jīng
【经】
liù nián chūn, zàng xǔ xī gōng.
六年春，葬许僖公。
xià, jì sūn xíng fù rú chén.
夏，季孙行父如陈。
qiū, jì sūn xíng fù rú jìn.
秋，季孙行父如晋。
bā yuè yǐ hài, jìn hóu huān zú.
八月乙亥，晋侯驩卒。
dōng shí yuè, gōng zǐ suì rú jìn, zàng jìn xiāng gōng.
冬十月，公子遂如晋，葬晋襄公。
jìn shā qí dài fū yáng chù fù.
晋杀其大夫阳处父。
jìn hú shè gū chū bēn dí.
晋狐射姑出奔狄。
rùn yuè, bù gào yuè, yóu cháo yú miào.
闰月，不告月，犹朝于庙。
chuán
【传】
liù nián chūn, jìn sōu yú yí, shě èr jūn. shǐ hú shè gū jiāng zhōng jūn, zhào dùn zuǒ zhī. yáng chù fù zhì zì wēn, gǎi sōu yú dǒng, yì zhōng jūn. yáng zǐ, chéng jì zhī shǔ yě, gù dǎng yú zhào shì, qiě wèi zhào dùn néng, yuē:" shǐ néng, guó zhī lì yě." shì yǐ shàng zhī. xuān zi yú shì hū shǐ wèi guó zhèng, zhì shì diǎn, zhèng fǎ zuì, pì yù xíng, dǒng bū táo, yóu zhì yào, zhì jiù wū, běn zhì lǐ, xù cháng zhí, chū zhì yān. jì chéng, yǐ shòu dà fù yáng zǐ yǔ dà shī jiǎ tuó, shǐ xíng zhū jìn guó, yǐ wéi cháng fǎ.
六年春，晋蒐于夷，舍二军。使狐射姑将中军，赵盾佐之。阳处父至自温，改蒐于董，易中军。阳子，成季之属也，故党于赵氏，且谓赵盾能，曰：“使能，国之利也。”是以上之。宣子于是乎始为国政，制事典，正法罪，辟狱刑，董逋逃，由质要，治旧洿，本秩礼，续常职，出滞淹。既成，以授大傅阳子与大师贾佗，使行诸晋国，以为常法。
zāng wén zhòng yǐ chén wèi zhī mù yě, yù qiú hǎo yú chén.
臧文仲以陈、卫之睦也，欲求好于陈。
xià, jì wén zi pìn yú chén, qiě qǔ yān.
夏，季文子聘于陈，且娶焉。
qín bó rèn hǎo zú. yǐ zi chē shì zhī sān zi yǎn xī zhòng xíng zhēn hǔ wèi xùn, jiē qín zhī liáng yě. guó rén āi zhī, wèi zhī fù huáng niǎo. jūn zǐ yuē:" qín mù zhī bù wéi méng zhǔ yě, yí zāi. sǐ ér qì mín. xiān wáng wéi shì, yóu yí zhī fǎ, ér kuàng duó zhī shàn rén hū! shī yuē:' rén zhī yún wáng, bāng guó tiǎn cuì.' wú shàn rén zhī wèi. ruò zhī hé duó zhī? gǔ zhī wáng zhě zhī mìng zhī bù zhǎng, shì yǐ bìng jiàn shèng zhé, shù zhī fēng shēng, fēn zhī cǎi wù, zhe zhī huà yán, wèi zhī lǜ dù, chén zhī yì jí, yǐn zhī biǎo yí, yǔ zhī fǎ zhì, gào zhī xùn diǎn, jiào zhī fáng lì, wěi zhī cháng zhì, dào zhī yǐ lǐ, zé shǐ wú shī qí tǔ yí, zhòng lì lài zhī ér hòu jí mìng. shèng wáng tóng zhī. jīn zòng wú fǎ yǐ yí hòu sì, ér yòu shōu qí liáng yǐ sǐ, nán yǐ zài shàng yǐ." jūn zǐ shì yǐ zhī qín zhī bù fù dōng zhēng yě.
秦伯任好卒。以子车氏之三子奄息、仲行、鍼虎为殉，皆秦之良也。国人哀之，为之赋《黄鸟》。君子曰：“秦穆之不为盟主也，宜哉。死而弃民。先王违世，犹诒之法，而况夺之善人乎！《诗》曰：‘人之云亡，邦国殄瘁。’无善人之谓。若之何夺之？古之王者知命之不长，是以并建圣哲，树之风声，分之采物，著之话言，为之律度，陈之艺极，引之表仪，予之法制，告之训典，教之防利，委之常秩，道之以礼，则使无失其土宜，众隶赖之而后即命。圣王同之。今纵无法以遗后嗣，而又收其良以死，难以在上矣。”君子是以知秦之不复东征也。
qiū, jì wén zǐ jiāng pìn yú jìn, shǐ qiú zāo sàng zhī lǐ yǐ xíng. qí rén yuē:" jiāng yān yòng zhī?" wén zǐ yuē:" bèi yù bù yú, gǔ zhī shàn jiào yě. qiú ér wú zhī, shí nán. guò qiú hé hài."
秋，季文子将聘于晋，使求遭丧之礼以行。其人曰：“将焉用之？”文子曰：“备豫不虞，古之善教也。求而无之，实难。过求何害。”
bā yuè yǐ hài, jìn xiāng gōng zú. líng gōng shǎo, jìn rén yǐ nán gù, yù lì zhǎng jūn. zhào mèng yuē:" lì gōng zǐ yōng. hǎo shàn ér zhǎng, xiān jūn ài zhī, qiě jìn yú qín. qín jiù hǎo yě. zhì shàn zé gù, shì zhǎng zé shùn, lì ài zé xiào, jié jiù zé ān. wéi nán gù, gù yù lì zhǎng jūn, yǒu cǐ sì dé zhě, nán bì shū yǐ." jiǎ jì yuē:" bù rú lì gōng zǐ lè. chén yíng bì yú èr jūn, lì qí zi, mín bì ān zhī." zhào mèng yuē:" chén yíng jiàn, bān zài jiǔ rén, qí zi hé zhèn zhī yǒu? qiě wèi èr bì, yín yě. wèi xiān jūn zǐ, bù néng qiú dà ér chū zài xiǎo guó, pì yě. mǔ yín zi pì, wú wēi. chén xiǎo ér yuǎn, wú yuán. jiāng hé ān yān? dù qí yǐ jūn gù, ràng bī jí ér shàng zhī, yǐ dí gù, ràng jì kuí ér jǐ cì zhī, gù bān zài sì. xiān jūn shì yǐ ài qí zi ér shì zhū qín, wèi yà qīng yān. qín dà ér jìn, zú yǐ wéi yuán, mǔ yì zǐ ài, zú yǐ wēi mín, lì zhī bù yì kě hū?" shǐ xiān miè shì huì rú qín, nì gōng zǐ yōng. jiǎ jì yì shǐ zhào gōng zǐ lè yú chén. zhào mèng shǐ shā zhū pí. jiǎ jì yuàn yáng zǐ zhī yì qí bān yě, ér zhī qí wú yuán yú jìn yě. jiǔ yuè, jiǎ jì shǐ xù jū jū shā yáng chù fù. shū yuē:" jìn shā qí dài fū." qīn guān yě.
八月乙亥，晋襄公卒。灵公少，晋人以难故，欲立长君。赵孟曰：“立公子雍。好善而长，先君爱之，且近于秦。秦旧好也。置善则固，事长则顺，立爱则孝，结旧则安。为难故，故欲立长君，有此四德者，难必抒矣。”贾季曰：“不如立公子乐。辰嬴嬖于二君，立其子，民必安之。”赵孟曰：“辰嬴贱，班在九人，其子何震之有？且为二嬖，淫也。为先君子，不能求大而出在小国，辟也。母淫子辟，无威。陈小而远，无援。将何安焉？杜祁以君故，让偪姞而上之，以狄故，让季隗而己次之，故班在四。先君是以爱其子而仕诸秦，为亚卿焉。秦大而近，足以为援，母义子爱，足以威民，立之不亦可乎？”使先蔑、士会如秦，逆公子雍。贾季亦使召公子乐于陈。赵孟使杀诸郫。贾季怨阳子之易其班也，而知其无援于晋也。九月，贾季使续鞫居杀阳处父。书曰：“晋杀其大夫。”侵官也。
dōng shí yuè, xiāng zhòng rú jìn, zàng xiāng gōng.
冬十月，襄仲如晋，葬襄公。
shí yī yuè bǐng yín, jìn shā xù jiǎn bó. jiǎ jì bēn dí. xuān zi shǐ yú pián sòng qí tǎng. yí zhī sōu, jiǎ jì lù yú pián, yú pián zhī rén yù jǐn shā jiǎ shì yǐ bào yān. yú pián yuē:" bù kě. wú wén qián zhì yǒu zhī yuē:' dí huì dí yuàn, bù zài hòu sì', zhōng zhī dào yě. fū zǐ lǐ yú jiǎ jì, wǒ yǐ qí chǒng bào sī yuàn, wú nǎi bù kě hū. jiè rén zhī chǒng, fēi yǒng yě. sǔn yuàn yì chóu, fēi zhī yě. yǐ sī hài gōng, fēi zhōng yě. shì cǐ sān zhě, hé yǐ shì fū zǐ?" jǐn jù qí tǎng, yǔ qí qì yòng cái huì, qīn shuài gǎn zhī, sòng zhì zhū jìng.
十一月丙寅，晋杀续简伯。贾季奔狄。宣子使臾骈送其帑。夷之蒐，贾季戮臾骈，臾骈之人欲尽杀贾氏以报焉。臾骈曰：“不可。吾闻前志有之曰：‘敌惠敌怨，不在后嗣’，忠之道也。夫子礼于贾季，我以其宠报私怨，无乃不可乎。介人之宠，非勇也。损怨益仇，非知也。以私害公，非忠也。释此三者，何以事夫子？”尽具其帑，与其器用财贿，亲帅扞之，送致诸竟。
rùn yuè bù gào shuò, fēi lǐ yě. rùn yǐ zhèng shí, shí yǐ zuò shì, shì yǐ hòu shēng, shēng mín zhī dào, yú shì hū zài yǐ. bù gào rùn shuò, qì shí zhèng yě, hé yǐ wéi mín?
闰月不告朔，非礼也。闰以正时，时以作事，事以厚生，生民之道，于是乎在矣。不告闰朔，弃时政也，何以为民？
