jīng
【经】
èr shí yǒu sì nián chūn, shū sūn bào rú jìn.
二十有四年春，叔孙豹如晋。
zhòng sūn jié shuài shī qīn qí.
仲孙羯帅师侵齐。
xià, chǔ zi fá wú.
夏，楚子伐吴。
qiū qī yuè jiǎ zǐ shuò, rì yǒu shí zhī, jì.
秋七月甲子朔，日有食之，既。
qí cuī zhù shuài shī fá jǔ.
齐崔杼帅师伐莒。
dà shuǐ.
大水。
bā yuè guǐ sì shuò, rì yǒu shí zhī.
八月癸巳朔，日有食之。
gōng huì jìn hóu sòng gōng wèi hóu zhèng bó cáo bó jǔ zi zhū zi téng zi xuē bó qǐ bó xiǎo zhū zi yú yí yí.
公会晋侯、宋公、卫侯、郑伯、曹伯、莒子、邾子、滕子、薛伯、杞伯、小邾子于夷仪。
dōng, chǔ zi cài hóu chén hóu xǔ nán fá zhèng.
冬，楚子、蔡侯、陈侯、许男伐郑。
gōng zhì zì huì.
公至自会。
chén zhēn yí jiù chū bēn chǔ.
陈鍼宜咎出奔楚。
shū sūn bào rú jīng shī.
叔孙豹如京师。
dà jī.
大饥。
chuán
【传】
èr shí sì nián chūn, mù shū rú jìn. fàn xuān zi nì zhī, wèn yān, yuē:" gǔ rén yǒu yán yuē,' sǐ ér bù xiǔ', hé wèi yě?" mù shū wèi duì. xuān zǐ yuē:" xī gài zhī zǔ, zì yú yǐ shàng, wèi táo táng shì, zài xià wèi yù lóng shì, zài shāng wèi shǐ wéi shì, zài zhōu wèi táng dù shì, jìn zhǔ xià méng wèi fàn shì, qí shì zhī wèi hū?" mù shū yuē:" yǐ bào suǒ wén, cǐ zhī wèi shì lù, fēi bù xiǔ yě. lǔ yǒu xiān dài fū yuē zāng wén zhòng, jì méi, qí yán lì. qí shì zhī wèi hū? bào wén zhī, dà shàng yǒu lì dé, qí cì yǒu lì gōng, qí cì yǒu lì yán, suī jiǔ bù fèi, cǐ zhī wèi bù xiǔ. ruò fú bǎo xìng shòu shì, yǐ shǒu zōng bēng, shì bù jué sì, wú guó wú zhī. lù zhī dà zhě, bù kě wèi bù xiǔ."
二十四年春，穆叔如晋。范宣子逆之，问焉，曰：“古人有言曰，‘死而不朽’，何谓也？”穆叔未对。宣子曰：“昔匄之祖，自虞以上，为陶唐氏，在夏为御龙氏，在商为豕韦氏，在周为唐、杜氏，晋主夏盟为范氏，其是之谓乎？”穆叔曰：“以豹所闻，此之谓世禄，非不朽也。鲁有先大夫曰臧文仲，既没，其言立。其是之谓乎？豹闻之，大上有立德，其次有立功，其次有立言，虽久不废，此之谓不朽。若夫保姓受氏，以守宗祊，世不绝祀，无国无之。禄之大者，不可谓不朽。”
fàn xuān zi wéi zhèng, zhū hóu zhī bì zhòng. zhèng rén bìng zhī. èr yuè, zhèng bó rú jìn. zǐ chǎn yù shū yú zi xī yǐ gào xuān zi, yuē:" zi wèi jìn guó, sì lín zhū hóu, bù wén lìng dé, ér wén zhòng bì, qiáo yě huò zhī. qiáo wén jūn zǐ zhǎng guó jiā zhě, fēi wú huì zhī huàn, ér wú lìng míng zhī nán. fū zhū hóu zhī huì jù yú gōng shì, zé zhū hóu èr. ruò wú zi lài zhī, zé jìn guó èr. zhū hóu èr, zé jìn guó huài. jìn guó èr, zé zi zhī jiā huài. hé méi méi yě! jiāng yān yòng huì? fū lìng míng, dé zhī yú yě. dé, guó jiā zhī jī yě. yǒu jī wú huài, wú yì shì wù hū! yǒu dé zé lè, lè zé néng jiǔ. shī yún: ' lè zhǐ jūn zǐ, bāng jiā zhī jī.' yǒu lìng dé yě fū!' shàng dì lín nǚ, wú èr ěr xīn.' yǒu lìng míng yě fū! shù sī yǐ míng dé, zé lìng míng zài ér xíng zhī, shì yǐ yuǎn zhì ěr ān. wú nìng shǐ rén wèi zi: ' zǐ shí shēng wǒ, ér wèi zi jùn wǒ yǐ shēng hū?' xiàng yǒu chǐ yǐ fén qí shēn, huì yě." xuān zi shuō, nǎi qīng bì. shì xíng yě, zhèng bó cháo jìn, wéi zhòng bì gù, qiě qǐng fá chén yě. zhèng bó qǐ shǒu, xuān zi cí. zi xī xiāng, yuē:" yǐ chén guó zhī jiè shì dà guó ér líng nüè yú bì yì, guǎ jūn shì yǐ qǐng zuì yān. gǎn bù qǐ shǒu."
范宣子为政，诸侯之币重。郑人病之。二月，郑伯如晋。子产寓书于子西以告宣子，曰：“子为晋国，四邻诸侯，不闻令德，而闻重币，侨也惑之。侨闻君子长国家者，非无贿之患，而无令名之难。夫诸侯之贿聚于公室，则诸侯贰。若吾子赖之，则晋国贰。诸侯贰，则晋国坏。晋国贰，则子之家坏。何没没也！将焉用贿？夫令名，德之舆也。德，国家之基也。有基无坏，无亦是务乎！有德则乐，乐则能久。《诗》云： ‘乐只君子，邦家之基。’有令德也夫！‘上帝临女，无贰尔心。’有令名也夫！恕思以明德，则令名载而行之，是以远至迩安。毋宁使人谓子： ‘子实生我，而谓子浚我以生乎？’象有齿以焚其身，贿也。”宣子说，乃轻币。是行也，郑伯朝晋，为重币故，且请伐陈也。郑伯稽首，宣子辞。子西相，曰：“以陈国之介恃大国而陵虐于敝邑，寡君是以请罪焉。敢不稽首。”
mèng xiào bó qīn qí, jìn gù yě.
孟孝伯侵齐，晋故也。
xià, chǔ zi wèi zhōu shī yǐ fá wú, bù wéi jūn zhèng, wú gōng ér hái.
夏，楚子为舟师以伐吴，不为军政，无功而还。
qí hóu jì fá jìn ér jù, jiāng yù jiàn chǔ zi. chǔ zi shǐ wěi qǐ jiàng rú qí pìn, qiě qǐng qī. qí shè, sōu jūn shí, shǐ kè guān zhī. chén wén zǐ yuē:" qí jiāng yǒu kòu. wú wén zhī, bīng bù jí, bì qǔ qí zú."
齐侯既伐晋而惧，将欲见楚子。楚子使薳启彊如齐聘，且请期。齐社，蒐军实，使客观之。陈文子曰：“齐将有寇。吾闻之，兵不戢，必取其族。”
qiū, qí hóu wén jiāng yǒu jìn shī, shǐ chén wú yǔ cóng wěi qǐ jiàng rú chǔ, cí, qiě qǐ shī. cuī zhù shuài shī sòng zhī, suì fá jǔ, qīn jiè gēn.
秋，齐侯闻将有晋师，使陈无宇从薳启彊如楚，辞，且乞师。崔杼帅师送之，遂伐莒，侵介根。
huì yú yí yí, jiāng yǐ fá qí, shuǐ, bù kè.
会于夷仪，将以伐齐，水，不克。
dōng, chǔ zi fá zhèng yǐ jiù qí, mén yú dōng mén, cì yú jí zé. zhū hóu hái jiù zhèng.
冬，楚子伐郑以救齐，门于东门，次于棘泽。诸侯还救郑。
jìn hóu shǐ zhāng gé fǔ lì zhì chǔ shī, qiú yù yú zhèng. zhèng rén bo wǎn shè quǎn jí. zi dà shū jiè zhī yuē:" dà guó zhī rén, bù kě yǔ yě." duì yuē:" wú yǒu zhòng guǎ, qí shàng yī yě." dà shū yuē:" bù rán, bù lóu wú sōng bǎi." èr zi zài wò, zuò shè quǎn yú wài, jì shí, ér hòu shí zhī. shǐ yù guǎng chē ér xíng, yǐ jiē chéng chéng chē. jiāng jí chǔ shī, ér hòu cóng zhī chéng, jiē jù zhuǎn ér gǔ qín. jìn, bù gào ér chí zhī. jiē qǔ zhòu yú gāo ér zhòu, rù lěi jiē xià, bó rén yǐ tóu, shōu qín xié qiú. fú dài ér chū. jiē chāo chéng, chōu gōng ér shè. jì miǎn, fù jù zhuǎn ér gǔ qín, yuē:" gōng sūn! tóng chéng, xiōng dì yě, hú zài bù móu?" duì yuē:" nǎng zhě zhì rù ér yǐ, jīn zé qiè yě." jiē xiào yuē:" gōng sūn zhī jí yě."
晋侯使张骼、辅跞致楚师，求御于郑。郑人卜宛射犬吉。子大叔戒之曰：“大国之人，不可与也。”对曰：“无有众寡，其上一也。”大叔曰：“不然，部娄无松柏。”二子在幄，坐射犬于外，既食，而后食之。使御广车而行，已皆乘乘车。将及楚师，而后从之乘，皆踞转而鼓琴。近，不告而驰之。皆取胄于櫜而胄，入垒皆下，搏人以投，收禽挟囚。弗待而出。皆超乘，抽弓而射。既免，复踞转而鼓琴，曰：“公孙！同乘，兄弟也，胡再不谋？”对曰：“曩者志入而已，今则怯也。”皆笑曰：“公孙之亟也。”
chǔ zi zì jí zé hái, shǐ wěi qǐ jiàng shuài shī sòng chén wú yǔ.
楚子自棘泽还，使薳启彊帅师送陈无宇。
wú rén wéi chǔ zhōu shī zhī yì gù, zhào shū jiū rén, shū jiū rén pàn chǔ. chǔ zi shī yú huāng pǔ, shǐ shěn yǐn shòu yǔ shī qí lí ràng zhī. shū jiū zi jìng nì èr zi, ér gào wú zhī, qiě qǐng shòu méng. èr zi fù mìng, wáng yù fá zhī. wěi zǐ yuē:" bù kě. bǐ gào bù pàn, qiě qǐng shòu méng, ér yòu fá zhī, fá wú zuì yě. gū guī xī mín, yǐ dài qí zú. zú ér bù èr, wú yòu hé qiú? ruò yóu pàn wǒ, wú cí, yǒu yōng." nǎi hái.
吴人为楚舟师之役故，召舒鸠人，舒鸠人叛楚。楚子师于荒浦，使沈尹寿与师祁犁让之。舒鸠子敬逆二子，而告无之，且请受盟。二子复命，王欲伐之。薳子曰：“不可。彼告不叛，且请受盟，而又伐之，伐无罪也。姑归息民，以待其卒。卒而不贰，吾又何求？若犹叛我，无辞，有庸。”乃还。
chén rén fù tǎo qìng shì zhī dǎng, zhēn yí jiù chū bēn chǔ.
陈人复讨庆氏之党，鍼宜咎出奔楚。
qí rén chéng jiá. mù shū rú zhōu pìn, qiě hè chéng. wáng jiā qí yǒu lǐ yě, cì zhī dà lù.
齐人城郏。穆叔如周聘，且贺城。王嘉其有礼也，赐之大路。
jìn hóu bì chéng zhèng, shǐ zuǒ xià jūn. zhèng xíng rén gōng sūn huī rú jìn pìn. chéng zhèng wèn yān, yuē:" gǎn wèn jiàng jiē hé yóu?" zǐ yǔ bù néng duì. guī yǐ yǔ rán míng, rán míng yuē:" shì jiāng sǐ yǐ. bù rán jiāng wáng. guì ér zhī jù, jù ér sī jiàng, nǎi dé qí jiē, xià rén ér yǐ, yòu hé wèn yān? qiě fú jì dēng ér qiú xiáng jiē zhě, zhī rén yě, bù zài chéng zhèng. qí yǒu wáng xìn hū? bù rán, qí yǒu huò jí, jiāng sǐ ér yōu yě."
晋侯嬖程郑，使佐下军。郑行人公孙挥如晋聘。程郑问焉，曰：“敢问降阶何由？”子羽不能对。归以语然明，然明曰：“是将死矣。不然将亡。贵而知惧，惧而思降，乃得其阶，下人而已，又何问焉？且夫既登而求降阶者，知人也，不在程郑。其有亡衅乎？不然，其有惑疾，将死而忧也。”
