jīng
【经】
bā nián chūn, chén hóu zhī dì zhāo shā chén shì zǐ yǎn shī.
八年春,陈侯之弟招杀陈世子偃师。
xià sì yuè xīn chǒu, chén hóu nì zú.
夏四月辛丑,陈侯溺卒。
shū gōng rú jìn.
叔弓如晋。
chǔ rén zhí chén xíng rén gàn zhēng shī shā zhī.
楚人执陈行人干征师杀之。
chén gōng zǐ liú chū bēn zhèng.
陈公子留出奔郑。
qiū, sōu yú hóng.
秋,蒐于红。
chén rén shā qí dài fū gōng zǐ guò.
陈人杀其大夫公子过。
dà yú.
大雩。
dōng shí yuè rén wǔ, chǔ shī miè chén.
冬十月壬午,楚师灭陈。
zhí chén gōng zǐ zhāo, fàng zhī yú yuè.
执陈公子招,放之於越。
shā chén kǒng huàn.
杀陈孔奂。
zàng chén āi gōng.
葬陈哀公。
chuán
【传】
bā nián chūn, shí yán yú jìn wèi yú. jìn hóu wèn yú shī kuàng yuē:" shí hé gù yán?" duì yuē:" shí bù néng yán, huò féng yān. bù rán, mín tīng làn yě. yì chén yòu wén zhī yuē:' zuò shì bù shí, yuàn dú dòng yú mín, zé yǒu fēi yán zhī wù ér yán.' jīn gōng shì chóng chǐ, mín lì diāo jǐn, yuàn dú bìng zuò, mò bǎo qí xìng. shí yán, bù yì yí hū." yú shì jìn hóu fāng zhù sī qí zhī gōng. shū xiàng yuē:" zi yě zhī yán, jūn zǐ zāi! jūn zǐ zhī yán, xìn ér yǒu zhēng, gù yuàn yuǎn yú qí shēn. xiǎo rén zhī yán, jiàn ér wú zhēng, gù yuàn jiù jí zhī. shī yuē:' āi zāi bù néng yán, fěi shé shì chū, wéi gōng shì cuì. gě yǐ néng yán, qiǎo yán rú liú, bǐ gōng chù xiū.' qí shì zhī wèi hū. shì gōng yě chéng, zhū hóu bì pàn, jūn bì yǒu jiù, fū zǐ zhī zhī yǐ."
八年春,石言于晋魏榆。晋侯问于师旷曰:“石何故言?”对曰:“石不能言,或冯焉。不然,民听滥也。抑臣又闻之曰:‘作事不时,怨讟动于民,则有非言之物而言。’今宫室崇侈,民力彫尽,怨讟并作,莫保其性。石言,不亦宜乎。”于是晋侯方筑虒祁之宫。叔向曰:“子野之言,君子哉!君子之言,信而有征,故怨远于其身。小人之言,僭而无征,故怨咎及之。《诗》曰:‘哀哉不能言,匪舌是出,唯躬是瘁。哿矣能言,巧言如流,俾躬处休。’其是之谓乎。是宫也成,诸侯必叛,君必有咎,夫子知之矣。”
chén āi gōng yuán fēi zhèng jī, shēng dào dà zi yǎn shī, èr fēi shēng gōng zǐ liú, xià fēi shēng gōng zǐ shèng. èr fēi bì, liú yǒu chǒng, shǔ zhū sī tú zhāo yǔ gōng zǐ guò. āi gōng yǒu fèi jí. sān yuè jiǎ shēn, gōng zǐ zhāo gōng zǐ guò shā dào dà zi yǎn shī, ér lì gōng zǐ liú.
陈哀公元妃郑姬,生悼大子偃师,二妃生公子留,下妃生公子胜。二妃嬖,留有宠,属诸司徒招与公子过。哀公有废疾。三月甲申,公子招、公子过杀悼大子偃师,而立公子留。
xià sì yuè xīn hài, āi gōng yì. gàn zhēng shī fù yú chǔ, qiě gào yǒu lì jūn, gōng zǐ shèng sù zhī yú chǔ, chǔ rén zhí ér shā zhī. gōng zǐ liú bēn zhèng. shū yuē," chén hóu zhī dì zhāo shā chén shì zǐ yǎn shī", zuì zài zhāo yě" chǔ rén zhí chén xíng rén gàn zhēng shī shā zhī", zuì bù zài háng rén yě.
夏四月辛亥,哀公缢。干征师赴于楚,且告有立君,公子胜愬之于楚,楚人执而杀之。公子留奔郑。书曰,“陈侯之弟招杀陈世子偃师”,罪在招也;“楚人执陈行人干征师杀之”,罪不在行人也。
shū gōng rú jìn, hè sī qí yě. yóu jí xiāng zhèng bó yǐ rú jìn, yì hè sī qí yě. shǐ zhào jiàn zi dà shū yuē:" shén zāi, qí xiāng méng yě! kě diào yě, ér yòu hè zhī?" zi dà shū yuē:" ruò hé diào yě? qí fēi wéi wǒ hè, jiāng tiān xià shí hè."
叔弓如晋,贺虒祁也。游吉相郑伯以如晋,亦贺虒祁也。史赵见子大叔曰:“甚哉,其相蒙也!可吊也,而又贺之?”子大叔曰:“若何吊也?其非唯我贺,将天下实贺。”
qiū, dà sōu yú hóng, zì gēn móu zhì yú shāng wèi, gé chē qiān shèng.
秋,大蒐于红,自根牟至于商、卫,革车千乘。
qī yuè jiǎ xū, qí zi wěi zú, zi qí yù zhì qí shì. dīng chǒu, shā liáng yīng. bā yuè gēng xū, zhú zi chéng zi gōng zi chē, jiē lái bēn, ér lì zi liáng shì zhī zǎi. qí chén yuē:" rú zǐ zhǎng yǐ, ér xiāng wú shì, yù jiān wǒ yě." shòu jiǎ jiāng gōng zhī. chén huán zi shàn yú zi wěi, yì shòu jiǎ, jiāng zhù zhī. huò gào zi qí, zi qí bù xìn. zé shù rén gào. jiāng wǎng, yòu shù rén gào yú dào, suì rú chén shì. huán zǐ jiāng chū yǐ, wén zhī ér hái, yóu fú ér nì zhī, qǐng mìng. duì yuē:" wén jiàng shì shòu jiǎ jiāng gōng zi, zi wén zhū?" yuē:" fú wén."" zi hé yì shòu jiǎ? wú yǔ qǐng cóng." zi qí yuē:" zi hú rán? bǐ rú zǐ yě, wú huì zhī yóu jù qí bù jì, wú yòu chǒng zhì zhī. qí ruò xiān rén hé? zi hé wèi zhī? zhōu shū yuē:' huì bù huì, mào bù mào.' kāng shū suǒ yǐ fú hóng dà yě." huán zi jī sǎng yuē:" qǐng líng fú zi, wú yóu yǒu wàng." suì hé zhī rú chū.
七月甲戌,齐子尾卒,子旗欲治其室。丁丑,杀梁婴。八月庚戌,逐子成、子工、子车,皆来奔,而立子良氏之宰。其臣曰:“孺子长矣,而相吾室,欲兼我也。”授甲将攻之。陈桓子善于子尾,亦授甲,将助之。或告子旗,子旗不信。则数人告。将往,又数人告于道,遂如陈氏。桓子将出矣,闻之而还,游服而逆之,请命。对曰:“闻彊氏授甲将攻子,子闻诸?”曰:“弗闻。”“子盍亦授甲?无宇请从。”子旗曰:“子胡然?彼孺子也,吾诲之犹惧其不济,吾又宠秩之。其若先人何?子盍谓之?《周书》曰:‘惠不惠,茂不茂。’康叔所以服弘大也。”桓子稽颡曰:“顷、灵福子,吾犹有望。”遂和之如初。
chén gōng zǐ zhāo guī zuì yú gōng zǐ guò ér shā zhī. jiǔ yuè, chǔ gōng zǐ qì jí shuài shī fèng sūn wú wéi chén, sòng dài è huì zhī.
陈公子招归罪于公子过而杀之。九月,楚公子弃疾帅师奉孙吴围陈,宋戴恶会之。
dōng shí yī yuè rén wǔ, miè chén. yú bì yuán kè, shā mǎ huǐ yù yǐ zàng. chǔ rén jiāng shā zhī, qǐng zhì zhī. jì yòu qǐng sī, sī yú wò, jiā dié yú sǎng ér táo. shǐ chuān fēng xū wèi chén gōng, yuē:" chéng jūn zhī yì, bù chǎn." shì yǐn jiǔ yú wáng. wáng yuē:" chéng jūn zhī yì, nǚ zhī guǎ rén zhī jí cǐ, nǚ qí pì guǎ rén hū?" duì yuē:" ruò zhī jūn zhī jí cǐ, chén bì zhì sǐ lǐ, yǐ xī chǔ guó." jìn hóu wèn yú shǐ zhào yuē:" chén qí suì wáng hū?" duì yuē:" wèi yě." gōng yuē:" hé gù?" duì yuē:" chén, zhuān xū zhī zú yě. suì zài chún huǒ, shì yǐ zú miè, chén jiāng rú zhī. jīn zài xī mù zhī jīn, yóu jiāng fù yóu. qiě chén shì dé zhèng yú qí, ér hòu chén zú wáng. zì mù zhì yú gǔ sǒu, wú wéi mìng. shùn zhòng zhī yǐ míng dé, zhì dé yú suì, suì shì shǒu zhī. jí hú gōng bù yín, gù zhōu cì zhī xìng, shǐ sì yú dì. chén wén shèng dé bì bǎi shì sì, yú zhī shì shù wèi yě. jì shǒu jiāng zài qí, qí zhào jì cún yǐ."
冬十一月壬午,灭陈。舆嬖袁克,杀马毁玉以葬。楚人将杀之,请寘之。既又请私,私于幄,加绖于颡而逃。使穿封戌为陈公,曰:“城麇之役,不谄。”侍饮酒于王。王曰:“城麇之役,女知寡人之及此,女其辟寡人乎?”对曰:“若知君之及此,臣必致死礼,以息楚国。”晋侯问于史赵曰:“陈其遂亡乎?”对曰:“未也。”公曰:“何故?”对曰:“陈,颛顼之族也。岁在鹑火,是以卒灭,陈将如之。今在析木之津,犹将复由。且陈氏得政于齐,而后陈卒亡。自幕至于瞽瞍,无违命。舜重之以明德,寘德于遂,遂世守之。及胡公不淫,故周赐之姓,使祀虞帝。臣闻盛德必百世祀,虞之世数未也。继守将在齐,其兆既存矣。”