jīng
【经】
shí yǒu sì nián chūn, wèi gōng shū xū lái bēn.
十有四年春,卫公叔戌来奔。
wèi zhào yáng chū bēn sòng.
卫赵阳出奔宋。
èr yuè xīn sì, chǔ gōng zǐ jié chén gōng sūn tuó rén shuài shī miè dùn, yǐ dùn zi zāng guī.
二月辛巳,楚公子结、陈公孙佗人帅师灭顿,以顿子牂归。
xià, wèi běi gōng jié lái bēn.
夏,卫北宫结来奔。
wǔ yuè, yú yuè bài wú yú zuì lǐ.
五月,於越败吴于槜李。
wú zǐ guāng zú.
吴子光卒。
gōng huì qí hóu wèi hóu yú qiān.
公会齐侯、卫侯于牵。
gōng zhì zì huì.
公至自会。
qiū, qí hóu sòng gōng huì yú táo.
秋,齐侯、宋公会于洮。
tiān wáng shǐ shí shàng lái guī shèn.
天王使石尚来归脤。
wèi shì zǐ kuǎi kuì chū bēn sòng.
卫世子蒯聩出奔宋。
wèi gōng mèng kōu chū bēn zhèng.
卫公孟彄出奔郑。
sòng gōng zhī dì chén zì xiāo lái bēn.
宋公之弟辰自萧来奔。
dà sōu yú bǐ pú.
大蒐于比蒲。
zhū zi lái huì gōng.
邾子来会公。
chéng jǔ fù jí xiāo.
城莒父及霄。
chuán
【传】
shí sì nián chūn, wèi hóu zhú gōng shū xū yǔ qí dǎng, gù zhào yáng bēn sòng, xū lái bēn.
十四年春,卫侯逐公叔戌与其党,故赵阳奔宋,戌来奔。
liáng yīng fù è dǒng ān yú, wèi zhī wén zǐ yuē:" bù shā ān yú, shǐ zhōng wéi zhèng yú zhào shì, zhào shì bì děi jìn guó. hé yǐ qí xiān fā nàn yě, tǎo yú zhào shì?" wén zi shǐ gào yú zhào mèng yuē:" fàn zhōng xíng shì suī xìn wèi luàn, ān yú zé fā zhī, shì ān yú yǔ móu luàn yě. jìn guó yǒu mìng, shǐ huò zhě sǐ. èr zi jì fú qí zuì yǐ, gǎn yǐ gào." zhào mèng huàn zhī. ān yú yuē:" wǒ sǐ ér jìn guó níng, zhào shì dìng, jiāng yān yòng shēng? rén shuí bù sǐ, wú sǐ mò yǐ." nǎi yì ér sǐ. zhào mèng shī zhū shì ér gào yú zhī shì yuē:" zhǔ mìng lù zuì rén, ān yú jì fú qí zuì yǐ, gǎn yǐ gào." zhī bó cóng zhào mèng méng, ér hòu zhào shì dìng, sì ān yú yú miào.
梁婴父恶董安于,谓知文子曰:“不杀安于,使终为政于赵氏,赵氏必得晋国。盍以其先发难也,讨于赵氏?”文子使告于赵孟曰:“范、中行氏虽信为乱,安于则发之,是安于与谋乱也。晋国有命,始祸者死。二子既伏其罪矣,敢以告。”赵孟患之。安于曰:“我死而晋国宁,赵氏定,将焉用生?人谁不死,吾死莫矣。”乃缢而死。赵孟尸诸市而告于知氏曰:“主命戮罪人,安于既伏其罪矣,敢以告。”知伯从赵孟盟,而后赵氏定,祀安于于庙。
dùn zi zāng yù shì jìn bèi chǔ, ér jué chén hǎo. èr yuè, chǔ miè dùn.
顿子牂欲事晋背楚,而绝陈好。二月,楚灭顿。
xià, wèi běi gōng jié lái bēn, gōng shū xū zhī gù yě.
夏,卫北宫结来奔,公叔戌之故也。
wú fá yuè. yuè zi gōu jiàn yù zhī, chén yú zuì lǐ. gōu jiàn huàn wú zhī zhěng yě, shǐ sǐ shì zài, qín yān, bù dòng. shǐ zuì rén sān xíng, shǔ jiàn yú jǐng, ér cí yuē:" èr jūn yǒu zhì, chén jiān qí gǔ, bù mǐn yú jūn zhī xíng qián, bù gǎn táo xíng, gǎn guī sǐ." suì zì jǐng yě. shī shǔ zhī mù, yuè zi yīn ér fá zhī, dà bài zhī. líng gū fú yǐ gē jī hé lú, hé lú shāng jiāng zhǐ, qǔ qí yī jù. hái zú yú xíng, qù zuì lǐ qī lǐ. fū chāi shǐ rén lì yú tíng, gǒu chū rù, bì wèi jǐ yuē:" fū chāi, ér wàng yuè wáng zhī shā ér fù hū?" zé duì yuē:" wéi, bù gǎn wàng!" sān nián, nǎi bào yuè.
吴伐越。越子勾践御之,陈于槜李。勾践患吴之整也,使死士再,禽焉,不动。使罪人三行,属剑于颈,而辞曰:“二君有治,臣奸旗鼓,不敏于君之行前,不敢逃刑,敢归死。”遂自刭也。师属之目,越子因而伐之,大败之。灵姑浮以戈击阖庐,阖庐伤将指,取其一屦。还卒于陉,去槜李七里。夫差使人立于庭,苟出入,必谓己曰:“夫差,而忘越王之杀而父乎?”则对曰:“唯,不敢忘!”三年,乃报越。
jìn rén wéi zhāo gē, gōng huì qí hóu wèi hóu yú pí shàng liáng zhī jiān, móu jiù fàn zhōng xíng shì. xī chéng fù xiǎo wáng táo jiǎ lǜ dí shī yǐ xí jìn, zhàn yú jiàng zhōng, bù kè ér hái. shì fù bēn zhōu, xiǎo wáng táo jiǎ rù yú zhāo gē.
晋人围朝歌,公会齐侯、卫侯于脾、上梁之间,谋救范、中行氏。析成鲋、小王桃甲率狄师以袭晋,战于绛中,不克而还。士鲋奔周,小王桃甲入于朝歌。
qiū, qí hóu sòng gōng huì yú táo, fàn shì gù yě.
秋,齐侯、宋公会于洮,范氏故也。
wèi hóu wèi fū rén nán zǐ zhào sòng cháo, huì yú táo. dà zi kuǎi kuì xiàn yú yú qí, guò sòng yě. yě rén gē zhī yuē:" jì dìng ěr lóu zhū, hé guī wú ài jiā." dà zi xiū zhī, wèi xì yáng sù yuē:" cóng wǒ ér cháo shǎo jūn, shǎo jūn jiàn wǒ, wǒ gù, nǎi shā zhī." sù yuē:" nuò." nǎi cháo fū rén. fū rén jiàn dà zi, dà zi sān gù, sù bù jìn. fū rén jiàn qí sè, tí ér zǒu, yuē:" kuǎi kuì jiāng shā yú." gōng zhí qí shǒu yǐ dēng tái. dà zi bēn sòng, jǐn zhú qí dǎng. gù gōng mèng chā tú chū bēn zhèng, zì zhèng bēn qí. dà zi gào rén yuē:" xì yáng sù huò yú." xì yáng sù gào rén yuē:" dà zi zé huò yú. dà zi wú dào, shǐ yú shā qí mǔ. yú bù xǔ, jiāng qiāng yú yú. ruò shā fū rén, jiāng yǐ yú shuō. yú shì gù xǔ ér fú wèi, yǐ shū yú sǐ. yàn yuē:' mín bǎo yú xìn.' wú yǐ xìn yì yě."
卫侯为夫人南子召宋朝,会于洮。大子蒯聩献盂于齐,过宋野。野人歌之曰:“既定尔娄豬,盍归吾艾豭。”大子羞之,谓戏阳速曰:“从我而朝少君,少君见我,我顾,乃杀之。”速曰:“诺。”乃朝夫人。夫人见大子,大子三顾,速不进。夫人见其色,啼而走,曰:“蒯聩将杀余。”公执其手以登台。大子奔宋,尽逐其党。故公孟[插图]出奔郑,自郑奔齐。大子告人曰:“戏阳速祸余。”戏阳速告人曰:“大子则祸余。大子无道,使余杀其母。余不许,将戕于余。若杀夫人,将以余说。余是故许而弗为,以纾余死。谚曰:‘民保于信。’吾以信义也。”
dōng shí èr yuè, jìn rén bài fàn zhōng xíng shì zhī shī yú lù, huò jí qín gāo jiàng. yòu bài zhèng shī jí fàn shì zhī shī yú bǎi quán.
冬十二月,晋人败范、中行氏之师于潞,获籍秦、高彊。又败郑师及范氏之师于百泉。