jīng
【经】
sān nián chūn, wáng zhēng yuè, jiāo. niú zhī kǒu shāng, gǎi bo niú, niú sǐ, nǎi bù jiāo. yóu sān wàng.
三年春,王正月,郊。牛之口伤,改卜牛,牛死,乃不郊。犹三望。
zàng kuāng wáng.
葬匡王。
chǔ zi fá lù hún zhī róng.
楚子伐陆浑之戎。
xià, chǔ rén qīn zhèng.
夏,楚人侵郑。
qiū, chì dí qīn qí.
秋,赤狄侵齐。
sòng shī wéi cáo.
宋师围曹。
dōng shí yuè bǐng xū, zhèng bó lán zú.
冬十月丙戌,郑伯兰卒。
zàng zhèng mù gōng.
葬郑穆公。
chuán
【传】
sān nián chūn, bù jiāo ér wàng, jiē fēi lǐ yě. wàng, jiāo zhī shǔ yě. bù jiāo yì wú wàng, kě yě.
三年春,不郊而望,皆非礼也。望,郊之属也。不郊亦无望,可也。
jìn hóu fá zhèng, jí yán. zhèng jí jìn píng, shì huì rù méng.
晋侯伐郑,及郔。郑及晋平,士会入盟。
chǔ zi fá lù hún zhī róng, suì zhì yú luò, guān bīng yú zhōu jiāng. dìng wáng shǐ wáng sūn mǎn láo chǔ zi. chǔ zi wèn dǐng zhī dà xiǎo qīng zhòng yān. duì yuē:" zài dé bù zài dǐng. xī xià zhī fāng yǒu dé yě, yuǎn fāng tú wù, gòng jīn jiǔ mù, zhù dǐng xiàng wù, bǎi wù ér wèi zhī bèi, shǐ mín zhī shén jiān. gù mín rù chuān zé shān lín, bù féng bù ruò. chī mèi wǎng liǎng, mò néng féng zhī, yòng néng xié yú shàng xià yǐ chéng tiān xiū. jié yǒu hūn dé, dǐng qiān yú shāng, zài sì liù bǎi. shāng zhòu bào nüè, dǐng qiān yú zhōu. dé zhī xiū míng, suī xiǎo, zhòng yě. qí jiān huí hūn luàn, suī dà, qīng yě. tiān zuò míng dé, yǒu suǒ dǐ zhǐ. chéng wáng dìng dǐng yú jiá rǔ, bo shì sān shí, bo nián qī bǎi, tiān suǒ mìng yě. zhōu dé suī shuāi, tiān mìng wèi gǎi, dǐng zhī qīng zhòng, wèi kě wèn yě."
楚子伐陆浑之戎,遂至于雒,观兵于周疆。定王使王孙满劳楚子。楚子问鼎之大小轻重焉。对曰:“在德不在鼎。昔夏之方有德也,远方图物,贡金九牧,铸鼎象物,百物而为之备,使民知神奸。故民入川泽山林,不逢不若。螭魅罔两,莫能逢之,用能协于上下以承天休。桀有昏德,鼎迁于商,载祀六百。商纣暴虐,鼎迁于周。德之休明,虽小,重也。其奸回昏乱,虽大,轻也。天祚明德,有所厎止。成王定鼎于郏鄏,卜世三十,卜年七百,天所命也。周德虽衰,天命未改,鼎之轻重,未可问也。”
xià, chǔ rén qīn zhèng, zhèng jí jìn gù yě.
夏,楚人侵郑,郑即晋故也。
sòng wén gōng jí wèi, sān nián shā mǔ dì xū jí zhāo gōng zǐ, wǔ shì zhī móu yě. shǐ dài huán zhī zú gōng wǔ shì yú sī mǎ zǐ bó zhī guǎn, jǐn zhú wǔ mù zhī zú. wǔ mù zhī zú yǐ cáo shī fá sòng.
宋文公即位,三年杀母弟须及昭公子,武氏之谋也。使戴、桓之族攻武氏于司马子伯之馆,尽逐武、穆之族。武、穆之族以曹师伐宋。
qiū, sòng shī wéi cáo, bào wǔ shì zhī luàn yě.
秋,宋师围曹,报武氏之乱也。
dōng, zhèng mù gōng zú. chū, zhèng wén gōng yǒu jiàn qiè yuē yàn jí, mèng tiān shǐ yǔ jǐ lán, yuē:" yú wèi bó tiáo. yú, ér zǔ yě, yǐ shì wèi ér zi. yǐ lán yǒu guó xiāng, rén fú mèi zhī rú shì." jì ér wén gōng jiàn zhī, yǔ zhī lán ér yù zhī. cí yuē:" qiè bù cái, xìng ér yǒu zi, jiāng bù xìn, gǎn zhēng lán hū?" gōng yuē:" nuò." shēng mù gōng, míng zhī yuē lán. wén gōng bào zhèng zi zhī fēi, yuē chén guī, shēng zǐ huá zi zāng. zi zāng dé zuì ér chū. yòu zi huá ér shā zhī nán lǐ, shǐ dào shā zi zāng yú chén sòng zhī jiān. yòu qǔ yú jiāng, shēng gōng zǐ shì. cháo yú chǔ, chǔ rén zhèn zhī, jí yè ér sǐ. yòu qǔ yú sū, shēng zǐ xiá zi yú mí. yú mí zǎo zú. xiè jià è xiá, wén gōng yì è zhī, gù bù lì yě. gōng zhú qún gōng zǐ, gōng zǐ lán bēn jìn, cóng jìn wén gōng fá zhèng. shí guǐ yuē:" wú wén jī jí ǒu, qí zǐ sūn bì fān. jí, jí rén yě, hòu jì zhī yuán fēi yě. jīn gōng zǐ lán, jí shēng yě. tiān huò qǐ zhī, bì jiāng wèi jūn, qí hòu bì fān, xiān nà zhī kě yǐ kàng chǒng." yǔ kǒng jiāng chú hóu xuān duō nà zhī, méng yú dà gōng ér lì zhī. yǐ yǔ jìn píng. mù gōng yǒu jí, yuē:" lán sǐ, wú qí sǐ hū, wú suǒ yǐ shēng yě." yì lán ér zú.
冬,郑穆公卒。初,郑文公有贱妾曰燕姞,梦天使与己兰,曰:“余为伯鯈。余,而祖也,以是为而子。以兰有国香,人服媚之如是。”既而文公见之,与之兰而御之。辞曰:“妾不才,幸而有子,将不信,敢征兰乎?”公曰:“诺。”生穆公,名之曰兰。文公报郑子之妃,曰陈妫,生子华、子臧。子臧得罪而出。诱子华而杀之南里,使盗杀子臧于陈、宋之间。又娶于江,生公子士。朝于楚,楚人酖之,及叶而死。又娶于苏,生子瑕、子俞弥。俞弥早卒。洩驾恶瑕,文公亦恶之,故不立也。公逐群公子,公子兰奔晋,从晋文公伐郑。石癸曰:“吾闻姬、姞耦,其子孙必蕃。姞,吉人也,后稷之元妃也。今公子兰,姞甥也。天或启之,必将为君,其后必蕃,先纳之可以亢宠。”与孔将鉏、侯宣多纳之,盟于大宫而立之。以与晋平。穆公有疾,曰:“兰死,吾其死乎,吾所以生也。”刈兰而卒。