jīng
【经】
shí yǒu sì nián chūn, wáng zhēng yuè, jì sūn sù shū lǎo huì jìn shì gài qí rén sòng rén wèi rén zhèng gōng sūn chài cáo rén jǔ rén zhū rén téng rén xuē rén qǐ rén xiǎo zhū rén huì wú yú xiàng.
十有四年春,王正月,季孙宿、叔老会晋士匄、齐人、宋人、卫人、郑公孙虿、曹人、莒人、邾人、滕人、薛人、杞人、小邾人会吴于向。
èr yuè yǐ wèi shuò, rì yǒu shí zhī.
二月乙未朔,日有食之。
xià sì yuè, shū sūn bào huì jìn xún yǎn qí rén sòng rén wèi běi gōng kuò zhèng gōng sūn chài cáo rén jǔ rén zhū rén téng rén xuē rén qǐ rén xiǎo zhū rén fá qín.
夏四月,叔孙豹会晋荀偃、齐人、宋人、卫北宫括、郑公孙虿、曹人、莒人、邾人、滕人、薛人、杞人、小邾人伐秦。
jǐ wèi, wèi hóu chū bēn qí.
己未,卫侯出奔齐。
jǔ rén qīn wǒ dōng bǐ.
莒人侵我东鄙。
qiū, chǔ gōng zǐ zhēn shuài shī fá wú.
秋,楚公子贞帅师伐吴。
dōng, jì sūn sù huì jìn shì gài sòng huá yuè wèi sūn lín fù zhèng gōng sūn chài jǔ rén zhū rén yú qī.
冬,季孙宿会晋士匄、宋华阅、卫孙林父、郑公孙虿、莒人、邾人于戚。
chuán
【传】
shí sì nián chūn, wú gào bài yú jìn. huì yú xiàng, wèi wú móu chǔ gù yě. fàn xuān zi shù wú zhī bù dé yě, yǐ tuì wú rén. zhí jǔ gōng zǐ wù lóu, yǐ qí tōng chǔ shǐ yě. jiāng zhí róng zi jū zhī. fàn xuān zi qīn shù zhū cháo, yuē:" lái! jiāng róng shì, xī qín rén pò zhú nǎi zǔ wú lí yú guā zhōu, nǎi zǔ wú lí bèi shàn gài, méng jīng jí, yǐ lái guī wǒ xiān jūn. wǒ xiān jūn huì gōng yǒu bù tiǎn zhī tián, yǔ nǚ pōu fēn ér shí zhī. jīn zhū hóu zhī shì wǒ guǎ jūn, bù rú xī zhě, gài yán yǔ lòu xiè, zé zhí nǚ zhī yóu. jí cháo zhī shì, ěr wú yǔ yān! yǔ jiāng zhí nǚ!" duì yuē:" xī qín rén fù shì qí zhòng, tān yú tǔ dì, zhú wǒ zhū róng. huì gōng juān qí dà dé, wèi wǒ zhū róng shì sì yuè zhī yì zhòu yě, wú shì jiǎn qì. cì wǒ nán bǐ zhī tián, hú lí suǒ jū, chái láng suǒ háo. wǒ zhū róng chú jiǎn qí jīng jí, qū qí hú lí chái láng, yǐ wéi xiān jūn bù qīn bù pàn zhī chén, zhì yú jīn bù èr. xī wén gōng yǔ qín fá zhèng, qín rén qiè yǔ zhèng méng ér shě shù yān, yú shì hū yǒu xiáo zhī shī. jìn yù qí shàng, róng kàng qí xià, qín shī bù fù, wǒ zhū róng shí rán. pì rú bǔ lù, jìn rén jiǎo zhī, zhū róng jǐ zhī, yǔ jìn bó zhī, róng hé yǐ bù miǎn? zì shì yǐ lái, jìn zhī bǎi yì, yǔ wǒ zhū róng xiāng jì yú shí, yǐ cóng zhí zhèng, yóu xiáo zhì yě. qǐ gǎn lí tì? jīn guān zhī shī lǚ, wú nǎi shí yǒu suǒ quē, yǐ xié zhū hóu, ér zuì wǒ zhū róng! wǒ zhū róng yǐn shí yī fú, bù yǔ huá tóng, zhì bì bù tōng, yán yǔ bù dá, hé è zhī néng wéi? bù yǔ yú huì, yì wú méng yān!" fù qīng yíng ér tuì. xuān zi cí yān, shǐ jí shì yú huì, chéng kǎi tì yě. yú shì, zi shū qí zi wèi jì wǔ zi jiè yǐ huì, zì shì jìn rén qīng lǔ bì, ér yì jìng qí shǐ.
十四年春,吴告败于晋。会于向,为吴谋楚故也。范宣子数吴之不德也,以退吴人。执莒公子务娄,以其通楚使也。将执戎子驹支。范宣子亲数诸朝,曰:“来!姜戎氏,昔秦人迫逐乃祖吾离于瓜州,乃祖吾离被苫盖,蒙荆棘,以来归我先君。我先君惠公有不腆之田,与女剖分而食之。今诸侯之事我寡君,不如昔者,盖言语漏洩,则职女之由。诘朝之事,尔无与焉!与将执女!”对曰:“昔秦人负恃其众,贪于土地,逐我诸戎。惠公蠲其大德,谓我诸戎是四岳之裔胄也,毋是翦弃。赐我南鄙之田,狐狸所居,豺狼所嗥。我诸戎除翦其荆棘,驱其狐狸豺狼,以为先君不侵不叛之臣,至于今不贰。昔文公与秦伐郑,秦人窃与郑盟而舍戍焉,于是乎有殽之师。晋御其上,戎亢其下,秦师不复,我诸戎实然。譬如捕鹿,晋人角之,诸戎掎之,与晋踣之,戎何以不免?自是以来,晋之百役,与我诸戎相继于时,以从执政,犹殽志也。岂敢离逷?今官之师旅,无乃实有所阙,以携诸侯,而罪我诸戎!我诸戎饮食衣服,不与华同,贽币不通,言语不达,何恶之能为?不与于会,亦无瞢焉!”赋《青蝇》而退。宣子辞焉,使即事于会,成恺悌也。于是,子叔齐子为季武子介以会,自是晋人轻鲁币,而益敬其使。
wú zǐ zhū fán jì chú sàng, jiāng lì jì zhá. jì zhá cí yuē:" cáo xuān gōng zhī zú yě, zhū hóu yǔ cáo rén bú yì cáo jūn, jiāng lì zi zāng. zi zāng qù zhī, suì fú wèi yě, yǐ chéng cáo jūn. jūn zǐ yuē:' néng shǒu jié.' jūn, yì sì yě. shuí gǎn jiān jūn? yǒu guó, fēi wú jié yě. zhá suī bù cái, yuàn fù yú zi zāng, yǐ wú shī jié." gù lì zhī, qì qí shì ér gēng. nǎi shě zhī.
吴子诸樊既除丧,将立季札。季札辞曰:“曹宣公之卒也,诸侯与曹人不义曹君,将立子臧。子臧去之,遂弗为也,以成曹君。君子曰:‘能守节。’君,义嗣也。谁敢奸君?有国,非吾节也。札虽不才,愿附于子臧,以无失节。”固立之,弃其室而耕。乃舍之。
xià, zhū hóu zhī dài fū cóng jìn hóu fá qín, yǐ bào lì zhī yì yě. jìn hóu dài yú jìng, shǐ liù qīng shuài zhū hóu zhī shī yǐ jìn. jí jīng, bù jì. shū xiàng jiàn shū sūn mù zi, mù zi fù páo yǒu kǔ yè. shū xiàng tuì ér jù zhōu, lǔ rén jǔ rén xiān jì. zhèng zi jiǎo jiàn wèi běi gōng yì zǐ yuē:" yú rén ér bù gù, qǔ è mò shén yān! ruò shè jì hé?" yì zi shuō. èr zi jiàn zhū hóu zhī shī ér quàn zhī jì, jì jīng ér cì. qín rén dú jīng shàng liú, shī rén duō sǐ. zhèng sī mǎ zǐ jiǎo shuài zhèng shī yǐ jìn, shī jiē cóng zhī, zhì yú yù lín, bù huò chéng yān. xún yǎn lìng yuē:" jī míng ér jià, sāi jǐng yí zào, wéi yú mǎ shǒu shì zhān!" luán yǎn yuē:" jìn guó zhī mìng, wèi shì yǒu yě. yú mǎ shǒu yù dōng." nǎi guī. xià jūn cóng zhī. zuǒ shǐ wèi wèi zhuāng zǐ yuē:" bù dài zhōng xíng bó hū?" zhuāng zǐ yuē:" fū zǐ mìng cóng shuài. luán bó, wú shuài yě, wú jiāng cóng zhī. cóng shuài, suǒ yǐ dài fū zǐ yě." bó yóu yuē:" wú lìng shí guò, huǐ zhī hé jí, duō yí qín qín." nǎi mìng dà hái. jìn rén wèi zhī qiān yán zhī yì.
夏,诸侯之大夫从晋侯伐秦,以报栎之役也。晋侯待于竟,使六卿帅诸侯之师以进。及泾,不济。叔向见叔孙穆子,穆子赋《匏有苦叶》。叔向退而具舟,鲁人、莒人先济。郑子蟜见卫北宫懿子曰:“与人而不固,取恶莫甚焉!若社稷何?”懿子说。二子见诸侯之师而劝之济,济泾而次。秦人毒泾上流,师人多死。郑司马子蟜帅郑师以进,师皆从之,至于棫林,不获成焉。荀偃令曰:“鸡鸣而驾,塞井夷灶,唯余马首是瞻!”栾黡曰:“晋国之命,未是有也。余马首欲东。”乃归。下军从之。左史谓魏庄子曰:“不待中行伯乎?”庄子曰:“夫子命从帅。栾伯,吾帅也,吾将从之。从帅,所以待夫子也。”伯游曰:“吾令实过,悔之何及,多遗秦禽。”乃命大还。晋人谓之迁延之役。
luán zhēn yuē:" cǐ yì yě, bào lì zhī bài yě. yì yòu wú gōng, jìn zhī chǐ yě. wú yǒu èr wèi yú róng lù, gǎn bù chǐ hū?" yǔ shì yāng chí qín shī, sǐ yān. shì yāng fǎn, luán yǎn wèi shì gài yuē:" yú dì bù yù wǎng, ér zi zhào zhī. yú dì sǐ, ér zi lái, shì ér zi shā yú zhī dì yě. fú zhú, yú yì jiāng shā zhī." shì yāng bēn qín. yú shì, qí cuī zhù sòng huá yuè zhòng jiāng huì fá qín, bù shū, duò yě. xiàng zhī huì yì rú zhī. wèi běi gōng kuò bù shū yú xiàng, shū yú fá qín, shè yě.
栾鍼曰:“此役也,报栎之败也。役又无功,晋之耻也。吾有二位于戎路,敢不耻乎?”与士鞅驰秦师,死焉。士鞅反,栾黡谓士匄曰:“余弟不欲往,而子召之。余弟死,而子来,是而子杀余之弟也。弗逐,余亦将杀之。”士鞅奔秦。于是,齐崔杼、宋华阅、仲江会伐秦,不书,惰也。向之会亦如之。卫北宫括不书于向,书于伐秦,摄也。
qín bó wèn yú shì yāng yuē:" jìn dài fū qí shuí xiān wáng?" duì yuē:" qí luán shì hū!" qín bó yuē:" yǐ qí tài hū?" duì yuē:" rán. luán yǎn tài nüè yǐ shèn, yóu kě yǐ miǎn. qí zài yíng hū!" qín bó yuē:" hé gù?" duì yuē:" wǔ zi zhī dé zài mín, rú zhōu rén zhī sī zhào gōng yān, ài qí gān táng, kuàng qí zi hū? luán yǎn sǐ, yíng zhī shàn wèi néng jí rén, wǔ zi suǒ shī méi yǐ, ér yǎn zhī yuàn shí zhāng, jiāng yú shì hū zài." qín bó yǐ wéi zhī yán, wèi zhī qǐng yú jìn ér fù zhī.
秦伯问于士鞅曰:“晋大夫其谁先亡?”对曰:“其栾氏乎!”秦伯曰:“以其汰乎?”对曰:“然。栾黡汰虐已甚,犹可以免。其在盈乎!”秦伯曰:“何故?”对曰:“武子之德在民,如周人之思召公焉,爱其甘棠,况其子乎?栾黡死,盈之善未能及人,武子所施没矣,而黡之怨实章,将于是乎在。”秦伯以为知言,为之请于晋而复之。
wèi xiàn gōng jiè sūn wén zi níng huì zi shí, jiē fú ér cháo. rì gàn bù zhào, ér shè hóng yú yòu. èr zi cóng zhī, bù shì pí guān ér yǔ zhī yán. èr zi nù. sūn wén zi rú qī, sūn kuǎi rù shǐ. gōng yǐn zhī jiǔ, shǐ dà shī gē qiǎo yán zhī zú zhāng. dà shī cí, shī cáo qǐng wèi zhī. chū, gōng yǒu bì qiè, shǐ shī cáo huì zhī qín, shī cáo biān zhī. gōng nù, biān shī cáo sān bǎi. gù shī cáo yù gē zhī, yǐ nù sūn zi yǐ bào gōng. gōng shǐ gē zhī, suì sòng zhī.
卫献公戒孙文子、甯惠子食,皆服而朝。日旰不召,而射鸿于囿。二子从之,不释皮冠而与之言。二子怒。孙文子如戚,孙蒯入使。公饮之酒,使大师歌《巧言》之卒章。大师辞,师曹请为之。初,公有嬖妾,使师曹诲之琴,师曹鞭之。公怒,鞭师曹三百。故师曹欲歌之,以怒孙子以报公。公使歌之,遂诵之。
kuǎi jù, gào wén zi. wén zǐ yuē:" jūn jì wǒ yǐ, fú xiān, bì sǐ." bìng tǎng yú qī, ér rù jiàn qú bó yù yuē:" jūn zhī bào nüè, zi suǒ zhī yě. dà jù shè jì zhī qīng fù, jiāng ruò zhī hé?" duì yuē:" jūn zhì qí guó, chén gǎn jiān zhī? suī jiān zhī, yōng zhī yù hū?" suì xíng, cóng jìn guān chū. gōng shǐ zi chā tú zǐ bó zi pí yǔ sūn zi méng yú qiū gōng, sūn zi jiē shā zhī.
蒯惧,告文子。文子曰:“君忌我矣,弗先,必死。”并帑于戚,而入见蘧伯玉曰:“君之暴虐,子所知也。大惧社稷之倾覆,将若之何?”对曰:“君制其国,臣敢奸之?虽奸之,庸知愈乎?”遂行,从近关出。公使子[插图]、子伯、子皮与孙子盟于丘宫,孙子皆杀之。
sì yuè jǐ wèi, zi zhǎn bēn qí. gōng rú juàn, shǐ zi xíng yú sūn zi, sūn zi yòu shā zhī. gōng chū bēn qí, sūn shì zhuī zhī, bài gōng tú yú ā zé. juàn rén zhí zhī. chū, yǐn gōng tuó xué shè yú yǔ gōng chāi, yǔ gōng chāi xué shè yú gōng sūn dīng. èr zi zhuī gōng, gōng sūn dīng yù gōng. zǐ yú yuē:" shè wèi bèi shī, bù shè wèi lù, shè wèi lǐ hū." shè liǎng qú ér hái. yǐn gōng tuó yuē:" zi wèi shī, wǒ zé yuǎn yǐ." nǎi fǎn zhī. gōng sūn dīng shòu gōng pèi ér shè zhī, guàn bì. zi xiān cóng gōng.
四月己未,子展奔齐。公如鄄,使子行于孙子,孙子又杀之。公出奔齐,孙氏追之,败公徒于阿泽。鄄人执之。初,尹公佗学射于庾公差,庾公差学射于公孙丁。二子追公,公孙丁御公。子鱼曰:“射为背师,不射为戮,射为礼乎。”射两軥而还。尹公佗曰:“子为师,我则远矣。”乃反之。公孙丁授公辔而射之,贯臂。子鲜从公。
jí jìng, gōng shǐ zhù zōng gào wáng, qiě gào wú zuì. dìng jiāng yuē:" wú shén hé gào? ruò yǒu, bù kě wū yě. yǒu zuì, ruò hé gào wú? shě dà chén ér yǔ xiǎo chén móu, yī zuì yě. xiān jūn yǒu zhǒng qīng yǐ wéi shī bǎo, ér miè zhī, èr zuì yě. yú yǐ jīn zhì shì xiān jūn, ér bào qiè shǐ yú, sān zuì yě. gào wáng ér yǐ, wú gào wú zuì."
及竟,公使祝宗告亡,且告无罪。定姜曰:“无神何告?若有,不可诬也。有罪,若何告无?舍大臣而与小臣谋,一罪也。先君有冢卿以为师保,而蔑之,二罪也。余以巾栉事先君,而暴妾使余,三罪也。告亡而已,无告无罪。”
gōng shǐ hòu chéng shū diào yú wèi, yuē:" guǎ jūn shǐ jí, wén jūn bù fǔ shè jì, ér yuè zài tā jìng, ruò zhī hé bù diào? yǐ tóng méng zhī gù, shǐ jí gǎn sī yú zhí shì yuē:' yǒu jūn bù diào, yǒu chén bù mǐn, jūn bù shè yòu, chén yì bù shuài zhí, zēng yín fā xiè, qí ruò zhī hé?'" wèi rén shǐ dà shū yí duì yuē:" qún chén bù nìng, dé zuì yú guǎ jūn. guǎ jūn bù yǐ jí xíng ér dào qì zhī, yǐ wéi jūn yōu. jūn bù wàng xiān jūn zhī hǎo, rǔ diào qún chén, yòu zhòng xù zhī. gǎn bài jūn mìng zhī rǔ, zhòng bài dà kuàng." hòu sūn guī, fù mìng, yǔ zāng wǔ zhòng yuē:" wèi jūn qí bì guī hū! yǒu dà shū yí yǐ shǒu, yǒu mǔ dì chā tú yǐ chū, huò fǔ qí nèi, huò yíng qí wài, néng wú guī hū?"
公使厚成叔吊于卫,曰:“寡君使瘠,闻君不抚社稷,而越在他竟,若之何不吊?以同盟之故,使瘠敢私于执事曰:‘有君不吊,有臣不敏,君不赦宥,臣亦不帅职,增淫发洩,其若之何?’”卫人使大叔仪对曰:“群臣不佞,得罪于寡君。寡君不以即刑而悼弃之,以为君忧。君不忘先君之好,辱吊群臣,又重恤之。敢拜君命之辱,重拜大贶。”厚孙归,复命,语臧武仲曰:“卫君其必归乎!有大叔仪以守,有母弟 [插图]以出,或抚其内,或营其外,能无归乎?”
qí rén yǐ lái jì wèi hóu. jí qí fù yě, yǐ lái liáng guī. yòu zǎi gǔ cóng ér táo guī, wèi rén jiāng shā zhī. cí yuē:" yú bù shuō chū yǐ, yú hú qiú ér gāo xiù." nǎi shè zhī. wèi rén lì gōng sūn piāo, sūn lín fù níng zhí xiāng zhī, yǐ tīng mìng yú zhū hóu.
齐人以郲寄卫侯。及其复也,以郲粮归。右宰穀从而逃归,卫人将杀之。辞曰:“余不说初矣,余狐裘而羔袖。”乃赦之。卫人立公孙剽,孙林父、甯殖相之,以听命于诸侯。
wèi hóu zài lái. zāng gē rú qí, yàn wèi hóu. wèi hóu yǔ zhī yán, nüè. tuì ér gào qí rén yuē:" wèi hóu qí bù dé rù yǐ! qí yán fèn tǔ yě, wáng ér bù biàn, hé yǐ fù guó?" zi zhǎn zi xiān wén zhī, jiàn zāng gē, yǔ zhī yán, dào. zāng sūn shuō, wèi qí rén yuē:" wèi jūn bì rù. fū èr zi zhě, huò wǎn zhī, huò tuī zhī, yù wú rù, dé hū?"
卫侯在郲。臧纥如齐,唁卫侯。卫侯与之言,虐。退而告其人曰:“卫侯其不得入矣!其言粪土也,亡而不变,何以复国?”子展、子鲜闻之,见臧纥,与之言,道。臧孙说,谓其人曰:“卫君必入。夫二子者,或輓之,或推之,欲无入,得乎?”
shī guī zì fá qín, jìn hóu shě xīn jūn, lǐ yě, chéng guó bù guò bàn tiān zǐ zhī jūn, zhōu wèi liù jūn, zhū hóu zhī dà zhě, sān jūn kě yě. yú shì zhī shuò shēng yíng ér sǐ, yíng shēng liù nián ér wǔ zi zú, zhì qiú yì yòu, jiē wèi kě lì yě. xīn jūn wú shuài, gù shě zhī.
师归自伐秦,晋侯舍新军,礼也,成国不过半天子之军,周为六军,诸侯之大者,三军可也。于是知朔生盈而死,盈生六年而武子卒,彘裘亦幼,皆未可立也。新军无帅,故舍之。
shī kuàng shì yú jìn hóu. jìn hóu yuē:" wèi rén chū qí jūn, bù yì shén hū?" duì yuē:" huò zhě qí jūn shí shén. liáng jūn jiāng shǎng shàn ér xíng yín, yǎng mín rú zi, gài zhī rú tiān, róng zhī rú dì. mín fèng qí jūn, ài zhī rú fù mǔ, yǎng zhī rú rì yuè, jìng zhī rú shén míng, wèi zhī rú léi tíng, qí kě chū hū? fū jūn, shén zhī zhǔ ér mín zhī wàng yě. ruò kùn mín zhī zhǔ, kuì shén fá sì, bǎi xìng jué wàng, shè jì wú zhǔ, jiāng ān yòng zhī? fú qù hé wéi? tiān shēng mín ér lì zhī jūn, shǐ sī mù zhī, wù shǐ shī xìng. yǒu jūn ér wèi zhī èr, shǐ shī bǎo zhī, wù shǐ guò dù. shì gù tiān zǐ yǒu gōng, zhū hóu yǒu qīng, qīng zhì cè shì, dài fū yǒu èr zōng, shì yǒu péng yǒu, shù rén gōng shāng zào lì mù yǔ jiē yǒu qīn nì, yǐ xiāng fǔ zuǒ yě. shàn zé shǎng zhī, guò zé kuāng zhī, huàn zé jiù zhī, shī zé gé zhī. zì wáng yǐ xià, gè yǒu fù xiōng zǐ dì, yǐ bǔ chá qí zhèng. shǐ wèi shū, gǔ wèi shī, gōng sòng zhēn jiàn, dài fū guī huì, shì chuán yán, shù rén bàng, shāng lǚ yú shì, bǎi gōng xiàn yì. gù xià shū yuē:' qiú rén yǐ mù duó xùn yú lù. guān shī xiāng guī, gōng zhí yì shì yǐ jiàn.' zhēng yuè mèng chūn, yú shì hū yǒu zhī, jiàn shī cháng yě. tiān zhī ài mín shén yǐ. qǐ qí shǐ yī rén sì yú mín shàng, yǐ cóng qí yín, ér qì tiān dì zhī xìng? bì bù rán yǐ."
师旷恃于晋侯。晋侯曰:“卫人出其君,不亦甚乎?”对曰:“或者其君实甚。良君将赏善而刑淫,养民如子,盖之如天,容之如地。民奉其君,爱之如父母,仰之如日月,敬之如神明,畏之如雷霆,其可出乎?夫君,神之主而民之望也。若困民之主,匮神乏祀,百姓绝望,社稷无主,将安用之?弗去何为?天生民而立之君,使司牧之,勿使失性。有君而为之贰,使师保之,勿使过度。是故天子有公,诸侯有卿,卿置侧室,大夫有贰宗,士有朋友,庶人、工、商、皂、隶、牧、圉皆有亲暱,以相辅佐也。善则赏之,过则匡之,患则救之,失则革之。自王以下,各有父兄子弟,以补察其政。史为书,瞽为诗,工诵箴谏,大夫规诲,士传言,庶人谤,商旅于市,百工献艺。故《夏书》曰:‘遒人以木铎徇于路。官师相规,工执艺事以谏。’正月孟春,于是乎有之,谏失常也。天之爱民甚矣。岂其使一人肆于民上,以从其淫,而弃天地之性?必不然矣。”
qiū, chǔ zi wèi yōng pǔ zhī yì gù, zǐ náng shī yú táng yǐ fá wú, wú bù chū ér hái. zǐ náng diàn, yǐ wú wèi bù néng ér fú jǐng. wú rén zì gāo zhōu zhī ài, yào ér jī zhī, chǔ rén bù néng xiāng jiù. wú rén bài zhī, huò chǔ gōng zǐ yí gǔ.
秋,楚子为庸浦之役故,子囊师于棠以伐吴,吴不出而还。子囊殿,以吴为不能而弗儆。吴人自皋舟之隘,要而击之,楚人不能相救。吴人败之,获楚公子宜穀。
wáng shǐ liú dìng gōng cì qí hóu mìng, yuē:" xī bó jiù dà gōng, yòu wǒ xiān wáng, gǔ gōng zhōu shì, shī bǎo wàn mín, shì zuò dà shī, yǐ biǎo dōng hǎi. wáng shì zhī bù huài, yī bó jiù shì lài. jīn yú mìng nǚ huán! zī lǜ jiù shì zhī diǎn, zuǎn nǎi zǔ kǎo, wú tiǎn nǎi jiù. jìng zhī zāi, wú fèi zhèn mìng!"
王使刘定公赐齐侯命,曰:“昔伯舅大公,右我先王,股肱周室,师保万民,世胙大师,以表东海。王室之不坏,繄伯舅是赖。今余命女环!兹率舅氏之典,纂乃祖考,无忝乃旧。敬之哉,无废朕命!”
jìn hóu wèn wèi gù yú zhōng xíng xiàn zi, duì yuē:" bù rú yīn ér dìng zhī, wèi yǒu jūn yǐ. fá zhī, wèi kě yǐ dé zhì ér qín zhū hóu. shǐ yì yǒu yán yuē:' yīn zhòng ér fǔ zhī.' zhòng huī yǒu yán yuē:' wáng zhě wǔ zhī, luàn zhě qǔ zhī, tuī wáng gù cún, guó zhī dào yě.' jūn qí dìng wèi yǐ dài shí hū!"
晋侯问卫故于中行献子,对曰:“不如因而定之,卫有君矣。伐之,未可以得志而勤诸侯。史佚有言曰:‘因重而抚之。’仲虺有言曰:‘亡者侮之,乱者取之,推亡固存,国之道也。’君其定卫以待时乎!”
dōng, huì yú qī, móu dìng wèi yě.
冬,会于戚,谋定卫也。
fàn xuān zi jiǎ yǔ máo yú qí ér fú guī, qí rén shǐ èr.
范宣子假羽毛于齐而弗归,齐人始贰。
chǔ zǐ náng hái zì fá wú, zú. jiāng sǐ, yí yán wèi zi gēng:" bì chéng yǐng." jūn zǐ wèi:" zǐ náng zhōng. jūn hōng bù wàng zēng qí míng, jiāng sǐ bù wàng wèi shè jì, kě bù wèi zhōng hū? zhōng, mín zhī wàng yě. shī yuē:' xíng guī yú zhōu, wàn mín suǒ wàng.' zhōng yě."
楚子囊还自伐吴,卒。将死,遗言谓子庚:“必城郢。”君子谓:“子囊忠。君薨不忘增其名,将死不忘卫社稷,可不谓忠乎?忠,民之望也。《诗》曰:‘行归于周,万民所望。’忠也。”