jīng
【经】
shí yǒu sì nián chūn, yì rú zhì zì jìn.
十有四年春,意如至自晋。
sān yuè, cáo bó téng zú.
三月,曹伯滕卒。
xià sì yuè.
夏四月。
qiū, zàng cáo wǔ gōng.
秋,葬曹武公。
bā yuè, jǔ zi qù jí zú.
八月,莒子去疾卒。
dōng, jǔ shā qí gōng zǐ yì huī.
冬,莒杀其公子意恢。
chuán
【传】
shí sì nián chūn, yì rú zhì zì jìn, zūn jìn zuì jǐ yě. zūn jìn zuì jǐ, lǐ yě.
十四年春,意如至自晋,尊晋罪己也。尊晋罪己,礼也。
nán kuǎi zhī jiāng pàn yě, méng fèi rén. sī tú lǎo qí lǜ guǐ wěi fèi jí, shǐ qǐng yú nán kuǎi yuē:" chén yuàn shòu méng ér jí xìng, ruò yǐ jūn líng bù sǐ, qǐng dài jiān ér méng." xǔ zhī. èr zi yīn mín zhī yù pàn yě, qǐng cháo zhòng ér méng. suì jié nán kuǎi yuē:" qún chén bù wàng qí jūn, wèi zi yǐ jí jīn, sān nián tīng mìng yǐ. zi ruò fú tú, fèi rén bù rěn qí jūn, jiāng bù néng wèi zi yǐ. zi hé suǒ bù chěng yù? qǐng sòng zi." qǐng qī wǔ rì. suì bēn qí. shì yǐn jiǔ yú jǐng gōng. gōng yuē:" pàn fū!" duì yuē:" chén yù zhāng gōng shì yě." zi hán xī yuē:" jiā chén ér yù zhāng gōng shì, zuì mò dà yān." sī tú lǎo qí lǜ guǐ lái guī fèi. qí hóu shǐ bào wén zi zhì zhī.
南蒯之将叛也,盟费人。司徒老祁、虑癸伪废疾,使请于南蒯曰:“臣愿受盟而疾兴,若以君灵不死,请待间而盟。”许之。二子因民之欲叛也,请朝众而盟。遂劫南蒯曰:“群臣不忘其君,畏子以及今,三年听命矣。子若弗图,费人不忍其君,将不能畏子矣。子何所不逞欲?请送子。”请期五日。遂奔齐。侍饮酒于景公。公曰:“叛夫!”对曰:“臣欲张公室也。”子韩晳曰:“家臣而欲张公室,罪莫大焉。”司徒老祁、虑癸来归费。齐侯使鲍文子致之。
xià, chǔ zi shǐ rán dān jiǎn shàng guó zhī bīng yú zōng qiū, qiě fǔ qí mín. fēn pín zhèn qióng, zhǎng gū yòu, yǎng lǎo jí, shōu jiè tè, jiù zāi huàn, yòu gū guǎ, shè zuì lì, jí jiān tè, jǔ yān zhì. lǐ xīn xù jiù, lù xūn hé qīn, rèn liáng wù guān. shǐ qū bà jiǎn dōng guó zhī bīng yú shào líng, yì rú zhī. hǎo yú biān jiāng, xī mín wǔ nián, ér hòu yòng shī, lǐ yě.
夏,楚子使然丹简上国之兵于宗丘,且抚其民。分贫振穷,长孤幼,养老疾,收介特,救灾患,宥孤寡,赦罪戾,诘奸慝,举淹滞。礼新叙旧,禄勋合亲,任良物官。使屈罢简东国之兵于召陵,亦如之。好于边疆,息民五年,而后用师,礼也。
qiū bā yuè, jǔ zhe qiū gōng zú, jiāo gōng bù qī. guó rén fú shùn, yù lì zhe qiū gōng zhī dì gēng yú. pú yú hóu è gōng zǐ yì huī ér shàn yú gēng yú, jiāo gōng è gōng zǐ duó ér shàn yú yì huī. gōng zǐ duó yīn pú yú hóu ér yǔ zhī móu yuē:" ěr shā yì huī, wǒ chū jūn ér nà gēng yú." xǔ zhī.
秋八月,莒著丘公卒,郊公不慼。国人弗顺,欲立著丘公之弟庚舆。蒲馀侯恶公子意恢而善于庚舆,郊公恶公子铎而善于意恢。公子铎因蒲馀侯而与之谋曰:“尔杀意恢,我出君而纳庚舆。”许之。
chǔ lìng yǐn zi qí yǒu dé yú wáng, bù zhī dù. yǔ yǎng shì bǐ, ér qiú wú yàn. wáng huàn zhī. jiǔ yuè jiǎ wǔ, chǔ zi shā dòu chéng rán, ér miè yǎng shì zhī zú. shǐ dòu xīn jū yún, yǐ wú wàng jiù xūn.
楚令尹子旗有德于王,不知度。与养氏比,而求无厌。王患之。九月甲午,楚子杀鬥成然,而灭养氏之族。使鬥辛居郧,以无忘旧勋。
dōng shí èr yuè, pú yú hóu zī fū shā jǔ gōng zǐ yì huī, jiāo gōng bēn qí. gōng zǐ duó nì gēng yú yú qí. qí xí dǎng gōng zǐ chú sòng zhī, yǒu lù tián.
冬十二月,蒲馀侯兹夫杀莒公子意恢,郊公奔齐。公子铎逆庚舆于齐。齐隰党、公子鉏送之,有赂田。
jìn xíng hóu yǔ yōng zi zhēng chù tián, jiǔ ér wú chéng. shì jǐng bó rú chǔ, shū yú shè lǐ. hán xuān zi mìng duàn jiù yù, zuì zài yōng zi. yōng zi nà qí nǚ yú shū yú, shū yú bì zuì xíng hóu. xíng hóu nù, shā shū yú yǔ yōng zi yú cháo. xuān zi wèn qí zuì yú shū xiàng. shū xiàng yuē:" sān rén tóng zuì, shī shēng lù sǐ kě yě. yōng zi zì zhī qí zuì ér lù yǐ mǎi zhí, fù yě yù yù, xíng hóu zhuān shā, qí zuì yī yě. jǐ è ér lüè měi wèi hūn, tān yǐ bài guān wèi mò, shā rén bù jì wèi zéi. xià shū yuē:' hūn mò zéi, shā.' gāo yáo zhī xíng yě. qǐng cóng zhī." nǎi shī xíng hóu ér shī yōng zi yǔ shū yú yú shì.
晋邢侯与雍子争鄐田,久而无成。士景伯如楚,叔鱼摄理。韩宣子命断旧狱,罪在雍子。雍子纳其女于叔鱼,叔鱼蔽罪邢侯。邢侯怒,杀叔鱼与雍子于朝。宣子问其罪于叔向。叔向曰:“三人同罪,施生戮死可也。雍子自知其罪而赂以买直,鲋也鬻狱,邢侯专杀,其罪一也。己恶而掠美为昏,贪以败官为墨,杀人不忌为贼。《夏书》曰:‘昏、墨、贼,杀。’皋陶之刑也。请从之。”乃施邢侯而尸雍子与叔鱼于市。
zhòng ní yuē:" shū xiàng, gǔ zhī yí zhí yě. zhì guó zhì xíng, bù yǐn yú qīn, sān shù shū yú zhī è, bù wéi mò jiǎn. yuē yì yě fū, kě wèi zhí yǐ. píng qiū zhī huì, shù qí huì yě, yǐ kuān wèi guó, jìn bù wéi bào. guī lǔ jì sūn, chēng qí zhà yě, yǐ kuān lǔ guó, jìn bù wéi nüè. xíng hóu zhī yù, yán qí tān yě, yǐ zhèng xíng shū, jìn bù wéi pō. sān yán ér chú sān è, jiā sān lì, shā qīn yì róng, yóu yì yě fū?"
仲尼曰:“叔向,古之遗直也。治国制刑,不隐于亲,三数叔鱼之恶,不为末減。曰义也夫,可谓直矣。平丘之会,数其贿也,以宽卫国,晋不为暴。归鲁季孙,称其诈也,以宽鲁国,晋不为虐。邢侯之狱,言其贪也,以正刑书,晋不为颇。三言而除三恶,加三利,杀亲益荣,犹义也夫?”