jīng
【经】
èr shí yǒu èr nián chūn, wáng zhēng yuè, gōng zhì zì huì.
二十有二年春,王正月,公至自会。
xià sì yuè.
夏四月。
qiū qī yuè xīn yǒu, shū lǎo zú.
秋七月辛酉,叔老卒。
dōng, gōng huì jìn hóu qí hóu sòng gōng wèi hóu zhèng bó cáo bó jǔ zi zhū zi xuē bó qǐ bó xiǎo zhū zi yú shā suí.
冬,公会晋侯、齐侯、宋公、卫侯、郑伯、曹伯、莒子、邾子、薛伯、杞伯、小邾子于沙随。
gōng zhì zì huì.
公至自会。
chǔ shā qí dài fū gōng zǐ zhuī shū.
楚杀其大夫公子追舒。
chuán
【传】
èr shí èr nián chūn, zāng wǔ zhòng rú jìn, yǔ, guò yù shū. yù shū zài qí yì, jiāng yǐn jiǔ, yuē:" yān yòng shèng rén! wǒ jiāng yǐn jiǔ ér yǐ. yǔ xíng, hé yǐ shèng wèi?" mù shū wén zhī yuē:" bù kě shǐ yě, ér ào shǐ rén, guó zhī dù yě." lìng bèi qí fù.
二十二年春,臧武仲如晋,雨,过御叔。御叔在其邑,将饮酒,曰:“焉用圣人!我将饮酒而已。雨行,何以圣为?”穆叔闻之曰:“不可使也,而傲使人,国之蠹也。”令倍其赋。
xià, jìn rén zhēng cháo yú zhèng, zhèng rén shǐ shǎo zhèng gōng sūn qiáo duì yuē:" zài jìn xiān jūn dào gōng jiǔ nián, wǒ guǎ jūn yú shì jí wèi. jí wèi bā yuè, ér wǒ xiān dài fū zi sì cóng guǎ jūn yǐ cháo yú zhí shì. zhí shì bù lǐ yú guǎ jūn, guǎ jūn jù. yīn shì xíng yě, wǒ èr nián liù yuè cháo yú chǔ, jìn shì yǐ yǒu xì zhī yì. chǔ rén yóu jìng, ér shēn lǐ yú bì yì. bì yì yù cóng zhí shì ér jù wèi dà yóu, yuē jìn qí wèi wǒ bù gòng yǒu lǐ, shì yǐ bù gǎn xié èr yú chǔ. wǒ sì nián sān yuè, xiān dài fū zi chā tú yòu cóng guǎ jūn yǐ guān xìn yú chǔ, jìn yú shì hū yǒu xiāo yú zhī yì. wèi wǒ bì yì, ěr zài jìn guó, pì zhū cǎo mù, wú chòu wèi yě, ér hé gǎn chā chí? chǔ yì bù jìng, guǎ jūn jǐn qí tǔ shí, zhòng zhī yǐ zōng qì, yǐ shòu qí méng. suì shuài qún chén suí yú zhí shì yǐ huì suì zhōng. èr yú chǔ zhě, zi hóu shí yú, guī ér tǎo zhī. jú liáng zhī míng nián, zi jiǎo lǎo yǐ, gōng sūn xià cóng guǎ jūn yǐ cháo yú jūn, jiàn yú cháng zhòu, yǔ zhí fán yān. jiān èr nián, wén jūn jiāng jìng dōng xià, sì yuè yòu cháo, yǐ tīng shì qī. bù cháo zhī jiān, wú suì bù pìn, wú yì bù cóng. yǐ dà guó zhèng lìng zhī wú cháng, guó jiā bà bìng, bù yú jiàn zhì, wú rì bù tì, qǐ gǎn wàng zhí. dà guó ruò ān dìng zhī, qí zhāo xī zài tíng, hé rǔ mìng yān? ruò bù xù qí huàn, ér yǐ wéi kǒu shí, qí wú nǎi bù kān rèn mìng, ér jiǎn wèi chóu chóu, bì yì shì jù. qí gǎn wàng jūn mìng? wěi zhū zhí shì, zhí shì shí zhòng tú zhī."
夏,晋人征朝于郑,郑人使少正公孙侨对曰:“在晋先君悼公九年,我寡君于是即位。即位八月,而我先大夫子驷从寡君以朝于执事。执事不礼于寡君,寡君惧。因是行也,我二年六月朝于楚,晋是以有戏之役。楚人犹竞,而申礼于敝邑。敝邑欲从执事而惧为大尤,曰晋其谓我不共有礼,是以不敢携贰于楚。我四年三月,先大夫子[插图]又从寡君以观衅于楚,晋于是乎有萧鱼之役。谓我敝邑,迩在晋国,譬诸草木,吾臭味也,而何敢差池?楚亦不竞,寡君尽其土实,重之以宗器,以受齐盟。遂帅群臣随于执事以会岁终。贰于楚者,子侯、石盂,归而讨之。湨梁之明年,子蟜老矣,公孙夏从寡君以朝于君,见于尝酎,与执燔焉。间二年,闻君将靖东夏,四月又朝,以听事期。不朝之间,无岁不聘,无役不从。以大国政令之无常,国家罢病,不虞荐至,无日不惕,岂敢忘职。大国若安定之,其朝夕在庭,何辱命焉?若不恤其患,而以为口实,其无乃不堪任命,而翦为仇雠,敝邑是惧。其敢忘君命?委诸执事,执事实重图之。”
qiū, luán yíng zì chǔ shì qí. yàn píng zhòng yán yú qí hóu yuē:" shāng rèn zhī huì, shòu mìng yú jìn. jīn nà luán shì, jiāng ān yòng zhī? xiǎo suǒ yǐ shì dà, xìn yě. shī xìn bù lì, jūn qí tú zhī." fú tīng. tuì gào chén wén zǐ yuē:" jūn rén zhí xìn, chén rén zhí gòng, zhōng xìn dǔ jìng, shàng xià tóng zhī, tiān zhī dào yě. jūn zì qì yě, fú néng jiǔ yǐ!"
秋,栾盈自楚適齐。晏平仲言于齐侯曰:“商任之会,受命于晋。今纳栾氏,将安用之?小所以事大,信也。失信不立,君其图之。”弗听。退告陈文子曰:“君人执信,臣人执共,忠信笃敬,上下同之,天之道也。君自弃也,弗能久矣!”
jiǔ yuè, zhèng gōng sūn hēi gōng yǒu jí, guī yì yú gōng. zhào shì lǎo zōng rén lì duàn, ér shǐ chù guān báo jì. jì yǐ tè yáng, yīn yǐ shǎo láo. zú yǐ gòng sì, jǐn guī qí yú yì. yuē:" wú wén zhī, shēng yú luàn shì, guì ér néng pín, mín wú qiú yān, kě yǐ hòu wáng. jìng gòng shì jūn, yǔ èr sān zi. shēng zài jìng jiè, bù zài fù yě." jǐ sì, bó zhāng zú. jūn zǐ yuē:" shàn jiè. shī yuē:' shèn ěr hóu dù, yòng jiè bù yú.' zhèng zi zhāng qí yǒu yān."
九月,郑公孙黑肱有疾,归邑于公。召室老宗人立段,而使黜官薄祭。祭以特羊,殷以少牢。足以共祀,尽归其馀邑。曰:“吾闻之,生于乱世,贵而能贫,民无求焉,可以后亡。敬共事君,与二三子。生在敬戒,不在富也。”己巳,伯张卒。君子曰:“善戒。《诗》曰:‘慎尔侯度,用戒不虞。’郑子张其有焉。”
dōng, huì yú shā suí, fù gù luán shì yě. luán yíng yóu zài qí, yàn zǐ yuē:" huò jiāng zuò yǐ! qí jiāng fá jìn, bù kě yǐ bù jù."
冬,会于沙随,复锢栾氏也。栾盈犹在齐,晏子曰:“祸将作矣!齐将伐晋,不可以不惧。”
chǔ guān qǐ yǒu chǒng yú lìng yǐn zi nán, wèi yì lù, ér yǒu mǎ shù shí chéng. chǔ rén huàn zhī, wáng jiāng tǎo yān. zi nán zhī zǐ qì jí wèi wáng yù shì, wáng měi jiàn zhī, bì qì. qì jí yuē:" jūn sān qì chén yǐ, gǎn wèn shuí zhī zuì yě?" wáng yuē:" lìng yǐn zhī bù néng, ěr suǒ zhī yě. guó jiāng tǎo yān, ěr qí jū hū?" duì yuē:" fù lù zi jū, jūn yān yòng zhī? xiè mìng zhòng xíng, chén yì bù wéi." wáng suì shā zi nán yú cháo, huán guān qǐ yú sì jìng. zi nán zhī chén wèi qì jí, qǐng xǐ zi shī yú cháo, yuē:" jūn chén yǒu lǐ, wéi èr sān zi." sān rì, qì jí qǐng shī, wáng xǔ zhī. jì zàng, qí tú yuē:" xíng hū!" yuē:" wú yǔ shā wú fù, xíng jiāng yān rù?" yuē:" rán zé chén wáng hū?" yuē:" qì fù shì chóu, wú fú rěn yě." suì yì ér sǐ.
楚观起有宠于令尹子南,未益禄,而有马数十乘。楚人患之,王将讨焉。子南之子弃疾为王御士,王每见之,必泣。弃疾曰:“君三泣臣矣,敢问谁之罪也?”王曰:“令尹之不能,尔所知也。国将讨焉,尔其居乎?”对曰:“父戮子居,君焉用之?洩命重刑,臣亦不为。”王遂杀子南于朝,轘观起于四竟。子南之臣谓弃疾,请徙子尸于朝,曰:“君臣有礼,唯二三子。”三日,弃疾请尸,王许之。既葬,其徒曰:“行乎!”曰:“吾与杀吾父,行将焉入?”曰:“然则臣王乎?”曰:“弃父事仇,吾弗忍也。”遂缢而死。
fù shǐ wěi zi féng wèi lìng yǐn, gōng zǐ yǐ wèi sī mǎ, qū jiàn wèi mò áo. yǒu chǒng yú wěi zi zhě bā rén, jiē wú lù ér duō mǎ. tā rì cháo, yǔ shēn shū yù yán. fú yīng ér tuì. cóng zhī, rù yú rén zhōng. yòu cóng zhī, suì guī. tuì cháo jiàn zhī, yuē:" zi sān kùn wǒ yú cháo, wú jù, bù gǎn bú jiàn. wú guò, zi gū gào wǒ. hé jí wǒ yě?" duì yuē:" wú bù miǎn shì jù, hé gǎn gào zi?" yuē:" hé gù?" duì yuē:" xī guān qǐ yǒu chǒng yú zi nán, zi nán dé zuì, guān qǐ chē liè. hé gù bù jù?" zì yù ér guī, bù néng dāng dào. zhì, wèi bā rén zhě yuē:" wú jiàn shēn shū fū zǐ, suǒ wèi shēng sǐ ér ròu gǔ yě. zhī wǒ zhě, rú fū zǐ zé kě. bù rán, qǐng zhǐ." cí bā rén zhě, ér hòu wáng ān zhī.
复使薳子冯为令尹,公子齮为司马,屈建为莫敖。有宠于薳子者八人,皆无禄而多马。他日朝,与申叔豫言。弗应而退。从之,入于人中。又从之,遂归。退朝见之,曰:“子三困我于朝,吾惧,不敢不见。吾过,子姑告我。何疾我也?”对曰:“吾不免是惧,何敢告子?”曰:“何故?”对曰:“昔观起有宠于子南,子南得罪,观起车裂。何故不惧?”自御而归,不能当道。至,谓八人者曰:“吾见申叔夫子,所谓生死而肉骨也。知我者,如夫子则可。不然,请止。”辞八人者,而后王安之。
shí èr yuè, zhèng yóu pān jiāng guī jìn, wèi chū jìng, zāo nì qī zhě, duó zhī, yǐ guǎn yú yì. dīng sì, qí fū gōng zǐ míng shā zhī, yǐ qí qī xíng. zi zhǎn fèi liáng ér lì dà shū, yuē:" guó qīng, jūn zhī èr yě, mín zhī zhǔ yě, bù kě yǐ gǒu. qǐng shě zǐ míng zhī lèi." qiú wáng qī zhě, shǐ fù qí suǒ. shǐ yóu shì wù yuàn, yuē:" wú zhāo è yě."
十二月,郑游眅将归晋,未出竟,遭逆妻者,夺之,以馆于邑。丁巳,其夫攻子明杀之,以其妻行。子展废良而立大叔,曰:“国卿,君之贰也,民之主也,不可以苟。请舍子明之类。”求亡妻者,使复其所。使游氏勿怨,曰:“无昭恶也。”