jīng
【经】

shí yǒu bā nián chūn, wáng zhēng yuè, jìn shā qí dài fū xū tóng.
十有八年春，王正月，晋杀其大夫胥童。

gēng shēn, jìn shì qí jūn zhōu pú.
庚申，晋弑其君州蒲。

qí shā qí dài fū guó zuǒ.
齐杀其大夫国佐。

gōng rú jìn.
公如晋。

xià, chǔ zi zhèng bó fá sòng.
夏，楚子、郑伯伐宋。

sòng yú shí fù rù yú péng chéng.
宋鱼石复入于彭城。

gōng zhì zì jìn.
公至自晋。

jìn hóu shǐ shì gài lái pìn.
晋侯使士匄来聘。

qiū, qǐ bó lái zhāo.
秋，杞伯来朝。

bā yuè, zhū zi lái zhāo.
八月，邾子来朝。

zhù lù yòu.
筑鹿囿。

jǐ chǒu, gōng hōng yú lù qǐn.
己丑，公薨于路寝。

dōng, chǔ rén zhèng rén qīn sòng.
冬，楚人、郑人侵宋。

jìn hóu shǐ shì fáng lái qǐ shī.
晋侯使士鲂来乞师。

shí yǒu èr yuè, zhòng sūn miè huì jìn hóu sòng gōng wèi hóu zhū zi qí cuī zhù tóng méng yú xū chéng.
十有二月，仲孙蔑会晋侯、宋公、卫侯、邾子、齐崔杼同盟于虚朾。

dīng wèi, zàng wǒ jūn chéng gōng.
丁未，葬我君成公。

chuán
【传】

shí bā nián chūn, wáng zhēng yuè gēng shēn, jìn luán shū zhōng xíng yǎn shǐ chéng huá shì lì gōng, zàng zhī yú yì dōng mén zhī wài, yǐ chē yī chéng. shǐ xún chā tú shì fáng nì zhōu zi yú jīng shī ér lì zhī, shēng shí sì nián yǐ. dài fū nì yú qīng yuán, zhōu zǐ yuē:" gū shǐ yuàn bù jí cǐ. suī jí cǐ, qǐ fēi tiān hū! yì rén zhī qiú jūn, shǐ chū mìng yě, lì ér bù cóng, jiāng ān yòng jūn? èr sān zi yòng wǒ jīn rì, fǒu yì jīn rì, gòng ér cóng jūn, shén zhī suǒ fú yě." duì yuē:" qún chén zhī yuàn yě, gǎn bù wéi mìng shì tīng." gēng wǔ, méng ér rù, guǎn yú bó zi tóng shì. xīn sì, cháo yú wǔ gōng, zhú bù chén zhě qī rén. zhōu zi yǒu xiōng ér wú huì, bù néng biàn shū mài, gù bù kě lì.
十八年春，王正月庚申，晋栾书、中行偃使程滑弑厉公，葬之于翼东门之外，以车一乘。使荀[插图]、士鲂逆周子于京师而立之，生十四年矣。大夫逆于清原，周子曰：“孤始愿不及此。虽及此，岂非天乎！抑人之求君，使出命也，立而不从，将安用君？二三子用我今日，否亦今日，共而从君，神之所福也。”对曰：“群臣之愿也，敢不唯命是听。”庚午，盟而入，馆于伯子同氏。辛巳，朝于武宫，逐不臣者七人。周子有兄而无慧，不能辨菽麦，故不可立。

qí wèi qìng shì zhī nán gù, jiǎ shēn huì, qí hóu shǐ shì huá miǎn yǐ gē shā guó zuǒ yú nèi gōng zhī cháo. shī táo yú fū rén zhī gōng. shū yuē:" qí shā qí dài fū guó zuǒ." qì mìng, zhuān shā, yǐ gǔ pàn gù yě. shǐ qīng rén shā guó shèng. guó ruò lái bēn, wáng jiǎo bēn lái. qìng fēng wèi dài fū, qìng zuǒ wèi sī kòu. jì, qí hóu fǎn guó ruò, shǐ sì guó shì, lǐ yě.
齐为庆氏之难故，甲申晦，齐侯使士华免以戈杀国佐于内宫之朝。师逃于夫人之宫。书曰：“齐杀其大夫国佐。”弃命，专杀，以穀叛故也。使清人杀国胜。国弱来奔，王湫奔莱。庆封为大夫，庆佐为司寇。既，齐侯反国弱，使嗣国氏，礼也。

èr yuè yǐ yǒu shuò, jìn dào gōng jí wèi yú cháo. shǐ mìng bǎi guān: shī shě yǐ zé, dǎi guān guǎ, zhèn fèi zhì, kuāng fá kùn, jiù zāi huàn, jìn yín tè, báo fù liǎn, yòu zuì lì, jié qì yòng, shí yòng mín, yù wú fàn shí. shǐ wèi xiàng shì fáng wèi jié zhào wǔ wèi qīng. xún jiā xún huì luán yǎn hán wú jì wèi gōng zú dài fū, shǐ xùn qīng zhī zǐ dì gòng jiǎn xiào dì. shǐ shì wò zhuó wèi dà fù, shǐ xiū fàn wǔ zi zhī fǎ. yòu xíng xīn wèi sī kōng, shǐ xiū shì chā tú zhī fǎ. biàn jiū yù róng, jiào zhèng shǔ yān, shǐ xùn zhū yù zhī yì. xún bīn wèi yòu, sī shì shǔ yān, shǐ xùn yǒng lì zhī shì shí shǐ. qīng wú gòng yù, lì jūn wèi yǐ shè zhī. qí xī wèi zhōng jūn wèi, yáng shé zhí zuǒ zhī. wèi jiàng wèi sī mǎ. zhāng lǎo wèi hòu yǎn. duó è kòu wèi shàng jūn wèi. jí yǎn wèi zhī sī mǎ, shǐ xùn zú chéng qīn yǐ tīng mìng. chéng zhèng wèi chéng mǎ yù, liù zōu shǔ yān, shǐ xùn qún zōu zhī lǐ. fán liù guān zhī zhǎng, jiē mín yù yě. jǔ bù shī zhí, guān bù yì fāng, jué bù yú dé, shī bù líng zhèng, lǚ bù bī shī, mín wú bàng yán, suǒ yǐ fù bà yě.
二月乙酉朔，晋悼公即位于朝。始命百官：施舍已责，逮鳏寡，振废滞，匡乏困，救灾患，禁淫慝，薄赋敛，宥罪戾，节器用，时用民，欲无犯时。使魏相、士鲂、魏颉、赵武为卿。荀家、荀会、栾黡、韩无忌为公族大夫，使训卿之子弟共俭孝弟。使士渥浊为大傅，使修范武子之法。右行辛为司空，使修士[插图]之法。弁纠御戎，校正属焉，使训诸御知义。荀宾为右，司士属焉，使训勇力之士时使。卿无共御，立军尉以摄之。祁奚为中军尉，羊舌职佐之。魏绛为司马。张老为候奄。铎遏寇为上军尉。籍偃为之司马，使训卒乘亲以听命。程郑为乘马御，六驺属焉，使训群驺知礼。凡六官之长，皆民誉也。举不失职，官不易方，爵不踰德，师不陵正，旅不偪师，民无谤言，所以复霸也。

gōng rú jìn, cháo sì jūn yě.
公如晋，朝嗣君也。

xià liù yuè, zhèng bó qīn sòng, jí cáo mén wài. suì huì chǔ zi fá sòng, qǔ cháo jiá. chǔ zi xīn zhèng huáng chén qīn chéng gào, qǔ yōu qiū, tóng fá péng chéng, nà sòng yú shí xiàng wéi rén lín zhū xiàng dài yú fǔ yān. yǐ sān bǎi chéng shù zhī ér hái. shū yuē:" fù rù." fán qù qí guó, guó nì ér lì zhī yuē rù. fù qí wèi yuē fù guī. zhū hóu nà zhī yuē guī. yǐ è yuē fù rù. sòng rén huàn zhī, xī chú wú yuē:" hé yě? ruò chǔ rén yǔ wú tóng è, yǐ dé yú wǒ, wú gù shì zhī yě, bù gǎn èr yǐ. dà guó wú yàn, bǐ wǒ yóu hàn. bù rán, ér shōu wú zēng, shǐ zàn qí zhèng, yǐ jiān wú xìn, yì wú huàn yě. jīn jiāng chóng zhū hóu zhī jiān, ér pī qí dì, yǐ sāi yí gēng. chěng jiān ér xié fú, dú zhū hóu ér jù wú jìn. wú yōng duō yǐ, fēi wú yōu yě. qiě shì jìn hé wéi? jìn bì xù zhī."
夏六月，郑伯侵宋，及曹门外。遂会楚子伐宋，取朝郏。楚子辛、郑皇辰侵城郜，取幽丘，同伐彭城，纳宋鱼石、向为人、鳞朱、向带、鱼府焉。以三百乘戍之而还。书曰：“复入。”凡去其国，国逆而立之曰入。复其位曰复归。诸侯纳之曰归。以恶曰复入。宋人患之，西鉏吾曰：“何也？若楚人与吾同恶，以德于我，吾固事之也，不敢贰矣。大国无厌，鄙我犹憾。不然，而收吾憎，使赞其政，以间吾衅，亦吾患也。今将崇诸侯之奸，而披其地，以塞夷庚。逞奸而携服，毒诸侯而惧吴、晋。吾庸多矣，非吾忧也。且事晋何为？晋必恤之。”

gōng zhì zì jìn. jìn fàn xuān zi lái pìn, qiě bài cháo yě. jūn zǐ wèi:" jìn yú shì hū yǒu lǐ."
公至自晋。晋范宣子来聘，且拜朝也。君子谓：“晋于是乎有礼。”

qiū, qǐ huán gōng lái zhāo, láo gōng, qiě wèn jìn gù. gōng yǐ jìn jūn yǔ zhī. qǐ bó yú shì zhòu cháo yú jìn ér qǐng wèi hūn.
秋，杞桓公来朝，劳公，且问晋故。公以晋君语之。杞伯于是骤朝于晋而请为昏。

qī yuè, sòng lǎo zuǒ huá xǐ wéi péng chéng, lǎo zuǒ zú yān.
七月，宋老佐、华喜围彭城，老佐卒焉。

bā yuè, zhū xuān gōng lái zhāo, jí wèi ér lái jiàn yě.
八月，邾宣公来朝，即位而来见也。

zhù lù yòu, shū bù shí yě.
筑鹿囿，书不时也。

jǐ chǒu, gōng hōng yú lù qǐn, yán dào yě.
己丑，公薨于路寝，言道也。

dōng shí yī yuè, chǔ zi zhòng jiù péng chéng, fá sòng, sòng huá yuán rú jìn gào jí. hán xiàn zi wéi zhèng, yuē:" yù qiú dé rén, bì xiān qín zhī, chéng bà ān jiāng, zì sòng shǐ yǐ." jìn hóu shī yú tái gǔ yǐ jiù sòng, yù chǔ shī yú mí jiǎo zhī gǔ. chǔ shī hái.
冬十一月，楚子重救彭城，伐宋，宋华元如晋告急。韩献子为政，曰：“欲求得人，必先勤之，成霸安疆，自宋始矣。”晋侯师于台穀以救宋，遇楚师于靡角之穀。楚师还。

jìn shì fáng lái qǐ shī. jì wén zi wèn shī shù yú zāng wǔ zhòng, duì yuē:" fá zhèng zhī yì, zhī bó shí lái, xià jūn zhī zuǒ yě. jīn zhì jì yì zuǒ xià jūn, rú fá zhèng kě yě. shì dà guó, wú shī bān jué ér jiā jìng yān, lǐ yě." cóng zhī.
晋士鲂来乞师。季文子问师数于臧武仲，对曰：“伐郑之役，知伯实来，下军之佐也。今彘季亦佐下军，如伐郑可也。事大国，无失班爵而加敬焉，礼也。”从之。

shí èr yuè, mèng xiàn zi huì yú xū chéng, móu jiù sòng yě. sòng rén cí zhū hóu, ér qǐng shī yǐ wéi péng chéng.
十二月，孟献子会于虚朾，谋救宋也。宋人辞诸侯，而请师以围彭城。

mèng xiàn zi qǐng yú zhū hóu, ér xiān guī huì zàng. dīng wèi, zàng wǒ jūn chéng gōng, shū shùn yě.
孟献子请于诸侯，而先归会葬。丁未，葬我君成公，书顺也。