jīng
【经】
sì nián chūn, wáng èr yuè guǐ sì, chén hóu wú zú.
四年春,王二月癸巳,陈侯吴卒。
sān yuè, gōng huì liú zi jìn hóu sòng gōng cài hóu wèi hóu chén zi zhèng bó xǔ nán cáo bó jǔ zi zhū zi dùn zi hú zǐ téng zi xuē bó qǐ bó xiǎo zhū zi qí guó xià yú shào líng, qīn chǔ.
三月,公会刘子、晋侯、宋公、蔡侯、卫侯、陈子、郑伯、许男、曹伯、莒子、邾子、顿子、胡子、滕子、薛伯、杞伯、小邾子、齐国夏于召陵,侵楚。
xià sì yuè gēng chén, cài gōng sūn xìng shuài shī miè shěn, yǐ shěn zi jiā guī, shā zhī.
夏四月庚辰,蔡公孙姓帅师灭沈,以沈子嘉归,杀之。
wǔ yuè, gōng jí zhū hóu méng yú gāo yòu.
五月,公及诸侯盟于皋鼬。
qǐ bó chéng zú yú huì.
杞伯成卒于会。
liù yuè, zàng chén huì gōng.
六月,葬陈惠公。
xǔ qiān yú róng chéng.
许迁于容城。
qiū qī yuè, gōng zhì zì huì.
秋七月,公至自会。
liú juǎn zú.
刘卷卒。
zàng qǐ dào gōng.
葬杞悼公。
chǔ rén wéi cài.
楚人围蔡。
jìn shì yāng wèi kǒng yǔ shuài shī fá xiān yú.
晋士鞅、卫孔圉帅师伐鲜虞。
zàng liú wén gōng.
葬刘文公。
dōng shí yǒu yī yuè gēng wǔ, cài hóu yǐ wú zǐ jí chǔ rén zhàn yú bǎi jǔ, chǔ shī bài jī.
冬十有一月庚午,蔡侯以吴子及楚人战于柏举,楚师败绩。
chǔ náng wǎ chū bēn zhèng.
楚囊瓦出奔郑。
gēng chén, wú rù yǐng.
庚辰,吴入郢。
chuán
【传】
sì nián chūn sān yuè, liú wén gōng hé zhū hóu yú shào líng, móu fá chǔ yě. jìn xún yín qiú huò yú cài hóu, fú dé. yán yú fàn xiàn zǐ yuē:" guó jiā fāng wēi, zhū hóu fāng èr, jiāng yǐ xí dí, bù yì nán hū. shuǐ lǎo fāng jiàng, jí nüè fāng qǐ, zhōng shān bù fú, qì méng qǔ yuàn, wú sǔn yú chǔ, ér shī zhōng shān, bù rú cí cài hóu. wú zì fāng chéng yǐ lái, chǔ wèi kě yǐ dé zhì, qí qǔ qín yān." nǎi cí cài hóu.
四年春三月,刘文公合诸侯于召陵,谋伐楚也。晋荀寅求货于蔡侯,弗得。言于范献子曰:“国家方危,诸侯方贰,将以袭敌,不亦难乎。水潦方降,疾疟方起,中山不服,弃盟取怨,无损于楚,而失中山,不如辞蔡侯。吾自方城以来,楚未可以得志,祇取勤焉。”乃辞蔡侯。
jìn rén jiǎ yǔ máo yú zhèng, zhèng rén yǔ zhī. míng rì, huò pèi yǐ huì. jìn yú shì hū shī zhū hóu. jiāng huì, wèi zi xíng jìng zi yán yú líng gōng yuē:" huì tóng nán, zé yǒu fán yán, mò zhī zhì yě. qí shǐ zhù tuó cóng." gōng yuē:" shàn." nǎi shǐ zǐ yú. zǐ yú cí yuē:" chén zhǎn sì tǐ, yǐ lǜ jiù zhí, yóu jù bù gěi ér fán xíng shū, ruò yòu gòng èr, jiǎo dà zuì yě. qiě fú zhù, shè jì zhī cháng lì yě. shè jì bù dòng, zhù bù chū jìng, guān zhī zhì yě. jūn yǐ jūn xíng, fú shè xìn gǔ, zhù fèng yǐ cóng, yú shì hū chū jìng. ruò jiā hǎo zhī shì, jūn xíng shī cóng, qīng xíng lǚ cóng, chén wú shì yān." gōng yuē:" xíng yě." jí gāo yòu, jiāng zhǎng cài yú wèi. wèi hóu shǐ zhù tuó sī yú cháng hóng yuē:" wén zhū dào lù, bù zhī xìn fǒu? ruò wén cài jiāng xiān wèi, xìn hū?" cháng hóng yuē:" xìn. cài shū, kāng shū zhī xiōng yě, xiān wèi, bù yì kě hū?" zǐ yú yuē:" yǐ xiān wáng guān zhī, zé shàng dé yě. xī wǔ wáng kè shāng, chéng wáng dìng zhī, xuǎn jiàn míng dé, yǐ fān píng zhōu. gù zhōu gōng xiāng wáng shì, yǐ yǐn tiān xià, yú zhōu wèi mù. fēn lǔ gōng yǐ dà lù dà qí, xià hòu shì zhī huáng, fēng fù zhī fán ruò, yīn mín liù zú, tiáo shì xú shì xiāo shì suǒ shì cháng sháo shì wěi sháo shì, shǐ shuài qí zōng shì, jí qí fēn zú, jiāng qí lèi chǒu, yǐ fǎ zé zhōu gōng, yòng jí mìng yú zhōu. shì shǐ zhī zhí shì yú lǔ, yǐ zhāo zhōu gōng zhī míng dé. fēn zhī tǔ tián péi dūn, zhù zōng bo shǐ, bèi wù diǎn cè, guān sī yí qì. yīn shāng yǎn zhī mín, mìng yǐ bó qín, ér fēng yú shǎo hào zhī xū. fēn kāng shū yǐ dà lù shǎo bó chā tú fá zhān jīng dà lǚ, yīn mín qī zú, táo shì shī shì fán shì qí shì fán shì jī shì zhōng kuí shì, fēng zhěn tǔ lüè, zì wǔ fù yǐ nán, jí pǔ tián zhī běi jìng, qǔ yú yǒu yán zhī tǔ, yǐ gòng wáng zhí. qǔ yú xiāng tǔ zhī dōng dōu, yǐ huì wáng zhī dōng sōu. dān jì shòu tǔ, táo shū shòu mín, mìng yǐ kāng gào, ér fēng yú yīn xū, jiē qǐ yǐ shāng zhèng, jiāng yǐ zhōu suǒ. fēn táng shū yǐ dà lù mì xū zhī gǔ quē gǒng gū xǐ, huái xìng jiǔ zōng, zhí guān wǔ zhèng. mìng yǐ táng gào, ér fēng yú xià xū, qǐ yǐ xià zhèng, jiāng yǐ róng suǒ. sān zhě jiē shū yě, ér yǒu lìng dé, gù zhāo zhī yǐ fēn wù. bù rán, wén wǔ chéng kāng zhī bó yóu duō, ér bù huò shì fēn yě, wéi bù shàng nián yě. guǎn cài qǐ shāng, jì jiān wáng shì. wáng yú shì hū shā guǎn shū ér cài cài shū, yǐ chē qī chéng, tú qī shí rén. qí zi cài zhòng, gǎi háng shuài dé, zhōu gōng jǔ zhī, yǐ wéi jǐ qīng shì. jiàn zhū wáng ér mìng zhī yǐ cài, qí mìng shū yún:' wáng yuē, hú, wú ruò ěr kǎo zhī wéi wáng mìng yě.' ruò zhī hé qí shǐ cài xiān wèi yě? wǔ wáng zhī mǔ dì bā rén, zhōu gōng wèi dà zǎi, kāng shū wèi sī kòu, dān jì wèi sī kōng, wǔ shū wú guān, qǐ shàng nián zāi! cáo, wén zhī zhāo yě jìn, wǔ zhī mù yě. cáo wèi bó diān, fēi shàng nián yě. jīn jiāng shàng zhī, shì fǎn xiān wáng yě. jìn wén gōng wèi jiàn tǔ zhī méng, wèi chéng gōng bù zài, yí shū, qí mǔ dì yě, yóu xiān cài. qí zài shū yún:' wáng ruò yuē: jìn zhòng lǔ shēn wèi wǔ cài jiǎ wǔ zhèng jié qí pān sòng wáng chén jǔ qī.' cáng zài zhōu fǔ, kě fù shì yě. wú zi yù fù wén wǔ zhī lüè, ér bù zhèng qí dé, jiāng rú zhī hé?" cháng hóng shuō, gào liú zi, yǔ fàn xiàn zi móu zhī, nǎi zhǎng wèi hóu yú méng.
晋人假羽旄于郑,郑人与之。明日,或旆以会。晋于是乎失诸侯。将会,卫子行敬子言于灵公曰:“会同难,啧有烦言,莫之治也。其使祝佗从。”公曰:“善。”乃使子鱼。子鱼辞曰:“臣展四体,以率旧职,犹惧不给而烦刑书,若又共二,徼大罪也。且夫祝,社稷之常隶也。社稷不动,祝不出竟,官之制也。君以军行,祓社衅鼓,祝奉以从,于是乎出竟。若嘉好之事,君行师从,卿行旅从,臣无事焉。”公曰:“行也。”及皋鼬,将长蔡于卫。卫侯使祝佗私于苌弘曰:“闻诸道路,不知信否?若闻蔡将先卫,信乎?”苌弘曰:“信。蔡叔,康叔之兄也,先卫,不亦可乎?”子鱼曰:“以先王观之,则尚德也。昔武王克商,成王定之,选建明德,以藩屏周。故周公相王室,以尹天下,于周为睦。分鲁公以大路、大旂,夏后氏之璜,封父之繁弱,殷民六族,条氏、徐氏、萧氏、索氏、长勺氏、尾勺氏,使帅其宗氏,辑其分族,将其类醜,以法则周公,用即命于周。是使之职事于鲁,以昭周公之明德。分之土田陪敦,祝、宗、卜、史,备物典策,官司彝器。因商奄之民,命以伯禽,而封于少皞之虚。分康叔以大路、少帛、[插图]茷、旃旌、大吕,殷民七族,陶氏、施氏、繁氏、锜氏、樊氏、饑氏、终葵氏,封畛土略,自武父以南,及圃田之北竟,取于有阎之土,以共王职。取于相土之东都,以会王之东蒐。耼季授土,陶叔授民,命以《康诰》,而封于殷虚,皆启以商政,疆以周索。分唐叔以大路、密须之鼓、阙巩、沽洗,怀姓九宗,职官五正。命以《唐诰》,而封于夏虚,启以夏政,疆以戎索。三者皆叔也,而有令德,故昭之以分物。不然,文、武、成、康之伯犹多,而不获是分也,唯不尚年也。管蔡启商,惎间王室。王于是乎杀管叔而蔡蔡叔,以车七乘,徒七十人。其子蔡仲,改行帅德,周公举之,以为己卿士。见诸王而命之以蔡,其命书云:‘王曰,胡,无若尔考之违王命也。’若之何其使蔡先卫也?武王之母弟八人,周公为大宰,康叔为司寇,耼季为司空,五叔无官,岂尚年哉!曹,文之昭也;晋,武之穆也。曹为伯甸,非尚年也。今将尚之,是反先王也。晋文公为践土之盟,卫成公不在,夷叔,其母弟也,犹先蔡。其载书云:‘王若曰: 晋重、鲁申、卫武、蔡甲午、郑捷、齐潘、宋王臣、莒期。’藏在周府,可覆视也。吾子欲复文、武之略,而不正其德,将如之何?”苌弘说,告刘子,与范献子谋之,乃长卫侯于盟。
fǎn zì shào líng, zhèng zi dà shū wèi zhì ér zú. jìn zhào jiǎn zi wèi zhī lín, shén āi, yuē:" huáng fù zhī huì, fū zǐ yǔ wǒ jiǔ yán, yuē:' wú shǐ luàn, wú hù fù, wú shì chǒng, wú wéi tóng, wú áo lǐ, wú jiāo néng, wú fù nù, wú móu fēi dé, wú fàn fēi yì.'"
反自召陵,郑子大叔未至而卒。晋赵简子为之临,甚哀,曰:“黄父之会,夫子语我九言,曰:‘无始乱,无怙富,无恃宠,无违同,无敖礼,无骄能,无复怒,无谋非德,无犯非义。’”
shěn rén bú huì yú shào líng, jìn rén shǐ cài fá zhī.
沈人不会于召陵,晋人使蔡伐之。
xià, cài miè shěn.
夏,蔡灭沈。
qiū, chǔ wèi shěn gù, wéi cài. wǔ yuán wèi wú xíng rén yǐ móu chǔ. chǔ zhī shā xì wǎn yě, bó shì zhī zú chū. bó zhōu lí zhī sūn pǐ, wèi wú dà zǎi yǐ móu chǔ. chǔ zì zhāo wáng jí wèi, wú suì bù yǒu wú shī. cài hóu yīn zhī, yǐ qí zi gān yǔ qí dài fū zhī zǐ wèi zhì yú wú.
秋,楚为沈故,围蔡。伍员为吴行人以谋楚。楚之杀郤宛也,伯氏之族出。伯州犁之孙嚭,为吴大宰以谋楚。楚自昭王即位,无岁不有吴师。蔡侯因之,以其子乾与其大夫之子为质于吴。
dōng, cài hóu wú zǐ táng hóu fá chǔ. shě zhōu yú huái ruì, zì yù zhāng yǔ chǔ jiā hàn. zuǒ sī mǎ xū wèi zi cháng yuē:" zi yán hàn ér yǔ zhī shàng xià, wǒ xī fāng chéng wài yǐ huǐ qí zhōu, hái sāi dà suì zhí yuán míng è. zi jì hàn ér fá zhī, wǒ zì hòu jī zhī, bì dà bài zhī." jì móu ér xíng. wǔ chéng hēi wèi zi cháng yuē:" wú yòng mù yě, wǒ yòng gé yě, bù kě jiǔ yě. bù rú sù zhàn." shǐ huáng wèi zi cháng:" chǔ rén è zi ér hǎo sī mǎ, ruò sī mǎ huǐ wú zhōu yú huái, sāi chéng kǒu ér rù, shì dú kè wú yě. zi bì sù zhàn, bù rán bù miǎn." nǎi jì hàn ér chén, zì xiǎo bié zhì yú dà bié. sān zhàn, zi cháng zhī bù kě, yù bēn. shǐ huáng yuē:" ān qiú qí shì, nán ér táo zhī, jiāng hé suǒ rù? zi bì sǐ zhī, chū zuì bì jǐn shuō."
冬,蔡侯、吴子、唐侯伐楚。舍舟于淮汭,自豫章与楚夹汉。左司马戌谓子常曰:“子沿汉而与之上下,我悉方城外以毁其舟,还塞大隧、直辕、冥阨。子济汉而伐之,我自后击之,必大败之。”既谋而行。武城黑谓子常曰:“吴用木也,我用革也,不可久也。不如速战。”史皇谓子常:“楚人恶子而好司马,若司马毁吴舟于淮,塞城口而入,是独克吴也。子必速战,不然不免。”乃济汉而陈,自小别至于大别。三战,子常知不可,欲奔。史皇曰:“安求其事,难而逃之,将何所入?子必死之,初罪必尽说。”
shí yī yuè gēng wǔ, èr shī chén yú bǎi jǔ. hé lú zhī dì fū gài wáng, chén qǐng yú hé lú yuē:" chǔ wǎ bù rén, qí chén mò yǒu sǐ zhì, xiān fá zhī, qí zú bì bēn. ér hòu dà shī jì zhī, bì kè." fú xǔ. fū gài wáng yuē:" suǒ wèi chén yì ér xíng, bù dài mìng zhě, qí cǐ zhī wèi yě. jīn rì wǒ sǐ, chǔ kě rù yě." yǐ qí shǔ wǔ qiān, xiān jī zi cháng zhī zú. zi cháng zhī zú bēn, chǔ shī luàn, wú shī dà bài zhī. zi cháng bēn zhèng. shǐ huáng yǐ qí chéng guǎng sǐ.
十一月庚午,二师陈于柏举。阖庐之弟夫槩王,晨请于阖庐曰:“楚瓦不仁,其臣莫有死志,先伐之,其卒必奔。而后大师继之,必克。”弗许。夫槩王曰:“所谓臣义而行,不待命者,其此之谓也。今日我死,楚可入也。”以其属五千,先击子常之卒。子常之卒奔,楚师乱,吴师大败之。子常奔郑。史皇以其乘广死。
wú cóng chǔ shī, jí qīng fā, jiāng jī zhī. fū gài wáng yuē:" kùn shòu yóu dòu, kuàng rén hū? ruò zhī bù miǎn ér zhì sǐ, bì bài wǒ. ruò shǐ xiān jì zhě zhī miǎn, hòu zhě mù zhī, miè yǒu dòu xīn yǐ. bàn jì ér hòu kě jī yě." cóng zhī. yòu bài zhī. chǔ rén wéi shí, wú rén jí zhī, bēn shí ér cóng zhī. bài zhū yōng shì, wǔ zhàn jí yǐng. jǐ mǎo, chǔ zi qǔ qí mèi jì mǐ bì wǒ yǐ chū, shè jū. zhēn yǐn gù yǔ wáng tóng zhōu, wáng shǐ zhí suì xiàng yǐ bēn wú shī. gēng chén, wú rù yǐng, yǐ bān chù gōng. zi shān chù lìng yǐn zhī gōng, fū gài wáng yù gōng zhī, jù ér qù zhī, fū gài wáng rù zhī.
吴从楚师,及清发,将击之。夫槩王曰:“困兽犹斗,况人乎?若知不免而致死,必败我。若使先济者知免,后者慕之,蔑有鬥心矣。半济而后可击也。”从之。又败之。楚人为食,吴人及之,奔食而从之。败诸雍澨,五战及郢。己卯,楚子取其妹季芈畀我以出,涉雎。鍼尹固与王同舟,王使执燧象以奔吴师。庚辰,吴入郢,以班处宫。子山处令尹之宫,夫槩王欲攻之,惧而去之,夫槩王入之。
zuǒ sī mǎ xū jí xī ér hái, bài wú shī yú yōng shì, shāng. chū, sī mǎ chén hé lú, gù chǐ wèi qín yān. wèi qí chén yuē:" shuí néng miǎn wú shǒu?" wú jù bēi yuē:" chén jiàn, kě hū?" sī mǎ yuē:" wǒ shí shī zi, kě zāi." sān zhàn jiē shāng, yuē:" wú bù kě yòng yě yǐ." jù bēi bù shang, jǐng ér guǒ zhī, cáng qí shēn, ér yǐ qí shǒu miǎn.
左司马戌及息而还,败吴师于雍澨,伤。初,司马臣阖庐,故耻为禽焉。谓其臣曰:“谁能免吾首?”吴句卑曰:“臣贱,可乎?”司马曰:“我实失子,可哉。”三战皆伤,曰:“吾不可用也已。”句卑布裳,刭而裹之,藏其身,而以其首免。
chǔ zi shè jū jì jiāng, rù yú yún zhōng. wáng qǐn, dào gōng zhī, yǐ gē jī wáng. wáng sūn yóu yú yǐ bèi shòu zhī, zhōng jiān. wáng bēn yún, zhōng jiàn fù jì mǐ yǐ cóng, yóu yú xú sū ér cóng. yún gōng xīn zhī dì huái jiāng shì wáng, yuē:" píng wáng shā wú fù, wǒ shā qí zi, bù yì kě hū!" xīn yuē:" jūn tǎo chén, shuí gǎn chóu zhī? jūn mìng, tiān yě, ruò sǐ tiān mìng, jiāng shuí chóu? shī yuē:' róu yì bù rú, gāng yì bù tǔ. bù wǔ jīn guǎ, bù wèi qiáng yù.' wéi rén zhě néng zhī. wéi qiáng líng ruò, fēi yǒng yě. chéng rén zhī yuē, fēi rén yě. miè zōng fèi sì, fēi xiào yě. dòng wú lìng míng, fēi zhī yě. bì fàn shì, yú jiāng shā nǚ." dòu xīn yǔ qí dì cháo yǐ wáng bēn suí. wú rén cóng zhī, wèi suí rén yuē:" zhōu zhī zǐ sūn zài hàn chuān zhě, chǔ shí jǐn zhī. tiān yòu qí zhōng, zhì fá yú chǔ, ér jūn yòu cuàn zhī, zhōu shì hé zuì? jūn ruò gù bào zhōu shì, shī jí guǎ rén, yǐ jiǎng tiān zhōng, jūn zhī huì yě. hàn yáng zhī tián, jūn shí yǒu zhī." chǔ zi zài gōng gōng zhī běi, wú rén zài qí nán. zǐ qī shì wáng, táo wáng ér jǐ wèi wáng, yuē:" yǐ wǒ yǔ zhī, wáng bì miǎn." suí rén bo yǔ zhī, bù jí. nǎi cí wú yuē:" yǐ suí zhī pì xiǎo ér mì ěr yú chǔ, chǔ shí cún zhī, shì yǒu méng shì, zhì yú jīn wèi gǎi. ruò nán ér qì zhī, hé yǐ shì jūn? zhí shì zhī huàn, bù wéi yī rén. ruò jiū chǔ jìng, gǎn bù tīng mìng." wú rén nǎi tuì. lú jīn chū huàn yú zǐ qī shì, shí yǔ suí rén yào yán. wáng shǐ jiàn, cí yuē:" bù gǎn yǐ yuē wèi lì." wáng gē zǐ qī zhī xīn, yǐ yǔ suí rén méng.
楚子涉雎济江,入于云中。王寝,盗攻之,以戈击王。王孙由于以背受之,中肩。王奔郧,钟建负季芈以从,由于徐苏而从。郧公辛之弟怀将弑王,曰:“平王杀吾父,我杀其子,不亦可乎!”辛曰:“君讨臣,谁敢仇之?君命,天也,若死天命,将谁仇?《诗》曰:‘柔亦不茹,刚亦不吐。不侮矜寡,不畏强御。’唯仁者能之。违强陵弱,非勇也。乘人之约,非仁也。灭宗废祀,非孝也。动无令名,非知也。必犯是,余将杀女。”鬥辛与其弟巢以王奔随。吴人从之,谓随人曰:“周之子孙在汉川者,楚实尽之。天诱其衷,致罚于楚,而君又窜之,周室何罪?君若顾报周室,施及寡人,以奖天衷,君之惠也。汉阳之田,君实有之。”楚子在公宫之北,吴人在其南。子期似王,逃王而己为王,曰:“以我与之,王必免。”随人卜与之,不吉。乃辞吴曰:“以随之辟小而密迩于楚,楚实存之,世有盟誓,至于今未改。若难而弃之,何以事君?执事之患,不唯一人。若鸠楚竟,敢不听命。”吴人乃退。鑪金初宦于子期氏,实与随人要言。王使见,辞曰:“不敢以约为利。”王割子期之心,以与随人盟。
chū, wǔ yuán yǔ shēn bāo xū yǒu. qí wáng yě, wèi shēn bāo xū yuē:" wǒ bì fù chǔ guó." shēn bāo xū yuē:" miǎn zhī. zi néng fù zhī, wǒ bì néng xìng zhī." jí zhāo wáng zài suí, shēn bāo xū rú qín qǐ shī, yuē:" wú wèi fēng shǐ cháng shé, yǐ jiàn shí shàng guó. nüè shǐ yú chǔ, guǎ jūn shī shǒu shè jì, yuè zài cǎo mǎng. shǐ xià chén gào jí yuē, yí dé wú yàn, ruò lín yú jūn, jiāng yì zhī huàn yě. dǎi wú zhī wèi dìng, jūn qí qǔ fēn yān. ruò chǔ zhī suì wáng, jūn zhī tǔ yě. ruò yǐ jūn líng fǔ zhī, shì yǐ shì jūn." qín bó shǐ cí yān, yuē:" guǎ rén wén mìng yǐ, zi gū jiù guǎn, jiāng tú ér gào." duì yuē:" guǎ jūn yuè zài cǎo mǎng, wèi huò suǒ fú. xià chén hé gǎn jí ān?" lì yī yú tíng qiáng ér kū, rì yè bù jué shēng, sháo yǐn bù rù kǒu, qī rì. qín āi gōng wèi zhī fù wú yī, jiǔ dùn shǒu ér zuò. qín shī nǎi chū.
初,伍员与申包胥友。其亡也,谓申包胥曰:“我必复楚国。”申包胥曰:“勉之。子能复之,我必能兴之。”及昭王在随,申包胥如秦乞师,曰:“吴为封豕长蛇,以荐食上国。虐始于楚,寡君失守社稷,越在草莽。使下臣告急曰,夷德无厌,若邻于君,疆埸之患也。逮吴之未定,君其取分焉。若楚之遂亡,君之土也。若以君灵抚之,世以事君。”秦伯使辞焉,曰:“寡人闻命矣,子姑就馆,将图而告。”对曰:“寡君越在草莽,未获所伏。下臣何敢即安?”立依于庭墙而哭,日夜不绝声,勺饮不入口,七日。秦哀公为之赋《无衣》,九顿首而坐。秦师乃出。