià bū táo zhǔ, cuì yuān sǒu, gù fū zhì sǐ yān. jūn wáng shǐ qiú zhū hóu ér zé zhòu, wú nǎi bù kě hū? ruò yǐ èr wén zhī fǎ qǔ zhī, dào yǒu suǒ zài yǐ. wáng yuē: qǔ ér chén yǐ wǎng, dào yǒu chǒng, wèi kě de yě. suì shè zhī.
楚子之為令尹也，為王旌以田。芋尹無宇斷之曰：「一國兩君，其誰堪之？」及即位，為章台之宮，納亡人以實之。無宇之閽入焉。無宇執之，有司弗與，曰：「執人於王宮，其罪大矣。」執而謁諸王。王將飲酒，無宇辭曰：「天子經略，諸侯正封，古之制也。封略之內，何非君土。食土之毛，誰非君臣。故《詩》曰：『普天之下，莫非王土。率土之濱，莫非王臣。』天有十日，人有十等，下所以事上，上所以共神也。故王臣公，公臣大夫，大夫臣士，士臣皂，皂臣輿，輿臣隸，隸臣僚，僚臣僕，仆臣台，馬有圉，牛有牧，以待百事。今有司曰，女胡執人於王宮，將焉執之？周文王之法曰，有亡荒閱，所以得天下也。吾先君文王，作《仆區》之法，曰盜所隱器，與盜同罪，所以封汝也。若從有司，是無所執逃臣也。逃而舍之，是無陪台也。王事無乃闕乎？昔武王數紂之罪，以告諸侯曰，紂為天下逋逃主，萃淵藪，故夫致死焉。君王始求諸侯而則紂，無乃不可乎？若以二文之法取之，盜有所在矣。」王曰：「取而臣以往，盜有寵，未可得也。」遂赦之。

chǔ zi chéng zhāng huá zhī tái, yuàn yǔ zhū hóu luò zhī. dà zǎi wěi qǐ jiàng yuē: chén néng dé lǔ hóu. wěi qǐ jiàng lái zhào gōng, cí yuē: xī xiān jūn chéng gōng, mìng wǒ xiān dài fū yīng qí yuē: wú bù wàng xiān jūn zhī hǎo, jiāng shǐ héng fù zhào lín chǔ guó, zhèn fǔ qí shè jì, yǐ jí níng ěr mín. yīng qí shòu mìng yú shǔ, fèng chéng yǐ lái, fú gǎn shī yǔn, ér zhì zhū zōng tiāo, yuē, wǒ xiān jūn gòng wáng, yǐn lǐng běi wàng, rì yuè yǐ jì. chuán xù xiāng shòu, yú jīn sì wáng yǐ. jiā huì wèi zhì, wéi xiāng gōng zhī rǔ lín wǒ sàng. gū yǔ qí èr sān chén, dào xīn shī tú, shè jì zhī bù huáng, kuàng néng huái sī jūn dé! jīn jūn ruò bù yù zhǐ, rǔ jiàn guǎ jūn, chǒng líng chǔ guó, yǐ xìn shǔ zhī yì, zhì jūn zhī jiā huì, shì guǎ jūn jì shòu kuàng yǐ, hé shǔ zhī gǎn wàng! qí xiān jūn guǐ shén, shí jiā lài zhī, qǐ wéi guǎ jūn. jūn ruò bù lái, shǐ chén qǐng wèn xíng qī, guǎ jūn jiāng chéng zhì bì ér jiàn yú shǔ, yǐ qǐng xiān jūn zhī kuàng.
楚子成章華之台，願與諸侯落之。大宰薳啟彊曰：「臣能得魯侯。」薳啟彊來召公，辭曰：「昔先君成公，命我先大夫嬰齊曰：『吾不忘先君之好，將使衡父照臨楚國，鎮撫其社稷，以輯寧爾民。』嬰齊受命於蜀，奉承以來，弗敢失隕，而致諸宗祧，曰，我先君共王，引領北望，日月以冀。傳序相授，於今四王矣。嘉惠未至，唯襄公之辱臨我喪。孤與其二三臣，悼心失圖，社稷之不皇，況能懷思君德！今君若步玉趾，辱見寡君，寵靈楚國，以信蜀之役，致君之嘉惠，是寡君既受貺矣，何蜀之敢望！其先君鬼神，實嘉賴之，豈唯寡君。君若不來，使臣請問行期，寡君將承質幣而見於蜀，以請先君之貺。」

gōng jiāng wǎng, mèng xiāng gōng zǔ. zǐ shèn yuē: jūn bù guǒ xíng. xiāng gōng zhī shì chǔ yě, mèng zhōu gōng zǔ ér xíng. jīn xiāng gōng shí zǔ, jūn qí bù xíng. zi fú huì bó yuē: xíng. xiān jūn wèi cháng shì chǔ, gù zhōu gōng zǔ yǐ dào zhī. xiāng gōng shì chǔ yǐ, ér zǔ yǐ dào jūn, bù xíng, hé zhī?
公將往，夢襄公祖。梓慎曰：「君不果行。襄公之適楚也，夢周公祖而行。今襄公實祖，君其不行。」子服惠伯曰：「行。先君未嘗適楚，故周公祖以道之。襄公適楚矣，而祖以道君，不行，何之？」

sān yuè, gōng rú chǔ, zhèng bó láo yú shī zhī liáng. mèng xī zi wèi jiè, bù néng xiāng yí. jí chǔ, bù néng dá jiāo láo.
三月，公如楚，鄭伯勞於師之梁。孟僖子為介，不能相儀。及楚，不能答郊勞。

xià sì yuè jiǎ chén shuò, rì yǒu shí zhī. jìn hóu wèn yú shì wén bó yuē: shuí jiāng dāng rì shí? duì yuē: lǔ wèi è zhī, wèi dà lǔ xiǎo. gōng yuē: hé gù? duì yuē: qù wèi dì, rú lǔ dì. yú shì yǒu zāi, lǔ shí shòu zhī. qí dà jiù, qí wèi jūn hū, lǔ jiāng shàng qīng. gōng yuē: shī suǒ wèi bǐ rì ér shí, yú hé bù zāng zhě, hé yě? duì yuē: bù shàn zhèng zhī wèi yě. guó wú zhèng, bù yòng shàn, zé zì qǔ zhé yú rì yuè zhī zāi. gù zhèng bù kě bù shèn yě. wù sān ér yǐ, yī yuē zé rén, èr yuē yīn mín, sān yuē cóng shí.
夏四月甲辰朔，日有食之。晉侯問於士文伯曰：「誰將當日食？」對曰：「魯、衛惡之，衛大魯小。」公曰：「何故？」對曰：「去衛地，如魯地。於是有災，魯實受之。其大咎，其衛君乎，魯將上卿。」公曰：「《詩》所謂『彼日而食，於何不臧』者，何也？」對曰：「不善政之謂也。國無政，不用善，則自取謫於日月之災。故政不可不慎也。務三而已，一曰擇人，二曰因民，三曰從時。」

jìn rén lái zhì qǐ tián, jì sūn jiāng yǐ chéng yǔ zhī. xiè xī wèi mèng sūn shǒu, bù kě. yuē: rén yǒu yán yuē, suī yǒu qiè píng zhī zhì, shǒu bù jiǎ qì, lǐ yě. fū zǐ cóng jūn, ér shǒu chén sàng yì, suī wú zi yì yǒu cāi yān. jì sūn yuē: jūn zhī zài chǔ, yú jìn zuì yě. yòu bù tīng jìn, lǔ zuì zhòng yǐ. jìn shī bì zhì, wú wú yǐ dài zhī, bù rú yǔ zhī, jiān jìn ér qǔ zhū qǐ. wú yǔ zi táo, chéng fǎn, shuí gǎn yǒu zhī? shì de èr chéng yě. lǔ wú yōu ér mèng sūn yì yì, zi hé bìng yān? cí yǐ wú shān, yǔ zhī lái zhà, nǎi qiān yú táo. jìn rén wèi qǐ qǔ chéng.
晉人來治杞田，季孫將以成與之。謝息為孟孫守，不可。曰：「人有言曰，雖有挈瓶之知，守不假器，禮也。夫子從君，而守臣喪邑，雖吾子亦有猜焉。」季孫曰：「君之在楚，於晉罪也。又不聽晉，魯罪重矣。晉師必至，吾無以待之，不如與之，間晉而取諸杞。吾與子桃，成反，誰敢有之？是得二成也。魯無憂而孟孫益邑，子何病焉？」辭以無山，與之萊、柞，乃遷於桃。晉人為杞取成。

chǔ zi xiǎng gōng yú xīn tái, shǐ zhǎng liè zhě xiāng, hǎo yǐ dà qū. jì ér huǐ zhī. wěi qǐ jiàng wén zhī, jiàn gōng. gōng yǔ zhī, bài hè. gōng yuē: hé hè? duì yuē: qí yǔ jìn yuè yù cǐ jiǔ yǐ. guǎ jūn wú shì yǔ yě, ér chuán zhū jūn. jūn qí bèi yù sān lín, shèn shǒu bǎo yǐ, gǎn bù hè hū? gōng jù, nǎi fǎn zhī.
楚子享公於新台，使長鬣者相，好以大屈。既而悔之。薳啟彊聞之，見公。公語之，拜賀。公曰：「何賀？」對曰：「齊與晉、越欲此久矣。寡君無適與也，而傳諸君。君其備御三鄰，慎守寶矣，敢不賀乎？」公懼，乃反之。

zhèng zi chǎn pìn yú jìn. jìn hóu yǒu jí. hán xuān zi nì kè, sī yān yuē: guǎ jūn qǐn jí, yú jīn sān yuè yǐ, bìng zǒu qún wàng, yǒu jiā ér wú chōu. jīn mèng huáng xióng rù yú qǐn mén, qí hé lì guǐ yě? duì yuē: yǐ jūn zhī míng, zi wèi dà zhèng, qí hé lì zhī yǒu? xī yáo jí gǔn yú yǔ shān, qí shén huà wèi huáng xióng, yǐ rù yú yǔ yuān, shí wèi xià jiāo, sān dài sì zhī. jìn wèi méng zhǔ, qí huò zhě wèi zhī sì yě hū? hán zi sì xià jiāo. jìn hóu yǒu jiān, cì zi chǎn jǔ zhī èr fāng dǐng.
鄭子產聘於晉。晉侯有疾。韓宣子逆客，私焉曰：「寡君寢疾，於今三月矣，並走群望，有加而無瘳。今夢黃熊入於寢門，其何厲鬼也？」對曰：「以君之明，子為大政，其何厲之有？昔堯殛鯀於羽山，其神化為黃熊，以入於羽淵，實為夏郊，三代祀之。晉為盟主，其或者未之祀也乎？」韓子祀夏郊。晉侯有間，賜子產莒之二方鼎。

zi chǎn wèi fēng shī guī zhōu tián yú hán xuān zi, yuē: rì jūn yǐ fū gōng sūn duàn wèi néng rèn qí shì, ér cì zhī zhōu tián, jīn wú lù zǎo shì, bù huò jiǔ xiǎng jūn dé. qí zi fú gǎn yǒu, bù gǎn yǐ wén yú jūn, sī zhì zhū zi. xuān zi cí. zi chǎn yuē: gǔ rén yǒu yán yuē, qí fù xī xīn, qí zi fú kè fù hé. shī jiāng jù bù néng rèn qí xiān rén zhī lù, qí kuàng néng rèn dà guó zhī cì? zòng wú zi wèi zhèng ér kě, hòu zhī rén ruò shǔ yǒu jiāng yì zhī yán, bì yì huò lì, ér fēng shì shòu qí dà tǎo. wú zi qǔ zhōu, shì miǎn bì yì yú lì, ér jiàn zhì fēng shì yě. gǎn yǐ wèi qǐng. xuān zi shòu zhī, yǐ gào jìn hóu. jìn hóu yǐ yǔ xuān zi. xuān zi wèi chū yán, bìng yǒu zhī, yǐ yì yuán xiàn yú lè dà xīn.
子產為豐施歸州田於韓宣子，曰：「日君以夫公孫段為能任其事，而賜之州田，今無祿早世，不獲久享君德。其子弗敢有，不敢以聞於君，私致諸子。」宣子辭。子產曰：「古人有言曰，其父析薪，其子弗克負荷。施將懼不能任其先人之祿，其況能任大國之賜？縱吾子為政而可，後之人若屬有疆埸之言，敝邑獲戾，而豐氏受其大討。吾子取州，是免敝邑於戾，而建寘豐氏也。敢以為請。」宣子受之，以告晉侯。晉侯以與宣子。宣子為初言，病有之，以易原縣於樂大心。

zhèng rén xiāng jīng yǐ bó yǒu, yuē bó yǒu zhì yǐ, zé jiē zǒu, bù zhī suǒ wǎng. zhù xíng shū zhī suì èr yuè, huò mèng bó yǒu jiè ér xíng, yuē: rén zǐ, yú jiāng shā dài yě. míng nián rén yín, yú yòu jiāng shā duàn yě. jí rén zǐ, sì dài zú. guó rén yì jù. qí yàn píng zhī yuè rén yín, gōng sūn duàn zú, guó rén yù jù. qí míng yuè, zi chǎn lì gōng sūn xiè jí liáng zhǐ yǐ fǔ zhī, nǎi zhǐ. zi dà shū wèn qí gù. zi chǎn yuē: guǐ yǒu suǒ guī, nǎi bù wèi lì, wú wèi zhī guī yě. dà shū yuē: gōng sūn xiè hé wèi? zi chǎn yuē: shuō yě, wèi shēn wú yì ér tú shuō. cóng zhèng yǒu suǒ fǎn zhī, yǐ qǔ mèi yě. bù mèi bù xìn, bù xìn, mín bù cóng yě.
鄭人相驚以伯有，曰「伯有至矣」，則皆走，不知所往。鑄刑書之歲二月，或夢伯有介而行，曰：「壬子，余將殺帶也。明年壬寅，余又將殺段也。」及壬子，駟帶卒。國人益懼。齊、燕平之月壬寅，公孫段卒，國人愈懼。其明月，子產立公孫洩及良止以撫之，乃止。子大叔問其故。子產曰：「鬼有所歸，乃不為厲，吾為之歸也。」大叔曰：「公孫洩何為？」子產曰：「說也，為身無義而圖說。從政有所反之，以取媚也。不媚不信，不信，民不從也。」

jí zi chǎn shì jìn, zhào jǐng zi wèn yān, yuē: bó yǒu yóu néng wèi guǐ hū? zi chǎn yuē: néng. rén shēng shǐ huà yuē pò, jì shēng pò, yáng yuē hún. yòng wù jīng duō, zé hún pò qiáng. shì yǐ yǒu jīng shuǎng, zhì yú shén míng. pǐ fū pǐ fù qiáng sǐ, qí hún pò yóu néng féng yī yú rén, yǐ wèi yín lì. kuàng liáng xiāo wǒ xiān jūn mù gōng zhī zhòu, zi liáng zhī sūn, zi ěr zhī zǐ, bì yì zhī qīng, cóng zhèng sān shì yǐ. zhèng suī wú tiǎn, yì yàn yuē zuì ěr guó, ér sān shì zhí qí zhèng bǐng, qí yòng wù yě hóng yǐ, qí qǔ jīng yě duō yǐ. qí zú yòu dà, suǒ féng hòu yǐ. ér qiáng sǐ, néng wèi guǐ, bù yì yí hū?
及子產適晉，趙景子問焉，曰：「伯有猶能為鬼乎？」子產曰：「能。人生始化曰魄，既生魄，陽曰魂。用物精多，則魂魄強。是以有精爽，至於神明。匹夫匹婦強死，其魂魄猶能馮依於人，以為淫厲。況良霄我先君穆公之胄，子良之孫，子耳之子，敝邑之卿，從政三世矣。鄭雖無腆，抑諺曰蕞爾國，而三世執其政柄，其用物也弘矣，其取精也多矣。其族又大，所馮厚矣。而強死，能為鬼，不亦宜乎？」

zi pí zhī zú yǐn jiǔ wú dù, gù mǎ shī shì yǔ zi pí shì yǒu è. qí shī hái zì yàn zhī yuè, hǎn shuò shā hǎn tuí. hǎn shuò bēn jìn. hán xuān zi wèn qí wèi yú zi chǎn. zi chǎn yuē: jūn zhī jī chén, gǒu dé róng yǐ táo sǐ, hé wèi zhī gǎn zé? qīng wéi, cóng dài fū zhī wèi, zuì rén yǐ qí zuì jiàng, gǔ zhī zhì yě. shuò yú bì yì, yà dài fū yě, qí guān, mǎ shī yě. huò lì ér táo, wéi zhí zhèng suǒ zhì zhī. dé miǎn qí sǐ, wèi huì dà yǐ. yòu gǎn qiú wèi? xuān zi wèi zi chǎn zhī mǐn yě, shǐ cóng bì dài fū.
子皮之族飲酒無度，故馬師氏與子皮氏有惡。齊師還自燕之月，罕朔殺罕魋。罕朔奔晉。韓宣子問其位於子產。子產曰：「君之羈臣，苟得容以逃死，何位之敢擇？卿違，從大夫之位，罪人以其罪降，古之制也。朔於敝邑，亞大夫也，其官，馬師也。獲戾而逃，唯執政所寘之。得免其死，為惠大矣。又敢求位？」宣子為子產之敏也，使從嬖大夫。

qiū bā yuè, wèi xiāng gōng zú. jìn dài fū yán yú fàn xiàn zǐ yuē: wèi shì jìn wèi mù, jìn bù lǐ yān, bì qí zéi rén ér qǔ qí dì, gù zhū hóu èr. shī yuē: chā tú líng zài yuán, xiōng dì jí nán. yòu yuē: sǐ sàng zhī wēi, xiōng dì kǒng huái. xiōng dì zhī bù mù, yú shì hū bù diào, kuàng yuǎn rén, shuí gǎn guī zhī? jīn yòu bù lǐ yú wèi zhī sì, wèi bì pàn wǒ, shì jué zhū hóu yě. xiàn zi yǐ gào hán xuān zi. xuān zi shuō, shǐ xiàn zi rú wèi diào, qiě fǎn qī tián. wèi qí è gào sàng yú zhōu, qiě qǐng mìng. wáng shǐ chéng jiǎn gōng rú wèi diào. qiě zhuī mìng xiāng gōng yuē: shū fù zhì kè, zài wǒ xiān wáng zhī zuǒ yòu, yǐ zuǒ shì shàng dì. yú gǎn wàng gāo yǔ yà yǔ?
秋八月，衛襄公卒。晉大夫言於范獻子曰：「衛事晉為睦，晉不禮焉，庇其賊人而取其地，故諸侯貳。《詩》曰：『[插圖]鴒在原，兄弟急難。』又曰：『死喪之威，兄弟孔懷。』兄弟之不睦，於是乎不弔，況遠人，誰敢歸之？今又不禮於衛之嗣，衛必叛我，是絕諸侯也。」獻子以告韓宣子。宣子說，使獻子如衛吊，且反戚田。衛齊惡告喪於周，且請命。王使成簡公如衛吊。且追命襄公曰：「叔父陟恪，在我先王之左右，以佐事上帝。余敢忘高圉、亞圉？」

jiǔ yuè, gōng zhì zì chǔ. mèng xī zi bìng bù néng xiāng lǐ, nǎi jiǎng xué zhī, gǒu néng lǐ zhě cóng zhī. jí qí jiāng sǐ yě, zhào qí dài fū, yuē: lǐ, rén zhī gàn yě. wú lǐ, wú yǐ lì. wú wén jiāng yǒu dá zhě yuē kǒng qiū, shèng rén zhī hòu yě, ér miè yú sòng. qí zǔ fú fù hé, yǐ yǒu sòng ér shòu lì gōng. jí zhèng kǎo fù zuǒ dài wǔ xuān, sān mìng zī yì gòng. gù qí dǐng míng yún: yī mìng ér lóu, zài mìng ér yǔ, sān mìng ér fǔ. xún qiáng ér zǒu, yì mò yú gǎn wǔ. chā tú yú shì, yù yú shì, yǐ hú yú kǒu. qí gòng yě rú shì. zāng sūn hé yǒu yán yuē: shèng rén yǒu míng dé zhě, ruò bù dāng shì, qí hòu bì yǒu dá rén. jīn qí jiāng zài kǒng qiū hū? wǒ ruò huò méi, bì shǔ shuō yǔ hé jì yú fū zǐ, shǐ shì zhī ér xué lǐ yān, yǐ dìng qí wèi. gù mèng yì zi yǔ nán gōng jìng shū shī shì zhòng ní. zhòng ní yuē: néng bǔ guò zhě, jūn zǐ yě. shī yuē: jūn zǐ shì zé shì xiào. mèng xī zi kě zé xiào yǐ yǐ.
九月，公至自楚。孟僖子病不能相禮，乃講學之，苟能禮者從之。及其將死也，召其大夫，曰：「禮，人之幹也。無禮，無以立。吾聞將有達者曰孔丘，聖人之後也，而滅於宋。其祖弗父何，以有宋而授厲公。及正考父佐戴、武、宣，三命茲益共。故其鼎銘云：『一命而僂，再命而傴，三命而俯。循牆而走，亦莫余敢侮。[插圖]於是，鬻於是，以餬余口。』其共也如是。臧孫紇有言曰：『聖人有明德者，若不當世，其後必有達人。』今其將在孔丘乎？我若獲沒，必屬說與何忌於夫子，使事之而學禮焉，以定其位。」故孟懿子與南宮敬叔師事仲尼。仲尼曰：「能補過者，君子也。《詩》曰：『君子是則是效。』孟僖子可則效已矣。」

dān xiàn gōng qì qīn yòng jī.
單獻公棄親用羈。

dōng shí yuè xīn yǒu, xiāng qǐng zhī zú shā xiàn gōng ér lì chéng gōng.
冬十月辛酉，襄、頃之族殺獻公而立成公。

shí yī yuè, jì wǔ zi zú. jìn hóu wèi bó xiá yuē: wú suǒ wèn rì shí, cóng zhī, kě cháng hū? duì yuē: bù kě. liù wù bù tóng, mín xīn bù yī, shì xù bù lèi, guān zhí bù zé, tóng shǐ yì zhōng, hú kě cháng yě? shī yuē: huò yàn yàn jū xī, huò qiáo cuì shì guó. qí yì zhōng yě rú shì. gōng yuē: hé wèi liù wù? duì yuē: suì shí rì yuè xīng chén shì wèi yě. gōng yuē: duō yǔ guǎ rén chén, ér mò tóng. hé wèi chén? duì yuē: rì yuè zhī huì shì wèi chén, gù yǐ pèi rì.
十一月，季武子卒。晉侯謂伯瑕曰：「吾所問日食，從之，可常乎？」對曰：「不可。六物不同，民心不壹，事序不類，官職不則，同始異終，胡可常也？《詩》曰：『或燕燕居息，或憔悴事國。』其異終也如是。」公曰：「何謂六物？」對曰：「歲、時、日、月、星、辰是謂也。」公曰：「多語寡人辰，而莫同。何謂辰？」對曰：「日月之會是謂辰，故以配日。」

wèi xiāng gōng fū rén jiāng shì wú zi, bì rén chōu è shēng mèng zhí. kǒng chéng zi mèng kāng shū wèi jǐ: lì yuán, yú shǐ jī zhī sūn yǔ yǔ shǐ gǒu xiāng zhī. shǐ cháo yì mèng kāng shū wèi jǐ: yú jiāng mìng ér zi gǒu yǔ kǒng zhēng chú zhī céng sūn yǔ xiāng yuán. shǐ cháo jiàn chéng zi, gào zhī mèng, mèng xié. jìn hán xuān zi wèi zhèng, pìn yú zhū hóu zhī suì, chōu è shēng zǐ, míng zhī yuē yuán. mèng zhí zhī zú bù liáng, néng xíng. kǒng chéng zi yǐ zhōu yì shì zhī, yuē: yuán shàng xiǎng wèi guó, zhǔ qí shè jì. yù tún chā tú. yòu yuē: yú shàng lì zhí, shàng kè jiā zhī. yù tún chā tú zhī bǐ chā tú. yǐ shì shǐ cháo. shǐ cháo yuē: yuán hēng, yòu hé yí yān. chéng zǐ yuē: fēi zhǎng zhī wèi hū? duì yuē: kāng shū míng zhī, kě wèi zhǎng yǐ. mèng fēi rén yě, jiāng bù liè yú zōng, bù kě wèi zhǎng. qiě qí yáo yuē lì jiàn hóu. sì jí hé jiàn? jiàn fēi sì yě. èr guà jiē yún, zi qí jiàn zhī. kāng shū mìng zhī, èr guà gào zhī. shì xí yú mèng, wǔ wáng suǒ yòng yě, fú cóng hé wèi? ruò zú zhě jū. hóu zhǔ shè jì, lín jì sì, fèng mín rén, shì guǐ shén, cóng huì cháo, yòu yān dé jū? gè yǐ suǒ lì, bù yì kě hū? gù kǒng chéng zi lì líng gōng. shí èr yuè guǐ hài, zàng wèi xiāng gōng.
衛襄公夫人姜氏無子，嬖人婤姶生孟縶。孔成子夢康叔謂己：「立元，余使羈之孫圉與史苟相之。」史朝亦夢康叔謂己：「余將命而子苟與孔烝鉏之曾孫圉相元。」史朝見成子，告之夢，夢協。晉韓宣子為政，聘於諸侯之歲，婤姶生子，名之曰元。孟縶之足不良，能行。孔成子以《周易》筮之，曰：「元尚享衛國，主其社稷。」遇《屯》[插圖]。又曰：「余尚立縶，尚克嘉之。」遇《屯》[插圖]之《比》[插圖]。以示史朝。史朝曰：「元亨，又何疑焉。」成子曰：「非長之謂乎？」對曰：「康叔名之，可謂長矣。孟非人也，將不列於宗，不可謂長。且其《繇》曰『利建侯』。嗣吉何建？建非嗣也。二卦皆雲，子其建之。康叔命之，二卦告之。筮襲於夢，武王所用也，弗從何為？弱足者居。侯主社稷，臨祭祀，奉民人，事鬼神，從會朝，又焉得居？各以所利，不亦可乎？」故孔成子立靈公。十二月癸亥，葬衛襄公。